Protocol VVSG-SAW. Hulpverlening thuislozen. Bron:

Transcriptie

1 Protocol VVSG-SAW Hulpverlening thuislozen Bron: Inhoud: 1. PROTOCOL VVSG - STEUNPUNT ALGEMEEN WELZIJNSWERK DAGPRIJS RESIDENTIELE OPVANGCENTRA CAW per 30 juni PROTOCOL tussen De VERENIGING VAN VLAAMSE STEDEN EN GEMEENTEN Afdeling OCMW s en Het STEUNPUNT ALGEMEEN WELZIJNSWERK WETTELIJK KADER DOEL VAN HET PROTOCOL Art 2. Voorliggend protocol heeft tot doel om voor de persoon verblijvend in een residentieel opvangcentrum van het CAW, voor het OCMW en voor het CAW een aantal garanties te verschaffen omtrent de inhoud van de te verstrekken hulp-en dienstverlening, om de samenwerking in het kader van de begeleiding te optimaliseren en om een preventief welzijnsbeleid te ontwikkelen BETROKKEN PARTIJEN EN HUN WETTELIJKE OPDRACHT Art 3. De betrokken partijen Art 4. Wettelijke opdracht Art 5.Terreinen van samenwerking tussen de OCMW s en de CAW Remediërend Preventief HULP- EN DIENSTVERLENING TE VERZEKEREN DOOR HET CAW Art 6. Algemene omschrijving van het hulp- en dienstverleningsaanbod Art 7. Bedrag van de dagprijs Art 8. Diensten gedekt door de dagprijs HULP-EN DIENSTVERLENING TE VERZEKEREN DOOR HET OCMW Art 9. Tussenkomst in de dagprijs Art 10. Eventuele dienstverlening t.a.v. de cliënt naast het ten laste nemen van de dagprijs Art 11. Eventuele dienstverlening t.a.v. het CAW AFSPRAKEN TAV OPNAMEAANVRAAG, VERSLAGGEVING, OVERLEG,OVERPLAATSING Art 13. Wederzijds overleg Art 14. Opname Art 15. Overplaatsing naar een andere instellling FACTURATIE EN BETALING Art 16. Facturatie aan het OCMW Art 17. betaling ONTSLAG Memorie van Toelichting...7 Memorie van toelichting...7 Bij het protocol tussen de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten- Afdeling OCMW s en het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk met betrekking tot de minimale dienstverlening die door de Openbare Diksmuidelaan Berchem 03/ gerard.vanmenxel@steunpunt.be

2 Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) en de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) dient verschaft te worden aan personen verblijvend in een residentieel opvangcentrum van een CAW Situering Overzicht van de inhoud Verdere verduidelijkingen bij de protocoltekst Tussenkomst in de dagprijs (art 9) Eventuele dienstverlening t.a.v. de client naast het ten laste nemen van de dagprijs (art 10) Wederzijds overleg (art 13) Facturatie aan het OCMW (art 16) Ontslag van de client (art 18) De afwijkingsmogelijkheid voor daklozen binnen de sociale huurwet De installatiepremie voor daklozen De bankwaarborg De installatiepremie en huursubsidie van het Vlaamse Gewest Bevoegd OCMW...12 Identificatiegegevens PROTOCOL VVSG - STEUNPUNT ALGEMEEN WELZIJNSWERK VVSG en het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (SAW) sloten een protocol af 'm.b.t. de minimale dienstverlening die door de OCMW's en de CAW's dient verschaft te worden aan personen verblijvend in een residentieel opvangcentrum van een CAW' Het protocol legt een aantal basisafspraken vast die de samenwerking tussen CAW's en OCMW's n.a.v. de opname van een persoon in een opvangcentrum, vergemakkelijkt. Deze afspraken zijn niet juridisch afdwingbaar maar zijn richtinggevend voor zowel de CAW's als de OCMW's. In de praktijk zien we dat ze door beide sectoren goed worden opgevolgd. Uitgangspunt van het protocol is dat CAW's en OCMW's partners zijn in de dienstverlening aan thuislozen en de preventie van thuisloosheid. Een goede samenwerking leidt tot een meer efficiënte hulpverlening. OCMW's en CAW's zijn samen verantwoordelijk voor de dienstverlening aan een cliënt die verblijft in een residentieel opvangcentrum van een CAW. Concreet worden in het protocol aanzetten gegeven tot verbetering van deze samenwerking. Verder wordt ook de dagprijs bepaald en wordt omschreven welke dienstverlening door deze dagprijs is gedekt. 2. DAGPRIJS RESIDENTIELE OPVANGCENTRA CAW per 30 juni 2005 In het protocol tussen VVSG en SAW werd afgesproken dat de dagprijs van de residentiële opvangcentra jaarlijks wordt aangepast aan de index en dit op 1 juli. De huidige dagprijs is bijgevolg geldig tot 30 juni Concreet bedraagt deze: - voor personen jonger dan 12 jaar: 12,87 euro, met inbegrip van 1,67 euro zakgeld - voor personen van 12 jaar en ouder: 20,91 euro met inbegrip van 3,40 euro zakgeld Deze dagprijs is het maximumbedrag dat door het opvangcentrum mag gevraagd worden. De diensten die voor deze dagprijs worden aangeboden, zijn opgenomen in het protocol 3. PROTOCOL tussen De VERENIGING VAN VLAAMSE STEDEN EN GEMEENTEN Afdeling OCMW s en Het STEUNPUNT ALGEMEEN WELZIJNSWERK PROTOCOL tussen De VERENIGING VAN VLAAMSE STEDEN EN GEMEENTEN Afdeling OCMW s en Het STEUNPUNT ALGEMEEN WELZIJNSWERK Met betrekking tot de minimale dienstverlening die door de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) en de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) Protocol OCMW-CAW thuislozen,

3 dient verschaft te worden aan personen verblijvend in een residentieel opvangcentrum van een CAW WETTELIJK KADER Art 1. Dit protocol regelt een materie die verband houdt met de uitvoering van: Wat de OCMW s betreft: - Artikel 1 van de OCMW-wet, dat stelt dat elke persoon recht heeft op maatschappelijke dienstverlening - De wet van 02 april 1965 betreffende het ten laste nemen van de steun verleend door de OCMW s Wat de CAW betreft: - Het decreet van 19 december 1997 betreffende het Algemeen welzijnswerk en het Besluit van de Vlaamse regering van 12 oktober 2001 ter uitvoering van het decreet van 19 december 1997 betreffende het Algemeen Welzijnswerk. - Het Ministerieel Besluit van 08 maart 1999 houdende validering van het sectorprotocol voor de autonome CAW s 3.2. DOEL VAN HET PROTOCOL 3.3. Art 2. Voorliggend protocol heeft tot doel om voor de persoon verblijvend in een residentieel opvangcentrum van het CAW, voor het OCMW en voor het CAW een aantal garanties te verschaffen omtrent de inhoud van de te verstrekken hulp-en dienstverlening, om de samenwerking in het kader van de begeleiding te optimaliseren en om een preventief welzijnsbeleid te ontwikkelen BETROKKEN PARTIJEN EN HUN WETTELIJKE OPDRACHT Art 3. De betrokken partijen De ondertekenaars van dit protocol, VVSG en Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, vragen met aandrang aan alle Vlaamse OCMW s en aan alle door de Vlaamse Gemeenschap erkende CAW s om dit protocol mee te onderschrijven en de inhoud ervan in de praktijk toe te passen. Het Steunpunt verbindt zich ertoe om de lijst van de residentiële opvangcentra binnen de erkende CAW s jaarlijks te actualiseren en over te maken aan de VVSG Art 4. Wettelijke opdracht De OCMW s en de CAW s zijn t.a.v. de doelgroep thuislozen door de respectievelijke wetgevers met volgende taken belast. Het recht op maatschappelijke dienstverlening, zoals gesteld in art 1 van de OCMW-wet, heeft tot doel eenieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid. Deze dienstverlening is van materiële of immateriële aard en houdt t.a.v. de cliënten eveneens een begeleidingstaak in. De Centra voor Algemeen Welzijnswerk hebben de opdracht een verantwoorde hulp- en dienstverlening te organiseren die gericht is op het detecteren, voorkomen, verminderen, signaleren en oplossen van alle factoren die de welzijnskansen van personen, gezinnen of bevolkingsgroepen bedreigen of verminderen (art7 decreet aww) Art 5.Terreinen van samenwerking tussen de OCMW s en de CAW De gelijkaardige begeleidingstaak t.a.v. thuislozen maakt samenwerking tussen OCMW s en CAW s noodzakelijk. Deze situeert zich op remediërend en preventief niveau. Protocol OCMW-CAW thuislozen,

4 3.5. Remediërend De OCMW s en de CAW s zijn samen verantwoordelijk voor de hulp- en dienstverlening aan de cliënt die verblijft in een residentieel opvangcentrum van een CAW. In dit protocol wordt ieders verantwoordelijkheid afgelijnd waardoor dubbele dienstverlenings- en begeleidingstaken worden uitgesloten. Deze algemene afspraken kunnen per cliënt verder geïndividualiseerd worden in functie van een optimalisering van het hulpverleningsaanbod Preventief De OCMW s en CAW s hebben eveneens een gezamenlijke preventieve verantwoordelijkheid t.a.v. de client die verblijft in een residentieel opvangcentrum van een CAW. Per cliënt zal nagegaan worden welke acties door OCMW en CAW kunnen worden ondernomen om eventuele toekomstige vragen tot dienstverlening te ondervangen. OCMW en CAW wisselen hiertoe de nodige informatie uit mits eerbiediging van de privacy van de cliënt HULP- EN DIENSTVERLENING TE VERZEKEREN DOOR HET CAW Art 6. Algemene omschrijving van het hulp- en dienstverleningsaanbod De hulp- en dienstverlening door de CAW s aan de opgenomen cliënten kan van materiële, van psycho-sociale en van sociaal-administratieve aard zijn. Hieronder wordt verstaan: 1. Materiële hulpverlening: het verblijf organiseren 2. Psycho-sociale hulpverlening: de kennis en de praktische en sociale vaardigheden bijbrengen die nodig zijn om van de maatschappelijke voorzieningen gebruik te maken; psycho-sociale begeleiding verstrekken gericht op het verhogen van de persoonlijke weerbaarheid, op het herstellen of opbouwen van een relatienetwerk, op het verhogen van de maatschappelijke zelfredzaamheid, op het streven naar professionele integratie. 3. Sociaal-administratieve taken: het in orde brengen van de sociale administratie, het in regel stellen met de sociale zekerheid, inventarisatie van schulden en boetes, informatie verstrekken en praktische ondersteuning geven bij het zoeken naar werk of opleiding,... Het CAW en het OCMW zullen per cliënt in onderling overleg, en eventueel i.s.m. derde begeleidende instanties, de meest aangepaste vorm van individuele begeleiding uitwerken. De psycho-sociale en sociaal administratieve begeleiding door het CAW is gratis.hierin zijn ook begrepen de kosten die onrechtstreeks betrekking hebben op de hulpverlening (bv. telefoongesprekken, postzegels, klein vervoer, ) Voor de verblijfskosten wordt een vergoeding gevraagd onder de vorm van een dagprijs Art 7. Bedrag van de dagprijs De prijs per dag voor opname in een residentieel opvangcentrum van een CAW bedraagt: Personen van 12 jaar en ouder : 20,50 Euro Personen jonger dan 12 jaar : 12,62 Euro Dit bedrag van de dagprijs is inclusief een forfait voor sociale participatie of zakgeld ten bedrage van: - 3,33 Euro per dag voor volwassenen - 1,64 Euro per dag voor personen jonger dan 12 jaar Dit zakgeld dient om de deelname van de cliënt aan het maatschappelijk leven te bevorderen. Het begeleidend personeel van het CAW ondersteunt de cliënt in de besteding van dit geld. Bovenvermelde bedragen zijn gekoppeld aan het indexcijfer van de consumptieprijzen van en worden jaarlijks op 1 juli aan de index aangepast Art 8. Diensten gedekt door de dagprijs Onderstaand minimumpakket aan diensten wordt aangeboden door het CAW en is gedekt door de dagprijs. - Huisvesting : hierin zijn alle kosten die aan de huisvesting verbonden zijn vervat, inclusief de energiekosten, het onderhoud en een stukje afschrijving van de infrastructuur. Protocol OCMW-CAW thuislozen,

5 - Voeding : alle voedingskosten zijn inbegrepen. Er wordt voorzien in drie maaltijden per dag, waarvan minstens één warme maaltijd. Bij de maaltijden is drank inbegrepen - Bijzondere voeding (dieet) is inbegrepen in de dagprijs. - Onderhoud : het onderhoud van de kamer, van het bedlinnen en van de persoonlijke was zijn inbegrepen. Van de cliënt kan worden verwacht dat hij/zij taken in de huishouding en het onderhoud opneemt. - Persoonlijke hygiëne : door het centrum wordt éénmalig bij opname een "sanitair pakket" ter beschikking gesteld van de cliënt. Het betreft die gebruiks- en verbruiksartikelen noodzakelijk voor de persoonlijke hygiëne (handdoek, washandje, zeep, scheerzeep, scheermesjes, maandverband, tandenborstel, tandpasta, kam). Privé-telefoongesprekken, gevoerd door de resident, worden niet door de dagprijs gedekt en dienen door de cliënt zelf gedragen te worden HULP-EN DIENSTVERLENING TE VERZEKEREN DOOR HET OCMW Art 9. Tussenkomst in de dagprijs Voor het dekken van de verblijfskosten wordt aan de opgenomen cliënten een vergoeding gevraagd, onder de vorm van een dagprijs. Cliënten wier inkomen voldoende hoog is,betalen zelf deze vergoeding. Cliënten wier inkomen onvoldoende hoog is kunnen een beroep doen op de dienstverlening van het OCMW, dat, na onderzoek van de bestaansmiddelen, de dagprijs volledig of gedeeltelijk kan ten laste nemen. Het OCMW zal ambtshalve nagaan of de cliënt gerechtigd is op het leefloon. Het onderzoek naar de bestaansmiddelen geschiedt overeenkomstig de regels van toepassing voor het leefloon. De cliënt en het CAW verstrekken daartoe de nodige informatie. Wijzigingen in de inkomenstoestand worden onverwijld medegedeeld Art 10. Eventuele dienstverlening t.a.v. de cliënt naast het ten laste nemen van de dagprijs Onafhankelijk van het ten laste nemen van de dagprijs kunnen de OCMW s op individuele vraag van de cliënt aanvullende maatschappelijke dienstverlening verstrekken op grond van de aan het betrokken OCMW eigen criteria van dienstverlening. Hierna volgt een niet-limitatieve lijst van voorbeelden, welke cliënt per cliënt dienen behandeld te worden. - Ziekteverzekeringskosten : het ten laste nemen van de verplichte bijdrage. De aanvullende bijdrage - ziekteverzekering wordt gedekt door de cliënt zelf. - Specifieke afspraken kunnen eveneens gemaakt worden voor cliënten die ingevolge hun leeftijd of fysieke/psychische toestand een bijzondere opvang vergen. - Medische en geneeskundige zorgen - Kunnen eventueel toegekend worden: schoolgeld, schooltoelagen, kledingpakket, huurwaarborg, verhuistoelage/of installatietoelagen,.... De kosten van de lidmaatschapsbijdrage bij de instantie die de werkloosheidsverzekering uitbetaalt worden gedragen door de cliënt zelf Art 11. Eventuele dienstverlening t.a.v. het CAW Het OCMW kan beslissen om aan een CAW een toelage toe te kennen i.f.v de specifieke functionele en categoriale taken welke een CAW op zich neemt i.f.v. specifieke regionale behoeften, vb. crisisopvang. Het is aangewezen om deze bijkomende afspraken te regelen via een aanvullend regionaal of individueel protocol DUUR VAN DE DIENSTVERLENING Protocol OCMW-CAW thuislozen,

6 Art 12. De duur van het verblijf in het CAW en de dienstverlening van het OCMW wordt per cliënt voor wie de dagprijs ten laste werd genomen, individueel bepaald. Het OCMW kan - eventueel bij tussentijdse evaluatie - beslissen over de wenselijkheid of de noodzakelijkheid van het voortduren van het verblijf van een cliënt in het CAW. Voorafgaand aan deze beslissing wordt hierover overleg gepleegd met het CAW en worden de mogelijke alternatieven besproken AFSPRAKEN TAV OPNAMEAANVRAAG, VERSLAGGEVING, OVERLEG,OVERPLAATSING Art 13. Wederzijds overleg Het CAW en het OCMW zullen tav de cliënten die een beroep doen op de dienstverlening van het OCMW, systematisch met elkaar contact houden en wederzijdse afspraken maken, met als doel een evaluatie van het verblijf en de voorbereiding van de reïntegratie mogelijk te maken. Het CAW bezorgt driemaandelijks een bondig tussentijds evaluatieverslag. Voor de crisisopvang volstaat een schriftelijk eindverslag cfr. Art Art 14. Opname Bij opname worden volgende documenten binnen de aangegeven periodes overgemaakt aan het OCMW: - intakefiche met volgende gegevens, binnen de vijf dagen: - identificatiegegevens ; - inkomenstoestand, relatie vervangingsinkomsten ; - verzekerbaarheidstoestand RIZIV ; - aanmeldingsproblematiek - aanvraag tot tussenkomst aan het OCMW en (desgevallend) schriftelijke volmacht van de cliënt aan het CAW m.b.t. het rechtstreeks voldoen van de betaling aan het CAW, binnen de vijf dagen ; - eerste voorstel van werkpunten in het begeleidingsplan, binnen de maand Art 15. Overplaatsing naar een andere instellling Voortzetting van de dienstverlening door het OCMW bij overplaatsing/opname - zonder onderbreking - in een ander opvangcentrum of een andere instelling (rusthuis, ziekenhuis) is slechts mogelijk na voorafgaandelijk overleg tussen het OCMW en het CAW, uitgezonderd bij dringende opname in een ziekenhuis. De dringende opname dient gestaafd te worden door een afdoende gemotiveerd medisch attest FACTURATIE EN BETALING Art 16. Facturatie aan het OCMW De dagprijs wordt door het CAW gefactureerd op het einde van de maand of op het einde van het verblijf in het centrum. De dag van opname en de dag van vertrek gelden als één dag. Dagen van geldige afwezigheid (bijv. opname in kliniek e.d.), waarbij in overleg met het OCMW echter voor de cliënt een plaats wordt vrijgehouden, worden gefactureerd tegen de helft van de dagprijs. De factuur wordt opgesteld onder vermelding van en aftrek van de inkomsten van de cliënt. Het CAW zal een standaardfactuur hanteren Art 17. betaling Mits toestemming van de cliënt en geschreven volmacht aan het CAW, wordt de betaling van de kosten door het OCMW voldaan aan het CAW. Betaling gebeurt binnen een redelijke termijn. Protocol OCMW-CAW thuislozen,

7 3.12. ONTSLAG Art 18. Bij het ontslag van een cliënt wordt door OCMW en CAW prioritair de wenselijkheid van de reïntegratie in de gemeente van herkomst van de cliënt bekeken. Om de kansen op maatschappelijke integratie en participatie van de ontslagen cliënt te maximaliseren, zullen OCMW en CAW speciale inspanningen doen om hem te laten genieten van de rechten die hem hierbij ter beschikking staan, ondermeer: - Afwijkingsmogelijkheid ten voordele van daklozen bij toewijzing van een woonst door een sociale huisvestingsmaatschappij. Het OCMW verbindt er zich toe om, op vraag van de client, t.a.v. de sociale huisvestingsmaatschappijen werkzaam in het gebied van woonstkeuze, een aanvraag tot afwijking in te dienen Indien de betrokken huisvestingsmaatschappij deze aanvraag positief beantwoordt mits bijkomende (begeleidings) voorwaarden op te leggen, wordt in onderling overleg tussen OCMW,CAW en client concrete invulling gegeven aan de gestelde voorwaarden. - De installatiepremie, voor de cliënt die een woonst betrekt die hem als hoofdverblijfplaats dient, toe te kennen door het OCMW waar die woning gelegen is. - De huurwaarborg voor het huren van een woonst, ten laste van het OCMW dat bevoegd was voor de cliënt bij zijn vertrek uit het CAW. - De huurtoelage verstrekt door het Vlaamse Gewest. De aanvraag hiertoe dient te gebeuren door de cliënt. Hij wordt hierover geïnformeerd en indien nodig ondersteund door het CAW. Het CAW verplicht zich ertoe om elk vertrek van een cliënt waarvoor steun wordt verleend onmiddellijk te signaleren aan het betreffende steunverlenende OCMW. Binnen de 8 dagen na het ontslag bezorgt het CAW een eindverslag aan het OCMW. 4. Memorie van Toelichting MEMORIE VAN TOELICHTING Bij het protocol tussen de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten- Afdeling OCMW s en het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk met betrekking tot de minimale dienstverlening die door de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) en de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) dient verschaft te worden aan personen verblijvend in een residentieel opvangcentrum van een CAW Situering Voorliggend protocol is geen nieuw gegeven. Reeds in het verleden werd tussen de toenmalige vzw Thuislozenzorg Vlaanderen en de VVSG een protocol gemaakt met betrekking tot de dienstverlening die geboden wordt aan personen opgevangen in een onthaaltehuis voor thuislozen. Het nieuwe protocol is een gemoderniseerde versie van dit origineel: aangepast aan de de herstructurering die inmiddels werd doorgevoerd in de sector van het Algemeen Welzijnswerk en rekeninghoudend met nieuwe instrumenten en tendenzen binnen de welzijnssector. Inhoudelijk werden geen essentiële verschillen aangebracht. De taakverdeling tussen OCMW s en CAW s is onveranderd, ook aan de structuur van de dagprijs werden geen wijzigingen aangebracht. Gevolg hiervan is dat dit protocol geen oplossing biedt aan twee herhaaldelijk gesignaleerde problemen inzake de opvang van thuislozen namelijk de (on)betaalbaarheid van de dagprijs voor de laagste inkomens en de (on)toegankelijkheid voor personen met een illegaal verblijf. Protocol OCMW-CAW thuislozen,

8 Wat de omvang van de dagprijs betreft, pleiten zowel Steunpunt Algemeen Welzijnswerk als VVSG voor een systeem waarbij een gedeelte van de dagprijs wordt tenlaste genomen door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap zodat het effectief te betalen gedeelte door de client vermindert. Het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk diende hiertoe een dossier in.het resultaat hiervan dient nog afgewacht. Met betrekking tot de toegankelijkheid van de thuislozenzorg voor personen met een illegaal verblijf, werden in het protocol geen specifieke bepalingen opgenomen. Concreet betekent dit een handhaving van de huidige situatie namelijk: ieder OCMW beslist autonoom of men de dagprijs van iemand met een illegaal verblijf al dan niet ten laste neemt. Gezien het vreemdelingenbeleid een bevoegdheid is van de federale overheid kunnen de OCMW s zich t.a.v. de opvang van personen met een illegaal verblijf slechts engageren indien de federale overheid zich hiertoe (financieel) engageert. De Werkgroep Opvangbeleid van het ICEM (de coördinerende comissie voor het Vlaamse Minderhedenbeleid) is van mening dat mensen zonder wettig verblijf die nood hebben aan begeleiding een beroep moeten kunnen doen op de geëigende hulpverleningsinstanties waaronder ook het algemeen welzijnswerk. De werkgroep dringt in z n jaarrapport 2001 aan op het structureel voorzien in een tussenkomst voor de verblijfskosten van deze personen en verwijst hierbij naar de Vlaamse Gemeenschap. Door het minderhedendecreet wordt de opvang van mensen zonder wettig verblijf immers beschouwd als een opdracht van de Vlaamse Gemeenschap Overzicht van de inhoud Wettelijk kader (art 1) Doel van het protocol (art 2) Betrokken partijen en hun wettelijke opdracht - de betrokken partijen (art 3) - wettelijke opdracht (art 4) - terreinen van samenwerking tussen de OCMW s en de CAW (art 5) Hulp- en dienstverlening te verzekeren door het CAW - algemene omschrijving van het hulp- en dienstverleningsaanbod (art 6) - bedrag van de dagprijs (art 7) - diensten gedekt door de dagprijs (art 8) Hulp en dienstverlening te verzekeren door het OCMW - tussenkomst in de dagprijs (art 9) - eventuele dienstverlening t.a.v. de cliënt naast het tenlaste nemen van de dagprijs (art 10) - eventuele dienstverlening t.a.v. het CAW (art 11) Duur van de dienstverlening (art 12) Afspraken t.a.v. opnameaanvraag, verslaggeving, overleg, overplaatsing - wederzijds overleg (art 13) - opname (art 14) - overplaatsing naar een andere instelling (art 15) Facturatie en betaling - facturatie aan het OCMW (art 16) - betaling (art 17) Ontslag (art 18) 4.3. Verdere verduidelijkingen bij de protocoltekst 3.1. Tussenkomst in de dagprijs (art 9) Het onderzoek naar de bestaansmiddelen gebeurt voorlopig volgens de regels die van toepassing zijn voor het leefloon. Protocol OCMW-CAW thuislozen,

9 Het actueel besteedbaar inkomen van cliënten ligt echter vaak heel wat lager dan het officiële inkomen. In het kader van de voorbereidingen van het nieuw sociaal huurbesluit zal wellicht invulling gegeven worden aan het begrip besteedbaar inkomen, waarbij rekening wordt gehouden met de schuldenlast van de cliënt. De intentie van VVSG en SAW is alleszins om het besteedbaar inkomen ook in dit protocol te hanteren wanneer hiervan een duidelijke definiëring komt in het nieuwe sociale huurbesluit Eventuele dienstverlening t.a.v. de client naast het ten laste nemen van de dagprijs (art 10) Onafhankelijk van het ten laste nemen van de dagprijs. heeft betrekking op het feit dat het OCMW de steun beschreven in dit artikel kan verlenen aan mensen waarvoor de dagprijs niet (geheel of gedeeltelijk )werd ten laste genomen Wederzijds overleg (art 13) Een optimalisering van het hulpverleningsaanbod t.a.v. personen verblijvend in een opvangcentrum, veronderstelt dat CAW en OCMW systematisch contact houden en overleggen met betrekking tot de gemeenschappelijk gekende bewoners. Hoe dit overleg tot stand komt en verder wordt georganiseerd is mede afhankelijk van de reeds bestaande samenwerking tussen OCMW en CAW, van de behoeften en verwachtingen van beide organisaties,..en dient dus lokaal verder vorm te krijgen. In het protocol werden een aantal uitwisselingsmomenten opgenomen die ons inziens minimaal noodzakelijk zijn in de informatie-uitwisseling tussen het CAW en het OCMW. U vindt ze hier nog eens op een rijtje: - bij opname : - CAW bezorgt intakefiche aan OCMW (< 5 dagen) (in bijlage 1 bij deze memorie vindt u een model intake fiche) - +aanvraag tot tussenkomst van OCMW (< 5 dagen) - eerste voorstel van werkpunten in het begeleidingsplan (< 1 maand) - bij overplaatsing naar een andere instelling: voorafgaandelijk overleg tussen OCMW en CAW - driemaandelijks: bondig tussentijds evaluatieverslag ( in geval van crisisopvang volstaat een eindverslag ) - bij ontslag: CAW bezorgt eindverslag aan het OCMW (< 8 dagen) 3.4. Facturatie aan het OCMW (art 16) Artikel 16 vermeldt op welke wijze de facturatie van CAW aan OCMW gebeurt. In bijlage 2 bij deze memorie van toelichting vindt u een modelformulier dat hierbij kan gehanteerd worden Ontslag van de client (art 18) Het ontslag van een cliënt is een belangrijke fase in het hulpverleningsproces. In functie van een optimale integratie in de samenleving, lijkt ons essentieel dat OCMW en CAW er actief voor zorgen dat de betrokken (ex)bewoner maximaal beroep kan doen op de rechten waarover hij als dakloze beschikt. Met deze willen we de aandacht vestigen op volgende instrumenten: - de afwijkingsmogelijkheid ten voordele van daklozen binnen de sociale huurwet - de installatiepremie voor daklozen - de bankwaarborg - de installatiepremie en huursubsidie verstrekt door het Vlaamse Gewest We geven hierbij telkens beknopt de essentie van de maatregel weer en geven aan waar u zich verder kan informeren De afwijkingsmogelijkheid voor daklozen binnen de sociale huurwet Ondanks inspanningen vanuit de thuislozensector werd bij de jongste herziening van de sociale huurwet geen prioriteit voor daklozen ingeschreven. Wel werd een afwijkingsmogelijkheid voorzien. Dit is een belangrijk verschil. Een wettelijke prioriteit dient door de sociale huisvestingsmaatschappijen automatisch te worden toegepast op iedere kandidaat die zich inschrijft voor een sociale woning. Bij een afwijkingsmogelijkheid Protocol OCMW-CAW thuislozen,

10 daarentegen dient steeds aan de sociale huisvestingsmaatschappij een individuele vraag tot afwijking van de toewijzingsregels gesteld en kan op deze vraag ook negatief geantwoord worden. De sociale huurwet definieert een dakloze als volgt: 1) een persoon die op basis van bewijzen door de VHM wordt beschouwd als thuisloos, 2) een persoon die bewijst dat hij in de periode van zes maanden die voorafging aan de inschrijving voldoet aan de volgende drie voorwaarden: - hij was geen houder (noch geheel noch gedeeltelijk) van een zakelijk recht op een woning - hij beschikte niet over een recht van bewoning, behalve indien dat recht betrekking had op een tijdelijke opvang om psychische, medische of sociale redenen. - Hij heeft niet ingewoond bij verwanten of familieleden tot en met de tweede graad. Het OCMW richt aan het beslissingsorgaan van de sociale huisvestingsmaatschappij de vraag om de dakloze voorrang te geven bij de toewijzing van een woning. Indien de betrokken persoon niet strikt voldoet aan de beschrijving in 2) wordt eerst aan de VHM gevraagd of de persoon door hen beschouwd wordt als thuisloos In kader van dit protocol is belangrijk om te onthouden dat iedere persoon die langer dan zes maanden in een opvangcentrum verblijft, voldoet aan de definiëring van dakloze. Voor hen kan het OCMW dus steeds een vraag richten aan de sociale huisvestingsmaatschappij. Voor anderen blijft uiteraard de mogelijkheid om de VHM te vragen de betrokkene te beschouwen als thuisloos Of deze afwijkingsmogelijkheid een voldoende middel is om de toegang voor thuislozen tot de sociale huisvesting te vergemakkelijken, moet nog blijken. Een eerste balans,opgemaakt door het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, viel negatief uit. Feit is dat niet alle sociale huisvestingsmaatschappijen enthousiast zijn over deze maatregel. Bovendien laat de definiëring beschouwd worden als thuisloos veel ruimte voor interpretatie. Een degelijke evaluatie kan echter pas gebeuren vanaf t moment dat de sector optimaal gebruik maakt van de afwijkingsmogelijkheid. Pas dan zal duidelijk worden welke houding de sociale huisvestingsmaatschappijen aannemen t.a.v. dergelijke afwijkingsvragen en hoe ver de VHM gaat in de interpretatie van thuisloze. Wij roepen iedereen dan ook op om: - optimaal gebruik te maken van deze afwijkingsmogelijkheid voor daklozen; - ervaringen terzake (zowel positieve als negatieve) te melden aan het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk Danny Lescrauwaet (CAW s) of VVSG-Lut Verbeeck (OCMW s) zodat een grondig evaluatiedossier kan worden aangelegd. Meer info: - Besluit van de Vlaamse Regering tot reglementering van het sociale huurstelsel voor sociale huurwoningen die worden verhuurd of onderverhuurd door de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij of een sociale huisvestingsmaatschappij in toepassing van titel VII van de Vlaamse Wooncode (BS 13/12/2000) - In mei 2002 werden alle OCMW s via een rondschrijven van VVSG geïnformeerd over deze maatregel. De wijze waarop de aanvraag dient te gebeuren, de beslissingsprocedure, alsook een aantal modelformulieren vindt U terug in dit rondschrijven en werd inmiddels ook op de website van VVSG geplaatst (ww.vvsg.be) onder de afdeling welzijn Copies kan U aanvragen bij VVSG (bij voorkeur per lut.verbeeck@vvsg.be) De installatiepremie voor daklozen GEWIJZIGD OKTOBER 2004 In de leefloonwet is voorzien dat daklozen éénmaal in hun leven recht hebben op een installatiepremie en dit ten bedrage van 1/12 de van het volledig forfaitair jaarbedrag voor de categorie alleenstaande met kinderlast, ongeacht de categorie waartoe de betrokkene effectief behoort. Voor de toekenning van deze premie komt in aanmerking: - iedere rechthebbende op een leefloon die de hoedanigheid van dakloze verliest door een woonst te betrekken die hem tot hoofdverblijfplaats dient. - iedere rechthebbende die bestendig verbleef in een openluchtrecreatief verblijf of weekendverblijf omdat hij niet in staat was om over een andere woongelegenheid te beschikken wanneer hij dit verblijf definitief verlaat om een woonst te betrekken die hem tot hoofdverblijfplaats dient. Doel van de installatiepremie is de bevordering van de reïntegratie van daklozen door een deel van de installatiekosten te dekken. De installatiepremie dient dus niet om een huurwaarborg te financieren, wel om een woning in te richten De premie dient dan ook in één schijf uitbetaald en wel op het moment dat de dakloze de woning effectief betrekt. Protocol OCMW-CAW thuislozen,

11 Het bevoegd OCMW is het OCMW van de plaats waar de woning die als hoofdverblijfplaats dient, gelegen is. De installatiepremie wordt voor 100 % terugbetaald door de overheid. Noot: de Leefloonwet bepaalt eveneens dat de Koning in de mogelijkheid kan voorzien om deze eenmalige verhoging van het leefloon in behartenswaardige gevallen een tweede keer toe te kennen. Het is echter nog afwachten of hierrond verdere bepalingen zullen komen. Meer info: - KB 12/12/1996 (wijziging van de bestaansminimumwet waardoor de installatiepremie veralgemeend wordt voor alle daklozen en campingbewoners) - Omzendbrief 22/12/1997 van Staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie Jan Peeters (deze omzendbrief is nog gebaseerd op de vroegere BM-wetgeving. We gaan er echter van uit dat de bedoeling van de wetgever ongewijzigd is gebleven) - Leefloonwet (Wet betreffende het recht op Maatschappelijke Integratie van 26 mei 2002) art De bankwaarborg Dat de huurwaarborg vaak een onoverkomelijke moeilijkheid vormt voor thuislozen die een woning wensen te huren op de private huurmarkt, hoeft geen verdere verduidelijking. Een goede dienstverlening door het OCMW kan dan ook een wezenlijk verschil betekenen voor de thuisloze. In praktijk zijn er verschillende mogelijkheden om een client te helpen bij de betaling van de waarborg; één daarvan is het leveren van een bankwaarborg door een financiële instelling. Daar waar de bankwaarborg in potentie heel wat voordelen en mogelijkheden biedt (zowel voor het OCMW, als de client, als de verhuurder), blijkt het gebruik ervan door verhuurders meer en meer bekritiseerd en in het slechtste geval zelfs geweigerd te worden. Slachtoffer hiervan is vooral de thuisloze die zo in de kou blijft staan en de beoogde woning niet kan huren. Voor VVSG was dit een aanleiding om de knelpunten in het gebruik van de bankwaarborg op een rij te zetten en oplossingsvoorstellen te formuleren die vervolgens met Dexia (aanbieder van de bankwaarborg) zullen besproken worden. Het resultaat hiervan zal na afronding meegedeeld worden aan de OCMW s. Het grootste knelpunt voor de verhuurder is dat OCMW s nog vaak een beroep doen op de minimale formule die door Dexia wordt aangeboden. Deze houdt in dat de waarborg enkel de materiële huurschade dekt. Voor de verhuurder betekent dit dat hij dan minder terugbetaald krijgt dan voorzien in de private woninghuurwet. De wet bepaalt immers dat de waarborg mag aangewend worden voor elke schuldvordering voortvloeiend uit de gehele of gedeeltelijke niet-nakoming door de huurder van zijn verplichtingen. De verhuurder is dan ook onaangenaam verrast wanneer de bankwaarborg in z n minimale formule wordt vrijgegeven en besluit vaak om in de toekomst dergelijk systeem niet meer te aanvaarden. De OCMW s kunnen dit probleem echter zelf vermijden door te kiezen voor de maximale formule die eveneens door Dexia wordt aangeboden en wel aansluit bij de bepalingen van de private woninghuurwet. Meer info: - Dexia - Toekomstig rondschrijven van VVSG en website vvsg De installatiepremie en huursubsidie van het Vlaamse Gewest. De huursubsidie van het Vlaamse Gewest is veelvuldig onderhevig aan kritiek. Sommige criteria zijn niet meer aangepast aan deze tijd en de toepassing van de reglementering is niet altijd doorzichtig. Voor mensen die er beroep op kunnen doen, is deze huursubsidie echter een belangrijke ondersteuning. Het loont dan ook de moeite om voor iedere thuisloze die gedurende minstens 6 maanden in een opvangcentrum verbleef, na te gaan of hij/zij in aanmerking kan komen voor deze installatiepremie en huurtoelage. Om te kunnen genieten van een huursubsidie moet aan drie soorten voorwaarden voldaan worden nl: - voorwaarden met betrekking tot de aanvrager Protocol OCMW-CAW thuislozen,

12 (verhuizen van een woning met bepaalde gebreken naar een woning die aan bepaalde normen voldoet, inkomensbeperking) - voorwaarden met betrekking tot de woning die wordt verlaten (krotwoning, te klein, als ongezond erkend in kader van renovatieproject,functioneel onaangepaste woning ) - voorwaarden met betrekking tot de nieuwe woning (volwaardige, gezonde woning; voldoende ruim, maximum netto-huurprijs,niet verhuurd door familielid of nauwe verwant, aangepast aan de fysieke gesteldheid als de aanvrager bejaard of gehandicapt is) De installatiepremie bedraagt 247,89 Euro te verhogen per persoon ten laste tot een maximumpremie van 743,68 Euro. Het bedrag van de (maandeljkse) huursubsidie is afhankelijk van de huurprijs en het inkomen. Om het preciese bedrag te kennen, kan contact genomen worden met de ROHM-afdeling van je provincie. Het maximumbedrag bedraagt 123,94 Euro, te verhogen per persoon ten laste. Indien men huurt van een sociale bouwmaatschappij kan men gedurende drie jaar genieten van de huursubsidie. Voor alle anderen kan de periode van drie jaar telkens verlengd worden met drie jaar, tot maximaal 15 jaar. Bejaarden kunnen levenslang genieten van de huursubsidie tenzij ze een woning huren van een sociale bouwmaatschappij. De aanvraag dient aangetekend te gebeuren bij de ROHM-afdeling in uw provincie. Meer info: Info over deze installatiepremie en huursubsidie vind je op de website van de Afdeling Woonbeleid en Financiering Huisvestingsbeleid: te bereiken via de portaalsite van de vlaamse gemeenschap: mits te klikken op de rubriek ruimtelijke ordening, huisvesting, monumenten en landschappen kom je terecht op bouwen en wonen in vlaanderen. Daar vind je overigens de adressen van de verschillende ROHM-afdelingen Bevoegd OCMW Het gebeurt wel eens dat de client zich met een hulpvraag richt tot een OCMW dat niet bevoegd is. Om te vermijden dat de cliënt terecht komt in bevoegdheidsdiscussies en van het kastje naar de muur wordt gestuurd, vragen we met deze aan de OCMW s om zelf contact te nemen met het bevoegde OCMW vooraleer de cliënt door te verwijzen. Bijlage 1: Model Intake Fiche Identificatiegegevens Naam Voornaam Nationaliteit Geboorteplaats en datum Adres identiteitskaart Laatste verblijfplaats Wettelijke echtgenote Kinderen die de cliënt vergezellen (naam, voornaam, geboortedatum) Kinderen die de cliënt niet vergezellen (naam, voornaam, geboortedatum) Andere personen die de cliënt vergezellen (naam, voornaam, geboortedatum) Protocol OCMW-CAW thuislozen,

13 Inkomenstoesteand Loon Werkloosheid (gerechtigd, bedrag, waarom niet, vooruitzichten) Gezinsbijslagen (gerechtigd, bedragen, fonds en aansluitingsnr., problemen) Andere inkomensbronnen of mogelijkheden Verzekerbaarheid RIZIV (terugbetaling medische kosten) Toestand, instelling en aansluitingsnummer, attestleefloon gewenst, problemen Aanmeldingsproblematiek Werkpunten in het begeleidingsplan Protocol OCMW-CAW thuislozen,

14 Bijlage 2: Model Factuur Aan het OCMW van t.a.v. Plaats en datum, FACTUUR nummer Betreft: Verblijfskosten van (naam, voornaam, geboortedatum) In (naam CAW en erkenningsnummer) Verblijfskosten volwassenen Van.tot = verblijfsdagen x Euro =.. Euro Dagen van niet-verblijf:.x Euro =.. Euro (afdoende gmotiveerd medisch attest bijvoegen) Extra kosten waarvoor voorafgaande aanvraag is gebeurd: Dringende medische kosten (afdoende gemotiveerd medisch attest bijvoegen) TOTAAL:. Euro Echt en waar verklaard voor de som van (bedrag voluit) Euro. Gelieve dit bedrag zo snel mogelijk te storten op ons rekeningnummer met vermelding van het factuurnummer. Met vriendelijke groeten, Namens (naam centrum) Bijlagen: Wet van Bevoegdheid: daklozen Protocol OCMW-CAW thuislozen,

15 X is een dakloze. X heeft een referentieadres op het adres van het OCMW van de gemeente A. X wordt opgenomen in een erkend opvangtehuis voor daklozen in de gemeente B. X dient een steunaanvraag in bij het OCMW. Welk OCMW is bevoegd? Het erkend initiatief van beschut wonen is een instelling als bedoeld in art. 2, 1, van de wet van 2 april 1965 betreffende het ten laste nemen van de steun verleend door de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. Op het ogenblik van de opname in het erkend opvangtehuis voor daklozen te B, is X ingeschreven in het bevolkingsregister van de gemeente A op een referentieadres. Hij beschikt in het bevolkingsregister niet over een inschrijving voor zijn hoofdverblijfplaats, dus kan de bevoegdheidsregel van art. 2, 1, van de wet van 2 april 1965 niet toegepast worden. Bijgevolg moet op het ogenblik van de steunaanvraag de algemene bevoegdheidsregel van het gewoonlijk verblijf toegepast worden. Protocol OCMW-CAW thuislozen,

16 OKTOBER Ministerieel besluit tot regeling van de terugbetaling door het Federaal Agentschap voor de Opvang van Asielzoekers van de kosten van de materiële hulp door de openbare centra voor maatschappelijk welzijn toegekend aan een behoeftige asielzoeker gehuisvest in een plaatselijk opvanginitiatief Protocol OCMW-CAW thuislozen,