Quickscan echtscheiding en de kerkelijke gemeente november 2012

Transcriptie

1 Quickscan echtscheiding en de kerkelijke gemeente november 2012 opzet Hoe: op Facebook en via Twitter zijn door de EO verschillende oproepen gedaan om de quickscan in te vullen. Wanneer: 23 oktober- 19 november 2012 Door wie: ingevuld door 179 gescheiden vrouwen die ten tijde van de scheiding kerkgaand waren. respondenten leeftijd gemiddeld 46 jaar (tussen 26 en 81) hoe lang geleden gescheiden 17% korter dan jaar 32% 2-5 jaar 51% langer dan 5 jaar nieuwe relatie 54% is (nog) geen nieuwe relatie aangegaan 12% had binnen een jaar na scheiding een nieuwe relatie 10% had in het tweede jaar na scheiding een nieuwe relatie 25% had na drie jaar of meer een nieuwe relatie van de vrouwen die een nieuwe levenspartner heeft, is 51% getrouwd. 16% woont samen 33% is niet getrouwd of samenwonend kinderen 92% heeft kinderen 40% kinderen tussen 0-12 jaar 42% kinderen tussen jaar 51% kinderen ouder dan 19 jaar - Afdeling Onderzoek Wytske Brouwer

2 pastorale zorg Waardering pastorale zorg (schaal 1 tot 10) tijdens scheiding na scheiding predikant (n=156) 5 4 pastorale werker (n=111) 5 5 gemeentelid (n=171) 5 5 Waardering pastorale zorg voor kinderen (schaal 1 tot 10) tijdens scheiding na scheiding predikant (n=120) 3 3 pastorale werker (n=102) 3 3 gemeentelid (n=137) 4 4 gemiddeld wordt een 5 gegeven voor ontvangen pastorale zorg. Er is weinig verschil voor en na scheiding. Gemiddeld wordt een 3 gegeven voor pastorale zorg voor kinderen. Geen verschil voor en na scheiding. 'Predikant/ kerkenraad maar ook gemeente leden zijn bang om iets tegen je te zeggen. Je wordt gemeden, zelfs door de meeste vrienden.' 'Ik bleef achter met 4 kinderen, niemand in de kerk stak een hand uit of bood een luisterend oor ' 'Welke pastorale zorg?' 'Er kwam niemand niemand sprak me er over aan' 'Hoewel mijn dochter door mijn man drie jaar lang was misbruikt, moest ik van de dominee naar hem terug en hem vergeven' 'Ik heb enorm veel steun ervaren vanuit het pastorale team en van een van de oudsten echtparen' 'Via de dominee ben ik gekoppeld aan een vrouwelijk gemeentelid die door een zelfde situatie is gegaan' 'De dominee kwam lange tijd elke week eventjes lang' 'Voor mijn kinderen was en is er nog steeds geen aandacht' 'Mijn kinderen kregen, op één gesprek na vóór de scheiding, geen enkele pastorale bijstand.' 'Ik kan me niet herinneren dat er ooit iemand met mijn kind bezig was, behalve vrienden uit de kerk.' 'De predikant deed wat hij kon maar de focus lag niet bij de kinderen' 'Er werd zo goed als niet naar mij omgekeken, laat staan naar mijn zes kinderen' Waaruit bestond de zorg die u kreeg van uw gemeente? Pagina 2 van 6

3 69% gesprekken 24% praktische hulp 13% financiele hulp 8% extra aandacht betrokken kinderen 6% coaching opbouwen nieuw leven 22% heeft geen zorg gehad uit de gemeente 'Ik kreeg praktische hulp met het nieuwe huis' 'Ik ontving wel financiële hulp: een renteloze lening om bepaalde kosten te dekken' 'Er stonden wel eens spontaan zakken met kleren voor de deur of dozen met speelgoed' 'De gemeenteleden waren erg lief en ik werd bedolven onder kaartjes en briefjes' 'Mijn pastoraal medewerker heeft mij enorm gesteund en mij weer op eigen benen leren staan' welke studie/traject huwelijksbegeleiding wordt binnen uw gemeente aangeboden? 24% geen 30% heeft geen idee 28% huwelijkscatechese/traject huwelijksvoorbereiding 30% huwelijkscursus 12% huwelijkspastoraat heeft u en uw ex- partner studie/traject huwelijksbegeleiding binnen gemeente gevolgd? 65% van de respondenten heeft geen studie/traject gevolgd op het gebied van huwelijksbegeleiding. Indien u hertrouwt, overweegt u dan om deel te nemen aan een studie/traject huwelijksbegeleiding 55% van de respondenten overweegt dit professionele hulpverlening 73% van de respondenten heeft professionele hulverlening gehad voor hun huwelijkproblemen. Pagina 3 van 6

4 tuchtmaatregelen Voor 63% van de respondenten waren er geen tuchtmaatregelen in de gemeente. 13% mocht niet deelnemen aan het avondmaal, 11% mocht niet hertrouwen, 8% mocht geen leidinggevenden taken uitvoeren. 'Ik voelde het afhouden van het avondmaal als een straf, terwijl je juist erdoor bemoedigd wordt. Het vieren van het avondmaal heb je dan juist extra nodig...' 'Toen bleek dat er huwelijksproblemen waren werd een brief thuis bezorgd met de mededeling: uitsluiting van het heilig avondmaal ongeacht of er al dan niet schuld is' 'Het heeft mij diep gekwetst dat ik niet meer aan het avondmaal mocht, ben hierdoor een stuk verbondenheid met de gemeente kwijt geraakt.' kerkbezoek respondenten (vrouwen) exen (mannen) gemiddeld bij dezelfde kerk gebleven 50% 17% 34% naar een andere kerk 45% 17% 31% niet meer naar een kerk 5% 48% 26% weet ik niet 18% 5% van de respondenten gaat niet maar naar de kerk minstens 48% van de exen gaat niet meer naar de kerk. Van meer dan 50% van de gescheiden stellen gaat een van de twee niet meer naar de kerk. 17% van de exen bleef dezelfde kerk bezoeken als voor de scheiding. 8% van de gescheiden stellen zijn beiden bij dezelfde kerk gebleven als voor de scheiding. 'Het positieve is dat mijn relatie met God veel intenser is geworden. Het negatieve gevolg is dat ik niet meer in een kerk kom.' 'Ik voel me niet meer thuis in een gemeente, die mij puur veroordeelt omdat ik de scheiding aanvraag.' 'Ik voel me niet meer thuis in mijn kerk en wil ergens anders een nieuwe start te maken.' 'Zodra ik mijn oude gemeente binnen loop begin ik te huilen: Ik voel veroordeling, onbegrip en mensen ontlopen me.' 'Ik wil geen lid meer zijn van een kerk met zulke slechte hulpverlening.' 'Mijn ex- partner gaat niet meer naar de kerk, heeft zich van God losgemaakt.' 'Als dit instituut de liefde van Christus zichtbaar moet maken, wil ik daar geen deel van zijn' Pagina 4 van 6

5 reacties van pastorale werkers wat heb je geleerd van pastoraal begeleiden bij echtscheiding? 'Dat je als ouderling nooit op tijd ingelicht wordt.' 'Dat er niet veel aan te verhelpen is. Begrip en ondersteuning is het enige wat je kan doen en afwachten tot men weer redelijk kan denken.' 'Ieder verhaal heeft meer dan twee kanten, (volwassen) kinderen zijn ook vaak betrokken gemeentebreed: belangrijk zijn cursussen zoals premarriage e.d. ( preventie).' 'Iedere situatie is uniek De wereld waarin wij leven is zo gebroken dat een echtscheiding soms onontkoombaar is. Mensen die hier mee te maken hebben, hebben meer aan Gods genade dan aan een oordeel.' 'Ik was altijd gericht op herstel en stond niet open voor scheiden. Soms is het echt genoeg en moet er een streep getrokken worden, dat is iets wat in de kerk dikwijls niet tot de opties behoort.' 'Dat bespreekbaarheid van relatieproblemen veel groter moet worden. Dat scheiding ook 'scheidend' werkt in kerkenraden en gemeente. er ontstaat partijdschap die over schuld lijkt te gaan. Dat er onmacht is binnen kerkenraden en het vaak alleen over de schuldvraag lijkt te gaan.' 'Ik heb ontdekt dat degene die gescheiden is het psychisch, emotioneel, geestelijk, soms ook materieel, erg zwaar heeft. Vaak speelt grote onzekerheid een rol, schuldgevoel, enz. Wat een eenzaamheid vaak en wat heeft de persoon het nodig om aandacht te krijgen, betrokkenheid vanuit de kerkelijke gemeente. Wat is het ook nodig dat gemeenteleden hiermee om leren gaan, er aandacht is ook voor de kinderen, ook zij hebben het vaak erg moeilijk met de scheiding en ook met het feit dat andere kinderen wel beide ouders onder één dak hebben en zij niet. Wat is het belangrijk om te zien juist ook naar deze mensen, ook als zij de neiging hebben zich terug te trekken. ' 'Toerusting in de gemeente is heel erg belangrijk. Zoals huwelijkskring, themaavonden, marigeencounter of familylife van agape. en contact blijven houden met alleenstaande ouders (diakonaat / pastoraat).' 'Dat je meestal te laat erbij betrokken wordt, het tij valt dan haast niet meer te keren. En ook pastorale zorg laat zich makkelijk verwarren met allerlei hulpverleners rollen, en dat wil ik juist niet ( meer).' 'Contact blijven zoeken met beide partners is belangrijk. Het is moeilijk om gemeenteleden te stimuleren om beide partners heen te blijvenstaan.' Toelichting op vraag: Hoe vindt u dat uw gemeente pastorale zorg verleent aan gescheiden mensen? 'Blijft een moeilijke kwestie. Mensen die na een scheiding binnenkomen worden beter getolereerd en men kan zich makkelijker anoniem gedragen.' 'We doen wat we kunnen, maar je voelt je redelijk machteloos.' Pagina 5 van 6

6 'Redelijke mate van inzet, wel blijvend gevoel van ontoereikendheid.' 'Wij doen ons best, maar mijn ervaring is dat mensen die scheiden reeds vinden dat de gemeente waarin ze komen, gefaald heeft. Er zit niet alleen pijn in en rondom een scheiding, maar ook in wat niet geboden is.' 'We komen van heel ver en hebben hier nog niet echt een goed antwoord op. Dikwijls is het afhankelijk van de betrokken ouderling hoe die reageerd en dat kan erg verschillend zijn. Ik ben dan ook blij dat we in ieder geval met drie ouderlingechtparen naar de inspiratiebijeenkomst gaan.' 'Het blijkt steeds weer dat er allerlei factoren zijn waardoor de kerk tekort schiet. Tijdsgebrek kan een oorzaak zijn, soms ook trekt degene die gescheiden is zich snel terug; er zijn al zoveel zorgtaken vaak en dan nog werk, zodat de persoon de energie soms ontbreekt om te werken aan sociale netwerk of ook nog eens hulp te ontvangen. Het blijft zoeken hoe ermee om te gaan, zowel voor de kerk als de gescheiden persoon (en hun gezin).' 'De kerkenraad (ouderlingen en diakenen, en predikant) dienen hun gezamenlijke verantwoordelijkheid op te pakken. Bezinning, toerusting in crisispastoraat, bewogenheid met de ander. niet veroordelend.' 'Er 'glippen' nog zoveel gemeenteleden tussen de vingers door. Dit omdat ze zelf heel regelmatig niet aangeven dat ze in scheiding liggen en ook hebben best veel ouderlingen en ook het pastorale team niet de 'tools' om goed te handelen.' 'Bij ons is de zorg voor gescheiden mensen vooral gelinkt aan mij als predikant. Dat zou beter verbreed kunen worden, omdat gescheiden mensen behoefte hebben aan een nieuw netwerk. Ik vind dat met name de zorg aan thuis wonende kinderen beter kan. ' 'Heel ingewikkeld ervaar ik de situatie van gescheiden gemeenteleden die beiden lid zijn gebleven van onze gemeente, vooral rondom avondmaalsvieringen.' 'Daarover heerst in de gemeente stilzwijgen, een verlegenheid, denk ik.' 'Het verschilt erg per situatie: hangt af van wat mensen ook toelaten. Onze gemeente heeft oog voor gescheiden mensen en toch blijft het volgens mij een eenzame weg.' 'We proberen er te zijn voor de betrokkenen, maar het gevoel bekruipt mij ook wel dat het nooit genoeg is.' 'Het is heel moeilijk om pastorale zorg te verlenen omdat mensen die in een echtscheiding zitten vaak niet erg open staan voor pastorale zorg. Na de echtscheidingsperiode zie ik dat die houding wat bij draait en mensen meer openstaan voor pastorale zorg.' Pagina 6 van 6