Meer tomaten produceren met minder energie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meer tomaten produceren met minder energie"

Transcriptie

1 Meer tomaten produceren met minder energie Wendy Vanlommel LA-traject LED interlight 5. LED interlight + extra LED LED interlight 5. LED interlight + extra LED 1

2 Stengeldichtheid 169 µmol/m²s SON-T = standaard systeem Start = Merliceop 2,5 st/m² 3,75 st/m² = 1/2 ES -4,17 st/m² = 2/3 ES -4,58 st/m² = 5/6 ES (Opm.: vervroegd = sneller naar eindstengeldichtheid) 169 SON-T Stengeldichtheid 169 µmol/m²s SON-T = standaard systeem Productie afhankelijk van: 7 Aantal vruchten per m² 720 als stengeldichtheid 660 Vruchtgewicht als stengeldichtheid # vr n/m² # vr'n/m² Vruchtgewicht Vruchtgewicht (g) ,75 st/m²4,17 st/m²4,17 st/m² 4,58 st/m² vervroegd Stengeldichtheid 169 µmol/m²s SON-T = standaard systeem Productie afhankelijk van: 110 Aantal vruchten per m² als stengeldichtheid Vruchtgewicht als stengeldichtheid 70 In theorie maximale productie bij 6 st/m² MAAR vruchtgewicht is dan niet meer aanvaardbaar (110 g) Ptoductie (kg/m²) SON-T Stengeldichtheid (st/m²) 2

3 3. 4. LED interlight 5. LED interlight + extra LED Planten 11% meer licht gehad dan in standaard systeem Zon: van straling (J/cm²) naar PAR (µmol/m²) Planten 11% meer licht gehad dan in standaard systeem Zon: van straling (J/cm²) naar PAR (µmol/m²) SON-T gebrand tot eind april 16 3

4 Planten 11% meer licht gehad dan in standaard systeem Zon: van straling (J/cm²) naar PAR (µmol/m²) SON-T gebrand tot eind april 16 LED s aan en uit tot einde teeltseizoen obv instraling: 5u -16u: boven 500 W/m² uit Productieverschil met standaard systeem voor alle stengeldichtheden Hogere productie met hogere stengeldichtheid SON-T 169 SON-T + 55 LED Tot meer productie 2 1 7% 11% 4

5 Tot meer productie Veel meer energie verbruikt door LED s te laten branden Uiteindelijk veel meer energie gestoken in 1 kg tomaten Zelfs bij hoogste stengeldichtheid 2 22% 18% 1 7% 11% Hoge producties met dit systeem 1 Kg tomaat in dit systeem kost meerenergie dan in standaard systeem met enkel SON-T lampen LED interlight 5. LED interlight + extra LED 5

6 LED interlight 114 µmol/m²s SON-T + 55 µmol/m²s LED: Ook een systeem met 169 µmol/m²s Planten uiteindelijk 4% meer licht gehad doordat LED s zijn blijven branden in zomer en najaar 169 SON-T 114 SON-T + 55 LED 70 LED interlight 114 µmol/m²s SON-T + 55 µmol/m²s LED: Met hoogste stengeldichtheid meer productie 1 2% 3% LED interlight 114 µmol/m²s SON-T + 55 µmol/m²s LED: Met hoogste stengeldichtheid meer productie Tot eind april: minder energie verbruikt Op een heel teeltseizoen ~ evenveel energie verbruikt 1 2% 3% % -8% -1-12% 6

7 LED interlight 114 µmol/m²s SON-T + 55 µmol/m²s LED: Creëert (lichte) meerproductie 1 Kg tomaat in dit systeem kost minderenergie dan in standaard systeem met enkel SON-T lampen LED interlight 5. LED interlight + extra LED LED interlight + extra LED 114 µmol/m²s SON-T + 2 x 55 µmol/m²s LED: Systeem met 224 µmol/m²s Planten uiteindelijk 14% meer licht gehad doordat LED s zijn blijven branden in zomer en najaar SON-T 114 SON-T + 2x55 LED

8 LED interlight + extra LED 114 µmol/m²s SON-T + 2 x 55 µmol/m²s LED: Meer productie tov standaard systeem % LED interlight + extra LED 114 µmol/m²s SON-T + 2 x 55 µmol/m²s LED: Meer productie tov standaard systeem Eind april: iets hoger verbruik door 2 LED s Einde teeltseizoen: verbruik, maar totaal verbruik lager dan bij 169 SON-T + 55 LED (en iets hogere productie) % 12% 1 7% 18% LED interlight + extra LED 114 µmol/m²s SON-T + 2 x 55 µmol/m²s LED: Meer productie tovstandaard systeem, ook meer productie tov169 SON-T + 55 LED Meerenergie nodig voor 1 kg tomaten dan in standaard systeem met enkel SON-T lampen Met hogere stengeldichtheden is verschil klein Verschil wegwerken met optimalisatie teelttechniek Hogere stengeldichtheid?? Anders aan- en uitschakelen LED s?? 8

9 Bedankt voor uw aandacht VRAGEN? Onderzoek in het kader van LA-traject Proefcentrum Hoogstraten Voort 71, 2328 Hoogstraten (Meerle) Tel.: +32 (0) Wendy.Vanlommel@proefcentrum.be 9

19/01/2017. H o e h a a l j e m e e r u i t b e l i c h t e t o m a t e n? V a n t h e o r i e n a a r p r a k t i j k. Meer productie door:

19/01/2017. H o e h a a l j e m e e r u i t b e l i c h t e t o m a t e n? V a n t h e o r i e n a a r p r a k t i j k. Meer productie door: H o e h a a l j e m e e r u i t b e l i c h t e t o m a t e n? Stefaan Fabri 17/01/2017 V a n t h e o r i e n a a r p r a k t i j k Meer productie door: Stengeldichtheid Verhogen lichtniveau Lichtverdeling

Nadere informatie

LED-belichting in aardbeien Aardbeiendag Erik Stappers Plant Specialist Horticulture 9 januari 2019

LED-belichting in aardbeien Aardbeiendag Erik Stappers Plant Specialist Horticulture 9 januari 2019 LED-belichting in aardbeien Aardbeiendag 2019 Erik Stappers Plant Specialist Horticulture 9 januari 2019 Agenda Intro Philips Horti LED Licht & rekenen met licht Efficient en effectief licht Resultaten

Nadere informatie

Jaarrond Belgische aardbeien met assimilatiebelichting. Agenda. Inleiding 17/01/2017. Verloop aardbeiseizoen:

Jaarrond Belgische aardbeien met assimilatiebelichting. Agenda. Inleiding 17/01/2017. Verloop aardbeiseizoen: Jaarrond Belgische aardbeien met Studiedag belichting: Van licht naar gewicht LA-traject 140979 17 januari 2017 Proefcentrum Hoogstraten Katrijn Stoffels Agenda Inleiding: verloop aardbeiseizoen Hoe aardbeiteelt

Nadere informatie

De Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder

De Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder De Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder Zicht op Licht, 29 oktober 2013, Wageningen Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Inleiding Natuurlijk zonlicht is gratis! Gratis licht voor groei,

Nadere informatie

Licht en planten (onder glas)

Licht en planten (onder glas) Licht en planten (onder glas) Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Masterclass workshop, 17 april 2008 Inhoud Licht en straling Stuurlicht LEDs Diffuus Licht Zonlichtspectrum Straling Golflengte Opmerking

Nadere informatie

LED verlichting in kassen:

LED verlichting in kassen: LED verlichting in kassen: met minder energie meer bloemen en groenten van betere kwaliteit Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw: Nederland is wereldleider. Teelt van groenten,

Nadere informatie

LED-verlichting in de praktijk

LED-verlichting in de praktijk LED-verlichting in de praktijk Liesbet Blindeman Destelbergen 8 juni 2011 Inhoud Wat is een LED en wat zijn de voordelen Toepassingen in de sierteelt Teelt van snijrozen Perkplanten Forcerie Azalea Kamerplanten

Nadere informatie

Winterlichtkas: spectaculaire resultaten

Winterlichtkas: spectaculaire resultaten Winterlichtkas: spectaculaire resultaten dankzij of ondanks het nieuwe telen? Studiemiddag HNT Den Bosch 12 december 2018, Frank Kempkes en Jan Janse Teelt 2018 2 Gewas: ras Hi-Power, plantdatum 28 dec

Nadere informatie

Plant Elevation System (PES)

Plant Elevation System (PES) Proefcentrum Hoogstraten (Meerle, België) Serreteelt tomaat, Proef in opdracht van Atgrow B.V. PROEFCENTRUM HOOGSTRATEN VZW. Tel. 32 (3) 315 7 52 BTW NR.: BE 47.592.2 Voort 71 Fax. 32(3) 315 87 47.592.2

Nadere informatie

7/12/2018 ECONOMISCHE VERANTWOORDING VAN BELICHTING IN DE GLASTUINBOUW. Herman Marien Thomas More Kenniscentrum Glastuinbouw

7/12/2018 ECONOMISCHE VERANTWOORDING VAN BELICHTING IN DE GLASTUINBOUW. Herman Marien Thomas More Kenniscentrum Glastuinbouw ECONOMISCHE VERANTWOORDING VAN BELICHTING IN DE GLASTUINBOUW Herman Marien Thomas More Kenniscentrum Glastuinbouw 2 ECONOMISCHE ANALYSE BELICHTING EN WAT MEENEMEN Zelfde taal spreken als het gaat over

Nadere informatie

Bijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas. Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse

Bijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas. Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse Bijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse Ons energiegebruik (warmte) Redenen om warmte in de kas te brengen 1. Setpoint verwarmen handhaven 2. Gewas

Nadere informatie

Gebruik van aanvullende LED-belichting in tweelagensysteem aardbei onder glas

Gebruik van aanvullende LED-belichting in tweelagensysteem aardbei onder glas Verslag Doormeting Gebruik van aanvullende LED-belichting in tweelagensysteem aardbei onder glas Auteurs: P. Melis, K. Stoffels & M. Vervoort (Proefcentrum Hoogstraten - PCH) 1 Doel Op Proefcentrum Hoogstraten

Nadere informatie

Energiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen

Energiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen Energiezuinig telen in de glastuinbouw Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen Toelichting project Overzicht Invloed van verschillend E-besparende maatregelen: Schermen Variëren met plantdatum Zomerstookstop

Nadere informatie

LED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018.

LED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018. LED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018. Belichting in de glastuinbouw Jaarrond gevraagde kwaliteit en kwantiteit

Nadere informatie

copyright Proeftuinnieuws

copyright Proeftuinnieuws Thema: Tomaat Rassenproef trostomaten doorteelt 217 Eindelijk potentiële kandidaat voor Princess Na een jarenlange zoektocht naar een kwalitatief beter ras voor het Princess-segment dient er zich eindelijk

Nadere informatie

Workshops LichtEvent 9 december Door: André Flinterman

Workshops LichtEvent 9 december Door: André Flinterman Workshops LichtEvent 9 december 2015 Door: André Flinterman Optimalisatie huidige belichting Om de lichtoutput van de lampen te verhogen is onderhoud essentieel. Ook om problemen te voorkomen. Waar moet

Nadere informatie

27/11/2015. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk. 1. Inleiding. 1.

27/11/2015. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk. 1. Inleiding. 1. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk Masterclass 22 oktober 2015 HAS Den Bosch BOGO project Klimaat en energie: nieuwe low input teeltsystem

Nadere informatie

The lessons learned 2009

The lessons learned 2009 58 Greenportkas: The lessons learned 29 Een belangrijk onderdeel van de Greenportkas is het onderzoek dat Wageningen UR Glastuinbouw uitvoert. Het doel is de teler te ondersteunen, o.a. door het nauwkeurig

Nadere informatie

Toepassing van belichting in de tuinbouw

Toepassing van belichting in de tuinbouw Toepassing van belichting in de tuinbouw Liesbet Blindeman Destelbergen 18 januari 2012 Inhoud Wat is licht? Hoe kunnen we licht meten? Omrekeningsfactoren Toepassingen kunstlicht in de praktijk Licht:

Nadere informatie

Geleid bezoek belichte teelt tomaat 03/03/2016

Geleid bezoek belichte teelt tomaat 03/03/2016 G e l e i d b e z o e k b e l i c h t e t e e l t t o m a a t P S K W G e l e i d b e z o e k t o m a a t 0 3-0 3-2 0 1 6 1. Bemisia tabaci, een nieuwe plaag 2. Rassenproef losse tomaten 3. Strategie bladsnijden

Nadere informatie

Stuurlicht: wat kunnen we ermee 2. Licht Event 10 december 2014 Arca Kromwijk, Wageningen UR Glastuinbouw

Stuurlicht: wat kunnen we ermee 2. Licht Event 10 december 2014 Arca Kromwijk, Wageningen UR Glastuinbouw Stuurlicht: wat kunnen we ermee 2 Licht Event 10 december 2014 Arca Kromwijk, Wageningen UR Glastuinbouw arca.kromwijk@wur.nl Stuurlicht Freesia Normaal assimilatielicht (SON-T 35 µmol/m 2 /s) met stuurlicht

Nadere informatie

2SaveEnergykas 2017 Een sterk gewas met weinig gas

2SaveEnergykas 2017 Een sterk gewas met weinig gas 2SaveEnergykas 2017 Een sterk gewas met weinig gas Energiek event 5 april 2018 Frank Kempkes De aanleiding 2010 bouw VenlowEnergy kas Isolatieglas met transmissie enkele % onder standaard glas Ontvochtiging

Nadere informatie

Kennis uitwisseling ervaringen met LED verlichting in de aardbeienteelt

Kennis uitwisseling ervaringen met LED verlichting in de aardbeienteelt Kennis uitwisseling ervaringen met LED verlichting in de aardbeienteelt juli 2010 Gefinancieerd door Productschap Tuinbouw Uitgevoerd door: Ing. Bart Vromans Bart.vromans@hortinova.nl Kennis uitwisseling

Nadere informatie

Van licht naar gewicht - België 17/01/2017

Van licht naar gewicht - België 17/01/2017 G e n e r a t i e f p a p r i k a s t e l e n o n d e r b e l i c h t i n g : e e n u i t d a g i n g Liesbet Van Herck 17 januari 2017 W a a r o m b e l i c h t i n g Belichting neemt toe in glastuinbouw

Nadere informatie

SNIJBOON ONDER GLAS 2015

SNIJBOON ONDER GLAS 2015 SNIJBOON ONDER GLAS 215 1. Snijboon - vergelijking stengeldichtheid en bladplukfrequentie TOAGLA15SJB_TT1 Doel van de proef Bepalen wat de invloed is van de stengeldichtheid en de frequentie van bladplukken

Nadere informatie

Mogelijkheden van belichting door teeltsturing in jaarrondteelten paprika

Mogelijkheden van belichting door teeltsturing in jaarrondteelten paprika Mogelijkheden van belichting door teeltsturing in jaarrondteelten paprika R. Maaswinkel B. Berkhout M. Raaphorst Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Sector Glastuinbouw December 2003 Projectnummer 41704606

Nadere informatie

Het Nieuwe Telen toegepast in aardbeien onderglas!

Het Nieuwe Telen toegepast in aardbeien onderglas! Het Nieuwe Telen toegepast in aardbeien onderglas! 10-1-2018 Lisanne Helmus (Met dank aan: Klaas Walraven en Peter Geelen) Defenitie Het Nieuwe Telen Optimaal telen in balans met toepassing van kennis

Nadere informatie

Energiezuinige teelt Alstroemeria

Energiezuinige teelt Alstroemeria Energiezuinige teelt Alstroemeria Metingen op bedrijven en energiezuinige teeltconcept Energiek 2020 Event 9 maart 2017, Nieves García Feije de Zwart, Peter van Weel, Johan Steenhuizen, Marco de Groot

Nadere informatie

Inhoud. Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Intro fotosynthese: het belang van CO 2 Onderzoek luie bladeren Discussie

Inhoud. Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Intro fotosynthese: het belang van CO 2 Onderzoek luie bladeren Discussie Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Sander Hogewoning (Plant Lighting BV) i.s.m. Govert Trouwborst (Plant Lighting BV) Sander Pot (Plant Dynamics BV) Stefan Persoon (Inno Agro BV)

Nadere informatie

Gialte (E20B.0132) Teeltrichtlijnen. enzazaden.nl. Raseigenschappen

Gialte (E20B.0132) Teeltrichtlijnen. enzazaden.nl. Raseigenschappen Teeltrichtlijnen Gialte (E20B.0132) Raseigenschappen Lichtgeel geblokte paprika Tm:0-3 resistent Niet gevoelig voor gedegenereerde planten Vrij open, maar relatief compact gewas Eenvoudige zetting Uniforme

Nadere informatie

Workshops LichtEvent 9 december 2015

Workshops LichtEvent 9 december 2015 Workshops LichtEvent 9 december 2015 Door: André Flinterman Optimalisatie huidige belichting Om de lichtoutput van de lampen te verhogen is onderhoud essentieel. Ook om problemen te voorkomen. Waar moet

Nadere informatie

Licht, belichting & kwaliteit. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw KCB, 16 febr 2011

Licht, belichting & kwaliteit. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw KCB, 16 febr 2011 Licht, belichting & kwaliteit Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw KCB, 16 febr 2011 Licht en Belichting Waarom belichten wij? Jaarrond teelt Productieverhoging -> groeilicht Kwaliteitverbetering -> stuurlicht

Nadere informatie

G e l e i d b e z o e k b e l i c h t e t e e l t t o m a a t

G e l e i d b e z o e k b e l i c h t e t e e l t t o m a a t G e l e i d b e z o e k b e l i c h t e t e e l t t o m a a t Lieve Wittemans 02/02/2015 1. Installatie en proefopzet 2. Verloop teelt 3. Sturing 4. Rassenproef trostomaten 5. Planttypes bij trostomaat

Nadere informatie

Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant?

Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant? Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoel Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Peter van Weel, Hendrik Jan van

Nadere informatie

CO 2 : op zoek naar het optimum

CO 2 : op zoek naar het optimum 1/31/27 CO 2 : op zoek naar het optimum Wat komt er aan de orde? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Anja Dieleman, Tom

Nadere informatie

Telen op tray en containervelden zonder lozing bedrijfsafvalwater

Telen op tray en containervelden zonder lozing bedrijfsafvalwater Telen op tray en containervelden zonder lozing bedrijfsafvalwater Studiedag azalea 23 februari 2017 Peter Melis Trayvelden: Inleiding ~ Hellende, afgedekte velden ~ Open lucht, neerslag ~ Teeltseizoen:

Nadere informatie

Wat is een mobiele teelt? Bij een mobiele teelt worden de planten individueel of in groepen verplaatst in de kas.

Wat is een mobiele teelt? Bij een mobiele teelt worden de planten individueel of in groepen verplaatst in de kas. Korte notitie HAALBAARHEID MOBIEL SYSTEEM BIJ KOMKOMMER juni 2005 Jan Janse, Marcel Raaphorst en Peter van Weel PPO Glastuinbouw PT projectnummer 11801-13 PPO projectnummer 41780163 Aanleiding Evenals

Nadere informatie

Optimalisatie lichtbenutting in de winterperiode

Optimalisatie lichtbenutting in de winterperiode Optimalisatie lichtbenutting in de winterperiode In opdracht van Programma Kas als Energiebron 2014 2015 Intern projectnummer: 14393 Door: Jeroen Sanders Proeftuin Zwaagdijk Tolweg 13 1681 ND ZwaagdijkOost

Nadere informatie

Gialte (E20B.0132) enzazaden.nl. Teeltrichtlijnen. Raseigenschappen

Gialte (E20B.0132) enzazaden.nl. Teeltrichtlijnen. Raseigenschappen Gialte (E20B.0132) Teeltrichtlijnen Raseigenschappen Lichtgeel geblokte paprika Tm:0-3 resistent Niet gevoelig voor gedegenereerde planten Vrij open, maar relatief compact gewas Eenvoudige zetting Uniforme

Nadere informatie

LED licht bij zonlicht. LED licht bij zonlicht. Lichtkleuren: effecten op planten. Lichtkleuren: effecten op planten IDC-LED.

LED licht bij zonlicht. LED licht bij zonlicht. Lichtkleuren: effecten op planten. Lichtkleuren: effecten op planten IDC-LED. LED licht bij zonlicht LED licht bij zonlicht Gewasbijeenkomst komkommer Bleiswijk, 28 maart 2019 Anja Dieleman, Kees Weerheim en Jan Janse Doel: komen tot goede basisspectra voor LED licht als aanvulling

Nadere informatie

Uitwerking examen e tijdvak

Uitwerking examen e tijdvak Uitwerking examen 2014 1 e tijdvak Vraag 1. schakelaar en lampje met het juiste symbool in serie met de weerstand 1 voltmeter met het juiste symbool parallel over het lampje 1 en Als er geen stroomkring

Nadere informatie

BELICHTING EN ENERGIE 18/01/ januari 2017 Herman Marien. Wat krijgen we van de natuur?

BELICHTING EN ENERGIE 18/01/ januari 2017 Herman Marien. Wat krijgen we van de natuur? 18/1/217 BELICHTING EN ENERGIE 17 januari 217 Herman Marien Though it is pleasant weaving nets, it is wiser to make cages. (Thomas More 1478 1535) BELICHTING EN ENERGIE Wat krijgen we van de natuur? Hoeveel

Nadere informatie

Kenmerken en mogelijkheden met nieuwe rassen op stelling

Kenmerken en mogelijkheden met nieuwe rassen op stelling Kenmerken en mogelijkheden met nieuwe rassen op stelling Junidragers & doordragers Studiedag Pamel 10 maart 2018 Katrijn Stoffels Overzicht Rassenonderzoek PCH Nieuwe junidragers Rassenproef doordragers

Nadere informatie

Economie van Het Nieuwe Telen

Economie van Het Nieuwe Telen Economie van Het Nieuwe Telen Innovatienetwerk Duurzame EnErgie 2-3-21 Marc Ruijs Peter Vermeulen LEI en WUR Glastuinbouw WUR Glastuinbouw Inhoud Inleiding Pilotgewassen en referentie Varianten van Het

Nadere informatie

copyright Proeftuinnieuws

copyright Proeftuinnieuws Glas Tussenresultaten rassenproeven paprika 2016 Rode Nesbitt en gele E20B.0132 en MY3 zijn beloftevol Nu het derde zetsel bijna is afgeoogst kunnen we al een tussentijdse evaluatie van de paprikarassen

Nadere informatie

Teelt en energie van VenlowEnergy naar ID

Teelt en energie van VenlowEnergy naar ID Teelt en energie van VenlowEnergy naar ID Ervaringen en resultaten van de VenlowEnergy kas t/m 2014 en de eerste ervaringen van de ID kas 23 oktober 2014, Frank Kempkes Aanleiding van de VenlowEnergy HNT

Nadere informatie

300 tot 2800 nm 380 tot 750 nm 400 tot 700 nm. HOEVEELHEID Joule [J] / mol [mol]

300 tot 2800 nm 380 tot 750 nm 400 tot 700 nm. HOEVEELHEID Joule [J] / mol [mol] Licht en elektrische energie in belichte tomatenteelt Licht is van groot belang voor de groei, ontwikkeling en vruchtzetting van planten. Daarom willen we in dit artikel inzicht verschaffen over hoe een

Nadere informatie

Het Nieuwe Telen bij tomaat. Marcel Raaphorst, Wageningen UR Glastuinbouw

Het Nieuwe Telen bij tomaat. Marcel Raaphorst, Wageningen UR Glastuinbouw Het Nieuwe Telen bij tomaat Marcel Raaphorst, Wageningen UR Glastuinbouw Onderwerpen Gevolgen HNT op temperatuur en gewas Plantbelasting Assimilatenbalans Generatief en vegetatief gewas Bladrandjes en

Nadere informatie

Nieuwe variëteiten getest op hun kwaliteiten als losse tomaat

Nieuwe variëteiten getest op hun kwaliteiten als losse tomaat Thema Rassenproef losse tomaten doorteelt 2006 Nieuwe variëteiten getest op hun kwaliteiten als losse tomaat Zowel voor het segment Baron als voor het segment Prince werden een aantal nieuwe variëteiten

Nadere informatie

FORD RANGER 203410_Ranger_2015.5_COVER_V2.indd 1-3 14/08/2014 16:39:54

FORD RANGER 203410_Ranger_2015.5_COVER_V2.indd 1-3 14/08/2014 16:39:54 FORD RANGER 2 3 4 5 1.8 m3 6 7 8 9 10 11 3 7 8 5 1 2 4 6 9 10 12 13 3500kg 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 28 29 30 [Nm] 475 450 425 400 375 [kw] [PS] 180 245 165 224 150 204 135 184 31 350 325

Nadere informatie

FORD RANGER Ranger_2013.5_Cover_V2.indd 1 20/12/2012 14:57

FORD RANGER Ranger_2013.5_Cover_V2.indd 1 20/12/2012 14:57 FORD RANGER 1 2 3 4 5 1.8 m3 6 7 8 9 10 11 1 4 6 10 9 7 2 8 5 3 12 13 3500kg 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 28 29 29 30 [Nm] 475 450 425 400 375 350 325 [kw] [PS] 180 245 165 224 150 204

Nadere informatie

Welkom op de Open Dag Tomaat!

Welkom op de Open Dag Tomaat! Welkom op de Open Dag Tomaat! PSKW 26/08/2014 Inhoud Chloraat, een nieuwe contaminant Alternatieven voor ethefon in de tomatenteelt (Bart Van Calenberge) Rassenproeven Onderstammenproeven Rebelski en Foundation

Nadere informatie

Emissieloos Telen 2017 Update 31/08/2017 nummer 4

Emissieloos Telen 2017 Update 31/08/2017 nummer 4 Emissieloos Telen 17 Update 31/8/17 nummer 4 De overheid en de sector hebben afspraken gemaakt over het verminderen van de lozingen van drainwater, met als eindpunt een (nagenoeg) emissieloze glastuinbouw

Nadere informatie

Introductie temperatuur

Introductie temperatuur Introductie temperatuur Met temperatuur kan de balans in de plant worden gehouden. De temperatuur bepaalt de snelheid van de processen die in de plant spelen. Onder een bepaalde temperatuur staan de processen

Nadere informatie

copyright Proeftuinnieuws

copyright Proeftuinnieuws Glas Tussenresultaten rassenproeven paprika 2015 Kan Redwing zijn productievoorsprong behouden? Na twee maanden oogsten in de paprikateelt zijn de eerste rassenverschillen zichtbaar. Nu de zomer goed op

Nadere informatie

CO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw

CO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw CO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw Wat komt er aan de orde? Resultaten enquêtes Fotosynthese Relaties CO 2, licht en temperatuur Effecten CO 2

Nadere informatie

Energiebewust belichten: een hele kunst

Energiebewust belichten: een hele kunst Energiebewust belichten: een hele kunst Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw 10 november, 2009 Belichting in Nederland Tuinbouw onder glas 10 500 ha Glastuinbouw met kunstlicht - 2000 ha (19%) + 1% op

Nadere informatie

Hoe om te gaan met oplopend Na?

Hoe om te gaan met oplopend Na? Hoe om te gaan met oplopend Na? Wim Voogt, Aat van Winkel, Andrea Diaz, Nina Oud, Tommaso Barbagli Probleem Zoutbelasting 2 1 gehalte % Na mmol/l Probleem Zoutbelasting Hemelwater opvang Meststoffen 3

Nadere informatie

RASSENPROEF TOMAAT VOOR VERWERKING IN TUNNEL

RASSENPROEF TOMAAT VOOR VERWERKING IN TUNNEL RASSENPROEF TOMAAT VOOR VERWERKING IN TUNNEL Proefcode: gb12tors02 Uitgevoerd in opdracht van: Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw Technisch Comité Karreweg 6 9770 Kruishoutem

Nadere informatie

Licht: betekenis voor 1-jarige zomerbloeiers

Licht: betekenis voor 1-jarige zomerbloeiers Licht: betekenis voor 1-jarige zomerbloeiers Tom Dueck & Filip van Noort, WUR Glastuinbouw December 11, 2008 Inhoud Wat is licht? Licht en planten: groeilicht Licht en planten: stuurlicht LEDs: ervaringen,

Nadere informatie

Praktijkonderzoek mobiele belichting bij paprika

Praktijkonderzoek mobiele belichting bij paprika Praktijkonderzoek mobiele belichting bij paprika Ruud Maaswinkel Marcel Raaphorst Leo van der Valk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Glastuinbouw December 23 Projectnummer 4174621 23 Wageningen,

Nadere informatie

Energie in de glastuinbouw

Energie in de glastuinbouw Energie info glastuinbouw 22-11-2004 Energie in de glastuinbouw Eenheden Voelbaar / niet voelbaar Brandstof Benutte deel Prijs energiekost Alternatieve energie BBT Serre verliezen Energieproductie Vermogen

Nadere informatie

Optimaal gebruik van CO 2

Optimaal gebruik van CO 2 Optimaal gebruik van CO 2 Energiek2020 Event, 17 maart 2011 Anja Dieleman Wageningen UR Glastuinbouw Onderwerpen Trends CO 2 balans van de kas Effecten van CO 2 op groei Fysiologisch effect van CO 2 :

Nadere informatie

Near Infrared Radiation (NIR) reflectie:

Near Infrared Radiation (NIR) reflectie: Near Infrared Radiation (NIR) reflectie: Effect op kasklimaat en productie van rozen Frank Kempkes Wageningen UR Glastuinbouw Met dank aan Cecilia Stanghellini en Silke Hemming Eigenschappen van een kasdek

Nadere informatie

copyright Proeftuinnieuws

copyright Proeftuinnieuws Thema: Tomaat Rassenproef trostomaten doorteelt 2015 Op zoek naar kwaliteit bij de trostomaten Hoewel er wel wat aanmerkingen kunnen worden gemaakt op de kwaliteit van Merlice, blijft het in het Princess-segment

Nadere informatie

Vruchtkwaliteit. Meer is zeker niet altijd beter!!! Stikstofbemesting. Bemesting bij appel en peer. Er zijn zeer grote jaarsinvloeden

Vruchtkwaliteit. Meer is zeker niet altijd beter!!! Stikstofbemesting. Bemesting bij appel en peer. Er zijn zeer grote jaarsinvloeden 6 Bemesting bij appel en peer Vruchtkwaliteit Ann Gomand 18 januari 19 Meer is zeker niet altijd beter!!! Proefcentrum Fruitteelt vzw Fruittuinweg 1, B 38 Sint Truiden 3 ()11 69 7 8 pcfruit@pcfruit.be

Nadere informatie

Milieubelasting per eenheid product in de glastuinbouw

Milieubelasting per eenheid product in de glastuinbouw Milieubelasting per eenheid product in de glastuinbouw 2004-2016 Jan Buurma en Ruud van der Meer De glastuinbouw wil laten zien welke resultaten de sector in de periode 2004-2016 heeft geboekt op het gebied

Nadere informatie

Licht met meerwaarde. Philips GreenPower LED interlighting module Licht tussen het gewas

Licht met meerwaarde. Philips GreenPower LED interlighting module Licht tussen het gewas Licht met meerwaarde Philips GreenPower LED interlighting module Licht tussen het gewas De positie van belichting Licht brengt leven. Om de zon een handje te helpen en de gewassen te ondersteunen in de

Nadere informatie

APRAKTIJKONDERZOEK. Implementatie oogstprognose. Vli. PLANT & OMGEVING Productschap Tuinbouw. R.C. Kaarsemaker

APRAKTIJKONDERZOEK. Implementatie oogstprognose. Vli. PLANT & OMGEVING Productschap Tuinbouw. R.C. Kaarsemaker Vli APRAKTIJKONDERZOEK PLANT & OMGEVING Productschap Tuinbouw Implementatie oogstprognose R.C. Kaarsemaker Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector glastuinbouw april 2003 PPO GT13084 WAEENINGEN

Nadere informatie

Energiemanagement Alstroemeria

Energiemanagement Alstroemeria Energiemanagement Alstroemeria Energie-efficiënte temperatuurstrategie in relatie tot belichting voor de teelt van Alstroemeria Monica Kersten, Edwin Rijpsma en Gerrit Heij Wageningen UR Glastuinbouw november

Nadere informatie

Led belichting in de aardbeienteelt

Led belichting in de aardbeienteelt Led belichting in de aardbeienteelt Door: Bart Vromans HortiNova cursus 13 & 14 februari 2008, Diepgang in de bodem Assimilatiebelichting in de aardbeienteelt Bedrijfsgegevens Familie Franken 20000 m2

Nadere informatie

monitoringsproef: Verhoogde daglichtbenutting Alstroemeria door gebruik diffuuscoating?

monitoringsproef: Verhoogde daglichtbenutting Alstroemeria door gebruik diffuuscoating? monitoringsproef: Verhoogde daglichtbenutting Alstroemeria door gebruik diffuuscoating? Govert Trouwborst Sander Hogewoning Reinder van der Spek 9 maart 2017 Team: Dr. ir. Sander Hogewoning, Dr. ir. Govert

Nadere informatie

Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie?

Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Sander Pot (Plant Dynamics BV) i.s.m. Govert Trouwborst (Plant Lighting BV) Sander Hogewoning (Plant Lighting BV) Stefan Persoon (Inno Agro BV)

Nadere informatie

Het Nieuwe Belichten onder Diffuus glas

Het Nieuwe Belichten onder Diffuus glas Het Nieuwe Belichten onder Diffuus glas Tom Dueck 1, Arie de Gelder 1, Jan Janse 1, Frank Kempkes 1, Piet Hein Baar 2 & Willem Valstar 2 1 Wageningen UR Glastuinbouw 2 GreenQ Improvement Centre Rapport

Nadere informatie

Belichting bij sla. Economische haalbaarheidsstudie. Marcel Raaphorst Jan Janse

Belichting bij sla. Economische haalbaarheidsstudie. Marcel Raaphorst Jan Janse Belichting bij sla Economische haalbaarheidsstudie Marcel Raaphorst Jan Janse Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk juni 2007 Projectnummer: 3242000149 2007 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw Alle

Nadere informatie

Verder verbeteren in

Verder verbeteren in VISIE OP MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN IN CIJFERS 205 Verder verbeteren in 206-207 Maatschappelijk gezien hebben de bouwbedrijven binnen VB Groep hebben ook het afgelopen jaar niet stilgestaan,

Nadere informatie

Verdamping: Hoe reageert mijn gewas? Meer behoefte aan kennis, inzicht in :

Verdamping: Hoe reageert mijn gewas? Meer behoefte aan kennis, inzicht in : Telen onder gewijzigde omstandigheden Het nieuwe telen Bron: Vakblad Groenten & Fruit Telen onder gewijzigde omstandigheden : Hoe reageert mijn gewas? Meer behoefte aan kennis, inzicht in : Invloed van

Nadere informatie

BEDRIJFSBEZOEK: LED-TOPBELICHTING IN DE PRAKTIJK

BEDRIJFSBEZOEK: LED-TOPBELICHTING IN DE PRAKTIJK HET KENNISPLATFORM PLANTENFYSIOLOGIE ORGANISEERT BEDRIJFSBEZOEK: LED-TOPBELICHTING IN DE PRAKTIJK Raes Bloemzaden 31 januari 2017 Destelbergen Bijbelichten in de winter Korte daglengte Lage lichtintensiteit

Nadere informatie

PLANMATIG TELEN BIJ KOMKOMMER

PLANMATIG TELEN BIJ KOMKOMMER Proefstation voor Bloemisterij en Glasgroente ISSN - 31 Vestiging Naaldwijk Postbus, 6 AA Naaldwijk Tel. -636, fax -6363 PLANMATIG TELEN BIJ KOMKOMMER Onderzoek Project 3 Jan Janse Ad de Koning Naaldwijk,

Nadere informatie

Diffuus licht wat is de optimale lichtverstrooiing?

Diffuus licht wat is de optimale lichtverstrooiing? Diffuus licht wat is de optimale lichtverstrooiing? Th.A. Dueck, D. Poudel, J. Janse & S. Hemming Wageningen UR Glastuinbouw, Wageningen December 2009 Rapport 308 2009 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw

Nadere informatie

29-6-2015. PraktijknetwerkVitale Plant Gewasgroep glasgroenten Paprika. Bemesting: One size fits all of uitkienen voor een beter rendement?

29-6-2015. PraktijknetwerkVitale Plant Gewasgroep glasgroenten Paprika. Bemesting: One size fits all of uitkienen voor een beter rendement? PraktijknetwerkVitale Plant Gewasgroep glasgroenten Paprika Door Martin van de Water 11 kwekers 9 gangbare kwekers 3 biologische kwekers 14 bijeenkomsten en excursies naar de bedrijven en demo s Twee demo

Nadere informatie

Ton Berkers, Kees de Jong, Rudy van den Berg. Introducties Keessie RZ, Hein RZ en RZ

Ton Berkers, Kees de Jong, Rudy van den Berg. Introducties Keessie RZ, Hein RZ en RZ Ton Berkers, Kees de Jong, Rudy van den Berg Introducties Keessie RZ, Hein RZ en 35-1086 RZ 35-1086 RZ nieuwe introductie geel kwaliteitsras voor geel geblokt segment resistentie HR Tm:0-3 GVG ca. 5 gram

Nadere informatie

Binnenplaat staal 0,50 mm

Binnenplaat staal 0,50 mm SAB D65.1000TL 65 mm 12,62 kg/m 2 0,022 Wm/K 1,36 m 2 K/W 1,78 m 2 K/W 0,51 W/m 2 K SAB D75.1000TL 75 mm 13,02 kg/m 2 0,022 Wm/K 1,82 m 2 K/W 2,23 m 2 K/W 0,42 W/m 2 K IJsselstein, augistus 2012 SAB D95.1000TL

Nadere informatie

Workshop: Telen op plantbalans

Workshop: Telen op plantbalans Energiek Event Licht op besparing. 7 april 2016. Plant Dynamics, Sander Pot Workshop: Telen op plantbalans DE BASISPRINCIPES VAN HET NIEUWE TELEN ir. P.A.M. Geelen Ir. J.O. Voogt ing. P.A. van Weel Ook

Nadere informatie

1 Belichting tijdens beworteling van Buxus

1 Belichting tijdens beworteling van Buxus 1 Belichting tijdens beworteling van Buxus 1.1 Doel van de proef Er wordt een snellere beworteling van Buxus beoogd door extra licht in de donkere wintermaanden toe te dienen. 1.2 Administratieve gegevens

Nadere informatie

Tomaten telen in een geconditioneerde kas:

Tomaten telen in een geconditioneerde kas: Tomaten telen in een geconditioneerde kas: groei, productie en onderliggende processen Tomaten Tomaten telen telen in in een een geconditioneerde geconditioneerde kas: kas: Tomaten telen in een geconditioneerde

Nadere informatie

Welkom op de Open Dag Tomaat!

Welkom op de Open Dag Tomaat! Welkom op de Open Dag Tomaat! PSKW 20/05/2014 Inhoud Verbetering van smaak bij trostomaten Lieve Wittemans Resistentiemanagement Els Berckmoes Rassenproeven Lieve Wittemans Onderstammenproeven Rebelski

Nadere informatie

Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoel Tuinbouwproductieketens WUR Glastuinbouw

Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoel Tuinbouwproductieketens WUR Glastuinbouw Haal meer uit licht! Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoel Tuinbouwproductieketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Anja Dieleman, Tom Dueck, Sander Hogewoning, Govert Trouwborst Bijeenkomst

Nadere informatie

Optimalisering belichting bij komkommer

Optimalisering belichting bij komkommer Optimalisering belichting bij komkommer Onderzoek 2003-2004 Jan Janse, René van Paassen en Boris Berkhout. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Glastuinbouw oktober 2004 PPO nr. 417.17020 2004 Wageningen,

Nadere informatie

Paprikateelt in geconditioneerde kassen. Luchtbevochtiging en koeling

Paprikateelt in geconditioneerde kassen. Luchtbevochtiging en koeling Paprikateelt in geconditioneerde kassen. Luchtbevochtiging en koeling Arie de Gelder, Steven Driever, Peter Lagas Wageningen UR Glastuinbouw, Wageningen Juni 29 Projectnummer 3242383 29 Wageningen, Wageningen

Nadere informatie

Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5)

Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5) Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5) 2.1 Inleiding 1. a) Warmte b) Magnetische Energie c) Bewegingsenergie en Warmte d) Licht (stralingsenergie) en warmte e) Stralingsenergie 2. a) Spanning (Volt),

Nadere informatie

Mogelijke oplossingen voor het energieprobleem

Mogelijke oplossingen voor het energieprobleem http://glasreg.khk.be/ www.kvlt.be Mogelijke oplossingen voor het energieprobleem Studiedag: Toekomst voor de glastuinbouw? 1 december 2006 Herman Marien Energieprobleem: van kennis tot besparing 1. Kennis

Nadere informatie

Glas voor de tuinbouw Bijeenkomst HortiConsult, 29 th of September 2011, Deurne

Glas voor de tuinbouw Bijeenkomst HortiConsult, 29 th of September 2011, Deurne Welke soorten glas zijn er? Glas voor de tuinbouw Bijeenkomst HortiConsult, 29 th of September 2011, Deurne Silke Hemming, Wageningen UR Greenhouse Horticulture Glas Floatglas Tuinbouwglas Wit glas Low-iron,

Nadere informatie

copyright Proeftuinnieuws

copyright Proeftuinnieuws Thema Duurzame beheersing van Tuta absoluta een feit?! Tuta absoluta is sinds de eerste vaststelling in 2009 uitgegroeid van een zeer gevreesde tot een goed controleerbare plaag. Dat neemt niet weg dat

Nadere informatie

copyright Proeftuinnieuws

copyright Proeftuinnieuws Glas Tussentijdse resultaten rassenproef trostomaten doorteelt 2015 Een heleboel nieuwe rassen gaan de uitdaging aan met Merlice en Foundation Door de koude en donkere weken in januari en februari is de

Nadere informatie

Invloed van Stuurlicht op het gewas. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015

Invloed van Stuurlicht op het gewas. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015 Invloed van Stuurlicht op het gewas Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015 Deze projecten zijn gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van

Nadere informatie

Lichtmetingen op komkommerbedrijven met LED-tussenbelichting

Lichtmetingen op komkommerbedrijven met LED-tussenbelichting Lichtmetingen op komkommerbedrijven met LED-tussenbelichting Begeleiden en monitoren van energie-innovaties in de praktijk Jan Janse, Kees Weerheim en Anja Dieleman Rapport WPR-763 Referaat Wageningen

Nadere informatie

Gerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping

Gerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping Gerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping Eindstand, BCO, 26-09-2017 Nieves García, Frank Kempkes, Arie de Gelder, Eugenie Dings Proef doel en looptijd Doel Het energie- en CO 2 gebruik bij gerbera

Nadere informatie

Een beginners handleiding voor de aankoop van energiezuinige apparatuur

Een beginners handleiding voor de aankoop van energiezuinige apparatuur Een beginners handleiding voor de aankoop van energiezuinige apparatuur Alles wat je moet weten: - Hoe de juiste beslissing te nemen bij de aankoop van energie zuinige apparatuur. INHOUD 1. Introductie

Nadere informatie