Security en Risico's in de Ontwerpketen: Designing Secure Organizations

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Security en Risico's in de Ontwerpketen: Designing Secure Organizations"

Transcriptie

1 Security en Risico's in de Ontwerpketen: Designing Secure Organizations Henk Jonkers Landelijk Architectuur Congres 28 november 2012 That s our CIO. He s encrypted for security purposes.

2 Positionering van Servicelijnen in de Ontwerpruimte Requirementsmanagement Bedrijfsstrategie & Businessmodel-Management Enterprise-Architectuur Bedrijfsprocesontwerp Organisatieontwerp Bedrijfsregelontwerp Functioneel ICTontwerp Bedrijfsprocesmanagement Portfoliomanagement Enterprise Security Manageent

3 Aanleiding Aanvallen op (socio-technische) systemen worden steeds geavanceerder Aanvallers gebruiken een combinatie van digitale, fysieke en social engineering -technieken De afdelingen verantwoordelijk voor deze domeinen werken in silo s Organisatienetwerken worden steeds complexer Huidige technieken voor risicomanagement en beveiliging zijn onvoldoende in staat om met deze complexiteit om te gaan

4 Voorbeeld: Road Apple -aanval

5 Beperkingen van Bestaande Aanpakken Bestaande aanpakken voor (informatie)beveiliging en risicomanagement identificeren risico's en kwetsbaarheden niet systematisch: Ze zijn gebaseerd op checklists, heuristieken en ervaring Beveiligingsmaatregelen worden bottom-up doorgevoerd Geen expliciete formulering van beveiligingsprincipes en -requirements De nadruk ligt vooral op ICT-beveiliging Onvoldoende aandacht voor niet-technische processen Focus op preventieve beveiligingsmaatregelen Correctieve and curatieve maatregelen worden buiten beschouwing gelaten

6 Eigenschappen van Enterprise Security Management Integrale visie op beveiliging Business, informatie, applicaties, technische infrastructuur Systematisch (modelmatig) identificeren en analyseren van risico s en kwetsbaarheden Security by Design Effectievere en efficiëntere beveiligingsmaatregelen Hergebruik van beveiligingsmaatregelen Automatisch afleiden van beveiligingsconfiguraties Voorkomen van een overkill van (dure) maatregelen Afwegen van veiligheid, bruikbaarheid en kosten

7 De Trade-off Bruikbaarheid Kosten

8 Positionering van Risico- en Beveiligingsgerelateerde Onderwerpen Beveiligingsdoelen, -principes en -requirements Beveiligingsstrategie Beveiligingsarchitectuur (geïntegreerd in de EA) Ontwerp van beveiligingsmaatregelen Resultaten risisicoen kwetsbaarheidsanalyses Beveiligingsprocessen Beveiligingsregels Technische beveiliging Operationele beveiliging (o.a. beveiligingsmonitoring) Enterprise Security Management

9 Beveiligingsstrategie Vaststellen van beveiligingspolicy s en principes Compliance met wet- en regelgeving Bepalen van de risk appetite van de organisatie Beveiligingsaspecten in businessmodellen

10 Beveiliging en het Business Model Canvas Belang van betrouwbaarheid in de klantrelatie (privacy etc.) Beveiligingmaatregelen geconcentreerd aan de linkerzijde van het Canvas Beveiliging voegt ook waarde toe: betrouwbare dienstverlening Key resources als assets die beschermd moeten worden Vaak beschouwd als kostenpost Beveiliging van kanalen Maar ook: voorkomen van (kosten en) inkomstenverlies

11 Beveiligingsarchitectuur en -ontwerp Raamwerken Modelleren en analyseren Proces

12 Enterprise-Architectuur en Securityraamwerken ArchiMate TOGAF Modelleertaal en notatie SABSA Classificatie van artefacten Methode ( way of working ) en best practices Security-aspecten

13 SABSA Strategie en businessmodel (Beveiligings-) Architectuur / ArchiMate Ontwerp van beveiligingsmaatregelen Operationele beveiliging

14 Waarom ArchiMate? Breed geaccepteerde open standaard voor het modelleren van enterprise-architecturen Goede toolondersteuning beschikbaar Sluit goed aan bij andere EA-raamwerken (zoals TOGAF en Zachman) ArchiMate-modellen integreren de aspecten business, informatie, applicaties en technologie Links naar (beveiligings)requirements, principes en doelen d.m.v. de Motivatie-extensie Mogelijkheid om te linken met talen voor detailontwerp van bedrijfsprocessen en ICToplossingen (zoals BPMN, UML) Geschikt als basis voor (kwalitatieve en kwantitatieve) analyses

15 Huidige Oplossingen No single points of failure. ArchiBank Online [1,2,3] All administrative activity captured by a protected audit log Application Server Cluster [1,2] Database Server Cluster [1, 2] Internal Network [1,2] Web Server Cluster [1,2] Externally-Facing (DMZ) Network [1,2] Secondary Firewall/IPS Cluster [1,2] Primary Firewall/IPS Cluster [1,2] Proxy Server [ 1,2,3] Bestaande ArchiMate-concepten (Core & Motivatie-extensie) kunnen gebruikt worden om sommige risico- en beveiligingsaspecten te modelleren Maar: Geen concepten voor het expliciet modelleren van risico s en beveiligingsmaatregelen Wirwar van lijnen maakt de modellen moeilijk leesbaar

16 Concepten Extern kwantificeert (waarschijnlijkheid impact) Aanval Bedreiging Risico maakt gebruik van vormt voor voorkomt of herstelt vereist Kwetsbaarheid van een Asset Maatregel Intern beschermt

17 Relatie met ArchiMate (Schetsmatig) Dreigings- en risicoanalyse ArchiMate Motivatie-extensie Kwetsbaarhedenanalyse ArchiMate Core

18 Formalismen voor het Modelleren en Analyseren van Beveiligingsaspecten HALL U *: m FR U U:m J: m ExASym WASTE SRV: i, o CL SRV SRV CU: m CJ: m *: m PC2 PC1: m U:e, i, o R:e, i, o SRV: i PC2: o PC1 P CU: m CL U USR USR U U:e, i, o *: m KJ:m L JAN *: m JAN U *: m *: m OUT- REC SIDE R:e, i, o PC3 U Attack trees PRT WWW X Formeel onderbouwd Analyseerbaar Abstract Kan worden gelinkt aan bijvoorbeeld ArchiMate-concepten Markov chains Portunes

19 Road Apple -Voorbeeld ArchiMate Buitenwereld Bedrijfsgebouw Kantoor Remote server Werknemer PC Hacker USBstick Malware Vertrouwelijke gegevens Portunes

20 Van Architectuur naar Ontwerp Waarom? Stakeholders, hoog-niveau doelen, risico s en requirements Wat/Hoe? Enterprise- Architectuur Nieuwe stakeholders, gedetailleerdere doelen, risico s en requirements Oplossings- Architectuur More detailed / Architecture Ontwerp

21 Proces (Globaal)

22 Samenvatting Aanvallen worden geavanceerder en organisatienetwerken worden complexer Bestaande aanpakken voor risicomanagement en beveiliging zijn ontoereikend Te veel ad hoc, bottom-up, en onvoldoende gebaseerd op een systematische analyse van risico s en kwetsbaarheden Te veel nadruk op ICT-beveiliging en preventieve oplossingen Modelmatige aanpak voor systematische analyse van risico s en kwetsbaarheden, en ontwerp van beveiligingsmaatregelen Van strategie, via (enterprise-)architectuur, tot ontwerp en implementatie Integratie van beveiligingsaspecten in bestaande architectuur- en ontwerptalen Onderbouwde afweging tussen veiligheid, bruikbaarheid en kosten Link van architectuur- en ontwerptalen met analyseformalismen

23 Vragen?

NAF Opzet Werkgroepen

NAF Opzet Werkgroepen NAF Opzet Werkgroepen Youetta de Jager Frank Luyckx Roland Drijver Denis Hageman Raymond Slot Juni 2016 1 Achtergrond Om een nieuwe start te maken met de werkgroepen, is er vanuit de PC een opzet gemaakt

Nadere informatie

NAF Insight: ArchiMate en domeintalen 1 November 2012

NAF Insight: ArchiMate en domeintalen 1 November 2012 NAF Insight: ArchiMate en domeintalen 1 November 2012 Harmen van den Berg, NAF-werkgroep ArchiMate-gebruik Een paar sfeerbeelden... Werkgroep ArchiMate-gebruik Kennis delen rond gebruik ArchiMate taal

Nadere informatie

Unified Enterprise Security wordt geleverd door onze strategische partner Masergy, de wereldspeler in global communications en security.

Unified Enterprise Security wordt geleverd door onze strategische partner Masergy, de wereldspeler in global communications en security. Het verlengstuk van uw IT security operations: altijd (24x7) de beste expertise en meest actuele kennis, geïntegreerd zicht op wat er gebeurt in uw datacenter en eerder en Security as a Service Het verlengstuk

Nadere informatie

BEVEILIGINGSARCHITECTUUR

BEVEILIGINGSARCHITECTUUR BEVEILIGINGSARCHITECTUUR Risico s onder controle Versie 1.0 Door: drs. Ir. Maikel J. Mardjan MBM - Architect 2011 cc Organisatieontwerp.nl AGENDA Is een beveiligingsarchitectuur wel nodig? Oorzaken beveiligingsincidenten

Nadere informatie

Security (in) architectuur

Security (in) architectuur Security (in) architectuur ISC2 chapter Netherlands Donderdag 21 november 2013 Ing Renato Kuiper, CISSP, CISA, TOGAF, CSF Logo Klant Focus op: Security, risicomanagement, IAM, Cloud en architectuur Vanuit

Nadere informatie

B l u e D o l p h i n

B l u e D o l p h i n B l u e D o l p h i n H e t s a m e n w e r k i n g s p l a t f o r m d a t s l i m g e b r u i k m a a k t v a n d e i n f o r m a t i e e n k e n n i s o p h e t g e b i e d v a n g e m e e n t e l i

Nadere informatie

De beheerrisico s van architectuur

De beheerrisico s van architectuur De beheerrisico s van architectuur Een overzicht van de ArChimate Risico Extensie versie 0.2 Bert Dingemans Inleiding Het implementeren van een (enterprise) architectuur brengt altijd risico s met zich

Nadere informatie

Tags: online; websites; automatisering; infrastructuur; cloud; infrastructure; Mirabeau; 626; automation; guidelines

Tags: online; websites; automatisering; infrastructuur; cloud; infrastructure; Mirabeau; 626; automation; guidelines Asset 1 van 4 Effectief in de cloud Gepubliceerd op 7 october 2013 Cloud technologie speelt een steeds grotere rol binnen de exploitatie van web omgevingen. De voordelen van cloud zijn inmiddels breeduit

Nadere informatie

Factsheet DATALEKKEN COMPLIANT Managed Services

Factsheet DATALEKKEN COMPLIANT Managed Services Factsheet DATALEKKEN COMPLIANT Managed Services DATALEKKEN COMPLIANT Managed Services We ontwerpen en implementeren security maatregelen om datalekken te detecteren en het risico daarop te minimaliseren.

Nadere informatie

IBM; dataopslag; storage; infrastructuur; analytics; architectuur; big data

IBM; dataopslag; storage; infrastructuur; analytics; architectuur; big data Asset 1 van 10 Big Data Analytics voor Dummies Gepubliceerd op 30 june 2014 Gelimiteerde editie van de populaire Dummies-reeks, speciaal voor managers. Het boek legt uit waarom Big Data Analytics van cruciaal

Nadere informatie

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development BiZZdesign Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools Research & Development 1 Profile CV Joost Niehof Name Grade Nationality Residence Role Joost

Nadere informatie

Enterprisearchitectuur

Enterprisearchitectuur Les 2 Enterprisearchitectuur Enterprisearchitectuur ITarchitectuur Servicegeoriënteerde architectuur Conceptuele basis Organisatiebrede scope Gericht op strategie en communicatie Individuele systeemscope

Nadere informatie

Introductie ArchiMate

Introductie ArchiMate Introductie ArchiMate NAF Insight De Meern, 8 maart 2012 Egon Willemsz, enterprise architect UWV Programma Waarom ArchiMate? Praktijkvoorbeelden Samenvatting concepten Van start met ArchiMate Tot besluit

Nadere informatie

Praktisch Implementeren van EA bij Gemeenten

Praktisch Implementeren van EA bij Gemeenten Praktisch Implementeren van EA bij Gemeenten Edwin de Vries 3 juni 2008 Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten Waarom Architectuur bij Gemeenten? Praktische aanpak Invulling

Nadere informatie

Laat Beveiliging niet over aan Beveiligers! Presentatie voor EAM 2014

Laat Beveiliging niet over aan Beveiligers! Presentatie voor EAM 2014 Laat Beveiliging niet over aan Beveiligers! Presentatie voor EAM 2014 22 mei 2014 Raymond Slot raymond.slot@hu.nl nl.linkedin.com/in/raymondslot VRAAG: Top bedreigingen Continuïteit? Continuïteitsbedreiging

Nadere informatie

NS in beweging, Security als business enabler september 2008

NS in beweging, Security als business enabler september 2008 NS in beweging, Security als business enabler september 2008 Rien Dijkstra Enterprise IT Architect Informatiemangement & Technologie .. de noodzaak en uitdagingen van een topvervoerder, onder eigen regie,

Nadere informatie

De Enterprise Security Architectuur

De Enterprise Security Architectuur De Enterprise Security Architectuur Martijn Doedens Security Consultant Peter Mesker CTO IT SECURITY IS TOPSPORT! Wat is de definitie?! Een enterprise security architectuur omvat alle noodzakelijke elementen

Nadere informatie

GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE MODERNISEREN MET UNIFACE

GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE MODERNISEREN MET UNIFACE GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE MODERNISEREN MET UNIFACE 2 OMNEXT IN HET KORT Broncode als bron van informatie Gevestigd in NL, UK en USA Kennis van meer dan 40 diverse technologieën Verschillende

Nadere informatie

Het Sebyde aanbod. Secure By Design. AUG 2012 Sebyde BV

Het Sebyde aanbod. Secure By Design. AUG 2012 Sebyde BV Het Sebyde aanbod Secure By Design AUG 2012 Sebyde BV Wat bieden wij aan? 1. Web Applicatie Security Audit 2. Secure Development 3. Security Awareness Training 4. Security Quick Scan 1. Web Applicatie

Nadere informatie

NAF Insight ArchiMate. 8 maart 2012

NAF Insight ArchiMate. 8 maart 2012 NAF Insight ArchiMate 8 maart 2012 Programma 14:00 14:30 Opening en introductie Marc Lankhorst, Novay en NAF-bestuur 14:30 16:45 Parallelsessies 1 & 2 16:45 18:00 Netwerken en eten 18:00 19:10 Open Space

Nadere informatie

Security Testing. Omdat elk systeem anderis

Security Testing. Omdat elk systeem anderis Security Omdat elk systeem anderis Security U bent gebaat bij een veilig netwerk en beveiligde applicaties. Wij maken met een aantal diensten inzichtelijk hoe we uw security kunnen optimaliseren. Security

Nadere informatie

DevSecOps Een buzzword of toch een noodzakelijke stap richting Secure DevOps?

DevSecOps Een buzzword of toch een noodzakelijke stap richting Secure DevOps? DevSecOps Een buzzword of toch een noodzakelijke stap richting Secure DevOps? Rachid Kherrazi 10-10-2018 Even voorstelen Rachid Kherrazi Test Manager @ InTraffic in Nieuwegein 18 jaar werkervaring bij

Nadere informatie

NORA werkdocument. Katern Beveiliging. In 3 klikken naar bouwstenen voor invulling van de eisen. Sessie 6. Bijgewerkt op 23 aug.

NORA werkdocument. Katern Beveiliging. In 3 klikken naar bouwstenen voor invulling van de eisen. Sessie 6. Bijgewerkt op 23 aug. NORA werkdocument Sessie 6 In 3 klikken naar bouwstenen voor invulling van de eisen Katern Beveiliging Bijgewerkt op 23 aug. 2013 katern Beveiliging Jaap van der Veen Essentie Sessie 6 1. Opzet digitaal

Nadere informatie

Er valt veel te zeggen over enterprise architectuur. Dit document wil een deel van het onderwerp aansnijden vanuit twee motto s: Begrippen...

Er valt veel te zeggen over enterprise architectuur. Dit document wil een deel van het onderwerp aansnijden vanuit twee motto s: Begrippen... Duurzame architectuur met draagvlak Hans Admiraal 2 november 2018 Er valt veel te zeggen over enterprise architectuur. Dit document wil een deel van het onderwerp aansnijden vanuit twee motto s: Focus

Nadere informatie

Optimale ICT-beveiliging. Van advies en ontwikkeling tot implementatie en beheer

Optimale ICT-beveiliging. Van advies en ontwikkeling tot implementatie en beheer Optimale ICT-beveiliging Van advies en ontwikkeling tot implementatie en beheer 1 Inhoud Deze brochure geeft u meer uitleg over de manier waarop Telenet de ICT van uw bedrijf kan beveiligen. Ervaring,

Nadere informatie

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ArchiMate datamodellering beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

Hoezo dé nieuwe ISO-normen?

Hoezo dé nieuwe ISO-normen? De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal

Nadere informatie

Asset 1 van 17. Mobile Application Management en security. Gepubliceerd op 18 april 2015

Asset 1 van 17. Mobile Application Management en security. Gepubliceerd op 18 april 2015 Asset 1 van 17 Mobile Application Management en security Gepubliceerd op 18 april 2015 Veel organisaties hebben de afgelopen jaren hun eigen mobiele enterprise apps ontwikkeld. De data hierin is potentieel

Nadere informatie

Identify and mitigate your IT risk

Identify and mitigate your IT risk Identify and mitigate your IT risk ICT risico = bedrijfsrisico In de ontwikkeling die organisaties doormaken, speelt ICT een belangrijke rol. ICT heeft bedrijfsprocessen efficiënter en effectiever gemaakt.

Nadere informatie

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ArchiMate data- & applicatiemodellering beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding

Nadere informatie

Op 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'.

Op 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'. Inleiding Op 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'. Hierin wordt aangegeven dat DNB in 2017 met

Nadere informatie

RESILIENCE. Hoe geeft mijn organisatie concreet invulling aan weerbaarheid? SECURITY CONGRES 2013. ir. Gerard Klop

RESILIENCE. Hoe geeft mijn organisatie concreet invulling aan weerbaarheid? SECURITY CONGRES 2013. ir. Gerard Klop SECURITY CONGRES 2013 RESILIENCE Hoe geeft mijn organisatie concreet invulling aan weerbaarheid? ir. Gerard Klop Security Consultant bij Motiv ICT Security 9 oktober 2013 Messaging Beveiliging: AS / AV

Nadere informatie

Security, Continuïty & Privacy by design. Jaap van der Veen CIO-office DG Belastingdienst

Security, Continuïty & Privacy by design. Jaap van der Veen CIO-office DG Belastingdienst Security, Continuïty & Privacy by design Jaap van der Veen CIO-office DG Belastingdienst Even voorstellen: Jaap van der Veen Strategisch architect Ministerie van Financiën CIO-office 06-5151 0702 je.van.der.veen@belastingdienst.nl

Nadere informatie

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? Educatiesessie 19 september 2018 Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? N A T H A L I E H O U W A A R T Programma 1. Wat zegt IORP over risicomanagement? 2. Hoe

Nadere informatie

Waarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT. Chris Block 5/3/12

Waarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT. Chris Block 5/3/12 Waarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT Chris Block 5/3/12 De KMO heeft veel vraagtekens over ICT Onze informatica is onvoldoende aangepast aan onze bedrijfsvoering

Nadere informatie

Business Scenario. Voorbeeld Archimate Risico Extensie. versie 0.1. Bert Dingemans

Business Scenario. Voorbeeld Archimate Risico Extensie. versie 0.1. Bert Dingemans Business Scenario Voorbeeld Archimate Risico Extensie versie 0.1 Bert Dingemans Administratieve pagina Wijzigingshistorie Versie Datum Auteur Reden wijziging Review historie Naam Afdeling Functie Datum

Nadere informatie

Wat is Cyber Security Management? 3 oktober 2014. ISA / Hudson Cybertec Arjan Meijer Security Consultant

Wat is Cyber Security Management? 3 oktober 2014. ISA / Hudson Cybertec Arjan Meijer Security Consultant Wat is Cyber Security Management? 3 oktober 2014 ISA / Hudson Cybertec Arjan Meijer Security Consultant 1 Agenda Introductie spreker / ISA 3 pijlers van security IT versus OT Cyber Security Management

Nadere informatie

Een introductie (0) Een introductie (0)

Een introductie (0) Een introductie (0) www.valueblue.nl +31 (0) 30 75 08 954 info@valueblue.nl Een introductie info@valueblue.nl Een introductie www.valueblue.nl +31 (0) 30 75 08 954 Waar is winst te behalen? Elk bedrijfsproces maakt gebruik

Nadere informatie

Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur

Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur René van der Reijden Business Architect Pensioenfonds Horeca & Catering Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur Voortdurend in verandering Economische Sociale Ontwikkelingen Politieke

Nadere informatie

Digiveiligheid en kwalificaties. Fred van Noord (PvIB, VKA) Marcel Spruit (HHS, PBLQ/HEC)

Digiveiligheid en kwalificaties. Fred van Noord (PvIB, VKA) Marcel Spruit (HHS, PBLQ/HEC) Digiveiligheid en kwalificaties Fred van Noord (PvIB, VKA) Marcel Spruit (HHS, PBLQ/HEC) Digiveiligheid en functioneel beheer Functioneel beheer Informatiebeveiliging ICT-beveiliging Specificeren BIV Ongewenste

Nadere informatie

Grip op Enterprise Architectuur met TOGAF, ArchiMate en Architect

Grip op Enterprise Architectuur met TOGAF, ArchiMate en Architect Grip op Enterprise Architectuur met TOGAF, ArchiMate en Architect Harmen van den Berg BiZZdesign BiZZdesign Designing your business is our business! Business model innovatie Enterprise architecture management

Nadere informatie

Authentication is the key

Authentication is the key inhoud Authentication is the key en Control en IAM - oplossing Een klantvoorbeeld www.thauco.com Versie 5 6-12-2010 The Authentication Company 1 Soorten: Identificatie: Wie ben jij? Verificatie: ben je

Nadere informatie

Productopbouw. BrainCap levert cybersecurityoplossingen in 3 stappen.

Productopbouw. BrainCap levert cybersecurityoplossingen in 3 stappen. U wilt online veiligheid voor uw bedrijf. U wilt daarom weten wat de cybersecuritystatus van uw organisatie is en inzicht hebben in de online risico s waaraan u bloot staat. Maar daar heeft u de kennis

Nadere informatie

Sr. Security Specialist bij SecureLabs

Sr. Security Specialist bij SecureLabs Wie ben ik? Ronald Kingma, CISSP ronald@securelabs.nl Sr. Security Specialist bij SecureLabs Introductie SecureLabs Voorheen ISSX Code of Conduct Real Penetration Testing Vulnerability Management Veiligheidsincidenten

Nadere informatie

Cyber Security: hoe verder?

Cyber Security: hoe verder? Cyber Security: hoe verder? Pensioenbestuurders Rotterdam, 11 maart 2014 Generaal (bd.) Dick Berlijn 2 Wat is Cyber, wat is Cyber Security? Cyber is: Overal Raakt alles Energie, transport, infrastructuur,

Nadere informatie

Cloud dienstverlening en Informatiebeveiliging. ISACA Round Table Assen - Maart 2017

Cloud dienstverlening en Informatiebeveiliging. ISACA Round Table Assen - Maart 2017 Cloud dienstverlening en Informatiebeveiliging ISACA Round Table Assen - Maart 2017 Even voorstellen 2 Irmin Houwerzijl. Werkzaam bij Ordina. Ordina haar dienstverlening betreft o.a. traditionele hosting

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

Whitepaper. Veilig de cloud in. Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1. www.traxion.com

Whitepaper. Veilig de cloud in. Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1. www.traxion.com Veilig de cloud in Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1 www.traxion.com Introductie Deze whitepaper beschrijft de integratie aspecten van clouddiensten. Wat wij merken is dat veel organisaties

Nadere informatie

Meer Business mogelijk maken met Identity Management

Meer Business mogelijk maken met Identity Management Meer Business mogelijk maken met Identity Management De weg naar een succesvolle Identity & Access Management (IAM) implementatie David Kalff OGh 14 september 2010 't Oude Tolhuys, Utrecht Agenda Herkent

Nadere informatie

DATAMODELLERING DATA FLOW DIAGRAM

DATAMODELLERING DATA FLOW DIAGRAM DATAMODELLERING DATA FLOW DIAGRAM Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm data flow diagram beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil

Nadere informatie

Kwalificatie en certificatie van informatiebeveiligers

Kwalificatie en certificatie van informatiebeveiligers Kwalificatie en certificatie van informatiebeveiligers Marcel Spruit Fred van Noord Opleidingenmarkt, 24 mei 2011 Onderzoek Onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van een (inter)nationaal kwalificatie-

Nadere informatie

Dynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol

Dynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol Dynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol Mike de Bruijn roduct Owner Agenda Inleiding Over CompLions GRCcontrol management software Risicomanagement Uitdagingen Dynamisch risicomanagement

Nadere informatie

Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans

Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans Abstract Modelleren op basis van de open standard ArchiMate is een goed uitgangspunt voor

Nadere informatie

ArchiMate voor kennismodellen van NORA en haar dochters. Marc Lankhorst 16 oktober 2013

ArchiMate voor kennismodellen van NORA en haar dochters. Marc Lankhorst 16 oktober 2013 ArchiMate voor kennismodellen van NORA en haar dochters Marc Lankhorst 16 oktober 2013 Agenda 13:00 introductie ArchiMate-status en -ontwikkelingen en NORA-kennismodel 14:00 parallelle workshops rond de

Nadere informatie

Voorbeeldvraag 1. Welke uitspraak is JUIST:

Voorbeeldvraag 1. Welke uitspraak is JUIST: Voorbeeldvraag 1 Welke uitspraak is JUIST: 1. De basisstelling van Nicolas Carr (auteur van "IT doesn't matter") is dat de investeringen die in IT gedaan worden niet opwegen tegen de voordelen ervan. Het

Nadere informatie

Factsheet Penetratietest Informatievoorziening

Factsheet Penetratietest Informatievoorziening Factsheet Penetratietest Informatievoorziening Since the proof of the pudding is in the eating DUIJNBORGH - FORTIVISION Stadionstraat 1a 4815NC Breda +31 (0) 88 16 1780 www.db-fortivision.nl info@db-fortivision.nl

Nadere informatie

Brochure SABSA A3 Module

Brochure SABSA A3 Module Brochure SABSA A3 Module Over Pink Elephant Bedrijfshistorie Pink Elephant is een Nederlandse IT onderneming die rond 1980 is ontstaan als bijverdienste van een drietal studenten aan de Technische Universiteit

Nadere informatie

Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie

Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie 1 Wat kunt u verwachten? De nieuwe aanpak van ISO normen voor managementsystemen Eerste ervaringen bij herziening ISO 14001 en ISO 9001 Betekenis

Nadere informatie

Socio-technisch systemen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1

Socio-technisch systemen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1 Socio-technisch systemen Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1 Systeem categoriën Technische op computer gesteunde systemen Systemen die HW en SW bevatten, maar waar

Nadere informatie

Lessons Learnt: de Inzichten

Lessons Learnt: de Inzichten Lessons Learnt: de Inzichten De pilot asset management vindt plaats bij het district Haaglanden. Het doel van de pilot is tweeledig: het helder krijgen van de rollen en bevoegdheden van de verschillende

Nadere informatie

Brochure SABSA A3 Module

Brochure SABSA A3 Module Brochure SABSA A3 Module Over Pink Elephant Pink Elephant is een internationale kennisleider op het gebied van bedrijfsinnovatie en bedrijfsverandering. Met advies- en IT dienstverlening haalt Pink Elephant

Nadere informatie

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Informatiebeveiliging the next level!

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Informatiebeveiliging the next level! Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Informatiebeveiliging the next level! 1! 1. Introductie Agenda! 2. Stand van zaken in de Cyber Security wereld 3. Verschillende soorten

Nadere informatie

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT Groningen, maart 2016 Wim Pauw Risicomanagement Risicomanagement is steeds meer een actueel thema voor financiële beleidsbepalers, maar zij worstelen vaak met de bijbehorende

Nadere informatie

Seriously Seeking Security

Seriously Seeking Security Seriously Seeking Security The Quest for the Holy Grail? Aart Bitter 27 november 2007 SBIT congres: Taking Security Seriously Aart.Bitter@information-security-governance.com Agenda Taking Security Seriously

Nadere informatie

MODELING IN ENTERPRISE ARCHITECT 10.0

MODELING IN ENTERPRISE ARCHITECT 10.0 Cursus MODELING IN ENTERPRISE ARCHITECT 10.0 Enterprise Architect 10.0 is de nieuwste versie van SPARX SYSTEMS, het is een zéér véélzijdig tool, waar zowel in UML, BPMN, ARCHIMATE, DFD en vélé anderen

Nadere informatie

GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE FIT TEST VOOR UNIFACE

GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE FIT TEST VOOR UNIFACE GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE FIT TEST VOOR UNIFACE 2 DIGITALISATIE VEREIST: Toegevoegde waarde Agility en snelheid Security en betrouwbaarheid 3 COMBINATIE BUSINESS & IT BUSINESS TECHNOLOGY

Nadere informatie

HET GAAT OM INFORMATIE

HET GAAT OM INFORMATIE Aan leiding C OB IT HET GAAT OM INFORMATIE Informatie is belangrijk voor het functioneren van een organisatie Informatie wordt gegenereerd, gebruikt, bewaard, ontsloten, verwijderd Informatietechnologie

Nadere informatie

DATAMODELLERING TOEPASSEN DATA ANALYTICS

DATAMODELLERING TOEPASSEN DATA ANALYTICS DATAMODELLERING TOEPASSEN DATA ANALYTICS Inleiding In dit whitepaper wordt een toepassingsgebied beschreven voor datamodellering. Een toepassing is een werkveld op het vlak van architectuur of modellering

Nadere informatie

A road with a view. De ontwikkeling van infrastructuurarchitectuur vanuit het perspectief van DYA Infrastructuur

A road with a view. De ontwikkeling van infrastructuurarchitectuur vanuit het perspectief van DYA Infrastructuur A road with a view De ontwikkeling van infrastructuurarchitectuur vanuit het perspectief van DYA Infrastructuur Daniël Jumelet (daniel.jumelet@sogeti.nl) Waarom infrastructuurarchitectuur? Beheersing van

Nadere informatie

Kickstart Architectuur. Een start maken met architectuur op basis van best practices. Agile/ TOGAF/ ArchiMate

Kickstart Architectuur. Een start maken met architectuur op basis van best practices. Agile/ TOGAF/ ArchiMate Kickstart Architectuur Een start maken met architectuur op basis van best practices. Agile/ TOGAF/ ArchiMate Context schets Net als met andere capabilities in een organisatie, is architectuur een balans

Nadere informatie

Congres Architectuur in de Zorg

Congres Architectuur in de Zorg Congres Architectuur in de Zorg De architect, coach voor een goed zorgsysteem Nieuwegein, 21 juni 2012 De impact van operational excellence op architectuur Yuri Weseman Senior ontwikkelaar/architect Asito

Nadere informatie

Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services. Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud

Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services. Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud Oud scenario - Small Business Server 2011 Waarom afscheid nemen? Alweer 6(!) jaar oud Kans op

Nadere informatie

Beveiligingsbeleid Stichting Kennisnet

Beveiligingsbeleid Stichting Kennisnet Beveiligingsbeleid Stichting Kennisnet AAN VAN Jerry van de Leur (Security Officer) DATUM ONDERWERP Disclaimer: Kennisnet geeft geen enkele garantie, met betrekking tot de geschiktheid voor een specifiek

Nadere informatie

Readiness Assessment ISMS

Readiness Assessment ISMS Readiness Assessment van ISMS ISO/IEC27001:2005 1 Senior Internal/IT auditor Luyke Tjebbes EMIA RO CISA Lead Auditor ISO/IEC27001:2005 Projectleider ISO assessment 2 Wat is ISO 27001 eigenlijk? ISO/IEC

Nadere informatie

Factsheet SECURITY CONSULTANCY Managed Services

Factsheet SECURITY CONSULTANCY Managed Services Factsheet SECURITY CONSULTANCY Managed Services SECURITY CONSULTANCY Managed Services We adviseren u over passende security-maatregelen voor uw digitale platform. Zo helpen we u incidenten als datadiefstal

Nadere informatie

Internettechnlogie, systteem- en netwerkbeheer MODULECODE STUDIEPUNTEN 10 VRIJSTELLING MOGELIJK ja

Internettechnlogie, systteem- en netwerkbeheer MODULECODE STUDIEPUNTEN 10 VRIJSTELLING MOGELIJK ja ECTS fiche Module info OPLEIDING STUDIEGEBIED AFDELING MODULE Handelswetenschappen en bedrijfskunde HBO Informatica MODULENAAM Internettechnlogie, systteem- en netwerkbeheer MODULECODE C4 STUDIEPUNTEN

Nadere informatie

Data Governance van visie naar implementatie

Data Governance van visie naar implementatie make connections share ideas be inspired Data Governance van visie naar implementatie Frank Dietvorst (PW Consulting) deelprogrammamanager Caesar - Vernieuwing Applicatie Landschap Leendert Paape (SAS

Nadere informatie

Competenties van de Informatievoorzieningsarchitect. Roel Wieringa Universiteit Twente. 12 September 2007 NGI Werkgroep Architectuur 1

Competenties van de Informatievoorzieningsarchitect. Roel Wieringa Universiteit Twente. 12 September 2007 NGI Werkgroep Architectuur 1 Competenties van de Informatievoorzieningsarchitect Roel Wieringa Universiteit Twente 12 September 2007 NGI Werkgroep Architectuur 1 Twee onderwerpen 1. Informatievoorziening Informatievoorzieningsarchitectuur

Nadere informatie

CYBER SECURITY MONITORING

CYBER SECURITY MONITORING THREAT INTELLIGENCE & ANALYTICS CYBER SECURITY MONITORING Het continu monitoren van het netwerkverkeer en logbestanden draagt bij aan het vroegtijdig detecteren van bijvoorbeeld malware, ransomware of

Nadere informatie

End-note. Sven Noomen Wouter Heutmekers

End-note. Sven Noomen Wouter Heutmekers End-note Sven Noomen Wouter Heutmekers 2 Ok, en morgenvroeg? Voorstellen 25111978 14 8 4 6 23 25031981 12 3 1 1339 3 Think BIG Act SMALL 2011 Scale FAST 4 5 6 Visie & strategie Strategie Ondersteuning

Nadere informatie

Copyright Stork N.V. 1

Copyright Stork N.V. 1 Management, een praktisch framework Taking up the challenge of optimizing your asset performance Stork Management Solutions Global Expertise Partner Complete, end-to-end solution Dedicated professionals

Nadere informatie

SOLVENCY II Hoe een integrale aanpak van de Solvency II pijlers leidt tot een efficiënt en betrouwbaar risicomanagement- en rapportageproces

SOLVENCY II Hoe een integrale aanpak van de Solvency II pijlers leidt tot een efficiënt en betrouwbaar risicomanagement- en rapportageproces SOLVENCY II Hoe een integrale aanpak van de Solvency II pijlers leidt tot een efficiënt en betrouwbaar risicomanagement- en proces Door: Gert Verbaas en Auke Jan Hulsker november 2015 SAMENVATTING De volledige

Nadere informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie Djoerd Hiemstra, Klaas Sikkel, Luís Ferreira Pires, Maurice van Keulen, en Jan Kamphuis 1 Inleiding Studenten hebben in modules 1 en 2 geleerd om moeilijke

Nadere informatie

Topmanagement en IT Ontwikkelingen en trends voor 2008. in samenwerking met

Topmanagement en IT Ontwikkelingen en trends voor 2008. in samenwerking met Topmanagement en IT Ontwikkelingen en trends voor 2008 in samenwerking met Invloed op de IT-organisatie Welk van onderstaande ontwikkelingen zullen in de komende twee jaar grote invloed hebben op uw IT-organisatie?

Nadere informatie

Aanbeveling analysemethode voor het Informatiebeveiligingsbeleid van de HVA. Arjan Dekker

Aanbeveling analysemethode voor het Informatiebeveiligingsbeleid van de HVA. Arjan Dekker Aanbeveling analysemethode voor het Informatiebeveiligingsbeleid van de HVA Arjan Dekker 25 mei 2005 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Analysemethoden 2 2.1 Kwalitatieve risicoanalyse......................

Nadere informatie

WHITEPAPER DEEPBLUE HONEYPOT

WHITEPAPER DEEPBLUE HONEYPOT WHITEPAPER DEEPBLUE HONEYPOT PROTECTING YOUR DATA WHERE IT MATTERS Wij leveren een oplossing die helpt beschermen waar nodig, meetbare resultaten oplevert en bijspringt waar andere systemen tekortschieten.

Nadere informatie

ISO 9001: Business in Control 2.0

ISO 9001: Business in Control 2.0 ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM

Nadere informatie

VOORWOORD. 1 Code voor informatiebeveiliging, Nederlands Normalisatie Instituut, Delft, 2007 : NEN-ISO.IEC 27002.

VOORWOORD. 1 Code voor informatiebeveiliging, Nederlands Normalisatie Instituut, Delft, 2007 : NEN-ISO.IEC 27002. Gesloten openheid Beleid informatiebeveiliging gemeente Leeuwarden 2014-2015 VOORWOORD In januari 2003 is het eerste informatiebeveiligingsbeleid vastgesteld voor de gemeente Leeuwarden in de nota Gesloten

Nadere informatie

Grip op Secure Software Development de rol van de tester

Grip op Secure Software Development de rol van de tester Grip op Secure Software Development de rol van de tester Rob van der Veer / Arjan Janssen Testnet 14 oktober 2015 Even voorstellen.. Arjan Janssen Directeur P&O DKTP a.janssen@dktp.nl DKTP is gespecialiseerd

Nadere informatie

Control driven cyber defense

Control driven cyber defense Control driven cyber defense An introduction to 20 critical security controls for effective cyber defense ferdinand.hagethorn@snow.nl Engineer Agenda Informatiebeveiliging & IT-security Een technische

Nadere informatie

Grip op diversiteit aan beveiligingseisen: Compliant zijn en blijven, maar hoe? VIAG themadag Drs. D.J. van der Poel RE RA 21 maart 2014

Grip op diversiteit aan beveiligingseisen: Compliant zijn en blijven, maar hoe? VIAG themadag Drs. D.J. van der Poel RE RA 21 maart 2014 1 Grip op diversiteit aan beveiligingseisen: Compliant zijn en blijven, maar hoe? VIAG themadag Drs. D.J. van der Poel RE RA 21 maart 2014 Inhoud 2 Inleiding: enige trends in de markt In het speelveld

Nadere informatie

Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010

Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010 Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010 Netconnex is opgericht in 2004 (Gezeteld in Belgie maar het hoofd datacenter gelegen in Nederland [omgeving Amsterdam]). Zeer gestaag groeiende onderneming

Nadere informatie

DATAMODELLERING CRUD MATRIX

DATAMODELLERING CRUD MATRIX DATAMODELLERING CRUD MATRIX Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm CRUD Matrix beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil je een beeld

Nadere informatie

ISMS BELEIDSVERKLARING. +31(0) Versie 1.0: 3/7/18

ISMS BELEIDSVERKLARING. +31(0) Versie 1.0: 3/7/18 ISMS BELEIDSVERKLARING info@thepeoplegroup.nl +31(0) 73 523 67 78 www.thepeoplegroup.nl Versie 1.0: 3/7/18 INTRODUCTIE De directie van The People Group zal bij het voorbereiden en uitvoeren van het algemeen

Nadere informatie

Klant. Klant - Branche: Industrie - > 20000 employees - Vestigingen in > 25 landen. Specifiek - Profitabele, kosten gedreven strategy

Klant. Klant - Branche: Industrie - > 20000 employees - Vestigingen in > 25 landen. Specifiek - Profitabele, kosten gedreven strategy Klant Klant - Branche: Industrie - > 20000 employees - Vestigingen in > 25 landen Specifiek - Profitabele, kosten gedreven strategy IT characteristics - Constante verandering: organsiatie, techniek, processen.

Nadere informatie

Introduceert KASPERSKY ENDPOINT SECURITY FOR BUSINESS

Introduceert KASPERSKY ENDPOINT SECURITY FOR BUSINESS Introduceert KASPERSKY ENDPOINT SECURITY FOR BUSINESS 1 Business strategieën en de impact voor de IT FLEXIBILITEIT Snel handelen met wendbaarheid en flexibiliteit Voor 66% van de organisaties staat flexibiliteit

Nadere informatie

Security by Design. Security Event AMIS. 4 december 2014

Security by Design. Security Event AMIS. 4 december 2014 Security by Design Security Event AMIS 4 december 2014 Een bedrijf... Mens Organisatie Techniek (PPEI) Incidenten Stuxnet RSA hack Diginotar Dorifel Belgacom KPN hack Spamhouse APT1 2010 2011 2012 2013

Nadere informatie

DMZ Policy. Eindverantwoordelijkheid Goedgekeurd. 16 Februari 2005. Geaccepteerd Manager SPITS. Security Manager SPITS E.A. van Buuren.

DMZ Policy. Eindverantwoordelijkheid Goedgekeurd. 16 Februari 2005. Geaccepteerd Manager SPITS. Security Manager SPITS E.A. van Buuren. Ministerie van Verkeer en Waterstaat opq Rijkswaterstaat DMZ Policy 16 Februari 2005 Eindverantwoordelijkheid Goedgekeurd Naam Datum Paraaf Security Manager SPITS E.A. van Buuren Geaccepteerd Manager SPITS

Nadere informatie

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten

Nadere informatie

Wie is leidend of lijdend?

Wie is leidend of lijdend? Organisatie Medische Technologie en ICT Wie is leidend of lijdend? Martijn Schasfoort Manager Zorg en Informatie Technologie Deze presentatie. Het betreft ervaringen uit Máxima Medisch Centrum Cultuur

Nadere informatie