Uitwerkingen van de opgaven uit: BASISCHEMIE voor het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 1

Transcriptie

1 BASISCHEMIE het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 1 Opgave 1 Van onderstaande zouten worden steeds waterige oplossingen samengevoegd. Welk slecht oplosbare zout zal ontstaan? Let goed op de juiste aantallen + en, er ontstaat steeds een neutraal zout! a Pb(NO 3) 2 en K 2SO 4 PbSO 4 b Na 2CO 3 en 2 AgNO 3 Ag 2CO 3 c AgNO 3 en KCl AgCl d CuBr 2 en 2 NaOH Cu(OH) 2 e 2 Na 3PO 4 en 3 CaCl 2 Ca 3(PO 4) 2 f Pb(NO 3) 2 en K 2CO 3 PbCO 3 g NaBr en AgNO 3 AgBr h 3 NiCl 2 en 2 K 3PO 4 Ni 3(PO 4) 2 i FeCl 2 en 2 KOH Fe(OH) 2 j HgSO 4 en K 2CO 3 HgCO 3 Opgave 2 We voegen steeds de volgende stoffen in water bij elkaar. Welke zouten ontstaan als je zou? a H 2SO 4(aq) + 2 KOH(aq) K 2SO 4 b 2 HNO 3 (aq) + Ca(OH) 2(aq) Ca(NO 3) 2 c H 2SO 4 (aq) + Ba(OH) 2 (aq) BaSO 4 d HCl (aq) + NaOH(aq) NaCl e H 3PO 4(aq) + 3 KOH(aq) K 3PO 4 f H 2SO 4 (aq) + 2 NaOH (aq) Na 2SO 4 g 2 HBr(aq) + Ca(OH) 2(aq) CaBr 2 h 3 HCl(aq) + Fe(OH) 3(s) FeCl 3 i 2 H 3PO 4(aq) + 3 Ni(OH) 2(s) Ni 3(PO 4) 2 Opgave 3 Maak de volgenvergelijkingen af: a SO 3(g) + 2 KOH(aq) K 2SO 4(aq) + H 2O b N 2O 5 (g) + Ca(OH) 2(aq) Ca(NO 3) 2(aq) + H 2O c SO 3 (g) + Ba(OH) 2 (aq) BaSO 4(s) + H 2O d CO 2 (g) + 2 NaOH(aq) Na 2CO 3(aq) + H 2O

2 BASISCHEMIE het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 2 e SO 2(g) + 2 KOH(aq) K 2SO 3(aq) + H 2O f N 2O 3(g) + 2 NaOH (aq) 2 NaNO 2(aq) + H 2O g SO 3(g) + Ca(OH) 2(aq) CaSO 4(s) + H 2O h 3 CO 2(g) + 2 Fe(OH) 3(s) Fe 2(CO 3) 3(s) + 3 H 2O i P 2O 5(s) + 3 Ni(OH) 2(s) Ni 3(PO 4) 2(s) + 3 H 2O Opgave 4 Maak de volgenvergelijkingen af: a H 2SO 4(aq) + K 2O(s) K 2SO 4(aq) + H 2O b 2 HNO 3 (aq) + CaO(s) Ca(NO 3) 2(aq) + H 2O c H 2SO 4 (aq) + BaO(s) BaSO 4(s) + H 2O d 2 HCl (aq) + Na 2O(s) 2 NaCl(aq) + H 2O e 2 H 3PO 4(aq) + 3 K 2O(s) 2 K 3PO 4(aq) + 3H 2O f H 2SO 4 (aq) + Na 2O(s) Na 2SO 4(aq) + H 2O g 2 HBr(aq) + CaO(s) CaBr 2(aq) + H 2O h 6 HCl(aq) + Fe 2O 3(s) 2 FeCl 3(aq) + 3 H 2O i 2 H 3PO 4(aq) + 3 NiO(s) Ni 3(PO 4) 2(s) + H 2O Opgave 5 Maak de volgenvergelijkingen af: a SO 3(g) + K 2O(s) K 2SO 4 b N 2O 5 (g) + CaO(s) Ca(NO 3) 2 c SO 3 (g) + BaO(s) BaSO 4 d CO 2 (g) + Na 2O(s) Na 2CO 3 e SO 2(g) + K 2O(s) K 2SO 3 f N 2O 3(g) + Na 2O(s) 2 NaNO 3 g SO 3(g) + CaO(s) CaSO 4 h 3 CO 2(g) + Fe 2O 3(s) Fe 2(CO 3) 3 i P 2O 5(s) + 3 NiO(s) Ni 3(PO 4) 2 Opgave 6 Stel je moet afwegen en in water oplossen: 2,00 g koper(ii)chloride (CuCl 2.2H 2O). In de chemicaliënkast staat alleen CuCl 2 zonder kristalwater. Hoeveel (g) van dit watervrije koper(ii)chloride weeg je af?

3 BASISCHEMIE het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 3 M CuCl2.2h2O = 170,5 g/mol M CuCl2 = 134,5 g/mol We hebben nodig: 2,00 g / 170,5 g/mol = 0,01173 mol CuCl 2 0,01173 mol CuCl 2 weegt: 0,01173 mol x 134,5 g/mol = 1,58 g CuCl 2 Opgave 7 Stel je moet 25,0 g watervrij triumthiosulfaat (Na 2S 2O 3) afwegen en in water oplossen. Je beschikt echter alleen over het waterhoudende (Na 2S 2O 3.5H 2O). Hoeveel (g) van het waterhoudende zout weeg je af? M Na2S2O3 = 158,1 g/mol M Na2S2O3.5H2O = 248,1 g/mol Je hebt nodig: 25,0 g / 158,1 g/mol = 0,158 mol Na 2S 2O 3 Ook 0,158 mol Na 2S 2O 3.5H 2O, dat is: 0,158 mol x 248,1 g/mol = 39,2 g Na 2S 2O 3.5H 2O Opgave 8 Nodig is 500 mg triumacetaat om dit in water op te lossen. Je beschikt echter alleen over het waterhoudende zout: CH 3COONa.3H 2O. Hoeveel (mg) van het waterhoudende zout weeg je af? MCH3COONa = 82,0 g/mol MCH3COONa.3H2O = 136,0 g/mol Nodig: 500 mg / 82,0 mg/mmol = 6,098 mmol Dat is ook 6,098 mmol waterhoudend zout dus: 6,098 mmol x 136,0 g/mol = 829 mg Opgave 9 Hoeveel (mg) van het waterhoudende triumsulfiet (Na 2SO 3.7H 2O) zou je afwegen als je van het watervrije zout 100,0 mg nodig had? M Na 2SO 3 = 126,04 g/mol M Na 2SO 3.7H 2O = 252,14 g/mol Je hebt nodig: 100,0 mg / 126,04 mg/mmol = 0,7933 mmol Na 2SO 3 Evenveel mmol van het waterhoudende zout dus: 0,7933 mmol x 252,14 mg/mmol = 200,0 mg Na 2SO 3.7H 2O Opgave ,9 mg triumdiwaterstoffosfaat verliest bij verwarmen 200,3 mg kristalwater. Bereken het massa% kristalwater en massa% droge stof.

4 BASISCHEMIE het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 4 200,3 mg / 867,9 x 100% = 23,1%(m/m) kristalwater 100,0 23,1 = 76,9 %(m/m) droge stof Opgave mg koper(ii)nitraat verliest bij verwarmen 1044 mg kristalwater. Bereken het massa% kristalwater en massa% droge stof mg / 4668 mg x 100% = 22,37%(m/m) kristalwater 100,0 22,37 = 77,63 %(m/m) droge stof Opgave 12 Na verwarmen van 1,667 g calciumchloride is de droogrest 845 mg. Bereken het massa% kristalwater en massa% droge stof mg CaCl 2.H 2O verliest 1667 mg 845 mg = 822 mg water. Dat is: 822 mg / 1667 mg x 100% = 49,31%(m/m) water. En: 845 mg / 1667 mg x 100% = 50,69%(m/m) droge stof Opgave 13 mengformules en de formules met beide zouten: mengformule x 2 beide zouten NH 4Fe(SO 4) 2.12H 2O (NH 4) 2SO 4Fe 2(SO 4) 3.24H 2O AlK(SO 4) 2.12H 2O K 2SO 4Al 2(SO 4) 3.24H 2O CrK(SO 4) 2.12H 2O K 2SO 4Cr 2(SO 4) 3.24H 2O Opgave 14 Uit welke zouten en zuren zijn de volgende zure zouten ontstaan? zuur zout zout zuur a KHSO 4 K 2SO 4 H 2SO 4 b NaHCO 3 Na 2CO 3 H 2CO 3 c NaH 2PO 4 Na 3PO 4 H 3PO 4 d Ca(H 2PO 4) 2 Ca 3(PO 4) 2 H 3PO 4 Opgave 15

5 BASISCHEMIE het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 5 Basische zouten en bijbehorende zouten en hydroxiden: basisch zout hydroxide zout a CaOHCl Ca(OH) 2 CaCl 2 b Fe(OH)SO 4 Fe(OH) 3 Fe 2(SO 4) 3 c Al(OH)CO 3 Al(OH) 3 Al 2(CO 3) 3 d NiOHBr Ni(OH) 2 NiBr 2 Opgave 16 Het gaat om de soort deeltjes niet om de verhouding tussen de aantallen. We gaan er (om het simpel te houden) vanuit dat de verhoudingen zo zijn dat steeds gewone zouten ontstaan (dus geen zure of basische zouten). Welke s zien we als we de volgende stoffen in waterige oplossing bijeenvoegen: 16 a zoutzuur + triumhydroxide + OH 2 H 2O Cl Cl Na + Na + OH 16 b zwavelzuur + kaliumhydroxide SO 4 2 OH + OH 2 H 2O SO c calciumhydroxide (opgelost) + waterstofbromide Br Ca 2+ OH + OH 2 H 2O Ca d lood(ii)hydroxide(vast) + salpeterzuur NO 3 NaCl K 2SO 4 Br CaBr 2 Pb(OH) 2(s) + 2 Pb H 2O Pb 2+ NO 3 Pb(NO 3) 2

6 BASISCHEMIE het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 6 Pb(OH) 2(s) 16 e waterstoffluoride + triumhydroxide HF (zwak zuur) OH HF + OH F + H 2O Na + 16 f diwaterstofsulfide + kaliumhydroxide H 2S OH H 2S + 2 OH S H 2O 16 g aluminiumhydroxide (vast) + ethaanzuur (CH 3COOH) Al(OH) 3(s) Al(OH) 3(s) + 3 CH 3COOH Al 3+ + CH 3COOH 3 CH 3COO + 3 H 2O 16 h bariumhydroxide (vast) + methaanzuur (HCOOH) Ba(OH) 2(s) Ba(OH) 2(s) + 2 HCOOH Ba 2+ + HCOOH 2 HCOO + 2 H 2O F S 2 NaF K 2S Al 3+ CH 3COO Al(CH 3COO) 3 Ba 2+ HCOO Ba(HCOO) 2 Opgave 17 Geef s die optreden steeds als we de onderstaande stoffen in waterige oplossing bijeenvoegen. Als beeld 17a: 17 a zinkoxide met een waterstofnitraatoplossing ZnO(s) NO 3 ZnO(s) + 2 Zn H 2O Zn 2+ NO 3 zout Zn(NO 3) 2 a zinkoxide met een waterstofnitraatoplossing ZnO(s) + 2 Zn H 2O

7 BASISCHEMIE het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 7 zout dat kan uitkristalliseren: Zn(NO 3) 2 b kaliumoxide met water K 2O(s) + H 2O OH zout dat kan uitkristalliseren: KOH c magnesiumoxide met verdund zoutzuur MgO(s) + 2 Mg H 2O zout dat kan uitkristalliseren: MgCl 2 d lood(ii)oxide met verdund salpeterzuur PbO(s) + 2 Pb H 2O zout dat kan uitkristalliseren: Pb(NO 3) 2 e ijzer(iii)oxide met zoutzuur Fe 2O 3(s) Fe H 2O zout dat kan uitkristalliseren: FeCl 3 f bariumoxide met perchloorzuuroplossing BaO(s) + 2 Ba H 2O zout dat kan uitkristalliseren: Ba(ClO 4) 2 Opgave 18 Geef zelf s van de onderstaande oxiden en de zuurmoleculen. Als beeld 18a in detail: 18 a koper(ii)oxide met ethaanzuuroplossing CuO(s) CuO(s) + 2 CH 3COOH Cu CH CH 3COOH 3COO + H 2O Cu 2+ CH 3COO zout Cu(CH 3COO) 2 a b c d e koper(ii)oxide met ethaanzuuroplossing CuO(s) + 2 CH 3COOH Cu CH 3COO + H 2O zout: Cu(CH 3COO) 2 zinkoxide met waterstoffluorideoplossing ZnO(s) + 2 HF Zn F + H 2O zout: ZnF 2 magnesiumoxide en een methaanzuuroplossing MgO(s) + 2 HCOOH Mg HCOO + H 2O zout: Mg(HCOO) 2 calciumoxide en een waterstofnitrietoplossing CaO(s) + 2 HNO 2 Ca NO 2 + H 2O zout: Ca(NO 2) 2 zilveroxide en een waterstofcyanideoplossing Ag 2O(s) + 2 HCN 2 Ag CN + H 2O zout: AgCN Opgave 19 a SO OH SO H 2O : Na 2SO 3 b CO OH CO H 2O : Na 2CO 3 c N 2O OH 2 NO 2 + H 2O : NaNO 2

8 BASISCHEMIE het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 8 d SO OH 2 SO 4 + H 2O : Na 2SO 4 e P 2O OH 3 2 PO H 2O : Na 3PO 4 f N 2O OH 2 NO 3 + H 2O : NaNO 3 g Cl 2O OH ClO 2 + H 2O : NaClO 2 h I 2O OH 2 IO 4 + H 2O : NaIO 4 Opgave 20 Geef zelf s in waterige oplossing onderstaande stoffen. Als beeld 20 a in detail: 20 a zilvernitraat en zoutzuur Ag + Ag + + Cl AgCl(s) AgCl(s) NO 3 NO 3 Cl Cl a zilvernitraat en zoutzuur Ag + + Cl AgCl(s) b lood(ii)nitraat en zwavelzuur Pb SO 4 PbSO 4(s) c triumcarboat en nikkelchloride 2 CO 3 + Ni 2+ NiCO 3(s) d tritriumfosfaat en calciumchloride 3 2 PO Ca 2+ Ca 3(PO 4) 2(s) e kaliumsulfiet en koper(ii)sulfaat 2 SO 3 + Cu 2+ CuSO 3(s) f aluminiumchloride en triumhydroxide Al OH Al(OH) 3(s) Opgave 21 Geef zelf s in waterige oplossing tussen: a triumcyanide + zwavelzuur CN + HCN + H 2O b calciumacetaat + zoutzuur CH 3COO + CH 3COOH + H 2O c kaliumsulfide + salpeterzuur S H 2S + 2 H 2O d waterstofperchloraat + triumfluoride + F HF + H 2O e kaliumcyanide + zoutzuur CN + HCN + H 2O Opgave 22 Geef s die optreden steeds als we de volgende stoffen in waterige oplossing bijeenvoegen: a triumcarboat + zoutzuur CO H 2O + CO 2(g)

9 BASISCHEMIE het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 9 zout: NaCl b kaliumsulfiet + salpeterzuur 2 SO H 2O + SO 2(g) zout: K 2NO 3 c kaliumnitriet + zwavelzuur 2 NO H 2O + N 2O 3 zout: K 2SO 4