De zienswijze is op de OPTA website onder thema interconnectie te vinden.

Transcriptie

1 Inleiding Bij brief van 17 december 2002, kenmerk OPTA/IBT/2002/202957, heeft het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna: het college) de markt op de hoogte gebracht van zijn zienswijze over zekerheidsstelling inzake de levering van gereguleerde diensten. 1 In deze zienswijze verzoekt het college de marktpartijen om te komen met een schriftelijke reactie op de door het college in de zienswijze geadresseerde onderwerpen. Diverse marktpartijen hebben aan het college hun schriftelijke reactie kenbaar gemaakt. Het college benadrukt dat hij grote waarde heeft gehecht aan de reacties die vanuit de markt kenbaar zijn gemaakt. Aan de hand van deze reacties heeft het college een helder beeld gekregen van hoe de marktpartijen aankijken tegen de zienswijze en wat zij hierin van belang achten. Met de reeds gepubliceerde zienswijze en de publicatie van de onderhavige brief beoogt het college een discussie in de markt teweeg te brengen over (de condities omtrent) het stellen van zekerheid en op deze wijze de transparantie in de markt over dit onderwerp te bevorderen. Het college gaat hieronder in op zijn bevoegdheid ten aanzien van zekerheden in het kader van artikel 6.3 Telecommunicatiewet (hierna: Tw). Voorts geeft hij een beknopte weergave van de door de marktpartijen gegeven reacties en zijn standpunt hieromtrent. De reactie van het college kan worden gezien als een toelichting op bepaalde onderdelen van de zienswijze. Bevoegdheid Artikel 6.3, eerste lid, Tw luidt als volgt: indien aanbieders geen overeenkomst als bedoeld in artikel 6.1, zesde lid, tot stand brengen, kan het College op aanvraag van een of meer van hen, de regels vaststellen die tussen hen zullen gelden ( ). Artikel 6.3, tweede lid, Tw luidt: Geschillen tussen bij interconnectie als bedoeld in artikel 6.1 betrokken aanbieders met betrekking tot de vraag of de terzake tussen hen in verband met interconnectie bestaande verbintenissen, of de wijze waarop deze wordt nagekomen, strijdig zijn met het bepaalde bij of krachtens deze wet, worden op aanvraag van een of meer van de betrokken aanbieders door het College beslecht. In het geval het College van oordeel is dat er sprake is van strijd met het bepaalde bij of krachtens deze wet kan hij ter beëindiging van deze situatie regels vaststellen die tussen de aanbieders zullen gelden. In voorkomende gevallen treden bedoelde regels in de plaats van de tot dan toe bestaande verbintenissen. Het college is van oordeel dat hij in het kader van geschillenbeslechting op grond van artikel 6.3, eerste lid, Tw bevoegd is tot het vaststellen van regels met betrekking tot zekerheden. Dit geldt voor die gevallen dat partijen aangeven terzake een geschil te hebben ten aanzien van zekerheden. In het geval dat er een geschil aan het college wordt voorgelegd, zal het college aan de hand van de normen van redelijkheid en billijkheid bepalen welke regels tussen partijen zullen gelden. Het college beschouwt 1 De zienswijze is op de OPTA website onder thema interconnectie te vinden.

2 zijn zienswijze in dit verband als een leidraad die hij bij individuele (partij specifieke) geschilbeslechting in acht zal nemen. Voorts stelt het college dat hij in het kader van artikel 6.3, tweede lid, Tw bevoegd is in geschillen regels tussen partijen ten aanzien van zekerheden vast te stellen in gevallen waarin sprake is van strijd met het verbod van non-discriminatie. Daarnaast merkt het college op dat hij in het kader van het tweede lid regels tussen partijen ten aanzien van zekerheden zou kunnen vaststellen, indien de gevraagde zekerheid een zodanig hoge drempel voor de andere partij opwerpt om toegang of interconnectie te kunnen krijgen dan wel te behouden en in feite de gevraagde zekerheid met zich meebrengt dat niet langer sprake is van interconnectie in de zin van artikel 6.1 Tw. Het college is echter van oordeel dat van een dergelijke situatie slechts in uitzonderlijke gevallen sprake zou kunnen zijn. Reacties van marktpartijen op de zienswijze De reacties van de marktpartijen op de zienswijze zijn volgens het college over het algemeen toegespitst op de onderstaande vijf onderwerpen. Het college gaat niet in op overige reacties van marktpartijen op de in de zienswijze geadresseerde onderwerpen (zoals bijvoorbeeld de halfjaarlijkse evaluatie), aangezien hij van mening is dat zijn standpunt hierover in de zienswijze geen aanpassing behoeft. De onderwerpen zijn als volgt: 1. Afdekken van debiteurenrisico 2. Referentie (Interconnectie) Aanbiedingen 3. Vormen van zekerheidsstelling 4. Betwisting van de vordering 5. Hoogte van de zekerheidsstelling Ad. 1 Uit de reacties van marktpartijen blijkt onder andere dat er onduidelijk bestaat over de wijze waarop KPN Telecom B.V. (hierna: KPN) risico s afdekt. Enkele marktpartijen geven aan dat er van een dubbele afdekking van risico s door KPN geen sprake mag zijn. KPN stelt dat er van een dubbeltelling geen sprake is. Volgens KPN is van belang hoe groot de risico opslag is voor het algemene debiteurenrisico in de voor de gereguleerde diensten vastgestelde Weighted Average Cost of Capital (hierna: WACC). De opslag in de gehanteerde WACC kan volgens KPN niet anders zijn dan gelijk of naderend aan nul. KPN stelt dat het algemene debiteurenrisico wordt afgedekt door de hieruit voortvloeiende kosten op te nemen in de tarieven. Immers, het resultaat van het niet afgedekte specifieke debiteurenrisico leidt tot kosten die in de tarieven versleuteld worden. 2 In het licht hiervan heeft het college een brief naar KPN gestuurd waarin KPN een aantal vragen wordt gesteld over de wijze waarop zij het algemeen debiteurenrisico afdekt. 3 In augustus 2003 vindt hierover een bespreking met KPN plaats. Het college kan, indien de bespreking hiertoe aanleiding geeft en indien hij dit noodzakelijk acht, alsnog besluiten om een (nader) onderzoek in te stellen. 2 Brief van KPN van 17 januari 2003, kenmerk R/03/U/ Brief van het college van 16 mei 2003, kenmerk OPTA/IBT/2003/

3 Ad. 2 Sommige marktpartijen geven aan dat er geen duidelijkheid bestaat over de status van een aantal passages over zekerheid (zoals bankgaranties) in de verschillende Referentie (Interconnectie) Aanbiedingen. Het college merkt hierover het volgende op. De termijn voor de berekening van de hoogte van een bankgarantie is bijvoorbeeld in de Referentie Interconnectie Aanbieding (hierna: RIA) van KPN maximaal zes maanden. Deze termijn is het resultaat van de besprekingen die tussen het college en KPN in het kader van een handhavingtraject van het RIA oordeel 4 hebben plaatsgevonden. In dit licht benadrukt het college dat het hier om een aanbieding gaat, hetgeen betekent dat marktpartijen in onderhandeling met KPN dienen te treden om te komen tot het sluiten van een interconnectie overeenkomst. Het college is van mening dat het hanteren van verschillende termijnen in de diverse aanbiedingen niet bijdraagt aan de transparantie in de markt over de voorwaarden inzake zekerheidsstellingen. Het college heeft in zijn zienswijze aangegeven en onderbouwd dat hij een risicotermijn van maximaal drie maanden redelijk acht. Het college wijst erop dat KPN zich bij het overeenkomen van zekerheden met marktpartijen dient te houden aan het non-discriminatie beginsel (oftewel gelijke voorwaarden onder gelijke omstandigheden). Verschillen in voorwaarden kunnen voorkomen, maar daar dienen dan wel redenen op basis van andere omstandigheden aan ten grondslag te liggen. Ad. 3 Een aantal marktpartijen heeft benadrukt dat de door het college in de zienswijze gegeven opsomming van vormen van zekerheid geen limitatieve opsomming mag zijn. Het college geeft in dit verband aan dat dit geenszins het geval is en kan zich voorstellen dat ook andere, dan de in de zienswijze opgenomen vormen, mogelijk zijn. Het uitgangspunt is naar de mening van het college dat de keuze voor een bepaalde vorm van zekerheid in eerste instantie aan de aanbieder is waarvan KPN zekerheid verlangt. Ad. 4 De reacties van de marktpartijen ten aanzien van betwiste vorderingen zijn divers. Zo geeft een marktpartij aan dat indien wordt uitgegaan van de in de zienswijze genoemde 60% norm, dit voor KPN mogelijk een blijvende stimulans zal zijn om de prijzen van bepaalde vormen van dienstverlening blijvend op een substantieel te hoog niveau te stellen. Een andere marktpartij meent dat in de praktijk veelvuldig voorkomt dat andere aanbieders met KPN van mening verschillen over (onderdelen) van de factuur. Niet zelden bedraagt het betwiste gedeelte van het door KPN gestelde bedrag meer dan 60% en derhalve stelt de marktpartij voor om het percentage te verhogen naar 75%. In aanvulling op het standpunt van het college in de zienswijze over betwiste vorderingen geeft het college aan dat er naar zijn mening geen sprake kan zijn van een betwiste vordering, indien het college of een rechterlijke instantie het tarief voor een gereguleerde dienst heeft vastgesteld. Het college tracht op deze wijze duidelijkheid te verschaffen over de omstandigheden waaronder een vordering niet betwist kan worden. Het college ziet thans geen concrete redenen om het in de zienswijze opgenomen 4 Dit betreft de handhaving van het RIA oordeel van het college van 28 juli Op 1 november 2002 is het college gekomen met een nadere invulling van het RIA oordeel van 28 juli Zie de website van OPTA onder thema interconnectie.

4 percentage van 60% van het door KPN gestelde bedrag voor de levering van een betreffende dienst aan te passen. Ad. 5. Het college heeft in zijn zienswijze aangeduid onder welke omstandigheden het stellen van zekerheid naar zijn mening geoorloofd is. Hierbij heeft het college mede aangegeven dat, alvorens een zekerheidstelling kan worden verlangd, de kredietlimiet van de betreffende aanbieder door een onafhankelijke deskundige instantie dient te worden vastgesteld. Het college heeft een aantal reacties van marktpartijen op dit onderwerp ontvangen. Een aantal marktpartijen geeft aan dat de toepassing van een kredietlimiet niet werkbaar is. Zo geeft een marktpartij aan dat er verschillende redenen kunnen zijn dat een (nieuwe) aanbieder die altijd zijn rekeningen op tijd betaalt en/of zal betalen, toch beschikt over een lage kredietlimiet. KPN merkt op dat ook bij een voldoende kredietlimiet op grond van andere feiten en omstandigheden in redelijkheid twijfel kan bestaan of tijdig aan de betalingsverplichtingen zal worden voldaan. Voorts vragen enkele marktpartijen zich af wat het college precies verstaat onder het begrip nieuwe aanbieder. Het college stelt zich op het standpunt dat het hanteren van een kredietlimiet een objectieve maatstaf is om inzicht te krijgen in de kredietwaardigheid van een bepaalde aanbieder. Hierbij acht hij het van belang dat er een objectieve maatstaf is aan de hand waarvan een daartoe deskundige instantie kan bepalen of een bepaalde aanbieder al dan niet (tijdig) aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Het college is van mening dat de kredietlimiet steeds het uitgangspunt moet zijn bij de vraag of er van een bepaalde aanbieder zekerheid dient te worden verlangd. Afwijkingen van deze regel bergen het gevaar van discriminatoir gedrag in zich en dienen dan ook altijd afdoende gemotiveerd te worden. Het college omschrijft een nieuwe aanbieder als een aanbieder die niet al eerder een dienst bij KPN heeft afgenomen. Conclusie Het college beoogt met de reeds gepubliceerde zienswijze bij te dragen aan het vergroten van de transparantie in de markt over het stellen van zekerheid. Met de onderhavige brief verwacht het college de resterende onduidelijkheden over de zienswijze te hebben weggenomen. Hoogachtend, HET COLLEGE VAN DE ONAFHANKELIJKE POST EN TELECOMMUNICATIE AUTORITEIT, namens het college, hoofd van de afdeling Interconnectie en Bijzondere Toegang dr. J. Huigen

5