Manpower Q Employment Outlook Survey Nederland

Transcriptie

1 Manpower Q4 213 Employment Outlook Survey Nederland

2 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Kop Inhoudsopgave Q4/13 Nederland Employment Outlook 1 Vergelijking per regio Vergelijking per sector Internationale Employment Outlook 8 Ondervraagden per regio Internationale vergelijking EMEA Internationale vergelijking Azië Pacific Internationale vergelijking Noord-, Midden- en Zuid-Amerika Over het onderzoek 19 Over ManpowerGroup 21

3 Nederland Employment Outlook De resultaten voor de Manpower Employment Outlook Survey voor het vierde kwartaal van 213 zijn verkregen uit vraaggesprekken met een representatieve steekproef van 753 in Nederland gevestigde werkgevers. Alle deelnemers aan het onderzoek werd gevraagd: Hoe denkt u dat de totale werkgelegenheid op uw locatie gedurende de drie maanden tot eind september 213 zal veranderen ten op zichte van dit kwartaal? Nederlandse werkgevers rapporteren gematigde werk gelegenheidsplannen voor de periode van oktober tot en met december. 2% van de werkgevers verwacht een toename van het personeelsbestand, 4% gaat uit van een afname en 93% voorspelt dat de situatie ongewijzigd blijft. Tezamen resulteert dit in een netto werkgelegenheidscijfer van -2%. komt het werkgelegenheidscijfer echter uit op -3%. Afgezet tegen het voorgaande kwartaal zijn de werkgelegenheidsvooruitzichten ongewijzigd; op jaarbasis blijven ze relatief stabiel. Nationaal Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Toename Afname Ongewijzigd Onbekend Netto Na werkgelegenheidscijfer seizoenscorrectie % % % % % % 4e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal

4 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Vergelijking per regio In alle vier de regio s gaan de werkgevers uit van een inkrimping van het personeelsbestand gedurende het vierde kwartaal van 213. Het zwakste netto werkgelegenheidscijfer (-4%) wordt gerapporteerd in West-Nederland. Elders in het land komt het cijfer in zowel Oost-Nederland als Zuid-Nederland uit op -2%, terwijl de werkgevers in Noord-Nederland een vooruitzicht rapporteren van -1%. Op kwartaalbasis nemen de werkgelegenheidsplannen daarentegen toe in drie van de vier regio s. De meest opmerkelijke toename met 5 procentpunten wordt gerapporteerd door de werkgevers in Noord-Nederland; in Zuid-Nederland laten de werkgelegenheidsplannen een stijging met 2 procentpunten zien. Ondertussen nemen de vooruitzichten voor West-Nederland af met 4 procentpunten. Afgezet tegen het vierde kwartaal van 212 laten werkgevers uit Zuid-Nederland en Noord-Nederland sterkere werkgelegenheidsplannen optekenen, met toenamen van respectievelijk 4 en 2 procentpunten. Daar staat tegenover dat de vooruitzichten in zowel Oost-Nederland als West-Nederland een daling vertonen met 3 procentpunten. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren werkgevers in alle vier de regio s negatieve werkgelegenheidsplannen voor de komende drie maanden. De zwakste werkgelegenheidsplannen zijn afkomstig uit West-Nederland. In twee regio s laten de vooruitzichten voor de werkgelegenheid echter een verbetering op kwartaalbasis en op jaarbasis zien. Noord-Nederland Oost-Nederland West-Nederland Zuid-Nederland scijfer Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 2

5 Noord-Nederland -1% Werkgevers laten voor de periode oktober-december gematigde werkgelegenheidsplannen optekenen, met een netto werkgelegenheidscijfer van -1%. Op kwartaalbasis laat het cijfer echter een toename zien met 5 procentpunten, en op jaarbasis een toename met 2 procentpunten. Uitgaande van ongecorrigeerde onderzoeksresultaten voorspellen werkgevers een instabiele arbeidsmarkt voor de volgende drie maanden. De werkgelegenheidsverwachtingen laten echter zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis een lichte verbetering zien Oost-Nederland -2% Werkzoekenden kunnen voor het vierde kwartaal van 213 uitgaan van een onzeker werkgelegenheidsklimaat: werkgevers rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van -2%. De plannen voor het aannemen van nieuw personeel zijn nu al vijf van de afgelopen zes kwartalen negatief. Afgezet tegen het voorgaande kwartaal blijven de werkgelegenheidsplannen relatief stabiel. Op jaarbasis ligt het cijfer echter 3 procentpunten lager. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten gaan werkgevers uit van een gematigd werkgelegenheidsklimaat voor het komende kwartaal. De vooruitzichten laten een lichte stijging zien op kwartaalbasis, maar dalen juist weer iets op jaarbasis West-Nederland -4% Met een netto werkgelegenheidscijfer van -4% gaan werkgevers uit van een gematigd tempo van afname van personeel in de periode oktober-december. Op kwartaalbasis dalen de plannen voor de werkgelegenheid met 4 procentpunten en op jaarbasis ligt het cijfer 3 procentpunten lager. Werkgevers gaan uit van een wat futloos werkgelegenheidsklimaat voor het komende kwartaal, uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten. De werkgelegenheidsverwachtingen laten zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis een lichte verslechtering zien. Zuid-Nederland -2% Voor het zesde achtereenvolgende kwartaal verwachten werkgevers dat hun personeelsbestand zal inkrimpen: voor het vierde kwartaal van 213 wordt een netto werkgelegenheidscijfer van -2% gerapporteerd. Op kwartaalbasis laat het cijfer echter een toename zien met 2 procentpunten, en op jaarbasis een toename met 4 procentpunten. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten gaan werkgevers uit van een onzeker werkgelegenheidsklimaat voor het komende kwartaal. Het netto werkgelegenheidscijfer blijft ongewijzigd op kwartaalbasis en laat een lichte verbetering zien vergeleken met het vierde kwartaal van

6 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Vergelijking per sector In vijf van de negen industriële sectoren laten de werkgevers voor de komende drie maanden negatieve verwachtingen optekenen. Het zwakste netto werkgelegenheidscijfer komt uit op -7% en wordt gerapporteerd door de sector Landbouw, bosbouw & visserij. Ook de sector Zakelijke dienstverlening gaat uit van een somber werkgelegenheidsklimaat en rapporteert een cijfer van -5%, terwijl zowel de sector Productiebedrijven als de sector Overheid & maatschappelijke dienstverlening uitkomen op een cijfer van -4%. Ondertussen wordt er in drie overige sectoren wel een toename van het aantal banen verwacht. De beste arbeidsmarkt wordt verwacht door de sector Nutsbedrijven, waar de werkgevers een werkgelegenheidscijfer rapporteren van +7%, terwijl zowel de sector Bouw als de sector Mijnbouw & delfstofwinning uitkomen op een cijfer van +4%. Afgezet tegen het voorgaande kwartaal zijn de werkgelegenheidsplannen in vijf van de negen industriële sectoren verbeterd. De meest opmerkelijke verbetering bedraagt 9 procentpunten en wordt gerapporteerd door de sector Nutsbedrijven. De vooruitzichten nemen toe met 5 procentpunten in de sector Mijnbouw & delfstofwinning en met 4 procentpunten in de sector Bouw. In twee sectoren laat het werkgelegenheidscijfer een daling zien: in de sector Landbouw, bosbouw & visserij neemt het cijfer af met 7 procentpunten en in de sector Groothandel, detailhandel & horeca met 2 procentpunten. Op jaarbasis rapporteren werkgevers in vier van de negen industriële sectoren zwakkere werkgelegenheidsplannen. Het meest in het oog springt de afname met 11 procentpunten van de sector Landbouw, bosbouw & visserij, maar ook de werkgevers in de Zakelijke dienstverlening verwachten een afname van 3 procentpunten. Elders verbeteren de vooruitzichten zich in drie sectoren, waaronder de sector Bouw en de sector Mijnbouw & delfstofwinning, die beide een toename laten noteren met 7 procentpunten. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren de werkgevers van vier van de negen industriële sectoren voor het komende kwartaal negatieve werkgelegenheidsplannen. De zwakste arbeidsmarkt wordt verwacht door de werkgevers van de sector Landbouw, bosbouw & visserij. Naar verwachting zal het personeelsbestand echter toenemen in drie sectoren, met name in de sector Nutsbedrijven. In vier sectoren verbeteren de werk gelegenheidsplannen zich op kwartaalbasis; op jaarbasis verslechteren ze echter eveneens in vier sectoren. Bouw Groothandel, detailhandel & horeca Landbouw, bosbouw & visserij -8-7 Mijnbouw & delfstofwinning Nutsbedrijven Overheid & maatschap. dienstverl. Productiebedrijven Transport, opslag & communicatie Zakelijke dienstverlening scijfer Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 4

7 Bouw +4% Werkzoekenden kunnen voor de komende drie maanden uitgaan van het meest optimistische werkgelegenheidsklimaat sinds het eerste kwartaal van 212; werkgevers rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van +4%. Het aannamebeleid laat een verbetering zien van 4 procentpunten afgezet tegen het vorige kwartaal en een verbetering van 7 procentpunten afgezet tegen hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksgegevens lijken werkgevers voor het komende kwartaal enige mogelijkheden voor de arbeidsmarkt te zien. Het werk gelegenheidscijfer vormt een bescheiden verbetering op zowel kwartaalbasis als jaarbasis. Groothandel, detailhandel & horeca -1% Werkzoekenden krijgen waarschijnlijk te maken met een gematigde arbeidsmarkt in de periode oktober-december: werkgevers rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van -1%. De werkgelegenheidsplannen dalen met 2 procentpunten vergeleken met het vorige kwartaal, maar blijven relatief stabiel op jaarbasis. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten laten de werkgevers voor het vierde kwartaal van 213 vlakke werkgelegenheidsplannen optekenen. De vooruitzichten laten een lichte daling zien op kwartaalbasis, maar blijven relatief stabiel op jaarbasis Landbouw, bosbouw & visserij -7% Werkgevers gaan voor het komende kwartaal uit van een wat traag werkgelegenheidsklimaat en rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van -7%. Op kwartaalbasis dalen de plannen voor de werkgelegenheid met 7 procentpunten en op jaarbasis ligt het cijfer 11 procentpunten lager. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten komen de werkgevers met een pessimistisch beeld voor het komende kwartaal. De vooruitzichten vormen een lichte verslechtering op kwartaalbasis en nemen aanzienlijk af vergeleken met het vierde kwartaal van 212. Transport, opslag & communicatie % Op basis van een netto werkgelegenheidscijfer van % gaan werkgevers voor de komende drie maanden uit van een gelijkmatige activiteit op de arbeidsmarkt. Plannen voor het aannemen van nieuw personeel blijven relatief stabiel zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksgegevens verwachten werkgevers een onzeker werkgelegenheidsklimaat in het vierde kwartaal van 213. Afgezet tegen het voorgaande kwartaal blijven de werkgelegenheidsvooruitzichten ongewijzigd; op jaarbasis zijn ze relatief stabiel

8 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Nutsbedrijven +7% Werkgevers hebben optimistische werkgelegenheidsplannen voor de periode oktober-december en rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van +7%. Op kwartaalbasis nemen de verwachtingen toe met 9 procentpunten, en op jaarbasis met 2 procentpunten. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksgegevens laten werkgevers voor de komende drie maanden een bemoedigend signaal voor werkzoekenden optekenen. De vooruitzichten laten een bescheiden stijging zien op kwartaalbasis, en verbeteren zich ook iets op jaarbasis. Productiebedrijven -4% Werkgevers hebben sombere verwachtingen voor de werkgelegenheid in de periode oktober-december en rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van -4%. Het cijfer is de afgelopen drie jaar maar één kwartaal positief geweest. De werkgelegenheidsverwachtingen blijven zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis ongewijzigd. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksgegevens voorspellen werkgevers een mat werkgelegenheidsklimaat in het vierde kwartaal van 213. De vooruitzichten laten een lichte daling zien op kwartaalbasis, maar blijven ongewijzigd op jaarbasis Overheid & maatschappelijke dienstverlening -4% De inzinking op de arbeidsmarkt zal naar verwachting het komende kwartaal voortduren. Werkgevers rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van -4%. De vooruitzichten zijn daarmee al vijf achtereenvolgende kwartalen negatief. De werkgelegenheidsplannen blijven zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis ongewijzigd. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten laten de werkgevers voor het vierde kwartaal van 213 vlakke werkgelegenheidsplannen optekenen. Het netto werkgelegenheidscijfer is licht verbeterd op kwartaalbasis, maar blijft ongewijzigd vergeleken met het vierde kwartaal van 212. Mijnbouw & delfstofwinning +4% Werkzoekenden kunnen naar verwachting profiteren van de meest optimistische arbeidsmarkt sinds het vierde kwartaal van 211, althans dat geven de werkgevers aan met een netto werkgelegenheidscijfer van +4% voor het komende kwartaal. Op kwartaalbasis laten de vooruitzichten een toename zien met 5 procentpunten, en op jaarbasis een toename met 7 procentpunten. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksgegevens laten werkgevers voor de komende drie maanden een bemoedigend signaal optekenen voor de werkzoekenden in hun sector. Het werkgelegenheidscijfer vormt een bescheiden verbetering op zowel kwartaalbasis als jaarbasis

9 Zakelijke dienstverlening -5% De inzinking van de arbeidsmarkt zal naar verwachting ook voortduren in het vierde kwartaal van 213: werkgevers rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van -5%. De vooruitzichten voor het aannemen van nieuw personeel zijn nu al zes van de afgelopen zeven kwartalen negatief. Afgezet tegen het vorige kwartaal nemen de vooruitzichten toe met 3 procentpunten, maar op jaarbasis vormen ze nog altijd een afname met 3 procentpunten. Werkgevers verwachten nog altijd geen toename van personeel in de komende drie maanden, uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksgegevens. De werkgelegenheidsplannen blijven ongewijzigd, afgezet tegen het voorgaande kwartaal; op jaarbasis nemen ze echter licht af Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 7

10 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Internationale Employment Outlook ManpowerGroup heeft bijna 66. HR-managers uit 42 verschillende landen en gebiedsdelen ondervraagd om de werkgelegenheidsverwachtingen van werkgevers te meten. De Manpower Employment Outlook Survey geeft eens per kwartaal een indicatie van het vertrouwen van werkgevers in de werkgelegenheid. Alle werkgevers wordt gevraagd: Hoe denkt u dat de totale werkgelegenheid op uw locatie gedurende de drie maanden tot eind september 213 zal veranderen ten opzichte van dit kwartaal?. Op basis van de antwoorden van de werkgevers blijven de algehele omstandigheden op de arbeidsmarkt in hoofdzaak positief. In 29 van de 42 landen en gebiedsdelen geven werkgevers aan dat zij in verschillende mate van plan zijn hun personeelsbestand het komende kwartaal uit te breiden. Dit kan worden afgezet tegen de ook al positieve werkgelegenheidsplannen die in de periode juli-september van dit jaar in 32 van de 42 landen en gebiedsdelen door werkgevers werden gemeld. Wereldwijd waren de werkgelegenheidsverwachtingen het meest positief in India, Taiwan, Panama, Singapore en Brazilië. De slechtste vooruitzichten voor werkzoekenden worden opgetekend in Italië, Spanje en Finland. Afgezet tegen de voorspellingen van het voorgaande kwartaal en die van hetzelfde kwartaal een jaar eerder, lijkt het driemaandelijkse onderzoek slechts enkele tekenen te laten zien van een verbetering van de mondiale werkgelegenheidsdynamiek. In slechts 14 van de 42 landen gebiedsdelen zijn de werkgelegenheidsverwachtingen verbeterd ten opzichte van het vorige kwartaal; in 19 landen en gebiedsdelen zijn ze verslechterd en in negen zijn ze ongewijzigd gebleven. Afgezet tegen het vierde kwartaal van 212, zijn de vooruitzichten verbeterd in 16 landen en gebiedsdelen; in 25 landen en gebiedsdelen zijn ze feitelijk verslechterd en in één zijn ze ongewijzigd gebleven. Al met al lijkt het erop dat werkgevers nog steeds voorzichtig hun mogelijkheden overwegen. Kennelijk is er nog altijd een grote groep die de kat uit de boom kijkt, tot er verbetering optreedt in de aanhoudende onzekerheden op de markt. Een opmerkelijke uitzondering is India, waar de werkgelegenheidsplannen voor het komende kwartaal de meest optimistische ter wereld zijn. De werkgelegenheid in India zal zich naar verwachting duidelijk herstellen na vier achtereenvolgende kwartalen van relatief sombere voorspellingen. Elders in de regio Azië-Pacific zal het personeelsbestand in elk van de acht landen en gebiedsdelen naar verwachting eveneens groeien. Op kwartaalbasis verbetert het netto werkgelegenheidscijfer zich in drie landen en gebiedsdelen, en verslechtert het in twee. Op jaarbasis verbeteren de vooruitzichten zich in vijf landen en gebiedsdelen en verslechteren ze in drie. Binnen de regio worden de zwakste vooruitzichten voor de laatste drie maanden van het jaar gerapporteerd door de Australische werkgevers. In de regio Europa, Midden-Oosten en Afrika (EMEA) zijn de algehele werkgelegenheidsplannen een fractie zwakker dan in het vorige kwartaal. In 11 van de 24 landen verwachten werkgevers voor het vierde kwartaal een toename van de werkgelegenheid, afgezet tegen 14 positieve prognoses in het kwartaal ervoor. In tien landen zal er echter naar verwachting gesneden worden in de personeelsbestanden hetzelfde cijfer als in het derde kwartaal van 213. Vergeleken met het vorige kwartaal verbeteren de werkgelegenheidsplannen zich in acht landen, maar nemen ze juist af in dertien landen. Op jaarbasis laten de prognoses een verbetering zien in acht landen, en een verslechtering in vijftien. Turkse werkgevers rapporteren de beste verwachtingen voor de werkgelegenheid van de regio. De slechtste verwachtingen zijn afkomstig uit Italië. Werkgevers blijven voorzichtig optimistisch in het Verenigd Koninkrijk: het werkgelegenheidscijfer verbetert zich in de meeste industriële sectoren in vergelijking met zowel het vorige kwartaal als hetzelfde kwartaal een jaar eerder. De verwachtingen voor de werkgelegenheid in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika blijven positief in alle tien landen die deelnemen aan dit onderzoek. Vergeleken met het vorige kwartaal laten de prognoses een verbetering zien in drie landen en een verslechtering in vier; in de overige drie landen blijven de vooruitzichten ongewijzigd. De verwachtingen zijn marginaal slechter op jaarbasis: het netto werkgelegenheidscijfer stijgt in drie landen, maar daalt in de andere zeven. Werkgevers in Panama laten voor het vierde kwartaal de meest gunstige werkgelegenheidsplannen van de regio optekenen, terwijl die in Argentinië zich het minst optimistisch tonen. Na vier jaren van gestage verbetering, is het netto werkgelegenheidscijfer voor de Verenigde Staten het meest optimistische dat sinds het tweede kwartaal van 28 is gerapporteerd. Het tempo van het aannamebeleid in Brazilië zal naar verwachting tot en met het einde van het jaar zeer redelijk blijven, ondanks een aanzienlijke afname van het werkgelegenheidscijfer op jaarbasis. Ondertussen zal de activiteit op de arbeidsmarkt naar verwachting gestaag blijven groeien in zowel Mexico als Canada. 8 *Waar beschikbaar, wordt in dit commentaar uitgegaan van gegevens die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden.

11 scijfer 4e kwartaal 212 3e kwartaal 213 4e kwartaal 213 % % % Noord-, Midden en Zuid-Amerika Argentinë 3 (6) 7 (9) 6 (9) Brazilië 24 (28) 28 (23) 13 (19) Canada 9 (11) 15 (1) 8 (1) Colombia 19 (17) 16 (15) 15 (13) Costa Rica 18 (15) 5 (9) 13 (1) Guatemala 14 (14) 9 (11) 18 (18) Mexico 17 (18) 19 (18) 14 (15) Panama 26 ( ) 24 ( ) 24 ( ) Peru 23 (22) 23 (24) 17 (16) Ver. Staten 8 (11) 16 (12) 1 (13) Verschil 3e kw. 213 en 4e kwartaal () -15 (-4) -7 () -1 (-2) 8 (1) 9 (7) -5 (-3) ( ) -6 (-8) -6 (1) Verschil 4e kwartaal 212 en 4e kwartaal (3) -11 (-9) -1 (-1) -4 (-4) -5 (-5) 4 (4) -3 (-3) -2 ( ) -6 (-6) 2 (2) Azië Pacific Australië 9 (9) 5 (6) 3 (3) -2 (-3) -6 (-6) China 16 (14) 12 (13) 14 (13) 2 () -2 (-1) Hongkong 12 (11) 14 (13) 15 (14) 1 (1) 3 (3) India 18 (19) 26 (25) 4 (41) 14 (16) 22 (22) Japan 7 (11) 14 (15) 12 (15) -2 () 5 (4) Nieuw-Zeeland 19 (18) 21 (22) 18 (17) -3 (-5) -1 (-1) Singapore 19 (18) 15 (14) 21 (2) 6 (6) 2 (2) Taiwan 34 (33) 4 (35) 37 (35) -3 () 3 (2) EMEA* België 1 (1) -3 (-3) -1 (-1) 2 (2) -2 (-2) Bulgarije 5 ( ) 14 ( ) 4 ( ) -1 ( ) -1 ( ) Duitsland 6 (5) 5 (4) 3 (2) -2 (-2) -3 (-3) Finland -7 ( ) 5 ( ) -6 ( ) -11 ( ) 1 ( ) Frankrijk 2 (1) 1 (-1) () -1 (1) -2 (-1) Griekenland -16 (-13) 3 (-3) -4 (-1) -7 (2) 12 (12) Hongarije (-1) (-1) -3 (-4) -3 (-3) -3 (-3) Ierland -7 (-7) -5 (-7) -4 (-4) 1 (3) 3 (3) Israël 1 ( ) 1 ( ) 6 ( ) -4 ( ) -4 ( ) Italië -11 (-8) -7 (-1) -17 (-13) -1 (-3) -6 (-5) Nederland -1 (-2) -2 (-3) -2 (-3) () -1 (-1) Noorwegen 8 (7) 6 (4) 4 (3) -2 (-1) -4 (-4) Oostenrijk 4 (4) 6 (3) 1 (1) -5 (-2) -3 (-3) Polen -2 (-1) 7 (2) 3 (4) -4 (2) 5 (5) Roemenië 13 (12) 1 (5) () -1 (-5) -13 (-12) Slovenië 3 ( ) 7 ( ) ( ) -7 ( ) -3 ( ) Slowakije -2 ( ) 1 ( ) 1 ( ) ( ) 3 ( ) Spanje -8 (-8) -2 (-5) -7 (-7) (1) Tjechië (-1) 2 (-1) (-1) -2 () () Turkije 21 ( ) 24 ( ) 18 ( ) -6 ( ) -3 () Ver. Koninkrijk 4 (3) 6 (5) 7 (6) (3) Zuid-Afrika -1 (-1) -1 (1) 5 (5) (6) Zweden 3 (3) 1 (-1) 1 (2) (3) -2 (-1) Zwitserland 5 (4) -1 (1) -2 (-3) -1 (-4) -7 (-7) *EMEA Europa, Midden-Oosten en Afrika. Het cijfer tussen haakjes is de Net Employment Outlook na toepassing van seizoenscorrectie (indien beschikbaar; voor de berekening hiervan zijn de gegevens van minimaal 17 kwartalen vereist). 9

12 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Ondervraagden per regio N.- M.- Z.- Amerika 46% Azië Pacific 23% EMEA 31% Voor de Manpower Employment Outlook Survey voor het vierde kwartaal 213 zijn wereldwijd ruim 65. HR-directeuren en senior HR-managers van publieke en private organisaties ondervraagd: 46% van de ondervraagden is afkomstig uit 1 landen in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika; 23% uit 8 landen en gebiedsdelen in Azië-Pacific; en 31% uit 24 landen in EMEA. Verschil op kwartaalbasis Verschil op jaarbasis STERKER India 16 ptn. Guatemala 7 ptn. Israël 6 ptn.* Singapore 6 ptn. Zuid-Afrika 4 pt. Zweden 3 ptn. Griekenland 2 ptn. Polen 2 ptn. België 2 pt. Costa Rica 1 ptn. Frankrijk 1 ptn. Hongkong 1 ptn. Verenigd Koninkrijk 1 pt. Verenigde Staten 1 pt. Argentinië ptn. Canada ptn. China ptn. Japan ptn. Nederland ptn. Panama pt.* Slowakije ptn.* Tjechië pt. Taiwan ptn. Noorwegen -1 ptn. Colombia -2 pt. Duitsland -2 ptn. Spanje -2 pts Oostenrijk -2 pt. Ierland -3 ptn. Italië -3 pt. Hongarije -3 ptn. Mexico -3 pt. Australië -3 ptn. Brazilië -4 ptn.* Zwitserland -4 ptn. Nieuw-Zeeland -5 ptn. Roemenië -5 ptn. Turkije -6 ptn.* Slovenië -7 ptn.* Peru -8 ptn. Bulgarije -1 ptn.* Finland -11 ptn.* ZWAKKER STERKER India 22 ptn. Griekenland 12 ptn. Zuid-Afrika 6 ptn. Peru 6 ptn. Polen 5 ptn. Guatemala 4 ptn. Argentinië 3 ptn. Hongkong 3 pt. Ierland 3 ptn. Slowaijke 3 ptn.* Verenigd Koninkrijk 3 ptn. Singapore 2 ptn. Taiwan 2 pt. Finland 1 ptn. Verenigde Staten 2 pt. Spanje 1 ptn. Japan ptn. Tjechië pt. Bulgarije -1 pt.* Canada -1 ptn. China -1 ptn. Frankrijk -1 ptn. Nederland -1 pt. Zweden -1 ptn. België -2 ptn. Panama -2 ptn.* Duitsland -3 ptn. Hongarije -3 ptn. Mexico -3 ptn. Oostenrijk -3 ptn. Slovenië -3 ptn.* Turkije -3 ptn.* Israël -4 ptn.* Colombia -4 ptn. Noorwegen -4 pt. Costa Rica -5 ptn. Italië -5 ptn. Nieuw-Zeeland -5 ptn. Australië -6 ptn. Zwitserland -7 ptn. Brazilië -9 ptn.* Roemenië -12 ptn. ZWAKKER 1 42 landen en regio s 42 landen en regio s** *Indicates unadjusted data. * Data voor seizoenscorrectie

13 Internationale vergelijkingen EMEA In Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA) zijn door ManpowerGroup met ruim 2. werkgevers in 24 landen interviews afgenomen om voor het vierde kwartaal van 213 het verwachte wervingsbeleid in kaart te brengen. Naar verwachting zal het tempo voor het aannemen van personeel over de gehele regio gemengd zijn. In 11 landen werden er voor de periode oktober-december positieve werkgelegenheidsplannen gerapporteerd; in 1 landen waren deze plannen negatief. Afgezet tegen het voorgaande kwartaal vormden de vooruitzichten een verbetering in slechts 8 landen en een verslechtering in 13 landen. Op jaarbasis was de neergang van het werkgeverssentiment nog meer geprononceerd. De verwachtingen verslechterden in 15 landen en lieten in slechts 6 landen een toename zien. Naar verwachting zal de banengroei het sterkst zijn in Turkije, Israël en het Verenigd Koninkrijk, en het slechtst in Italië, Spanje en Finland. Werkgevers uit Turkije komen nog steeds met de meest positieve werkgelegenheidsplannen van de gehele regio. En ondanks het feit dat de vooruitzichten van het land op zowel kwartaalbasis als jaarbasis enigszins verzwakken, geven de prognoses in alle industriële sectoren en regio s nog steeds een positief beeld. Met name in de sector Productiebedrijven, de farmaceutische industrie en de sector Groothandel, detailhandel & horeca wordt een forse toename van het personeelsbestand verwacht. Elders in de regio zijn de plannen voor het aannemen van personeel echter een stuk onzekerder. In Frankrijk zullen de mogelijkheden voor werkzoekenden naar verwachting constant blijven. De werkloosheid heeft het hoogste niveau sinds 1999 bereikt en in zes van de negen industriële sectoren van het land worden negatieve verwachtingen gerapporteerd. Daar komt bij dat het België -1% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. werkgelegenheidscijfer voor de sector Groothandel, detailhandel & horeca daalt naar het laagste niveau in vier jaar, ondanks een onverwachte stijging van de consumentenuitgaven. Een in het oog springende uitzondering op deze gematigde activiteit op de arbeidsmarkt wordt gevormd door de sector Zakelijke dienstverlening, waar de werkgelegenheidsplannen stijgen naar het hoogste niveau in meer dan twee jaar. Duitse werkgevers laten de zwakste prognose voor het vierde kwartaal optekenen sinds 29. Het werkloosheidscijfer van het land is echter het op een na laagste van de Europese Unie en de overgrote meerderheid van de werkgevers geeft aan dat zij hun huidige personeelsbestand gedurende de komende drie maanden intact zullen houden. In de sector Zakelijke dienstverlening blijven de mogelijkheden voor werkzoekenden gunstig, maar voor de sector Productiebedrijven zal de activiteit op de arbeidsmarkt naar verwachting relatief mat zijn. Ondertussen zijn de verwachtingen voor Zwitserland opnieuw negatief: de vooruitzichten voor het komende kwartaal zijn de minst optimistische die ooit onder de Zwitserse werkgevers zijn gepeild. Nederlandse werkgevers laten voor het zesde achtereenvolgende kwartaal een negatief cijfer noteren, ondanks de voorzichtig optimistische vooruitzichten die door de werkgevers in de Bouw worden gerapporteerd. Werkgevers in het Verenigd Koninkrijk reageren duidelijk op de bemoedigende signalen van de markt: zij komen wederom met voorzichtig optimistische werkgelegenheidsplannen. Met name in de sector Zakelijke dienstverlening moeten werkzoekenden kunnen profiteren van een gestage groei. In twee regio s gaan de werkgevers uit van een opmerkelijke toename van de werkgelegenheid tot en met het jaareinde: de vooruitzichten voor de regio Oost zijn de meest positieve die in negen jaar zijn gerapporteerd, terwijl de prognose voor de regio Noordwest de meest optimistische is in meer dan zes jaar. Bulgarije +4%* Bulgarije neemt deel sinds Q

14 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Duitsland +2% Frankrijk % Hongarije -4%* Hongarije neemt deel sinds Q3 29. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Israël +6%* Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Israël neemt deel sinds Q Finland -6%* Finland neemt deel sinds Q Griekenland -1% Griekenland neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Ierland -4% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Italië -13% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 12

15 Nederland -3% Oostenrijk +1% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Roemenië % Slowakije 1%* Roemenië neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Slowakije neemt deel sinds Q Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Noorwegen +3% Polen +4% Polen neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Slovenië %* Slovenië neemt deel sinds Q Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Spanje -7% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van

16 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Tsjechië -1% Verenigd Koninkrijk +6% Zweden +2% Tsjechië neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Turkije +18%* Zuid-Afrika +5% Zuid-Afrika neemt deel sinds Q4 26. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Zwitserland -3% Zwitserland neemt deel sinds Q3 25. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Turkije neemt deel sinds Q

17 Internationale vergelijkingen Azië Pacific Om de werkgelegenheidsplannen in de regio Azië-Pacific te meten voor de periode oktober-december, heeft ManpowerGroup meer dan 15. werkgevers ondervraagd. In de gehele regio worden positieve prognoses opgetekend. Afgezet tegen het vorige kwartaal, groeien de werkgelegenheidsplannen sneller in drie landen, maar nemen ze af in twee. Op jaarbasis stijgt het werkgelegenheidscijfer in vijf landen en gebiedsdelen, maar daalt het in de resterende drie. De meest optimistische netto werkgelegenheidscijfers worden gerapporteerd in India, Taiwan en Singapore. Ondertussen blijven de vooruitzichten in Australië maar afnemen. Inmiddels heeft het plaatselijke cijfer het laagste niveau in vier jaar bereikt. Het netto werkgelegenheidscijfer van India herstelt zich uitermate sterk ten opzichte van de periode juli-september. In alle industrieën en regio s geven werkgevers aanzienlijk meer blijk van vertrouwen dan in zowel het derde kwartaal van 213 als het vierde kwartaal van 212. Werkzoekenden zullen waarschijnlijk profiteren van een scherpe stijging van de vraag naar talent onder bedrijven in de IT, het bankwezen en in de Bouw. Bovendien zal de banengroei, ondanks de wederopleving van de krachtige groei in de gevestigde industriegebieden van India, naar verwachting ook sterker zijn in de minder geïndustrialiseerde gebieden in het noorden van India, zoals de deelstaten Jharkand en Bihar. Desalniettemin blijft de beschikbaarheid van talent met de juiste vaardigheden een probleem voor een aantal Indiase HR-managers. Hoewel er een overvloed bestaat aan afgestudeerde bedrijfskundigen en ingenieurs, geven veel bedrijven aan dat veel kandidaten zachte vaardigheden missen. Deze eigenschappen worden belangrijker, zeker nu India steeds meer aansluiting krijgt op de mondiale marktplaats. Australië +3% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van De mogelijkheden voor werkzoekenden blijven zeer gunstig in Taiwan. In alle industriële sectoren zijn werkgevers in toenemende mate optimistisch. Op jaarbasis zijn de vooruitzichten positief in vijf van de zes industriële sectoren. Afgezet tegen hetzelfde kwartaal een jaar eerder groeien de kansen op een baan, met name in de sectoren Zakelijke dienstverlening en Mijnbouw & delfstofwinning. Ook in Japan blijven de werkgelegenheidsplannen positief: het netto werkgelegenheidscijfer stijgt in verschillende mate in alle industriële sectoren, vergeleken met het niveau van een jaar geleden. Op het vaste land van China blijven de vooruitzichten positief in alle industriële sectoren en regio s. Op jaarbasis blijven de werkgelegenheidsplannen in de meeste sectoren en regio s echter afnemen. De meest opmerkelijke afname van het vertrouwen onder werkgevers is terug te vinden in de sectoren Mijnbouw & delfstofwinning, Zakelijke dienstverlening, Transport, opslag & communicatie, en Nutsbedrijven. Deze inzinkingen kunnen wellicht verklaard worden door de intentieverklaring van de regering dat zij de aandacht wil verleggen van door de overheid gesteunde investeringsprojecten naar een meer consumentgedreven economie. Werkgevers in Australië zijn minder optimistisch en rapporteren voor het zesde achtereenvolgende kwartaal de zwakste werkgelegenheidsplannen van de regio. Veel van deze onzekerheid is terug te voeren op de voortdurende achteruitgang van de Australische mijnbouwindustrie, evenals die van gerelateerde industrieën zoals de bouw en het transport. China +13% China neemt deel sinds Q

18 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Hongkong +14% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Japan +15% Singapore +2% India +41% India neemt deel sinds Q Nieuw-Zeeland +17% Nieuw-Zeeland neemt deel sinds Q2 24. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Taiwan +35% Taiwan neemt deel sinds Q

19 Internationale vergelijkingen Noord-, Midden- en Zuid-Amerika Om de werkgelegenheidsvooruitzichten voor de laatste maanden van jaar te meten, heeft ManpowerGroup bijna 3. werkgevers ondervraagd, afkomstig uit tien landen in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika. De werkgelegenheidsverwachting is nog altijd positief in de gehele regio, al lijkt het groeitempo van de nieuwe aanstellingen wat te vertragen in vier landen ten opzichte van het vorige kwartaal, afgezet tegen maar drie landen waarin het tempo lijkt te versnellen. Op jaarbasis verbeteren de werkgelegenheidsplannen zich in drie landen, maar verslechteren ze in de resterende zeven. De vooruitzichten voor een baan zijn het beste in Panama, Brazilië en Guatemala, en evenals in het vorige kwartaal het slechtst in Argentinië, Canada en Costa Rica. Het tempo voor het aannemen van personeel in Panama blijft naar verwachting hoog in de periode oktoberdecember: in elk van de negen industriële sectoren wordt een solide werkgelegenheidscijfer gerapporteerd. Ondanks het feit dat grootscheepse werkzaamheden aan de uitbreiding van het Panamakanaal hun voltooiing naderen, moet er nog altijd veel worden afgerond aan het project. Dit, in combinatie met de aanhoudende bouw van overige infrastructuur en horecaprojecten, blijft een aanzienlijke vraag creëren naar een breed scala aan vaardigheden. De vooruitzichten in Brazilië zijn beter dan in de meeste landen die deelnemen aan de Barometer. Werkgevers gaan ook voor het vierde kwartaal weer uit van een solide groei in de sector Zakelijke dienstverlening en in de dienstverlening in het algemeen. Niettemin neemt Argentinië +9% Argentinië neemt deel sinds Q1 27. de vraag naar nieuwe werknemers duidelijk af, aangezien het werkgelegenheidscijfer zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis in de meeste industriële sectoren en regio s afneemt. In de Verenigde Staten blijven de mogelijkheden voor werkzoekenden maar groeien. In alle industriële sectoren en regio s van het land worden positieve verwachtingen opgetekend en het werkgelegenheidscijfer heeft momenteel het hoogste niveau bereikt sinds het tweede kwartaal van 28. De werkgelegenheidsplannen zijn nog het meest positief in de sector Groothandel, detailhandel & horeca. De werkgelegenheidsplannen in Mexico dalen licht ten opzichte van het vorige kwartaal en hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Toch blijven de vooruitzichten positief in elk van de industriële sectoren en regio s van het land. De werkgelegenheidsplannen zijn met name erg optimistisch in de sector Productiebedrijven en in de dienstverlening in het algemeen. Ongeveer een kwart van alle ondervraagde werkgevers zegt daar van plan te zijn het personeelsbestand in het vierde kwartaal uit te breiden. Ook onder Canadese werkgevers blijft het optimisme groot. In alle industriële sectoren en regio s zijn de werkgelegenheidsverwachtingen positief. Op jaarbasis vertoont het cijfer echter wel in verschillende mate een daling in zes van de negen sectoren en in drie van de vier regio s. Werkgevers in de Bouw rapporteren voor het vierde kwartaal de beste werkgelegenheidsplannen. Meer dan één op de vier werkgevers is van plan de komende maanden extra personeel aan te nemen. In Argentinië veroorzaakt het hoge inflatietempo ondertussen een overeenkomstige loonstijging. Werkgevers verwachten daarom slechts een bescheiden banengroei in het vierde kwartaal. Brazilië +19%* Brazilië neemt deel sinds Q

20 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Canada +1% Costa Rica +1% Mexico +15% Costa Rica neemt deel sinds Q Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Peru +16% Peru neemt deel sinds Q Colombia +13% Colombia neemt deel sinds Q4 28. Guatemala +18% Guatemala neemt deel sinds Q2 28. Panama +24%* Panama neemt deel sinds Q2 21. Verenigde Staten +13% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van

21 Over de Manpower Employment Outlook Survey De Manpower Employment Outlook Survey wordt ieder kwartaal uitgevoerd en meet in welke mate werkgevers het eerstvolgende kwartaal een uitbreiding of inkrimping van het personeelsbestand verwachten. In de meer dan 5 jaar dat het onderzoek loopt, heeft het zich ontwikkeld tot een betrouwbaar onderzoek naar werkgelegenheidsontwikkelingen wereldwijd. Een aantal succesfactoren ligt ten grondslag aan de Manpower Employment Outlook Survey: Uniek: Het is het enige onderzoek op dit gebied met een dergelijke omvang, reikwijdte en onderzoekshistorie en een dergelijk onderzoeksgebied. Voorspellend: De Manpower Employment Outlook Survey is het meest uitgebreide voorspellende onderzoek op dit gebied waarbij verwachtingen van werkgevers ten aanzien van het eerstvolgende kwartaal worden onderzocht. Dit is een belangrijk verschil met andere onderzoeken en studies op dit terrein, die alleen historische gegevens analyseren. Onafhankelijk: Het onderzoek is gebaseerd op een representatieve steekproef onder werkgevers uit de deelnemende landen. De deelnemers van het onderzoek zijn niet afkomstig van het klantenbestand van Manpower. Solide: De onderzoeksresultaten worden ontleend aan bijna 66. interviews met werkgevers uit de publieke en private sector in 42 landen en gebiedsdelen met als doel voor ieder kwartaal de verwachte trends in de werkgelegenheid te meten. Op basis van deze steekproef wordt een analyse verricht die bedoeld is meer gedetailleerde informatie per sector en per regio te bieden. Gericht: Al bijna vijf decennia lang ontleent het onderzoek al zijn gegevens aan één enkele vraag. Onderzoeksvraag Aan alle onderzoeksdeelnemers wereldwijd wordt één en dezelfde vraag gesteld: Zal het aantal werknemers op uw locatie de komende drie maanden dus tot en met december 213 toenemen, afnemen of gelijk blijven in vergelijking met het lopende kwartaal? Onderzoeksmethode De Manpower Employment Outlook Survey is gebaseerd op een valide onderzoeksmethode waarbij de hoogste marktonderzoekcriteria in acht worden genomen. Het onderzoeksteam voor de 42 landen en gebiedsdelen waar het onderzoek op dit moment wordt uitgevoerd, bestaat uit het interne onderzoeksteam van ManpowerGroup en Infocorp Ltd. Het onderzoek is zo georganiseerd dat het representatief is voor elke nationale economie. De foutmarge voor de nationale, regionale en wereldwijde gegevens is niet groter dan +/- 3,9%. scijfer In dit verslag wordt gebruikgemaakt van de term netto werkgelegenheidscijfer ( Net Employment Outlook ). Dit betreft het percentage werkgevers dat verwacht dat het totaal aantal werknemers op hun vestiging het volgende kwartaal zal toenemen, minus het percentage werkgevers dat juist een afname van het aantal werknemers verwacht. De uitkomst van deze berekening is het netto werkgelegenheidscijfer. Seizoenscorrectie Er wordt seizoenscorrectie toegepast op de gegevens voor Argentinië, Australië, België, Canada, China, Colombia, Costa Rica, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Guatemala, Hongarije, Hongkong, Ierland, India, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Oostenrijk, Peru, Polen, Roemenië, Singapore, Spanje, Taiwan, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Zweden en Zwitserland om een aanvullend inzicht te bieden in de onderzoeksresultaten. Hierdoor ontstaat een eenduidige interpretatie van de resultaten over de gehele tijdslijn, zonder de seizoensfluctuaties die zich normaal gesproken elk jaar rond dezelfde tijd voordoen. Zodra er meer historische gegevens zijn verzameld, zal ManpowerGroup de gegevens in de overige landen ook aanpassen aan de seizoensinvloeden. N.B.: In het tweede kwartaal van 28 heeft ManpowerGroup het TRAMO-SEATS-model toegepast op de berekening van gegevens die gecorrigeerd zijn voor seizoensinvloeden. 19

22 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Onderzoekshistorie 1962 De eerste generatie van de Manpower Employment Outlook Survey (MEOS) wordt gestart in Canada en de Verenigde Staten In het Verenigd Koninkrijk wordt een equivalent geïntroduceerd van het onderzoek uit de Verenigde Staten. Daar noemt men het onderzoek Quarterly Survey of Employment Prospects (QSEP). Dit onderzoek is op dezelfde leest geschoeid als MEOS en voorspelt de trends in de werkgelegenheid. Het is het eerste voorspellende onderzoek op dit terrein in Europa De tweede generatie van de Manpower Employment Outlook Survey wordt gelanceerd in de Verenigde Staten en Canada. De onderzoeksmethode wordt geactualiseerd volgens de nieuwste inzichten in marktonderzoek. 22 QSEP in het Verenigd Koninkrijk wordt aangepast aan een nieuwe onderzoeksopzet. ManpowerGroup Mexico en Ierland introduceren het onderzoek in hun land. 23 De derde generatie van MEOS wordt gelanceerd. Het onderzoeksprogramma wordt wereldwijd uitgerold in totaal 18 landen: Australië, België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Hongkong, Ierland, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Singapore, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zweden. 24 ManpowerGroup Nieuw-Zeeland introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. 25 ManpowerGroup China, India, Taiwan en Zwitserland introduceren de Manpower Employment Outlook Survey. 26 ManpowerGroup Costa Rica en Peru nemen voor het eerst deel aan de Manpower Employment Outlook Survey. Onderzoeken in Australië, België, Duitsland, Frankrijk, Hongkong, Ierland, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Singapore, Spanje en Zweden voegen in het derde kwartaal gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. ManpowerGroup Zuid-Afrika introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. 27 ManpowerGroup Argentinië introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. Het onderzoek in Nieuw- Zeeland voegt in het eerste kwartaal gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 28 ManpowerGroup Colombia, Griekenland, Guatemala, Polen, Roemenië en Tsjechië nemen voor het eerst deel aan de Manpower Employment Outlook Survey. In het tweede kwartaal voegen China en Taiwan gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In het derde kwartaal voegen India en Zwitserland gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 29 ManpowerGroup Hongarije en Brazilië introduceren de Manpower Employment Outlook Survey. 21 ManpowerGroup Panama introduceert de Manpower Employment Outlook Survey, waarmee het aantal onderzochte landen en regio s wereldwijd is gestegen tot 36. In het tweede kwartaal voegt Peru gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In het eerste kwartaal voegt Costa Rica gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 211 ManpowerGroup Bulgarije, Slovenië en Turkije introduceren in het eerste kwartaal de Manpower Employment Outlook Survey. Daarnaast voegen Argentinië en Zuid-Afrika in het eerste kwartaal gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In het vierde kwartaal introduceren Israël en Slowakije de Manpower Employment Outlook Survey. 212 Met ingang van het tweede kwartaal voegen ManpowerGroup Griekenland, Guatemala, Polen en Roemenië en Tsjechië gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. De vestiging van ManpowerGroup in Finland voegt zich in het vierde kwartaal bij het onderzoek. Van de gegevens uit Colombia worden voor het eerst de seizoensvariaties geëlimineerd. 213 ManpowerGroup Hongarije begint vanaf het derde kwartaal gegevens te rapporteren die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 2

23 Over ManpowerGroup ManpowerGroup (NYSE: MAN) is wereldleider op het gebied van innovatieve arbeidsmarktoplossingen die de duurzame beschikbaarheid van talent van de wereldberoepsbevolking garandeert ten behoeve van bedrijven, gemeenschappen, landen en individuen. ManpowerGroup, gespecialiseerd in oplossingen die organisaties helpen ondernemingsflexibiliteit en flexibiliteit van de beroepsbevolking te bereiken, maakt gebruik van 65 jaar expertise op het gebied van werk om arbeidsmodellen te maken, people-practices te ontwerpen en de talentbronnen te ontsluiten die zijn klanten nodig hebben voor de toekomst. Of het nu gaat om personeelsdiensten, werving, personeelsadvies, outsourcing en loopbaanbeheer, training en ontwikkeling, ManpowerGroup levert het talent voor het aanjagen van de innovatie en productiviteit van organisaties in een wereld waar talentisme het overheersende economische systeem is. ManpowerGroup brengt iedere dag ruim 63. mensen in contact met werk en bouwt aan hun ervaring en inzetbaarheid via zijn relaties met 4. klanten in 8 landen en gebiedsdelen. De oplossingen van ManpowerGroup worden aangeboden via ManpowerGroup Solutions, Manpower, Experis en Right Bedrijfsvoering. ManpowerGroup werd in 213 voor het derde jaar op rij uitgeroepen tot een van s werelds meest ethische bedrijven, wat onze positie als het meest vertrouwenwekkende merk in de sector bevestigt. 21

24 ManpowerGroup Nederland, Diemerhof Postbus 1215, 11 AD Amsterdam Tel.: , Fax: jan.maarten.rovers@manpowergroup.nl ManpowerGroup TM. All rights reserved.