PROGRAMMA VOOR HOLEBI S EN TRANSGENDERS

Transcriptie

1 PROGRAMMA VOOR HOLEBI S EN TRANSGENDERS Groen speelde in het verleden al een belangrijke rol in de wettelijke verankering van het homo-huwelijk, adoptie bij koppels van hetzelfde geslacht en non-discriminatie van holebi s en gendervariante personen. Ook de volgende jaren zetten we de strijd voor gelijkberechtiging voort. Zelfs al lijkt België af en toe een paradijs voor holebi s dankzij een reeks wettelijke realisaties, toch blijven hardnekkige vooroordelen het leven van holebi s en transseksuelen moeilijk maken in alle sectoren van het sociaal leven. We hebben maatregelen nodig die op alle onderdelen van het leven ingrijpen, van de geboorte tot de dood. Van Kind & Gezin tot het rust-en verzorgingstehuis. We moeten onze kinderen op een andere manier opvoeden. Mannen en vrouwen zijn gelijk, holebi s en hetero s zijn gelijk. Stereotiepe genderpatronen en de overheersende heteronormativiteit liggen aan de basis van discriminatie en geweld. De bestrijding van seksisme en discriminaties van op grond van seksuele geaardheid of van geslacht, waarvan transgender personen in het bijzonder het slachtoffer zijn, vragen extra inspanningen. In veel landen is homoseksualiteit nog steeds strafbaar. In een aantal landen gaat de situatie er op korte tijd drastisch achteruit. Het totaal gebrek aan maatschappelijke erkenning maakt het bijzonder moeilijk voor holebi s. Groen zal nationaal en internationaal druk blijven zetten op haatdragende regimes.

2 ACTIES VOOR MEER MAATSCHAPPELIJKE ERKENNING 1. Groen wil een sterk diversiteitbeleid, om ervoor te zorgen dat alle mensen volwaardig en evenwaardig kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. Binnen een geïntegreerd federaal, Vlaams en Brussels gelijkekansen- en diversiteitsbeleid blijft er nood aan een specifiek beleid met betrekking tot holebi s en transgenders. 2. Dé holebi bestaat niet, net zomin als dé hetero. Het beleid houdt dus rekening met de diversiteit binnen de groep van holebi s en transgenders. Groen wil binnen de verschillende beleidsdomeinen specifiek oog hebben voor de extra kwetsbare doelgroepen: ff Holebi s en transgenders met een handicap zijn als groep erg onzichtbaar. De Vlaamse en Brusselse regeringen nemen initiatieven om de zichtbaarheid van deze groep te verhogen. ff Oudere holebi s en transgenders hebben specifieke noden, die oplossingen op maat vereisen. We nemen initiatieven die het sociaal netwerk van oudere holebi s en transgenders versterken. De zorgsector en de rusthuizen worden gesensibiliseerd zodat hulpverleners zich beter bewust worden van de behoeften van deze doelgroep. 3. In België hebben veel holebi s een andere etnisch-culturele achtergrond. In veel niet-westerse culturen is homoseksualiteit onbespreekbaar en wordt het nog steeds beschouwd als een ziekte, een zonde, een westers verschijnsel of gewoon als iets dat niet bestaat en waarover niet mag gesproken worden. Er is nood aan ruimte die holebi s en transgenders vertrouwen en opvang biedt, zowel in organisaties voor allochtone holebi s, als in de holebiwereld, als daarbuiten. Daarnaast is er behoefte aan correcte beeldvorming. Dat kan door te werken met rolmodellen en door een stem te geven aan organisaties van etnisch-culturele minderheden. Ook de media spelen een voorname rol in de beeldvorming van allochtone holebi s als van daders van homofoob geweld, die vreemde roots hebben.

3 4. Brussel behoort tot het Rainbow Cities Network. Via dit netwerk blijven we leren en voeren we een sterk LGTB-beleid. De Vlaamse overheid stimuleert de centrumsteden om de expertise met elkaar te delen. 5. De onderwijskoepels en schoolgemeenschappen van alle netten en op alle onderwijsniveaus hebben de taak een cultuur van openheid en een veilige omgeving te creëren rond het holebi- of transgender-zijn van leerlingen en leerkrachten. We nemen verdere initiatieven om leerkrachten en directies op te leiden om om te gaan met homoseksualiteit en het onderwerp bespreekbaar te maken op school. Ook het hoger onderwijs dient hieraan aandacht te besteden. 6. Landelijke en provinciale belangenorganisaties van holebi s en transgenders voor jongeren en volwassenen worden structureel ondersteund om de belangenbehartiging van hun doelgroep te garanderen. 7. Transgenderpersonen krijgen dikwijls problemen op de werkvloer. Ze worden gepest of zelfs ontslagen, wat volstrekt illegaal is. We stimuleren bedrijven en organisaties om in hun diversiteitsbeleid aandacht te besteden aan de positie van transgenders. GEWELD TEGEN HOMO S EN TRANSGENDERS VOORKOMEN EN VERVOLGEN 8. Groen ijvert voor een snelle uitvoering van het Interfederaal Actieplan tegen Homofobie en Transfobie. 9. In de samenleving mag geen plaats zijn voor geweld tegen holebi s of transseksuelen. We bestrijden verbaal en fysiek geweld door bewustmakingscampagnes gericht op het afbouwen van vooroordelen en via aandacht voor diversiteit. Campagnes zoals Meld Geweld verdienen navolging en spelen een belangrijke rol om homo- en transfoob geweld tegen te gaan. 10. Politiediensten worden gesensibiliseerd en opgeleid om beter om te gaan met fysiek en verbaal geweld tegenover holebi s en transgenders. De opleidingen rond homofobie die in Brussel voor politieagenten worden georganiseerd, worden hernomen en uitgebreid naar de andere gewesten. Tijdens de opleiding leren politiemensen omgaan met slachtoffers van homo- en transfoob geweld en correct registreren en behandelen van homofobe klachten. In deze opleidingen wordt ook aandacht besteed aan transgenders.

4 11. Transfobie uit zich in discriminerend gedrag ten aanzien van transgenders en transseksualiteit. Net zoals dat voor homofobie geldt, wordt transfobie een aparte categorie die de politie kan aanvinken wanneer iemand een aangifte komt doen van geweldpleging of een ander geval van agressie met transfobie als motief. 12. Repressief beleid kan een mentaliteitswijziging teweegbrengen, op voorwaarde dat homofoob geweld ook prioritiet krijgt bij justitie. Sancties zijn daarbij noodzakelijk. Naast het bestaande arsenaal, breken we een lans voor alternatieve straffen, die veel effectiever zijn. Daders worden ingeschakeld in een organisatie die opkomt voor gelijke rechten, of in een instelling die werkt met slachtoffers. EEN GERICHT GEZONDHEIDSBELEID 13. Er is nood aan een volwaardig en geïntegreerd gezondheids- en welzijnsbeleid voor holebi s en transgenders. Iedereen heeft recht op een ondersteuning van zijn/haar seksuele gezondheid, die rekening houdt met levensstijl, identiteit, seksuele geaardheid of HIV-status. 14. De strijd tegen HIV en AIDS bij homomannen is urgent. Onderzoek wijst uit dat 1 op 20 Belgische homomannen besmet is met het HIV-virus en dat 1 op 6 besmette mannen zijn serostatus niet kent. Groen zal op alle bestuursniveaus ijveren voor een concretisering en de uitvoering van het nationaal HIV-plan De levenslange uitsluiting om bloed te geven van mannen die seks hadden met andere mannen is overdreven. Groen pleit voor tijdelijke uitsluiting, die in lijn is met de inzichten uit de medische wereld. 16. Er is aandacht nodig voor de specifieke problemen van lesbiennes op vlak van seksuele gezondheid en welzijn. Lesbiennes hebben o.a. een verhoogd risico op borst- en baarmoederhalskanker. We nemen acties om hen te wijzen op het belang van gynaecologisch onderzoek. 17. We zien toe op de uitvoering van het zelfmoordpreventiebeleid, waarin holebi s en transgenders als expliciete doelgroep erkend zijn. Extra-aandacht moet hierbij uitgaan naar jonge lesbiennes en bimeisjes en naar transgenders, die een hoger risico lopen om depressieve gedachten te ontwikkelen. 18. De psychische en medische steun voor transgenders is aan uitbreiding toe. Door de term genderidentiteitsstoornis te schrappen, wordt gendervariante identiteit erkend als een menselijke variatie in plaats van als een stoornis. Medische behandelingen, zoals hormoontherapie of chirurgische ingrepen, worden verder ondersteund en toegankelijker gemaakt. Chirurgische ingrepen worden als reconstructieve ingrepen erkend en worden opgenomen in het terugbetalingssysteem van de sociale zekerheid.

5 INTERNATIONAAL GAAT DE STRIJD DOOR 19. Op Europees vlak kan veel vooruitgang geboekt worden. Groen steunt de Europese Roadmap tegen homofobie en discriminatie op grond van seksuele oriëntatie en genderidentiteit. Zo verdedigen we onder meer de Europese Richtlijn inzake discriminatie waardoor seksuele geaardheid en genderidentiteit of -expressie ook in andere internationale afspraken expliciet opgenomen worden. We zetten alles op alles om deze kaderrichtlijn op de agenda te plaatsen en druk uit te oefenen om deze Richtlijn gestemd te krijgen. 20. België neemt de gelijke behandeling van holebi s en gendervariante personen op in onderhandelingen en diplomatieke contacten met landen waar holebiseksualiteit nog strafbaar is of waar holebi s en gendervariante personen nog vervolgd worden. 21. Groen wil ook dat ontwikkelingssamenwerking bijzondere aandacht besteedt aan de financiering van programma s in het zuiden op het vlak van seksuele voorlichting, met inbegrip van het bouwen aan tolerantie jegens holebi s en transgenders, de toegang tot informatie en doeltreffende anticonceptie. 22. Alle teksten, verdragen of internationale richtlijnen die discriminatie verbieden, moeten seksuele geaardheid en genderidentiteit of -expressie expliciet opnemen als een ongeoorloofde discriminatiegrond. 23. Groen wil de procedure voor erkenning van politieke vluchtelingen voor mensen die op basis van hun geaardheid of genderidentiteit of -expressie asiel aanvragen, eenduidiger maken en verbeteren. 24. Holebi s en gendervariante personen moeten zich vrij van staat naar staat kunnen begeven zonder verlies van rechten. 25. De verschillende nationale regelingen i.v.m. familierecht voor holebi s en gendervariante personen (zoals adoptie, geregistreerd partnerschap, openstelling van het huwelijk, PaCS, Lebenspartnerschaft,...) worden binnen alle landen van de Europese Unie en de Raad van Europa erkend, onder meer in het kader van het vrij verkeer van personen. 26. Ook een aanpassing van gendervermelding wordt in alle landen erkend. Na de aanpassing van gendervermelding kan bijvoorbeeld een volledig nieuwe geboorteakte toegekend worden die nergens nog melding maakt van het geboortegeslacht.

6 WETTELIJKE ERKENNING VAN HOLEBI S EN TRANSGENDERS 27. De Yogyakartaprincipes beschrijven de principes i.v.m. seksuele geaardheid en genderidentiteit waaraan de wetgeving van alle staten zouden moeten voldoen. Europa, België, Vlaanderen en Brussel hebben die onderschreven en Groen zal er voor ijveren om deze actief toe te passen en uit te dragen. 28. De anti-discriminatiewetgeving en het -beleid voor holebi s en gendervariante personen wordt versterkt. Het Interfederaal Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding en het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen beschikken over voldoende middelen om de anti-discriminatiewetgeving te bewaken. Het principe van een eenheidsloket wordt zo consequent mogelijk doorgevoerd om mensen zo goed mogelijk te beschermen. Volgende wetswijzigingen dringen zich op. De strafrechtelijke bepalingen uit de antidiscriminatiewet, genderwet en antiracismewet dienen gelijkgetrokken te worden. Ook artikel 150 van de Grondwet dient herzien te worden, zodat niet alleen drukpersmisdrijven ingegeven door racisme of xenofobie, maar ook drukpersmisdrijven ingegeven door discriminatie, door de correctionele rechtbank beoordeeld kunnen worden. 29. In de antidiscriminatiewet moeten genderidentiteit en genderexpressie als discriminatiegronden opgenomen worden. Momenteel worden enkel transseksuele personen die een geslachtsveranderende ingreep hebben ondergaan, beschermd tegen discriminatie en blijven gendervariante personen die een dergelijke ingreep niet hebben ondergaan, onbeschermd. 30. Iedereen heeft het recht om de vermelding van zijn/haar gender te veranderen, zonder dat daar medische, fysieke of andere eisen aan worden gekoppeld, of dat een derde daar over oordeelt. Een verklaring op eer volstaat. Bij de aanpassing van de vermelding van genderidentiteit kan ook een derde optie worden aangekruist. Na de aanpassing van de gendervermelding moeten deze ook doorgevoerd of kunnen doorgevoerd worden in andere documenten, zoals diploma s. 31. Groen pleit voor sociaal ouderschap. Familie- en gezinssamenstellingen zijn heel divers: naast de klassieke gezinsvorm van een getrouwd heterokoppel, kent onze maatschappij tal van andere gezinsvormen zoals alleenstaande ouders, koppels van hetzelfde geslacht, nieuwsamengestelde gezinnen... De huidige wetgeving waarborgt echter niet de rechten en plichten van alle betrokken personen in de diverse gezinsvormen waarin kinderen worden opgevoed. Het moet mogelijk worden om een sociale status toe te kennen met rechten en plichten tussen een kind en een persoon die betrokken is bij zijn opvoeding. Er moet dus een wettelijk kader komen voor de sociale ouder, dit is een persoon die naast de juridische ouders een belangrijke rol speelt in de opvoeding van het kind en die een bijzondere affectieve band met het kind kan aantonen, zoals de partner van één van de juridische ouders, een naast familielid, een bekende donor.

7 32. De procedure voor het huwelijk van een Belg met een buitenlandse partner moet aangepast worden. Momenteel heeft de buitenlandse partner hiervoor documenten nodig uit het land van herkomst. Als de persoon in kwestie holebi is, kan dit problemen opleveren en kunnen de autoriteiten zelfs weigeren de documenten af te leveren. 33. De Vlaamse overheid zet zich in om internationale adoptie door holebi s en gendervariante personen mogelijk te maken. Voor holebiparen is het voorlopig zo goed als onmogelijk om een kind uit het buitenland te adopteren, vermits de herkomstlanden waarmee de Vlaamse Autoriteit voor Adoptie (Kind en Gezin) samenwerkt, geen holebi- en gendervariante kandidaatouders aanvaarden. We leveren inspanningen om samenwerking aan te gaan met herkomstlanden die dit mogelijk wel (zullen) toelaten. De minister van Welzijn ziet erop toe dat er via regelgeving geen deuren gesloten worden voor internationale adoptie door holebi s en gendervariante personen. De minister moet integendeel de gelijke kansen van holebiparen om kandidaat-adoptieouder te zijn, garanderen. Ook genderidentiteit mag geen hindernis vormen bij adoptieprocedures. Een gendervariante adoptieouder heeft ook recht op privacy: bij een wijziging van de gendervermelding mag van deze aanpassing onder geen beding melding gemaakt mogen worden, tenzij de adoptieouder daar expliciet de toestemming voor geeft. 34. Nu de successierechten op de gezinswoning voor de langstlevende partner of echtgenoot afgeschaft zijn, blijven samenwoners die gebruik maakten van de tontine of het beding van aanwas in de kou staan. Zij betalen immers nog steeds registratierechten. Vele holebi s maakten in het verleden gebruik van de tontine of het beding van aanwas, omdat voor hen lang de hoogste successietarieven golden. De genomen maatregel is pas compleet als ook de registratierechten op de gezinswoning ingevolge een tontine of beding van aanwas afgeschaft worden voor de langstlevende samenwoner. Wanneer het tussen samenwonende partners tot een breuk komt, moet het van rechtswege mogelijk worden om de tontine of het beding van aanwas te schrappen (zodat de ex-partners niet verplicht worden om te wachten tot het overlijden van één van hen om over de woning te kunnen beschikken). Successierechten op legaten aan goede doelen moeten afgeschaft (of verlaagd) worden.