PDF created with FinePrint pdffactory trial version

Transcriptie

1 68 Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur.

2 Hoofdstuk III - 4. Verkeersinfrastructuur 4.1. Omschrijving Middels de verschillende vervoersmodi aansluiting vinden bij de belangrijke economische centra in binnen- en buitenland: Antwerpen, Brussel, Hasselt-Genk, Eindhoven, Düsseldorf Situatieschets Met de afbouw van spoor- en waterweg is de bereikbaarheid sterk aangetast. Het toenemend autoverkeer is onvoldoende gekanaliseerd. Autowegen De Noord-Zuid (Hasselt-Eindhoven), een weg van lange adem. Perspectieven voor de afwerking van de Noord-Zuid in het voorliggende investeringsprogramma De verkeersinfrastructuur bepaalt de bereikbaarheid van een streek. Bereikbaarheid is één van de voornaamste vestigingsfactoren voor nieuwe bedrijven en is derhalve direct verantwoordelijk voor de economische ontwikkeling. Anderzijds bepalen de aanwezige verbindingen ook de mate van toegankelijkheid van het omgevingsgebied voor de eigen inwoners. Dit is niet onbelangrijk in een regio die voor de tewerkstelling sterk van pendelarbeid afhankelijk is en ook voor het volgen van hoger onderwijs op verplaatsing moet. In deze optiek is het voor de streek noodzakelijk om middels de verschillende vervoersmodi aansluiting te vinden bij de belangrijkste economische centra van het land. Indien de streek bovendien de troef wil uitspelen van een optimale gunstige ligging in een Europese context is het belangrijk dat deze verbindingen ook een internationaal verlengstuk krijgen. Noord-Limburg is een grensregio. Historisch is de ontwikkeling van de streek sterk afhankelijk geweest van de wegen die het gewest doorsneden. De internationale vaar- en spoorweg waren bepalend voor de vestiging van de eerste nijverheden. Met de afbouw van spoor- en waterweg na de tweede wereldoorlog is de bereikbaarheid van de streek sterk aangetast. Het toenemend autoverkeer van de voorbije decennia is bovendien onvoldoende gekanaliseerd in eenduidige noord-zuid en oostwest assen. Een sterk verspreide verkeersafwikkeling met dan weer een negatief effect op de verkeersleefbaarheid in de dorpskernen is hiervan het gevolg. Autowegen Noord-Zuid is er de belangrijke verbindingsweg N715 tussen Eindhoven en Hasselt. Voor doorgaand verkeer is deze weg vanaf de Nederlandse grens tot zuidelijk het centrum van Hechtel vervangen door de N74 (Noord-Zuid). In het Structuurplan Vlaanderen is deze weg vanaf de grens met Nederland tot aan de A2-E314 in Houthalen opgenomen als primaire weg categorie I (=verbindingsfunctie op Vlaams niveau). Het momenteel in gebruik gestelde deel is vanaf de grens tot aan het industrieterrein van Overpelt (afslag N71) uitgevoerd op 2x2 rijstroken. Vanaf dit punt is de weg slechts uitgevoerd op twee enkele rijstroken, terwijl de bedding voorzien is voor 2x2. Dit schept een uiterst onveilige toestand. In Hechtel-Eksel sluit de nieuwe Noord-Zuid (N74) met een rotonde aan op de bestaande N715. De plannen voor een verdere doortrekking tot aan de E314 (A2) in Houthalen zijn in voorbereiding. Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur. 69

3 In november 1998 voorzag Minister Stevaert in het Vlaams Investeringsprogramma voor wegeninfrastructuur voor de volgende drie jaren de nodige middelen (360 miljoen) om vanaf het jaar 2000 het traject tussen Overpelt en Helchteren op twee maal twee rijstroken uit te voeren. De Minister heeft ook 250 miljoen gereserveerd voor de doortrekking tot aan de grens met Helchteren. Hiervoor lopen momenteel de nodige MER-studies en worden de onteigeningen voorbereid. De verdere doortrekking van de Noord-Zuid, de omleiding van Houthalen-Helchteren tot aan de E314 komt er pas na Hiervoor is een krediet van 1,2 miljard voorzien in het genoemde driejarenplan. Sluit Nederland wel of niet aan? De Noord-Zuid heeft een economische functie in de ontwikkeling van een synergie tussen Belgisch (Noord) Limburg en het Nederlandse Zuidoost Brabant Over een eventuele aanpassing van de aansluitende weg in Nederland (Rijksweg 69) liep eind '98 een onderzoek in het kader van de traçéwetprocedure. De trajectnota met studie van de verschillende alternatieven werd afgesloten met een inspraakronde. Op basis van de studies en de reacties uit de inspraak- en adviesprocedure wordt het voorkeuralternatief uitgewerkt en wordt normalerwijze volgens de procedure eind 1999 een definitief tracébesluit genomen. Totaal onverwacht gaf in december 1998 de Nederlandse Minister van Verkeer en Waterstaat Mevrouw Netelenbos een niet te miskennen voorzet met te stellen dat de A69 tussen Eindhoven en de Belgische grens niet als autosnelweg zal voorzien worden en dit om ecologische redenen gezien de schade aan het Dommeldal. Bij de gemeenten in het grensgebied en bij de Nederlandse Provincie Noord-Brabant heeft dit de nodige reacties opgeroepen en wordt op een herziening van deze ministeriële beslissing aangedrongen. Aan beide zijden van de grens wordt sterk aangedrongen op een ontwikkeling van deze internationale verbinding als een volwaardige autosnelweg. Er is niet enkel het probleem van het doorgaand verkeer door de centra, maar bovendien wordt aan de Noord-Zuid een sterke economische functie gegeven in de ontwikkeling van een synergie tussen Belgisch (Noord)-Limburg en het Nederlandse Zuidoost- Brabant. Dit wordt des te belangrijker met de ontwikkeling van een multimodaal overslagcentrum op het kruispunt van Noord-Zuid en IJzeren Rijn te Lommel/Overpelt. Anderzijds brengt een goede wegverbinding richting Eindhoven, de luchthaven van Eindhoven in de onmiddellijke nabijheid van Noord- Limburg In de studie "De Noord-Zuid als RITS" 1 wordt de economische noodzaak van een verbeterde Noord- Zuid aangegeven vanuit de verwachte reistijdverliezen. De directe economische effecten worden geraamd op 638 miljoen BEF in Uitgaande van de verwachte ontwikkeling in synergie tussen beide regio's kan het verlies in 2010 oplopen tot 1,9 miljard BEF. De indirecte effecten zijn moeilijker in geld uit te drukken. Onderscheiden zijn de effecten op clustervorming, ruimtegebruik, arbeidsmarkt en vestigingsplaatsen. 1 G. ALLAERT, M.J. BLOM. De Noord-Zuid als RITS. Een economische visie op de noodzaak van een verbeterde wegverbinding Eindhoven - Hasselt (A69-A24). VKW-Limburg, Kamer van Koophandel Zuidoost-Brabant, Hasselt-Eindhoven, Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur

4 N76 (Hamont-Genk) belangrijk voor de ontsluiting van Bree en het aansluitende buitengebied. Oost-West verbinding N71 (Hamont-Lommel-Geel) knelt in flessenhals Neerpelt. Oost-West verbinding N73 (Kinrooi-Bree-Leopoldsburg). Noord-Limburg wordt niet rechtstreeks bediend door het hoofdwegennet. Meer oostelijk in de regio Noord-Limburg is er een tweede gewestweg in de richting Noord-Zuid met name de N76 komende vanuit Hamont, via Bocholt en Bree over Meeuwen-Gruitrode naar Genk en de E313 in Diepenbeek. Over dit traject is de huidige weg op verschillende niveaus uitgewerkt en doorsnijdt hij de dorpskernen van Lozen-Bocholt en Meeuwen. Korte delen van deze weg (ring Bree) en ten zuiden van Opglabbeek zijn in het Structuurplan Vlaanderen opgenomen als primaire weg II (verzamelfunctie op Vlaams niveau). Regionaal heeft deze weg vooral als functie om het industrieterrein van Bree te ontsluiten. Vooral de doortocht van Meeuwen vormt op de N76 een knelpunt dat een oplossing dient te krijgen door een omleidingsweg. In de richting Oost-West is er vooreerst de N71 die vanaf de Nederlandse grens in Hamont (aansluiting Budel) via Neerpelt, Overpelt en Lommel richting Geel voert met de aansluiting op de E313. Deze weg is van Geel tot Neerpelt uitgevoerd op tweemaal twee rijstroken en is in het Structuurplan Vlaanderen opgenomen als primaire weg I tot aan de kruising met de N74 te Neerpelt. Vanaf dit punt (Broeseinderdijk) tot aan de huidige weg Neerpelt-Hamont op Damsheide is de weg aangeduid als primaire weg categorie II. Dit verbindingsgedeelte moet tevens als omleidingsweg voor het centrum van Neerpelt functioneren, maar is nog steeds niet uitgevoerd. Dit betekent dat het doorgaand (vracht)verkeer door het centrum van Neerpelt moet. Eveneens in oost-westelijke richting voert de N73 vanaf de grens te Kinrooi (aansluiting op het Nederlandse autosnelwegennet te Grathem - E25) over Bree, Peer en Hechtel naar Leopoldsburg en Beringen. Vanaf de N74 (Noord-Zuid) te Hechtel tot aan de brug over de Zuid-Willemsvaart te Bree is deze weg opgenomen als primaire weg II. Deze weg doorsnijdt het dorpscentrum van Hechtel. Ter hoogte van Wijchmaal (Peer) is er heel wat lintbebouwing. Niettegenstaande dit een drukke verbindingsweg is (ontsluiting van Bree-Peer tot aan de Noord-Zuid) ontbreekt nog een stuk fietspad tussen Peer en Hechtel, hetgeen een uiterst onveilige toestand schept. De aansluiting van de N73 via Peer en Meeuwen op de N76 brengt veel doorgaand verkeer door het centrum van Peer. In die zin opteert het Stadsbestuur van Peer voor een verbindingsweg tussen de N73 ten oosten van Peer-centrum en de weg naar Meeuwen (Deusterstraat). Op deze wijze wordt ook de deelgemeente Ellikom (Meeuwen-Gruitrode) van doorgaand verkeer ontlast gezien deze weg nu als alternatief door het zware vrachtvervoer wordt gebruikt. Noord-Limburg wordt niet rechtstreeks aangedaan door het hoofdwegennet, zodanig dat toegang dient gezocht via bovengenoemde primaire- en secundaire autowegen. Via het Nederlandse grensgebied kan aangesloten op de A67-E34 (Eindhoven-Turnhout-Antwerpen) vanuit Waalre en Eersel en op de A2-E25 (Eindhoven-Maastricht) te Budel, Weert en Grathem. Aan Belgische zijde is er de aansluiting op de A13-E313 (Luik-Hasselt-Antwerpen) te Geel, ofwel op de A2-E314 (Aken-Brussel/Antwerpen) te Houthalen of te Genk. Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur 71

5 Spoorwegen Lijn 18 (Hasselt-Neerpelt-Eindhoven) is sinds jaren in onbruik. Positieve belangstelling voor herwaardering van IJzeren Rijn, lijn 15/19 : Antwerpen-Mönchengladbach. Spoorwegen. Oorspronkelijk liepen twee internationale spoorlijnen door de regio Noord-Limburg. Lijn 18, Hasselt- Neerpelt-Eindhoven, is al sedert de jaren vijftig in onbruik voor het reizigersverkeer en ook het goederenverkeer werd een twintigtal jaren geleden volledig opgedoekt. De spoorwegzate is nog wel voorhanden en wordt voor een groot deel benut als toeristisch fietspad. In het Structuurplan Vlaanderen wordt vooropgesteld om dit traject bebouwingsvrij te houden met het oog op mogelijke toekomstige spoorverbinding. In een verkennend onderzoek heeft GOM-Limburg aangegeven dat het inschakelen van deze verbinding voor het goederenvervoer rendabel kan zijn in functie van de relatie tussen Midden- en West-Limburg en de te herwaarderen IJzeren Rijn. Een meer uitgebreid haalbaarheidsonderzoek is momenteel in uitvoering. De lijn 15/19, Antwerpen-Mönchengladbach, heeft sedert de tweede wereldoorlog veel van zijn vroegere betekenis als "IJzeren Rijn" verloren. Voor het reizigersverkeer is er een uurdienst tussen Antwerpen en Neerpelt. Voorbij Neerpelt is er nog slechts beperkt goederenvervoer met twee treinen per dag tot het Nederlandse Budel. Begin 1997 werd in opdracht van de Vlaamse Regering een studie afgewerkt die de vervoersmogelijkheden op de "IJzeren Rijn" als voorwerp had. Deze studie plaatst de IJzeren Rijn in de economische context van internationale verbindingen van goederenvervoer tussen Noordwest-Europese bestemmingen en hun hinterland. De studie concludeert dat er goede economische argumenten zijn om de IJzeren Rijn zo snel mogelijk opnieuw in gebruik te nemen. Deze ontwikkeling sluit aan bij de behoefte aan een tweede spoorontsluiting voor de Antwerpse haven. De N.M.B.S. heeft zich aangesloten bij deze uitgangspunten en heeft meteen gekozen voor het gebruik van het historische tracé via Neerpelt, Weert, Roermond. Ten behoeve van de verdere planning worden nu gesprekken gevoerd tussen de Belgische, Nederlandse en Duitse spoorwegmaatschappijen. Daar waar Duitsland zich het voorbije jaar gunstig heeft uitgelaten met betrekking tot de herwaardering van de IJzeren Rijn, gaat in Nederland de belangstelling meer uit naar een alternatief via Turnhout-Eindhoven en het Nederlandse vervoersknooppunt Venlo. Voornaamste knelpunt dat in Nederland wordt aangevoerd is de doorsnijding van het Nationaal Park de Meinweg in de omgeving van Roermond. In het Structuurplan Vlaanderen wordt het inschakelen van de IJzeren Rijn in het hoofdspoorwegennet als prioritair aangegeven voor het goederenvervoer in Vlaanderen, waarbij de achterlandverbinding van de zeehaven van Antwerpen aanzienlijk wordt verbeterd. Voor het lokale bedrijfsleven heeft de spoorlijn 19 momenteel weinig betekenis. Er is een aftakking op het industrieterrein van Overpelt en op het industrieterrein van Lommel. Slechts enkele bedrijven maken gebruik van de spoorweg. 72 Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur

6 Waterwegen Slechts 600 ton vaart mogelijk op de Kempische kanalen. Grensovergang Nederland door sluis van Lozen beperkt tot 400 ton. Waterwegen. Vaarwegen in Noordoost Limburg zijn de Zuid-Willemsvaart en het kanaal Bocholt-Herentals. De Zuid-Willemsvaart maakt de verbinding tussen de Maas bij Maastricht en dezelfde Maas nabij 's Hertogenbosch. Op Belgisch grondgebied loopt zij over een afstand van 44 km. tussen Neerharen (verbinding Albertkanaal) en Lozen-Bocholt. Langs de sluizen van Lozen wordt de verbinding met de Nederlandse vaarwegen gemaakt, doch deze sluizen zijn verouderd en laten slechts een beperkte doorvaart van 400 ton toe (stop van Lozen). Vanuit Bocholt vertrekt de aftakking naar het Albertkanaal in Herentals. Het kanaal Bocholt- Herentals en de Zuid-Willemsvaart zijn bevaarbaar voor 600-ton schepen. Als Maas-Scheldekanaal lopen zij doorheen Noord-Limburg en geven verbinding tussen de haven van Antwerpen en het Luikse industriegebied. Vanuit Dessel is er een 1350 ton verbinding met het Albertkanaal te Kwaadmechelen. In Lommel is er bovendien nog de aftakking Kanaal van Beverlo hetwelk de verbinding maakt met Leopoldsburg. Een eerste stap in een modernisering is de vernieuwing van het sluizencomplex De Blauwe Kei te Lommel. Groeiend gebruik van de Kempische kanalen door de pleziervaart. Met uitzondering van het zandvervoer van uit Lommel richting Albertkanaal is de impact van het Maas- Schelde kanaal op de streek zelf voor wat betreft laden en lossen vrij beperkt. Er is weinig kanaalgebonden industrie langs de Noord-Limburgse kanalen. De vroegere loskades zijn verdwenen of sterk verwaarloosd. In het programma van de Dienst voor de Scheepvaart wordt de modernisering van het kanaal voor schepen tot een laadvermogen van ton als prioriteit gesteld. Essentieel hierin is de vernieuwing van het sluizencomplex "De Blauwe Kei" te Mol/Lommel om zodoende een voor het Europa-schip toegankelijke verbinding te krijgen met het kanaal Dessel-Kwaadmechelen en het Albertkanaal. Op termijn zou dan ook het kanaal richting Bocholt op ton worden gebracht met de aanpassing van de sluizen te Lozen om zodoende aansluiting te krijgen op het kanalennet van Nederland dat eveneens voor ton-vaart wordt voorzien. In het Structuurplan Vlaanderen worden de Kempische kanalen tot het secundaire waterwegennetwerk gerekend, dat nagenoeg overal voor klasse II (600 ton-schepen) is uitgerust. Investeringen in waterbouwkundige werken worden prioritair besteed aan het hoofdwaterwegennet. Deze prioriteitenstelling mag evenwel volgens het structuurplan geen afbreuk doen aan de verdere rendabilisering van reeds gedane investeringen in het secundair waterwegennet. De waterwegen hebben in de toekomst zeker nog een belangrijke economische functie. De laatste jaren worden de Kempische kanalen en de verbinding naar Nederland veelvuldig gebruikt door pleziervaartuigen. Hiertoe werden reeds enkele passantenhavens uitgebouwd met name in Bocholt en Lommel. In het kader van een van deze passantenhavens nog uitgebreid komen er bovendien bijkomende aanlegmogelijkheden in Neerpelt. Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur 73

7 4.3. KNOB-analyse De groene omgeving van de Kempische kanalen is daarbij een sterke troef in de uitbouw van het natuurtoerisme. Over de gehele lengte van de kanalen is een toeristisch fietspad aangelegd op het jaagpad. Deze oost-west verbinding doorheen de ganse regio levert een interessante basisstructuur voor het op stapel staande fietsroutenetwerk. Krachtpunten Centrale ligging binnen sterke industriële omgeving met Hasselt/Genk, Eindhoven, Antwerpen, Ruhrgebied. Historische aanzetten tot internationale verbindingen inzake spoor- en waterwegen. Relatief nabije aansluitingen op het internationale autosnelwegennet. Kanaal met zijn groene omgeving als aantrekkingspool voor het toerisme, zowel voor het wandelen fietstoerisme als voor de groeiende markt van de pleziervaart. Nadelen Ontoereikende bereikbaarheid van de regio over de weg, het spoor en het water. Door de afwezigheid van primaire verkeersassen is het autoverkeer onvoldoende gekanaliseerd in eenduidige noord-zuid en oost-westassen. Sterk verspreide verkeersafwikkeling met negatief effect: fi op de verkeersleefbaarheid in de dorpskernen die doorsneden worden. fi op de verbindingswegen die vaak niet zijn uitgerust op de vermenging van plaatselijk en doorgaand verkeer enerzijds en gemotoriseerd verkeer en zwakke weggebruikers anderzijds. Bedrijven hebben onvoldoende faciliteiten om spoorweg te gebruiken. Industrieterreinen langs de kanalen hebben geen haveninfrastructuur. Grensoverschrijdende infrastructuur met Nederlands grensgebied is in belangrijke mate afwezig. Opportuniteiten Goede bereikbaarheid van de regio betekent een versterking van het lokale bedrijfsleven en vormt een troef bij het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid. Structuurplan Vlaanderen legt belangrijke bindende bepalingen vast die de ontsluiting van de regio voor de toekomst moeten borgen: Noord-Zuid (N74), Oost-West (N71 en N73), IJzeren Rijn (spoorlijn 15/19) en Hasselt-Neerpelt (spoorlijn18). Gewestplan Neerpelt-Bree reserveert ruimte voor noodzakelijke omleidingen: Neerpelt, Lozen, Meeuwen-Gruitrode en reservatiezone voor kanaalaanpassing. Gunstige ligging van voornaamste industrieterreinen van de regio t.o.v. weg, spoor en kanaal. Aanwezigheid van (internationale) verbindingswegen (spoor-weg-water) schept kansen voor de creatie van een knooppunt van multimodaal vervoersaanbod hetgeen bijkomende activiteit creëert op domeinen van logistiek en toelevering. 74 Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur

8 Het item Het maximaal ontsluiten van de provincie is als prioritaire doelstelling opgenomen in het Actieplan voor Limburg. De gezamenlijke aandacht vanuit het bedrijfsleven in Belgisch-Limburg en het Nederlandse Zuidoost-Brabant voor een vlotte wegverbinding tussen Hasselt en Eindhoven hetgeen geresulteerd heeft in de studie De Noord-Zuid als RITS (juli 1997). De onmiddellijke nabijheid van de Eindhovense luchthaven is een troef voor het Noord-Limburgse bedrijfsleven. De maatschappelijke betrachting om spoorverkeer te bevorderen als alternatief voor het wegvervoer, in het licht van de verdere dichtslibbing van het (internationaal) autowegennet. De actieve belangstelling van de Vlaamse Overheid voor de herwaardering van de IJzeren Rijn hetgeen in een eerste fase heeft geresulteerd in een haalbaarheidsstudie op macro-economisch vlak. De wezenlijke inzet van het Havenbedrijf Antwerpen om middels het PACT-project (Pilot Action for Combined Transport) ook de langs de IJzeren Rijn liggende regio s bij de logistieke havenactiviteit te betrekken. De actieve belangstelling van GOM-Limburg voor de vervoersrelatie Noord-Zuid zowel inzake het wegverkeer als inzake het spoorverkeer. M.b.t. een terug in functie stellen van de spoorlijn Hasselt-Neerpelt wordt een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. De integrale aanpak van de mobiliteitsproblematiek in de gemeenten en dit in samenwerking met het Vlaamse Gewest middels de mobiliteitsconvenant en de gemeentelijke mobiliteitsplannen. Bedreigingen Slechte bereikbaarheid van de regio leidt tot het wegtrekken van bestaande bedrijven en werkt uitermate negatief bij het aantrekken van nieuwe bedrijven. Nieuwe trends als clustervorming tussen bedrijven, zerostock en just-in-time-principe vereisen vlotte en betrouwbare verbindingen, ook met het Nederlandse grensgebied. Eenzijdige bereikbaarheid van Noord-Limburg (ontbreken van nagenoeg spoor- en watervervoer) betekent op termijn een nog verdere teloorgang van de bereikbaarheid bij een toenemende congestie van het wegverkeer. Geringe aandacht in Structuurplan Vlaanderen voor ontsluiting Noordoost Limburg. Verdere uitbreiding van de verkeersinfrastructuur en voornamelijk gericht op doorgaande verbindingen, kan bedreigend zijn voor de lokale leefomgeving met mogelijk negatieve effecten op vlak van natuur, woonklimaat, verkeersleefbaarheid, verkeersveiligheid en lokale mobiliteit. Terughoudendheid van de Nederlandse Overheid (Nederlandse Spoorwegen, Provincie Limburg, Gemeente Weert) voor de herwaardering van de IJzeren Rijn over het historische tracé. Negatieve beslissing van de Nederlandse Overheid omtrent het doortrekken van de Noord-Zuid tussen de Belgische grens en Eindhoven. Gevaar voor een geïsoleerde gemeentelijke invulling van de mobiliteitsplannen met weinig oog voor het streekverband. Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur 75

9 4.4. Visie Bereikbaarheid verhogen door verbeterde infrastructuur: weg, spoor, kanaal. Bereikbaarheid activeren door het organiseren van een multimodale overslag. Mobiliteit beheersen. De bereikbaarheid van de regio verhogen door een verbeterde verkeersinfrastructuur inzake autowegen, spoorwegen en waterwegen. Deze verkeersinfrastructuur maakt de aansluiting met het Nederlandse grensgebied over de weg (Noord-Zuid), over de spoorweg (IJzeren Rijn) en over de waterweg, (sluis van Lozen). De verschillende opties rond infrastructuurbehoeften moeten in globo opengehouden worden. Voor de uiteindelijke realisatie van deze opties moeten prioriteiten gesteld in functie van de economische en de vervoerstechnische noodwendigheid, de financiële mogelijkheden en de maatschappelijke haalbaarheid. Deze bereikbaarheid voor de regio activeren door het inrichten van overslagfaciliteiten gericht op gecombineerd goederenvervoer. De negatieve effecten van de ontsluitingsinfrastructuur op de leefomgeving zo beperkt mogelijk houden. Verminderen van verplaatsingen door functionele ruimtelijke ordening, stimuleren van gemeenschappelijk vervoer en stimuleren van fietsgebruik voor korte afstanden Strategische actiepunten. Autowegen. Noord-Zuid. Verbindingsweg Neerpelt. Verbindingsweg Meeuwen. Verbindingsweg Peer. Autowegen Spoedige realisatie van de Noord-Zuid (N74) tussen Nederlandse grens en E314 te Houthalen op tweemaal twee rijvakken. Doortrekken van Noord-Zuid op Nederlands grondgebied tot Eindhoven. Spoedige realisatie van de verbindingsweg te Neerpelt als onderdeel van de volwaardige uitbouw van de N71. Gezien het regionaal belang van het nieuw geplande ziekenhuis in Overpelt is de toegangsweg tussen het ziekenhuis en de N71 noodzakelijk. Aanpassen van N76 tussen Bree en Genk met prioritair de realisatie van de omleiding rond Meeuwen. Op termijn moet de mogelijkheid opengelaten voor een kortsluiting tussen deze N76 vanuit Bocholt langsheen Lozen richting de N71 (Hamont-Neerpelt-Lommel), hetgeen tevens een ontsluiting betekent voor het industrieterrein PRB te Kaulille (optie omtrent de ontsluiting is afhankelijk van de functionele invulling van deze terreinen). Het knelpunt voor het autoverkeer aan de sluis van Lozen wordt ten dele opgeheven door het aanleggen van een nieuwe brug dewelke voorzien is voor 1999/2000. Aanleg verbindingsweg tussen N73 oostelijk Peer centrum en de weg naar Meeuwen (Deusterstraat). 76 Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur

10 Veilige fietspaden. Leefbare doortochten. Consequente bewegwijzering. Afstemming mobiliteitsplannen Spoorwegen IJzeren Rijn niet door maar voor Noord-Limburg. Overslagcentrum. Haalbaarheidsstudie lijn 18. Uitbouw van een aaneensluitend fietsroutenetwerk voor de regio ten behoeve van het utilitair fietsverkeer (school en werk). Deze utilitaire fietsverbindingen sluiten zoveel als mogelijk aan bij het fietsroutenetwerk voor het toeristisch-recreatief fietsverkeer. Langs verschillende gewestwegen dient nog een fietspad aangebracht, onder meer: Bree - Gruitrode- Opglabbeek; Wijchmaal - Hechtel; Lozen - Hamont; Kleine-Brogel - Eksel. Aanpassing van de doortochten op drukke gewestwegen: Hechtel, Wijchmaal, Neerpelt, Sint- Huibrechts-Lille, Achel. Consequente bewegwijzering op de gewestwegen in functie van eenduidige oost-west en noordzuid relaties. Bovengemeentelijke afstemming van de gemeentelijke mobiliteitsplannen. Spoorwegen Herwaardering van de IJzeren Rijn, mits voldaan wordt aan de randvoorwaarden met name overslagmogelijkheid voorzien, uitbreiding personenvervoer, beperking omgevingshinder. Wat dit laatste betreft moeten voldoende begeleidende maatregelen genomen voor een veilige en leefbare doorgang door de centra. Voor de langere termijn moet ter hoogte van het industrieterrein van Overpelt ruimte vrijgehouden voor een nieuw spoorvak parallel met de N71. Op deze wijze kunnen de centra van Overpelt en Neerpelt ontlast worden van doorgaand goederenvervoer. Voorzien van een multimodaal overslagcentrum langs de lijn 15/19 (IJzeren Rijn) op de industrieterreinen te Lommel/Overpelt. In opdracht van Intercommunale Nolim Park wordt over het concept en de slaagkansen ervan een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. Deelname aan het PACT-project (Pilot Action for Combined Transport) dat wordt opgezet met het Antwerps Havenbedrijf en enkele Nederlandse en Duitse partners om de haalbaarheid na te gaan van een nieuw gecombineerd vervoerssysteem op de IJzeren Rijn. Uitvoeren van haalbaarheidsstudie in opdracht van GOM-Limburg omtrent het terug in dienst stellen van lijn 18 tussen Houthalen en Neerpelt en dit zowel voor het personenvervoer als voor het goederenvervoer. Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur 77

11 Waterwegen Loskade Bree Sluis Blauwe Kei. Pleziervaart Waterwegen Met de Dienst Promotie voor de Binnenvaart nagaan op welke wijze de kanalen onder de huidige vorm, mits enkele aanpassingen (vb. aanleg kaaimuren) intensiever kunnen ingeschakeld worden in het vrachtvervoer. Realiseren van een loskade langs de Zuid-Willemsvaart in Bree. Vervanging van drie sluizen aan de Blauwe Kei te Lommel door één sluis voor 1350 ton schepen. Vervolgens de modernisering van het Kempisch kanaal en de Zuid-Willemsvaart en de aanpassing van de sluis te Lozen als aansluiting met het Nederlandse kanalennet. Uitbreiding en aanpassing van de passantenhavens voor de pleziervaart. 78 Streekvisie Noord-Limburg Hoofdstuk III Analyse omgevingsfactoren 4. Verkeersinfrastructuur