De didactische en sociaal-emotionele achterstand van de leerling rechtvaardigt afgifte van een tlv voor het sbo. ADVIES

Transcriptie

1 De didactische en sociaal-emotionele achterstand van de leerling rechtvaardigt afgifte van een tlv voor het sbo. ADVIES in het geding tussen: mevrouw A, wonende te Q, bezwaarde en de vereniging B, gevestigd te R, verweerder 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Op 12 juni 2016 heeft bezwaarde bij verweerder een bezwaarschrift ingediend tegen het besluit van verweerder van 1 juni 2016 om een toelaatbaarheidsverklaring (tlv) tot het speciaal basisonderwijs af te geven voor haar zoon C. Op 6 juli 2016 heeft verweerder aan de Commissie verzocht advies uit te brengen over het bezwaar en een verweerschrift ingediend. De mondelinge behandeling van het geschil vond plaats op 31 augustus 2016 te Utrecht. Bezwaarde verscheen, zonder bericht van verhindering, niet ter zitting. Namens verweerder verschenen ter zitting mevrouw D, directeur, en mevrouw E, onderwijsadviseur/psycholoog. Namens de Jeugdbescherming verscheen mevrouw F, gezinsmanager, ter zitting. Namens Stichting G, aanvrager van de tlv, verschenen ter zitting mevrouw H, directeur onderwijs, mevrouw J, juridisch adviseur, en mevrouw K, intern begeleider van basisschool L te R. 2. DE FEITEN 1. Bezwaarde is de moeder van C, geboren 21 mei C is uit huis geplaatst en verblijft op basis van een zogenoemde geheime plaatsing sinds 2 oktober 2015 in een pleeggezin, bezwaarde heeft het ouderlijk gezag over hem. Er is sprake van een ondertoezichtstelling die wordt uitgevoerd door de Jeugdbescherming. 2. Na de plaatsing in het pleeggezin is C basisschool L gaan bezoeken. Aanvankelijk is hij in groep 4 geplaatst; na enige tijd is hij geplaatst in groep Voor de plaatsing in het pleeggezin heeft C drie andere reguliere basisscholen bezocht. Op de laatste van die scholen zat hij in groep 4. C heeft groep 2 tweemaal gevolgd. 4. In verband met de overplaatsing van een crisisplaats naar het huidige pleeggezin kon C niet op L blijven. Hij heeft in mei 2016 gedurende enkele weken geen school bezocht en heeft van 23 tot en met 27 mei 2016 als noodoplossing nog op L gezeten / advies d.d. 28 september 2016 pagina 1 van 7

2 5. Omdat L van oordeel was C niet de begeleiding te kunnen bieden die hij nodig heeft, heeft de school op 20 mei 2016 voor hem een tlv aangevraagd bij verweerder. 6. Voor situaties, waarin snel handelen geboden is, beschikt verweerder over een Noodprocedure. Via deze procedure kan, indien aan de criteria voor afgifte wordt voldaan, versneld een tlv worden afgegeven. De aanvraag tlv voor C is via deze Noodprocedure behandeld. 7. Het voor afgifte van een tlv noodzakelijke overleg heeft plaatsgevonden tussen verweerder enerzijds en L, de Jeugdbescherming en de instelling voor pleegzorg anderzijds. De ouders zijn hierbij niet betrokken. 8. De Jeugdbescherming heeft de kinderrechter verzocht te bepalen dat het gezag over C wordt uitgeoefend door de Jeugdbescherming met betrekking tot de aanvraag om een tlv en de inschrijving op een school voor speciaal basisonderwijs voor de duur van de machtiging tot uithuisplaatsing. Ter gelegenheid van de behandeling ter zitting van de kinderrechter hebben de ouders bij monde van hun advocaat naar voren gebracht dat zij instemmen met inschrijving op een sbo-school indien een commissie van deskundigen daar, na onderzoek, positief over adviseert. De kinderrechter heeft vervolgens vastgesteld dat de Jeugdbescherming en de ouders op dit punt kennelijk op één lijn zitten en het verzoek van de Jeugdbescherming afgewezen. 9. Op 1 juni 2016 heeft verweerder een positief deskundigenadvies ontvangen en voor C een tlv voor speciaal basisonderwijs afgegeven. 10. Nadat bezwaarde te kennen had gegeven bezwaar te hebben tegen de tlv, heeft verweerder op 6 juni 2016 alsnog met haar en haar echtgenoot overleg gevoerd over de tlv. Dit overleg heeft geleid tot een aanvulling in het deskundigenadvies. De kern van het advies, plaatsing op een sbo-school, is na het overleg niet gewijzigd. 11. Bezwaarde heeft een bezwaarschrift ingediend tegen het besluit tot afgifte van de tlv. 12. C bezoekt sinds begin juni 2016 groep 3 van sbo M te R. 3. STANDPUNTEN VAN PARTIJEN Bezwaarde is het niet eens met het deskundigenadvies. Daar staan onjuistheden in en het is bovendien niet opgesteld na voorafgaand overleg met de ouders. Dat is in strijd met de eigen regels van verweerder over de procedure tot afgifte van een tlv. Bovendien kennen de medewerkers van jeugdzorg en de pleegzorginstelling, met wie voorafgaand wel is gesproken, C amper. Ook waren die vooringenomen; een medewerker van de instelling voor pleegzorg bezocht de beoogde sbo-school al geruime tijd voordat er sprake was van een tlv. Ook heeft bezwaarde bezwaar tegen de duur van de tlv. Terwijl de sbo-school heeft verklaard dat jaarlijks wordt bekeken of voortzetting van het verblijf op deze school wenselijk is, heeft verweerder een tlv voor het speciaal basisonderwijs afgegeven tot 31 juli Verweerder stelt dat bezwaarde en haar echtgenoot voorafgaande aan de afgifte van de tlv hebben verklaard dat zij akkoord zouden gaan met plaatsing op de sbo-school als deskundigen / advies d.d. 28 september 2016 pagina 2 van 7

3 daartoe zouden adviseren. Het deskundigenadvies luidt afgifte van een tlv voor speciaal basisonderwijs ten behoeve van C voor de rest van zijn basisschoolperiode. Verweerder is er dan ook van uit gegaan dat bezwaarde instemde met de tlv. Een gesprek met bezwaarde voorafgaande aan het besluit tot afgifte van de tlv was bovendien niet mogelijk omdat jeugdzorg en de instelling voor pleegzorg te kennen hadden gegeven dat het verblijfadres van C geheim was, ook voor de ouders, en verweerder niet beschikte over de contactgegevens van ouders. Na het bezwaar zijn de ouders alsnog uitgenodigd voor een gesprek. Na het gesprek met de ouders zijn enkele feitelijke onjuistheden in het deskundigenadvies gecorrigeerd, maar is het advies inhoudelijk ongewijzigd gebleven. Verweerder heeft de tlv afgegeven via de Noodprocedure omdat de school aangaf dat zij handelingsverlegen was en C inmiddels geen school meer bezocht. C zat volgens de school al te lang in een kleutergroep en daar moest snel verandering in komen. Bovendien heeft C na een overplaatsing naar een ander pleeggezin een aantal weken geen school bezocht. De snelheid waarmee het deskundigenadvies is opgesteld en de tlv is afgegeven hangt samen met de uitzonderlijke situatie van C. Niettemin heeft verweerder de aanvraag om afgifte van een tlv wel beoordeeld aan de hand van de overwegingsaspecten, op basis waarvan iedere aanvraag wordt beoordeeld. Uit de aanvraag bleek dat C, behalve wat technisch lezen betreft, een leerachterstand heeft. Gemiddeld bevindt hij zich wat didactische ontwikkeling betreft op het niveau eind groep 3 terwijl hij de leeftijd heeft van een groep 5-leerling. Ook op sociaalemotioneel gebied loopt zijn ontwikkeling achter. Hij heeft veel positieve en stimulerende aandacht nodig en voorkomen moet worden dat hij wordt overvraagd. Een langer verblijf bij de kleuters is ongewenst C vindt het zelf inmiddels ook wel een beetje gek en de mogelijkheden van de school zijn uitgeput. Met extra ondersteuning op een reguliere basisschool is de kans gering dat hij de achterstanden inloopt. Plaatsing op weer een andere reguliere school met een zo geringe kans van slagen zou funest kunnen zijn voor zijn verdere ontwikkeling. C is in de achterliggende jaren lichamelijk en emotioneel zwaar belast. Hij heeft behoefte aan een plaats waar hij eerst kan aansterken om daarna toe te komen aan het inhalen van de achterstand op didactisch en sociaal-emotioneel gebied. Daarvoor is speciaal basisonderwijs meer aangewezen dan bijvoorbeeld cluster 4-onderwijs. Als hij eenmaal tot rust is gekomen, kan C psychologisch worden onderzocht, en kan een verder traject worden uitgestippeld. Deze aanpak wordt ondersteund door de kinderarts die C behandelt. Als bij een periodieke evaluatie blijkt dat dit in het traject past, is plaatsing in het reguliere onderwijs niet uitgesloten. Het schoolbestuur brengt naar voren dat de plaatsing van C op L een crisisplaatsing betrof. De intern begeleider verklaart dat C aanmerkelijk langer op de school is gebleven dan de in dergelijke situaties gebruikelijke zes weken. Na de kerstvakantie 2015 liet C ander gedrag zien, waardoor het niet mogelijk was hem langer in groep 4 te houden. C s groei is achtergebleven, hij heeft ondergewicht en zijn gedrag komt meer overeen met dat van kleuters dan met het gedrag van leeftijdgenoten. Omdat in groep 3 geen plaats voor hem was, heeft de school hem bij de kleuters in groep 2 geplaatst. Op zich voelde hij zich daar wel thuis, maar vanwege het grote leeftijdsverschil kon dat slechts gedurende een beperkte periode. De school heeft geen / advies d.d. 28 september 2016 pagina 3 van 7

4 mogelijkheden om C de zorg te geven die hij nodig heeft om zijn cognitieve en sociaal-emotionele achterstand in te halen. Ter zitting van de Commissie heeft de vertegenwoordiger van de Jeugdbescherming verklaard dat jeugdzorg de plaatsing van C op de sbo-school ondersteunt. 4. PROCEDURE EN CRITERIA VOOR AFGIFTE VAN EEN TLV Volgens het ondersteuningsplan worden bij de beoordeling van een tlv-aanvraag zogenoemde overwegingsaspecten toegepast, die zijn ingedeeld in drie onderdelen: de leerling, zijn ouders en de school. Verweerder beschrijft in het ondersteuningsplan dat het niet de bedoeling is dat elk aspect afzonderlijk wordt beoordeeld om te komen tot een optelling van het aantal aspecten die als zwaar worden beoordeeld. Leerling 1. Wat zijn de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling 2. De mate van erkenning van een afwijkende positie in de onderwijsleersituatie 3. De mate van het ondervinden van ernstige hinder 4. De mate van bereidheid om hulp te accepteren Ouder 5. Wat zijn de specifieke ondersteuningsbehoeften van ouder(s) 6. De mate van erkenning van en verantwoording nemen voor de problemen op school 7. De mate van een veiligheid en geborgenheid biedende gezinssituatie 8. De mate van bereidheid tot ondersteunend ouder gedrag School 9. Wat zijn de specifieke ondersteuningsbehoeften van leerkracht, intern begeleider en schooldirectie. 10. De mate van bereidheid wijzigingen aan te brengen in het onderwijsconcept van de school. 11. De mate waarin planmatig is gewerkt aan de signalering, planning en uitvoering van de geboden ondersteuning. 12. De mate van extra ondersteuning die gegeven is aan de leerkracht in de groep en door externe deskundigen bovenop de basisondersteuning. Naast een reguliere procedure heeft verweerder in zijn Ondersteuningsplan voor spoedeisende situaties een zogenoemde Noodprocedure opgenomen. Doel van de Noodprocedure is te voorkomen dat leerlingen thuis komen te zitten of de periode dat een kind thuis zit zo kort mogelijk te houden. De criteria voor afgifte van een tlv zijn in beide procedures hetzelfde; het verschil is voornamelijk gelegen in de snelheid waarmee een verzoek om afgifte van een tlv kan worden afgehandeld. Onderdeel van de procedure tot afgifte van een tlv is een gesprek met de ouders over het deskundigenadvies / advies d.d. 28 september 2016 pagina 4 van 7

5 5. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE Verweerder is aangesloten bij de Commissie en heeft haar verzocht op grond van artikel 18a lid 12 van de Wet op het primair onderwijs (WPO) en artikel 7:13 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) advies uit te brengen over het bezwaarschrift. Bezwaarde is de met het gezag belaste moeder van C en dus belanghebbende. Het bezwaarschrift is binnen zes weken na verzending van de toelaatbaarheidsverklaring, dus tijdig, ingediend. Het bezwaarschrift is derhalve ontvankelijk. Bezwaarde is niet op de hoorzitting verschenen om haar bezwaar toe te lichten. Evenmin heeft zij laten weten haar bezwaarschrift in te trekken. De Commissie gaat er dan ook van uit dat bezwaarde het bezwaar dat zij heeft ingediend wenst te handhaven. Dit niettegenstaande het gegeven dat C sinds enige tijd sbo-school P bezoekt, waarvoor ouders volgens de Jeugdbescherming hun toestemming hebben gegeven. Nu bezwaarde haar bezwaar heeft gehandhaafd gaat de Commissie er van uit dat zij nog altijd plaatsing van C in het regulier basisonderwijs nastreeft, zodat haar procesbelang met de start van C op het sbo niet is verdwenen. Het staat vast dat verweerder, in afwijking van de eigen procedure, niet met bezwaarde heeft gesproken alvorens de tlv ten behoeve van C af te geven. Wel is gesproken met vertegenwoordigers van jeugdzorg en de instelling voor pleegzorg, die zorg heeft gedragen voor de plaatsing van C in een pleeggezin. Wat er ook zij van een eventuele melding over geheimhouding van de plaats waar C verblijft of naar school gaat, verweerder dient naar het oordeel van de Commissie zo veel mogelijk in het werk te stellen om een ouder met gezag voorafgaand aan het afgeven van een tlv in de gelegenheid te stellen een zienswijze op dit voornemen te geven. Niet valt in te zien dat verweerder ook in deze omstandigheden de contactgegevens van bezwaarde niet zou hebben kunnen verkrijgen en aan die verplichting inhoud had kunnen geven. In de voorliggende situatie had dat bijvoorbeeld mogelijk kunnen plaatsvinden door tussenkomst van de Jeugdbescherming. De Jeugdbescherming heeft ter zitting ook verklaard dat daaraan niets in de weg stond. Door dit na te laten heeft verweerder, zonder goede reden, op dit punt haar eigen procedureregels niet nageleefd. Daarmee is het besluit tot afgifte van de tlv gebrekkig tot stand gekomen. Verweerder heeft dit gebrek in de totstandkoming van het besluit echter inmiddels geheeld, nu na het nemen van het besluit bezwaarde alsnog in de gelegenheid is gesteld haar zienswijze te geven en dit alsnog is verwerkt in het deskundigenadvies. Hierin is dus geen grond gelegen om de tlv niet in stand te laten. Het overwegingskader van bezwaarde voor afgifte van een tlv bestaat uit overwegingsaspecten wat betreft het kind/de leerling, de ouder en de school. Verweerder heeft deze overwegingsaspecten betrokken bij zijn beslissing. In het door twee deskundigen opgestelde en ondertekende deskundigenadvies van 1 juni 2016 is inzichtelijk en onderbouwd uiteengezet dat en waarom C is aangewezen op speciaal / advies d.d. 28 september 2016 pagina 5 van 7

6 basisonderwijs. In de kern genomen is daarin opgenomen dat C zowel op cognitief als op didactisch gebied onvoldoende aansluiting heeft met leeftijdsgenoten, dat hij veel baat heeft bij structuur en duidelijke, bij zijn niveau passende verwachtingen en voldoende verwerkingstijd, dat het niet wenselijk is dat C binnen het regulier onderwijs bij kinderen blijft die aanzienlijk jonger zijn dan hij, maar dat hij over onvoldoende vaardigheden beschikt om zich te voegen in een groep leeftijdsgenoten. Ook de medische (lichamelijk en geestelijke) situatie van C is zodanig dat hij behandeling nodig heeft. De situatie van C ten tijde van de aanvraag van de tlv was onmiskenbaar zorgwekkend. Er was sprake van leerachterstand en van een lichamelijke en geestelijke conditie die hem belemmerde om te beginnen deze achterstand in te halen. Zowel uit het deskundigenadvies als uit hetgeen verweerder ter zitting naar voren heeft gebracht blijkt naar het oordeel van de Commissie voldoende dat plaatsing van C op een reguliere basisschool niet in de rede ligt. Ook op een andere reguliere basisschool dan L zou C kampen met forse achterstand op zowel didactisch als sociaal-emotioneel vlak. Gezien de door zijn behandelend arts onderschreven noodzaak om eerst fysiek en mentaal op kracht te komen, is het niet reëel te verwachten dat C binnen korte tijd zal kunnen functioneren in een reguliere klas met leeftijdgenoten of leerlingen die niet veel jonger zijn dan hij. Een en ander vergt meer individuele aandacht en ondersteuning dan een reguliere basisschool redelijkerwijze kan bieden, zo blijkt uit de beschikbare gegevens. Bezwaarde heeft in haar bezwaarschrift vooral haar ongenoegen geuit over de procedure en haar wantrouwen tegen de bij C betrokken instanties en personen en hun motieven. Zij heeft geen aanknopingspunten aangereikt op grond waarvan kan worden gezegd dat plaatsing van C in het sbo geen goede beslissing is. Inhoudelijke argumenten tegen het deskundigenadvies en het standpunt van verweerder heeft zij niet aangedragen. Zij stelt dat het geen onafhankelijk onderzoek is geweest, maar maakt niet duidelijk op welke punten het advies dan volgens haar onjuist is. Haar stelling dat de tlv voor een te lange periode is afgegeven heeft zij niet onderbouwd. Het punt dat zij als ouder met gezag in de gelegenheid had moeten worden gesteld haar zienswijze te geven, heeft zij terecht aangevoerd, zoals hierboven is overwogen. Maar dat maakt op zichzelf nog niet dat het onderzoek om die reden opnieuw moet worden uitgevoerd. Er zijn tenminste objectieve aanknopingspunten nodig voor de conclusie dat de inhoud van het advies niet juist is. Die zijn er niet. Verweerder heeft zijn beslissing dan ook op het deskundigenadvies mogen baseren. Derhalve heeft verweerder naar het oordeel van de Commissie in redelijkheid kunnen besluiten de gevraagde tlv af te geven. Op grond van bovenstaande overwegingen zal de Commissie verweerder adviseren de tlv te handhaven en het bezwaar ongegrond te verklaren. 6. OORDEEL Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de Commissie verweerder het besluit tot afgifte van de tlv te handhaven en het bezwaar ongegrond te verklaren / advies d.d. 28 september 2016 pagina 6 van 7

7 Aldus vastgesteld te Utrecht op 28 september 2016 door mr. J.M. Willems, voorzitter, drs. A. Sikkema, drs. C. van Vliet en drs. W.A.J.J. Willems, leden, in aanwezigheid van mr. M. Smulders, secretaris. mr. J.M. Willems voorzitter mr. M. Smulders secretaris / advies d.d. 28 september 2016 pagina 7 van 7