Knelpuntenrapportage nieuwe teelten 2004/05

Transcriptie

1 Knelpuntenrapportage nieuwe teelten 2004/05 Rapportage van de Afzet- en Teeltknelpunten bij a) Romeinse sla (Bindsla), b) Suikererwt (sugar snap) c) Salanova, d) Trek van Kruiden C. van Wijk PPO-agv, Lelystad Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business-unit Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroente PPO nr juni 2005

2 2005 Wageningen, Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. is niet aansprakelijk voor eventuele schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan bij gebruik van gegevens uit deze uitgave. Dit is een vertrouwelijk document, uitsluitend bedoeld voor intern gebruik binnen PPO dan wel met toestemming door derden. Niets uit dit document mag worden gebruikt, vermenigvuldigd of verspreid voor extern gebruik. Dit projectverslag is onderdeel van het project Innovatie Kleine vollegrondsgroenten gewassen en is mogelijk gemaakt door LTO/ Productschap Tuinbouw Projectnummer: Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business-unit Akkerbouw, Groene ruimte en Vollegrondsgroente Adres : Edelhertweg 1 : Postbus 430, 8200 AK Lelystad Tel. : Fax : infoagv.ppo@wur.nl Internet : Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 2

3 Inhoudsopgave pagina 1 INLEIDING KNELPUNTEN ROMEINSE SLA (BINDSLA) Afzetknelpunten Teeltknelpunten SUGAR SNAP (SUIKERERWT) Afzetknelpunten Productie en Teeltknelpunten KNELPUNTEN SALANOVA BIOLOGISCHE TEELT Afzetknelpunten Teeltknelpunten KNELPUNTEN TREK VAN KRUIDEN UIT PLANTMATERIAAL-MET-GROND Afzetknelpunten Knelpunten rond oogst en bewaring plantmateriaal Knelpunten rond de trek LITERATUUR Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 3

4 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 4

5 1 Inleiding Deze knelpuntenrapportage is tot stand gekomen als onderdeel van het project Screening nieuwe gewassen/productinnovatie. Binnen dit project worden van een aantal relatief onbekende gewassen de teeltkansen voor vollegrondsteelt in Nederland in kaart gebracht. Meer nog dan in het verleden wordt daarbij ook gekeken welke eisen de handel aan het nieuwe product stelt. Literatuurgegevens, teeltervaring uit de praktijk, ervaringen van de afzet en ervaringen met de demonstratieteelten te Mierlo en Lelystad zijn verzameld en per gewas gebundeld in een korte teelthandleiding (zie literatuurvermelding). In het derde projectjaar 2004/05 betrof het de gewassen a) Romeinse sla (bindsla), b) sugar snap c) salanova en d) trek van kruiden Bij de demo-teelten komen belangrijke knelpunten naar voren. Om deze duidelijk in beeld te krijgen zijn de knelpunten in deze korte rapportage samengevat. Bedacht moet worden dat de knelpuntenrapportage een momentopname anno 2004/05 is. Bij uitbreiding van de teelt kunnen zich nieuwe problemen voordoen. De knelpunten van afzet en teelt zijn voor de duidelijkheid apart in beeld gebracht. Per knelpunt zijn tevens de instanties of instellingen genoemd, die eerstens actief kunnen zijn bij de oplossing. De opsomming is in willekeurige volgorde gedaan en is geen prioriteitsvolgorde. Prioriteitstelling dient in discussie met belanghebbenden en financiers plaats te vinden. Zoals vermeld in de projectbeschrijving Screening nieuwe gewassen/productinnovatie wordt binnen dit project niet gewerkt aan de oplossing van genoemde knelpunten. Voor de oplossing dienen aparte projecten geformuleerd worden. Deze rapportage kan daarvoor als basis dienen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 5

6 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 6

7 2 Knelpunten Romeinse sla (Bindsla) 2.1 Afzetknelpunten 1. Uniforme naamgeving. Voor het type Lactuca sativa, var. romana of longifolia zijn diverse namen in omloop: bindsla, Romaanse sla, Little Gem (voor korte type) en Romeinse sla. Naar consument en handel toe is het goed om één uniforme naamgeving te hanteren. Voorstel is de naam Romeinse sla te gebruiken. Deze naam appelleert aan de oorspronkelijke teeltgebieden (Italië, Spanje, Frankrijk) en is internationaal ook meer bekend. Taak: Commissie naamgeving: NAKtuinbouw + Productschap Tuinbouw in samenwerking met grote afzetorganisatie (The Greenery + veiling ZON + handel) 2. Beschikbaarheid van voor Nederlandse markt. In welke perioden van het jaar dient Romeinse sla in, voor de handel interessante hoeveelheden, op de markt te zijn en is dat te realiseren a) van Nederlandse herkomst, b) van buitenlandse herkomst. Marktinformatie verzamelen. Taak Productschap Tuinbouw. 3. Onderzoek naar de afzetkansen van Romeinse sla voor export naar andere Europese landen in de zomermaanden. 4. Verbeteren van Productinformatie voor consument. Taak: teler en handel >> Productschap Tuinbouw. 5. Maken receptenfolder voor consument en verwerkinginformatie voor grootafnemers (industrie, grootwinkelbedrijf, etc). Taak: teler en handel >> Productschap Tuinbouw. 2.2 Teeltknelpunten 1. Rassen met Bremia-resistentie aangepast aan de nieuwste fysio s in combinatie met luisresistentie (Nasanovia). Taak: Zaadbedrijven. 2. Onderzoek naar verbeteren van versnijdbaarheid: zaadfirma s in samenwerking met versnijderij/agrotechnology & Food Innovations. 3. Onderzoek naar verhoging van de opbrengst door grotere plantdichtheden. Taak: Praktijkonderzoek. 4. Onderzoek naar mogelijkheden van Preventie van randaantasting a) door ter plaatse zaai in vergelijking met perspotteelt b) door bespuitingen met diverse doseringen met kalksalpeter. Taak: Praktijkonderzoek. 5. Kostprijsverlaging voor industrieteelt eventueel door ter plaatse zaai. Eerst vraagactualisatie bij industrie; indien gewenst; uitvoering onderzoek: Voorkoming dan wel beperking van schotgevoeligheid door warme opkweek in combinatie met teelt onder afdekking en rassen. Taak: Praktijkonderzoek. 6. Toetsen verbetermogelijkheden voor houdbaarheid en bewaring. Taak: Praktijkonderzoek. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 7

8 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 8

9 3 Sugar snap (suikererwt) 3.1 Afzetknelpunten 1. Uniforme naamgeving. Van donkergroene kreukerwt (Pisum sativum) zijn typen in omloop waarvan de vliezen van de peulen eetbaar blijven (niet perkamentachtige worden) ook bij volgroeide erwt in de peul. Daarnaast zijn er typen die nauwelijks of geen draad maken. In USA is dit type een groot product. In Nederland wordt het door de grootwinkelbedrijven als zoete peul te koop aangeboden a) in een jong stadium zonder erwt, b) in een ouder stadium met een iets grotere, maar nog onvolgroeide erwt er in. Dit type wordt aangeduid met verschillende namen: suikererwt, suikerpeul, sugar snap en snappies. Naar consument en handel toe is het goed om één uniforme naamgeving te hanteren. Voorstel is de naam sugar snap te gebruiken. Onder deze naam wordt het product door het grootwinkelbedrijf verhandeld. Er is dus al enige bekendheid onder deze benaming bij de consument. Het is goed daar bij aan te sluiten. Taak: samenwerking: Commissie naamgeving+ NAKtuinbouw + Productschap Tuinbouw + grote afzetorganisatie (The Greenery + veiling ZON + handel). 2. Verbeteren algemene Productinformatie voor consument en voor grootafnemers (grootwinkelbedrijf, etc) Taak: teler en handel >> Productschap Tuinbouw. 3. Maken algemene receptenfolder voor consument. Taak: teler en handel >> Productschap Tuinbouw. 3.2 Productie en Teeltknelpunten 1. Perspectief teelt in Nederland: globale kostprijsberekening van teelt bij mechanische oogst. Nu is er import van handgeplukt product voor de verse markt. Handpluk in Nederland is relatief duur, maar ook van vergelijkbaar product peulen is nog steeds in Nederland productie. Mechanische oogst voor vers e afzet en industriële verwerking is waarschijnlijk een meer reële optie. Opstellen van Kostprijsvergelijking zoals in KWIN kan hierin inzicht bieden: Uitvoering: Praktijkonderzoek/LEI. 2. Toetsen rassen/selecties op gebruikswaarde voor Nederlandse omstandigheden (productie, ziektegevoeligheid, uniforme peulzetting, bewaarbaarheid, smaak en consistentie). Taak: zaadfirma s + praktijkonderzoek. 3. Optimalisering mechanische oogst van zowel jong product als meer uitgegroeid (maar niet rijp) product. Taak: praktijkonderzoek + verwerkende industrie. 4. Oogstplanning: schema van meerdere rassen en zaaitijden om continuteelt gedurende het seizoen te verkrijgen. Taak: zaadfirma s + praktijkonderzoek + verwerkende industrie. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 9

10 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 10

11 4 Knelpunten Salanova Biologische teelt 4.1 Afzetknelpunten 1. Verbeteren productinformatie salanova over het meer efficiënte productgebruik en het gemaksgebruik voor de consument. Taak: zaadfirma + handel.+ teler. 2. Maken algemene receptenfolder voor maken van salade mengsels voor consument. Taak: zaadfirma + handel + teler en handel. 4.2 Teeltknelpunten 1. Veredelen voor vollegrondsteelt van rondbladige, rozetvormende salanovarassen (zogenaamde 2 e generatierassen, die er voor kasteelt al zijn). Taak: zaadfirma 2. Uitbreiden sortiment salanovarassen met zo groot mogelijk patroon van witresistentie en luisresistentie per ras. Taak: zaadfirma. 3. Toetsen rassen/selecties op gebruikswaarde voor Nederlandse vollegrondsteelt (productie, ziektegevoeligheid, houdbaarheid, stevigte). Taak: zaadfirma + handel.+ teler. 4. Optimaliseren plantgetal van de diverse typen. Taak: praktijkonderzoek en zaadfirma. 5. Verzamelen tuinderservaringen met rassen door rasenquête. Taak: praktijkonderzoek en zaadfirma. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 11

12 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 12

13 5 Knelpunten Trek van Kruiden uit plantmateriaal-metgrond 5.1 Afzetknelpunten 1. Onderzoek van kosten en logistieke voordelen/nadelen van binnenlandse productie van verse kruiden vergeleken met import in diverse perioden van het jaar (zomer, winter, in perioden voor feestdagen). Taak: Praktijkonderzoek/LEI. 2. Verbeteren van productinformatie voor consument. Taak: teler en handel >> Productschap Tuinbouw. 5.2 Knelpunten rond oogst en bewaring plantmateriaal 1. Optimale rooimethode voor plantmateriaal met grond per kruid en per type wortelstelsel; (penwortel, breedwortelende kruiden, kruiden met stolonen). Diepte bemonstering, plaats bij plant, etc. Taak: Praktijkonderzoek. 2. Kruiden- in potjes: meeste efficiënte oppot moment namelijk bij rooi in het veld of bij opzet voor de trek. Voor- en nadelen t.a.v. minder werk, uitval plantmateriaal, efficiënte benutting opslagruimte. Taak: Praktijkonderzoek. 3. Optimale bewaringomstandigheden voor langere termijn: boven nul of onder nul (in ijs). Bij meerdere kruiden toetsen op productie; eventuele rusttoestand; evt. schot/bloemvorming. Taak: Praktijkonderzoek. 5.3 Knelpunten rond de trek 1. Opstellen en toetsen van een opzet- en oogstschema voor continu-aanbod van product gedurende de winter voor trek op water en voor trek in de grond voor de diverse kruiden. Taak praktijkonderzoek. 2. Optimaliseren watergift hoeveelheden en watergift systeem per kruid, en gemiddeld beste systeem bij trek van meerdere kruiden in/op één unit. Taak praktijkonderzoek. 3. Bemestingsregiem vooral in de teelt met meermalige oogsten. Taak: Praktijkonderzoek. 4. Toetsen verschil in opbrengst van loof, smaak/aroma en schotgevoeligheid van kruidenrassen in de trek. Taak praktijkonderzoek. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 13

14 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 14

15 Literatuur Wijk, C. van, Romeinse Sla (bindsla). De vollegrondsteelt van A tot Z in beknopte vorm. PPO-agv, ppo 340, 21 p. Wijk, C. van, Salatnova- Biologische teelt. De teelt van A tot Z in beknopte vorm. PPO-agv, ppo p. Wijk, C. van, De trek van Kruiden van volgroeid wortelmateriaal. Handleiding van A tot Z in beknopte vorm. PPO-agv, ppo 345, 23 p. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. 15