Pedagogische situatie en basisactiviteiten
|
|
- Norbert de Smedt
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Pedagogische situatie en basisactiviteiten Gesprek, spel, werk en viering We onderscheiden vier basisactiviteiten waarin mensen leven en leren; we leren niet alleen door met pen, papier en het hoofd bezig te zijn. Door met elkaar in gesprek te zijn kunnen we elkaar informeren en elkaar leren begrijpen. Tijdens de gesprekken in de kring worden de plannen gemaakt en wordt voor een deel het werk besproken. Door samen te spelen leren we rekening met elkaar te houden. Ook maken we al spelend iets wat we meegemaakt hebben tot iets van onszelf. Onder werk vallen de instructiemomenten en de blokperioden, waarin kinderen zelfstandig met het we bezig zijn. Door samen te vieren b.v. in een weekopening- of sluiting leren we elkaar wat ons hoofd en hart heeft beziggehouden; we brengen gevoelens op elkaar over. Deze basisactiviteiten wisselen elkaar af. Deze afwisseling is vastgelegd in het ritmisch weekplan. Gesprek Als kinderen zich veilig voelen in de stamgroep, maar ook alleen dan, is er ruimte voor het uiten van zaken waar kinderen werkelijk over denken, piekeren, tobben, verheugd zijn, etc. Dan ook is er ruimte voor ontmoeting, herkenning, erkenning, verbazing, ergernis, verdriet, humor, kortom: dan gebeuren er fundamentele dingen die kinderen aanspreken. Maar nogmaals alleen: als kinderen zich veilig voelen! Dat is een voorwaarde voor veel "natuurlijk leren". Aan die voorwaarde kan de stamgroepsleider bijdragen door: eerlijk, echt en oprecht te zijn de eigen rol dienend te houden; niet te gauw met eigen meningen en opmerkingen aan komen zetten; ook de vraagstellingen verschoond houden van eigen voorkeuren autoriteit-in-functie te zijn, dus te zorgen voor leiderschap dat de kinderen van die stamgroep volledig aanvaarden; het voorgaande draagt daaraan bij, maar ook:inzet, zorg, goede voorbereidingen, alertheid: "er helemaal zijn", kunnen houden van ieder kind, humor, en een stem die beperkt, zorgvuldig en doelmatig gebruikt wordt kinderen serieus te nemen. Alhoewel het voorgaande voor alle "natuurlijk leren" geldt, geldt dit in hoge mate voor het kringgesprek. Wat leren kinderen op een natuurlijke manier in een kring: taalgebruik, taalverwerving, taalverrijking, taalbeschouwing; iedere kring draagt daaraan bij; de leeskringen leveren hieraan een bijzondere extra bijdrage
2 sociaal-emotionele vorming; meningen, gevoelens, onenigheden, conflicten, een voor twee partijen eerlijke oplossing nastreven, elkaars qua milieu vaak totaal verschillende achtergronden leren kennen besluiten nemen, belangrijk voor participatie in leef- en werkgemeenschap; zelfkennis incasseren van en goed omgaan met kritiek wereldoriëntatie/kennisvakken; door ervaringen, vertellingen, uitstapjes, vakanties werk van ouders, de actualiteit; met name de verslagkring en de observatiekring kunnen hier in bijzondere mate aan bijdragen kunstzinnige vorming; tijdens de muziekkring spel; tijdens iedere spelkring door overleg en samenwerking komen tot goede oplossingen en producten communicatieve vaardigheden. Doelen op korte termijn: 1. kennis verwerven 2. mening vormen 3. besluiten nemen 4. persoonsgerichte ontwikkeling bevorderen 5. groepsgerichte ontwikkeling bevorderen. Doelen op lange termijn: 1. naar elkaar kunnen luisteren 2. leren van verdraagzaamheid: geduld 3. gedachten onder woorden leren brengen zodat anderen die begrijpen 4. rekening leren houden met gevoelens van anderen: inclusief leren denken 5. ontwikkelen van een goed zelfbeeld 6. kritisch leren staan t.o.v verstrekte informatie 7. kunnen genieten van wat anderen inbrengen Door het houden van de kringen wordt gewerkt aan de volgende kerndoelen op het gebied van spreken en luisteren (kerndoelen taal): 1. Het kind leert de belangrijkste vormen van spreken, zoals vragen stellen om informatie te verzamelen, verslag uitbrengen, iets uitleggen, iets voordragen, eigen ervaringen, meningen en waarderingen weergeven, een gesprek voeren. 2. Het kind leert gebruik maken van verbale en non-verbale middelen, zoals stem, taal, houding, beweging en mimiek.
3 3. Het kind leert een eigen standpunt verwoorden, het standpunt van anderen onderzoeken en daarbij rekening houden met de gevoelens van anderen. 4. Het kind leert luisteren naar wat wordt gezegd en nagaan of zijn begrip van hetgeen is gezegd juist is. Dezelfde kerndoelen worden ook geoefend bij de vormgeving van vieringen. In goed lopende kringen wordt dus op een natuurlijke manier veel geleerd. Met name als de kring, zoals in een stamgroep gebruikelijk is, leeftijdsheterogeen is samengesteld: door het natuurlijke verschil in kennis zijn de mogelijkheden voor overdracht en overname groter. Voorwaarden voor een gesprek in de kring: Praktisch: 1. de groep moeten snel de kring kunnen maken 2. er staat bij voorkeur niets binnen in de kring, zeker niet als voor het eerst wordt gewerkt met een kringopstelling 3. kinderen weten hoe ze een plaats in de kring moeten kiezen 4. kinderen luisteren 5. ieder mag aan de beurt komen. Gevoelsaspecten: 1. goede sfeer 2. respect. Aandachtspunten voor de stamgroep: A. aan bod laten komen mond houden afwachten teken geven wil je niet/hoef je niet. B. aandacht hebben voor elkaar luisteren naar reageren op elkaar a.h. woord: rondkijken respect. C. verduidelijking vragen D. bij onderwerp blijven vertelt waarover het gaat relaties met onderwerp.
4 Rol van de stamgroepleider: 1. leidt en stuurt 2. neemt kinderen serieus 3. praat op niveau van kinderen 4. oordeelt niet te snel over meningen en opvattingen 5. nodigt kinderen uit om mee te praten 6. bewaakt de regels 7. is democratisch en leidt toch 8. ziet de processen die plaatsvinden 9. is flexibel en houdt vast 10. zorgt dat het gespreksthema het thema van gesprek blijft 11. vat samen en stuurt om volgend stapje af: daagt uit 12. vraagt door 13. geeft aanvullingen 14. vermaant 15. geeft ruimte voor overdenking: stilte in de kring is prima. Regels in de kring: 1. wie spreekt wordt niet door anderen in de rede gevallen of gehinderd. 2. er is voor ieder een duidelijke afspraak hoe iemand het woord krijgt, nadat iemand is uitgesproken 3. meldingen sluiten zoveel mogelijk aan bij hetgeen daarvoor is gezegd. Aanvullende regels worden samen met de stamgroep opgesteld. Regelmatig worden de regels met de groep doorgenomen en desgewenst bijgesteld. Dagopeningskring/Vertelkring: Dagelijks vindt zo veel mogelijk s ochtends een kring plaats met de hele stamgroep. Eenmaal per week krijgen de kinderen langer de tijd te vertellen. Als er niets indrukwekkends gebeurd is bestaat het gevaar dat deze kringen een slaapverwekkend karakter krijgen. Door bepaalde thematieken uit de vertelkring te halen en deze een algemener, breed aansprekend karakter te geven kunnen de betrokkenheid en aandacht op peil blijven. De andere dagen wordt de kring gebruikt voor samen met een spelletje of presentatie (door stamgroepleider of kinderen te presenteren) te beginnen. Leeskring: Die is er niet alleen voor de leesontwikkeling en boekpromotie, maar ook voor de morele en sociaal-emotionele ontwikkeling. Behalve geschikt materiaal uit de kinderliteratuur kunnen in de leeskring ook eigen teksten en samenvattingen van boeken aan de orde komen. De leeskring wordt opgenomen in het taalaanbod en wordt wekelijks uitgevoerd.
5 Tekstenkring: In deze kring lezen de kinderen (vanaf de middenbouw) hun zelf gemaakte teksten voor. Er vindt daarna een tekstbespreking plaats. Een keer in de veertien dagen vindt een tekstenkring plaats. Dit onderdeel wordt gekoppeld voorlopig gekoppeld aan het taalaanbod. Observatiekring: In het kader van wereldoriëntatie wordt tijdens in elk geval een themaperiode een observatiekring georganiseerd door de groepsleiding in alle groepen. Aan de hand van een door de groepsleider ingebracht voorwerp uit de dode of levende natuur of cultuur wordt een sterk op ontdekkend en onderzoekend leren gehanteerde didactiek gehanteerd. Kinderen leren zo goed waarnemen en vragen stellen. Wanneer kinderen voorwerpen meebrengen kan dit ook aanleiding zijn voor een observatiekring. Instructie- of introductiekring: Om iets nieuws uit te leggen of duidelijk te maken kan ook de kringvorm worden gebruikt. De kring heeft dan niet het open karakter van gesprekskring, maar heeft nu een doelgericht karakter: er wordt iets duidelijk gemaakt. Muziekkring: Met de stamgroep zingen of musiceren in de kring. Spelkring: Een spelvorm in de kring met de stamgroep. Overige kringen, bijvoorbeeld: Spel voorafgaand aan reken - instructie wordt een probleem voorgelegd na een ruzie iets uitpraten. Hieronder rekenen wij: door stamgroepsleider of kinderen geleide spelen in de groepsruimte, het speellokaal, het gymnastieklokaal, de speelplaats, sportvelden en schoolomgeving; sommige spelen kunnen ook gerekend worden onder bewegingsonderwijs en sport; andere onder dramatische vorming (toneelspel, poppenspel, etc.) door kinderen ondernomen spelen; hieronder worden ook fantasie- en verbeeldingsspelen gerekend gezelschapsspelen computerspelen.
6 Alle spelvormen bieden rijke ontwikkelingskansen. De momenten voor ontmoeting en interactie zijn in spelsituaties op een natuurlijke en intense manier voortdurend aan de orde en ieder van die momenten levert, alweer: vooral in een heterogene groep, leermomenten op, die de volgende leerdoelen realiseren: taalgebruik, taalverwerving, taalverrijking sociaal - emotionele leerprocessen, waaronder het belangrijke leren omgaan met verlies, leren incasseren, sportiviteit, etc. het vermogen versterken eigen keuzen te maken en te verantwoorden, op basis van respect voor anderen het vermogen ontwikkelen tot analyseren en oplossen van problemen het centraal staan van het spelend leren voor kleuters het leren reflecteren het zien van relaties en verbanden en het verwoorden van het denkproces het inschakelen van eigen ervaring en intuïtie het stimuleren van experimenteren, het zoeken naar wegen, het analyseren van eigen fouten en het durven nemen van risico's het verbinden van de school met de leefwereld van de kinderen en: met name gezelschapsspelen en educatieve spelen dragen hieraan bij. Door inhoud te geven aan het onderdeel spel, wordt gewerkt aan de realisatie van de betreffende kerndoelen: 1. het kind leert diverse bewegingsvormen uitvoeren, zoals balanceren, springen, klimmen, schommelen, duikelen, hardlopen, werpen 2. het kind leert samen met anderen diverse spelen spelen 3. het kind leert zich samen met anderen uiten in beweging op muziek 4. het kind leert de eigen (bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden 5. het kind leert sportief spelen. Het begrip "spel" heeft een groter reikwijdte dan het beoefenen van spelen. Het gaat ook om het speelse element dat in alle activiteiten kan huizen. Expliciet komt "spel" in onze school tijdens de volgende onderdelen van het ritmisch weekplan aan de orde: tijdens kringen: als afwisseling tussendoor, of als aparte spelkring tijdens bewegingsonderwijs tijdens de pauze s morgens en tussen de middag.
7 Elke stamgroepleider neemt de uitdaging op zich om spel zo veel mogelijk te gaan integreren bij de verschillende vakgebieden. Viering Net als bij "spel" reikt dit begrip verder dan het houden van concreet aanwijsbare vieringen, zoals weekopeningen en/of sluitingen, verjaardagen, opname of afscheid van kinderen, al dan niet religieuze feesten in het jaar, zoals Kerst, Sinterklaas, etc. Het gaat hier om het meditatieve en het onmeetbare en onzegbare dat mensen en zeker ook kinderen heel diep kan raken en te maken heeft met onderwerpen als geluk, rouw, dankbaarheid, spijt, gemeenschap, liefde, eenzaamheid, etc. Dagelijks kunnen er momenten zijn waarop dit een rol speelt: de manier waarop volwassenen en kinderen elkaar aankijken een spel wordt zodanig aangepast dat een gehandicapt kind toch mee kan doen een gesprek over of met een klasgenoot die iets heel ingrijpends heeft meegemaakt Het bezig zijn hiermee in de school kan aan de ontwikkeling van kinderen het volgende bijdragen: religieuze/levensbeschouwelijke vorming emotionele vorming morele vorming sociale vorming muzische/creatieve vorming: bij veel feesten/vieringen speelt dit een heel belangrijke rol, ook bij de voorbereidingen taalontwikkeling, vooral mondeling, soms schriftelijk, bij het opstellen van brieven, verhalen, gedichten, etc. het vermogen versterken eigen keuzen te maken en te verantwoorden, op basis van respect voor anderen de bewustheid van morele dilemma's versterken de bewustheid van de Nederlandse cultuur versterken op de grondslag van waarden als humaniteit, solidariteit, tolerantie en vrijheid kennis van geestelijke stromingen het leren opgroeien in een multiculturele samenleving. Vieringen kunnen expliciet en voorbereid op de volgende manieren aan de orde komen: tijdens weeksluitingen aan het eind van iedere schoolweek tijdens weekopeningen bij de start van schoolthema s tijdens verjaardagen; tijdens evenementen als Sinterklaas, Kerstviering afscheid van kinderen die de groep of de school verlaten.
1. Doel 2. Soorten gesprekken 3. Vormen 4. Afspraken en regels. Kringen en kringgesprekken
1. Doel 2. Soorten gesprekken 3. Vormen 4. Afspraken en regels Kringen en kringgesprekken 1. Visie 1.1.je voor de ander openstellen 1.2.inclusief denken bevorderen; alle gespreksdeelnemers zijn gelijkwaardig
Nadere informatieEen Jenaplanschool is ervaringsgericht:
Observatie gericht op Jenaplanonderwijs De zes kwaliteitskenmerken van een Jenaplanschool met bijbehorende indicatoren. (bron: Boek: Jenaplan, een school waar je leert samenwerken ) Een Jenaplanschool
Nadere informatieIdentiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter
Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Onze ideologie We zien iedereen als uniek en waardevol. Ieder kind heeft talenten en samen gaan we die ontdekken en ontwikkelen. Hierdoor kunnen
Nadere informatie6.15.4.4 Relatie met basisactiviteiten. 6.15.4.6 Een pedagogische situatie rondom bewegingsonderwijs
Bewegingsonderwijs Jaap Meijer Inhoudsopgave 6.15.1 Samenvatting 6.15.2 Hoe te gebruiken 6.15.3 Achtergronden 6.15.4 Praktische uitwerkingen 6.15.4.1 Relatie met groepering 6.15.4.2 Relatie met ruimte
Nadere informatieJENAPLAN BASISONDERWIJS NEDERLAND. Ieder kind is uniek!
JENAPLAN BASISONDERWIJS NEDERLAND Ieder kind is uniek! WAT IS JENAPLANONDERWIJS? Nederland telt circa 7000 scholen voor basisonderwijs. In Nederland heeft iedere school de vrijheid om zijn eigen onderwijsconcept
Nadere informatieNederlands. Mondeling onderwijs
Nederlands Mondeling onderwijs - Kerndoel 1: De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. Gebruik
Nadere informatie& Sociale Integratie. Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP. Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1
Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP & Sociale Integratie Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Visie op actief burgerschap & sociale integratieactie Hoofdstuk
Nadere informatieOnderwijskundige doelen
Onderwijskundige doelen Het materiaal van Dit Ben Ik in Brussel beoogt vooral het positief omgaan met diversiteit. Daarom is het ook logisch dat heel wat doelen van het Gelijke Onderwijskansenbeleid aan
Nadere informatieDans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.
Nadere informatieDe schoolbrochure. Jenaplanschool Lieven Gevaert. van het GESUBSIDIEERD OFFICIEEL LAGER ONDERWIJS
De schoolbrochure van het GESUBSIDIEERD OFFICIEEL LAGER ONDERWIJS Jenaplanschool Lieven Gevaert 2017-2018 1 Inhoudsopgave 1. Het pedagogisch project van Jenaplanschool Lieven Gevaert... 3 1.1. Inleiding
Nadere informatieVerbindingsactietraining
Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken
Nadere informatie1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving
Pedagogisch Beleidsplan 1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving Een veilige en vertrouwde omgeving is de basis van waaruit een kind zich kan gaan ontwikkelen. Het is dus belangrijk dat
Nadere informatieMaaike Gilden & Josephine van den Nieuwendijk
Maaike Gilden & Josephine van den Nieuwendijk De voorstelling Ben je nu helemaal Betoeterd!? Leerlingen van groep 1 t/m 3 houden hun adem in en kijken naar Bekki en een échte insectentemmer. Ze zijn zó
Nadere informatieDrama: verdeling vakinhoud leerlijn groep 1-8
Drama: verdeling vakinhoud leerlijn groep 1-8 Toelichting schema Groen gemarkeerd = aanbevolen door vakdocent (minimaal) Geel gemarkeerd = stapje verder Rol opbouw Houding: Fysiek en Mimiek Stem Hoofdemoties
Nadere informatieKerndoelen primair onderwijs
Kerndoelen primair onderwijs Publicatie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Tekst: Productie: Ontwerp: Druk: Projectnr.: 36027/8000 Uitgave: April 2006 Jan Greven & Jos Letschert SLO
Nadere informatieLeerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen
2014 2015 Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...
Nadere informatieLeerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen
2014 2015 Leerplan OVSG Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...
Nadere informatieWat is de identiteit voor de schoolraad van de PBS?
Wat is de identiteit voor de schoolraad van de PBS? 1. Levensbeschouwelijke (religieuze) identiteit : Over het algemeen geldt dat een ieder van het team zich achter de levensbeschouwelijke identiteit die
Nadere informatieKijkwijzer Jenaplan in het kort Jenaplan: dit willen we met kinderen bereiken en zo doen we dat!
Kijkwijzer Jenaplan in het kort Jenaplan: dit willen we met kinderen bereiken en zo doen we dat! Zelfanalyse instrument: Hoe zie je de Jenaplan terug op onze school! Of zelfevaluatie/visitatie instrument
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels
SOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels We gebruiken op school voor het 4 de, 5 de en 6 de leerjaar de handleiding CONTACTSLEUTELS van uitgeverij De Sleutel. Kenmerken van Contactsleutels: Elk leerjaar beschikt
Nadere informatieObserveerbare Termen. Pedagogisch basisdoel: Sociale en emotionele veiligheid. Pedagogisch basisdoel: Sociale en emotionele veiligheid 2
1 Observeerbare Termen Pedagogisch basisdoel: Sociale en emotionele veiligheid Leeftijdscategorie De kinderen worden opgevangen in een schone en veilige omgeving. 2 4 jaar 1. De leidster instrueert kind
Nadere informatieLES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME
LES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME Algemene opzet van de les Doelen: - Kinderen kunnen gedachten, gevoelens en houdingen bij thema s uit de film Gods Lam uitdrukken in dramavorm. - Kinderen
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik
Actief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik Dit document is bedoeld als verantwoording voor ons aanbod op de Wijde Blik te Kamerik voor actief burgerschap en sociale integratie en welke
Nadere informatieDE 12 VAN DOK12. Dit ben ik
Dit ben ik Op DOK12 verwerf ik kennis, vaardigheden en ontwikkel ik mij als persoon. Ik krijg ruimte om mijzelf goed te leren kennen, te zijn wie ik ben en mijn talenten te ontwikkelen. Ook leer ik oog
Nadere informatieTheater/Bioscoop De Nieuwe Kolk
Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Thema-overzicht Thema-overzicht Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Kern van het thema Het thema Functies
Nadere informatieEr is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol.
PESTPROTOCOL Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen,
Nadere informatieGedragscode Martini Ziekenhuis
Gedragscode Martini Ziekenhuis Gedragscode Martini Ziekenhuis Het Martini Ziekenhuis, dat zijn wij. Een dienstverlenende instelling die als speerpunt gastvrijheid heeft en waar mensen centraal staan. Samen
Nadere informatieHET RITMISCH WEEKPLAN in de Rozentuin
HET RITMISCH WEEKPLAN in de Rozentuin De schoolleider aan het woord We hebben al weer lang geleden de overgang gemaakt van een strak en weinig flexibel rooster naar een ritmisch weekplan. De daarin aangegeven
Nadere informatieSTICHTING DE BROODTROMMEL. Pedagogisch Beleid Tussenschoolse Opvang
STICHTING DE BROODTROMMEL Pedagogisch Beleid Tussenschoolse Opvang Inleiding Tijdens de TSO (tussenschoolse opvang) houden wij rekening met het beleid van de basisschool St. Joseph. Om verwarring te voorkomen,
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan buitenschoolse opvang het Zwammeke
Pedagogisch beleidsplan buitenschoolse opvang het Zwammeke Inhoud 1. Inleiding 2. Onze visie 3. Doelstellingen 4. Pedagogische uitgangspunten voor het kind 5. Pedagogische uitgangspunten voor de groepsleiding
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities
Nadere informatieOuderbeleid van BSO De Bosuil
Ouderbeleid van BSO De Bosuil BSO De Bosuil vindt het belangrijk dat de ouders van de kinderen die in onze opvang zitten actief worden betrokken. Het is belangrijk dat ouders zich op hun gemak voelen,
Nadere informatieVreedzame VERBETER DE WERELD, BEGIN BIJ DE OPVOEDING... Hart, handen en voeten voor de BSO als democratische oefenplaats
VERBETER DE WERELD, BEGIN BIJ DE OPVOEDING... Hart, handen en voeten voor de als democratische oefenplaats Het beleid van SKH is gebaseerd op de visie van Mischa de Winter, met name wat betreft de opvang
Nadere informatieSamenvatting pedagogisch beleid Kinderopvang Natuurlijk. Doel Doelstelling Doelgroep
Samenvatting pedagogisch beleid Kinderopvang Natuurlijk. Het pedagogisch beleidsplan is bedoeld als leidraad bij de opvang van de kinderen van Chr. Kinderopvang Natuurlijk. Alle medewerkers van het kinderdagverblijf
Nadere informatieTaalleermechanisme het kind praat uitgebreid en op eigen initiatief: hij gebruikt zo creatief en actief mogelijk zijn kennis van de taal
Gesprekken Wat is gespreksvaardigheid? Het subdomein gesprekken heeft betrekking op alle mondelinge taalactiviteit waarbij sprake is van interactie (van informele gesprekjes en kringgesprekken tot overleg,
Nadere informatieIK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN
IK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN 1 2 3 4 5 A Samen werken (spelen) Hierbij is het samenwerken nog vooral doel en nog geen middel. Er is nog geen sprake van taakdifferentiatie. De taak ligt vooraf
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014.
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014. Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities
Nadere informatiePeuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3
1. Omgaan met jezelf, met en met volwassenen Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3 Zelfbeeld Sociaal gedrag belangstelling voor andere kinderen, maar houden weinig rekening met de ander
Nadere informatieVERANTWOORDING: ETEN IS LESTIJD
VERANTWOORDING: ETEN IS LESTIJD VISIE EN WERKWIJZE Op De Schatgraver werken we met een continurooster. Een continurooster houdt bij onze school in dat alle kinderen de hele dag op school zijn. De leerkrachten
Nadere informatieIdentiteit van de Koos Meindertsschool
Identiteit van de Koos Meindertsschool 1. Identiteit - het karakter van de school Wij zijn een open school waarin een ieder gelijkwaardig is. Wij heten elk kind welkom op de Koos Meindertsschool, ongeacht
Nadere informatieZingeving, spiritualiteit en verpleegkundige zorg
Zingeving, spiritualiteit en verpleegkundige zorg Annemieke Kuin humanistisch geestelijk verzorger Westfriesgasthuis, Hoorn Spiritualiteit / Zingeving Aandacht voor eigen spiritualiteit In gesprek gaan
Nadere informatieLeerplandoelen Drama (GO)
Leerplandoelen Drama (GO) 1ste graad 3.1 De leerlingen kunnen door kijken naar, inspelen op en zelf spelen, plezier beleven aan eenvoudige dramatische situaties. a. toneelvoorstellingen of poppentheater
Nadere informatieObs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie
Obs de Bouwsteen Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN 1. Wat is actief burgerschap? Actief burgerschap is: de bereidheid en het vermogen om deel uit te kunnen maken van een
Nadere informatieCompassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman
Compassie leven 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Inhoudsopgave Voorwoord Wekelijkse inspiraties 01 Geweld in de taal? Wie, ik?
Nadere informatiePedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien
Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Inleiding Kinderopvang Haarlem heeft één centraal pedagogisch beleid. Dit is de pedagogische basis van alle kindercentra van Kinderopvang Haarlem.
Nadere informatie1. Plenum 17 april 2009 Inventarisatie naar meetbare en zichtbare realisatie van de visie op de identiteit van de school.
Memo Aan : Van : Plenum SKPO Kuintje Scheffers- de Wit Datum: 14-01-2010 Betreft: Notitie brede Tijdpad implementatie notitie brede : 1. Plenum 17 april 2009 Inventarisatie naar meetbare en zichtbare realisatie
Nadere informatieDe pedagogische visie
De pedagogische visie De peuterspeelzaal t Speulhuus is een algemeen toegankelijke en laagdrempelige voorziening waar ingespeeld wordt op wensen en behoeften van kinderen en ouders, met als achterliggend
Nadere informatieIn gesprek met ouders. Spel en ontwikkeling! (module 1 en 2) (module 3 en 4) Doel Verkrijgen van inzicht in het belang van spel en
Peuters spelender wijs! Een praktische verdiepingscursus voor pedagogisch medewerkers in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven De ontwikkeling van jonge kinderen gaat snel. Ze zijn altijd op ontdekkingstocht
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieLeerlijn domein mondelinge taalvaardigheid
Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid Kerndoelen: 1. Leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie mondeling (of schriftelijk) gestructureerd weer te
Nadere informatieActiviteitenbeleid 2013
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Hoofdstuk 2: Hoofdstuk 3: Hoofdstuk 4: Hoofdstuk 5: Hoofdstuk 6: Pedagogisch beleid TintelTuin De 6 competenties Visie Activiteitenbeleid binnen het (dag)programma Laat zien
Nadere informatiePestprotocol. Plagen en pesten. Pesten op school, hoe gaan we er mee om?
Pesten op school, hoe gaan we er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen willen zien en op onze school serieus willen aanpakken. Plagen en
Nadere informatieBetrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld.
Betrokkenheid Autonomie Competentie Relatie leerkracht Relatie leerlingen De behoefte aan autonomie De behoefte aan competentie De behoefte aan een goede relatie met de leerkracht De behoefte aan goede
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieOp De Schuthoek weten we hoe het hoort, daar doet niemand iets wat een ander stoort.
Pestprotocol Pestprotocol o.b.s. De Schuthoek Ieder kind heeft liefde en begrip nodig voor de volledige en harmonische ontplooiing van zijn persoonlijkheid. Beginsel 6 van de Universele Verklaring van
Nadere informatieVisie (Pedagogisch werkplan)
Visie (Pedagogisch werkplan) Gastouderopvang De Krummeltjes stelt zich tot doel om een omgeving te bieden waarin kinderen kunnen opgroeien tot zelfstandige en evenwichtige mensen met respect voor anderen
Nadere informatieEindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen
Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Teambuilders, Kajak & Kano, Laser battle Eindtermen wereldoriëntatie (WO) WO mens en maatschappij: ik en mezelf ik en de ander ik en
Nadere informatieLeerplan VVKBaO. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen
2014 2015 Leerplan VVKBaO Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...
Nadere informatiePedagogische Visie en Beleid
Pedagogische Visie en Beleid Inleiding Voor ouders, medewerkers en alle anderen die betrokken zijn bij, en geïnteresseerd zijn in onze kinderopvang. Voor verantwoorde kinderopvang is veel nodig, om te
Nadere informatieIntervisie Wat is het? Wanneer kun je het gebruiken?
Intervisie Wat is het? Intervisie is een manier om met collega's of vakgenoten te leren van vragen en problemen uit de dagelijkse werkpraktijk. Tijdens de bijeenkomst brengen deelnemers vraagstukken in,
Nadere informatieCompetenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject
Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,
Nadere informatieRouwen. Praten en delen met lotgenoten
Rouwen Als een dierbaar iemand pas gestorven is en je afscheid van hem of haar hebt moeten nemen, dan voel je je vaak heel wezenloos. Je vraagt je af waarom dit moest gebeuren maar je krijgt geen antwoord.
Nadere informatieJENAPLANSCHOOL DE PANDELAAR. samen in gesprek spelen werken vieren
JENAPLANSCHOOL DE PANDELAAR samen in gesprek spelen werken vieren Uw kind naar onze jenaplanschool De Pandelaar Waarom? De Pandelaar is een basisschool die open staat voor alle kinderen en hun ouders,
Nadere informatiePestprotocol BS de Kersenboom
Pestprotocol BS de Kersenboom Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen
Nadere informatieNieuwsbrief De Vreedzame School
Nieuwsbrief De Vreedzame School Blok 1 We horen bij elkaar Algemeen Onze school werkt met het programma van de Vreedzame School. Dit programma wil een bijdrage leveren aan een positief sociaal klimaat
Nadere informatieHieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.
Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport
Nadere informatieZORGBUREAU JOKIJO PEDAGOGISCHE BELEIDSDOCUMENTEN
ZORGBUREAU JOKIJO PEDAGOGISCHE BELEIDSDOCUMENTEN MISSIE WIE IS ZORGBUREAU JOKIJO? JoKiJo is een kleinschalig, betrokken zorgbureau dat hulp richt op de specifieke hulpvraag, wensen en behoeften van iedere
Nadere informatieAnnette Koops: Een dialoog in de klas
Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een
Nadere informatieVakgebieden Methoden Omschrijving Taal Groep 1-2. Schatkist
Nederlandse taal Kinderen ontwikkelen mondelinge en schriftelijke vaardigheden waarmee ze de Nederlandse taal leren gebruiken in situaties die zich in het dagelijkse leven voordoen. Tevens verwerven ze
Nadere informatieEEN VERLIES VERWERKEN KAN NIEMAND ALLEEN, OOK NIET OP HET WERK!
EEN VERLIES VERWERKEN KAN NIEMAND ALLEEN, OOK NIET OP HET WERK! Wat doet u als werknemer als u na het overlijden van een geliefd persoon niet in staat bent om te werken? Als u innerlijk volledig in beslag
Nadere informatieLuisteren. Bij deze hand-out hoort ook een presentatie document om te gebruiken in de klas. U kunt het hier downloaden.
Luisteren Bij deze hand-out hoort ook een presentatie document om te gebruiken in de klas. U kunt het hier downloaden. Voor meer informatie Vida Niazian Karakteroloog, HeartMath Resilient Educator 06 215
Nadere informatieStabilisatiecursus Scelta Nijmegen
Stabilisatiecursus Scelta Nijmegen Informatie voor cliënten Inleiding Als iemand zich onveilig heeft gevoeld tijdens de jeugd of later in een intieme relatie, kan dat in zijn of haar verdere leven klachten
Nadere informatiePedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie
& Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie E HO DIT T RK AL E W ITA? G I D IER H CA mens & maatschappij specifieke visie van leerlijn naar methodiek van methodiek naar leerlijn
Nadere informatieLIEVERWIJS. kindercoaching & training. kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling. Een rups kan altijd nog een vlinder worden
LIEVERWIJS kindercoaching & training kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling Een rups kan altijd nog een vlinder worden Kindercoaching Van Rups naar Vlinder Voor kinderen in de
Nadere informatieIk ben pedagogisch medewerker bij TintelTuin
Ik ben pedagogisch medewerker bij TintelTuin De pedagogisch medewerkers aan het woord over de pedagogische kwaliteit van TintelTuin 1 VEILIGHEID + UITDAGING = GROEI Waarom kiezen ouders kinderopvang van
Nadere informatieGoed toegerust op ontdekkingsreis
PE DAGO G I S C H B E L E I D S PL A N Goed toegerust op ontdekkingsreis Inhoudsopgave INLEIDING Voor alle duidelijkheid 5 Colofon SAMENVATTING Goed toegerust op ontdekkingsreis 7 TEKST Vlietkinderen UITGANGSPUNTEN
Nadere informatieATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester
ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Positieve ingesteldheid 1 zich emotioneel goed voelen 2 zich als persoon iets
Nadere informatiePedagogisch kader Kinderdagverblijf Filios
Pedagogisch kader Kinderdagverblijf Filios Onderdeel van: Pagina 1 van 5 Inleiding In het pedagogisch kader staan onze uitgangspunten en basisdoelen die ten grondslag liggen aan ons pedagogisch handelen.
Nadere informatieInformatie boekje groep 3
Informatie boekje groep 3 Groepsinformatie groep 3 1 Voorwoord Dit informatieboekje is bestemd voor de ouders van leerlingen in groep 3 In dit boekje willen we u een indruk geven van de leerstof en van
Nadere informatieVERANTWOORDING: ETEN IS LESTIJD
VERANTWOORDING: ETEN IS LESTIJD VISIE EN WERKWIJZE Op De Levensboom werken we met een continurooster. Een continurooster houdt bij onze school in dat alle kinderen de hele dag op school zijn. De leerkrachten
Nadere informatieProtocol. Pestprotocol
Pestprotocol Algemeen Dit pestprotocol heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels en afspraken zichtbaar
Nadere informatieMogelijke functiebenaming. Vrijwilliger buurtbemiddeling, buurtbemiddelaar. Context/werkzaamheden
1 KWALIFICATIEDOSSIER VRIJWILLIGER BUURTBEMIDDELING Beroepsbeschrijving Mogelijke functiebenaming Contet/werkzaamheden Rol en verantwoordelijkheden Vrijwilliger buurtbemiddeling, buurtbemiddelaar De vrijwilliger
Nadere informatieTHEMAONTMOETINGEN. Er zijn ontmoetingen rondom vier thema s: Waardevol opvoeden Zelfbewust zijn Investeren in je relatie Leven met verlies
THEMAONTMOETINGEN Ieder mens heeft weleens vragen die hij niet zomaar kan beantwoorden. Bijvoorbeeld over wie je bent of wilt zijn, hoe je je relatie kunt versterken, hoe je omgaat met verlies of over
Nadere informatieLOPKE OVERZICHT ALGEMENE FICHES, VERHALEN EN ACTIVITEITENFICHES DERDE KLEUTERKLAS. ECEGO-Expertisecentrum voor Ervaringsgericht Onderwijs
LOPKE OVERZICHT ALGEMENE FICHES, VERHALEN EN ACTIVITEITENFICHES DERDE KLEUTERKLAS ECEGO-Expertisecentrum voor Ervaringsgericht Onderwijs Overzicht algemene fiches Lopke 3 de kleuterklas: algemene fiche
Nadere informatieLEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN
LEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN GGD Kennemerland geeft diverse bijeenkomsten voor ouders. Over opvoeding, gezondheid en gedrag bij kinderen. Deze bijeenkomsten kunnen als school, peuterspeelzaal of kinderdagverblijf
Nadere informatiePedagogisch beleid Tussenschoolse opvang
Pedagogisch beleid Tussenschoolse opvang Introductie Introductie Het pedagogisch beleid van de tussenschoolse opvang SKN s Eetclub biedt een kader dat de overblijfkrachten en de coördinatoren tussenschoolse
Nadere informatieOVERZICHT VAN DE LEERLIJNEN KIEZEN DELEN MAKEN
OVERZICHT VAN DE LEERLIJNEN KIEZEN DELEN MAKEN Naam kind: X Geboorte:.. Schooljaar leeftijd kleur leeftijd kleur 2006-2007 08-01-07 2007-2008 2008-2009 2009-2010 Jan. 10 2010-2011 Jan.08 Cito taal M2 A
Nadere informatiePedagogisch Beleid. Inschrijving
Pedagogisch Beleid Inschrijving U vertrouwt ons uw kind toe en wij willen ook het allerbeste voor uw kind. In dit gesprek kunt u meer over uw kind vertellen.zijn er bijzonderheden waar wij rekening mee
Nadere informatie1. Peter Petersen. De effectieve groepsleid(st)er. 1.1.Opvoeding is het leren zelf
De effectieve groepsleid(st)er 1. Peter Petersen Voorwaarden om veel en breed te leren: uitgaan van positieve vermogens van kind; rijke en veelzijdige leerwereld creëren die vol zit met de meest verschillende
Nadere informatieIk ben pedagogisch medewerker op een VVE locatie van TintelTuin
Ik ben pedagogisch medewerker op een VVE locatie van TintelTuin De pedagogisch medewerkers aan het woord over de pedagogische kwaliteit van TintelTuin 1 VEILIGHEID + UITDAGING = GROEI Waarom kiezen ouders
Nadere informatieDe Herberg komt naar u toe. We zijn niet alleen. Over omzien naar elkaar en samen opzien naar God.
De Herberg komt naar u toe We zijn niet alleen. Over omzien naar elkaar en samen opzien naar God. Omdat de Herberg een verlengstuk van de plaatselijke gemeente is, is het van belang dat gemeenten weten
Nadere informatiet Kapelke Nieuwsbrief
t Kapelke Nieuwsbrief schooljaar 2015-2016 12 april nummer 7 Beste ouders, U ontvangt hierbij de 7de nieuwsbrief van dit schooljaar. Studiedag 26 mei. Op donderdag 26 mei is ere en studiemiddag gepland.
Nadere informatieGoed toegerust op ontdekkingsreis
Pedagogisch beleidsplan Goed toegerust op ontdekkingsreis 1 Colofon Tekst Anneke van de Berg, 5D Ellen Bakker, Vlietkinderen Vormgeving Manon Hofstra, Dare to Design Kantoor Vlietkinderen, maatwerk in
Nadere informatieVisie van De Molenberg
Visie van De Molenberg Kinderen van nu groeien op in een tijd waarin grote veranderingen in rap tempo plaatsvinden. Binnen de digitale samenleving moeten ze hun weg vinden in de overvloed aan informatie.
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan. Kid@home
Pedagogisch beleidsplan Kid@home Pedagogisch beleidsplan Inhoud: 1. Inleiding 2. Pedagogische visie 3. Verzorging 4. Emotionele veiligheid 5. Persoonlijke competenties 6. Sociale competenties 7. Normen
Nadere informatieCursusgids 2016 Den Helder & Schagen
MEE & de Wering Cursusgids 2016 Den Helder & Schagen 1 Weerbaarheid & sociale vaardigheden Voor kinderen van 9 12 jaar (basisschool) Het hoofddoel van de cursus Ho, tot hier en niet verder! is het bevorderen
Nadere informatiePedagogisch beleid. BSO De Kleine Planeet
Pedagogisch beleid BSO De Kleine Planeet In dit pedagogisch beleid beschrijven we welke pedagogische visie en uitgangspunten we hanteren in onze buitenschoolse opvang. We laten zien hoe onze pedagogische
Nadere informatieObservatielijst sportpedagogische competenties. De sportbegeleider zorgt voor een veilig en ordelijk klimaat
Naam sportbegeleider: Doelgroep training: Sporttraining / sportvereniging: Datum sporttraining: Naam observator: De sportbegeleider zorgt voor een veilig en ordelijk klimaat Noemt elke deelnemer bij zijn
Nadere informatie