Pilot Energiebesparende maatregelen particuliere woningvoorraad

Transcriptie

1 Plan van aanpak Helpende Hân Pilot Energiebesparende maatregelen particuliere woningvoorraad Inleiding In de bestaande bouw valt op het gebied van energiebesparing veel winst te behalen. In onze beleidsnotitie duurzaamheid Duorsum yn de Wâlden is dit onderwerp opgenomen als één van de speerpunten. Het energiezuinig maken van bestaande woningen zorgt voor lagere energielasten, lagere woonlasten en meer wooncomfort. Ook is het energiezuinig maken van oudere woningen goed voor de werkgelegenheid in de bouwsector en aanverwante bedrijven binnen de gemeente. Deze sector is hard getroffen door de recessie. In de pilot energiebesparende maatregelen particuliere woningvoorraad is voor het jaar 2011 een traject uitgezet, waarmee we deze woningeigenaar kunnen bereiken en ontzorgen. In 2011 zijn er subsidiemogelijkheden die dit project een goede start kunnen geven. We leggen hiermee de basis voor continuering van het project in de vier jaar die hierop volgen. In de komende jaren gaan we uit van de zelfde constructie, maar kunnen de dan geldende subsidieregelingen afwijken. Samenvatting project: Uitvoering in hoofdlijnen Het project richt zich op het bereiken van een concrete verbetering van de energieprestaties van particuliere woningen. Dit uit zich in energielabelverbetering van twee stappen. Deze twee stappen zijn nodig om voor subsidie in aanmerking te komen Resultaten worden behaald door een combinatie van voorlichten, faciliteren en belonen. Te nemen stappen: Vormen van consortia met lokale bedrijven in bouw en installatie (MMMgecertificeerd) 1 Gericht benaderen van eigenaren van woningen met een woning van voor We gaan er hierbij van uit dat deze woningen een e,f of g energielabel hebben, zodat de voorgestelde verbetering van twee labelstappen haalbaar is. Maatwerkadvies aanbieden door energieregisseur (MMM-gecertificeerd) De aanbevelingen die uit uitgevoerde maatwerkadviezen voortvloeien kunnen door consortium worden uitgevoerd. Duurzaamheidslening beschikbaar stellen Rol gemeente: Informatiepunt Bemiddelaar en regisseur Neutrale afzender in communicatie naar burgers 1 MMM: Meer met Minder, plan voor energiebesparing in de woningbouw, zie informatieblok pagina 4 1

2 Gewenste resultaten: In 2011 willen we ca. 67 woningen energiezuiniger hebben ( woningenplan) 2 Bij slagen van de pilot wordt het project nog 4 jaar gecontinueerd, met als gevolg: Stimulatie regionale economie Lager energieverbruik door het opwaarderen van woningen met minimaal twee labels Voldoen aan doelstellingen duurzaamheidsbeleid Voordelen voor woningeigenaren: Lagere energielasten, hoger wooncomfort, goed voor het milieu Kosten verbouw verlagen door samenwerking Ontzorgen: o Communicatie met verschillende bedrijven vereenvoudigen o Hulp bij aanvragen van subsidies Gunstige financieringsmogelijkheid Hogere verkoopwaarde woning in verband met labelverbetering Belangrijkste conclusies uit ervaringen van andere gemeenten: De bouwkolom ziet wel mogelijkheden in consortia, toont zich positief over de rol van de gemeente; Je richten op bepaalde kernen is erg belangrijk: goed voorbeeld doet goed volgen en bewoners krijgen de kans om collectief iets op te pakken wat aanzienlijk kan schelen in de kosten; Rol van de gemeente is zeer belangrijk in het drempelverlagen naar de burgers toe: een loket! 2 Resultaat energieakkoord Noord-Nederland, zie Aanleiding 2

3 Aanleiding In het beleidsplan Duorsum yn de Wâlden wordt op de menukaart het stimuleren van duurzaam (ver)bouwen particulieren als gerecht aangeboden. De gemeente heeft hiertoe verschillende middelen tot haar beschikking: De provincie Fryslân heeft in het kader van het Samenwerkingsverband Noord Nederland het woningenplan ontwikkeld. Dit plan beoogt in woningen in Noord-Nederland energiezuinig te maken. Om de betreffende gemeenten op weg te helpen deze ambitie te realiseren heeft de provincie Fryslân het document Helpende Hân ontwikkeld. Een leidraad om de provinciale ambitie locaal te vertalen. Voor Achtkarspelen gaat het hierbij om 67 woningen per jaar. In december 2010 is door de raad ingestemd met de uitwerking hiervan. Ter ondersteuning stelt de provincie voor 2011 een subsidie van maximaal beschikbaar. De provincie zet zich in om deze bijdrage jaarlijks te continueren. Particulieren komen bovendien in aanmerking voor een provinciale subsidie van maximaal 1000,- wanneer zij hun eigen woning met één tot drie stappen op het energielabel kunnen verbeteren. De subsidieregeling energiebesparing in koopwoningen is een onderdeel van het energiebesparingsprogramma van de provincie. Dit programma komt voort uit het Energieakkoord Noord-Nederland. Om het voor particuliere eigenaren mogelijk te maken om tegen aantrekkelijke voorwaarden geld te lenen voor het treffen van energiebesparende maatregelen heeft de gemeente ingestemd met een duurzaamheidslening. Hiervoor is in 2010 geld beschikbaar gesteld. 3

4 Uitvoering 1. Consortium vormen: De gemeente brengt bedrijven uit de bouwkolom bij elkaar die een consortium willen vormen. Het gaat hierbij om aannemers, installateurs, makelaars, glaszetters, isolatiebedrijven etc. Met deze vertegenwoordigers van de bouwkolom wordt een gesprek aangegaan over de bestaande woningvoorraad. Vervolgens wordt men uitgenodigd om zich aan te melden voor een consortium. Kenmerken informatieavond Insteken op lokale werkgelegenheid (bedrijven binnen de gemeente), positieve reclame, Inspirerende sprekers en gespreksleider Ruimte voor netwerken: De ervaring leert dat zich vanzelf consortia vormen van bedrijven die gemotiveerd zijn. Consortium Surhuisterveen Er blijkt al een consortium te bestaan rondom Surhuisterveen. Dit consortium is opgericht in samenwerking met Syntens en de Hanzehogeschool Groningen. Tot nu toe is dit nog niet goed van de grond gekomen. Ze hebben wel geadverteerd, maar nog niet veel respons gehad. Als consortium hebben ze geen contact gehad met de gemeente. Deze bedrijven willen echter graag deelnemen in het helpende hân project. We komen tot de conclusie dat we de bedrijven die hun nek al uitgestoken hebben graag een voortrekkersrol willen geven, maar dat we andere bedrijven ook een kans moeten bieden om te participeren. Bedrijven die er serieus mee bezig zijn zullen in de praktijk het meeste werk binnen halen. 2. Maatwerkadvies: De maatwerkadviseur is een MMM-gecertificeerd persoon of bedrijf, die de maatwerkadviezen maakt en vervolgens uitzoekt wat de beste strategie is voor de huiseigenaar. Hij zoekt uit welke bedrijven hierin een rol kunnen spelen en welke subsidies; hij verzorgt het adviestraject aan de huiseigenaar en labelt het huis. Eigenlijk is dit een soort regisseursrol en het verdient dan ook de voorkeur om een energieregisseur aan te wijzen. 3 We kiezen ervoor om in gesprek te gaan met het bedrijf Woonkeur uit Surhuisterveen. Dit is het enige gecertificeerde bedrijf in de gemeente die deze rol op zich kan en wil nemen. 3 In Opsterland had de Gaswacht deze rol. De Gaswacht werkt echter met bedrijven die zij zelf uitzoeken en kiezen hierbij niet voor lokale bedrijven. Voordeel hiervan is dat de kwaliteit gewaarborgd blijft en dat er gebruik gemaakt wordt van gespecialiseerde bedrijven, zoals vloerisolatiebedrijven. Nadeel is dat dit geen stimulatie van de lokale economie is. Verder kunnen we ons afvragen of de regisseur in dienst van bedrijven is of van gemeente. 4

5 Meer met Minder Meer Met Minder heeft zich ten doel gesteld om bestaande woningen en gebouwen gemiddeld 20 tot 30% energiezuiniger te maken. Die doelstelling is haalbaar als alle betrokken partijen (gebouweigenaren, bedrijfsleven, gemeenten, provincies en rijksoverheid) zich inzetten en met elkaar samenwerken. Meer Met Minder-aanbieders dienen te werken conform de Meer Met Minder-checklist. In deze checklist wordt het complete MMM-energiebesparingstraject beschreven en wordt aangegeven wat er van de Meer Met Minder-aanbieder in de verschillende fasen van het traject wordt verwacht. Financiële aspecten maatwerkadvies: Een maatwerkadvies kost gemiddeld 350,- De rijkssubsidie voor het maatwerkadvies a 200,- wordt dit jaar nog verstrekt. Rekenvoorbeeld: Bij aanvraag van een maatwerkadvies via de energieregisseur wordt in ,- vergoed door Agentschap.nl. Gaat de huiseigenaar akkoord met de voorgestelde maatregelen en verbetert hij zijn huis daadwerkelijk met twee labelstappen, dan ontvangt hij van de gemeente nogmaals 150,- terug op het maatwerkadvies. 3. Doelgroep: Door per jaar de aandacht op een of enkele kernen te richten, is er sprake van een persoonlijke doelgerichte benadering. Woningeigenaren met woningen van voor 1985 worden gericht aangeschreven. Hiervoor zijn BAG-bestanden beschikbaar. We starten met de dorpen met het grootste aanbod in deze woningen. Door dorpsbelang hierbij te betrekken en van te voren een huiseigenaar een gratis maatwerkadvies aan te bieden ontstaat een goed (voor)beeld. Door het beleggen van voorlichtingsavonden in dorpshuizen houd je de actie lokaal en betrokken. Er is rechtstreekse interactie tussen gemeente en burgers en er kan een goed beeld worden geschetst van de voordelen van woningverbetering. Bovendien geeft het burgers de mogelijkheid om coalities te vormen en gezamenlijk iets te laten verbeteren. In een periode van vijf jaar kunnen op deze manier alle dorpen doelgericht worden benaderd. 4. Duurzaamheidslening Het nemen van energiebesparende maatregelen kost geld. Om de terugverdientijd hiervan zo klein mogelijk te houden, wordt de duurzaamheidslening aangeboden. Per jaar is ,- beschikbaar. Uitgaande van een lening van max ,-, kunnen we hiermee jaarlijks minimaal 20 woningeigenaren een lening verstrekken. 5

6 Een duurzaamheidslening maakt het voor particuliere eigenaren mogelijk om tegen aantrekkelijke voorwaarden en een lage rente geld te lenen voor het treffen van energiebesparende maatregelen in en aan de eigen woning. Om de leningen aan te kunnen bieden dient - op een wijze vergelijkbaar met de gemeentelijke starterslening- een fonds onder te worden gebracht bij de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn). Dit fonds is revolverend, wat wil zeggen dat de rente en aflossing op de uitstaande leningen in dit fonds terugkeren, zodat telkens nieuwe duurzaamheidsleningen kunnen worden verstrekt. De duurzaamheidslening is de meest veilige en voordelige manier van lenen. Kenmerken duurzaamheidslening (voorwaarden SVn): SVn verstrekt en beheert toegekende leningen Eerste drie jaar aflossingsvrij. De eigenaar betaalt alleen rente Looptijd van tien jaar tot en van 15 jaar voor grotere bedragen Minimaal en max Rente gebaseerd op vast rentetarief SVn met daarop een korting van 3% Verstrekking na krediettoets Wij stellen hiervoor zelf een duurzaamheidsverordening op, waarin we vermelden wat voor ons de belangrijkste voorwaarden zijn voor het verstrekken van de lening. Definitie van de doelgroepen Hoofdsom Jaarbudget Maximum te lenen bedrag Welke maatregelen in aanmerking komen De duurzaamheidsverordening zal in september op de agenda van de raad staan. Communicatie Zowel rondom het informeren van bedrijven en het vormen van een consortium als om het informeren van woningeigenaren dient duidelijk gecommuniceerd te worden. Het communicatieplan vormt een apart onderdeel en is meegenomen in de bijlage. Uitingen zullen in samenspraak met de afdeling communicatie van de gemeente plaatsvinden. Slogan Te denken valt aan een bord/ spandoek bij een woning die verbouwd wordt met een slogan, zoals: Duorsum wenje yn de Walden Dit is reclame voor gemeente en bouwkolom. 6

7 Financiering 2011 Financieringsmogelijkheden en voorwaarden Kosten voor rekening van de gemeente: De kosten van het project wordt door de provincie voor 50% gesubsidieerd met een maximum van Het gemeentelijk deel van de kosten ( ) komt ten laste van het duurzaamheidsbudget. Richtprijs voor een maatwerkadvies is 350,-. De overheid vergoedt in De netto kosten bedragen dan 150,-, die bij uitvoering van maatregelen door de gemeente worden gedekt. Op basis van het afgeronde aantal van 67 woningen per jaar, zoals in het provinciale plan is voorgesteld, betekent dit een kostenpost van ,- Activiteit: 2011 Financiering Facilitering voorlichting duurzaamheidsbudget bouwkolom Gemeentelijke bijdrage Subsidie provincie Maatwerkadvies Voorlichtingsbijeenkomsten inwoners Onvoorzien Kosten en baten voor rekening van huiseigenaren: Kosten maatwerkadvies: 150,- bij niet uitvoeren en gratis bij uitvoeren maatregelen. Uitvoering maatregelen: afhankelijk van te nemen maatregelen en offerte; Als daarbij een woning energetisch twee labelstappen verbetert, verleent de overheid dit jaar nog een subsidie van maximaal 700,- De provincie verleent een subsidie van maximaal 1000,- De gemeente stelt de mogelijkheid tot duurzaamheidslening beschikbaar 7

8 Bronnen: Helpende hân, oanpak partikuliere wennigfoarrie Stappeplan fryske gemeenten Communicatieplan Tijnje/ Nij Beets Kadernota 2010 Achtkarspelen Adviesnota energiebesparing bestaande bouw Brainstormsessie Tytsjerksteradiel Bijlagen: communicatieplan 8

9 Bijlage: Communicatieplan Particuliere woningeigenaren Doelen Particuliere woningeigenaren weten dat er een speciale actie voor energiebesparing is van de gemeente Achtkarspelen Particuliere woningeigenaren kennen de voordelen van energiebesparende maatregelen en de actie. Particuliere woningeigenaren kennen de inhoud van de actie, weten waar ze terecht kunnen voor meer informatie en/of aanmelden. Boodschap Lagere energielasten, hoger wooncomfort, goed voor het milieu Verlagen terugverdientijd investeringen Ontzorgen van de doelgroep Wegnemen bezwaren: hoge kosten, langdurige aanwezigheid van werklui/huis op de kop en aanvragen subsidies moeilijk/veel tijd Voorbeelden uit de dorpen Rekenvoorbeelden van een aantal woningen Koppeling met landelijke subsidies Meer Met Minder en gemeentelijke subsidies Koppeling met maatwerkadvies en meermetminder.nl Huisstijl Alle uitingen/middelen zijn in de huisstijl van de Duorsum yn de Wâlden, gemeente Achtkarspelen, met een plek voor de logo s van deelnemende partijen als Dorpsbelangen en provincie Fryslân. De gemeente Achtkarspelen is afzender, mede namens de samenwerkende partijen. Op plaatselijke kenmerken inspelen Toonzetting positief. Middelen 1. Brief op naam naar alle particuliere woningeigenaren met een woning van voor We kondigen de actie en de informatieavonden aan en voegen brochure toe. 2. Ontwikkelen van een (digitale) brochure met alle informatie over de actie. 3. Op de gemeentepagina in De Feanster besteden we aandacht aan de actie en de informatieavonden. 4. We versturen een persbericht. 5. Op de websites van de gemeente Achtkarspelen, Dorpsbelangen, deelnemende bedrijven, Land van Energie en provincie Fryslân staat informatie over de actie. 6. We schrijven twee artikelen voor lokale kranten over twee aansprekende voorbeelden 7. We organiseren twee informatiebijeenkomsten voor huiseigenaren in het najaar. 8. We informeren de betrokken ambtenaren met publieksfunctie van gemeenten. De brochure is beschikbaar in het gemeentehuis. 9. In de kranten van betreffende Dorpsbelangen wordt aandacht besteed aan de actie en de informatiebijeenkomsten. 10. We onderzoeken de mogelijkheden voor het gebruik van het lespakket Zuinig met energie. i.s.m. NME 11. Proces volgen en goed in beeld brengen voor follow up. 9

10 Bijlage: Communicatieplan Bedrijven Doelen Bedrijven in de bouwkolom weten dat er een speciale actie voor energiebesparing is van de gemeente Achtkarspelen Bedrijven in de bouwkolom krijgen de mogelijkheid om te netwerken en consortia te vormen Particuliere woningeigenaren kennen de inhoud van de actie, weten waar ze terecht kunnen voor meer informatie en/of aanmelden. Boodschap Insteken op lokale werkgelegenheid (bedrijven binnen de gemeente), positieve reclame, Lagere energielasten, hoger wooncomfort, goed voor het milieu Ontzorgen van de doelgroep Wegnemen bezwaren: hoge kosten, langdurige aanwezigheid van werklui/huis op de kop en aanvragen subsidies moeilijk/veel tijd Voorbeelden uit de dorpen Rekenvoorbeelden van een aantal woningen Koppeling met landelijke subsidies Meer Met Minder en gemeentelijke subsidies Koppeling met maatwerkadvies en meermetminder.nl Huisstijl Alle uitingen/middelen zijn in de huisstijl van de Duorsum yn de Wâlden, gemeente Achtkarspelen, met een plek voor de logo s van deelnemende partijen. De gemeente Achtkarspelen is afzender, mede namens de samenwerkende partijen. Toonzetting positief. Middelen 1. Brief op naam naar alle bedrijven in de bouwkolom We kondigen de actie en de informatieavond aan 2. Op de gemeentepagina in De Feanster en in Ondernemend Achtkarspelen besteden we aandacht aan de informatieavonden. 3. We versturen een persbericht. 4. Op de websites van de gemeente Achtkarspelen, Land van Energie en provincie Fryslân staat informatie over de actie. 5. We organiseren een informatiebijeenkomst voor ondernemers in de zomer. 6. We informeren de betrokken ambtenaren met publieksfunctie van gemeenten. 7. Proces volgen en goed in beeld brengen voor follow up. Kenmerken informatieavond De avond wordt professioneel en vlot geleid door een ervaren gespreksleider. Mogelijke sprekers: o Ad Goudzwaard, is energieregisseur voor Dalfsen en kan daar zijn ervaring over vertellen. o o Nico van Est van de SVN, over de duurzaamheidslening Collega s uit Friesland die inmiddels ervaring hebben opgedaan. Iemand uit de bouwkolom zelf. Ruimte voor netwerken: De ervaring leert dat zich vanzelf consortia vormen van bedrijven die gemotiveerd zijn. 10