ESDOORNVERGIFTIGING ATYPISCHE MYOPATHIE. Piet Deprez

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ESDOORNVERGIFTIGING ATYPISCHE MYOPATHIE. Piet Deprez"

Transcriptie

1 ESDOORNVERGIFTIGING ATYPISCHE MYOPATHIE Piet Deprez

2 Typisch versus atypisch Maandagziekte / tying up /. Spierbeschadiging tijdens of na arbeid Atypische myopathie Dieren op de weide zonder verband met arbeid

3 04/11/2014

4 Symptomen Vlug optredend Soms kort voorafgegaan door sufheid / lichte kolieksymptomen /stijfheid Ofwel dood gevonden op de weide Ofwel neerliggend op zijde en moeilijk tot niet recht te krijgen

5

6 Symptomen Vlug optredend Soms kort voorafgegaan door sufheid / lichte kolieksymptomen /stijfheid Ofwel dood gevonden op de weide Ofwel neerliggend op zijde en moeilijk tot niet recht te krijgen Ofwel nog rechtstaan met spierrillingen, zweten, stijfheid Doorgaans suf en hoofd laag gehouden

7

8 Symptomen Donker bruine urine Soms sterk opgezette blaas

9 Symptomen Temperatuur kan licht gestegen of gedaald zijn Soms koliek / moeilijk slikken / slokdarm obstructie Progressief moeilijker ademhaling

10 Diagnose Kenmerkende symptomen in herfst of lente Bloedonderzoek

11 Prognose Sterfte in > 75% van de gevallen Vooruitzichten beter indien: De paarden blijven rechtstaan Normale slijmvliezen Geen ademnood Normale lichaamstemperatuur

12 Prognose Indien herstel, (vrijwel) volledige recuperatie Eventueel hartritme stoornissen

13 Aanpak van een vermoedelijk aangetast dier: Zo weinig mogelijk verplaatsen: naar dichtstbijzijnde stal of schuilhok brengen Temperatuur nemen: indien onderkoeld, deken opleggen Droog wrijven indien fel zweten Kleine beetjes voeder ( vb mengeling) geven VERWITTIG DIRECT DIERENARTS VOOR ONDERZOEK EN BEHANDELING

14 Andere dieren op de weide: Weghalen van de weide Goed observeren gedurende drie dagen Eventueel bloedname Zolang weidecontaminatie met esdoorn mogelijk is: weide niet meer gebruiken vanaf oktober tot eind mei

15 Risicofactoren Esdoorn op of in buurt van weide Jonge dieren ( < 3 jaar) of oude dieren Magere dieren lijken iets meer risico te lopen Weides met weinig gras, geen bijvoedering of bijvoedering op de grond Vochtige weiden met veel dode bladeren Regenperiodes, winderige dagen

16 Oorzaak Toxische stof in de samara s van Acer pseudoplatanus ( Gewone esdoorn- Europa) Acer Negunsdo

17

18 Opmerking Acer platanoides (Noorse esdoorn) Tot op heden niet geïmpliceerd in pathologie Acer platanoides Acer pseudoplatanus

19 Oorzaak Toxische stof in de samara s van Acer Negundo ( Vederesdoorn -Verenigde Staten)

20 Toxisch aminozuur: hypoglycine A Wordt in lichaam omgezet tot de actieve molecule Methylenecyclopropylacetic acid ( MCPA) Koppelt zich met coenzyme A ( carnitine glycine ) Aangetroffen in serum en urine van aangetaste dieren Stoort de werking van meerdere enzymes (acyl-coa dehydrogenases, glutaryl-coa dehydrogenases, )(MADD) Finaal effect: verstoring van de afbraak en het transport van vetzuren in de spiercellen opstapeling van vet in die cellen openbreken van de celwand

21

22 Toxisch aminozuur: hypoglycine A Variabele gehaltes in zaadjes binnen en tussen bedrijven: Acer negundo: van 3 µg tot 160 µg ( gemiddeld 40µg) Acer pseudoplatanus: van 3,6 tot 820 µg Hoeveel zaadjes moeten opgenomen worden: Schatting: tussen 165 en 8000 zaadjes in functie van concentratie

23 Toxisch aminozuur: hypoglycine A Variabele gehaltes in zaadjes binnen en tussen bedrijven: Hypoglycin A Concentrations in Seeds of Acer Pseudoplatanus Trees Growing on Atypical Myopathy-Affected and Control Pastures L. Unger, A. Nicholson, E.M. Jewitt, V. Gerber, A. Hegeman, L. Sweetman, and S. Valberg J Vet Intern Med 2014;28:

24 Herfst uitbraken: opname van zaadjes Lente uitbraken: waarschijnlijk opname van zaailingen ( met zaadje eraan) en/of vrijgekomen oude zaadjes Weinig tot geen gevallen in vorstperiodes: Meer paarden binnen? Zaden bedekt door sneeuw? Meer bijvoeding????

25 FAQ: Waarom nu en vroeger niet? Vroeger was het sporadisch aanwezig, sinds 2000 beduidend meer Invloed klimaat? Meer mast jaren door globale opwarming? Meer stressoren ( vb schimmel infectie (Rhytisma acerinum?)

26 Take home message: Controleer de weides op aanwezigheid van esdoornzaden / bomen Indien aanwezig: bron verwijderen of deze weide niet gebruiken in risicoperiodes Indien niet mogelijk: bijvoederen in ruif, wormproblemen aanpakken, conditie op peil houden: negatieve energiebalans vermijden Preventie werkt veel beter dan behandeling

27 Take home message: Controleer de weides op aanwezigheid van esdoornzaden / bomen Indien aanwezig: bron verwijderen of deze weide niet gebruiken in risicoperiodes Indien niet mogelijk: bijvoederen in ruif, wormproblemen aanpakken, conditie op peil houden: negatieve energiebalans vermijden

Esdoornvergiftiging bij paarden (atypische myopathie)

Esdoornvergiftiging bij paarden (atypische myopathie) Esdoornvergiftiging bij paarden (atypische myopathie) Atypische myopathie is een zeer ernstige, vaak fatale, spierziekte bij paardachtigen. Meer dan 75% van de aangetaste dieren sterft aan deze aandoening

Nadere informatie

APZ Nieuws. Bedoeling is om vanaf woensdag 22-04-2015 te beginnen met het opbouwen van het terrein.

APZ Nieuws. Bedoeling is om vanaf woensdag 22-04-2015 te beginnen met het opbouwen van het terrein. APZ Nieuws Vergadering van 27 maart 2015 APZ Dressuur- en Vaardigheidswedstrijd Deze vergadering staat vooral in het teken van de organisatie van onze jaarlijkse dressuur- en vaardigheidswedstrijd die

Nadere informatie

Esdoornvergiftiging bij paarden (atypische myopathie)

Esdoornvergiftiging bij paarden (atypische myopathie) Esdoornvergiftiging bij paarden (atypische myopathie) Atypische myopathie is een zeer ernstige, vaak fatale, spierziekte bij paarden. Meer dan 75% van de aangetaste dieren sterft aan deze aandoening en

Nadere informatie

Botulisme. Botulisme: een veelal fatale voedselvergiftiging

Botulisme. Botulisme: een veelal fatale voedselvergiftiging Botulisme Botulisme: een veelal fatale voedselvergiftiging Jaarlijks zijn er uitbraken van botulisme bij vele diersoorten. Het grootste aantal slachtoffers valt onder de watervogels, zoals eenden en ganzen,

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar UITBRAKEN VAN ATYPISCHE MYOPATHIE BIJ HET PAARD. door.

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar UITBRAKEN VAN ATYPISCHE MYOPATHIE BIJ HET PAARD. door. UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2014-2015 UITBRAKEN VAN ATYPISCHE MYOPATHIE BIJ HET PAARD door Marith BECK Promotor: Prof. dr. S. Croubels Literatuurstudie in het kader van de

Nadere informatie

Wat betekent de herfst voor de paarden? Agenda

Wat betekent de herfst voor de paarden? Agenda Subscribe Past Issues Nieuwsbrief Oktober 2017 Welkom bij de tweede gezamenlijke nieuwsbrief van Anna Zeinstra en Epifanie-coaching. In deze nieuwsbrief staat het thema herfst centraal. Waar kun je met

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar 2012-2013

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar 2012-2013 UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2012-2013 RETROSPECTIEVE STUDIE VAN ATYPISCHE MYOPATHIE BIJ PAARDEN EN PONY S IN HET KADER VAN ACUTE STERFTE door Lucie Grzych Promotor: Prof. Dr.

Nadere informatie

Vergadering van 30 september 2018

Vergadering van 30 september 2018 A.P.Z. NIEUWS MAANDELIJKS Maand OKTOBER 2018 Erkenningsnummer: P806032 Laaglandweg, 13 B 2610 WILRIJK APZ : GSM- 0496-25 97 38 Email: apz79@hotmail.com www.apz-zandhoven.be Rekeningnummer APZ: BE79 7331

Nadere informatie

Schimmels. Schimmelziektes in sportvelden en gazons

Schimmels. Schimmelziektes in sportvelden en gazons Schimmelziektes in sportvelden en gazons Brown patch Brown Patch Symptomen: Donkere ringen van afstervend gras Droogte plekken Wit verkleuring van het aangetaste gras Brown Patch Infectie: Juni tot september

Nadere informatie

Atypische myopathie bij het paard. Atypical myopathy in the horse

Atypische myopathie bij het paard. Atypical myopathy in the horse 48 Permanente vorming Vlaams Diergeneeskundig Tijdschrift, 2015, 84 Atypische myopathie bij het paard Atypical myopathy in the horse E. Paulussen, B. Broux, L. Lefère, P. Deprez, G. van Loon Vakgroep Interne

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team dinsdag, 23 augustus 2011 13:31 - Laatst aangepast donderdag, 15 september 2011 22:17

Geschreven door Diernet Team dinsdag, 23 augustus 2011 13:31 - Laatst aangepast donderdag, 15 september 2011 22:17 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Hyperthyreoïdie is een ziekte die wordt veroorzaakt door een overmatige hoeveelheid schildklierhormonen. Schildklierhormonen

Nadere informatie

inhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten

inhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten Herfst inhoud Herfst 3 1. Het weer 4 2. Overal blad 5 3. Zaden 6 4. Paddenstoelen 7 5. De eekhoorn 8 6. De egel 9 7. Insecten 10 8. Vogels op reis 11 9. Filmpje 12 Pluskaarten 13 Bronnen en foto s 15 Colofon

Nadere informatie

Vreemde voorwerpen in slokdarm en/of maagdarmstelsel bij honden en katten

Vreemde voorwerpen in slokdarm en/of maagdarmstelsel bij honden en katten Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Vreemde voorwerpen in slokdarm of maagdarmstelsel zijn niet eetbare en onverteerbare dingen die zich in de slokdarm, maag of

Nadere informatie

Giftige planten onderweg

Giftige planten onderweg Giftige planten onderweg Giftige planten onderweg Als je op pad gaat met een van onze ezels is het belangrijk te weten waar je de ezel met een gerust hart kunt laten grazen en snacken en waar niet. Je

Nadere informatie

INFOVOORMIDDAG HOUDEN EN VERZORGEN VAN PAARDEN. Verschillend bedrijf. Verschillend schema - vaccinatie - ontworming

INFOVOORMIDDAG HOUDEN EN VERZORGEN VAN PAARDEN. Verschillend bedrijf. Verschillend schema - vaccinatie - ontworming INFOVOORMIDDAG HOUDEN EN VERZORGEN VAN PAARDEN Vaccineren en Ontwormen in de Praktijk Filip De keersmaecker Vakdierenarts Paard Verschillend bedrijf Verschillend schema - vaccinatie - ontworming 1 Vaccineren

Nadere informatie

Organen, Cellen en Ordening

Organen, Cellen en Ordening Examen VMBO-GL en TL Organen, Cellen en Ordening biologie CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 10 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 18 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN?

WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN? WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN? Eiwitten (proteïnen) zijn een vast onderdeel van onze natuurlijke voeding. Bij het verteringsproces worden ze afgebroken tot hun bouwstenen (aminozuren)

Nadere informatie

Cellen aan de basis.

Cellen aan de basis. Cellen aan de basis. Cellen aan de basis In het thema cellen aan de basis vinden we twee belangrijke thema s uit biologie voor jou terug. 1. Organen en cellen (thema 1 leerjaar 3) 2. Stofwisseling (thema

Nadere informatie

Wormbestrijding stal het Vossenbroek

Wormbestrijding stal het Vossenbroek Wormbestrijding stal het Vossenbroek 1 Inhoud Wormen bij paarden. Resistentie van wormen. Wormmanagement Stal het Vossenbroek. 2 Waarom ontwormen? 3 Symptomen ernstige wormbesmetting Koliek (verstopping,

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2 Wat is voeding: Dia 3. Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema. Koolhydraten

Dia 1. Dia 2 Wat is voeding: Dia 3. Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema. Koolhydraten Dia 1 Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema Dia 2 Wat is voeding: Voeding = alle organische stoffen die je als mens of organisme nodig hebt om energie op te wekken in je

Nadere informatie

RSV (respiratoir syncytiaal virus)

RSV (respiratoir syncytiaal virus) RSV (respiratoir syncytiaal virus) INFORMATIEFOLDER VOOR OUDER(S) WAT IS RSV? RSV is de afkorting van respiratoir syncytiaal virus en het is één van de belangrijkste oorzaken van luchtweginfecties bij

Nadere informatie

De Weende-analyse bij veevoeding. Scheikunde voor VE41, Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans

De Weende-analyse bij veevoeding. Scheikunde voor VE41, Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans De Weende-analyse bij veevoeding Scheikunde voor VE41, 2017-2018 Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans Weende-analyse: DS-gehalte Droge stof (DS): Het materiaal dat overblijft als, door verwarming

Nadere informatie

De woestijn. Uitgestrekt, droog en heet!

De woestijn. Uitgestrekt, droog en heet! De woestijn Uitgestrekt, droog en heet! Bij een woestijn denken we vaak vooral aan zand, zand en nog eens zand. Maar er zijn ook heel andere woestijnen op aarde. Er zijn bijvoorbeeld ook kleiwoestijnen,

Nadere informatie

Voeding. Bevroren voedsel Pas op met wortelen en bieten. Bewaar ze vorstvrij want. Jonge paarden en krachtvoer

Voeding. Bevroren voedsel Pas op met wortelen en bieten. Bewaar ze vorstvrij want. Jonge paarden en krachtvoer Voeding 1. Schimmelvrij hooi Strooi bij het opslaan van het hooi telkens wat keukenzout tussen de balen, de paarden vinden dit lekker, het beschermt tegen schimmels en het haalt nog wat vocht uit het hooi.

Nadere informatie

De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw

De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw Tom De Swaef tom.deswaef@ugent.be www.plantecology.ugent.be Sensoren: plantreactie op omgeving Omgeving: kasklimaat: straling, relatieve vochtigheid,

Nadere informatie

Protocol Oververhitting

Protocol Oververhitting Inleiding Oververhitting (hyperthermie, hitteletsel) ontstaat wanneer het lichaam meer warmte produceert dan dat het kan afgeven. Hierdoor kan de lichaamstemperatuur oplopen tot boven de normale waarden.

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen vitamines en mineralen?

Wat is het verschil tussen vitamines en mineralen? Vitaminen Wat zijn het? Kleine organische (levende natuur) stoffen. Onmisbaar/ noodzakelijk voor groei en ontwikkeling Op vitamine D na, kan ons lichaam geen vitamines maken. Er bestaan 13 vitamines. Oorsprong

Nadere informatie

28/09/2011. Negatieve effecten van dooizout op bomen en planten. Zout? Menselijke zoutbronnen: spatzout. Tom Joye - Inverde

28/09/2011. Negatieve effecten van dooizout op bomen en planten. Zout? Menselijke zoutbronnen: spatzout. Tom Joye - Inverde Negatieve effecten van dooizout op bomen en planten Tom Joye - Inverde Zout? Met zout wordt doorgaans keukenzout (NaCl) bedoeld, maar de zouten zijn een grote groep scheikundige verbindingen De problemen

Nadere informatie

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

lyondellbasell.com PROSTAATKANKER

lyondellbasell.com PROSTAATKANKER PROSTAATKANKER Prostaat Kanker Ongeveer 1 op de 7 mannen krijgt de diagnose Prostaatkanker te horen. Je kent misschien zelf wel iemand die het heeft of ervoor behandeld is. Ondanks dat dit schokkende cijfers

Nadere informatie

Bedrijfsbezoeken in de praktijk

Bedrijfsbezoeken in de praktijk Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Bedrijfsbezoeken in de praktijk Tamara Vandersmissen Studienamiddagen Veepeiler Varken Woensdag 19 maart 2014 Beveren Woensdag 26 maart 2014 Zedelgem Woensdag 2 april

Nadere informatie

Wat is essentaksterfte?

Wat is essentaksterfte? Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig

Nadere informatie

Koortsstuipen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Koortsstuipen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Koortsstuipen Jonge kinderen zijn bij koorts gevoelig voor stuipen. Ongeveer 5 procent van de kinderen tussen de drie maanden en zes jaar heeft weleens een koortsstuip. In deze folder leest u over de achtergrond

Nadere informatie

Project Planten ABC. Week 1ABC: Algemeen

Project Planten ABC. Week 1ABC: Algemeen Project Planten ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Planten Planten eten, ademen en groeien. Sommige planten houden van natte grond. Anderen van droge grond. Sommige planten houden van veel zon en warmte. Anderen

Nadere informatie

DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012

DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012 DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012 Beste paardeneigenaar, Op het moment is het rhinopneumonievirus volop in het nieuws. Het virus is vastgesteld op verschillende plaatsen in Nederland. Aangezien

Nadere informatie

2.2 De Weende-analyse bij veevoeding

2.2 De Weende-analyse bij veevoeding 2.2 De Weende-analyse bij veevoeding Scheikunde voor VE31-VE41, 2018-2019 Auteur: E. Held; bewerkt door H. Hermans : Hoofdstuk 2 De Weende-analyse (presentatie) 1 Bij het oprispen boeren komt methaan (CH4)

Nadere informatie

OPGERICHT IN 1988 ZWITSERSE BELANGENGROEP VOOR FENYLKETONURIE EN ANDERE AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN SWISSPKU

OPGERICHT IN 1988 ZWITSERSE BELANGENGROEP VOOR FENYLKETONURIE EN ANDERE AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN SWISSPKU OPGERICHT IN 1988 SWISS PKU ZWITSERSE BELANGENGROEP VOOR FENYLKETONURIE EN ANDERE AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN SWISSPKU SWISS PKU 1 WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGS- STOORNISSEN? Eiwitten

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team maandag, 24 januari 2011 22:02 - Laatst aangepast dinsdag, 15 november 2011 16:17

Geschreven door Diernet Team maandag, 24 januari 2011 22:02 - Laatst aangepast dinsdag, 15 november 2011 16:17 Omschrijving Oorzaken Risicofactoren Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Hyperglycemie (verhoogd suiker gehalte in het bloed) bij diabetes mellitus (suikerziekte) is het gevolg van een

Nadere informatie

Voedingsgeschiedenisformulier

Voedingsgeschiedenisformulier Voedingsgeschiedenisformulier Hieronder kan u een formulier in verband met de voedingsgeschiedenis van uw paard(en) terugvinden. Aan de hand van deze gegevens kunnen wij de huidige voeding beoordelen en

Nadere informatie

INFECTIES VOORKOMEN KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_015

INFECTIES VOORKOMEN KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_015 INFECTIES VOORKOMEN KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_015 INHOUDSTAFEL 01 Wat is een infectie? 3 02 Verhoogd risico op infectie 3 03 U beschermen tegen infecties 4 04 Belangrijke aandachtspunten bij het

Nadere informatie

HOEFBEVANGENHEID. Informatie voor eigenaren over hoefbevangenheid bij het paard

HOEFBEVANGENHEID. Informatie voor eigenaren over hoefbevangenheid bij het paard HOEFBEVANGENHEID Informatie voor eigenaren over hoefbevangenheid bij het paard Hoefbevangenheid is een vaak voorkomende, pijnlijke en potentieel zeer erge aandoening, die de hoeven aantast bij paarden

Nadere informatie

APZ Nieuws. Vergadering van 29 november Paardenwijding Millegem

APZ Nieuws. Vergadering van 29 november Paardenwijding Millegem APZ Nieuws Vergadering van 29 november 2013 Paardenwijding Millegem De paardenwijding te Millegem was dit jaar in een nieuw kleedje gestoken: de ruiters en menners die in stoet naar het kerkje kwamen,

Nadere informatie

Organismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof

Organismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof Boekverslag door A. 1802 woorden 20 juni 2007 5 71 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting stofwisseling Stofwisseling is het totaal van alle chemische processen in een organisme

Nadere informatie

Equine Atypical Myopathy

Equine Atypical Myopathy Equine Atypical Myopathy Onderzoeksstage naar een mogelijk verband tussen Atypische Myopathie en het eten van esdoornbladeren Opdrachtgever: J.H. van der Kolk Universiteit Utrecht, Faculteit Diergeneeskunde,

Nadere informatie

Klimaten Verschillende klimaten - Tropisch klimaat - Droog klimaat - Gematigd klimaat - Landklimaat - Poolklimaat - Mediterraan klimaat - Subtropisch klimaat https://schooltv.nl/video/klimaatzones-van-de-wereld-waarom-zijn-er-verschillende-klimaatzones/

Nadere informatie

Bij een metabole acidose is er een daling van de ph en het bicarbonaatgehalte. Compensatoir kan het CO2 gehalte in het bloed dalen.

Bij een metabole acidose is er een daling van de ph en het bicarbonaatgehalte. Compensatoir kan het CO2 gehalte in het bloed dalen. ZUUR BASE EVENWICHT Afwijkingen in het zuur base evenwicht worden onderverdeeld in respiratoire en metabole acidose, respiratoire en metabole alkalose en gemengde aandoeningen. 1.1 Respiratoire acidose

Nadere informatie

SUIKERZIEKTE? Herken de symptomen! Informatie over veelvoorkomende symptomen en risicofactoren. www.dierensuikerziekte.nl

SUIKERZIEKTE? Herken de symptomen! Informatie over veelvoorkomende symptomen en risicofactoren. www.dierensuikerziekte.nl SUIKERZIEKTE? Herken de symptomen! Informatie over veelvoorkomende symptomen en risicofactoren Wat is suikerziekte? Suikerziekte - ofwel diabetes mellitus, de medische naam voor suikerziekte - is een aandoening

Nadere informatie

Essentaksterfte. augustus 2013 BTL Bomendienst Arnold Meulenbelt

Essentaksterfte. augustus 2013 BTL Bomendienst Arnold Meulenbelt Essentaksterfte augustus 2013 BTL Bomendienst Arnold Meulenbelt Wat is essentaksterfte? Een schimmel uit de stam Ascomyceten NL; zakjeszwammen Een schimmel uit de familie; Helotiaceae De ongeslachtelijke

Nadere informatie

APZ Nieuws. Vergadering van 30 juni Koetsentocht te Berendrecht

APZ Nieuws. Vergadering van 30 juni Koetsentocht te Berendrecht APZ Nieuws Vergadering van 30 juni 2014 Koetsentocht te Berendrecht Buiten het vierspangebeuren, zet de familie Taverniers zich jaarlijks nog in om een prachtige wandeling te organiseren voor menners.

Nadere informatie

Wat is essentaksterfte?

Wat is essentaksterfte? Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig

Nadere informatie

Jurgen Vansteenkiste : Atlas Atheneum Gistel. Dwarse doorsnede van een boomstam

Jurgen Vansteenkiste : Atlas Atheneum Gistel. Dwarse doorsnede van een boomstam Jurgen Vansteenkiste : Atlas Atheneum Gistel Dwarse doorsnede van een boomstam Spinthout (licht) en kernhout (donker) Spinthout is het niet-verkernde hout van een boom: het bevindt zich tussen het kernhout

Nadere informatie

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Compost maken in 3 weken. Compost maken duurt toch altijd heel lang? Minimaal een jaar of langer?

Compost maken in 3 weken. Compost maken duurt toch altijd heel lang? Minimaal een jaar of langer? Compost maken in 3 weken Compost maken duurt toch altijd heel lang? Minimaal een jaar of langer? Al je tuin- en keukenafval verzamel je op een grote hoop. Dat kan. En werkt. Maar er is een veel snellere

Nadere informatie

Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen!

Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen! INFORMATIE Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen! Vaccineren Als eigenaar verzorgt u uw hond natuurlijk zo goed mogelijk. Immers, een goede voeding en de juiste verzorging houden uw dier

Nadere informatie

Trastuzumab (Herceptin )

Trastuzumab (Herceptin ) Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve

Nadere informatie

Vlooien zijn parasieten die leven van het bloed van een groot aantal warmbloedige dieren.

Vlooien zijn parasieten die leven van het bloed van een groot aantal warmbloedige dieren. Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Vlooien zijn insecten die zich voeden door bloed op te zuigen van een gastdier. Vlooien hebben geen vleugels, maar hebben sterke

Nadere informatie

PRAKTIJKADVIES. Phytophthora ramorum. en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden

PRAKTIJKADVIES. Phytophthora ramorum. en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden PRAKTIJKADVIES Phytophthora ramorum en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden PRAKTIJKADVIES SEPTEMBER 2004 Het Bosschap, Zeist Vormgeving: HBG Design bv, Nieuwegein Foto s: Plantenziektenkundige

Nadere informatie

AFRIKAANSE VARKENSPEST

AFRIKAANSE VARKENSPEST Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen AFRIKAANSE VARKENSPEST Directie Dierengezondheid DG Controlebeleid 1. Etiologie Afrikaanse varkenspestvirus = DNA-virus, Familie Asfarviridae

Nadere informatie

Voedingsleer. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Voedingsleer en het plantenrijk

Voedingsleer. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Voedingsleer en het plantenrijk Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over voedingsleer: over voedingsstoffen en de manier waarop ons lichaam met deze stoffen omgaat. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart

Nadere informatie

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen:

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen: IMMUNITEIT 1 Immuniteit Het lichaam van mens en dier wordt constant belaagd door organismen die het lichaam ziek kunnen maken. Veel van deze ziekteverwekkers zijn erg klein, zoals virussen en bacteriën.

Nadere informatie

Lichaamshygiëne en huidverzorging Aandachtspunten en praktische tips

Lichaamshygiëne en huidverzorging Aandachtspunten en praktische tips Lichaamshygiëne en huidverzorging Aandachtspunten en praktische tips Lut Jenkins, patiëntenacademie 16 mei 2011 1 1 Dagelijkse hygiëne en de huid? 2 2 Dagelijkse hygiëne Indien te agressief: beschadiging

Nadere informatie

Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het

Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het SUIKERZIEKTE Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het lichaam. U kunt hierbij denken aan slecht functionerende

Nadere informatie

Red je huid van jeuk, schilfering en kloven.

Red je huid van jeuk, schilfering en kloven. Red je huid van jeuk, schilfering en kloven. Schimmelinfecties 2 Schimmelinfecties komen zowel bij mannen als bij vrouwen voor en ook kinderen kunnen ermee besmet raken. De oorzaak van zo n infectie is

Nadere informatie

Een jonge sequoia opgegroeid tussen de as van een bosbrand en een jonge sequoia in een pot.

Een jonge sequoia opgegroeid tussen de as van een bosbrand en een jonge sequoia in een pot. Hoofdstuk 8. De levensloop van de Sequoia gigantea: van zaadje tot reuzenboom Niet elk zaadje dat uit de kegel valt ontkiemt. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat van de zaadjes die in een groene

Nadere informatie

Aanpak van griep bij het varken: een uitdaging? Dr. Tom Meyns MERIAL Belgium

Aanpak van griep bij het varken: een uitdaging? Dr. Tom Meyns MERIAL Belgium Aanpak van griep bij het varken: een uitdaging? Dr. Tom Meyns MERIAL Belgium Inhoud Influenza Epidemiologie - verspreiding Ziektebeeld Klassieke uitbraken Chronische problemen Complicaties Belang en economische

Nadere informatie

Weerstands-check: snelle beoordeling van de weerstand in de transitieperiode

Weerstands-check: snelle beoordeling van de weerstand in de transitieperiode Weerstands-check: snelle beoordeling van de weerstand in de transitieperiode Naam veehouder Naam dierenarts Datum Voeding Conditie droogstand De gemiddelde conditie bij afkalven is meer dan 3,5: [Toelichting:

Nadere informatie

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Legionella Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Indeling Historie Epidemiologie en pathogenese Klinische presentatie en beloop Microbiologische diagnose Behandeling Maatregelen naar aanleiding van een

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. SCAD

Kinderneurologie.eu.  SCAD SCAD Wat is SCAD? SCAD is een stofwisselingsziekte waarbij kleine vetzuren niet goed afgebroken kunnen worden om op deze manier energie vrij te kunnen maken uit vetten. Hoe wordt SCAD ook wel genoemd?

Nadere informatie

Warming-up & Blessure Preventie Rick Dumoulin & Léon de Baat

Warming-up & Blessure Preventie Rick Dumoulin & Léon de Baat Warming-up & Blessure Preventie Rick Dumoulin & Léon de Baat Warming-up theorie Blessures Warming-up praktijk. Handige sites Waarom een warming-up? Sportcultuur Gewoonte Kennis MHC? Definitie: Warming-up

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team woensdag, 12 januari 2011 00:00 - Laatst aangepast woensdag, 12 januari 2011 23:21

Geschreven door Diernet Team woensdag, 12 januari 2011 00:00 - Laatst aangepast woensdag, 12 januari 2011 23:21 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Een infectie met parvovirus is een acute (plotselinge en hevige) generaliseerde (systemische) ziekte bij honden. De aandoening

Nadere informatie

WORD EEN ECHTE bomenkenner!

WORD EEN ECHTE bomenkenner! WORD EEN ECHTE bomenkenner! In dit boek kun je bladeren van loofbomen plakken die je vindt tijdens je wandelingen in het bos of het park. Maar voor je een echte bomenkenner kunt worden, moet je nog een

Nadere informatie

Praktijkopdrachten Gezondheid en Welzijn

Praktijkopdrachten Gezondheid en Welzijn Praktijkopdrachten Gezondheid en Welzijn Opdracht 1 - Controle van gezondheid Het vee goed bekijken is één van de belangrijkste dingen op een melkveebedrijf. Het is namelijk de enige manier om zieke dieren

Nadere informatie

Infobrochure. Psychose

Infobrochure. Psychose Infobrochure Psychose Inhoud Inleiding. 2 Symptomen. 3 Diagnose en prognose. 3 Hoe moeten we een psychose begrijpen?. 4 Behandeling. 4 Tips voor de omgeving. 5 Inleiding Psychose is een overkoepelende

Nadere informatie

L EVAMISOLE HYDROCHLORIDE

L EVAMISOLE HYDROCHLORIDE B. BIJSLUITER 1/5 Bijsluiter, 800 mg/g, poeder voor gebruik in drinkwater voor varkens 1. NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK VOOR

Nadere informatie

DierenArtsenCentrum Noordwolde Najaar 2011

DierenArtsenCentrum Noordwolde Najaar 2011 DierenArtsenCentrum Noordwolde Najaar 2011 Beste paardeneigenaar, De avonden zijn alweer langer, dat betekent dat het hoognodig tijd is voor de paarden najaarsnieuwsbrief van DAC Noordwolde. Afgelopen

Nadere informatie

Alles wat je altijd over darmkanker wou weten (maar niet durfde vragen)

Alles wat je altijd over darmkanker wou weten (maar niet durfde vragen) Alles wat je altijd over darmkanker wou weten (maar niet durfde vragen) Tim Rondou Gastroenteroloog Sint-Jozefkliniek Bornem-Willebroek Bijscholing 2013 vóórkomen ontstaan voorkómen en preventie symptomen

Nadere informatie

Het rijk van de schimmels

Het rijk van de schimmels 4 BASISSTOF 1 vwo gymnasium Het rijk van de schimmels thema 4 Ordening opdracht 10 Beantwoord de volgende vragen. 1 Heeft de gist die roos veroorzaakt (zie afbeelding 19) een celkern en een celwand? Gistcellen

Nadere informatie

Epilepsie. Wat de docent moet weten.

Epilepsie. Wat de docent moet weten. Epilepsie Wat de docent moet weten. Sommige epileptische aandoeningen zijn moeilijker onder controle te brengen dan andere, maar de kans is groot dat de voorgeschreven medicijnen goed werken. Epilepsie

Nadere informatie

PLANTEN. Basis maakt de vragen 1 t/m 35. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden

PLANTEN. Basis maakt de vragen 1 t/m 35. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden BK402: PLANTEN Basis maakt de vragen 1 t/m 35. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden Kader maakt de vragen 1 t/m 45. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden Beantwoord de volgende vragen. 1 Een

Nadere informatie

Nieuwsbrief november 2014 Dierenkliniek Goeree Overflakkee. De ziekte van Weil (leptospirose).

Nieuwsbrief november 2014 Dierenkliniek Goeree Overflakkee. De ziekte van Weil (leptospirose). Nieuwsbrief november 2014 Dierenkliniek Goeree Overflakkee De ziekte van Weil (leptospirose). In het Westland is eind augustus een hond overleden aan de gevolgen van de infectieziekte leptospirose, ook

Nadere informatie

Centrumlocatie. Vitamine A therapie bij retinitis pigmentosa

Centrumlocatie. Vitamine A therapie bij retinitis pigmentosa Centrumlocatie Normaal netvlies Netvlies bij retinitis pigmentosa Vitamine A therapie bij retinitis pigmentosa U heeft een afspraak op de polikliniek Oogheelkunde voor een Vitamine A therapie bij retinitis

Nadere informatie

De meest beruchte giftige planten, struiken en bomen voor paarden.

De meest beruchte giftige planten, struiken en bomen voor paarden. De meest beruchte giftige planten, struiken en bomen voor paarden. Hilde Nelis, dierenarts verbonden aan de vakgroep Voortplanting, Verloskunde en Bedrijfsdiergeneeskunde, Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit

Nadere informatie

1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen.

1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen. THEMA 1 1 Stoffen worden omgezet 2 Fotosynthese 3 Glucose als grondstof 4 Verbranding 5 Fotosynthese en verbranding 1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken

Nadere informatie

Hyperglycemie Keto-acidose

Hyperglycemie Keto-acidose Hyperglycemie Keto-acidose Klinische les Marco van Meer SJG 20 06 2007 (acute) ontregeling van diabetes Doel Op het einde van mijn presentatie is jullie kennis over glucose huishouding en ketoacidose weer

Nadere informatie

Allergie (allergische rhinitis)

Allergie (allergische rhinitis) Keel-, Neus- en Oorheelkunde Allergie (allergische rhinitis) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is allergie?... 3 Hooikoorts... 3 De belangrijkste allergenen... 3 Wat gebeurt er bij een allergieaanval?...

Nadere informatie

Reflectiekaart. Wat moeten ze kunnen/kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen. Wat ga je evalueren? Hoe ga je evalueren?

Reflectiekaart. Wat moeten ze kunnen/kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen. Wat ga je evalueren? Hoe ga je evalueren? Reflectiekaart 3.2.2.16 Proefondervindelijk vaststellen dat een plant water, lucht, licht, een geschikte temperatuur en voedingsstoffen nodig heeft om te kiemen en te groeien. Omschrijf wat kinderen volgens

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen. Tip en Tricks voor een antibiotica-arm varken

Dierengezondheidszorg Vlaanderen. Tip en Tricks voor een antibiotica-arm varken Dierengezondheidszorg Vlaanderen Tip en Tricks voor een antibiotica-arm varken Onze missie DGZ is dé betrouwbare partner van de Vlaamse veehouder om met gezonde dieren op duurzame wijze veilig voedsel

Nadere informatie

KOLIEK Op veler verzoek zullen we in een artikel ingaan op koliek.

KOLIEK Op veler verzoek zullen we in een artikel ingaan op koliek. KOLIEK Op veler verzoek zullen we in een artikel ingaan op koliek. Allereerst zullen we in gaan op de bouw van het maagdarmstelsel van het paard, de verschijnselen behorende bij koliek en de eerste hulp

Nadere informatie

Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015

Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015 Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015 Biestvoorziening Veel te Vaak Vlug aan voorbijgegaan! Waarom is het zo belangrijk?

Nadere informatie

Bomenpad Park Vredeoord. Antwoordenblad. Vul hier eerst jullie namen in:

Bomenpad Park Vredeoord. Antwoordenblad. Vul hier eerst jullie namen in: Antwoordenblad Vul hier eerst jullie namen in: 1......................................................................................... 3.........................................................................................

Nadere informatie

DE ZORG VOOR DE URINEWEGEN HOUDT NIET OP NA HET VERDWIJNEN VAN DE SYMPTOMEN SPECIAAL ONTWIKKELDE VOEDINGEN TER ONDERSTEUNING VAN DE URINEWEGEN

DE ZORG VOOR DE URINEWEGEN HOUDT NIET OP NA HET VERDWIJNEN VAN DE SYMPTOMEN SPECIAAL ONTWIKKELDE VOEDINGEN TER ONDERSTEUNING VAN DE URINEWEGEN U I T Z O N D E R L I J K I N E L K D E T A I L DE ZORG VOOR DE URINEWEGEN HOUDT NIET OP NA HET VERDWIJNEN VAN DE SYMPTOMEN SPECIAAL ONTWIKKELDE VOEDINGEN TER ONDERSTEUNING VAN DE URINEWEGEN LUTD: ÉÉN

Nadere informatie

Ondergrondse groeiruimte voor bomen De meest geschikte boom voor standplaatsen met beperkte groeimogelijkheden. Jitze Kopinga

Ondergrondse groeiruimte voor bomen De meest geschikte boom voor standplaatsen met beperkte groeimogelijkheden. Jitze Kopinga Ondergrondse groeiruimte voor bomen De meest geschikte boom voor standplaatsen met beperkte groeimogelijkheden Jitze Kopinga Waar letten we op (traditionele aspecten)? Afmeting -> bovengrondse groeiruimte

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen: Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,

Nadere informatie

Presentatie. Afsterven steenfruitbomen. Klantendag Stonefruitconsult. Echteld Donderdag 7 maart. Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO

Presentatie. Afsterven steenfruitbomen. Klantendag Stonefruitconsult. Echteld Donderdag 7 maart. Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO oetermeer Presentatie Afsterven steenfruitbomen Klantendag Stonefruitconsult Echteld Donderdag 7 maart Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO Boomuitval Grotere verliezen aan bomen binnen steenfruit

Nadere informatie

direct contact indirect contact

direct contact indirect contact Wat is droes? Droes is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus equi. Droes kan voorkomen bij paarden en pony s van elke leeftijd en elk ras. Het meeste risico lopen:

Nadere informatie

Magnesium in drinkwater voor weidende droge koeien

Magnesium in drinkwater voor weidende droge koeien Magnesium in drinkwater voor weidende droge koeien J. Zonderland (ROC Bosma Zathe) K. Kalis (Gezondheidsdienst voor Dieren in Noord-Nederland) Als weidende koeien krachtvoer krijgen of als koeien op stal

Nadere informatie

Cobactan 2,5% Eerste hulp bij hersenvliesontsteking.

Cobactan 2,5% Eerste hulp bij hersenvliesontsteking. Cobactan 2,5% Eerste hulp bij hersenvliesontsteking. Cobactan 2,5% Hersenvliesontsteking is een acuut probleem, dat op elk zeugenbedrijf voorkomt. Nagenoeg ieder zeugenbedrijf is bekend met hersenvliesontsteking.

Nadere informatie

Bomen Effect Analyse Maliskampsestraat 84 te Maliskamp. In opdracht van: Familie Van Gerven. 18 november 2013 J.P.M. Hovens.

Bomen Effect Analyse Maliskampsestraat 84 te Maliskamp. In opdracht van: Familie Van Gerven. 18 november 2013 J.P.M. Hovens. Bomen Effect Analyse Maliskampsestraat 84 te Maliskamp In opdracht van: Familie Van Gerven 18 november 2013 J.P.M. Hovens Faunaconsult Tegelseweg 3 5951 GK Belfeld Tel: 077-4642999 www.faunaconsult.nl

Nadere informatie