PLAGE, hulpmiddel om het verbruik te verminderen en de energiereflex aan te leren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PLAGE, hulpmiddel om het verbruik te verminderen en de energiereflex aan te leren"

Transcriptie

1 PLAGE, hulpmiddel om het verbruik te verminderen en de energiereflex aan te leren Nolwenn Lécuyer Dienst Begeleiding Professionelen DEPARTEMENT Duurzaam Gebouw

2 Sterke tendenzen Energievraag Stijgende prijzen Klimaat Luchtvervuiling

3 Overheidsbeleid Europese doelstelling: Energie-onafhankelijkheid, bescherming luchtkwaliteit, gezondheid en klimaat Visie Middel : De Europese richtlijnen (Commissie, 27 lidstaten, Parlement) - Energie-efficiëntie: product, bouw, renovatie, technische installaties - Hernieuwbare energie - CO2 : ETS & flexmecs - Resultaatsverplichting Brusselse doelstelling: inspelen op ecologische veranderingen - Langetermijnperspectief ontwikkelen - Realistische acties vandaag als antwoord op de «duurzame» uitdaging van morgen - Gebouw, bevolking, transport, economie Alles hangt sterk met elkaar samen

4 Energie/Klimaat In Brussel staat het gebouw echt centraal KOKEN 0,46 SPECIFIEK ELEKTRICITEITSVERBRUIK 0,92 SWW 1,47 ANDERE 2,04 AIRCO? VENTILATIE - 0,32 Watertransport 0,01 Treintransport 0, ,008 milliards ANDERE INDUSTR SECTOREN 0,15 DRUKKERIJ EN PAPIER 0,07 VERLICHTING 1,35 WARM WATER - 0,41 WEGTRANSPORT 5,00 VOEDING 0,17 VERWARMING 6,33 VERWARMING 3,37 STAALNIJVERHEID 0,23 RESIDENTIEEL 9,2 40,6% TERTIAIR 7,5 33,1% A In Brussel is het grootste finaal energiegebruik te vinden in de residentiële en tertiaire sector en in het transport TRANSPORT 5,3 23,5% INDUSTRIE 0,6 2,8% Données en TWh Source : Bilan énergétique de la RBC 2009 Bruxelles Environnement

5 Sustainable building and life cycle of buildings : Brussels Environment s projects a match between demand & supply Stimulate DEMAND Support Financially Energy Allowances Guide & Sustain Professionals: Facilitators Individuals: House of Sust. Building PLAGE programme Increase, Promote Examples Exemplary Buildings Programme Public Authorities set the example Public ESCO Improve Knowledge & know-how Train to excellence Designers training Stimulate training sectors Qualifying training for: Workers, Students, Unemployed Adapt technical framework Belgian Certification System (Ref.B) Technical Guide, Supports & Training Adapt LEGAL framework EPB Legislation / COBRACE PassiveHouse Standard is the norm Sustainable Building Certification Improve SUPPLY Stimulate Companies Awareness Clustering - Cluster EcoBuild ProActive Lobbying Alliance Employment- Environment GreenBizz (start-up) Social Economy

6 Projectoproep: VOORBEELDGEBOUW Stimulate DEMAND Guide & Sustain Professionals: Facilitators Individuals: House of Sust. Building PLAGE program PLAGE - programma!

7 Hoe kan een gebouwbeheerder tussen de 15 à 30% besparen op het verbruik zonder zware investeringen? 7

8 geeft u het antwoord op deze vraag! Maar hoe?

9 Wat is het? DEFINITIE Plan Local d Actions pour la Gestion Énergétique Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie DOELSTELLINGEN Evaluatie energieverbruik en energie-efficiëntie van gebouwen Identificatie energiebesparingspotentieel en prioritaire acties Opstarten van intern beheer gericht op efficiënt gebouwonderhoud Integreren van energie-efficiëntie in de investeringsbeslissingen

10 Pilootprojecten Pilootprojecten PLAGE : 5 opeenvolgende projectoproepen 2006 : 7 gemeenten 2007 : 5 ziekenhuizen 2008 : 8 gemeenten en 2 collectieve huisvestingsmaatschappijen 2009 : 6 onderwijsnetten 2012 : 6 Openbare vastgoedmaatschappijen

11 Bijdragen Financiële ondersteuning door Brussels Hoofdstedelijk Gewest Ziekenhuizen, gemeenten, collectieve huisvestingsmaatschappijen 50 % salariskost Energieverantwoordelijke + kleine investeringen Max over 4 jaar (gemeenten) Monitoring + methodologische en financiële ondersteuning (Expert PLAGE) Verplicht onderwijsnet 100 % salariskost Energieverantwoordelijke voor kleine investeringen + kosten studies/audits Monitoring + methodologische en financiële ondersteuning (Expert PLAGE ) OVM Degressieve financiering van salaris EV (100%>75%>50%>25%) voor kleine investeringen Monitoring + methodologische en financiële ondersteuning (Expert PLAGE )

12 = 5 fases Fase 1 : de Energieverantwoordelijke Fase 2 : het gebouwenpark kennen energiekadaster Fase 3 : opstellen actieplan Fase 4 : uitvoeren van de geplande acties Fase 5 : monitoring van de acties + communicatie over de resultaten Meten is weten!

13 Fase 1 : de Energieverantwoordelijke een EV hebben = onontbeerlijk! Fase 2 : het gebouwenpark kennen - opstellen energiekadaster 1/ De verbruiken van de gebouwen kennen (opstellen energiekadaster) 2/ Wie doet wat? Wie betaalt waarvoor? 3/ Keuzes maken 4/ Inspanningen goed bundelen zodat impact maximaal is

14 Wat is het verbruik van mijn gebouwenpark? opstellen van een energiekadaster

15 Keuzes maken Verdeling uitgaven energieverbruik uitgaven brandstof uitgaven elektriciteit PLAGE 2 voor de gemeenten focust meer op het verminderen van het brandstofverbruik (80 % van de uitgaven = GAS)

16 Inspanningen goed focussen Selectie van de prioritaire gebouwen In theorie Regel 20/80 (wet van Pareto) Kies de 20% meest energieverslindende gebouwen: hiermee dek je 80% van de verbruiken In de praktijk

17 Fase 3 : actieplannen Verbeteringen Jaarlijkse primaire energiebesparing [kwh/jaar] Jaarlijkse financiële winst [ /jaar] Invest. [ ] Eenvoudige TVT [jaar] Co2-besparing per jaar [ton] Gemeentschool "Les Marroniers" (Anderlecht) ketel vervangen door condensatieketel ,6 leidingisolatie in niet verwarmde lokalen ,1 Isolatiepanelen/reflect folie achter radiatoren ,9 Gemeentschool "Claire Vivre" (Evere) Uurschema's van regeling aanpassen aan reële gebruiksuren gebouw <1 5 Autonoom internaat FG (Vorst) Leidingsisolatie SWW in niet verwarmde lokalen ,5 2,9 Isolatie kranen en pompen ,5 2,9 Installatie tijdsmechanisme in lokalen die slechts soms worden gebruikt en aanwezigheidsdetectie in onregelmatig bezette lokalen ,5 Bereken het winstpotentieel, het rendement van de investering en de CO2 besparing: dat zijn veelzeggende indicatoren van beslissingnemers!

18 2.1 m Fase 3 : Uitvoeren geplande acties Uitvoeren beoogde oplossingen op korte en middellange termijn Aanpassen interne organisatie Fase 4 : Monitoring en communicatie Communicatie van de energiekosten, interventieprioriteiten, acties en resultaten million 19 gains économiques sans URE avec URE: P.L.A.G.E. 16,4 14, ,5 11,6 12,9 9 7,

19 = 5 succesfactoren Factor 1 : Team Energy Factor 2 : Wie doet wat kennis van de gebouwen Factor 3 : Beslissingen afstemmen op elkaar Factor 4 : Acties gelden op elk hiërarchisch niveau Factor 5 : feedback + sensibilisering de EV verankeren in de organisatie!

20 Factor 1 : Het Energieteam

21 Factor 2 : de gebouwen kennen Waar zitten de «slokoppen» = de verbruiken Hoe zit het met hun «vel»? = de gebouwschil Wat zijn hun goede en minder goede punten? Wie doet wat en waar!

22 Factor 3 : Beslissingen afstemmen op elkaar Energieverantwoordelijke : potentiële energiebesparingsvoorstellen formuleren, actiepistes, en terugverdientijd van uit te voeren acties; Technici : evalueren technische haalbaarheid en suggereren alternatieven indien nodig; Technische leiding: begeleidt het werk van de EV en checkt de goede uitvoering van de aanbevelingen; Beslissingnemer: ondersteunt en verdedigt het project op zijn beslissingsniveau; Onderaannemer (bv. onderhoudsfirma s) : REG-maatregelen meenemen in beheer van de installaties. Neem afgestemde en door iedereen goedgekeurde beslissingen = voorwaarde om de volgende fase alle slaagkansen te geven!

23 Factor 4 : Acties gelden op elk hiërarchisch niveau Energieverantwoordelijke : stelt aanbevelingen op, begeleidt de uitvoering van de acties, voert meetcampagnes, neemt de tellers op, ondersteunt de beslissingen, voert een energieboekhouding ; Technicus : stelt de regeling in, verandert stookcurves, plaatst thermostaten, voert herstellingen uit, ; Technische leiding : volgt het werk van de EV op en checkt de goede uitvoering van de werken, ; Beslissingnemer: waakt erover dat de aanbevelingen worden toegepast door elk hiërarchisch niveau en eist resultaten ; Onderaannemer (bv. onderhoudsfirma) : moet de aanbevelingen omtrent de beste energieprestaties uit de lastenboeken uitvoeren

24 Factor 5 : Feedback + sensibilisering voer de resultaten Een goede communicatie t.o.v. de verschillende actoren resultaten worden hierdoor nog beter! Valorisatie, erkenning, motivatie en responsabilisering = sleutels om de juiste energiereflex aan te leren bij de verschillende gebouwactoren verankering van de post van EV!

25 Sensibilisering over de resultaten PLAGE 1 Gemeenten Bijdrage aan de reductie van het brandstofverbruik

26 Factor 5 : resultaten PLAGE 2 Gemeenten Bijdrage aan de reductie van het brandstofverbruik EnergieTeam + energieboekhouding EnergieTeam + energieboekhouding + energie-efficiëntie + aanpassen onderhoudscontracten EnergieTeam + aanpassen onderhoudscontracten + expertise rond regelingen + 100% gesteund door hiërarchie

27 Factor 5 : resultaten PLAGE ziekenhuizen Bijdrage aan de reductie van het brandstofverbruik Leidingisolatie kringen en collectoren Regeling + leidingisolatie

28 De 5 factoren op PLAGE te doen slagen 1. Stel een Energieteam samen 2. Ken uw gebouw, wie doet wat en waar 3. Neem goed afgestemde beslissingen over uit te voeren acties 4. Acties gelden voor elk niveau 5. Terugkoppeling van informatie en valorisatie van de resultaten verankering van de post van de EV!

29 Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie = hulpmiddel om de juiste energiereflex te kweken bij gebouwbeheerders = minimale initiatieven voor maximale resultaten

30 Bedankt voor uw aandacht Meer info : En binnenkort : Nolwenn Lécuyer jlecuyer@environnement.irisnet.be DEPARTEMENT Duurzaam Gebouw

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel Wat hebben we uit ervaringen met PLAGE geleerd? Emmanuel Hecquet ICEDD asbl PLAGE??? 2 Wat is het PLAGE-programma?

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 PLAGE Scholen 2009-2013 St-Hubertuscollege Pierre URBAIN & Marc LEMYE SeGEC Secrétariat Général de l Enseignement

Nadere informatie

Nulenergie in Brussel: perspectieven?

Nulenergie in Brussel: perspectieven? Nulenergie in Brussel: perspectieven? Seminarie Duurzaam Gebouw 22 maart 2013 Ir. Ismaël Daoud Politiek adviseur, Duurzaam bouwen en Energie Kabinet d'evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu,

Nadere informatie

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten INHOUDSOPGAVE Wat is P.L.A.G.E.? Balans van de eerste reeks P.L.A.G.E. Eerste resultaten van de overige P.L.A.G.E. Vooruitzichten Wat is P.L.A.G.E.? Wat is P.L.A.G.E.?

Nadere informatie

Infrax. Distributienetbeheerder: ELEKTRICITEIT. 126 Gemeenten alle gemeenten in Limburg 2 mio aansluitingen medewerkers KABELTELEVISIE

Infrax. Distributienetbeheerder: ELEKTRICITEIT. 126 Gemeenten alle gemeenten in Limburg 2 mio aansluitingen medewerkers KABELTELEVISIE ESCO 18 juni 2013 Infrax Distributienetbeheerder: ELEKTRICITEIT KABELTELEVISIE RIOLERING AARDGAS 126 Gemeenten alle gemeenten in Limburg 2 mio aansluitingen 1 600 medewerkers Infrax Openbare dienstverplichtingen:

Nadere informatie

Actieplan Burgemeestersconvenant

Actieplan Burgemeestersconvenant Actieplan Burgemeestersconvenant Wat is het burgemeestersconvenant? Engagement van 6735 steden en gemeenten Om minimum 20 % CO 2 te gaan besparen tegen 2020 20 % CO 2 over het volledige grondgebied Opmaak

Nadere informatie

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken 1 Seminarie Duurzaam Bouwen: Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken 21 oktober 2014 Leefmilieu Brussel De regelgeving EPB-verwarming Alain BEULLENS, DPT VERWARMING en KLIM EPB LEEFMILIEU

Nadere informatie

ESCO. Energienamiddag Limburg 28 maart 2014

ESCO. Energienamiddag Limburg 28 maart 2014 ESCO Energienamiddag Limburg 28 maart 2014 Infrax Distributienetbeheerder: ELEKTRICITEIT KABELTELEVISIE RIOLERING AARDGAS 126 Gemeenten alle gemeenten in Limburg 2 mio aansluitingen 1 600 medewerkers Infrax

Nadere informatie

Discussienota Tertiaire Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030

Discussienota Tertiaire Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Discussienota Tertiaire Sector BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Katleen Briffaerts 1 Inhoud Inleiding Aannames Beleidsdoelstellingen

Nadere informatie

Energie efficiëntie: een totaalpakket

Energie efficiëntie: een totaalpakket Energie efficiëntie: een totaalpakket VEB Klantendag (16/10/2015) Inge Goessens Directeur Energie-efficiëntie Agenda De overheid als grootverbruiker Beheer en data vormen de sleutel Energie efficiëntie

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen van een energieverantwoordelijke Beheer van collectieve huisvesting Roland RIXEN 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel Brugge 3 juni 2015 Kris Van Dijck Burgemeester Dessel 9.500 inwoners 27 km² Landelijk maar Nucleaire industrie Opslag nucleair afval Witzand winning Sportgemeente Dessel en Witgoor Sport BMX Sportpark

Nadere informatie

Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing Dames en heren, 6 oktober 2010 Vandaag heb ik u hier

Nadere informatie

Burgerfinanciering integreren in projecten voor energieoptimalisatie. 1ste Brusselse burgercoöperatie voor de energietransitie

Burgerfinanciering integreren in projecten voor energieoptimalisatie. 1ste Brusselse burgercoöperatie voor de energietransitie Burgerfinanciering integreren in projecten voor energieoptimalisatie 1ste Brusselse burgercoöperatie voor de energietransitie Tijd voor ACTIE! Klimaatplan België blinkt uit in vage voornemens Het Brussels

Nadere informatie

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE»

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» PROGRAMMA Plaats : Brussel Voor iedereen, in functie van de gebouwbestemming : OF MODULE «ENERGIE IN INDIVIDUELE OF COLLECTIEVE HUISVESTING (< 10 EENHEDEN)» (6 dagen)

Nadere informatie

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen

Nadere informatie

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE Theo Verstappen 2 2 Wereldwijd actie Duurzaam bouwen Meten is weten Sensibiliseren Kleine maatregelen Grote kleine maatregelen 3 3 Duurzaam bouwen Duurzaam

Nadere informatie

Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie

Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie Seminarie Duurzaam Bouwen : Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie 11/12/2015 Leefmilieu Brussel Studie rond het energetisch ontwerp, een belangrijke fase in het renovatieproces Charline

Nadere informatie

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040? Klimaatneutraal Beersel 2040? 2013-2014: participatief traject 100 acties voor klimaatplan 2014-2015: inspelen op bestaande initiatieven en acties 2017-2018: Beersel wekt op De zon is van iedereen Zonnelaan

Nadere informatie

Johan Duyck Hebt U ook het gevoel dat uw geld langs deuren en ramen buiten vliegt?

Johan Duyck Hebt U ook het gevoel dat uw geld langs deuren en ramen buiten vliegt? Johan Duyck Hebt U ook het gevoel dat uw geld langs deuren en ramen buiten vliegt? 1 Hoe begin ik eraan? 1 Besparen zonder geld uit te geven. 2 Besparen via zinvolle investeringen. 3 Investeren in alternatieve

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) HERFST 2018 Het energiekadaster Pascal ONS E²=MC Op basis van de presentatie van ICEDD 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het begrip energiekadaster

Nadere informatie

:: Energiezorg in scholen

:: Energiezorg in scholen :: Energiezorg in scholen www.cenergie.be Daisy Dierickx (daisy.dierickx@cenergie.be ) Cenergie, productmanager energie-audits Johan Coolen (johan.coolen@cenergie.be) Cenergie, productmanager onderzoek

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

30 % Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ir.

30 % Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ir. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen Ir. Ismaël Daoud Beleidsadviseur voor Duurzaam Bouwen en Energie Cel Energie, Lucht, Klimaat,

Nadere informatie

LOKAAL KYOTO-PLAN Watermaal-Bosvoorde (2004-2012) Energiebalans van de gemeentelijke gebouwen 2008

LOKAAL KYOTO-PLAN Watermaal-Bosvoorde (2004-2012) Energiebalans van de gemeentelijke gebouwen 2008 LOKAAL KYOTO-PLAN Watermaal-Bosvoorde (2004-2012) Energiebalans van de gemeentelijke gebouwen 2008 1. Context en inzet 2. De acties en resultaten in de meest energieverslindende gebouwen Sportpark Scholen

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 BEHEER VAN COLLECTIEVE HUISVESTING Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale Actie

Nadere informatie

Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie

Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie Een overzicht van maatregelen in een aantal Europese lidstaten Sven Wuyts, Factor4 27 februari 2015 Inhoud Hinderpalen Verplichtingen vanuit Europa

Nadere informatie

Persconferentie «Ecobouw stimuleren» 8 februari 2007 Toespraak van Evelyne Huytebroeck

Persconferentie «Ecobouw stimuleren» 8 februari 2007 Toespraak van Evelyne Huytebroeck Persconferentie «Ecobouw stimuleren» 8 februari 2007 Toespraak van Evelyne Huytebroeck De potentiële verbetering van de energie- en milieuprestaties van gebouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: GLOBALE ENERGIE-INTENSITEIT VAN HET BRUSSELS GEWEST THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERINGEN 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator:

Nadere informatie

Leefmilieu Brussel - BIM. Hernieuwbare energie

Leefmilieu Brussel - BIM. Hernieuwbare energie Hernieuwbare energie 1 1 Leefmilieu Brussel - BIM Gesticht in 1989, Leefmilieu Brussel - BIM is de administratie voor energie en leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het is de gesprekspartner

Nadere informatie

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR Opleiding Duurzame Gebouwen ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR LENTE 2019 De PLAGE-verantwoordelijke : delen van ervaringen Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale

Nadere informatie

SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN

SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER: PLAGE-COÖRDINATOR HET VERPLICHTE PLAGE (Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie) Kennismaking met de nieuwe regelgeving Magali BODART - Pascal DE

Nadere informatie

Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort

Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort Rob Nagel Honeywell Dag van de Installatie VSK, Jaarbeurs Utrecht 2 februari 2010 Binnenklimaat besparing door comfort Woningmarkt in

Nadere informatie

Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie

Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie Seminarie Duurzaam Bouwen : Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie 11/12/2015 Leefmilieu Brussel Het Brussels Hoofdstedelijk gewest ondersteunt de bouwheer Jonathan Fronhoffs, Facilitator

Nadere informatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Infosessie van

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Infosessie van Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Infosessie van 27-05-19 Algemene en reglementaire context Nieuwigheden Model EPB certificaat openbaar gebouw Infosessie van 27 mei 2019 YVES MORTEHAN DEPARTEMENT

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: energieboekhouding Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Het nut

Nadere informatie

Discussienota Residentiële Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030

Discussienota Residentiële Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Discussienota Residentiële Sector BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Nele Renders 1 Inhoud Inleiding Aannames Beleidsdoelstellingen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) LENTE 2018 Rol en functie van de Energieverantwoordelijke Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Analyse van de

Nadere informatie

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING Stijn Bruers OVERZICHT MILIEUZORGSYSTEEM NULMETING REDUCTIEDOELSTELLING ANALYSES EN SIMULATIES ACTIEPLAN CASE STUDIES 1 1. MILIEUZORGSYSTEEM

Nadere informatie

Nieuwe Energiepremies 2007. «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!»

Nieuwe Energiepremies 2007. «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!» PERSCONFERENTIE 17 JANUARI 2007 Evelyne Huytebroeck Brusselse Minister van Leefmilieu en Energie Nieuwe Energiepremies 2007 «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!» 1 Context

Nadere informatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB certificatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB certificatie Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB certificatie 27-05-19 Implementatie Hoe een EPB-certificaat openbaar gebouw opstellen? 27 mei 2019 AURÉLIE BACHY DEPARTEMENT EPB CERTIFICATIE

Nadere informatie

Ondersteuningspakket Werken rond kleine terugverdientijden in de gemeente

Ondersteuningspakket Werken rond kleine terugverdientijden in de gemeente Ondersteuningspakket Werken rond kleine terugverdientijden in de gemeente Klimaatneutrale Organisatie 2020 De ondersteuningscampagne voor gemeenten die zich engageren om in 2020 een klimaatneutrale organisatie

Nadere informatie

EPC in de praktijk, Stad Oostende

EPC in de praktijk, Stad Oostende EPC in de praktijk, Stad Oostende Tom Germonpré Schepen, Stad Oostende Inhoud Waarom Oostende voor EPC koos EPC project Oostende Uitdagingen bij de start van het project De rol van Oostende en de EPC facilitator

Nadere informatie

PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN

PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN Thierry de Ghellinck, Juridisch Adviseur, Leefmilieu Brussel (BIM) I) INLEIDING Brussels Justitiepaleis: is er überhaupt

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) LENTE 2019 PLAGE: feedback over vrijwillige PLAGE-programma s Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N N De ervaringen van

Nadere informatie

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB)

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB) DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB) Nieuwe ordonnantie aangenomen op 1 juni 2007, van kracht in de loop van 2008 1. WAAROM EEN ORDONNANTIE OVER EPB? In Europa is de bouw verantwoordelijk

Nadere informatie

De EPB certificatie van publieke gebouwen en de reglementering EPB verwarming

De EPB certificatie van publieke gebouwen en de reglementering EPB verwarming De EPB certificatie van publieke gebouwen en de reglementering EPB verwarming Cindy Devacht Afd. Energie, lucht, klimaat en duurzame gebouwen Dpt. EPB technische installaties en PLAGE INHOUD Herziening

Nadere informatie

Resultaten energiescan Golfclub Zwolle

Resultaten energiescan Golfclub Zwolle Resultaten energiescan Golfclub Zwolle! Resultaten energiescan Golfclub Zwolle Hoog elektraverbruik door verlichting en ventilatie Hoge prijs voor energie Besparingspotentieel van 13.000 op energiekosten

Nadere informatie

7e ENERGIECONGRES VCB 26 maart Luc Peeters, administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap

7e ENERGIECONGRES VCB 26 maart Luc Peeters, administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap 7e ENERGIECONGRES VCB 26 maart 2015 Luc Peeters, administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap Het Vlaamse regeerakkoord 2014-2019 Vlaanderen maakt van energie-efficiëntie een topprioriteit door o.a.

Nadere informatie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2007/35895] 1 JUNI 2007. Ministerieel besluit inzake de rapportering van de elektriciteitsdistributienetbeheerders betreffende de uitvoering van hun REG-actieplannen

Nadere informatie

De EPBreglementering voor verwarming

De EPBreglementering voor verwarming De EPBreglementering voor verwarming Alain Beullens DPT Verwarming en Klimaat EPB April 2014 Algemene context Gebouwen = 40% van het energieverbruik! 2 Algemene context Brussels Hoofdstedelijk Gewest Volgens

Nadere informatie

Energiezorgsysteem + premies voor gemeenten. Brussel, 29 juni 2007 Ronny Thevis

Energiezorgsysteem + premies voor gemeenten. Brussel, 29 juni 2007 Ronny Thevis Energiezorgsysteem + premies voor gemeenten Brussel, 29 juni 2007 Ronny Thevis Inhoud 1. Voorstelling Infrax 2. Energiezorgsysteem voor gemeenten 3. Premies voor gemeenten 1. Voorstelling Infrax WVEM IVEG

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) HERFST 2017 Onderzoek naar elektriciteitsverbruik Pascal ONS E²=MC Op basis van een presentatie van Cenergie 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

Klanken uit het Energie Overleg. 4 de Vastgoedforum 27/2/2015

Klanken uit het Energie Overleg. 4 de Vastgoedforum 27/2/2015 Klanken uit het Energie Overleg 4 de Vastgoedforum 27/2/2015 Interne milieuzorg in 2003 Milieubeleidsverklaring Vlaamse Regering van 18 juli 2003 De Vlaamse overheid wenst inzake milieuzorg een voorbeeldfunctie

Nadere informatie

Samen energie winnen? Funded by the Horizon 2020 Framework Programme of the European Union

Samen energie winnen? Funded by the Horizon 2020 Framework Programme of the European Union ? 2017-10-25 Funded by the Horizon 2020 Framework Programme of the European Union Wie gelooft dat werknemers die de nodige tools in handen krijgen tot 25% energie kunnen besparen via gedragsverandering?

Nadere informatie

= * scholen. VRIJE BASISSCHOOL MARIA BOODSCHAP Brussel GAS-16,2% ELEK-11,9%

= * scholen. VRIJE BASISSCHOOL MARIA BOODSCHAP Brussel GAS-16,2% ELEK-11,9% VRIJE BASISSCHOOL MARIA BOODSCHAP Brussel GAS-16,2% ELEK-11,9% = -3.409 * scholen * Voor 2012 (ref. 2009) KDV Lagere school Vlaamsesteenweg, 155 B-1000 Brussel Directie Kleuterblok Basisschool 231 leerlingen

Nadere informatie

Energie en comfort in duurzame gebouwen

Energie en comfort in duurzame gebouwen Energie en comfort in duurzame gebouwen Aluminium Experience Day 30 augustus 2011 Dr.ir.arch. Griet Verbeeck (PHL & K.U.Leuven) DUURZAME GEBOUWEN KLIMAATSVERANDERING UITPUTTING NATUURLIJKE RIJKDOMMEN DUURZAAMHEID

Nadere informatie

EPB-reglementering voor verwarming

EPB-reglementering voor verwarming EPB-reglementering voor verwarming 20/02/2018 Christophe Danlois, departement EPB verwarming en klimaatregeling LEEFMILIEU BRUSSEL Inhoud Wettelijke context Bepalingen Vooruitzichten 2 Inhoud Wettelijke

Nadere informatie

Financiering van energie-renovaties van gebouwen van de brusselse social-profit sector. 12 februari 2019

Financiering van energie-renovaties van gebouwen van de brusselse social-profit sector. 12 februari 2019 Financiering van energie-renovaties van gebouwen van de brusselse social-profit sector 12 februari 2019 Agenda 8u45 9u 9u20 9u40 10u10 10u30 10u50 11u10 11u30 11u50 12u10 12u30 Welkomstwoord Presentatie

Nadere informatie

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016 PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten WIG van 08 november 2016 01 Context 2 Context (I) Performant en Rationeel Gebruik van Elektriciteit en Gas (PRGEG) aandachtspunt binnen Europa (impact op economie

Nadere informatie

Presentatie van het programma «NR Click» Brulocalis

Presentatie van het programma «NR Click» Brulocalis Presentatie van het programma «NR Click» Brulocalis 6.11.2017 Context & doel 2 Context & doel Bevoorrechte partner van de openbare besturen worden inzake energie aankoop, productie, distributie, gebruik,

Nadere informatie

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 Agenda Welkom door de Schepen Lode Dekimpe Inleiding SEAP door Kim Rienckens (provincie Oost-Vlaanderen) Nulmeting en uitdagingen

Nadere informatie

ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014

ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014 ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014 1. Elektriciteitsschaarste? Hoe is dit mogelijk? A. Algemene context B. Productiecapaciteit winter 2014/2015 C. Bevoorradingsproblematiek winter 2014/2015

Nadere informatie

Naar een klimaatneutrale sportvereniging

Naar een klimaatneutrale sportvereniging Naar een klimaatneutrale sportvereniging Leidraad voor het maken van een eigen projectplan of Plan van Aanpak Inleiding Steeds meer sportverenigingen met een eigen accommodatie komen in actie om energie

Nadere informatie

Wie zijn we? Doel: Samen naar minder CO2 in de publieke sector

Wie zijn we? Doel: Samen naar minder CO2 in de publieke sector introductie Wie zijn we? 2012 Extern verzelfstandigd agentschap (EVA) en NV Minister van Economie, Wetenschap en Innovatie (Minister Muyters) 100% overheidsbedrijf Aankoopcentrale 50 werknemers Doel: Samen

Nadere informatie

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school 1. INLEIDING Veel verwarmingsinstallaties in schoolgebouwen draaien op volle toeren,

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel De «ENERGIEVERANTWOORDELIJKE» : Rollen en functies Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding «Energie in duurzame gebouwen» Module energieverantwoordelijke

Nadere informatie

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN Griet Janssen KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE) Thomas More OMC Ecoproduction 27 maart 2014 INHOUD Voorstelling KCE Aspecten energiebeheer in gebouwen Optimalisatiestrategie:

Nadere informatie

Ondersteuning burgemeestersconvenant

Ondersteuning burgemeestersconvenant 20/01/2014 Ondersteuning burgemeestersconvenant Deel 2: Sustainable energy action plan (SEAP) Studiedag LNE Brussel Inhoud» Doel maatregelentool» Architectuur maatregelentool» Aan de slag 20/01/2014 2

Nadere informatie

Rondetafel duurzame culturele infrastructuur. 19 september 2016 Inne Peersman Directeur Energielevering en klantenrelaties

Rondetafel duurzame culturele infrastructuur. 19 september 2016 Inne Peersman Directeur Energielevering en klantenrelaties Rondetafel duurzame culturele infrastructuur 19 september 2016 Inne Peersman Directeur Energielevering en klantenrelaties Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur

Nadere informatie

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Overzicht 1. Klimaat en energie: waar zijn we? 2. Waarom een nieuw raamwerk voor 2030? 3. Belangrijkste elementen 2030

Nadere informatie

ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois

ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois Agenda ESCO s en EPC, definitie Minimale project criteria Openbare besturen KMO s Conclusies

Nadere informatie

Opleiding. Duurzaam Gebouw ENERGIE. Leefmilieu Brussel NUTTIGE INLICHTINGEN. Aurélie VANNEROM, ICEDD

Opleiding. Duurzaam Gebouw ENERGIE. Leefmilieu Brussel NUTTIGE INLICHTINGEN. Aurélie VANNEROM, ICEDD Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel NUTTIGE INLICHTINGEN Aurélie VANNEROM, ICEDD Coördinator van de Cyclus ENERGIE voor Leefmilieu Brussel Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Introductie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel WAT MOTIVEERT ONS? Jacques CLAESSENS Architecture et Climat UCL Wat motiveert ons?... Hoe kunnen we zin geven aan onze acties? 2 Wat motiveert ons?

Nadere informatie

14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1

14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Energie Management Actieplan 2013 14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Inhoudsopgave 6.1 Reductiedoelstellingen 3 6.2 Plan van aanpak 3 6.3 Samenvatting 6 Energie Management Actieplan

Nadere informatie

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3

Nadere informatie

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Daniel VAN LATHEM Brussel-Energie DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

Commissioning: een absolute aanrader!

Commissioning: een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN? Standpunt van een opdrachtgever Roland RIXEN

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan CO2-Prestatieladder 2014 06-31665260

Energiemanagement actieplan CO2-Prestatieladder 2014 06-31665260 Energiemanagement actieplan CO2-Prestatieladder 2014 06-31665260 Datum: 01-07-2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Belangrijkste energieverbruikers... 3 2.1 Reductiedoelstellingen... 3 2.2 Reductiemaatregelen...

Nadere informatie

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant?

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Energie verwarming en SWW Stijgende prijzen woningen zonder spouwisolatie Woningen met enkel glas Woningen zonder dakisolatie 2 1 Energie elektriciteit

Nadere informatie

Energie-efficiëntie en financiële besparingen: een PLAGE in uw instelling. PLAGE handleiding bestemd voor beslissingnemers

Energie-efficiëntie en financiële besparingen: een PLAGE in uw instelling. PLAGE handleiding bestemd voor beslissingnemers Energie-efficiëntie en financiële besparingen: een PLAGE in uw instelling PLAGE handleiding bestemd voor beslissingnemers INHOUD Een PLAGE: waarom en voor welke resultaten? 4 Een PLAGE, is dat rendabel?

Nadere informatie

Energiebeheer in de VDAB :

Energiebeheer in de VDAB : Energiebeheer in de VDAB : Opzet en resultaten 2006-2013 Alain Caytan - Energiecoördinator VDAB Energiebeheer in de VDAB Indeling presentatie : VDAB : situering en kerncijfers Energiezorg in de VDAB :

Nadere informatie

Verslag over het energiebeleid van de Senaat

Verslag over het energiebeleid van de Senaat Algemene Zaken Verslag over het energiebeleid van de Senaat 1 Stand van zaken: totaal verbruik in 2012 niet genormaliseerd Elektriciteit Gas Water kwh EURO kwh EURO m 3 EURO 2009 932 272 125 897,86 1 772

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW GEDEELTELIJJKE EN GEFASEERDE RENOVATIE HERFST 2018 Bevindingen Technische en financiële argumenten voor de derde-investeerder in het kader van de gefaseerde renovatie van collectieve

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Presentatie

Nadere informatie

Reductie doelstellingen (B: Reductie)

Reductie doelstellingen (B: Reductie) Reductie doelstellingen (B: Reductie) Eis 3.B.1. Barendrecht, oktober 2013 Auteur: Sabine Droog Geaccordeerd door: Leo Droog Directeur Edwin Oudshoorn Bedrijfsleider/ MVO Verantwoordelijk 1 1. Reductiebeleid

Nadere informatie

Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen

Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen Leefmilieu Brussel Afd. Energie, Lucht, Klimaat et Geluid Dpt Ecoconstructie Sophie Duterne 21/04/09 Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen

Nadere informatie

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME PASSIEF-EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME PASSIEF-EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME PASSIEF-EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN LENTE 2012 Pierre WILLEM écorcesprl team@ecorce.be www.ecorce.be OPLEIDING DUURZAME PASSIEF-EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN Dag 1 Inleiding Muriel

Nadere informatie

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX Duurzame renovatie Problematiek van het verdelen van de winst onder eigenaar en huurder Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel Christophe BARBIEUX AFDELING Energie 25 maart 2014 Chronologie

Nadere informatie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie Technische keuzes voor energie-besparingen Jonathan Fronhoffs Cenergie Wie is Cenergie 20 jaar actief in integrale energiezorg Integrale energiezorg is: Volledig traject Alle aspecten van energie in gebouwen

Nadere informatie

Zuinig met energie, niet met comfort Bespaar tot 40% op uw energiefactuur

Zuinig met energie, niet met comfort Bespaar tot 40% op uw energiefactuur Zuinig met energie, niet met comfort Bespaar tot 40% op uw energiefactuur 1 Answers for infrastructure. Optimaliseer het energiebeheer van uw gebouw Gebouwen slorpen maar liefst 40% van het wereldwijde

Nadere informatie

Energie besparen. iedereen kan het. Voorlichtingsavond Dinsdag 13 februari Breukelen. versie 2.0

Energie besparen. iedereen kan het. Voorlichtingsavond Dinsdag 13 februari Breukelen. versie 2.0 Energie besparen iedereen kan het Voorlichtingsavond Dinsdag 13 februari Breukelen versie 2.0 Introductie wie zijn we en agenda Rik Peeters Wie is wie? Subsidie Opdrachten Circulaire Economie Fair Trade

Nadere informatie

Zonnewind CVBA Samen energie besparen en groene energie produceren in Zandhoven

Zonnewind CVBA Samen energie besparen en groene energie produceren in Zandhoven Zonnewind CVBA Samen energie besparen en groene energie produceren in Zandhoven Danny Gladines - danny.gladines@zonnewind.org - +32479297228 Waarom? Bezorgdheid om onze planeet 1. 200 jaar technologische

Nadere informatie

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson

Nadere informatie

ESCOLIMBURG2020 Ondersteuning aan lokale besturen. Sandra Penders (Dubolimburg) Dirk Schreurs (Infrax)

ESCOLIMBURG2020 Ondersteuning aan lokale besturen. Sandra Penders (Dubolimburg) Dirk Schreurs (Infrax) ESCOLIMBURG2020 Ondersteuning aan lokale besturen Sandra Penders (Dubolimburg) Dirk Schreurs (Infrax) ESCOLimburg2020: het project Doel: versnelde realisatie energie-performante overheidsgebouwen Goede

Nadere informatie

Energiebesparing in Nederlandse Universitaire Medische Centra

Energiebesparing in Nederlandse Universitaire Medische Centra Energiebesparing in Nederlandse Universitaire Medische Centra Een benadering van het optimale energiemanagement Ilse Schoenmakers Het onderzoek 1.0 Duurzaamheid krijgt weinig aandacht in de zorgsector.

Nadere informatie

Syndicale actiefiche De mobiliteit

Syndicale actiefiche De mobiliteit Syndicale actiefiche De mobiliteit Brussel, geweststad, is regelmatig verlamd door verkeersopstoppingen en verstikt door de vervuiling. De bedrijven hebben de mogelijkheid om de verkeersstroom die hun

Nadere informatie

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke

Nadere informatie