Permanente vorming BBB2014SEM02. Fiscale bemiddeling in de praktijk. Onderwerp. Spreker(s) Locaties. Callaert Geert

Transcriptie

1 Permanente vorming Onderwerp BBB2014SEM02 Fiscale bemiddeling in de praktijk Spreker(s) Locaties Callaert Geert AFFLIGEM KORTRIJK 03/02/ /02/2014 GENT BRUGGE 22/01/ /01/2014 EDEGEM LUMM EN 10/02/ /01/2014 LEUVEN 12/02/2014

2 Fiscale Bemiddeling in de praktijk Geert Callaert Lid van het College van de Fiscale Bemiddelingsdienst BBB januari februari 2014 FISCALE BEMIDDELING: OVERZICHT Bemiddelen algemeen: Wat / Voordelen / Voorwaarden / Kenmerken Fiscale Bemiddeling: Wat / Hoe / Wanneer / Doelstellingen / Opdrachten / Verloop Fiscale Bemiddeling: ervaring na bijna 4 jaar BEMIDDELING: WAT? Wijze van conflictoplossing / -benadering Door een onafhankelijke, neutrale derde Die partijen begeleidt Om vanuit werkelijke belangen Tot gezamenlijk gedragen en ieder van hen optimale oplossing te komen 1

3 BEMIDDELING: WAT? Bemiddeling is geen arbitrage! Bemiddeling omvat akkoord van partijen Bemiddeling is niet bindend, geen verloren kans! Bemiddeling situeert zich op kruising van opvoeding, creativiteit, van coaching en van het recht BEMIDDELING: VOORWAARDEN 1. Passen in wettelijk bepaald kader 2. Partijen moeten bereid zijn zich (blijvend) aan bemiddeling te onderwerpen en conflict effectief willen oplossen 3. Medewerking/openheid van partijen 4. Bemiddeling mag geen vertragingsmanoeuver zijn BEMIDDELING: VOORDELEN 1. Prijs (rechtstreeks/onrechtstreeks) 2. Geen winnaars/geen verliezers 3. Ongeschonden uit strijd 4. Geen publiciteit 5. Compliance op korte en lange termijn 6. Geen polarisatie 7. Conflictvermijding voor toekomst 2

4 BEMIDDELING: KANS OP SLAGEN? Afhankelijk van - aard conflict - bereidheid (eventueel) «water in de wijn te doen» - creativiteit bemiddelaar - behouden vertrouwen in bemiddelaar en bemiddeling BEMIDDELING: KENMERKEN 1. Lage drempel 2. Snelheid 3. Autonomie 4. Vertrouwelijkheid 5. Vrijwilligheid Fiscale Bemiddelingsdienst Wet van houdende diverse bepalingen (Art ) Koninklijk besluit van tot uitvoering van Hoofdstuk 5 van Titel VII van de Wet van houdende diverse bepalingen 3

5 SAMENSTELLING College van 5 bemiddelaars (mandaten van 5 jaar, hernieuwbaar) Ter beschikking gesteld personeel: 30 personeelsleden van niveaus A, B en C Uit diverse domeinen fiscaliteit!! STATUUT Autonome dienst binnen FOD Financiën, zoals Dienst Voorafgaande Beslissingen in fiscale zaken (DVB) onder administratief gezag van Voorzitter van Directiecomité met vrijheid van beslissing en meningsuiting tegenover overheid OPDRACHTEN Bemiddeling 1. Verzoenen standpunten administratie en belastingplichtige in alle objectiviteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid met inachtneming wet in gevallen bepaald in verschillende fiscale wetboeken 4

6 OPDRACHTEN Bemiddeling 2. Opstellen bemiddelingsverslag (niet dwingend) verzonden naar belastingplichtige en bevoegde dienst OPDRACHTEN Aanbevelingen 3. Aanbevelingen aan Voorzitter FOD Financiën in bijzonder met betrekking tot bestuurshandelingen of bestuurlijke werking in strijd met principes van behoorlijk bestuur, wetten en verordeningen OPDRACHTEN Activiteitenverslag 4. Jaarlijks activiteitenverslag aan Minister van Financiën (door tussenkomst Voorzitter FOD) met vermelding ondervonden moeilijkheden met eventuele aanbevelingen aan Voorzitter geplaatst op 5

7 OPDRACHTEN 5. «Contactcel Invordering» Overname opdrachten «Contactcel Invordering». Die cel trad reeds op bij conflictsituaties tussen belastingplichtigen en ontvangers DB/BTW VOORRECHTEN VAN DE FBD De FBD kan alle inlichtingen inwinnen alle betrokken personen horen ter plaatse alle vaststellingen doen DOELSTELLINGEN Misverstanden uit wereld helpen Belastingplichtige en fiscale administratie verzoenen Aantal gerechtelijke geschillen verminderen Fiscale wetgeving transparanter maken Administratie/overheid toegankelijker maken Dienstverlening aan burger verhogen 6

8 BEOOGDE DOMEINEN Inkomstenbelastingen Met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen Belasting over de toegevoegde waarde Kadaster Registratierechten Successierechten Diverse rechten en taksen Douane en accijnzen AANVRAAG TOT BEMIDDELING 1. Wie? 2. Wanneer? 3. Hoe? AANVRAAG TOT BEMIDDELING Wie? Eénieder in blijvend geschil met dienst binnen FOD Financiën, voor zover wet daarin voorziet (belastingplichtige of belastingschuldige, bezwaarindiener inzake kadastraal inkomen) Of mandataris (belastingconsulent, boekhouder, accountant, advocaat, notaris, desnoods voorzien van mandaat) 7

9 AANVRAAG TOT BEMIDDELING Wanneer? Inkomstenbelastingen en ermede gelijkgestelde belastingen (Art. 376quinquies, WIB 92 en art. 2, lid 1, WGB) Taxatie: bij indiening van bezwaar bij directeur der belastingen, maar vóór uitspraak over bezwaar instelling vordering bij rechtbank van eerste aanleg Inmiddels ook bij ambtshalve ontheffing! VOORBEELDEN TAXATIE - beroepskosten - energiebesparende investeringen - complexe betwistingen inzake vennootschapsbelasting, geheime commissielonen - internationale aspecten (dubbele belasting ) - toegepaste sancties (boeten / belastingverhogingen) - BBI - taxaties AANVRAAG TOT BEMIDDELING Wanneer? Inkomstenbelastingen en ermede gelijkgestelde belastingen (Art. 399bis, WIB 92 en art. 2, lid 1, WGB) Invordering: bij betwisting met ontvanger; zeer ruim want - geen georganiseerd bezwaar/beroep inzake invordering - ook pure Contactcel -dossiers - praktijk (brede interpretatie) 8

10 VOORBEELDEN INVORDERING - Uitstel van betaling - Vervolgingen stoppen/vermijden - Bewarende maatregelen - Onterechte vervolgingskosten - Deblokkeren teruggaven VOORBEELDEN INVORDERING - Hoofdelijke gehoudenheid (vennoten/bestuurders/ ) - Aanrekening nalatigheidsinteresten - Toekenning moratoriuminteresten - Verjaring - Bijzondere aandacht: uitvoerend beslag onroerend goed AANVRAAG TOT BEMIDDELING Wanneer? Kadaster (Art. 501bis, WIB 92) Blijvende onenigheid gedurende behandeling van bezwaar, maar vóór overhandiging van proces-verbaal van niet-akkoord 9

11 AANVRAAG TOT BEMIDDELING Wanneer? BTW (Art. 84quater en 85ter, WBTW) Taxatie: blijvend meningsverschil over taxatie en tijdens beroep ingesteld bij de minister van Financiën of gedelegeerde ambtenaar, maar vóór uitspraak over betwisting vordering deskundige schatting om normale waarde van goederen en diensten te bepalen betekening verzet tegen dwangbevel Invordering: in geval van betwisting met ontvanger (zie Invordering DB) VOORBEELDEN BTW - Renovatie of nieuwbouw (6% of 21%) - Toepasselijke tarieven - Schatting normale waarde van nieuwe gebouwen - Betwisting bedrag bijzondere rekening - Verkoping nieuwe gebouwen met toepassing BTW VOORBEELDEN BTW - Teruggaven BTW - Beroepsgedeelte / privé-gedeelte - Kwijtschelding van boeten - BTW Aftrek - BTW - Uitvoer 10

12 AANVRAAG TOT BEMIDDELING Wanneer? Registratie- en Successierechten (Art. 219, W.Reg. en 141, W.Succ.) Blijvend meningsverschil met minister of gedelegeerde ambtenaar en na gedachtewisseling, maar vóór: betekening verzoek tot controleschatting indien meningsverschil de verkoopwaarde van een goed betreft AANVRAAG TOT BEMIDDELING Wanneer? - Ongeacht stadium van meningsverschil * Ontvanger Registratie * Gewestelijk directeur Registratie * Centrale diensten Patrimoniumdocumentatie - Alle mogelijke meningsverschillen ( heffing en invordering ) VOORBEELDEN REGISTRATIE- EN SUCCESSIERECHTEN - klein beschrijf / abattement (teruggave / navordering rechten) - verkoopwaarde (cf. vergelijkingspunten) - beroepspersonen - schatting waarde niet beursgenoteerde aandelen - verzuim inzake successierechten - teruggave registratierechten - afbetalingsregeling - successie : feitelijke samenwoning? 11

13 AANVRAAG TOT BEMIDDELING Wanneer? Diverse rechten en taksen (Art. 202/4, W.Div.) Blijvend meningsverschil met Minister of gedelegeerde ambtenaar en na gedachtewisseling AANVRAAG TOT BEMIDDELING Wanneer? Douane en accijnzen (Art. 219bis, AWDA) Zodra administratief beroep wordt ingesteld tegen beschikking van gewestelijk directeur, maar vóór uitspraak over bezwaar Instelling vordering bij rechtbank eerste aanleg Geen : beschikking i.v.m. dading om strafrechterlijke vervolging te vermijden AANVRAAG TOT BEMIDDELING Hoe? In principe rechtstreeks door belanghebbende schriftelijk per fax per mondeling (afspraak volstaat) telefonisch Uitzondering : onrechtstreeks inzake kadaster («via onderzoekende ambtenaar» - art. 501bis, WIB 92) 12

14 BEHANDELINGSTERMIJNEN Ontvangst - ontvangstbewijs: onmiddellijk bij mondelinge aanvraag zoniet binnen 5 werkdagen Aanvaarding binnen 15 werkdagen: onderzoek ontvankelijkheid (gemotiveerde beslissing) eventuele doorzending naar andere bemiddelaar Bemiddelingsverslag Kennisgeving binnen redelijke termijn aan aanvrager en betrokken fiscale dienst ONTVANKELIJKHEIDSCRITERIA De FBD kan weigeren aanvraag te behandelen indien ze duidelijk ongegrond is ze niet voldoet aan voorwaarden bepaald in verschillende fiscale wetboeken (zie Wanneer?) duidelijk geen stappen bij de betrokken bevoegde administratieve overheid zijn ondernomen teneinde standpunten te verzoenen BIJNA 4 JAAR FISCALE BEMIDDELING Resultaten: heel bevredigend (in bepaalde takken tot 80% gunstig afgesloten bemiddelingen) Snelheid is kenmerkend/transversale aanpak pluspunt Meer en meer toegankelijkheid binnen administratie diensten/ambtenaren suggereren soms zelf bemiddeling Bijna 40 aanbevelingen (zie jaarverslagen 2010, 2011 en 2012 op 13

15 BIJNA 4 JAAR FISCALE BEMIDDELING Vaak echte win-win-situatie Bemiddeling is ook conflictvermijding voor toekomst Tevredenheid/dankbaarheid van partijen Bemiddeling is niet steeds toegeving: verduidelijken/heropvoeden BIJNA 4 JAAR FISCALE BEMIDDELING Bemiddeld akkoord bevordert relatie tussen partijen of herstelt verstandhouding En verhoogt compliance Wie als professional bemiddeling heeft ontdekt, komt terug Intussen meer dan verzoeken CONTACTGEGEVENS Fiscale Bemiddelingsdienst Koning Albert II-laan 33, bus 46 North Galaxy Toren B 15de verdieping 1030 BRUSSEL Tel. : 0257/ Fax : 0257/ fiscaal.bemiddelaars@minfin.fed.be 14

16 Fiscale Bemiddeling!! Dank voor de aandacht! Vragen? 15

17

18 Fiscale bemiddeling in de praktijk Geert CALLAERT Lid van het College van de Fiscale Bemiddelingsdienst Fiscale bemiddeling in de praktijk. Geert Callaert BBB januari februari 2014

19 VOORWOORD 1. Huidige studieavond handelt over een actueel thema: de Fiscale bemiddeling, een mogelijkheid die is ingevoerd vanaf 1 juni Ik was tot einde 2009 tewerkgesteld bij de centrale diensten van de Administratie van de Inning en de Invordering van de Federale Overheidsdienst Financiën en was er ondermeer verantwoordelijk voor de toepassingsgevallen invordering inzake directe belastingen en de belasting over de toegevoegde waarde (BTW). Ik was er ook van bij de creatie van de uitzonderlijke gunstmaatregel van het onbeperkt uitstel van de invordering, de secretaris van de Beroepscommissie onbeperkt uitstel van de invordering en dus in het bijzonder begaan met externe dienstverlening. Vanaf 1 januari 2010 ben ik aangesteld als fiscaal bemiddelaar en binnen het College van de Fiscale Bemiddelingsdienst niet enkel verantwoordelijk voor de behandeling van de Nederlandstalige bemiddelingsverzoeken op het vlak van de invorderding, doch ook voor deze die betrekking hebben op de aspecten behorende tot de bevoegdheid van de Administratie van de Patrimoniumdocumentatie: kadaster, registratierechten en successierechten. Tegelijkertijd neem ik als collegelid kennis van alle bemiddelingsverzoeken betreffende de andere belastingen en vervang ik thans het andere op rust gestelde Nederlandstalig collegelid. Deze functies laten mij toe mijn ervaring inzake dit thema met u te delen en samen met u de weg van de fiscale bemiddeling te bewandelen. Uit de in 2012 uitgevoerde tevredenheidsenquête bleek immers dat deze mogelijkheid nog niet afdoende was gekend, zeker niet bij de professional. 2. En als ik zie dat ook mijn minister, Minister van Financiën Koen Geens, streeft naar een verdere dialoog met de vertegenwoordigers van de belastingplichtige in zijn duurzaam tax-cificatie -project, ben ik blij dat ik u allen als bevoorrechte partners de Fiscale Bemiddelingsdienst en de voordelen van de fiscale bemiddeling kan toelichten. Het is immers ook de bedoeling van mijzelf en de Fiscale Bemiddelingsdienst om een steentje bij te dragen aan een verbeterde wederzijdse vertrouwensrelatie. 3. Ook bemiddelen vereist immers een goede vertrouwensrelatie tussen de partijen en u kan die vanuit de vele voordelen die de bemiddeling biedt perfect aan uw klanten overbrengen. 4. Problemen in werkrelaties, een moeilijke echtscheiding, een burenruzie, een geschil tussen huurder en eigenaar of nog een geschil tussen de belastingplichtige en de federale belastingadministratie het kan ons allemaal overkomen. Dergelijke conflicten lost men niet noodzakelijk op voor de rechtbank. Er bestaat immers een valabel alternatief dat vele voordelen biedt: de bemiddeling. Bemiddeling is één van de oudste en meest efficiënte manieren om conflicten of geschillen op te lossen. Eén ieder van ons is ongetwijfeld al tussenbeide gekomen als bemiddelaar, misschien zelfs onbewust, bijvoorbeeld om een ruzie op te lossen. En zoiets banaal oplossen, had ongetwijfeld veel repercussies voor de toekomst: de relatie is niet langer verstoord of gehypothekeerd. Of uiteindelijke diende te worden vastgesteld dat het probleem gewoon berustte op pure misverstanden! En dat die misverstanden of verschillende interpretatie ook inzake fiscaliteit kunnen bestaan Fiscale bemiddeling in de praktijk. 2 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

20 behoeft geen betoog: in 2012 werden bijvoorbeeld bijna bezwaarschriften ingediend. 5. Een pure materiële vergissing, bij de vestiging van de aanslag (vaak door een vergissing in de aanslag zelf) die evenmin door de belastingadministratie wordt betwist, ligt gelukkig in een groot aantal gevallen aan de basis van het bezwaarschrift. 6. Het woord bemiddeling dekt dan ook heel wat verschillende ladingen. Bemiddeling is niet enkel een methode van werken. Bemiddeling impliceert bepaalde filosofische, ethische, psychologische en pedagogische inzichten en uitgangspunten. 7. Bemiddeling is trouwens in. We kennen bemiddelaars in handelszaken, in familiezaken, in sociale zaken en met de bedrijfswagens, de verhoogde roerende voorheffing, de rijkentaks en de fiscale anti-misbruikbepalingen zijn we het al een beetje vergeten: maar we kenden sedert de verkiezingen van 2010 zelfs een aantal koninklijke bemiddelaars. Fiscale bemiddeling kadert tenslotte in een verregaande dienstverlening aan de burger. 8. De wetgever haalde bij de oprichting van de Fiscale Bemiddelingsdienst zijn mosterd uit Frankrijk en Nederland, waar de fiscale bemiddeling reeds langer ingeburgerd is. Het was de bedoeling van de wetgever om de gerechtelijke achterstand in te perken, de fiscale wetgeving transparanter te maken en de administratie toegankelijker te maken. De wetgever kwam op deze manier tegemoet aan een algemene tendens van het streven naar een maximale dienstverlening aan de burger, het toegankelijker maken van de overheid en het verduidelijken van de fiscale wetgeving. 9. Maar er is meer! In het bijzonder inzake de invordering der directe belastingen en van de BTW, nam de Fiscale Bemiddelingsdienst van bij haar operationalisering de bevoegdheden over van de Contactcel Invordering. Specifiek in dit domein kan de expertise van de bemiddelingsmedewerker ter beschikking van de dienstverlening worden gesteld om samen met de belastingschuldigen een oplossing te zoeken voor hun moeilijke toestand waarin ze terecht gekomen zijn. Vaak zal daarbij advies worden gegeven welke gunstmaatregelen daartoe kunnen worden aangewend (van betalingsfaciliteiten over de vrijstelling van nalatigheidsinteresten tot het onbeperkt uitstel van de invordering). De Fiscale Bemiddelingsdienst heeft in geen enkele van deze gunstmaatregelen een beslissende rol, doch kan dergelijke aanvragen kracht bijzetten of ze eenvoudigweg aan de fiscaal onwetende belastingschuldigen aanbevelen. Bovendien heeft de Fiscale Bemiddelingsdienst een allesomvattende aanpak. Alwaar de belastingplichtige traditioneel tegen een bepaalde hokjesmentaliteit aankijkt (de vestiging van de belasting is de bevoegdheid van de taxatiesector, de invordering ervan van de invorderingssector), doorbreekt de Fiscale Bemiddelingsdienst deze administratie -grenzen en garandeert het een transversale (zowel de taxatie- als de invorderingsproblematiek) en dus allesomvattende aanpak, telkens met het oog op het bekomen van een winwin-situatie en het vermijden van lang aanslepende twisten of problemen. Fiscale bemiddeling in de praktijk. 3 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

21 I. BEMIDDELEN IN HET ALGEMEEN 10. Bemiddelen is een alternatieve manier om meningsverschillen, problemen en conflicten tussen mensen te helpen oplossen. Bemiddelen is een vorm van conflictoplossing waarbij een onafhankelijke neutrale derde, de bemiddelaar, de partijen begeleidt om vanuit hun werkelijke belangen tot een gezamenlijk gedragen en voor één ieder van hen optimale oplossing van het onderling conflict te komen. Bemiddelen voorkomt een lange uitputtende en vaak dure strijd voor de rechtbank. Tijdens de bemiddeling werken de partijen samen aan oplossingen. Ze kiezen er dus voor om samen hun oplossing te maken in plaats van het ondergaan van een opgelegd vonnis door de rechter. Bemiddelen is zoeken naar de gulden middenweg en het steunt bijgevolg op wederzijdse toegevingen. Partijen hoeven niet noodzakelijk hetzelfde te denken en dezelfde motieven te hebben om het eens te kunnen worden over een praktische regeling. Eén van de belangrijkste fundamenten van de compromis- en consensuskunde is: geen gevecht om alle wijn voor zich alleen te hebben maar samen zoeken naar een oplossing waarbij elke partij nog wijn proeft. Bij het overleg onder begeleiding van een bemiddelaar gaan de partijen samen op een kalme en serene wijze op zoek naar een aanvaardbare oplossing voor hun conflict. Bovendien gebeurt dit in een vertrouwelijke sfeer. De partijen moeten erop kunnen vertrouwen dat de bemiddelaar niet de ene of de andere partij voortrekt. Neutraliteit is de ruggengraat van het vak. Als de uiteindelijke oplossing door beide partijen wordt aanvaard, verhoogt dit absoluut de kansen op de toekomstige naleving ervan. 11. Bemiddeling mag niet verward worden met arbitrage. Dit is een wijze van conflictoplossing waarbij partijen samen overeenkomen zich te onderwerpen aan de beslissing van één persoon, de arbiter of de scheidsrechter, aan wie het is opgedragen een oordeel uit te spreken en wiens oordeel bindend is. Tijdens een bemiddelingsprocedure heeft de bemiddelaar immers geen beslissingsmacht ten gronde. Hij stuurt immers enkel de te volgen procedure en beslist niet over het onderliggende geschil. 12. In de literatuur vinden we terug dat bemiddeling enkel mogelijk is wanneer aan een aantal voorwaarden wordt voldaan: 1. twee of meer partijen hebben een geschil dat ze niet (meer) zelf kunnen oplossen 2. de communicatie tussen de partijen is - soms ernstig - verstoord, zodat een gesprek onmogelijk is geworden 3. geen van de partijen is in staat om zijn eigen wens zonder de andere partij te realiseren 4. partijen moeten bereid zijn om afspraken te maken met elkaar 5. er is een bemiddelaar beschikbaar die voor beide partijen aanvaardbaar is 6. partijen willen hun conflict niet in de openbaarheid (voor de rechter) brengen. Fiscale bemiddeling in de praktijk. 4 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

22 II. FISCAAL BEMIDDELEN II.1. Algemeen 13. We kunnen wat voorafgaat ook doortrekken naar de fiscale bemiddeling. Het is ondermeer de taak van de fiscaal bemiddelaar om: 1. een gespreksstructuur aan te brengen en de onderhandelingen te structureren 2. machtsverschillen zoveel mogelijk weg te werken. Inzake fiscale geschillen is dit een zeer gevoelig item daar de belastingschuldige geconfronteerd wordt met een moeilijk om te buigen machtsverhouding, hij staat immers tegenover de belasting administratie 3. alle partijen aan het woord te laten en erover te waken dat de standpunten van elke betrokkene gerespecteerd worden, zodat elke partij zich erkend voelt 4. informatie te verzamelen over de feiten, de standpunten en belangen van de partijen en de achtergronden: wat willen ze uiteindelijk bereiken en waar zijn ze bereid tot concessies en zo ja, tot welke? 5. begrip proberen op te wekken voor de visie van de andere partij 6. pogen een oplossingsgericht onderhandelingsgesprek op gang te brengen door de ernstigste verstoringen in de communicatie te proberen herstellen 7. de bereikte oplossingen vast te leggen in een bemiddelingsverslag. 14. Samenvattend kan gesteld worden dat de bemiddeling een eenvoudige en efficiënte wijze is om een conflict of een meningsverschil te regelen zonder dit aan het oordeel van de rechter te moeten onderwerpen. De bemiddelaar heeft een maximale macht tot beïnvloeding. De gebruikers van de bemiddeling verwachten er kenmerken van zoals bereikbaarheid, originaliteit, soepelheid, snelheid, betrokkenheid en afwezigheid van formalisme. 15. De bemiddeling, in het bijzonder de fiscale bemiddeling, speelt een essentiële pedagogische rol in de mate dat zij de belastingschuldige, die het moeilijk heeft om zijn fiscale toestand correct in te schatten, vaak helpt deze toestand beter te begrijpen, zodat hij er een duidelijker zicht op krijgt en aldus de administratieve beslissingen makkelijker kan aanvaarden. 16. De bemiddeling heeft tevens een begeleidende rol bij het herstellen van de dialoog tussen de partijen: iedereen is aldus in de mogelijkheid zijn standpunt mede te delen of bepaalde feiten te verduidelijken, hetgeen het zoeken naar een oplossing binnen nieuwe relationele omstandigheden bevordert. 17. De multidisciplinaire aanpak van de Fiscale Bemiddelingsdienst vormt eveneens een troef. Door de voortdurend groeiende complexiteit van de fiscale materie en de pijlers binnen de FOD Financiën bestaat er een versnippering tussen de verschillende disciplines en de fiscale wereld. Meestal beheerst men de fiscale materie slechts deels. En de werkelijkheid is vaak heel anders. Verschillende, door elkaar lopende aspecten komen aan bod. De oprichting van een kleine dienst, bestaande uit ambtenaren afkomstig uit administraties van verschillende oorsprong, laat toe de problematiek beter te begrijpen. Zij draagt in het bijzonder bij tot een beter begrip voor de houding van de administratie, die in een bijzonder geval tot een Fiscale bemiddeling in de praktijk. 5 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

23 bepaald standpunt heeft geleid. De oprichting van de Fiscale Bemiddelingsdienst kadert bovendien in het toegankelijker maken van de administratie en de overheid, alsook in een wil om de fiscale wetgeving te verduidelijken en de dienstverlening aan de burgers te verhogen. II.2. Voorwaarden voor de fiscale bemiddeling 18. Wat de bemiddeling in het algemeen betreft en specifiek de fiscale bemiddeling, zijn er een aantal voorwaarden die moeten worden vervuld vooraleer een geslaagde bemiddeling kan worden verhoopt: 1. De bemiddeling moet passen in een wettelijk kader Hierna wordt enerzijds het kader geschetst waarbinnen de fiscale bemiddeling mogelijk is. Het is uitgetekend en wettelijk geregeld door de Wet van 25 april 2007 houdende diverse bepalingen (art. 116 tot 131). Anderzijds moet de bemiddelde oplossing stroken met de wet ten gronde, met name met de fiscaalrechterlijke bepalingen die de betrokken belasting of procedure regelen. Het is immers evident dat de Fiscale Bemiddelingsdienst slechts kan bemiddelen met respect voor de betreffende wettelijke bepalingen, die en zo blijkt uit de praktijk toch wel vaak voor enige interpretatie vatbaar zijn. Zijn ze bijvoorbeeld al te discriminatoir in mekaar, dan kan de Fiscale Bemiddelingsdienst daaraan iets doen door het formuleren van aanbevelingen aan de Voorzitter van het Directiecomité van de FOD Financiën. 2. Bereidheid tot bemiddelen van de beide partijen Deze bereidheid tot het vinden van een bemiddelde oplossing moet principieel bij de beide partijen aanwezig zijn en die bereidheid moet in de loop van de bemiddeling verder aanwezig blijven. Men moet effectief de wil hebben om het conflict buiten de rechtbanken te willen oplossen. Merk op dat het initieel tegen de bemiddeling zijn, niet steeds negatief is. Het is dan net de taak van de bemiddelaar om dit negativisme om te buigen en eens dit is gebeurd, verhoogt de kans op slagen aanzienlijk. Ook al kost dit de bemiddelaar misschien veel energie, het werkt in ieder geval lonend. 3. Medewerking en openheid van de partijen Ook dit is een formele voorwaarde voor een geslaagde bemiddeling. Zo moeten de partijen verschijnen op de geplande afspraak, dienen zij de nodige stukken aan te leveren, informatie te verstrekken en de vooropgestelde deadlines daartoe te respecteren. Ik ga later verder in op het vertrouwelijke karakter van de verstrekte informatie. Fiscale bemiddeling in de praktijk. 6 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

24 4. Bemiddeling mag geen vertragingsmanoeuvre zijn Eens één der partijen vermoedt dat de bemiddeling wordt gebruikt om tijd te winnen, bezorgt dit veel ergernis en vormt dit een basis voor wantrouwen, wat ten allen prijze dient te worden vermeden met het oog op een geslaagde bemiddeling. Ook de fiscaal bemiddelaar zal hierover stipt moeten waken. II.3. Fiscale bemiddeling: voordelen 19. Het bereiken van een bemiddelde oplossing heeft meerdere voordelen. Er is de prijs, het feit dat er in tegenstelling tot een rechtsgeding geen echte winnaars of verliezers zijn, men ongeschonden uit de strijd komt, er geen (negatieve) publiciteit is, maar ook de compliance wordt op korte en lange termijn verhoogd. 1. Prijs De fiscale bemiddeling is volledig gratis! Bovendien is de onrechtstreekse financiële winst bij een geslaagde bemiddeling nog belangrijker en aanzienlijker: geen advocatenkosten, geen rechtsplegingsvergoeding, geen gerechtsdeurwaarderskosten, geen griffie- en expeditierechten En dit geldt niet in het minst voor de Belgische Staat: geen erelonen voor een departementsadvocaat, geen kosten aan werkuren en op de koop toe geen kosten voor de rechtsgang en de procedure binnen de Federale Overheidsdienst Justitie en minder gerechtelijke achterstand! 2. Geen winnaars, noch verliezers Dit is een heel typerend voordeel eigen aan de bemiddeling. Wanneer men een geschil voor de rechtbank brengt, wordt het eindoordeel vertolkt als we hebben gewonnen of we hebben verloren, al dan niet terecht trouwens. Bij de bemiddeling is het heel belangrijk dat niemand er echt verliest. Want niemand verliest graag, dit zit al in ons van bij de geboorte trouwens. Bij een correct bemiddelde oplossing hebben we slechts winnaars en blijft men met een grote tevredenheid achter! 3. Ongeschonden uit de strijd Dit sluit heel dicht aan bij het vorige voordeel. Maar het gebrek aan hypotheek op de toekomst is hier ook heel belangrijk. Men heeft geen scrupules tegenover de andere partij met wie de zaak nu voor eens en voor altijd is opgelost. Het is dan ook belangrijk dat de fiscaal bemiddelaar hier oog heeft, niet alleen voor het aanslagjaar van de betwisting zelf, doch desnoods al principiële bakens uitzet voor de komende aanslagjaren om bijvoorbeeld helemaal te vermijden dat er daarover ook een geschil ontstaat. Fiscale bemiddeling in de praktijk. 7 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

25 4. Geen publiciteit Voor een rechtbank wordt de vuile was buiten gehangen. De rechtspraak is in België openbaar en dus publiek. Er gaat geen week voorbij of we lezen in de kranten dat het ene of andere bedrijf, of de ene of andere persoon (bij voorkeur een bekende ) in de clinch ligt met de fiscus en men schuwt daarbij niet om cijfers te citeren en de gevelde vonnissen of arresten terzake toe te lichten! De bemiddeling gebeurt daarentegen zowel door de betrokken belastingdienst als zeker door de fiscaal bemiddelaar, allemaal gehouden door het beroepsgeheim binnen de Federale Overheidsdienst Financiën, heel vertrouwelijk en gesloten en dus enig lek is hier totaal uit den boze! Dus als ook de verzoekende burger de lippen stijf op mekaar houdt, is er van enige publiekmaking van de fiscale problematiek tijdens of na de bemiddeling absoluut geen sprake! 5. Geen poralisatie Het voordeel van de fiscale bemiddeling is dat de dialoog tijdens de fase van de bemiddeling wordt hervat en er dus geen polarisatie van het geschil kan optreden. Vandaar ook de noodzaak voor de bemiddelaar om het dossier niet te laten aanmodderen maar het heel snel ter hand te nemen. De ontstentenis van enige wettelijke termijn van schorsing en/of stuiting van de procedure tijdens de bemiddelingsfase werkt dit in de hand: er moet meteen werk van worden gemaakt! 6. Verhoogde compliance In de nasleep van de vaststelling dat de bemiddeling ervoor zorgt dat er geen echte winnaars of verliezers zijn en dat iedere partij daarbij ongeschonden uit de strijd komt, impliceert dat noch de ene, noch de andere partij met een wrange nasmaak achter blijft. Dit houdt in dat de verzoekende belastingplichtige aan een bemiddelde oplossing toch een zeker rechtvaardigheidsgevoel overhoudt, wat geen hypotheken legt op zijn toekomstig fiscaal gedrag. De ervaring leert dat belastingplichtigen het moeilijk hebben met het betalen van belastingen waarvan ze vinden dat ze overdreven of ongepast zijn. Een adequaat bemiddelde oplossing verhoogt derhalve de compliance op zowel korte, middellange als lange termijn. II.4. Wanneer is de fiscale bemiddeling geslaagd? 20. Het is de doelstelling van de verantwoordelijken van de Fiscale Bemiddelingsdienst dat de fiscale bemiddeling in een maximum aantal gevallen effectief slaagt. Toch zijn er hiervoor een aantal bedreigingen. De grootste bedreiging is de aard van het conflict. Is het conflict met andere woorden nog wel bemiddelbaar. Hierbij komt vooral het respect voor de fiscale wettelijke bepalingen om de hoek kijken. Anderzijds moeten zoals reeds eerder gesteld de beide partijen effectief bereid zijn tot een bemiddelde oplossing te komen en desnoods wat water in de wijn te doen. Daarbij moest toch worden vastgesteld dat niet alle ambtenaren en/of diensten al van bij de creatie van de Fiscale Bemiddelingsdienst dit instituut met open armen ontvingen. Verder zal ook de creativiteit van de bemiddelaar een determinerende rol spelen in het bereiken van een akkoord. Hij moet het bemiddelingsproces voeren, hij mag zich Fiscale bemiddeling in de praktijk. 8 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

26 nooit laten ontmoedigen en moet zo nodig de grenzen van de bemiddeling verleggen of daartoe voorstellen aan de partijen doen of deze minstens aftoetsen. Tenslotte is het onontbeerlijk dat de partijen het volle vertrouwen in de bemiddelaar behouden en overtuigd zijn van het feit dat hij effectief met hun geschil is begaan. Die betrokkenheid van de bemiddelaar, alsof het voor zijn eigen zaak is, is een absolute must! II.5. Wat zijn de kenmerken van de fiscale bemiddeling? 21. De fiscale bemiddeling wordt gekenmerkt door een hele lage drempel. Het is een mogelijkheid, die niet bindend is, dus ook vrijwilligheid en autonomie kenmerken de bemiddeling. Bemiddelen gebeurt tenslotte in alle vertrouwen. 1. Lage drempel De laagdrempeligheid van de fiscale bemiddeling is kenmerkend voor de doelstellingen die men met de Fiscale Bemiddelingsdienst wil bereiken. En deze doelstelling bestaat er voor alles in dat de dienstverlening aan de burgers wordt verhoogd. Het is trouwens niet alleen de wetgever die dit betracht, ook de Federale Overheidsdienst Financiën heeft de dienstbaarheid aan de burger heel hoog in het lijstje gezet van waarden die de FOD wil bereiken. Deze lage drempel uit zich niet alleen in het feit dat niet de mandatarissen die heel goed weten hoe de vork aan de steel zit (professionals: accountants, belastingconsulenten, bedrijfsrevisoren, advocaten, ) doch ook de burgers die de fiscale materie in het geheel niet beheersen, bij de Fiscale Bemiddelingsdienst terecht kunnen. Ook de modaliteiten van de procedure van de fiscale bemiddeling zelf zijn laagdrempelig: men kan een verzoek om bemiddeling indienen op alle mogelijke manieren: schriftelijk, per brief, per , per fax, gewoon telefonisch of zelfs tijdens een onderhoud met een medewerker van de dienst (hetzij in Brussel, bij eenvoudige aanbieding tijdens de kantooruren aan het North Galaxy-gebouw, vlakbij het Noordstation, hetzij ter plaatse na een afspraak). 2. Snelheid De bemiddeling is alvast veel sneller dan een gerechtelijke procedure. 3. Autonomie De partijen houden bij de bemiddeling het geschil zelf steeds in handen. Het blijft een zaak van hen. De bemiddelaar komt niet in hun plaats om over het geschil te beslissen. Ze blijven dus zelf de dominus litis en beslissen dus zelf tot waar ze willen gaan. Vindt de verzoeker dat hij de beoogde bemiddelde oplossing niet kan bereiken of loopt het niet zoals hij heeft verwacht, dan kan hij zijn verzoek om bemiddeling zonder meer doen beëindigen. De fiscaal bemiddelaar neemt er alsdan akte van in een bemiddelingsverslag waarin hij vermeldt te zijn ontheven van bevoegdheid. Fiscale bemiddeling in de praktijk. 9 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

27 4. Vertrouwelijkheid Het vertrouwelijke karakter van de fiscale bemiddeling is heel belangrijk. Zo worden er geen hypotheken gelegd op een eventuele latere gerechtelijke procedure. Het biedt de kans om in alle vrijheid en openheid naar een oplossing te zoeken. Dit houdt ook in dat de partijen aan de bemiddelaar bepaalde informatie kunnen toevertrouwen, die niet voor de andere partij is bestemd of slechts voorwaardelijk aan die partij mag worden medegedeeld. Het is trouwens zo dat argumenten die tijdens de bemiddeling aan de Fiscale Bemiddelingsdienst worden medegedeeld en die van aard zouden zijn om de fiscale situatie van de verzoekende burger te verergeren, geenszins aan de administratie mogen worden medegedeeld. 5. Vrijwilligheid De fiscale bemiddeling is facultatief. Niemand is er toe gehouden. Het is in België ook geen verplichte voorkamer voor een gerechtelijke procedure. Het spreekt voor zich dat vanuit het respect voor de principes van behoorlijke bestuur, de betrokken administratie of dienst er natuurlijk moet voor open staan! III. ONTSTAAN EN SITUERING VAN DE FISCALE BEMIDDELINGSDIENST III.1. Algemeen april 2007 de wet houdende diverse bepalingen (IV) werd aangenomen. Bij deze wet, die in het Belgisch Staatsblad van 8 mei 2007 werd bekendgemaakt, werd de Fiscale Bemiddelingsdienst in het leven geroepen. In de voorbereidende werken bij deze wet wordt het bestaan van deze nieuwe dienst met de volgende woorden gerechtvaardigd (Parl.St., Kamer, zitt , nr. 2873/001, p. 87): «De doeltreffendheid van de bemiddeling die de administratie en de burgers met elkaar confronteert bij het zoeken naar oplossingen voor betwistingen, hoeft niet meer aangetoond te worden. Ondanks het bestaan van de federale ombudsmannen, beantwoordt de oprichting van een fiscale bemiddelingsdienst die optreedt in moeilijkheden met betrekking tot de toepassing van de fiscale wetten waarvoor de administraties van de Federale Overheidsdienst Financiën bevoegd zijn of waarvoor zij de dienst verzekeren, aan de voortdurend groeiende complexiteit van de fiscale wetgeving en aan de noodzaak om de belastingplichtigen akkoord te laten gaan met de heffingen waarvan ze onderworpen zijn. Dit zal bijdragen tot een vermindering van de gerechtelijke geschillen, soms ongegrond, verspillend qua mensen en financiële middelen, en tot het versnellen van de inning van de sommen die het voorwerp uitmaken van het geschil.» 23. Het koninklijk besluit van 9 mei 2007 tot uitvoering van Hoofdstuk 5 van Titel VII van de voormelde wet regelt de oprichting van de dienst, de aanstelling van de leden ervan, alsook de werking ervan. Fiscale bemiddeling in de praktijk. 10 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

28 III.2. Definitie en verhouding tot de Federale Ombudsmannen 24. De wetgever heeft in fiscale zaken geopteerd het bemiddelingsmodel te kwalificeren als een facultatief stadium voor het voortzetten van het geschil, zonder dat dit enig schorsend of stuitend karakter heeft. De fiscale bemiddeling is bovendien meer dan een door een derde gestimuleerde onderhandeling. De fiscale bemiddeling houdt niet noodzakelijkerwijze een evenwichtig compromis in, noch een tussenoplossing. 25. Wat in het bijzonder het verschil betreft tussen de Fiscale Bemiddelingsdienst en de Federale Ombudsmannen ingesteld bij wet van 22 maart 1995, moet worden verduidelijkt dat deze beide instellingen geenszins concurrentie vormen, doch volkomen complementair en verschillend zijn. De Federale Ombudsmannen hebben tot taak: 1 ) klachten te onderzoeken over de werking van de federale administratieve overheden; 2 ) op verzoek van de Kamer van volksvertegenwoordigers onderzoek in te stellen naar de werking van de federale administratieve diensten die ze aanwijst; 3 ) aanbevelingen te doen en verslag uit te brengen over de werking van de administratieve overheden. De Fiscale Bemiddelingsdienst heeft op zijn beurt als opdracht: 1 ) het onderzoeken van de hem in het kader van Hoofdstuk 5 van de wet voorgelegde aanvragen tot bemiddeling, het trachten de standpunten van de partijen te verzoenen en het zenden aan de partijen van een bemiddelingsverslag; 2 ) het richten, desgevallend, van aanbevelingen aan de Voorzitter van het Directiecomité van de FOD Financiën, in het bijzonder met betrekking tot bestuurshandelingen of de bestuurlijke werking die in strijd zijn met de principes van behoorlijk bestuur en de wetten en verordeningen. 26. Het onderzoek door de ombudsmannen heeft betrekking op de handelingen en de werking van de federale administratieve overheden, terwijl het onderzoek door de bemiddelaars betrekking heeft op conflicten die zijn gespecificeerd in de diverse fiscale wetboeken. Het feit dat de Fiscale Bemiddelingsdienst is samengesteld uit gekwalificeerde ambtenaren uit de verschillende sectoren van de administratie laat toe snel te handelen door onmiddellijk het probleem te situeren en de mogelijke oplossing voorop te stellen. Behalve in het geval dat de juiste identificatie van het geschil niet mogelijk blijkt, weten de medewerkers onmiddellijk tot wie ze zich binnen de Algemene administraties moeten richten. Het verscheidene karakter van de dienst laat bovendien toe een globaal zicht te krijgen op de problemen en een transversale oplossing te vinden door de barrières binnen de administratieve organisatie te doorbreken. Teneinde iedere overlapping tussen de beider bevoegdheden in de praktijk te vermijden, werd van bij de oprichting van de Fiscale Bemiddelingsdienst door de collegeleden met de federale ombudsmannen contact opgenomen om de onderscheiden opdrachten te verduidelijken. Er wordt opgemerkt dat een eventuele klacht tegen de werking van de Fiscale Bemiddelingsdienst zelf wel bij de federale ombudsmannen kon worden ingediend. Fiscale bemiddeling in de praktijk. 11 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

29 III.3. Doelstellingen 27. Aansluitend op de voortdurend groeiende complexiteit van de fiscale wetgeving en op de noodzaak om belastingplichtigen akkoord te laten gaan met de heffingen waaraan ze zijn onderworpen, beoogt de tussenkomst van de Fiscale Bemiddelingsdienst een vermindering van de gerechtelijke geschillen en het vergemakkelijken van de inning van de fiscale schulden door de Schatkist. 28. Deze opdrachten bestaan (conform de voorbereidende werken bij de wet tot invoering van de fiscale bemiddeling) inzonderheid uit: 1) het uit de wereld helpen van vooroordelen en misverstanden; 2) het verzoenen van de belastingplichtige en de fiscale administratie; 3) het verminderen van de gerechtelijke achterstand (door het verminderen van het aantal gerechtelijke geschillen); 4) het transparanter maken van de fiscale wetgeving; 5) het maximaal toegankelijk maken van de administratie, dus met andere woorden de kloof tussen de burger en de fiscus verkleinen. 29. Het spreekt voor zich dat deze opdrachten perfect kaderen in de opdrachten van een Federale Overheidsdienst als Financiën, alsook in waarden die door het Directiecomité van de FOD Financiën zijn vooropgesteld, zoals er zijn de dienstbaarheid aan de burger en de correcte toepassing van de fiscale wetgeving. III.4. Werking van de Fiscale Bemiddelingsdienst III.4.1. Statuut van de dienst en de bemiddelaars 30. Overeenkomstig artikel 116 van de wet van 25 april 2007 houdende diverse bepalingen (IV) onderzoekt de Fiscale Bemiddelingsdienst de aanvragen tot bemiddeling in alle onafhankelijkheid. Deze statutaire en functionele onafhankelijkheid is essentieel opdat de tussenkomst van de Fiscale Bemiddelingsdienst efficiënt zou zijn. Artikel 6 van het koninklijk besluit van 9 mei 2007 bevestigt dat «Binnen de grenzen van hun bevoegdheid, ontvangen de fiscaal bemiddelaars van geen enkele overheid instructies. Behoudens in geval van zware fout, kunnen zij niet van hun ambt worden ontheven wegens daden die zij stellen in het raam van hun ambtsvervulling.». Deze bepaling laat dus de fiscaal bemiddelaars toe om in alle onafhankelijkheid te handelen en hun taken te vervullen in alle vrijheid ten aanzien van de handelingen en van de werking van de Algemene administraties waarvoor zij bevoegd zijn en waarvan ze misschien wel afkomstig zijn. 31. Niettegenstaande de fiscaal bemiddelaars onafhankelijk zijn, bepaalt het koninklijk besluit van 9 mei 2007 dat de dienst wordt opgericht binnen de Federale Overheidsdienst Financiën. Het koninklijk besluit van 3 december 2009 houdende regeling van de diensten andere dan operationele van de Federale Overheidsdienst Financiën, plaatst de Fiscale Bemiddelingsdienst tussen de andere autonome diensten van deze Overheidsdienst (zoals de alom bekende Dienst van de voorafgaande beslissingen in fiscale zaken ). Fiscale bemiddeling in de praktijk. 12 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

30 32. In het Verslag aan de Koning bij voormeld besluit van 3 december 2009 wordt verduidelijkt dat de autonome diensten, diensten zijn die worden geplaatst onder het administratief gezag van de Voorzitter van het Directiecomité, doch die over een onafhankelijke beslissingsmacht en meningsuiting beschikken ten aanzien van de overheid. 33. Het is in deze totale onafhankelijkheid dat de fiscaal bemiddelaars zich distantiëren van de Algemene administraties. Ook bij de aanwerving van de medewerkers van de dienst is veel oog voor het feit of de betrokkenen voldoende afstand kunnen nemen van de administratie. De fiscaal bemiddelaars zijn dit trouwens verschuldigd als counter op meerdere auteurs die, van bij de creatie van de Fiscale Bemiddelingsdienst, reeds poneerden dat vermits de dienst met ambtenaren zou worden bemand, zij zich niet afdoende zouden kunnen losmaken van hun administratie van origine. Het tegendeel bewijzen is en blijft een uitdaging voor de fiscaal bemiddelaars. Merk op dat de fiscaal bemiddelaars ook wettelijk tegenover hun administratie van oorsprong een bescherming genieten wat betreft de daden die zij als bemiddelaar tegenover deze administratie stellen. III.4.2. Voorrechten waarover de Fiscale Bemiddelingsdienst beschikt 34. De leden van het College van de Fiscale Bemiddelingsdienst (de zogenaamde fiscaal bemiddelaars) en alle medewerkers van de dienst kunnen in het kader van hun opdracht : - alle inlichtingen inwinnen die zij nodig achten; - alle betrokken personen horen; - en ter plaatste alle vaststellingen doen. 35. Ze hebben deze uitgebreide onderzoeksbevoegdheden te danken aan het feit dat ze allen beëdigde ambtenaren van de FOD Financiën zijn die op zich reeds het beroepsgeheim moeten respecteren. 36. Het is in het kader van een fiscale bemiddeling evenwel van groot belang dat de bemiddelingsambtenaar zich van bij het begin een goed beeld kan vormen van de ware toedracht van het dossier. In dit verband zal hij dus alle nodige databanken moeten kunnen raadplegen om te zien waarover het juist gaat. Hij kan het dossier inzien en zich zo als neutrale persoon een objectief beeld vormen van het geschil. 37. Zo heeft de bemiddelingsambtenaar in het kader van een invorderingsgeschil van in de beginne een zicht op de volledige fiscale schuldensituatie van de verzoekende belastingschuldige, maar ook over zijn gekende vermogensbestanddelen of inkomsten: heeft hij bijvoorbeeld bij een betwisting over het kadastraal inkomen of een tekortschatting meteen een beeld van het betreffende perceel, doch ook van eventuele gehanteerde of bruikbare vergelijkingspunten. Hij heeft specifiek inzake directe belastingen ook toegang tot de workflow contentieux, waarin de bezwaarschriften worden gerepertorieerd. 38. Het laat ook toe de verzoekende belastingplichtige van bij zijn aanvraag een aantal inlichtingen mee te geven of bijvoorbeeld heel adequaat te kunnen Fiscale bemiddeling in de praktijk. 13 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

31 oordelen of zijn verzoek om bemiddeling wel degelijk ontvankelijk is. Het bespaart de bemiddelingsambtenaar, maar ook de onderliggende fiscale dienst veel energie en rompslomp. 39. Indien hen de toegang tot bepaalde noodzakelijke databanken of gegevens door de FOD Financiën wordt verhinderd, kunnen zij daarvan onder de noemer ondervonden moeilijkheden melding maken in het activiteitenverslag. Het zal dan ongetwijfeld de aandacht trekken van de politieke overheden die terzake parlementaire vragen aan de bevoegde Minister zullen richten. III.4.3. Samenstelling van de dienst 40. De wettelijke bepalingen voorzien dat de Fiscale Bemiddelingsdienst wordt bemand door een aantal fiscaal bemiddelaars, doch zij ook over een arsenaal aan fiscaal technische en logistieke medewerkers kunnen beschikken. III Het College van de fiscaal bemiddelaars 41. In artikel 1 van het koninklijk besluit van 9 mei 2007 wordt bepaald dat de Fiscale Bemiddelingsdienst onder de leiding wordt geplaatst van een college samengesteld uit ten minste drie en ten hoogste vijf leden, «fiscaal bemiddelaars» genoemd. De Minister wijst onder de leden van het college een Voorzitter aan. Dit college, eventueel met uitzondering van de Voorzitter, is samengesteld uit een gelijk aantal leden die respectievelijk behoren tot de Nederlandse en de Franse taalrol. 42. De fiscaal bemiddelaars worden aangeduid voor een termijn van vijf jaar, deze aanduiding is hernieuwbaar. Op 7 december 2009 werd het koninklijk besluit tot benoeming van de leden van het College van de Fiscale Bemiddelingsdienst ondertekend. Werden aldus met ingang van 1 januari 2010 benoemd tot leden van het College van de Fiscale Bemiddelingsdienst: Geert CALLAERT (Nederlandstalig - Directeur), Paul DE ROM (Nederlandstalig - Auditeurgeneraal, dienstchef, inmiddels met pensioen), Charles DEMARCH (Franstalig - Adviseur-generaal), Yvan DUBUISSON (Franstalig - Adviseur) en Edouard TRZCINSKI (Franstalig - Directeur). De heer TRZCINSKI werd aangesteld als Voorzitter van het College. III Medewerkers van de Fiscale Bemiddelingsdienst 43. Overeenkomstig artikel 4 van het koninklijk besluit van 9 mei 2007, is de dienst samengesteld uit ten minste twintig personeelsleden die titularis zijn van een betrekking van niveau A of B en ten minste drie personeelsleden die titularis zijn van een betrekking van niveau C. De kandidaten moeten een gunstige vermelding bekomen aan het einde van een selectieprocedure (die is vastgelegd in een ministerieel besluit van 16 mei 2007) op basis van een functiebeschrijving en een competentieprofiel. 44. Uit de lijst van de op basis van de selectieprocedure in aanmerking genomen kandidaten, duidt de Minister van Financiën de personeelsleden aan, op voordracht van de fiscaal bemiddelaars. Deze aanduiding geldt zoals voor de fiscaal bemiddelaars zelf voor vijf jaar en is hernieuwbaar. Op verzoek van de Fiscale bemiddeling in de praktijk. 14 Geert Callaert BBB januari-februari 2014

32 fiscaal bemiddelaars, of op verzoek van het personeelslid, kan in uitzonderlijke omstandigheden van deze duur worden afgeweken bij behoorlijk gemotiveerde beslissing van de Minister van Financiën. De eerste medewerkers zijn bij de Fiscale Bemiddelingsdienst tewerkgesteld met ingang van 1 juni Sedertdien zijn omwille van de noodwendigheden in bepaalde materies bijkomende medewerkers aangenomen. Het feit dat zij niet allen tegelijk op het einde van hun 5-jarige (weliswaar hernieuwbare) termijn komen, staat garant voor de continuïteit van de dienst. 45. Er wordt opgemerkt dat de medewerkers zijn aangeworven vanuit de diverse fiscale materies, waarvoor de fiscale bemiddeling bevoegd is. Zo zijn er medewerkers die heel ervaren zijn inzake de personenbelasting, inzake de vennootschapsbelasting, inzake de belasting van niet-inwoners, medewerkers van de Algemene administratie van de inning en de invordering, andere medewerkers die jarenlang voor de diensten van het kadaster werkten of dan weer bevoegd zijn inzake registratie- en successierechten. Benevens hun fiscale specialiteit, hadden de fiscaal bemiddelaars en de andere juryleden bij de selecties veel oog voor hun bemiddelingsgezindheid en bereidheid. Wordt er vastgesteld dat deze talenten uiteindelijk toch onvoldoende aanwezig zijn of tot uiting komen, dan kan vervroegd een einde worden gesteld aan hun tewerkstelling bij de Fiscale Bemiddelingsdienst. III.4.4. Opdrachten 46. De opdrachten van de Fiscale Bemiddelingsdienst zijn wettelijk vastgelegd en worden verduidelijkt in artikel 116 van de wet van 25 april 2007 houdende diverse bepalingen (IV). In het algemeen hebben de fiscaal bemiddelaars tot opdracht de standpunten van de administratie en die van de belastingplichtige te pogen te verzoeken, dit in alle objectiviteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid, weliswaar met inachtneming van de wet. Deze globale opdracht wordt in de realiteit vertolkt door meerdere specifieke opdrachten: het onderzoeken van de aanvragen om bemiddeling, op het einde van de bemiddeling een bemiddelingsverslag opmaken en zo nodig aanbevelingen aan de Voorzitter van het directiecomité van de FOD Financiën formuleren. Jaarlijks dient de Fiscale Bemiddelingsdienst ook een activiteitenverslag op te stellen. III Onderzoek van de aanvragen tot bemiddeling 47. De wetgever stelt dat «De fiscale bemiddelingsdienst onderzoekt de hem in het raam van dit hoofdstuk voorgelegde aanvragen tot bemiddeling, in alle objectiviteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid en met inachtneming van de wet; hij streeft ernaar de standpunten van de partijen te verzoenen en zendt hen een bemiddelingsverslag.» 48. De Fiscale Bemiddelingsdienst heeft aldus tot eerste taak de aanvragen tot bemiddeling die zijn ingediend te onderzoeken, de standpunten van de partijen trachten te verzoenen en naderhand bij het einde van de bemiddeling een bemiddelingsverslag aan de partijen te zenden. De Bemiddelingsdienst onderzoekt in het kader van deze opdracht de bijzondere situatie waarvoor ze wordt gevat en poogt daarbij een oplossing te vinden die de toestand van de aanvrager regelt. Fiscale bemiddeling in de praktijk. 15 Geert Callaert BBB januari-februari 2014