Rapportage Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18-/18+ Juli 2016

Transcriptie

1 Rapportage Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18-/18+ Juli 2016 De samenwerkende gemeenten in de regio Gooi en Vechtstreek willen jongeren in hun gemeenten een stem geven in thema s die hen aangaan. In 2015 en 2016 worden jongeren bevraagd op drie verschillende thema s. Deze rapportage heeft betrekking op de resultaten van het tweede gesprek met jongeren. Het thema van dit gesprek is de overgang van 18- naar 18+ bij jongeren die jeugdhulp ontvangen. INLEIDING De gemeenten Blaricum, Hilversum, Huizen, Laren, en de Gooise Meren hebben een regionale ambtelijke werkgroep Participatie Jeugd gevormd. Deze werkgroep heeft De Xpeditie de opdracht gegeven om drie raadplegingen te organiseren met jongeren in 2015 en De raadpleging wordt gehouden om jongeren in de regio Gooi en Vecht een stem te geven in thema s die hen aangaan. De resultaten van de raadplegingen worden door de Adviesraden Sociaal Domein gebruikt voor hun advies aan gemeenten op het terrein van maatschappelijke ondersteuning, jeugdhulp en (arbeids)participatie. Daarnaast zijn de resultaten van de raadplegingen input voor bestuurders en beleidsambtenaren. De werkgroep heeft - in samenspraak met de Adviesraden Sociaal Domein- voor de tweede raadpleging het thema gekozen: de overgang van 18- naar 18+ van jongeren die jeugdhulp ontvangen. THEMA 18-/18+ In Nederland wonen ongeveer kinderen en jongeren in een pleeggezin of in een jeugdinstelling. Als deze jongeren de leeftijd van 18 jaar bereiken, loopt de zorg voor hen vanuit het pleeggezin of de jeugdzorgaanbieder niet als vanzelfsprekend door. Per jongere wordt bekeken of hij/zij in staat is om zelfstandig verder te gaan, of dat er nog een tijdje zorg/begeleiding noodzakelijk is. Ondanks dat er de mogelijkheid bestaat om na de achttiende

2 verjaardag zorg/begeleiding door de laten lopen is de overgang van 18- naar 18+ risicovol. Soms willen jongeren zelf niet langer zorg/begeleiding ontvangen, soms sluit het aanbod niet aan op de behoefte, en soms wordt er een verkeerde inschatting gemaakt: de begeleiding stopt, terwijl de jongeren eigenlijk nog niet in staat is zelfstandig te leven. Het is niet niks om op je achttiende een huishouden op poten te zetten en te zorgen voor genoeg inkomen. Dat is een proces van vallen, opstaan en terugvallen op hulp van ouders, verzorgers of een sociaal netwerk. Jongeren die uit een pleeggezin, jeugdhulpinstelling of justitiële jeugdinrichting komen, ontbreekt het vaak aan de ondersteuning van ouders of verzorgers of aan een sociaal netwerk. Daarbij blijkt het voor instellingen en pleegzorg niet eenvoudig om jongeren voor te bereiden op deze abrupte overgang van volledige zelfredzaamheid. Dit alles maakt de kans groot dat jongeren in de problemen komen. Op 1 januari 2015 zijn de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 in werking getreden. Vanaf dat moment zijn de jeugdhulptaken overgeheveld naar de gemeenten. Dat biedt kansen om de continuïteit van zorg beter te gaan organiseren voor jongeren die op hun achttiende een pleeggezin of instelling verlaten. Anders dan voorheen gaat de gemeente nu zowel over het probleem van zwerfjongeren en maatschappelijke opvang als over de oplossing, namelijk het bieden van praktische hulp om problemen juist te voorkomen. De gemeenten in de regio Gooi en Vechtstreek willen graag van de jongeren zelf weten hoe zij de overgang naar 18+ ervaren of hebben ervaren. Wat gaat er goed, wat is voor verbetering vatbaar? Op deze manier hopen de gemeenten inzicht te krijgen in wat zij kunnen bijdragen om deze jongeren te ondersteunen, om zo problemen te voorkomen of ze zo goed mogelijk te helpen oplossen. Volgens cijfers van de Jeugdmonitor zijn er in de regio Gooi en Vechtstreek 50 jongeren die jeugdzorg ontvangen en die in de leeftijdsgroep van 18 tot 23 jaar vallen. De gemeenten hebben De Xpeditie opdracht gegeven enkele jongeren uit de regio te vragen naar hun ervaringen. De Xpeditie heeft hiertoe met vier jongeren gesproken en hen naar hun ervaringen gevraagd. Bij dit gesprek waren ook aanwezig een lid van de Adviesraad Sociaal Domein Hilversum, een ambtenaar uit de gemeente Huizen en een ambulante hulpverlener van Youké. Drie van de vier jongeren die bij het gesprek aanwezig waren zijn ouder dan 18. Een van hen is 17. AANPAK RAADPLEGING Voor de werving van de jongeren is contact opgenomen met Youké, OC Trompendaa l en Productief Leren. Via Youké zijn drie jongeren geworven. Via Productief Leren twee. Een van de jongeren is om onbekende reden niet naar de raadpleging gekomen. Via OC Trompendaal is het niet gelukt jongeren te werven. Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli

3 De jongeren zijn aan de hand van een gespreksleidraad (zie de bijlage) bevraagd over hun ervaringen. De gespreksonderwerpen waren: de voorbereiding op de overgang naar 18+, de problemen die de jongeren daarbij tegenkomen en de ondersteuning die ze krijgen, hun netwerk en tips die ze voor hebben om de overgang beter te laten verlopen. RESULTATEN Onderstaand worden de resultaten van het gesprek per thema weergegeven. 1. De voorbereiding Als mogelijke oplossing voor problemen rond de overgang 18-/18+ wordt in veel publicaties genoemd dat jongeren, liefst al vanaf hun 16 de, voorbereid moeten worden op een zelfstandig leven. Wij vroegen de jongeren hoe zij werden voorbereid. De jongeren geven aan dat ze niet het gevoel hebben dat ze waren voorbereid op een volledig zelfstandig leven. Een van hen geeft aan dat tijdens haar verblijf in een jeugdzorginstelling ze vooral bezig was met haar behandeling waardoor weinig tijd overbleef voor de voorbereiding op zelfstandigheid. De andere twee jongeren zijn vanwege familieomstandigheden ongewild en vroegtijdig er alleen voor komen te staan. Een van is wees en woonde in bij een familielid. Toen dit familielid niet meer beschikbaar was, stond hij er opeens alleen voor. De andere jongere moest met spoed haar huis verlaten vanwege geweld binnen haar gezin. Pas nadat deze twee jongeren zelfstandig woonden kwamen zij in aanraking met hulp. Een van hen had schulden gemaakt en kwam daardoor terecht bij Versa Welzijn en vervolgens bij Youké. De andere jongere is via Bureau Jeugdzorg bij Youké terecht gekomen. De jongere die nog geen 18 is geeft aan dat zij het lastig vindt een beeld te vormen van wat er gaat gebeuren als zij straks 18 is. Alles wordt nu voor mij betaald en geregeld. Dat moet ik dus straks allemaal zelf gaan doen. Hoe dat allemaal gaat weet ik niet.de overgang houdt me erg bezig. Ik ben bang dat ik straks op straat terecht kom. Het is gewoon eng. Deze jongere geeft ook aan dat zij in haar examenjaar zit. Omdat ze zich goed wil voorbereiden op haar examen, besteedt ze veel tijd aan studeren. Er blijft daardoor weinig tijd over om zich voor te bereiden op wat er daarna gaat komen. Samen met haar begeleider heeft ze besloten om zich eerst te richten op haar examens. Als die achter de rug zijn, is er ruimte om te focussen op andere zaken. De hulpverlener van Youké merkt op dat het niet altijd haalbaar is om te starten met de voorbereiding op een zelfstandig leven als jongeren 16 zijn, omdat er dan te veel andere zaken aan de hand zijn die de aandacht vragen. Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli

4 2. Problemen en ondersteuning De jongeren die we hebben gesproken geven aan dat zij een aantal problemen tegenkomen bij de overgang van 18- naar 18+. Op de eerste plaats moeten ze van het ene op het andere moment allerlei zaken zelf regelen zoals huisvesting, een zorgverzekering, een eigen inkomen. Een van de jongeren geeft aan dat ze niet was voorbereid op alles wat ze zelf moest regelen. Ze had een kamertraining gehad en de doelen die tijdens deze training waren gesteld, behaald. Toch werd ze overvallen door de hoeveelheid zaken die ze zelf moest regelen. Ze moest bijvoorbeeld ook haar verblijfsvergunning zelf regelen. Het viel haar zwaar dat ze niet terug kon vallen op de professionele hulpverlening die ze daarvoor had gehad. Ze had onvoldoende inkomen om haar huur, dagelijkse leven en zorgverzekering te betalen en moest keuzes maken zonder dat ze overzag wat de consequenties van die keuzes waren. Zo koos ze ervoor om haar zorgverzekering niet te betalen. Jongeren die 18 worden en nog op een middelbare school zitten hebben nog geen recht op studiefinanciering. Zij moeten rondkomen van een zogenaamde tegemoetkoming scholieren. Die tegemoetkoming is niet genoeg om van te leven en dus moeten de jongeren een baantje erbij hebben. De jongeren die wij spraken geven aan dat ze moeite hebben om tijd te vinden om geld te verdienen voor hun zelfstandige leven zonder dat hun schoolprestaties daaronder lijden. Een van hen moest met spoed haar huis verlaten vanwege een gewelddadige vader. Ze kwam via een vriendin in contact met iemand waar ze een kamer kon huren. Ze moest rondkomen van een paar honderd euro per maand. Haar vader sprong financieel bij, maar dat stopte van de ene op de andere dag. Ze moest dus gaan werken om geld te verdienen, maar kon dat moeilijk combineren met school. Toen ik 18 werd zat ik op een middelbare school in Laren. De meeste kinderen uit mijn klas hadden het goed. Ze woonden allemaal thuis. Ik was de enige die niet thuis woonde. Ik zat in 5 VWO, maar had niet genoeg tijd om te leren en te werken. Dus toen moest ik naar de HAVO. De jongere die nog geen 18 is, vertelt dat ze een tijd een baantje heeft gehad. Maar dat ging niet in combinatie met school, dus ik ben ermee gestopt. Een andere jongere merkte dat hij steeds moest kiezen tussen werk en school. Tijdens een tentamenweek lag de focus op school. De week erna had ik dan wat meer tijd om te werken. De jongeren geven aan dat ze voor kosten komen te staan die ze van tevoren niet hadden ingecalculeerd, zoals een borg voor een kamer of geld dat je nodig hebt om je kamer in te richten. Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli

5 Een van de tips die vaak wordt genoemd in onderzoek naar de overgang van 18- naar 18+ is dat jongeren vanaf hun 16 de voorbereid moeten worden op het moment waarop ze 18 worden. De jongeren vinden dit belangrijk, maar plaatsen ook een paar kanttekeningen. De jongere die nog geen 18 is, zit nu in haar examenjaar en zegt dat ze haar energie daarop moet richten. Ze heeft domweg geen ruimte om daarnaast tijd en aandacht te besteden aan de voorbereiding op een zelfstandig leven. Ook geven de jongeren aan dat zij ondanks een goede voorbereiding niet in staat waren om van het ene op het andere moment alles alleen te organiseren. Het lijkt mij fijn dat iemand even met je gaat zitten en het samen met je regelt. De jongeren geven aan dat ze veel baat hebben bij de begeleiding door Youké. Voor hen is dat een steun in de rug. Ik heb veel geleerd en ben heel zelfstandig geworden. Mijn moeder kon me bepaalde dingen niet leren. Die heb ik bij Youké geleerd. Een van hen geeft aan dat het haar heeft geholpen dat de begeleiding door Youké met een half jaar kon worden verlengd. Na een paar maanden kamertraining was ik nog niet goed genoeg voorbereid op helemaal zelfstandig. Toen werd door Youké voorgesteld om de training een paar maanden te verlengen. De jongeren geven aan dat een goede begeleiding veel problemen kan voorkomen. Het persoonlijke contact wordt door jongeren erg gewaardeerd. Voor hen is het belangrijk dat iemand gedurende langere tijd in hun leven blijft. Een van de jongeren maakte mee dat een voogd met wie zij goed contact had, werd vervangen door een andere voogd. Ze geeft aan dat die ervaring er bij haar voor heeft gezorgd dat ze het moeilijk vond om echt contact te maken met hulpverleners en dat ze zich dus ook moeilijk liet helpen. Een jongere geeft aan dat ze positieve ervaringen heeft met Productief Leren. Door de flexibiliteit van deze opleiding en door de persoonlijke aandacht en benadering van de leraren was het voor haar mogelijk haar opleiding af te maken. Ook het feit dat ze studiefinanciering kreeg tijdens haar opleiding maakte het mogelijk om naar school te blijven gaan. Er bestaan enkele tools die jongeren ondersteunen bij de overgang van 18- naar 18+. De app Kwikstart is er daarvan een voorbeeld. In deze app staan de zaken die je moet regelen als je 18 wordt op een rijtje. Daarnaast is er veel informatie te vinden over jeugdzorg, diverse vormen van hulp, gezondheid en praktische tips voor jongeren. We vroegen de jongeren of ze bekend zijn met de app. Dat was niet het geval. Een van de jongeren merkte daarbij op dat zo n app mogelijk een welkome aanvulling kan zijn, maar dat ze zich niet kon voorstellen dat dit een vervanging kan zijn voor persoonlijke begeleiding. Als je een serieus probleem hebt, kom er je niet met een app. Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli

6 Tot slot geeft een jongere aan dat zij ondersteuning op het gebied van vrijetijdsbesteding heeft gemist. In de instelling waar ze verbleef tot haar 18 de was er geen aandacht voor het ontwikkelen van een hobby. Toen ze op zichzelf ging wonen, bleek dat een gemis. Ze had niet geleerd hoe ze zich op een goeie manier kon ontspannen en moest dat bovenop al het andere dat ze moest regelen- zelf ontdekken en uitvinden. 3. Het netwerk: is er iemand op wie je terug kunt vallen? De jongeren geven alle vier aan dat het ze ontbreekt aan een stabiel netwerk waarop ze, als het even niet gaat, terug kunnen vallen. Een van hen heeft haar vader nog nooit gezien. Ze heeft een goed contact met haar moeder, maar die kan, vanwege een terminale ziekte, in praktische zin weinig voor haar doen. Ze wordt nu geholpen door Youké. Ze wordt over een half jaar 18 en weet nog niet of deze hulp daarna nog beschikbaar is. Haar moeder woont in een andere gemeente. Deze gemeente heeft al aangegeven na haar 18 de de hulp niet meer te zullen betalen. Vanuit de gemeente waar ze nu woont is nog geen toezegging dat zij haar hulp zullen betalen. Ze heeft, behalve haar begeleider van Youké, niemand op wie ze terug kan vallen. Een andere jongere vertelt dat hij goed contact heeft met een docent Engels van zijn vorige opleiding. Zij heeft hem een beetje onder haar hoede genomen en hem geholpen bij het regelen van zaken, zoals een zorgverzekering. Ook kon hij bij haar terecht voor een beetje gezelligheid. Daarnaast heeft deze jongere veel steun gevonden bij Youké. Hij had veel stress doordat hij schulden had gemaakt en kreeg via Youké een bewindvoerder. Door de hulp van Youké kon hij zich weer bezighouden met zijn opleiding. Hij liep vaak bij Youké naar binnen voor advies en kon daar ook op een computer werken. Hij heeft geen directe familie waarop hij terug kan vallen. Ook deze jongere is bang geweest dat hij op straat terecht zou komen. Ik dacht, hoe ga ik leven? Misschien beland ik wel op straat. Deze jongere geeft aan dat de deur bij Youké nog altijd open staat voor hem. Hij vindt het jammer dat Youké is verhuisd naar een minder toegankelijke locatie, maar heeft het gevoel dat hij er nog altijd terecht kan. Dan app ik even om te zeggen dat ik langskom om iets te regelen. De jongeren geven aan dat ze behoefte hebben aan iemand die regelmatig even langskomt en vraagt en kijkt of het goed met ze gaat. Ze hebben behoefte aan iemand die ze al wat langer kent en die hen feedback kan geven. Een van het zegt: Mijn begeleider zei bijvoorbeeld dat ik een uitsteller ben. Hij benoemde mijn blinde vlekken. Daarvoor is het nodig dat iemand je beter kent. Een van de jongeren die we spraken woonde tot haar 18de in een instelling. Zij vertelt dat ze vooral jongeren kende uit dezelfde instelling. Jongeren die allemaal voor dezelfde problemen Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli

7 stonden. Ze geeft aan dat ze veel van die jongeren heeft zien afglijden. Bovendien was het verloop onder zowel medebewoners als hulpverleners dermate groot dat ze het had opgegeven zich aan deze mensen te hechten. Toen ze op haar 18 de de instelling verliet was er van een stabiel netwerk dan ook geen sprake. 4. Tips voor een soepeler overgang We hebben de jongeren gevraagd of zij tips hebben voor gemeenten en hulpverlening om de overgang van 18- naar 18+ te verbeteren. Onderstaand de tips op een rijtje: Heb aandacht voor de persoonlijke situatie van de jongere. Die is namelijk in alle gevallen anders. Er bestaan dus geen oplossingen die voor alle jongeren werken. Ga er niet vanuit dat je wel begrijpt wat de situatie is van de jongere en wat hij/zij nodig heeft. In plaats daarvan kun je het beter vragen aan de jongere. Een van de jongeren zei dat zij de indruk had dat niemand lijkt te begrijpen hoe het is om geen veilige thuissituatie te hebben. Zorg voor goede en betaalbare woonruimte. Als voorbeeld werd gegeven de woningen voor studenten van de Hogeschool van Amsterdam. Het zou fijn zijn als jongeren zich al voor hun 18 de verjaardag kunnen inschrijven voor bij een woningbouwvereniging. Zorg voor contact tussen jeugdhulp en de woningbouwverenigingen. Onderzoek hoe jongeren elkaar kunnen helpen. Bijvoorbeeld door jongeren met ervaring langs te laten gaan op middelbare scholen. Jongeren nemen makkelijker iets van hun leeftijdsgenoten aan. Zeker als die ervaringsdeskundig zijn. Meer samenwerking tussen betrokken organisaties zoals het UVW en de gemeente. Een van de jongeren kreeg te maken met een gat van een maand. Ze moest de instelling waar ze verbleef verlaten, maar kon pas een maand later een kamer huren. Het UWV suggereerde dat ze die maand maar bij een vriendinnetje moest logeren. De jongere heeft het als bijzonder pijnlijk ervaren dat zij voor een dak boven haar hoofd opeens afhankelijk was van vriendinnen. Wees als gemeente soepel in het verlengen van de kamertraining als een jongere al 18 is. Soms is er slechts een paar maanden extra nodig om de jongere goed voor te bereiden. Er bestaat in de regio Gooi en Vechtstreek een mentorproject voor kwetsbare jongeren: Teens on a mission ( Bij dit project wordt een mentor gekoppeld aan een jongere. Doel is om zo een laagdrempelige ondersteuning voor de jongere te organiseren. Het blijkt lastig om mentoren te vinden. Bekijk of je als gemeente iets kunt doen om aan dit project een bijdrage te leveren. Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli

8 BESCHOUWING Opvallend aan de verhalen die de jongeren vertelden is dat zij allemaal met een andere situatie hebben te maken. Twee jongeren woonden voor hun 18 de in een instelling. De andere twee zijn door omstandigheden thuis op zichzelf aangewezen. De ene jongere heeft te maken met huiselijk geweld, de ander met het overlijden van beide ouders en weer een ander met de afwezigheid van een vader en een zieke moeder. Gemene deler is dat deze jongeren niet of nauwelijks hulp en ondersteuning krijgen van betrouwbare volwassenen uit hun eigen netwerk. Verder valt op dat ondanks hun soms schrijnende omstandigheden de jongeren niet bij de pakken neer zijn gaan zitten. Ze hebben de moeilijke situatie die ze zijn tegengekomen het hoofd geboden. Wat betreft de voorbereiding op het zelfstandige leven, kan worden opgemerkt dat het ondoenlijk is om jongeren zo voor te bereiden dat zij op hun 18 de niemand meer nodig hebben. Ook als jongeren goed worden voorbereid zullen zij bij tijd en wijle iemand nodig hebben van wie ze praktische en emotionele steun krijgen. Door regelgeving lijkt het bijna onmogelijk om de overgang van 18- naar 18+ soepel te laten verlopen. Met name wanneer deze overgang letterlijk van de ene op de andere dag moet plaatsvinden. Bijvoorbeeld omdat jongeren zich voor hun 18de niet kunnen inschrijven bij een woningbouwvereniging. Tot slot: Jongeren die niet kunnen terugvallen op hun ouders hebben grote behoefte aan een volwassene die gedurende een langere periode beschikbaar voor ze is. Ze hebben iemand nodig die hen goed kent, die ze een spiegel kan voorhouden, hun blinde vlekken zichtbaar kan maken en ze kan helpen zichzelf beter te kennen. ADVIES Integrale hulp Dat de jeugdhulp is overgeheveld naar de gemeente biedt kansen om de diverse organisaties die actief zijn op verschillende leefgebieden meer met elkaar te laten samenwerken, zodat en meer integrale hulp ontstaat die beter aansluit bij de leefwereld van de jongeren. De gemeente is de aangewezen organisatie om de regierol voor deze samenwerking en verbinding op zich te nemen. Jongeren laten meedenken Jongeren weten zelf het beste welke hulp van toegevoegde waarde is voor hen. Daarom is het verstandig om hen, op meerdere plekken en via meerdere kanalen, te laten meedenken over verbeteringen. De gemeente kan zelf jongeren benaderen om hen te vragen naar hun ervaringen en tips. Ook kan de gemeente de zorgaanbieders vragen op welke wijze zij jongeren betrekken bij dit onderwerp. Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli

9 Samenwerking tussen organisaties De gemeente kan verbindingen leggen tussen organisaties zoals woningbouwverenigingen, het UWV, maatschappelijke opvang, woningbouwverenigingen, scholen en zorgaanbieders. Hoe werken deze organisaties op dit moment met elkaar samen? Welke afspraken zijn daar nu al over? Vragen deze afspraken om een aanpassing? Maatjesprojecten Geef als gemeente een impuls aan het maatjesproject. Bijvoorbeeld door het onder de aandacht te brengen bij burgers/organisaties. Bestaand beleid/inkoopafspraken Neem het bestaande beleid/inkoopafspraken rond jeugdhulp en Wmo onder de loep. Zijn er bevindingen uit de raadpleging die vragen om een aanpassing van dit beleid/de afspraken? Zijn er uitgangspunten en aannames waarop het beleid is gebaseerd, die mogelijk niet overeenkomen met de resultaten van de raadpleging? Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli

10 BIJLAGE Gespreksleidraad VRAGEN VOOR JONGEREN 18- Voorbereiden Wanneer je 18 bent, ben je voor de wet volwassen en dat kan betekenen dat er dingen veranderen op het gebied van wonen, hulpverlening, opleiding, inkomen, financiën. Heb jij een beeld bij wat er voor jou gaat veranderen? In welke mate houdt deze overgang naar 18 plus jou bezig? Zie je het als een belangrijk moment? Heb je er een positief gevoel bij of maak je je zorgen? Heb je het idee dat je klaar bent voor meer verantwoordelijkheden / keuzes / zelfstandigheid op het gebied van wonen, hulpverlening, opleiding, inkomen, financiën. Vind je het fijn dat je nu meer je eigen keuzes mag maken? Ben je al bezig met je voor te bereiden hierop? Sinds wanneer? Heb je een persoonlijk plan voor de overgang naar 18 plus? Sluit dit plan voldoende aan bij wat jij belang vindt, bij jouw doelen? Is het voor jou voldoende duidelijk bij welke instanties en organisaties je hier terecht kunt in de regio Gooi en Vecht? Wat is je situatie nu? Waar woon je? Wil je daar blijven wonen? Zit je op school? Heb je tijd om op jezelf te wonen? Komt er een overgang wat betreft de hulpverlening? Problemen en ondersteuning Loop je op dit moment tegen problemen aan in de voorbereiding of voorzie je problemen op het moment dat je 18 wordt? Kun je hier iets over vertellen? Krijg je hulp om je voor te bereiden op de overgang naar 18 plus? Zo ja, waar bestaat die hulp uit? Van wie krijg je hulp? (Bv: een training, persoonlijke begeleiding, een checklist) Wat vind je van deze hulp? Zijn dat ook de dingen waar je graag hulp bij wilt ontvangen? Mis je nog iets, zijn er vragen waar je geen antwoord op krijgt? Vind je het prettig dat je hulp krijgt? Netwerk Wie zijn voor jou belangrijke personen om naar toe te kunnen met een vraag of probleem? Waarom zijn deze personen belangrijk? Tips Heb je nog tips voor instanties en personen in deze regio die jongeren willen helpen bij de overgang naar 18 plus? Wat kunnen zij doen, wat moeten zij vooral niet doen? Zijn er specifiek dingen die je verwacht van de gemeente? Wat wil je verder nog kwijt over dit onderwerp? Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli

11 VRAGEN VOOR JONGEREN 18+ Terugblik op overgang Hoe kijk je terug op de overgang naar 18+? Was het een belangrijk moment voor jou? Vanaf welk moment ging je je voorbereiden op de overgang? Wat ging er soepel in de overgang? Welke hobbels heb je eventueel ervaren? Voorbereiding Heb je het gevoel dat je goed voorbereid was op de veranderingen die op je af kwamen? Wat maakt het goed of juist niet zo goed? Heb je in de voorbereiding hulp gekregen? Hoe kijk je hierop terug? Wat beviel hieraan en wat beviel minder? Was het voldoende? Had je een persoonlijk plan? Was dit behulpzaam? Waarom wel of niet? Is er een vorm van hulp, een persoon of een instantie die je zou aanraden aan iemand die nu 18- is? Waarom zou je dit aanraden? Hoe gaat het nu Heb je alles op de rit op dit moment of loop je tegen zaken aan? Kun je op iemand terugvallen als er nu problemen ontstaan? Is het voor jou voldoende duidelijk bij welke instanties en organisaties je hier terecht kunt in de regio Gooi en Vecht? Tips Heb je nog tips voor instanties en personen in deze regio die jongeren willen helpen bij de overgang naar 18 plus? Wat kunnen zij doen, wat moeten zij vooral niet doen? Zijn er specifiek dingen die je verwacht van de gemeente? Wat wil je verder nog kwijt over dit onderwerp? BRONNEN Pehlivan, Tarik, Jocye Brummelman (2015), I m ready. Perspectieven van jongeren op zelfredzaamheid na jeugdhulp. JSO, Fietje Schelling, Van Lier onderzoek (2015), Online Magazine Aansluiting 18-/ LOC/LCFJ, (2013), Wat moet ik regelen als ik 18 wordt. Checklist van belangrijke punten. NJi, Informatiekaart Leeftijdsgrenzen 18-/+ (2014), Rapport Resultaten Raadpleging Jongeren: de overgang 18- / 18+ juli