Waar speciaal gewoon is

Transcriptie

1 The image cannot be display ed. Your computer may not hav e enough memory to open the image, or the image may hav e been corrupted. Restart y our computer, and then open the file again. If the red x still appears, y ou may hav e to delete the image and then insert it again. Schoolplan Waar speciaal gewoon is SBO de Súdwester Directeur Dhr. F. Prins Adres Kaatsland 5b Plaats Sneek Telefoon Info@sbo-sudwester.nl Website

2 Inhoudsopgave Voorwoord... 4 Visie en Missie... 9 Schoolbeschrijving Inrichting van ons onderwijs Opbrengsten (kwaliteitsaspect 1) Leerstofaanbod (kwaliteitsaspect 2) Leertijd (kwaliteitsaspect 3) Pedagogisch handelen (kwaliteitsaspect 4) Schoolklimaat (kwaliteitsaspect 4) Didactisch handelen (kwaliteitsaspect 5) Afstemming (kwaliteitsaspect 6) Actieve en zelfstandige rol van de leerlingen (kwaliteitsaspect 5) Reguliere Zorg en begeleiding (kwaliteitsaspect 7a en 7 b) Speciale Zorg en begeleiding (kwaliteitsaspect 8) Kwaliteitszorg (kwaliteitsaspect 9) Meerjarenplanning Taakbeleid Een resultaatgerichte cultuur Het volgen van de sociale competenties Technisch lezen Rekenen en wiskunde Begrijpend lezen

3 Frysk Engels NatuNiek Kunst en cultuureducatie ICT Wereldoriëntatie Verkeer Omgaan met leerlingen met ernstige gedragsproblematiek Werken met groepsplannen Convergente differentiatie Instructie in de stamgroep Interne en externe kwaliteitsbepaling

4 Voorwoord Context en aanleiding Doelen en functie van het Schoolplan Het schoolplan heeft zowel een interne als een externe functie. Bij het opstellen van het schoolplan denkt men na over doelstellingen en prioriteiten voor de middellange termijn. Het geeft richting en sturing aan de activiteiten, die gericht zijn op het handhaven en verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs op De Súdwester. Het schoolplan is een beleidsdocument, waarmee voor de periode het beleid wordt vastgesteld, met betrekking tot de volgende onderdelen: onderwijskundig beleid, personeelsbeleid, kwaliteitszorg (bewaking en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs) overige beleidsterreinen (algemeen strategisch, financieel,..). Het schoolplan vormt de basis voor planmatige schoolontwikkeling en daaraan gekoppeld, de planning per schooljaar. Het schoolplan is tevens het kader waarbinnen de dialoog over de kwaliteit van het onderwijs en over het onderwijsbeleid van de school plaatsvindt, zowel op teamniveau als ook tussen de directie en het bestuur en medezeggenschapraad van de school. Tenslotte is het schoolplan ook bedoeld als verantwoording aan de overheid: het schoolplan wordt in ontvangst genomen door de inspectie en bij schoolbezoek getoetst aan de werkelijke situatie. Totstandkoming Procedures opstellen / vaststellen schoolplan Het tot stand komen van en status van ons schoolplan Dit schoolplan is in conceptvorm opgesteld door de onderwijskundig beleidmedewerker. Het concept is besproken door directie en intern begeleiders en daarna vastgesteld door de directeur. De input is verzorgd door de directeur (middels het strategisch beleidsplan), de teamleden (middels de Quick-scan WMK), de ouders / verzorgers (middels de ouderenquêtes), de intern begeleiders (vanuit de invoeringstrajecten) en de adjunct directeuren (vanuit de borgingstrajecten). Uitgaande van het strategisch beleid van De Súdwester heeft de directeur een SWOT analyse geformuleerd. Vanuit deze analyse zijn tactische doelen opgesteld t.b.v. de planning van het beleid van de school op middellange termijn ( 4 jaar). Daarnaast is er een kwaliteitsprofiel gemaakt, waarin de uitkomsten van de verschillende zelfevaluaties en externe onderzoeken zijn opgenomen, met daaraan gekoppeld de actiepunten. Er zijn keuzes / prioriteiten geformuleerd t.a.v. de veranderings- en verbeteringsonderwerpen voor de komende vier jaar, met daaraan gekoppeld een trajectplanning. De medezeggenschapsraad heeft instemming verleend en het bestuur heeft na overleg met de directie het schoolplan vastgesteld. 4

5 De gebruikte diagnose instrumenten t.b.v. de sterk/zwak analyse Bij het opstellen van de verbeterdoelen in de schoolontwikkeling voor de komende 4 jaar is gebruik gemaakt van de volgende diagnose instrumenten: Externe kwaliteitsmeting:inspectieonderzoeken. Interne kwaliteitsmeting: Quick scan (WMK): een brede zelfevaluatie van alle beleidsterreinen, vragenlijst ouders De resultaten van de verschillende metingen en de daaruit volgende conclusies worden verwerkt in het schoolplan. Evaluatie en bijstelling van het schoolplan Opstellen van het Jaarplan Nadat het schoolplan is vastgesteld wordt het eerste jaarplan opgesteld. Binnen het jaarplan wordt het volgende onderscheid gemaakt: - Trajecten gericht op visiebepaling - Trajecten gericht op invoering - Trajecten gericht op borging Voor elk traject worden de doelen geformuleerd (SMART) en tevens wordt vastgelegd, welke concrete opbrengst(en) er aan het eind van het traject gerealiseerd dienen te zijn. De directie verdeelt, in overleg met de intern begeleiders, de trajecten over het schooljaar, waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de reguliere werkzaamheden van de betrokken teamleden, ter voorkoming van een te grote piekbelasting. Tevens wordt door de directie bepaald, in overleg met de intern begeleiders, in hoeverre er externe deskundigen worden ingeschakeld bij de uitvoering van de trajecten. Aan elk traject is een werkgroep gekoppeld die bestaat uit een internbegeleider en/of adjunct (voorzitter) en teamleden. Nadat het team is geïnformeerd, wordt het jaarplan voorgelegd aan bestuur en medezeggenschapsraad. Uitvoering van het Jaarplan De trajecten worden uitgevoerd volgens een van te voren vastgesteld stappenplan, met daaraan gekoppeld een duidelijk tijdpad. Vervolgens wordt vastgelegd, wie er verantwoordelijk is voor de coördinatie en de uitvoering. Bij de uitvoering maken we een duidelijk onderscheid tussen de rol van de adjunct directeuren en de intern begeleiders. De rol van de adjunct directeuren is vooral gericht op de trajecten borging. De directeur verzorgt de coördinatie. Per schooljaar worden er twee onderwerpen uitgebreid geëvalueerd. Daartoe worden door de adjuncten klassenbezoeken afgelegd, gericht op het betreffende onderwerp. De klassenbezoeken worden verdeeld over het schooljaar (eerste helft / tweede helft van het schooljaar). Per onderwerp worden minimaal 4 klassenbezoeken (één per parallelgroepen) gepland. De evaluatie van de andere onderwerpen vindt plaats tijdens de bouwvergaderingen. Voorbereiding en terugkoppeling van de borgingstrajecten vinden plaats tijdens het inhoudelijke Management Overleg. De rol van de intern begeleiders is vooral gericht op ondersteuning bij de trajecten visiebepaling en invoering. De coördinatie wordt verzorgd door de onderwijskundig beleidsmedewerker. Voorbereiding en terugkoppeling van deze trajecten vinden plaats tijdens het inhoudelijke IB-overleg. Gedurende het traject worden de uit te voeren activiteiten vastgelegd in het jaarplan, zodat de voortgang van het traject voor alle belanghebbenden zichtbaar is. Op basis van deze verslaggeving wordt aan het eind van het traject het eindverslag opgesteld, met eventueel aanbevelingen t.b.v. het vervolgtraject 5

6 Jaarverslag per schooljaar Het eindverslag van elk traject wordt opgenomen in het Jaarverslag. Op basis van het schoolontwikkelingsplan (planning voor 4 jaar) en het jaarverslag wordt het jaarplan voor het volgende schooljaar opgesteld. Nadat het team is geïnformeerd, wordt het jaarverslag voorgelegd aan bestuur en medezeggenschapsraad. Gerelateerde documenten. In het schoolplan zal een aantal malen worden verwezen naar reeds bestaande procedures, beleidsstukken en afspraken. Het gaat daarbij om: De schoolgids; o geeft aan, hoe in het afgelopen schooljaar aan het jaarplan gewerkt is (de hoofdpunten uit het jaarverslag). Het geeft ouders informatie in hoeverre de in de vorige schoolgids gestelde verbeterdoelen ook inderdaad bereikt zijn. o geeft aan, hoe in het volgende schooljaar aan de schoolontwikkeling gewerkt gaat worden (de hoofdpunten uit het jaarplan), m.n. de verbeterdoelen die in het komende schooljaar prioriteit krijgen. Het kwaliteitshandboek, met daarin: o De interne kwaliteitsdocumenten m.b.t. de zelfevaluatie (WMK-EC, ouderenquête) o De externe kwaliteitsdocumenten ( inspectierapporten ) Bronnen Bij het maken van dit schoolplan zijn de volgende bronnen gebruikt: Schoolplan Schoolgids Strategisch Beleidsplan Zorgplan Samenwerkingsverbanden WSNS 302 / 308 Inspectierapport PKO 2008 en 2011 Ouderenquêtes Wet op het primair onderwijs (WPO) Toezichtkader Primair Onderwijs

7 Vaststelling en instemming Instemming met het schoolplan School: De Súdwester ( School voor Speciaal Basisonderwijs) Adres: Postbus 487 (bezoekadres: Kaatsland 5B) Postcode: Plaats: 8600 AL Sneek verklaring Hierbij verklaart de medezeggenschapsraad van boven genoemde school in te stemmen met het van tot geldende schoolplan van deze school. namens de medezeggenschapsraad, Sneek, 31 juli 2011 W.T. Bontekoe, voorzitter medezeggenschapsraad 7

8 Vaststelling van het schoolplan School: De Súdwester ( School voor Speciaal Basisonderwijs) Adres: Postbus 487 (bezoekadres: Kaatsland 5B) Postcode: Plaats: 8600 AL Sneek Verklaring Het bevoegd gezag van bovengenoemde school heeft het van tot geldende schoolplan van deze school vastgesteld. Namens het bestuur van de Stichting voor Christelijk Speciaal Basisonderwijs te Sneek e.o., Sneek, 31 juli 2011 F. Prins, directeur SBO de Súdwester 8

9 Visie en Missie De Missie / Visie van De Súdwester zijn, vanuit de wettelijke kaders (WPO, WSNS, WEC/LGF) in het Strategisch Beleidsplan als volgt geformuleerd: Missie: SBO de Súdwester "Waar speciaal gewoon is" Dat betekent voor het kind: Kansen Welbevinden Leren Veiligheid Succes Uniek Uitdagend Dat betekent voor het team: Specialistisch Professioneel Ambitieus Open Enthousiast Betrouwbaar Betrokken Visie: Hoe willen we dat bereiken? Goed toegeruste leerkrachten, die waar nodig kunnen terugvallen op goede ondersteuning binnen de school. Een functioneel ingerichte school, die een veilige omgeving biedt aan de leerlingen Een orthopedagogisch klimaat, waarin de leerlingen hun mogelijkheden optimaal kunnen ontplooien Moderne orthodidactische middelen, die zijn afgestemd op de kenmerken van de leerlingen Specialisten binnen de school, die ook de ouders van de leerlingen kunnen ondersteunen bij de opvoeding van hun kind Specialisten binnen de school, die de basisscholen van het samenwerkingsverband kunnen ondersteunen bij de opvang van de zorgleerlingen binnen hun school Binnen het systeem van kwaliteitszorg wordt er 1 x per jaar uitgebreid aandacht geschonken aan de algemene uitgangspunten van de school. Daarbij wordt de missie/visie in combinatie met de identiteit van de school besproken binnen het team en, indien noodzakelijk, geactualiseerd. Bovenstaande formulering wordt besproken tijdens een inhoudelijke bouwvergadering in september

10 Schoolbeschrijving Kenmerken schoolomgeving/ouders Gegevens van de School De Súdwester is als algemeen christelijke school voor Speciaal Basisonderwijs (SBO) in 1997 ontstaan uit de samenvoeging van de Ds. Lucas Fockensschool (LOM) en de Koningin Emmaschool (voorheen MLK, moeilijk lerende kinderen) De beide scholen startten in 1992 in het kader van WSNS met de verdere uitbreiding van een structurele samenwerking met de basisscholen in zuidwest Fryslân en sinds 1998 maakt De Súdwester deel uit van twee samenwerkingsverbanden: 1. Samenwerkingsverband met het Protestants Christelijk Onderwijs, regio Zuidwest Friesland 2. Samenwerkingsverband met Rooms Katholiek Onderwijs, regio Friesland. In totaal gaat het bij deze verbanden om circa 85 scholen. De Súdwester is bedoeld voor kinderen die speciale zorg nodig hebben en van wie vast staat, dat de zorg binnen de basisschool niet meer toereikend is. Om de vraag of een kind is aangewezen op de speciale zorg van een school voor Speciaal Basisonderwijs te kunnen beantwoorden, is een speciale commissie in het leven geroepen: de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL). Deze commissie bepaalt op basis van het dossier of de leerling toelaatbaar is. De criteria zijn vastgelegd in het Zorgplan van het samenwerkingsverband. De school is verder betrokken bij de leerlingenzorg op de basisscholen van het samenwerkingsverband. Kinderen met leer- en/of gedragsproblemen die op de gewone basisschool zitten, kunnen ondersteuning vanuit De Súdwester krijgen. Deze ondersteuning wordt door ambulante begeleiders gegeven. De ambulante begeleiders zijn gespecialiseerde leerkrachten van De Súdwester en adviseren de basisscholen van het samenwerkingsverband m.b.t. de opvang van kinderen die speciale zorg nodig hebben. GEGEVENS STICHTING CHRISTELIJK SPECIAALBASISONDERWIJS SNEEK e.o. Uitgangspunten De Súdwester is een open Christelijke school voor speciaal basisonderwijs. Dat betekent dat er op onze school leerlingen en leerkrachten met verschillende godsdienstige achtergronden met elkaar onderweg zijn naar de toekomst. Mede door deze verschillen is de volgende boodschap uit de bijbel erg belangrijk voor ons: "Ieder mens is een mooi en uniek wezen en dient met respect behandeld te worden". Ons dagelijks handelen is gebaseerd op dit uitgangspunt. Levensbeschouwelijke Identiteit Huidige situatie De levensbeschouwelijke identiteit is in het Beleidskader Identiteit: een open christelijke school (jan. 2007) als volgt geformuleerd: Voor de stichting Christelijk Speciaal Basisonderwijs Sneek e.o. (CSBO-Sneek) vormt de bijbel de inspiratiebron voor haar handelen. Vanuit deze grondslag werkt de vereniging aan haar doel: het in stand houden van een Christelijke school voor Speciaal Basisonderwijs. De Súdwester is een school waar mensen met verschillende (levensbeschouwelijke en godsdienstige) achtergronden met elkaar op weg zijn naar de toekomst. Onze school is daarom een open christelijke school : iedereen is welkom. 10

11 De Súdwester werkt met de normen en waarden met de bijbel als inspiratiebron. Wij vinden een respectvol, veilig en warm klimaat, waarin iedereen de kans krijgt om zoveel mogelijk zichzelf te zijn en zich vertrouwd te voelen, heel belangrijk. Een klimaat waarin de kinderen centraal staan. Daarbij behoort de extra aandacht voor kwetsbare kinderen vanzelfsprekend te zijn. In de bijbel klinkt de boodschap door dat ieder mens een mooi en uniek wezen is, welke met respect en zorg behandeld dient te worden. Vanuit het voorbeeld van Jezus willen wij elkaar stimuleren tot verantwoordelijkheid voor de samenleving en de aarde. Gelet op de openheid van De Súdwester dienen alle medewerkers in te stemmen met de grondslag en het doel van de vereniging, respect te hebben voor de levensovertuiging van alle leerlingen, ook als deze niet aansluit bij de identiteit van de school. Omgekeerd verwacht De Súdwester van leerlingen en ouders dat zij de identiteit van de school respecteren. Het is de taak van de directie randvoorwaarden te creëren om alle medewerkers in staat te stellen inhoud te geven aan identiteit. Personeel is de rode draad van identiteit. Betrokkenheid is daarbij van groot belang. Die wordt getoond door zelf mee te praten, te organiseren en afspraken te realiseren. Vanuit de christelijke inspiratie geeft De Súdwester gestalte aan het onderwijs. Het personeel en de leerlingen van De Súdwester doen allemaal mee aan het godsdienstonderwijs. Zo ontdekken ze waar de verschillen en de overeenkomsten liggen tussen hun eigen levensovertuiging en de overige levensovertuigingen. Christelijke feesten zoals Pasen, Hemelvaart, Pinksteren en Kerst, worden in De Súdwester gevierd en/of aandacht aan besteed. Daarnaast wordt ruimte geboden om aandacht te besteden aan andere levensbeschouwingen. Wij staan open voor vragen van kinderen en volwassenen. De openheid van onze school zal uiteindelijk moeten blijken uit de sfeer en uitstraling van De Súdwester. Onderwijsinrichting (algemene schoolkeuzes) De school is ingedeeld in 4 units, gekoppeld aan een leeftijdscategorie: - Begingroepen. - Jongste middengroepen. - Oudste middengroepen. - Eindgroepen. Er is een systeem van parallelgroepen om zowel didactisch als pedagogische differentiatie binnen de leeftijdscategorie zo goed mogelijk te kunnen opvangen Er is een systeem van instructiegroepen voor de vakgebieden rekenen, technisch lezen en spelling, om te voorkomen dat door grote niveauverschillen binnen de stamgroepen de instructie in de knel komt. De school beschikt over klassenassistenten die structureel ingezet worden bij de begingroepen en bij instructieintensieve onderdelen in de overige groepen. Kenmerken ouder(s) / verzorger(s) Etnische afkomst Uit de schooladministratie kan worden opgemaakt welke ouders / verzorgers afkomstig zijn uit een land buiten Europa. Deze leerlingen worden in de telgegevens aangeduid als Cumi-leerlingen. Uit onderstaand overzicht blijkt, dat het percentage cumi-leerlingen in de afgelopen jaren stabiel was en schommelt rond de 4% van de totale leerlingenpopulatie. Teldatum Aantal leerlingen Aantal CUMI- leerlingen Percentage (globaal) % ,3% % ,5% 11

12 Opleidingsniveau Uit de schooladministratie kan het opleidingsniveau van de ouders / verzorgers niet worden opgemaakt. Vanwege het feit, dat de bekostiging op basis van de weging van leerlingen, gerelateerd aan het opleidingsniveau van de ouders, binnen het SBO niet van toepassing is, zijn deze gegevens niet beschikbaar. Sociale context / problematiek Het aantal leerlingen, dat opgroeit in een onvolledig gezin is in de afgelopen jaren vermeerderd. Echter, in hoeverre dit aantal op De Súdwester naar verhouding meer is gestegen dan in het reguliere basisonderwijs, kunnen we niet cijfermatig onderbouwen. Aandachtspunt: het opleidingsniveau van ouders via aanmeldingsformulier c.q. administratieve gegevens in kaart brengen. Gegevens opleidingsniveau ouders zijn van belang m.n. op het gebied van sociaalmaatschappelijke omstandigheden van onze leerlingen en de hieruit voortvloeiende problematiek waar de school mee te maken kan krijgen. Relevante ontwikkelingen / trends Maatschappelijke ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de grote betrokkenheid van ouders, die ook zelf een weg zoeken in de vele vormen van hulpverlening, doen zich uiteraard ook voor bij de ouders / verzorgers van de leerlingen van De Súdwester. Voedingsgebied Het voedingsgebied van De Súdwester bestaat uit de zuidwesthoek van Fryslân. Het betreft m.n. scholen van SWV 302 (PC) en 308 (RK) Consequenties voor ons beleid: Om beter te kunnen inspelen op de eventuele sociale context/problematiek van de ouders/verzorgers is onderzoek nodig. Gegevens personeel Gegevens leraren, onderwijsondersteunend personeel en directie Kengetallen schooljaar Leeftijdsopbouw in percentages OP OOP vanaf , ,28 10, ,23 23, ,79 20, <25 MAN/VROUW verdeling OP: 75,41 % vrouw 24,59 % man MAN/VROUW verdeling OOP: 79,49 % vrouw 20,51 % man 29,51 8,2 28,21 7,69 12

13 Gegevens leerlingen Leerling-populatie: Doelgroepen Volgens de Wet op het primair onderwijs (art.1) is een speciale school voor basisonderwijs een school waar basisonderwijs wordt gegeven aan kinderen voor wie vaststaat, dat overwegend een zodanige orthopedagogische en orthodidactische benadering aangewezen is dat zij althans gedurende enige tijd op een speciale school voor basisonderwijs moet worden opgevangen Het gaat om kinderen, die zich niet vanzelfsprekend ontwikkelen, waarbij dus sprake is van speciale onderwijsen ondersteuningsbehoeften. Ook leerlingen met een LGF zijn in beginsel toelaatbaar, mits ze voldoen aan de volgende criteria: - Ouders moeten de grondslag van de school respecteren - Het kind moet voldoen aan de toelatingscriteria van de school - Er mag geen sprake zijn van verstoring van rust en veiligheid - De vereiste mate van zorg moet, uiteraard met inachtneming van de extra faciliteiten en ambulante begeleiding vanuit het REC, voldoende tot zijn recht kunnen komen (soms is plaatsing binnen één van de REC-clusters gewoon beter voor de betrokken leerling) - Het leerproces van de andere leerlingen mag niet worden verstoord - Er moet voldoende plaats zijn Leerlingaantallen (overzicht huidig / historisch overzicht) Schooljaar is de school gedaald naar 370 leerlingen. In onderstaand schema is de ontwikkeling in de afgelopen 5 jaar weergegeven. Aantal ll. 1 okt Aantal ll. 1 okt Aantal ll. 1 okt Aantal ll. 1 okt Aantal ll. 1 okt Consequenties voor ons beleid: De daling van het aantal leerlingen heeft gevolgen voor het aantal groepen. Dit heeft tevens gevolgen voor verschillende functies binnen de Súdwester. Het uitgangspunt is 15 leerlingen per groep. Tussen 330 en 345 leerlingen betekent: er worden 23 groepen geformeerd plus 1 groep voor de tussentijdse instroom. We houden rekening met een instroom van 15 leerlingen in cursusjaar

14 Onderwijsresultaten Onderwijsbehoeften Onze leerlingen zijn aangewezen op een orthopedagogische en orthodidactische benadering. De specifieke instructie- en ondersteuningsbehoeften worden bij de binnenkomst zorgvuldig in kaart gebracht en gedurende de schoolperiode regelmatig geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Daarbij wordt rekening gehouden met het ontwikkelings- en uitstroomperspectief van de leerling. Kerndoelen Het onderwijs is afgestemd op de kerndoelen basisonderwijs. De haalbaarheid van de doelen is afhankelijk van de mogelijkheden en het ontwikkelingsperspectief van de leerling. Eventuele keuzes, die noodzakelijkerwijs gemaakt moeten worden, zijn daarnaast afhankelijk van het uitstroomperspectief van de leerling. De doelen moeten haalbaar zijn en ook functioneel in relatie tot het toekomstperspectief. Dat betekent, dat de leerlijnen en de leermiddelen zijn afgestemd op de kerndoelen. Afhankelijk van "mogelijkheden en toekomstperspectief" van het kind, wordt het leerstofaanbod vastgesteld. Een en ander is vastgelegd in het algemene handelingsplan van de leerling. Uitstroomgegevens In onderstaand schema is een overzicht van de uitstroomgegevens in de afgelopen 5 jaar weergegeven. Schooltypen Aantal 1/8/06 Aantal 1/8/07 Aantal 1/8/08 Aantal 1/8/09 Aantal 1/8/10 ZMLK (cluster-3) Praktijkonderwijs VMBO LWOO VMBO (Regulier) Overig 3 1 Totaal

15 Inrichting van ons onderwijs Opbrengsten (kwaliteitsaspect 1) Huidige situatie: Hoewel er op dit moment nog geen landelijk referentiekader is om de opbrengsten te beoordelen relateren wij onze resultaten aan de eisen die wij ons zelf hebben gesteld (m.b.v. de RVC criteria) met betrekking tot het uitstroomperspectief. Conclusies: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen op het niveau dat mag worden verwacht (voldoende). Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De inspectie heeft in 2008 op grond van de hoge overeenkomst tussen ontwikkelingsperspectief en uitstroom de eindopbrengsten als voldoende beoordeeld. Op dit moment inventariseert de inspectie de leerprestaties, maar ze is nog niet in staat om op schoolniveau te beoordelen of deze prestaties voldoende zijn. Zij geeft dan ook geen oordeel over de resultaten van de school. Uit eigen analyses van de school blijkt overigens dat het percentage van de leerlingen dat op of boven het perspectief de school verlaat, vergelijkbaar is met dat van De school volgt de sociale competenties van alle leerlingen structureel. Omdat dit instrument (het OVM) geen landelijke normering heeft kan de inspectie de resultaten niet beoordelen. Consequenties voor ons beleid: Onderzoeken welk volgsysteem de sociale competenties voldoende in beeld brengt. Zorgen voor een resultaatgerichte cultuur door: - Een samenhangende onderwijskundige aanpak: - Alle leerkrachten en de directie vinden het belangrijk om het maximale uit de leerlingen te halen - Voor alle groepen worden streefdoelen opgesteld voor de basisvaardigheden. Deze doelen zijn opgeschreven en daarover verantwoorden we ons aan ouders. - Leerkrachten, intern begeleiders en directie werken samen om de gestelde doelen te bereiken - Toetsresultaten analyseren door ze te vergelijken met de streefdoelen. (ambities stellen) - Conclusies trekken uit de analyses van de leerresultaten. Deze moeten leiden tot zichtbare maatregelen in de dagelijkse lespraktijk. 15

16 Leerstofaanbod (kwaliteitsaspect 2) Huidige situatie: Binnen de school wordt gebruik gemaakt van de volgende methoden: Vakgebied Methode Voldoet aan de kerndoelen Nederlandse taal Taaltrapeze Ja Lezen De Leesweg ja Begrijpend lezen Taaltrapeze/Nieuwsbegrip ja Spelling / stellen Woordbouw Nieuw ja Technisch schrijven Mijn eigen handschrift ja Engelse taal Geen Fryske taal Geen Rekenen/Wiskunde Wereld in getallen ja Aardrijkskunde Hier en Daar ja Geschiedenis Bij de tijd ja Natuuronderwijs Natuniek ja Verkeer Op voeten en fietsen ja Burgerschapsvorming en sociale Trefwoord en Taaltrapeze ja integratie Techniek NatuNiek ja Muziek Moet je doen ja Tekenen Moet je doen ja Handvaardigheid Moet je doen ja Bewegingsonderwijs Planmatig Bewegingsonderwijs ja Sociaal emotionele Vorming Geen (Kanjertraining) Godsdienstige Vorming Trefwoord ja De leerlijnen zijn per doelgroep vastgelegd en zichtbaar gemaakt in het digitale leerlingvolgsysteem. Conclusies : Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: Inmiddels zijn er nieuwe methoden voor taal (inclusief begrijpend lezen) ingevoerd. Daarnaast is het aanbod in de begingroepen sterk verbeterd. Tussendoelen en leerlijnen voor beginnende geletterdheid en gecijferdheid zijn beschreven en er is sprake van een overzichtelijke planning van het aanbod. Er is veel aandacht voor woordenschat en de onderwijsinhouden sluiten in voldoende mate aan op het aanbod in de middengroepen. Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: Net als in 2008 beoordeelt de inspectie alle indicatoren over het leerstofaanbod als voldoende. De school geeft een grote prioriteit aan het taal- en leesonderwijs. Versterking van het aanbod voor begrijpend lezen is een verbeteronderwerp. Ook neemt de school deel aan een breed ingericht rekenverbetertraject. Daarnaast heeft de school een duidelijk aanbod voor het ontwikkelen van de sociale vaardigheden van de leerlingen. Diagnose 'onderwijsaanbod' (WMK-ec) april 2010: 16

17 Sterke punten: De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde worden voldoende aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan en vertoont, indien mogelijk/gewenst, samenhang. Verbeterpunten: In het aanbod wordt een relatie gelegd met belangrijke maatschappelijke en actuele thema's. Het leerstofaanbod maakt het mogelijk gericht in te spelen op verschillende doelgroepen. De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. De school biedt leerlingen kennis aan over de verschillende culturen die in Nederland aanwezig zijn, met de daarbij behorende waarden en normen. Consequenties voor ons beleid: Taal: Verdere uitwerking leerlijn begrijpend lezen naast de Taaltrapeze. Nieuwsbegrip implementeren. Technisch lezen: Verdere uitwerking didactisch groepsplan. Afstemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen (handelingsgericht en resultaatgericht). Rekenen en wiskunde: Verdere uitwerking leerstofaanbod PRO leerlingen Verdere uitwerking praktisch rekenen. Afstemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen (handelingsgericht en resultaatgericht) Wereldoriëntatie: Nieuwe methode aardrijkskunde invoeren. Uitgangspunt is het visiedocument (WMK-ec) Fries: Uitvoering geven aan het taalbeleid. Aanbod Fries opstellen. Uitgangspunt is het visiedocument Fries (WMK-ec) Engels: Visie ontwikkeling. Methode kiezen. Bewegingsonderwijs: Visie vastleggen Borging gebruik methode: 'Planmatig bewegingsonderwijs'. Natuniek: Implementatie en borging. Cultuureducatie: Aanbod cultuureducatie integreren binnen het aanbod wereldoriëntatie. ICT: Invoeren software bij de Leeslijn Concrete invoering ICT-leerlijnen. Mediawijsheid. 17

18 Leertijd (kwaliteitsaspect 3) Planning les-uren Súdwester Vakgebied Taal (Mondeling / Schriftelijk)onderbouw Taal (Mondeling / Schriftelijk)bovenbouw Technisch lezen onderbouw Technisch lezen bovenbouw Spelling onderbouw Spelling bovenbouw Schrijven (technisch) Frysk Engels (eindgroepen) Rekenen / wiskunde onder-middenbouw Rekenen / wiskunde eindgroepen Godsdienstige vorming Wereldverkenning * Soc. Em. Vorming Creatieve vorming Bwegingsonderwijs kleutergroepen Bewegingsonderwijs midden-bovenbouw (ochtendpauze) Totaal per week 7.25 uur 6.75 uur 4.50 uur 1.50 uur 1.00 uur 1.50 uur 0.50 uur 0.50 uur 0.50 uur 4.50 uur 5.00 uur 1.25 uur 2.50 uur 0.50 uur 1.50 uur 4.25 uur 1.50 uur 1.25 uur Deze globale planning is verder uitgewerkt per (parallel)groep, met in achtneming van de wettelijke bepalingen t.a.v. het aantal lesuren per schooljaar: Onderbouw (t/m Jongste middengroepen A): 880 uren per jaar: 22 uren per week. Bovenbouw (vanaf Jongste middengroepen B): 1000 uren per jaar: 25 uren per week. Verder hanteert de school duidelijke afspraken om lesuitval zoveel mogelijk te voorkomen. Het vergroten van de effectieve leertijd is een blijvend aandachtspunt bij de schoolorganisatie en de schoolontwikkeling. Conclusies: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De school heeft voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde onderwijstijd gepland conform het landelijke gemiddelde van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie (voldoende) De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen ( voldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De leraren zorgen ervoor dat de onderwijstijd efficiënt wordt besteed. Ook heeft de school voldoende tijd gepland voor de basisvaardigheden. (voldoende) Schooldiagnose leertijd (WMK-ec) april 2010: 18

19 Sterke punten: De school heeft voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde onderwijstijd gepland conform het landelijk gemiddelde van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen blijft beperkt. Verbeterpunten: De toedeling van de onderwijstijd is afgestemd op de kenmerken van de leerlingen en past bij het uitstroomperspectief van de leerlingen. Consequenties voor ons beleid: Binnen de instructie de onderwijstijd afstemmen op de verschillen tussen de leerlingen. Aandacht voor differentiatie van onderwijstijd, zeker voor leerlingen die extra zorg behoeven. Pedagogisch handelen (kwaliteitsaspect 4) Professionalisering Huidige situatie: De afgelopen jaren is de professionalisering uitgewerkt. De afspraken omtrent de praktische scholing van leerkrachten zijn vastgelegd in het protocol 'Scholing' (2010) SBO De Súdwester wil een lerende school zijn en continue scholing aanbieden aan haar medewerkers. Ons motto: Van Vakmanschap naar Meesterschap! De leerkracht moet in staat zijn om handelingsgericht te werken met groepsplannen vanuit het ontwikkelingsperspectief van elke leerling, zowel op cognitief en didactisch gebied als op sociaal-emotioneel en pedagogisch niveau. Hij moet uitgaan van de mogelijkheden en talenten van leerlingen in plaats van het centraal stellen van datgene wat het kind niet kan! Wat heeft dit kind van mij nodig om zich te kunnen ontwikkelen?. SBO De Súdwester streeft ernaar dat alle medewerkers binnen de organisatie geschoold zijn en blijven voor de werkzaamheden die worden uitgeoefend. Alle leerkrachten binnen onze school beschikken over een PABOdiploma. Daarnaast heeft de meerderheid in het verleden een OSO-akte (Opleiding Speciaal Onderwijs) behaald. Er is echter nog een groep leerkrachten die deze aanvullende scholing niet genoten heeft. Voor de leerkrachten zonder en met een OSO-opleiding/Master-Sen is een permanente scholing opgezet in relatie met: 1-Zorgroute Inspectiekader Kerncompetenties van de leerkrachten op De Súdwester. Eigen schoolontwikkelingen zoals vermeld in schoolplan. Certificering Eigen nascholingsinstituut De eerste cyclus, te weten: handelingsgericht werken, communiceren met ouders en werken met groepsplannen is uitgevoerd in het schooljaar Het pedagogisch klimaat De teamleden zijn geschoold m.b.t. pedagogisch handelen gericht op gedragsproblemen binnen de groep en leerlingen met specifieke kindkenmerken (OMMK- Seminarium voor de orthopedagogiek) De afspraken hoe om te gaan met ongewenst gedrag in de groep zijn vastgelegd in het protocol 'Time -out' (november 2009) Gezien de bezuinigingen op passend onderwijs, de afschaffing van de Leerling-gebonden Financiering en de kortingen binnen het Speciaal onderwijs, is het zeker niet uitgesloten dat er op korte termijn een leerlingenstroom naar het SBO op gang gaat komen van kinderen met (ernstige) gedragsproblematiek. Ook het feit dat een aantal leerlingen op de Súdwester met zeer grote regelmaat in de time-out terecht komt, waarvoor onze school op dit moment niet een passend onderwijsaanbod kan inrichten en waarmee wij 19

20 eigenlijk 'handelingsverlegen' zijn, dwingt ons tot proactief handelen. Conclusies: Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: Er heerst een plezierige sfeer op school. Leraren en leerlingen gaan op een prettige en respectvolle manier met elkaar om. De lessen verlopen ordelijk en gestructureerd. Consequenties voor ons beleid: Plan van aanpak opstellen t.a.v het omgaan met leerlingen met (ernstige) gedragsproblematiek Inzet gedragsspecialisten bij extreme gedragsproblematiek. De afspraken in het protocol Time -out borgen en waar nodig herzien. Schoolklimaat (kwaliteitsaspect 4) Huidige situatie Sociale veiligheid De Súdwester heeft de afspraken over Sociale veiligheid vastgelegd in een protocol (oktober 2009) Het veiligheidsprotocol omschrijft het veiligheidsbeleid van de organisatie in de breedste zin van het woord. Het opgestelde beleid wordt pas uitgevoerd als er aanleiding toe is. In dat geval dient dit protocol als naslagwerk. In het protocol zijn o.a. de afspraken op het terrein van internet, gedragscodes leerkrachten en ouders, overlijden van leerlingen, collega s vastgelegd. Veiligheid heeft ook te maken met incidenten die we voorheen niet kenden. Leerkrachten en zelfs leerlingen zijn op school niet meer 100% veilig. In omringende Europese landen, maar ook in Nederland worden we af en toe opschrikt door nauwelijks te bevatten incidenten. Incidenten waarbij leerlingen en leerkrachten het leven lieten. Ook onze school kent situaties dat leerkrachten worden bedreigd. Dat heeft het besef doen ontstaan dat ook wij in Sneek, op onze SBO De Súdwester, rekening moeten houden met gevaar van buiten. Vandaar dat we hebben gekozen voor een open entree en camera s die dagelijks de ingangen bewaken en gebeurtenissen opnemen. Het protocol voorziet ook in de ontruiming bij bijv. brand. Twee keer per schooljaar wordt het ontruimingsplan uitgevoerd. Er ontstaat op deze wijze enige routine als onverwachts iedereen het pand moet verlaten. Het protocol wordt elk schooljaar geëvalueerd en eventueel bijgesteld. Op deze wijze ontstaat er een cyclisch proces dat ervoor moet zorgen dat het document eigentijds blijft. Conclusies: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel (voldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: Het kwaliteitsaspect 4 Schoolklimaat is door de inspectie als voldoende gewaardeerd. Er heerst een plezierige sfeer op de school. Leraren en leerlingen gaan op een prettige en respectvolle manier met elkaar om. 20

21 Schooldiagnose Schoolklimaat (WMK-ec) mei 2011: Sterke punten: Personeelsleden ervaren steun van collegae Personeelsleden zijn betrokken op elkaars werk en op elkaars welbevinden. Er zijn beleidsgegevens over sociale veiligheid binnen de schoolorganisatie Zwakke punten: Personeelsleden maken gebruik van elkaars deskundigheden De lokalen en ruimten en gangen zijn ordelijk netjes opgeruimd en schoon Leerlingen voelen zich sociaal en fysiek veilig op het schoolterrein Verbeterpunten: De leerlingen tonen zich betrokken bij de school De ouders ervaren de school als veilig voor hun kinderen De inrichting van het gebouw en de lesruimten getuigen van een inspirerende leeromgeving Consequenties voor ons beleid: Nagaan hoe en waardoor leerlingen en leerkrachten zich sociaal en fysiek veiliger kunnen gaan voelen op de Súdwester. Aandacht voor de leeromgeving. Aandacht voor collegiale consultatie. Didactisch handelen (kwaliteitsaspect 5) Huidige situatie De leerkrachten hebben de afgelopen twee jaar ervaring opgedaan met een didactisch groepsplan rekenen. De afspraken zijn vastgelegd in het beleidsdocument 'Klassenmanagement' (2009) Schooljaar is een start gemaakt met een didactisch groepsplan technisch lezen. Conclusies: Uit borgingsbezoeken (oktober-november 2009) door de adjuncten is duidelijk geworden dat er sprake is van eenduidigheid t.a.v. het didactisch handelen tijdens de rekenlessen op de Súdwester Aandachtspunten: Vanuit de klassenbezoeken: Het lesdoel aangeven. Checken of de instructie begrepen is. Verlengde instructie toepassen, zoals die beschreven is in het groepsplan. De verlengde instructie visualiseren d.m.v. de klok voor zelfstandig werken. De dobbelsteen (met het vraagteken en de groene en rode stip) structureel inzetten. Afspraken visualiseren m.b.v. de bordkaart. Het groepsplan regelmatig en zichtbaar bijwerken op basis van observaties, registratie en tussentijdse toetsing 21

22 Vanuit de diagnose WMK-ec april 2010: Verbeterpunten Leerstofaanbod: Er zijn binnen de gehanteerde methodes voldoende differentiatiemogelijkheden om tegemoet te komen aan de verschillende doelgroepen. Per doelgroep zijn er binnen de gebruikte methode en materialen voldoende mogelijkheden om tegemoet te komen aan de individuele verschillen " De afgelopen twee jaar heeft de Súdwester deel genomen aan het Rekenverbetertraject, met als doel een passend aanbod samen te stellen voor de leerlingen met een uitstroom naar het praktijkonderwijs." De methode die de school gebruikt biedt mogelijkheden voor herhalings- en verrijkingsstof De school beschikt over materialen t.b.v. zelfstandig werken. Leertijd: De leraren variëren de hoeveelheid onderwijstijd voor leerlingen afhankelijk van hun onderwijsbehoeften De toedeling van de onderwijstijd is afgestemd op de kenmerken van de leerlingen en past bij het uitstroomperspectief van de leerlingen. Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: 'De uitleg van leraren is weliswaar van voldoende kwaliteit, maar de inspectie vraagt aandacht voor het bepalen van het lesdoel, het activeren van de voorkennis en het aanbieden van de leerstof in een betekenisvolle context. Deze elementen heeft de inspectie niet bij alle lessen waargenomen' Onvoldoende registratie op het gebied van taal, begrijpend- en technisch lezen. Er vindt te weinig analyse plaats van de leervorderingen, waardoor afstemming onvoldoende wordt benut. Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: Het kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen is door de inspectie als voldoende gewaardeerd. De lessen verlopen ordelijk en gestructureerd. De leraren leggen duidelijk uit en benutten concrete hulpmiddelen die de uitleg ondersteunen. De leerlingen zijn overwegend actief betrokken bij de lessen. Wel merkt de inspectie op dat het wenselijk is dat de leraren meer aandacht aan lesdoelen schenken door hier gedurende de uitleg en aan het eind expliciet aan te refereren. Daarnaast blijft het een uitdaging in de didactiek om leerlingen te stimuleren tot interactie en verantwoording over de beste aanpak van de leerstof. Consequenties voor ons beleid: De leerkrachtvaardigheden t.a.v. het werken met een didactisch groepsplan versterken. De leerkrachtvaardigheden t.a.v. omgaan met verschillen versterken. Het inzetten van convergente differentiatie Afstemming (kwaliteitsaspect 6) Huidige situatie: Bij binnenkomst op de Súdwester worden de specifieke instructie- en ondersteuningsbehoeften van de leerlingen zorgvuldig in kaart gebracht en gedurende de schoolperiode regelmatig geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Daarbij wordt rekening gehouden met het ontwikkelings-en uitstroomperspectief van de leerling. Schoolbreed vindt de afstemming leerstofaanbod op de verschillen tussen leerlingen plaats door een systeem van stamgroepoverstijgende instructiegroepen op niveau voor de vakgebieden technisch- en begrijpend lezen, spelling en rekenen en wiskunde. Leerkrachten hebben in de jaren en ervaring opgedaan met afstemming binnen de instructiegroep rekenen door te werken met een didactisch groepsplan. Conclusies: Aandachtspunten vanuit de Borgingsbezoeken adjuncten (oktober-november 2010): De verlengde instructie toepassen zoals die beschreven is in het groepsplan 22

23 Het groepsplan regelmatig en zichtbaar bijwerken op basis van observaties, registratie en tussentijdse toetsing. Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch (onvoldoende) De leraren analyseren de vorderingen van de leerlingen om vast te stellen wat de aanpassingen van het aanbod en/of het onderwijsleerproces moeten zijn voor de groep. (onvoldoende) De leraren stemmen de instructie af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen (onvoldoende)de leraren stemmen de verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. (onvoldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlijnen (onvoldoende) De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.(onvoldoende) Bij andere vakken, met name het taalaanbod, is nog te weinig zichtbaar dat de leraren hun instructies afstemmen op verschillen. Over differentiatie van onderwijstijd, zeker voor leerlingen die extra zorg behoeven is op schoolniveau nog onvoldoende nagedacht. Consequenties voor ons beleid: Aandacht voor het afstemmen van de instructie en onderwijstijd op de verschillen in ontwikkeling van kinderen. Aandacht voor extra onderwijstijd voor kinderen die extra zorg behoeven. Nagaan of het werken met stamgroepoverstijgende instructiegroepen losgelaten kan worden en afstemming van het leerstofaanbod plaats kan vinden binnen een stamgroep. Actieve en zelfstandige rol van de leerlingen (kwaliteitsaspect 5) Huidige situatie De actieve en zelfstandige rol van de leerling, feedback op de eigen ontwikkeling en de verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces vormen belangrijke aandachtspunten voor de ontwikkeling van het schoolaanbod (per vakgebied). Door te werken met een groepsplan rekenen en het klassenmanagement onder de loep te nemen heeft de school ervaring opgedaan met zelfstandig werken en de verantwoordelijkheid van de leerling voor het eigen leerproces. Er zijn afspraken vastgelegd t.a.v. het zelfstandig werken te weten: De leerkracht geeft les op basis van het model directe instructie: Periodieke terugblik, aangeven lesdoel, reactiveren voorkennis klassikale instructie. Leerlingen die zelfstandig kunnen werken gaan aan het werk. Leerkracht geeft verlengde instructie aan de instructietafel en zet hierbij de klok voor zelfstandigwerken op 10 à 15 minuten. Leerlingen die zelfstandig werken en een vraag hebben terwijl de leerkracht niet beschikbaar is leggen het blokje neer met vraagteken Na verlengde instructie gaat de leerkracht op hulpronde. Na afloop hulpronde biedt leerkracht weer verlengde instructie. Tweede hulpronde. Verlengde instructie. Derde hulpronde (tevens vaststellen aandachtspunten volgende les). Afsluiting klassikaal Inzet middelen: Blokje zelfstandig werken: Vraagteken: leerling heeft een vraag Rode stip:leerling werkt zelfstandig en wil niet gestoord worden Groene stip: leerling werkt zelfstandig en is bereid anderen te helpen Bordkaart afspraken zelfstandig werken Klok voor zelfstandig werken 23

24 Conclusies beoordeling: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten (voldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De leerlingen zijn overwegend actief betrokken bij de lessen. Daarnaast blijft het een uitdaging in de didactiek om leerlingen te stimuleren tot interactie en verantwoording over de beste aanpak van de leerstof. Schooldiagnose leerstofaanbod en leertijd (WMK-ec) april 2010: Verbeterpunten: De methoden die de school gebruikt bieden mogelijkheden voor herhalings-en verrijkingsstof De school beschikt over teacher-free-materialen (t.b.v. zelfstandig werken) De leraren variëren de hoeveelheid onderwijstijd voor leerlingen afhankelijk van hun onderwijsbehoeften. Consequenties voor ons beleid: Nagaan welke methoden en middelen leerlingen actief betrekken bij het onderwijs. (verrijking,herhaling en/of verdieping) Reguliere Zorg en begeleiding (kwaliteitsaspect 7a en 7 b) Huidige situatie: De afspraken omtrent zorg en begeleiding zijn vastgelegd in een beleidsdocument 'Leerlingenzorg' Het digitale leerlingvolgsysteem geeft structuur aan de uitvoering. Het beleidsdocument 'leerlingenzorg' wordt jaarlijks geëvalueerd en aangepast. De Súdwester stelt bij plaatsing voor iedere leerling een ontwikkelingsperspectief vast a.d.h.v. duidelijke en vooraf vastgestelde criteria. Daarnaast wordt er een ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Aan elk ontwikkelingsperspectief zijn verschillende leerstofpakketten gekoppeld. Het ontwikkelingsperspectief is de leidraad voor het onderwijskundig handelen van de organisatie in relatie tot de ontwikkeling van de leerling. Het geeft sturing en richting hoe het uitstroomperspectief bereikt dient te worden. Daarnaast fungeert het als een belangrijk signalering en controlemiddel t.a.v. de individuele ontwikkeling van de leerling. Om zicht te houden of de leerlingen zich overeenkomstig dit uitstroomperspectief ontwikkelen maakt de school jaarlijks een planning t.a.v. de leerling-bespreking, observaties en genormeerde toetsen. Voorjaar 2011 hebben we deelgenomen aan de proeftoetsing van CITO voor het SBO en heeft de Súdwester zich georiënteerd op vernieuwen en/of vervangen van het toetssysteem Middels het Ontwikkelings Volg Model van Dick Memelink worden de leerlingen gevolgd op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Voor het geval er een perspectief wijziging moet plaatsvinden zijn er criteria opgesteld om te komen tot een beredeneerde keuze. Op individueel- en groepsniveau volgen de leerkrachten de leerlingen middels observaties, methode gebonden toetsen en registratie van de vorderingen. Op basis van een analyse stellen de leerkrachten een groepsplan op, waarin de aard van het (specifieke)aanbod en de (specifieke) aanpak zichtbaar wordt. Inmiddels heeft het team ervaring opgedaan met een groepsplan Rekenen en Wiskunde. 24

25 Conclusies beoordeling: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: Zorg en begeleiding (voldoende) De school gaat de effecten van de zorg na (onvoldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De school beschikt over een voldoende uitgebreid systeem van instrumenten en procedures om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. Methodegebonden en methodeonafhankelijke toetsen worden structureel afgenomen. Desondanks heeft de inspectie indicator 7.2 als onvoldoende beoordeeld, omdat te weinig zichtbaar is dat de vorderingen in het aanbod worden geanalyseerd en dat op basis van deze analyses aanpassingen in de dagelijkse lespraktijk worden aangebracht. Bij het bepalen van het ontwikkelingsperspectief is onvoldoende zichtbaar, dat het niveau van schoolvorderingen bij binnenkomst de plaatsing en verwachte eindniveaus van de leerling meebepalen. Leerlijnen en daaraan verbonden (tussentijdse) prestatieniveaus moeten deels geactualiseerd worden. Omdat binnen een uitstroomniveau een streef- en een minimumniveau worden gehanteerd, is er een vrij grote bandbreedte voor het vaststellen van voldoende ontwikkeling. Een neveneffect van de huidige werkwijze met ontwikkelingsperspectieven en de evaluatie daarvan is dat de criteria voor extra zorg weinig preventief zijn. Schooldiagnose Zorg en begeleiding (WMK-ec) voorjaar 2011: Verbeterpunten: De lespraktijk laat zien dat er gewerkt wordt aan de uitvoer van de handelingsplannen. In het leerlingvolgsysteem wordt duidelijk dat er gewerkt wordt aan de uitvoer van de handelingsplannen De commissie van begeleiding wordt betrokken bij het handelingsplan na toelating. de school overlegt met de ouders(afstemming) over het handelingsplan De teamleden en andere betrokkenen voeren de afspraken uit die in het handelingsplan staan. Ouders worden betrokken bij de uitvoering van opdrachten die leerlingen thuis moeten uitvoeren. Consequenties voor ons beleid: De kwaliteit van de analyse behoeft verbetering. De uitkomst van de methodegebonden toetsing nadrukkelijker betrekken bij het bepalen van het onderwijsaanbod en bij de halfjaarlijkse analyses. Verder ontwikkelen van didactische groepsplannen en differentiatie van instructie om de preventieve zorg voor taal en rekenen te versterken. Het volgsysteem verfijnen door binnen de bandbreedte verwachtingen en evaluaties meer te specificeren naar de individuele leerling. Bij de evaluatie van een individueel handelingsplan aandacht voor het expliciet vermelden of de afzonderlijke doelen gehaald zijn. Zo niet: oorzaken vermelden waardoor de doelen niet behaald zijn en welke vervolgstappen er nodig zijn. Speciale Zorg en begeleiding (kwaliteitsaspect 8) Huidige situatie: De ontwikkeling van alle leerlingen wordt vastgelegd in het digitale leerlingvolgsysteem Tangram Aenigma Door middel van 3 leerling-besprekingen per jaar wordt de ontwikkeling van elke leerling bewaakt en worden problemen vroegtijdig gesignaleerd. (gekoppeld aan het uitstroomperspectief) De sociaal emotionele ontwikkeling van de leerlingen wordt vastgelegd in het OVM (Ontwikkelings Volg Model van Dick Memelink) Er zijn criteria opgesteld wanneer een leerling extra zorg nodig heeft. (Signaallijnen Speciale Zorg en Werkwijze signalering sociaal emotionele problematiek) 25