Lestip 'De grote reis van kleine Emma'

Transcriptie

1 Lestip 'De grote reis van kleine Emma' Over het boek Dit is een nieuwe versie van het beroemde sprookje over de Sneeuwkoningin. Kleine Emma en kleine Bas zijn beste vrienden. Maar dan wordt Bas betoverd door de Sneeuwkoningin. Zijn blik bevriest en zijn hart wordt van ijs. Emma is haar vriend kwijt en begint aan een lange, moeilijke reis. Zal ze Bas terugvinden? Auteur(s) André Sollie, Kristien Aertssen (illustrator) Uitgeverij De Eenhoorn / 2003 Aantal pagina's 47 p. ISBN X Genre Fictie Doelgroep 2de leerjaar, 3de leerjaar Trefwoorden winter, sprookjes, vriendschap, vrienden Auteur lestip Hedwige Buys, Ingrid Antheunis, Tania van Acker Aan de slag Voor het lezen De kaft, voor én achter, toont een deel van het verhaal. Bespreek met de kinderen de illustratie. Wat zien ze allemaal? Wie is het meisje op het rendier? Hoe kijkt Emma? Wat heeft ze allemaal bij? Waarom heeft ze al die spullen bij zich? Let op het dekentje op de rug van het rendier, welk patroon valt er op? Kennen ze dat spelletje? Welke dieren zien de kinderen allemaal? Wat doen ze of hoe gedragen ze zich? Wie is de andere figuur? Wanneer je tijdens het voorlezen de figuren, dieren of voorwerpen tegenkomt, kan je teruggrijpen naar de voorspellingen van de kinderen. Tijdens het lezen HOOFDSTUK 1 a. Emma en Bas zaten samen op een bankje in de zon.

2 Hoe voelden ze zich? Weten jullie nog hoe de schrijver hierover vertelde? (p.3) Vertel iets over de ogen van Emma en over de lach van Bas. (p.5) Hoe zouden wij dat zeggen? Wat bedoelt de schrijver met de zomer stond als een huis om ze heen? (p.5) b. Laat de kinderen tekenen hoe ze zich Bas en Emma tijdens de zomer voorstellen. In het boek worden geen kleuren gebruikt, maar in de beschrijvingen wel.wanneer ze hun eigen tekening inkleuren, zie je meteen welke beschrijvingen bleven hangen.wanneer ze daarna met een fijne zwarte stift of met pen en inkt de lijnen overtrekken, komen de kindertekeningen weer dichter bij de tekenstijl van de illustrator. HOOFDSTUK 2 a. Emma en Bas luisterden naar de verhalen van de wind. (p.6) Kan de wind verhalen meebrengen? Welke verhalen zouden dat kunnen zijn? Heeft iemand uit de groep zelf al eens een windverhaal gehoord? b. In dit hoofdstuk sneeuwt het heel veel. De schrijver vergelijkt de sneeuwvlokken met een zwerm bijen (p.6), de dikke laag sneeuw met een gebreid dekentje. (p.7) Begrijpen de kinderen deze vergelijking? Hebben ze al eens op het geluid in de straat gelet wanneer het gesneeuwd heeft? c. Zoek samen allerlei manieren om te zeggen dat het heel erg koud is in een kamer. Schrijf ze op het bord en neem er dan de zin de vrieskou kwam al in de kamer staan bij. (p.7) Vergelijk en bespreek. Hoe komt het dat er barstjes in het ijsmeisje haar witte wangen kwamen? (p.7) d.wie heeft al eens een ijskoud glas water gedronken? Laat de kinderen vertellen over die ervaring. Was het prettig? Waar konden ze iets voelen? Wat voelden ze precies? Voelden ze net als Bas dat de winter door hun lijfjes liep? (p.9) Kun je ook zonder ijskoud water te drinken de winter door je lijfje voelen lopen? HOOFDSTUK 3 En haar zoen deed hem beven van de kou.toen gaf ze hem nog een zoen en hij vergat wie hij was en waar hij vandaan kwam (p.13) Was Bas verliefd of was het door de kou dat hij alles vergat? HOOFDSTUK 4 a. Emma sliep als een roos. En ze werd als een roos weer wakker. (p.17) Waarom vertelt de schrijver over een roos? b. Is Emma bij een toverheks terechtgekomen die haar in een bloem veranderd heeft, of wil het iets anders zeggen? Kennen de kinderen nog verhalen waarin zulke vrouwtjes voor komen? (Vrouw Holle, Hans en Grietje, Pudding Tarzan) Ga er samen naar op zoek in de bibliotheek en neem de boeken mee naar de klas. Leg een soort verzameling aan van merkwaardige vrouwenfiguren uit sprookjes en andere verhalen. Lees er later uit voor of laat de kinderen erin lezen indien dat al mogelijk is. c. Dit hoofdstuk eindigt met de zin De neuzen van haar laarsjes wezen haar de weg. (p.20) Overleg met de kinderen wat dit zou kunnen betekenen. Hebben zij ook als eens het gevoel gehad dat hun voeten zo maar de weg naar ergens toe wisten? d. De neuzen van mijn schoen wezen / wijzen me de weg naar... is wel een mooie titel voor een tekst of gedicht.verzamel klassikaal ideetjes.verdeel die over de klas en laat elk kind er twee of drie regeltjes bij schrijven.voeg alles weer samen tot één grote tekst met volgende structuur:

3 De neuzen van mijn schoen wezen de weg naar... zin zin Wil je dit meer sturen, dan laat je de zinnen beginnen met: De neuzen van mijn schoen wezen de weg naar Daar zie ik (beschrijving) En dan ga ik (handeling) Voor de aanvulling maken ze gebruik van woorden, woordgroepen of uitgebreide zinnen. Kinderen met weinig fantasie help je op die manier al een eindje op weg. HOOFDSTUK 5 a. De kraai spreekt met een slepende eind -s. De auteur omschrijft het als een uitspraak als een dovende kaars. (p.21) Lees het woordje Bas echter normaal voor en vraag wie het zoals de kraai kan uitspreken. Alle kinderen gaan nu op zoek naar woorden die op s eindigen. Om beurt laten ze hun woord horen als een uitdovende kaarssss. Herhaal dit een paar keren en probeer er een zekere cadans in te krijgen zodat het op de duur als een soort lied klinkt. b. De nacht bracht raad. En de ochtend zorgde voor helder licht en heldere gedachten. (p.26) Welke heldere gedachten zouden ze gekregen hebben? Hoe kunnen de koning en de koningin helpen? Laat de kinderen het verdere verloop van het hoofdstuk voorspellen vooraleer je verder vertelt. HOOFDSTUK 6 a. Stop met voorlezen op p. 29, bij de zin Emma hapte naar adem. Hoe loopt het met Emma af? b. Je kunt hier een grote stop inlassen en met de kinderen aan het knutselen gaan.verdeel de klas in groepjes en laat ze de personages die in dit deel voorkomen zelf maken. Sokpoppen zijn vrij snel gemaakt. Je hebt Emma, de rovershoofdvrouw, de roversdochter en enkele rovers nodig. Wat willen de schurken met Emma doen? De rovershoofdvrouw wil Emma in de soep doen. De dikke rover grijpt Emma vast met zijn grote handen Laat de kinderen fantaseren wat hun rover nog met Emma wil doen, rekening houdend met zijn/haar opmerking. De Emma-pop speelt nu in elk stukje mee, samen met een roverpop.geef de groepjes tijd om te oefenen en laat hen dan voor mekaar spelen. Gebruik de poppenkast als decor. Indien je het te tijdrovend vindt om zelf poppen te maken, komen bestaande poppenkastpoppen natuurlijk ook mooi van pas. c. Nog korter is het om de kinderen gewoon in groepjes te laten voorspellen hoe het met Emma afloopt. Luister naar elkaars voorstellen. HOOFDSTUK 7 a. En de zon schilderde een nieuwe dag (p.37) Hebben de kinderen de ochtend ook al eens als een schilderij bekeken? Hebben ze dezelfde kleuren als Emma gezien of waren het andere kleuren? Welke kleuren heeft de avond? b. Een vrouw met wangen als appels deed de deur open (p.38) Heeft deze zin met de kleur van haar wangen te maken of met de vorm van haar gezicht? Welke vrouw stellen de kinderen zich bij deze zin voor? Is ze lief of eerder boos?

4 Vrouwtje Appelwang en tante Zuurpruim / Ruth Ainsworth. Ploegsma, HOOFDSTUK 8 Ze laat de winter in hun hart wonen (p.43) Waar in het verhaal hebben we dit ook al gehoord? Weten de kinderen nog wat het wilde zeggen? Waarom liep het rendier elke kilometer met langzame tegenzin? (p.44) HOOFDSTUK 9 Bas en Emma waren geen kinderen meer (p.47) Hoe kan dat? Hoe lang heeft de tocht van Emma dan geduurd? De titel van het boek is De grote reis van kleine Emma, kan die helpen bij het oplossen van de vraag? In de kinderliteratuur is er nog een boek dat met een dergelijke mysterieuze zin eindigt: Max en de Maximonsters van Maurice Sendak. Hierin komt een kleine jongen na een lang avontuur weer thuis en zijn eten staat op hem te wachten en het was nog een beetje warm. Max en de Maximonsters / Maurice Sendak. Lemniscaat, De Minpins / Roald Fahl. De Fontein, Roald Dahl s schatkamer / De Fontein, Na het voorlezen a. Haal het oorspronkelijke sprookje erbij. Lees het ook voor en vergelijk de twee versies. Wat valt er allemaal op (tekst, taal, illustraties, details...)? Zijn beide verhalen even goed te begrijpen? Welke versie spreekt de kinderen meer aan? Hoe komt dat? De sneeuwkoningin / Uit: Sprookjes en verhalen. H.C. Andersen, Charlotte Dematons (ill.). Lemniscaat, b. Haal ook andere boeken van Kristien Aertssen in de klas.vergelijk de tekenstijl in dit boek met haar andere werk.we gaan even dieper in op de illustraties. Bekijk samen de transparanten die je van de tekeningen uit het boek maakt. Bespreek elke prent eerst uitvoerig met de klas. Praat over de sfeer en de gevoelens die de tekeningen oproepen en de fragmenten waarbij de tekeningen gemaakt zijn. Er zijn vijftien tekeningen in het boek. Maak groepjes van vier. Je kunt twee kinderen per groepje bij een prent een gekleurde achtergrond laten ontwerpen.waterverf of ecoline zijn hiervoor het best geschikt. Als je de transparant met de tekening erover legt, krijg je meteen prachtig ingekleurde prenten.twee andere kinderen kunnen bij de prent enkele zinnen schrijven.wanneer je alles bundelt, heb je je eigen versie van dit sprookje! c. Een warm en liefdevol hart hebben is een heel belangrijk gegeven in dit verhaal. Laat de kinderen daarom de kaart van hun hart tekenen. Eerst vraag je hen een opsomming te maken van alle dingen, mensen en dieren waarvan ze houden. Een toepasselijke variant is ze te laten nadenken over alle prettige gebeurtenissen uit hun leven. Hun getekend hart verdelen ze in vakjes, deze mogen best grillig van vorm zijn.wat voor hen het belangrijkste is, stoppen ze in het grootste vak. Je kunt ze laten tekenen en/of schrijven in dat hart.werken op bruin pakpapier en met vetkrijt geeft meteen een mooi resultaat. Dat neemt niet weg dat de tekeningen of de vakjes in hun hart allemaal nog eens fijntjes ingekleurd kunnen worden of dat enkel de ruimte rond het hart gekleurd wordt.wijs hen wel op kleurgebruik. Bij een warm hart horen warme kleuren!

5 In Bas zijn hart is het ijskoud. Hoe zou een koud hart er van binnen uitzien? Kunnen ze ook dit hart tekenen? Het warme en het koude hart kunnen een tweeluik vormen. Zoek naar een gepaste manier om dit te presenteren. Een harde kartonnen map waarin de beide tekeningen aan de binnenkant gekleefd worden, is al een idee. De mappen kunnen rechtop blijven staan en op die manier mooi worden tentoongesteld. Natuurlijk beperk je hierdoor het formaat. Kinderen moeten de kans krijgen om eens groot en voluit te werken, dus... De kaart van alles / Sara Fannelli. Querido, EINDTERMEN Lager - Nederlands - Spreken 2.6 Lager - Nederlands - Taalbeschouwing (overkoepelende attitudes) 6.2 Lager - Muzische vorming - Attitudes 6.4 Lager - Muzische vorming - Beeld 1.6