!!!!! Reflectie - Msc3 & Msc4! Schedeldoekshavencomplex! Rien Pels Rijcken student nr:

Transcriptie

1 Reflectie - Msc3 & Msc4 Schedeldoekshavencomplex Rien Pels Rijcken student nr:

2 Personal Information Naam: Rien Pels Rijcken Student nummer: Adres: Postcode: Woonplaats: Den Haag Telefoonnummer: Studio Studio: Thema: Project: Docenten Architectuur: Bouwtechniek: Gecommitteerde: RMIT Mixed Projects The Hague Leegstaande ministerie gebouwen Schedeldoekshavencomplex, voormalig ministerie van Binnenlandse Zaken en Justitie (JuBi) Wouter Willers Frank Koopman Leontine de Wit

3 Inleiding Tijdens het najaarssemester van 2013 ben ik begonnen met de afstudeer studio Rmit Mixed Projects met als thema leegstaande ministerie gebouwen in Den Haag. Nu het traject van afstuderen bijna aan het einde gekomen is, is het tijd om terug te kijken op deze periode. Ik heb gekozen voor deze studio omdat ik tijdens mijn studie en buiten de studie veel bezig ben geweest met oude monumenten maar nog nooit met op het eerste gezicht minder aansprekende gebouwen als gedateerde kantoorgebouwen van ministeries van de jaren zestig of zeventig. Dit soort projecten zullen in de toekomst een groot deel van de architectonische opgave inhouden en naar mate mijn architectonische kennis groeide werd ook mijn interesse in dit type gebouwen steeds sterker. Onderzoek en resultaten Ik heb onderzoek gedaan naar de bestaande situatie van het gebouw en zijn omgeving. Hieruit heb ik uitgangspunten gehaald voor een hergebruik van het gebouw. De belangrijkste conclusies zijn dat het gebouw introvert is en slecht aansluit op het straatniveau. Het complex heeft twee binnentuinen die nooit optimaal benut zijn en enkel als kijktuinen hebben gefunctioneerd. Ook is er een passage die ontoegankelijk is terwijl dit op een route ligt die het centrum met een achterliggende buurt zou moeten verbinden. Het complex als geheel met hoog en laagbouw spreekt me aan. De constructie is nog een in een goede conditie en is bovendien niet vaak toegepast. De torens zijn met het zogenaamde Jackblock systeem zijn uitgevoerd. Bij de transformatie is wind een belangrijk aspect aangezien dit ook bij het bestaande ontwerp een rol heeft gespeeld en bij dit formaat gebouwen voor onaangename straatniveaus kan leiden. De huidige kantoor functie zal moeten veranderen om toekomst te geven aan het gebouw. Ik heb gekozen voor een mix van functies die aansluiten op de hoogstedelijke lokatie met cultuur, winkels en openbaar vervoer op korte afstand. De belangrijkste ingreep aan het introverte gebouw is de sloop van de middenbouw waardoor er een lichte en aantrekkelijke route door het complex ontstaat op route van de ontoegankelijke passage. De verhoogde binnentuinen zijn gekoppeld aan deze route zodat deze gaan dienen als nieuwe ontsluiting. De huidige gevel voldoet niet voor het nieuwe gebruik door de verandering van functie en de behoefte aan een nieuwe klimaatinstallatie en verhoogde isolatie eisen. Ik heb er voor gekozen om voor de laagbouw de karakteristieke betonnen gevelelementen aan buitenzijde van het complex te behouden en voor de hoogbouw een nieuwe gevelband in een vergelijkbare kleur toe te passen. Aan de binnentuin zijde van de laagbouw verdwijnen de gevelelementen door gedeeltelijke sloop van het gebouw en hier komt hout voor terug. De binnentuin heeft een ander uitstraling dan de buitenzijde van het complex omdat dit de gebruiker het gevoel van een andere rustige wereld binnen de drukke stad moet geven. Om de wind uit de tuinen en route te weren zijn er transparante wind schermen gebruikt. Ik heb gekozen om het laagbouw gedeelte met woningen verder uit te werken evenals de plint zone van het complex. Door het ontwerp wat ik heb gemaakt zal de route tussen het centraal station en het spui over de turfmarkt levendiger worden door de functies in de plint en de toevoeging van woningen waardoor er meer sociale controle zal zijn. De turfmarkt en de doorgang worden routes waar men ook zal verblijven in plaats van een route van A naar B. De aansluiting van de turfmarkt met de rivierenbuurt zal worden versterkt wat een positief effect zal hebben op die buurt. Ik ben tevreden met het resultaat maar ik had meer willen uitwerken. Ik heb te weinig tijd aan de plint besteed waardoor ik hier nog niet helemaal van overtuigd ben. De beste ingreep vind ik de transformatie van de binnentuinen tot entree gebied omdat ik gebruik heb gemaakt van het naar binnen gekeerde karakter van het gebouw.

4 methode Het afstudeer proces wat verdeeld is van P1 tot P5 heeft verschillende manieren van werken gekend. De periode tot de P1 werd gebruikt om zoveel mogelijk informatie in te winnen en dit te analyseren. De periode tot de P2 stond in het teken van het maken van een masterplan voor de omgeving van een gekozen gebouw en het zoeken naar een geschikte toekomstig functie met een eerste concept ontwerp. Tijdens de periode tot de P3 werd het concept ontwerp verder door ontwikkeld. vervolgens werd dit ontwerp uitgewerkt in de periode tot de P4. De P5 zal de laatste periode zijn in het afstudeertraject waarin de eindpresentatie wordt voorbereid. in detail Tijdens de opstart periode werd er in groepen gewerkt om snel vat te krijgen op het gebied en verschillende gebouwen. Tot en met de P1 was de analyse van het bestaande de grootste taak. De werkwijze die hierbij gebruikt werd was grotendeels vastgesteld door de docenten met een duidelijke planning en presentaties. Nadat het gebied met leegstaande gebouwen verkend was heb ik gekozen om samen met Stefan Kok de architectonische en bouwtechnische analyse op het oude Ministerie van Justitie en Binnenlandse zaken te richten. Dit gebouw uit 1978 ligt op een toplocatie tussen het centraal station en het centrum van den haag. We zijn begonnen met het bezoeken van archieven om informatie over het gebouw in te winnen en hebben in korte tijd zo veel mogelijk aspecten van het gebouw onderzocht. Individueel hebben we in een verslag een architectonische en een bouwtechnische analyse gemaakt wat in de periode van de P1 ingeleverd en nagekeken werd. Tot en met de P2 heb ik doorgewerkt aan de analyse om deze te verbeteren. Om een geschikte programma te vinden hebben we in de groep een programma workshop gedaan. Ik ben met behulp van referenties op zoek gegaan naar mogelijk programma s. Ik vond het gebouw De Rotterdam van Rem Koolhaas als voorbeeld. Na mijn P2 presentatie besefte ik door de opmerkingen van de docenten dat ik me onvoldoende had gericht op de kenmerken van de locatie in de zoektocht naar een programma. In de tweede instantie ben ik toen juist gaan kijken naar de indentiteit van de locatie en heb een collage gemaakt van de sferen die ik wilde toevoegen. In het ontwerp proces heb ik veel gebruik gemaakt van maquettes. Eerder werkte ik niet vaak met maquettes, het heeft me geholpen om vat te krijgen op het gebouw. Ik ben ook al vroeg begonnen met het gebouw in Archicad te zetten, dit heeft me veel tijd gekost en in een dergelijk programma teken je al snel veel meer dan uiteindelijk op het eindproduct zichtbaar zal zijn maar het zorgde er wel voor dat ik het gebouw tot in de kleine details heb leren kennen. Voor het maken van de woning plattegronden heb ik gekeken naar referenties en heb ik gekeken naar de doelgroep voor wie de woningen bedoeld zijn. Ik wilde me richten op de laagbouw met woningen maar ook het complex als geheel blijft van belang. Het gebouw is draai- symmetrisch waardoor ingrepen aan een deel van het complex invloed hebben op een ander deel van het complex. Hierdoor ben ik ook veel met de andere gebouw delen bezig geweest. Achteraf gezien heb ik mijn focus teveel naar het totale complex laten gaan waardoor ik te veel wilde onderzoeken en te weinig bezig was met het deel wat ik wilde uitwerken.

5 Proces Tijdens mijn gehele studie heb ik altijd veel getwijfeld aan mezelf en mijn studie keuze. Ik heb een HBO bouwkunde achtergrond, en heb veel moeite gehad om mij aan te passen aan de denkwijze van de Architectuur opleiding. Bij de eerste poging tot afstuderen ben ik afgevallen bij de P2 en was mijn zelfvertrouwen tot een dieptepunt gedaald. Ik vond het moeilijk om mijn werk te bespreken met de docent omdat ik het gevoel had dat alles wat ik deed niet goed was. Na de overweging om te stoppen met de studie heb ik besloten om toch nog een keer te beginnen met de afstudeer studio omdat ik ergens het idee had dat ik wel de juiste talenten had en het vanaf mijn jeugd de droom was om architect te worden. Dus in september 2013 begon ik voor de tweede keer aan de afstudeerstudio van Rmit Mixed Projects, de studio die mij het meest aansprak maar ook bij dezelfde docenten waarbij ik eerder gefaald had en mij vast niet hoog hadden zitten dacht ik toen. De aanpak was zoals ik gewend was van de vorige keer. We starten in groepen en zouden later onze eigen analyse maken. Al bij de stedenbouwkundige analyse begon mijn onzekerheid mij te blokkeren, Ik kon geen onderzoeksvraag bedenken. Architectuur docent, Lidy heeft me toen een zetje gegeven zodat ik door kon. Maar ik merkte dat het niet makkelijker ging dan de eerste afstudeer poging. De architectonische analyse ging beter maar niet makkelijk. Na de P1 starten we met het maken van een masterplan. We werkten hieraan in groepjes waarbij ieder zijn eigen lokatie had. Het leek alsof de rem bij mij nu helemaal was ingetrapt en ik tot stilstand was gekomen. Er kwam niets uit mijn handen en op de avond voor we onze masterplannen zouden presenteren had ik voor mezelf besloten dat ik zou stoppen met de studio. De volgende dag ben ik naar mijn docenten gegaan, ik zei dat ik overwoog te stoppen. Ik kreeg het advies om de vragen op te schrijven die ik had bij mijn masterplan en deze te presenteren aan de groep. Ik was deze dag naar bouwkunde gekomen met het besluit te stoppen maar ik besloot dit toch nog maar te doen om te zien wat het zou brengen. Ik kreeg bruikbare adviezen van de groep en kwam tot de conclusie dat ik moeite had met een focus te zoeken. Ik wilde alle problemen oplossen waardoor ik vastliep. Ik kreeg Wouter als hoofdbegeleider en we begonnen te werken aan het ontwerp. Tot dit moment had ik niet vaak begeleiding van Wouter gehad en kende hem dus ook niet heel goed. Ik was blij dat de periode van analyseren en masterplan achter de rug was maar ik wist dat ik nu niet weer moest blokkeren om mijn P2 nu wel te kunnen halen. De begeleidingen verliepen voor mijn gevoel al snel goed en het vertrouwen begon te groeien dat ik de juiste ideeën voor het gebouw had. Voor het eerst sinds tijden had ik weer plezier in wat ik deed. De P2 was een moment waar ik tegenop zag. Het go/no-go moment bepaalde of ik nu wel door zou gaan. Ik kreeg een retake, maar was hier al gelukkig mee. De voorbereiding van de retake heeft me nog veel moeite gekost maar uit eindelijk was er een resultaat waarmee ik verder kon richting de P3. Voor mij was het feit dat ik mijn P2 gehaald had een overwinning. Ik voelde mij nu pas echt onderdeel van de groep omdat ik wist dat ik niet weer zou afvallen. Ik ging met plezier naar begeleiding en de rem die ik gevoeld had was er niet meer. Ik was niet meer bang om fouten te maken en voelde vertrouwen bij de docenten. Conclusie De belangrijkste les die ik geleerd had was niet te verdrinken in een te grote opgave maar om de focus te vinden. Ik heb ook geleerd om niet teveel naar andere te kijken en mij te vergelijken maar van mijn eigen kracht uit te gaan. Ik heb meer gevoel voor de technische kant dan de architectonisch kant maar de architectonische kant is wel nog verder gegroeid in de afgelopen periode. Nu het einde nadert merk ik wel dat het vinden van de focus een zwakte van mij blijft. Ik heb gekozen voor een zeer groot gebouw en ik heb de neiging om alles te willen ontwerpen waardoor er tijdnood ontstaat om de meest belangrijke zaken op tijd af te krijgen.