BESCHERMINGSFONDS VOOR DEPOSITO'S EN FINANCIËLE INSTRUMENTEN

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2002 BESCHERMINGSFONDS VOOR DEPOSITO'S EN FINANCIËLE INSTRUMENTEN

2 BESCHERMINGSFONDS VOOR DEPOSITO S EN FINANCIËLE INSTRUMENTEN Openbare instelling opgericht door de wet van 17 december 1998 (B.S. 31/12/98) Activiteitenverslag & jaarrekening 2001 Goedgekeurd door het Bestuurscomité op 6 maart 2002 de Berlaimontlaan Brussel Tel: 32.2/ Fax: 32.2/ protectionfund@nbb.be 1

3 De beschrijving van de beschermingsregeling in dit jaarverslag is louter informatief en kan niet ingeroepen worden in geval van deficiëntie van kredietinstellingen of beleggingsondernemingen. In zo'n geval gelden enkel de authentieke teksten en de mededeling gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. 2

4 Inhoudstafel blz. Voorwoord 5 1. Kenmerken van de beschermingsregeling Opdracht 1.2. Institutionele aspecten 1.3. Aangesloten financiële instellingen 1.4. Aanleiding tot een interventie 1.5. Bedrag van de tegemoetkomingen 1.6. Tegoeden gedekt in het kader van de depositobescherming 1.7. Tegoeden gedekt in het kader van de bescherming van financiële instrumenten 1.8. Voorwaarden om een tegemoetkoming te bekomen 1.9. Evolutie in 2001 op Europees vlak 2. Administratief beheer van het Beschermingsfonds in Deelnemers aan het Beschermingsfonds 2.2. Interventiedossiers geopend sinds de oprichting van het Beschermingsfonds 2.3. Beheer van de interventiedossiers overgenomen van de vorige depositobeschermingsregelingen 2.4. Beheer van de interventiedossiers overgenomen van het CIF 2.5. Onderzoek van de reglementaire beschikkingen van het Beschermingsfonds 3. Financieel beheer van de middelen van het Beschermingsfonds in Bijdragen van het jaar Verslag over het financieel beheer van de middelen 4. Overzicht van de beschikbare middelen van het Beschermingsfonds Samenstelling 4.2. Middelen van de vroegere depositobeschermingsregelingen 4.3. Bijzondere Staatswaarborg 4.4. Reserve "Inbreng van de beursvennootschappen" 4.5. Gemeenschappelijke Reserve 4.6. Evolutie van de middelen van de Interventiereserve 5. Jaarrekening Verslag van de revisoren 5.2. Balans en resultatenrekening 5.3. Toelichting 6. Bijlagen 6.1. Mededeling (gecoördineerde versie) Lijst van de deelnemers op 28 februari

5 Organen van het Beschermingsfonds Bestuurscomité Voorzitter William Fraeys Leden vertegenwoordigers van de overheid Hiliana Coessens Marcia De Wachter Marc Monbaliu Guy Schrans (vanaf ) Fernand Vanbéver Eddy Wymeersch (tot ) vertegenwoordigers van de kredietinstellingen en van de beleggingsondernemingen Dirk Bruneel (tot ) Karel De Boeck J.-P. de Buck van Overstraeten M. de Villenfagne de Vogelsanck (tot ) Mark Lambrechts (vanaf ) Guido Ravoet Henri Servais Eric Struye de Swielande (vanaf ) plaatsvervangers Jean-Pierre Brisé Viviane Buydens plaatsvervangers Georges Martin Yvan Peeters Pierre Renwart (vanaf ) Eric Struye de Swielande (tot ) Arnaud van Doosselaere Regeringscommissaris Jean-Pierre Arnoldi Secretaris-generaal Herman Debremaeker Revisoren Ludo De Keulenaer Jean-Louis Prignon 4

6 Voorwoord Op 31 december 2001 eindigde het derde werkingsjaar van het Beschermingsfonds dat door de wet van 17 december 1998 is opgericht met als opdracht schadeloosstellingen te verlenen aan deposanten en beleggers die verlies lijden naar aanleiding van de deficiëntie van hun kredietinstelling of beleggingsonderneming. In 2001 deden zich geen dergelijke schadevallen voor. Het enige interventiedossier dat sinds de oprichting van het Beschermingsfonds diende geopend te worden, was dit van de beursvennootschap Logé & Associés waarvan het faillissement zich eind 1999 voordeed. Een laatste reeks schadeclaims die ingediend waren door benadeelde cliënten werden door het Beschermingsfonds in 2001 afgehandeld en gaven aanleiding tot de uitbetaling van schadeloosstellingen voor 0,2 miljoen. In totaal werd een bedrag van 2,6 miljoen uitgekeerd aan 400 beleggers. Het Beschermingsfonds is eveneens door de wet aangeduid als rechtsopvolger van de gewezen beheerder van de vroegere depositobeschermingsregeling, het Herdiscontering- en Waarborginstituut (HWI), en van de gewezen beheerder van de vorige beleggersbeschermingsregeling, het Interventiefonds van de beursvennootschappen (CIF). Het Beschermingsfonds zette dan ook in die hoedanigheid het beheer verder van de interventiedossiers die het overnam van genoemde instellingen. Verscheidene hangende tegemoetkomingsaanvragen konden worden afgehandeld en gaven aanleiding tot schadeloosstellingen voor een totaal bedrag van 0,5 miljoen. Daarnaast kon het Beschermingsfonds in 2001 een bedrag van 5,1 miljoen in resultaat opnemen ingevolge faillissementsdividenden die het verkreeg op grond van zijn indeplaatstreding in de rechten van deposanten en beleggers die een vergoeding hadden bekomen. Het aantal financiële instellingen dat deelneemt aan het Beschermingsfonds daalde van het ene jaareinde tot het andere van 166 tot 157 ingevolge de voortgezette concentratiebeweging in de financiële sector en bestaat uit kredietinstellingen (77), beursvennootschappen (43), vennootschappen voor vermogensbeheer (34) en vennootschappen voor plaatsing van orders in financiële instrumenten (3). De kredietinstellingen en beursvennootschappen leggen bij het Beschermingsfonds een Interventiereserve aan die aangewend wordt wanneer er zich in hun sector een geval van deficiëntie voordoet. Deze reserve wordt gestijfd door jaarlijkse financiële bijdragen die gestort worden door de aangesloten instellingen en berekend zijn op grond van hun zakencijfer en van de deposito's en financiële instrumenten die zij houden voor rekening van hun cliënten. Voor het jaar 2001 werd aldus een totale bijdrage van 37,1 miljoen overgemaakt aan het Beschermingsfonds. Hierdoor wordt het totaal van de financiële bijdragen die gedurende de drie werkingsjaren van het Beschermingsfonds werden opgehaald, op 111,3 miljoen gebracht. 5

7 De beschikbare financiële middelen van het Beschermingsfonds worden voornamelijk belegd in OLO's en voor ongeveer 10 % in beleggingsfondsen in roerende waarden met variabele opbrengst. De opbrengst van de beleggingen bedraagt voor het jaar 2001 netto 7,7 miljoen na aftrek van de werkingskosten, van de roerende voorheffing, van uitbetaalde schadeclaims en van waardeverminderingen op financiële activa. Gezien er zich geen nieuwe schadegevallen voordeden in 2001, werden de bijdragen van de deelnemende instellingen ( 37,1 miljoen), de netto-opbrengst van de beleggingen ( 7,7 miljoen) en faillissementsdividenden voor een bedrag van 3 miljoen aan de Interventiereserve toegevoegd. In deze Reserve zijn eveneens de financiële middelen ondergebracht die opgebouwd werden door de voorgaande beschermingsregelingen, waaronder de bijzondere Staatswaarborg die ingesteld is geweest tot dekking van de verbintenissen van de gewezen openbare kredietinstellingen en die op 31 december 2001 krachtens de wettelijke beschikkingen verminderd kon worden met 2 miljoen. Van het ene jaareinde tot het andere nam de Interventiereserve aldus toe met 45,8 miljoen om een bedrag van 537,4 miljoen te bereiken. Als paritair samengesteld organisme, waarin zowel de overheid als de betrokken financiële sectoren zijn vertegenwoordigd, oefent het Beschermingsfonds verder diverse taken uit eigen aan zijn opdracht. Zo volgde het de problematiek op van depositobescherming en beleggersvergoeding, op wetgevend en reglementair vlak, en onderzocht het de noodzaak tot actualisering van sommige aspecten van het protocol dat met de financiële instellingen werd afgesloten. Op nationaal vlak was er een belangrijk Arrest van het Arbitragehof, geveld in het kader van een geding ingespannen door cliënten van de Bank Max Fischer die in 1997 failliet werd verklaard, dat stelde dat de uitsluiting uit de depositoverzekering van tegoeden die uitgedrukt zijn in een andere dan een EU-munt, geen schending inhoudt van het grondwettelijk gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel. Op Europees vlak werden twee studies verricht, een eerste over een eventuele actualisering van het "topping up"-principe dat vastgelegd is in de richtlijn inzake depositobescherming (zie punt 1.9 hierna) en een tweede over de implementatie van deze richtlijn in de diverse nationale wetgevingen. Tot slot verzorgde het Beschermingsfonds de nodige informatieverstrekking aan alle belanghebbenden, waaronder deposanten en beleggers alsook buitenlandse instellingen voor depositoverzekering en beleggersvergoeding. 6

8 1. Kenmerken van de beschermingsregeling 1.1. Opdracht Het Beschermingsfonds heeft als wettelijke opdracht de bescherming te regelen van spaargelden van deposanten en beleggers bij kredietinstellingen en beleggingsondernemingen. Hierbij speelt het Beschermingsfonds vooreerst een preventieve rol. Door de spaargelden in geval van deficiëntie van een kredietinstelling of beleggingsonderneming minstens gedeeltelijk terug te betalen, wordt getracht te vermijden dat er een klimaat van wantrouwen zou ontstaan ten opzichte van de gehele financiële sector. Het Beschermingsfonds vervult vervolgens ook een sociale rol door de ontreddering te verzachten van de kleine spaarders die door dergelijke deficiëntie hun spaargelden, of een deel ervan, zouden zien verloren gaan Institutionele aspecten De verplichting voor kredietinstellingen en beleggingsondernemingen om aan te sluiten bij een collectieve beschermingsregeling is ingeschreven in de wet van 22 maart 1993 op het statuut van en de controle op de kredietinstellingen en in de wet van 6 april 1995 inzake de secundaire markten, het statuut van en het toezicht op de beleggingsondernemingen, de bemiddelaars en beleggingsadviseurs. Hiertoe richtte de wet van 17 december 1998 een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid op onder de benaming "Beschermingsfonds voor deposito's en financiële instrumenten". In dit Fonds werden, vanaf 15 februari 1999, de bestaande depositobeschermingsregeling bij het Herdiscontering- en Waarborginstituut (HWI) en de bestaande beleggersbeschermingsregeling van het Interventiefonds van de beursvennootschappen (CIF) samengebracht. De huidige regeling komt tegemoet aan de Europese richtlijnen inzake depositobescherming en beleggersvergoeding. Het is een ééngemaakte regeling die dekking verleent zowel voor deposito's van speciën als voor financiële instrumenten, ongeacht of deze tegoeden door de begunstigden van de bescherming worden gehouden bij een kredietinstelling of een beleggingsonderneming. De voorwaarden waaraan voldaan moet worden om een tegemoetkoming te bekomen, zijn vermeld in de "Mededeling over de beschermingsregeling voor deposito's en financiële instrumenten" die gepubliceerd werd in het Belgisch Staatsblad (zie gecoördineerde versie in bijlage 1 van dit verslag). De werkingsregels van het Beschermingsfonds en de financieringsregels van een eventueel schadegeval zijn vastgelegd in een protocol afgesloten op 12 februari 1999 met de betrokken financiële instellingen. 7

9 1.3. Aangesloten financiële instellingen Het Beschermingsfonds dekt tegoeden van cliënten van kredietinstellingen en van beleggingsondernemingen onder bepaalde voorwaarden en volgens bepaalde modaliteiten die duidelijk omschreven zijn. De toetreding tot de beschermingsregeling door deze instellingen is een voorafgaandelijke voorwaarde voor het verkrijgen van een vergunning vanwege de Commissie voor het Bank- en Financiewezen. Onder kredietinstellingen wordt verstaan de banken (waaronder de federaties van kredietinstellingen), de spaarbanken (waaronder de kredietverenigingen behorend tot het net van het beroepskrediet) en de effectenbanken. Onder beleggingsondernemingen vallen de beursvennootschappen, de vennootschappen voor vermogensbeheer en de vennootschappen voor plaatsing van orders in financiële instrumenten. Wat de laatste twee soorten van beleggingsondernemingen betreft, kan er maar sprake zijn van terugbetaling of schadeloosstelling door het Beschermingsfonds wanneer de cliënten van deze vennootschappen aantonen dat zij hun speciën of financiële instrumenten te goeder trouw toevertrouwden aan dergelijke vennootschap en kunnen aantonen geen weet te hebben van het verbod dat geldt voor deze vennootschappen om deposito's te ontvangen of om financiële instrumenten voor rekening van hun cliënten aan te houden (zie eveneens punt 2.5. hierna) Aanleiding tot een interventie Het Beschermingsfonds komt tussen in geval van deficiëntie van een kredietinstelling of een beleggingsonderneming, wanneer zo'n instelling of onderneming: failliet verklaard werd, of een verzoek heeft ingediend tot gerechtelijk akkoord, of gedagvaard werd voor een gerechtelijk akkoord, of wanneer zij, gezien haar financiële positie, niet in staat is de deposito's of financiële instrumenten terug te betalen, te leveren of terug te geven en zij dit ook niet zal kunnen binnen afzienbare termijn; deze vaststelling wordt gedaan door de Commissie voor het Bank- en Financiewezen die dit ter kennis brengt van het Beschermingsfonds Bedrag van de tegemoetkomingen De tegemoetkoming van het Beschermingsfonds bedraagt per cliënt maximaal voor deposito's van speciën en gelijkgestelde tegoeden, en maximaal voor financiële instrumenten. Deze tegemoetkomingen zijn cumuleerbaar, zodat het maximumbedrag van de dekking tot kan oplopen, alnaar- 8

10 gelang de aard en het bedrag van de tegoeden die een cliënt aan eenzelfde instelling heeft toevertrouwd Tegoeden gedekt in het kader van de depositobescherming Het Beschermingsfonds dekt in het kader van de depositobescherming, a) de deposito's bij kredietinstellingen, alsook bancaire schuldvorderingsbewijzen, die dergelijke deposito's vertegenwoordigen (obligaties, kasbons, depositocertificaten,...), wanneer zij uitgedrukt zijn in euro of in de munt van een lidstaat van de Europese Unie (met inbegrip van de Noorse en IJslandse kroon); alleen bancaire schuldvorderingsbewijzen die op naam zijn gesteld, op een rekening zijn geplaatst of in open bewaargeving worden gehouden bij de uitgevende instelling vallen onder de dekking; b) geld gehouden bij kredietinstellingen en beursvennootschappen dat bestemd is voor de aankoop van financiële instrumenten of dat afkomstig is van de verkoop ervan, om het even in welke munt de tegoeden zijn uitgedrukt Tegoeden gedekt in het kader van de bescherming van financiële instrumenten Het Beschermingsfonds dekt, in het kader van deze bescherming, de financiële instrumenten (aandelen, obligaties, gemeenschappelijke beleggingsfondsen,... uitgegeven door derden) die een kredietinstelling of een beursvennootschap niet kan leveren of teruggeven aan de rechtmatige eigenaar. Voor de berekening van de geleden schade worden de financiële instrumenten in aanmerking genomen ten belope van hun marktwaarde op de dag die de vaststelling van de deficiëntie voorafgaat. Het eventuele verlies aan waarde van een financieel instrument ten opzichte van zijn aanschaffingsprijs wordt bijgevolg niet gedekt door het Beschermingsfonds Voorwaarden om een tegemoetkoming te bekomen Bepaalde schuldeisers kunnen geen beroep doen op een tegemoetkoming van het Beschermingsfonds. In hoofdzaak gaat het om de overheid en haar aanverwante instellingen, de financiële instellingen, institutionele beleggers, grote bedrijven alsook bepaalde personen die op een of andere wijze banden hebben met de deficiënte instelling of onderneming (bestuurders, aandeelhouders, commissarissen, 9

11 verbonden vennootschappen,...), of die door hun gedrag hebben bijgedragen tot de deficiëntie. De precieze voorwaarden waaraan moet voldaan worden om een tegemoetkoming te bekomen zijn vermeld in de "Mededeling over de beschermingsregeling voor deposito's en financiële instrumenten" (zie bijlage 1 van dit jaarverslag) Evolutie in 2001 op Europees vlak - "topping up" De Europese richtlijn 94/19 inzake depositogarantiestelsels had als objectief een minimale depositogarantie te verplichten voor de tegoeden bij kredietinstellingen gevestigd in de lidstaten van de Europese Unie. De richtlijn laat evenwel de lidstaten toe een ruimere dekking te voorzien. Het eventuele verschil in dekking dat hierdoor tussen de lidstaten zou kunnen bestaan, kan evenwel aanleiding geven tot ongelijke mededingingsvoorwaarden tussen de nationale kredietinstellingen en de bijkantoren van kredietinstellingen van lidstaten die een lagere dekking voorzien. Om dit te vermijden heeft de richtlijn "topping up" voorzien, wat aan bijkantoren van kredietinstellingen de mogelijkheid biedt toe te treden tot de beschermingsregeling van het land van vestiging, ter aanvulling van de dekking die de deposito's in het land van oorsprong van het betrokken bijkantoor genieten. De richtlijn heeft evenwel gesteld dat de Europese Commissie een verslag moet opmaken over de beschikkingen die verband houden met deze complementaire dekking en dat ze in dit verslag wijzigingen moet voorstellen aan de hand van de moeilijkheden die eventueel zouden zijn vastgesteld bij de toepassing ervan. Dit verslag werd door de Europese Commissie in 2001 opgemaakt na raadpleging van alle betrokken landen. Uit het verslag blijkt dat het gebruik van "topping up" tot nu toe zeer beperkt is gebleven en nog niet in werking is moeten treden bij het uitkeren van vergoedingen. Het werd evenwel voorbarig geacht het principe uit de richtlijn te schrappen. Het zou zich immers kunnen voordoen dat de vraag naar bijkomende dekking toeneemt, wanneer men zich in een periode van financiële instabiliteit zou bevinden. Daarnaast kan "topping up" een nuttige rol spelen in de overgangsfase van de uitbreiding van de Europese Unie, voor bijkantoren van kredietinstellingen uit nieuwe lidstaten. De Europese Commissie heeft eveneens onderzocht of het wenselijk was om de bijkomende dekking voor tegoeden bij een bijkantoor onder te brengen in de regeling die van kracht is in het land van oorsprong van dat bijkantoor maar komt tot het besluit dat het wenselijk is de organisatie van de bijkomende dekking te behouden bij de regeling die ingesteld is in het land van vestiging van het bijkantoor. 10

12 2. Administratief beheer van het Beschermingsfonds in Deelnemers aan het Beschermingsfonds De wetgeving i.v.m. de beschermingsregeling is van toepassing op de kredietinstellingen en op bepaalde categorieën van beleggingsondernemingen aangeduid bij koninklijk besluit, t.w. de beursvennootschappen, de vennootschappen voor vermogensbeheer en de vennootschappen voor plaatsing van orders in financiële instrumenten. Wanneer deze instellingen zijn opgericht naar Belgisch recht, dienen zij verplicht toe te treden tot de beschermingsregeling van ons land. Bijkantoren in België van kredietinstellingen en van beleggingsondernemingen die ressorteren onder het recht van een lidstaat van de Europese Unie moeten deelnemen aan de beschermingsregeling van het land van herkomst. Deze bijkantoren kunnen evenwel de bescherming die het land van herkomst biedt aanvullen in ons land indien de regeling er gunstiger is. Geen enkele dergelijke aanvraag werd aan het Beschermingsfonds gericht. De beschermingsregeling voorziet eveneens in de toetreding van deze bijkantoren tot de regeling die van kracht is in het land van vestiging, wanneer zij in hun land van herkomst niet over voldoende dekking kunnen beschikken omdat de Europese richtlijn nog niet werd omgezet in hun nationaal recht. In 2001 werd een einde gesteld aan deze tijdelijke toetreding, die voorheen was aangevraagd door twee ondernemingen met het statuut van beursvennootschap. Bijkantoren van kredietinstellingen en beleggingsondernemingen die ressorteren onder het recht van een Staat die geen lid is van de Europese Unie dienen verplicht toe te treden tot de Belgische regeling indien hun land van herkomst geen gelijkaardige bescherming biedt. Er werd evenwel met deze instellingen overeengekomen dat zij toetreden tot de Belgische regeling, welke ook de dekking weze die in het land van herkomst wordt geboden. Van het ene jaareinde tot het andere daalt het aantal aangesloten instellingen van 166 tot 157. Enerzijds is er, ingevolge fusies en stopzettingen van de activiteiten, een nettoafname van het aantal kredietinstellingen en beursvennootschappen, respectievelijk met 7 en 5 eenheden. Anderzijds is er een toename met 3 eenheden van het aantal vennootschappen voor vermogensbeheer. Het aantal vennootschappen voor plaatsing van orders in financiële instrumenten bleef onveranderd op 3 eenheden. 11

13 Hierna volgt een overzicht van het aantal aangesloten instellingen op 31 december 2001, vergeleken met de toestand einde vorig jaar. Een volledige lijst van de deelnemers bevindt zich in bijlage 2 bij dit verslag. Aantal deelnemers op op Kredietinstellingen Instellingen naar Belgisch recht banken spaarbanken effectenbanken 3 3 Bijkantoren van een niet-lidstaat van de EU Beursvennootschappen Vennootschappen naar Belgisch recht Bijkantoren van een lidstaat van de EU 0 2 Vennootschappen voor vermogensbeheer Vennootschappen voor plaatsing van orders in financiële instrumenten 3 3 Totaal aantal deelnemers Interventiedossiers geopend sinds de oprichting van het Beschermingsfonds Voor het tweede opeenvolgende jaar deed zich geen schadegeval voor. Het enige interventiedossier dat zich sinds de oprichting van het Beschermingsfonds voordeed was dit van de beursvennootschap Logé & Associés die failliet verklaard werd op 27 december Voor dit faillissement werden door cliënten schadeclaims ingediend voor verliezen geleden ingevolge de nietteruggave van bij de failliete vennootschap gedeponeerde effecten. In 2001 handelde het Beschermingsfonds voor dit faillissement nog een vijftigtal hangende tegemoetkomingsaanvragen af voor een totaal schadevergoedingsbedrag van 0,2 miljoen. In totaal werd een bedrag van 2,6 miljoen aan schadevergoedingen uitbetaald aan 400 beleggers. 12

14 Zoals de wet het voorziet is het Beschermingsfonds gesubrogeerd in de revindicatierechten van de eigenaars van effecten waarvoor het een vergoeding uitkeerde. Het Fonds zal deze rechten uitoefenen in gelijke rang met de andere schuldeisers voor wat het eventuele saldo van hun schuldvordering betreft op de failliete vennootschap Beheer van de interventiedossiers overgenomen van de vorige depositobeschermingsregelingen Dit beheer slaat op dossiers die het Beschermingsfonds, in uitvoering van zijn oprichtingswet, heeft overgenomen van het Herdiscontering- en Waarborginstituut (HWI), dat beheerder was van de vorige depositobeschermingsregelingen. - geweigerde schadevergoedingen voor deposito's uitgedrukt in niet EU-munten Tijdens het jaar 2001 zette het Beschermingsfonds het beheer verder van het interventiedossier van de Bank Max Fischer die failliet verklaard werd in Deze interventie wordt beheerst door de beschermingsregeling die van kracht was van 1995 tot 1998 en gebaseerd is op de beschikkingen van de Europese richtlijn 94/19. De Belgische wetgeving die op grond van deze richtlijn werd uitgevaardigd stelt een beperking in, die ook in de huidige regeling van toepassing is, waarbij de tegemoetkoming van de depositobeschermingsregeling enkel kan geschieden voor tegoeden uitgedrukt in Belgische frank, de ecu - thans euro - of een munt van een lidstaat van de Europese Unie (art. 110 van de wet van 22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen, zoals gewijzigd door de wet van 23 december 1994). Verschillende tegemoetkomingsaanvragen van deposanten van genoemde bank die deposito's bezaten uitgedrukt in andere munten dan deze vermeld in vorige paragraaf, werden dan ook geweigerd. Sommige van deze deposanten hebben deze weigering betwist voor de Rechtbank waarbij geargumenteerd werd dat de uitsluiting strijdig zou zijn met het grondwettelijke gelijkheids- en niet-discriminatiebeginsel. De Rechtbank besliste het Arbitragehof hierover een prejudiciële vraag te stellen, alvorens uitspraak te doen in het geding. In zijn Arrest van 20 september 2001 stelt het Arbitragehof vooreerst dat een richtlijn bindend is ten aanzien van het te bereiken resultaat maar dat ze aan de nationale instanties de bevoegdheid laat de vorm en de middelen te kiezen die zij voor de invulling ervan wensen aan te wenden. De uitsluiting van andere dan EU-munten waarin de richtlijn voorziet, is facultatief zodat de wijze waarop de wetgever al dan niet gebruik heeft gemaakt van die mogelijkheid, niet noodzakelijk verantwoord is in het licht van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. 13

15 Het Arbitragehof brengt evenwel de algemene principes ter herinnering, die voor het goede begrip van het Arrest hierna hernomen worden en inhouden dat de grondwettelijke regels van gelijkheid en niet-discriminatie niet uitsluiten dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. Wat de grond van de prejudiciële vraag betreft, stelt het Arbitragehof vervolgens dat de depositobeschermingsregeling in hoofdzaak de bescherming van de kleine spaarder beoogt, die verondersteld wordt geen speculatieve bedoelingen te hebben. Het verschil in behandeling van deposanten naar gelang van de munt waarin hun deposito's zijn uitgedrukt, berust op een objectief criterium dat in verband staat met het doel van de wetgever. Enerzijds noopt de financiële levensvatbaarheid van de beschermingsregeling, die door de kredietinstellingen zelf wordt gefinancierd, ertoe niet alle deposito's voor terugbetaling in aanmerking te laten komen; anderzijds vermag de wetgever redelijkerwijze ervan uit te gaan dat de deposito's van de kleine spaarder doorgaans zijn uitgedrukt in Belgische frank, in euro of in een munt van een lidstaat van de Europese Unie. Tot slot stelt het Arbitragehof dat, gezien de wettelijk voorgeschreven verplichting voor kredietinstellingen hun cliënten in te lichten over het bestaan van de beschermingsregeling en over de modaliteiten van tegemoetkoming ervan en gezien het feit dat deze cliënten vrijelijk en met volledige kennis van de beschermingsregeling de munt kunnen kiezen waarin hun deposito's moeten worden uitgedrukt, de in het geding zijnde maatregel niet kan worden geacht onevenredige gevolgen te doen ontstaan. Het Arbitragehof besluit bijgevolg dat de bestaande uitsluiting van tegoeden uitgedrukt in andere dan EU-munten de grondwettelijke regels van gelijkheid en niet-discriminatie niet schendt. - recuperatie van een faillissementsdividend (Bank Max Fischer) Het Beschermingsfonds is rechtsopvolger van het HWI, dat naar aanleiding van dit faillissement een 700-tal deposanten vergoedde. In die hoedanigheid is het Beschermingsfonds in de plaats getreden van deze schuldeisers en recupereerde het een faillissementsdividend van 3 miljoen. - Buitengewone Interventiereserve De rechten en verplichtingen van deze regeling, die instond voor de bescherming van het spaarwezen van 1975 tot 1984, werden door het Beschermingsfonds, als rechtsopvolger van het HWI, eveneens bij wet overgenomen. 14

16 Deze reserve, gevormd door financiële bijdragen van de kredietinstellingen, werd aangewend om het netto-passief te dekken van de vereffening van de Banque Copine en van de Westvlaamse Hypotheekkas. Een deel van de gestorte financiële middelen werd als voorziening geboekt met het oog op de dekking van de eventuele nadelige afloop van geschillen die met deze vereffeningen verband hielden. Het Bestuurscomité van het Beschermingsfonds heeft geoordeeld, op grond van de stand van zaken in deze dossiers, dat het niet meer nodig was deze voorziening aan te houden. Een bedrag van 2 miljoen werd in de loop van het jaar 2001 teruggestort aan de kredietinstellingen die initieel hebben bijgedragen tot de financiering van deze interventies Beheer van de interventiedossiers overgenomen van het CIF Het Beschermingsfonds zette in 2001 het beheer verder van de interventiedossiers die het krachtens zijn oprichtingswet overgenomen heeft van het Interventiefonds van de beursvennootschappen (CIF), beheerder van de vorige vergoedingsregeling voor beleggers. In hoofdzaak gaat het hier om schadeloosstellingsprocedures geopend tijdens de periode ten gunste van cliënten van de wisselagenten G. Meekels en D. Bernaerts en van de beursvennootschappen Binard-Liénart & Cie, Defever Securities en Goethals & C. Het beheer van deze dossiers omvat verscheidene luiken: - schadeloosstelling van beleggers Het verdere onderzoek door het Beschermingsfonds van de hangende vergoedingsaanvragen, aan de hand van informatie die werd overgemaakt door de curatoren van de betrokken faillissementen, stelde het Fonds in staat om over te gaan tot een twintigtal bijkomende schadeloosstellingen in diverse interventiedossiers, voor een totaalbedrag van 0,1 miljoen. - recuperatie van schuldvorderingen Het Beschermingsfonds is, als rechtsopvolger van het CIF, in de plaats getreden in de rechten van de vergoede schuldeisers en heeft aldus recht op een deel van het eventuele faillissementsdividend. Het Beschermingsfonds volgt dus aandachtig de vereffeningsverrichtingen die uitgevoerd worden onder de verantwoordelijkheid van de curatoren van de betrokken faillissementen. In het kader van het faillissement van de wisselagent Meekels hebben de curatoren gemeld dat de gewone schuldeisers een dividend konden verwachten van 60 %. Ongeveer 750 cliënten werden vergoed door het CIF voor een totaal bedrag van 6,4 miljoen. Het Beschermingsfonds kan rechten doen gelden op dit dividend krachtens het subrogatiemechanisme. In afwachting werd er enkel rekening gehouden met uitbetalingen waarvoor een akkoordverklaring bestaat tussen al de betrokken partijen, te weten 2,6 miljoen en werd er een overeenstemmend verworven dividend geboekt van 1,6 miljoen. Het Beschermingsfonds zal in 2002 de 15

17 procedure van nazicht verderzetten met het oog op de exacte vaststelling van de som die het kan terugwinnen. In 2001 werd door het Beschermingsfonds eveneens een bedrag van 0,5 miljoen gerecupereerd ingevolge de vrijwillige terugstorting door de vennoten van een vennootschap van wisselagenten, van het bedrag dat het CIF in 1991 besteedde aan een preventieve interventie die werd uitgevoerd met het oog op de ordelijke vereffening van deze vennootschap en de transfer van de effecten- en speciëntegoeden naar een andere financiële tussenpersoon. - beheer van de geschillen In genoemde interventiedossiers zijn een dertigtal rechtszaken aanhangig gemaakt door cliënten die niet akkoord gingen met de weigering tot schadeloosstelling waartoe het CIF besliste omdat de geldende wettelijke en reglementaire voorwaarden hiertoe niet vervuld waren. De helft van deze geschillen werd aangespannen n.a.v. het faillissement van wisselagent D. Bernaerts waarin het CIF weigerde een tegemoetkoming te verlenen voor gelden die deze cliënten gestort hadden bij de wisselagent. Deze fondsen stonden immers geruime tijd op rekening zonder dat ze belegd werden in roerende waarden. Bovendien waren deze rekeningen dikwijls vergoed tegen een abnormaal hoge rentevoet. Het CIF was van oordeel dat dergelijke verrichtingen niet beantwoordden aan de dubbele voorwaarde van het interventiereglement die stelde dat de tegoeden toevertrouwd aan een wisselagent hun oorsprong moeten vinden in de professionele verbintenissen van de wisselagent en betrekking moeten hebben hetzij op de verhandeling en de bewaring van roerende waarden, hetzij op de gelden die bestemd zijn voor de aankoop of afkomstig zijn uit de verkoop van die waarden. Het bestaan van deze betwistingen en de beperkte financiële middelen die het CIF volgens zijn statuten aan dit faillissement kon besteden, leidde ertoe dat aan onbetwiste schadeclaims slechts een gedeeltelijke schadeloosstelling kon toegekend worden en dat een belangrijk deel van de beschikbare financiële middelen in reserve gehouden moest worden als dekking voor de betwiste tegemoetkomingsaanvragen. Het Beschermingsfonds volgt deze dossiers op continue wijze op. Na onderzoek van de betwiste tegemoetkomingsaanvragen is voor sommige dossiers gebleken dat het niet meer nodig was een voorziening aan te houden. Het Bestuurscomité van het Beschermingsfonds besliste in 2000 de aldus vrijgekomen bedragen aan te wenden voor een bijkomende schadeloosstelling aan de cliënten die reeds een deel van hun onbetwiste schadeclaim gerecupereerd hadden. Aldus kon in 2001 een bijkomende vergoeding van 0,4 miljoen worden uitgekeerd wat overeenstemt met 10 % van de aanvaarde schadeclaims. Rekening gehouden met het dividend dat de curator in 2000 uitkeerde naar aanleiding van de afsluiting van de vereffening, bedraagt de totale recuperatie van de cliënten waarvan de schadeclaim werd aanvaard, thans 67,5 % van het initieel bedrag van hun schuldvordering. Het saldo van de tegoeden waarover het Beschermingsfonds beschikt voor de schadeloosstelling van de schuldeisers van dit faillissement bedraagt 6,9 miljoen. 16

18 Over de aanwending van dit saldo zal maar een beslissing kunnen getroffen worden na afloop van de geschillen die voor de Hoven en Rechtbanken zijn gebracht. - beheer van de financiële middelen van het CIF Op het ogenblik van de opheffing van het CIF werden al zijn middelen ter beschikking gesteld van het Beschermingsfonds. Deze middelen werden ondergebracht in diverse voorzieningen die het Fonds zal aanhouden tot volledige aanzuivering van de verbintenissen die het van het CIF overnam. Deze voorzieningen dekken hetzij hangende schadeloosstellingsaanvragen, hetzij risico's van algemene aard. De voorzieningen worden aangewend ingeval van uitbetaling van vergoedingen. Terugwinningen van dividenden van faillissementen of vereffeningen worden eraan toegevoegd Onderzoek van de reglementaire beschikkingen van het Beschermingsfonds - modaliteiten van toetreding van vennootschappen voor vermogensbeheer en van vennootschappen voor plaatsing van orders in financiële instrumenten Gezien de recente toename van het aantal vennootschappen voor vermogensbeheer (VVVB) en van vennootschappen voor plaatsing van orders in financiële instrumenten (VPOFI), heeft het Beschermingsfonds in samenwerking met de beroepsverenigingen van de financiële sector onderzocht of de interventie- en financieringsregels die voor de genoemde beleggingsondernemingen gelden, niet afgestemd dienen te worden op deze die van kracht zijn voor de kredietinstellingen en beursvennootschappen. Een eerste verschil bestaat in een bijkomende tegemoetkomingsvoorwaarde die stelt dat cliënten van VVVB en van VPOFI slechts recht hebben op een schadeloosstelling voor tegoeden die zij aan dergelijke ondernemingen hebben toevertrouwd, wanneer ze te goeder trouw handelden en geen weet hadden van het verbod dat geldt voor die ondernemingen om deposito's of financiële instrumenten van hun cliënteel in ontvangst te nemen, te houden of te bewaren. De genoemde ondernemingen zijn verplicht deze verbodsclausule kenbaar te maken aan hun cliënteel en het is gebruikelijk dat ze vermeld wordt in de contracten en overeenkomsten die met de cliënten worden afgesloten. Bovendien zijn deze vennootschappen verplicht hun cliënten in te lichten over het bestaan van de beschermingsregeling en over de tegemoetkomingsvoorwaarden. Daarom is het Bestuurscomité van het Beschermingsfonds dan ook van oordeel dat kan uitgegaan worden van het principe dat de cliënten behoorlijk zijn ingelicht. Het komt bijgevolg aan de cliënt toe te bewijzen dat hij te goeder trouw heeft gehandeld en niet op de hoogte was van het verbod in kwestie, wanneer hij een schadeloosstellingsaanvraag indient voor fondsen of financiële instrumenten die hij zou hebben toevertrouwd aan een dergelijke onderneming. 17

19 Het Bestuurscomité van het Beschermingsfonds is eveneens van oordeel dat erover gewaakt moet worden, ondermeer in samenspraak met de Commissie voor het Bank- en Financiewezen, dat alle middelen aangewend worden om de cliënten van deze vennootschappen uitdrukkelijk en duidelijk in te lichten over deze verbodsclausule. Een tweede verschil tussen enerzijds de kredietinstellingen en beursvennootschappen en anderzijds de VVVB en de VPOFI bevindt zich op het vlak van de financiering van eventuele schadegevallen. Laatstgenoemde instellingen dienen slechts financieel bij te dragen op het ogenblik dat er zich een schadegeval voordoet, daar waar kredietinstellingen en beursvennootschappen ex ante een interventiereserve moeten aanleggen. Na grondig onderzoek van het risico op interventie in de sector van de VVVB en de VPOFI en rekening houdend met de uitzonderlijke aard van dergelijke tussenkomst, gezien het verbod dat voor deze instellingen geldt om fondsen of financiële instrumenten van cliënten te ontvangen, heeft het Bestuurscomité van het Beschermingsfonds beslist dat er geen wijziging aangebracht moet worden aan de bestaande financieringsmodaliteiten zoals vastgelegd in het protocol van 12 februari verplichtingen van de gewezen leden van het CIF t.a.v. het Beschermingsfonds In samenwerking met de beroepsverenigingen van de kredietinstellingen en de beursvennootschappen, organiseerde het Beschermingsfonds in 2001 verscheidene vergaderingen om te onderzoeken of het aangewezen is wijzigingen aan te brengen aan bepaalde modaliteiten van het protocol van 12 februari Dit onderzoek handelde enerzijds over de rangorde en de voorwaarden voor de aanwending van de middelen van de Interventiereserve en anderzijds over de bestemming die gegeven moet worden aan de financiële reserves die het CIF overgedragen heeft aan het Fonds als dekking voor zijn verbintenissen voortspruitend uit vroegere interventiedossiers. In het kader van dit onderzoek werden nog geen beslissingen getroffen. - onderzoek naar de implementatie in de Belgische wetgeving van de richtlijn 94/19 Het Beschermingsfonds werkte in 2001 mee aan een onderzoek door de Europese Commissie over de implementatie van de depositobeschermingsrichtlijn 94/19 in de nationale wetgevingen van de landen van de Europese Economische Ruimte, zijnde de 15 lidstaten, IJsland, Noorwegen en Liechtenstein. Uit deze studie blijkt dat de nationale wetgeving van ieder betrokken land de geest van de richtlijn heeft gerespecteerd en nauwkeurig in overeenstemming is met de onderscheiden artikels van de richtlijn. 18

20 3. Financieel beheer van de middelen van het Beschermingsfonds in Bijdragen van het jaar 2001 Elke kredietinstelling en elke beursvennootschap is een bijdrage verschuldigd die opgesplitst wordt in drie luiken: - een bijdrage voor het algemeen risico die 0,7 % bedraagt van het bankproduct zonder het renteresultaat (voor de kredietinstellingen) of de omzet (voor de beursvennootschappen); - een bijdrage die 0,175 / bedraagt van de deposito's die in aanmerking komen voor een tegemoetkoming; - een bijdrage die 0,1 / bedraagt van de financiële instrumenten gehouden voor rekening van derden. De bijdragen van de kredietinstellingen voor het jaar 2001 bedragen 35,6 miljoen tegenover 36,9 miljoen in De bijdrage van deze sector is gedaald met 3,5 % in vergelijking met 2000 en volgt daarmee de afname van de gedekte deposito's die het belangrijkste bestanddeel (circa 80 %) vormen voor de berekening van de totale bijdrage. De bijdragen van de beursvennootschappen voor het jaar 2001 bedragen 1,5 miljoen tegenover 1,2 miljoen het jaar voordien. Het belangrijkste bestanddeel (circa 80 %) voor de berekening van de bijdrage van deze sector is het omzetcijfer van de toegetreden vennootschappen. In totaal bedragen de bijdragen die voor het jaar 2001 aan het Beschermingsfonds gestort werden dus 37,1 miljoen, wat een afname met 2,6 % is vergeleken met het totaalcijfer van vorig jaar ( 38,1 miljoen). De bijdragen worden bijgeschreven in de Interventiereserve, die bestemd is om eventuele toekomstige interventies ten voordele van deficiënte kredietinstellingen en beursvennootschappen te financieren. De vennootschappen voor vermogensbeheer en de vennootschappen voor plaatsing van orders in financiële instrumenten dragen niet bij tot de financiering van de Interventiereserve, maar delen in de administratieve kosten van het beheer van het Beschermingsfonds door een jaarlijkse individuele bijdrage die voor ,40 bedroeg. In 2001 werd aldus een totaalbedrag van 4.240,06 door deze vennootschappen aan het Beschermingsfonds gestort. 19

21 3.2. Verslag over het financieel beheer van de middelen - grondbeginselen Het bij koninklijk besluit goedgekeurde organisatiereglement bepaalt dat, met uitzondering van de liquiditeiten nodig voor de werking van het Beschermingsfonds, de tegoeden voor minstens 75 % moeten belegd worden in schuldvorderingsbewijzen uitgegeven of gewaarborgd door een lidstaat van de Europese Gemeenschap (en bepaalde gelijkgestelde entiteiten). Het resterende saldo kan vervolgens belegd worden in andere financiële instrumenten (aandelen of obligaties genoteerd op een door de Europese Gemeenschap gereglementeerde markt, en bepaalde aandelen van gemeenschappelijke beleggingsinstellingen). Het Bestuurscomité bepaalt de richtlijnen voor de plaatsing van de middelen van het Fonds rekening houdend met de algemene beperking in vorige paragraaf. De praktische uitvoering van het financieel beheer is toevertrouwd aan een Beleggingscomité bestaande uit de Voorzitter van het Bestuurscomité, de Regeringscommissaris, de Secretaris-generaal en vertegenwoordigers van de kredietinstellingen en de beursvennootschappen. Dit Comité beslist over de beleggingen conform de bepalingen van het organisatiereglement en de algemene richtlijnen van het Bestuurscomité. Het Beleggingscomité brengt periodiek verslag uit over zijn activiteiten aan het Bestuurscomité dat te allen tijde kan tussenkomen en de beslissingen van het Beleggingscomité kan wijzigen. - onderverdeling van de portefeuille De onderverdeling van de portefeuille in vastrentende en niet-vastrentende effecten (uitgedrukt in boekwaarde) onderging geen belangrijke wijziging t.o.v. vorig jaar zoals blijkt uit onderstaande tabel. Belegging van de middelen in in miljoenen op op vastrentende effecten - Schatkistcertificaten 25,1 9% 14,6 6% - OLO s 236,5 80% 200,9 82% niet-vastrentende effecten - Beveks 32,2 11% 29,8 12% liquiditeiten (op zicht en op termijn) - - 0,8 - Totaal 293,8 100% 246,1 100% 20

22 - belegging in vastrentende effecten Bijna 90 % van de beschikbare liquiditeiten is belegd in vastrentende effecten. De Schatkistcertificaten vertegenwoordigen hierin een tiende deel en hebben een gemiddelde resterende looptijd van 7 maanden. De OLO's vertegenwoordigen negen tienden van de portefeuille en zijn gespreid over vervaldagen die lopen van 2005 tot Deze activiteit slaat voornamelijk op de beleggingen van vervallen kapitalen en van nieuwe liquiditeiten, gevormd door jaarbijdragen van kredietinstellingen en beursvennootschappen en door geïnde financiële opbrengsten. Deze beleggingen brachten de portefeuille van 215,5 miljoen op 261,6 miljoen. Rekening gehouden met de structuur van de Interventiereserve, die eveneens middelen bevat die onmiddellijk opgevraagd kunnen worden bij de kredietinstellingen, werd er in 2001 hoofdzakelijk overgegaan tot de aankoop van OLO's met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar. Hierdoor steeg de gemiddelde duration van de portefeuille tot 4,87 tegenover 4,27 op het einde van vorig jaar. Het resultaat van 2001 van deze portefeuille wordt gevormd deels door interesten en gelijkaardige opbrengsten die geboekt worden op basis van de reële rendementen verkregen bij de aankoop van effecten en deels door meerwaarden gerealiseerd n.a.v. arbitrageverrichtingen ( 1,7 miljoen). Rekening houdend met de spreiding in de tijd van deze meerwaarden tot op de meest nabije vervaldag van de verkochte of aangekochte effecten, bedraagt het brutorendement van de portefeuille 4,92 % en het nettorendement na roerende voorheffing 4,34 %, tegenover respectievelijk 5,02 % en 4,28 % voor het voorgaande jaar. - belegging in niet-vastrentende effecten Wat de belegging in financiële instrumenten andere dan schuldtitels van de Staat betreft, heeft het Bestuurscomité ingestemd met de aankoop van beveks in roerende waarden met kapitalisatie binnen een bedrag dat jaarlijks wordt bepaald. Voor 2001 werd dit bedrag vastgelegd op maximum 17 % van de jaarlijkse ontvangen bijdragen. Gezien het beursklimaat werd maar 80 % van de toegestane enveloppe belegd. Het Beleggingscomité laat zich in de keuze van de beveks leiden door criteria i.v.m. de sectoriële en geografische spreiding, de historische performantie, de volatiliteit van de koersen en de beleggingspolitiek gevoerd door de beherende instellingen, alsook met de door hen toegepaste beheerskosten. 21

23 De sectoriële verdeling volgt deze van de benchmark MSCI Europe mits een onderweging van de financiële sector, gezien het feit dat het Fonds een risico dekt dat verband houdt met deze sector. Het resultaat van 2001 van deze portefeuille bevat meerwaarden gerealiseerd n.a.v. arbitrageverrichtingen ( 0,6 miljoen). Bovendien gaf de "mark-to-market"-waardering van de portefeuille aanleiding tot de boeking van waardeverminderingen op grond van de minderwaarden vastgesteld op het einde van het boekjaar ( 3,2 miljoen). - return van de beleggingsportefeuilles De return voor het jaar 2001 wordt berekend op grond van een "mark-to-market"- benadering en bedraagt 5,71% voor de portefeuille vastrentende effecten en -18,05% voor de portefeuille van de niet-vastrentende effecten. Dit stemt overeen met een gemiddelde gewogen return van 2,42 % voor de totaliteit van de middelen van het Fonds. 22

24 4. Overzicht van de beschikbare middelen van het Beschermingsfonds 4.1. Samenstelling De Interventiereserve bevat de middelen waarover het Beschermingsfonds beschikt om zijn interventies te financieren in het geval dat een instelling die toegetreden is tot de beschermingsregeling in gebreke blijft ten overstaan van haar deposanten en beleggers. De Interventiereserve bevat enerzijds reserves die overgenomen werden van de vorige beschermingsregelingen en anderzijds nieuwe middelen die sinds 1999 in de gemeenschappelijke reserve worden gestort. Al deze reserves worden op een gezamenlijke basis beheerd door het Bestuurscomité. De reserves die voorheen werden aangelegd in de diverse sectoren, t.w. deze van de privé-kredietinstellingen (banken en spaarbanken), deze van de beursvennootschappen en de bijzondere Staatswaarborg voor de gewezen openbare kredietinstellingen, worden bij voorrang aangewend voor tussenkomsten in de eigen sector. Daarentegen zal de gemeenschappelijke reserve, op grond van het solidariteitsprincipe, aangewend kunnen worden welke ook het statuut is van de instelling waarvoor een tussenkomst vereist is. Er zal slechts beroep op deze reserve worden gedaan wanneer de reserve die in het kader van vroegere regelingen gevormd werd door een specifieke sector, volledig opgebruikt zal zijn. De Interventiereserve van het Beschermingsfonds wordt om die redenen opgesplitst in verschillende compartimenten, die hierna besproken worden. Interventiereserve (in miljoenen ) Reserve Banken ,7 181,2 liquiditeiten 14,- 10,6 standby-lijnen 170,7 170,6 Reserve Spaarbanken ,1 14,2 standby-lijnen 14,1 14,2 Reserve Kredietinstellingen , 128, Bijzondere Staatswaarborg 72,4 74,4 Reserve Inbreng van de beursvennootschappen 9,7 9,7 Gemeenschappelijke Reserve (vanaf 1999) 128,5 84,1 Totale Interventiereserve 537,4 491,6 23

25 4.2. Middelen van de vroegere depositobeschermingsregelingen De Reserves "Banken " en "Spaarbanken " zijn afkomstig van de beschermingsregelingen die van kracht waren tussen 1985 en 1994 en worden in hoofdzaak gevormd door de bijdragen die de kredietinstellingen gestort hebben op niet-rentende zichtrekeningen geopend op naam van het Beschermingsfonds ("standby-lijnen"). Tussen beide reserves vond een transfer plaats van 0,1 miljoen ingevolge de statuutwijziging van enkele spaarbanken. De Reserve "Banken " bevat eveneens liquiditeiten die toenemen ingevolge de toevoeging van het dividend dat gerecupereerd werd in het faillissement van de Bank Max Fischer ( 3 miljoen) en van de beleggingsinteresten ( 0,4 miljoen). Deze tegoeden zullen in eerste instantie opgeroepen worden wanneer zich een geval voordoet van deficiëntie, hetzij van een bank, hetzij van een spaarbank. De tegoeden op zichtrekening zullen aan iedere instelling teruggestort worden op het moment dat de totale bijdrage van die instelling in de opeenvolgende beschermingsregelingen (na eventuele aftrek van de middelen aangewend voor een interventie) de bovengrens overschreden zal hebben die overeenstemt met het zevenvoud van het totaal van zijn bijdragen van de laatste drie jaar. De Reserve "Kredietinstellingen " is afkomstig van de beschermingsregeling die van kracht was tussen 1995 en 1998 en wordt gevormd door de jaarlijkse bijdragen die deze instellingen aan het HWI gestort hebben. Deze reserve zal pas aangesproken worden wanneer een bank of een spaarbank in gebreke blijft én nadat de overeenkomstige reserves (van ofwel bank, ofwel spaarbank) voortkomend van de voorgaande beschermingsregelingen (van kracht tussen 1985 en 1994), volledig opgebruikt zijn Bijzondere Staatswaarborg Er wordt aan herinnerd dat vóór 1995 de passiva van de toenmalige openbare kredietinstellingen (OKI) een algemene Staatswaarborg genoten middels betaling van een premie aan de Schatkist, waarborgpremie genaamd. In 1995 traden deze instellingen toe tot de depositobeschermingsregeling, die zijn oorsprong vond in de Europese richtlijn 94/19 en werd er progressief een einde gesteld aan deze Staatswaarborg. Ten einde het ontbreken van een inbreng door deze instellingen met middelen voortkomend uit een vroegere regeling op te vangen - wat wel het geval was voor de privé-kredietinstellingen - werd een tijdelijke bijzondere Staatswaarborg van 74,4 miljoen toegekend. Deze bijzondere waarborg zal worden aangewend in het geval dat een tussenkomst vanwege de depositobeschermingsregeling nodig zou zijn ingevolge een deficiëntie waarbij één van de gewezen openbare kredietinstellingen betrokken is. De wet van 17 december 1998 tot oprichting van de nieuwe beschermingsregeling heeft deze waarborg uitgebreid tot tegemoetkomingen in hoofde van de bescherming van financiële instrumenten. Na eventuele uitputting van deze waarborg, zal er een beroep gedaan worden op de middelen gevormd vanaf 1995 door de sector van de kredietinstellingen en vervolgens op de gemeenschappelijke reserve. 24