Effecten lichtmasten Tennisvereniging Zandvoort

Transcriptie

1 Effecten lichtmasten Tennisvereniging Zandvoort

2 Effecten lichtmasten Tennisvereniging Zandvoort Auteur Opdrachtgever Projectnummer Ingen foto omslag P.J.H. van der Linden Tennisvereniging Zandvoort mei 2013 de tennisbaan met rechts het particuliere duin Els & Linde B.V. Dr. A.R. Holplein MB Ingen tel: fax: mob: vanderlinden@elsenlinde.nl

3 Inhoud Inleiding 4 Beschrijving 6 Waarnemingen 12 Analyse 14 Conclusie 16 Literatuur 17

4 Inleiding De tennisvereniging Zandvoort is bezig met de voorbereiding van de plaatsing van lichtmasten langs de tennisbanen aan de Kennemerweg 79 te Zandvoort. De bedoeling is dat er 10 lichtmasten van 12 meter hoog worden geplaatst. De lichtopbrengst van de afzonderlijke masten is ongeveer 250 lux. Door het gebruik van let-verlichting en moderne armaturen is voor een gebundelde verlichting gekozen. Voor de plaatsing is onderzoek noodzakelijk om de effecten op de beschermde planten en dieren en de effecten op de beschermde natuurgebieden te bepalen. Augustus 2012 is een briefrapport van Natuurbeleven gepubliceerd over de plaatsing van de lichtmasten. Het bevoegd gezag heeft om aanvullingen op het rapport gevraagd. Aan Els & Linde is verzocht de aanvulling te leveren. Onderstaand rapport is bedoeld als vervanging van het briefrapport. De waarnemingen die ten grondslag liggen aan het briefrapport zijn opgenomen in het voorliggende rapport. Om de inventarisaties inzichtelijk maken voor een ieder is het briefrapport als bijlage toegevoegd. De ligging van de tennisbanen (rode ovaal) aan de oostrand van Zandvoort, ten noorden ligt de golfbaan en ten oosten een camping. 4 Tennisbaan te Zandvoort

5 Het voorliggende onderzoek bestaat uit twee onderdelen: 1. Effecten van de lichtmasten op beschermde soorten, en 2. Effecten van de lichtmasten op de doelstellingen van het Natura 2000 gebied Zuid-Kennemerland Om een goed oordeel te kunnen geven over de potentieel aanwezige beschermde planten en dieren is op 2 april 2013 door een ecoloog een bezoek gebracht aan het plangebied. Ter plekke is beoordeeld of er beschermde soorten kunnen zijn die schade ondervinden van de geplande ontwikkelingen. Daarbij wordt gezocht naar sporen van dieren en wordt op basis van begroeiing en opbouw van het landschap geschat of er beschermde soorten aanwezig kunnen zijn. De effecten worden beoordeeld als gevolg van de veranderde omgeving en het veranderde gebruik. Verder wordt geanalyseerd of de werkzaamheden die noodzakelijk zijn om de veranderingen te bereiken een effect kunnen veroorzaken. Naast de gegevens die uit het veldbezoek zijn te herleiden is gebruik gemaakt van het briefrapport van Natuurbeleven en is een oriënterende desktop research uitgevoerd. De beoordeling van de effecten op de Natura 2000 is uitgevoerd op basis van de beschikbare gegevens en de doelstellingen voor het natuurgebied. In het hoofdstuk beschrijving wordt nader ingegaan op de doelstellingen en in de analyse worden de potentiële effecten gewogen. 5 Tennisbaan te Zandvoort

6 Beschrijving Het terrein zelf is een standaard tennisveld met verschillende banen. De tennisbanen zijn volledig verhard en slechts langs de randen is vegetatie aanwezig. Op het terrein staat een clubhuis en voor de tennisbanen is een kleine parkeerplaats. Ten zuiden van de tennisbanen ligt een duin dat eigendom is van een particulier. In het noordoosten ligt de golfbaan van Zandvoort en in het oosten een camping. Tenslotte ligt in het westen de bebouwde kom van Zandvoort. In de directe omgeving van de tennisbanen is veel natuur en openbaar groen aanwezig. Op relatief korte afstand liggen terreinen die binnen de Natura 2000 beschermd zijn. Uit het kaartje blijkt dat verschillende delen van het Natura 2000 gebied Zuid-Kennemerland tussen de 500 en 1000 meter van tennisbanen liggen. Belangrijke delen van het Natura 2000 gebied liggen tevens binnen de begrenzing van de ecologische hoofdstructuur. De tennisbaan ligt gedeeltelijk in een laagte in het landschap. Juist buiten de zuidrand van de tennisbaan is een steile helling van het duin. In de andere richtingen zijn de hellingen minder steil. In de kaart zijn twee doorsneden aangegeven; een noord-zuid en een west-oost. De vlakke en verdiepte ligging van de tennisbaan komt er door de schaal van de kaart niet helemaal uit, maar het geeft wel een goede indicatie van de hoogte verschillen in de omgeving. 6 Tennisbaan te Zandvoort

7 Doelst. Pop. Doelst. Kwal. Doelst. Opp.vl. SVI Landelijk Habitattypen H1310B Zilte pionierbegroeiingen (zeevetmuur) + = = H1330A Schorren en zilte graslanden (buitendijks) - = = H2110 Embryonale duinen + = = H2120 Witte duinen - > > H2130A *Grijze duinen (kalkrijk) -- > > H2130B *Grijze duinen (kalkarm) -- = > H2130C *Grijze duinen (heischraal) -- > > H2150 *Duinheiden met struikhei + = = H2160 Duindoornstruwelen + = (<) = H2170 Kruipwilgstruwelen + = (<) = H2180A Duinbossen (droog) + = = H2180B Duinbossen (vochtig) - = > H2180C Duinbossen (binnenduinrand) - = = H2190A Vochtige duinvalleien (open water) - > > H2190B Vochtige duinvalleien (kalkrijk) - > > H2190D Vochtige duinvalleien (hoge moerasplanten) - > > Habitatsoorten H1014 Nauwe korfslak - = = = H1042 Gevlekte witsnuitlibel -- > > > H1903 Groenknolorchis -- = = > Doelstellingen van het Natura 2000 gebied Zuid-Kennemerland. De gekozen lichtmasten van 12 meter hoogte steken slecht in geringe mate boven het duin naast de tennisbanen uit. Daarme is duidelijk dat de lichthinder slechts op korte afstand kan optreden. Alleen in de richting van de golfbaan zal de verlichting op wat grotere afstand zichtbaar zijn. Natura 2000 Kennemerland-Zuid is een uitgestrekt duingebied aan de zuidkant van het Noordzeekanaal. Het is een reliëfrijk en landschappelijk afwisselend gebied, dat grotendeels bestaat uit kalkrijke duinen. De overgang tussen de kalkrijke jonge duinen en ontkalkte oude duinen ligt ter hoogte van Zandvoort. Dit levert een soortenrijke en kenmerkende begroeiing op, met duinroosvegetaties in het open duin, duingraslanden, vochtige en droge duinvalleien, plasjes, goed ontwikkelde 7 Tennisbaan te Zandvoort

8 Doorsnede van het duin ter hoogte van de tennisvelden. De rode lijn in de doorsneden geeft de ligging aan van de tennisvelden, De doorsnede is noord-zuid en west-oost. struwelen en diverse vormen van duinbossen. Vegetaties van vochtige en natte duinvalleien komen met name voor ten zuiden van Zandvoort, waarvan het Houtglob het best ontwikkelde kalkrijke, natte duinvallei is. Het areaal kalkrijk duingrasland is vooral rondom Zandvoort groot. Hier komen over voorbeelden van het zeedorpenlandschap voor. De oudere duinen van het zuidoostelijk gedeelte herbergen goed ontwikkeld kalkarm duingrasland. Ook zijn er in het zuidelijke puntje en ter hoogte van Zandvoort paraboolduincomplexen aanwezig. Het Kennemerstrand is de enige locatie langs de Hollandse vastelandsduinen waar een jonge strandvlakte met embryonale duinen en een uitgestrekte oppervlakte met kalkrijke duinvalleien aanwezig is. Aan de binnenduinrand zijn diverse landgoederen aanwezig. Hier zijn een aantal oude buitenplaatsen gelegen, die voor een aanzienlijk deel bebost zijn met naaldbos en loofbos, waaronder oude bossen met rijke stinzenflora. 8 Tennisbaan te Zandvoort

9 De ligging van de tennisbanen (rood) ten opzichte van het Natura 2000 gebied Zuid-Kennemerland (groen). In blauw is het water binnen en buiten het Natura 2000 gebied aangegeven. De binnenste cirkel rond het tennisveld geeft 250 meter aan en de buitenste geeft 500 meter aan. Er is geen informatie beschikbaar over de verspreiding van de habitattypen in het Natura 2000 gebied ter hoogte van de tennisbaan. De dichtstbij liggende gebieden waar informatie over is te vinden is de Kraansvlakte ten noorden van de bebouwde kom van Zandvoort. Een gedetailleerde verspreiding van de habitatsoorten ontbreekt eveneens. De drie habitatsoorten zijn afhankelijk van vochtige tot natte duinvalleien. De afstand van zulke plekken tot het plangebied is minimaal 400 meter (waterleidingkanaal). 9 Tennisbaan te Zandvoort

10 De ligging van de tennisbaan ten opzichte van de ecologische hoofdstructuur. De ligging ten opzichte van het Nationaal park Kennemerland Zuid. 10 Tennisbaan te Zandvoort

11 11 Tennisbaan te Zandvoort

12 Waarnemingen Tijdens het veldbezoek van 2 april 2013 is onderzocht of er in potentie beschermde planten en dieren aanwezig zijn binnen het plangebied. Daarvoor is gezocht naar sporen of andere aanwijzingen van dieren en op basis van de aanwezige herkenbare begroeiing en het habitat beoordeeld of er leefgebieden aanwezig kunnen zijn voor beschermde soorten. Aanvullend is een bureaustudie uitgevoerd naar onder andere de verspreiding van potentieel aanwezige planten en dieren. Vegetatie De begroeiing rondom de tennisbanen is ruderaal en sterk beïnvloed door het beheer uitgevoerd door mensen. Het duin in het zuiden heeft wel een redelijk ontwikkelde vegetatie. Dat duin is voornamelijk begroeid met struweel en plaatselijk met grassen. De kans op beschermde soorten op het duin is niet erg groot, de kans dat deze soorten schade ondervinden van de geplande ontwikkelingen is nagenoeg afwezig. Zoogdieren Op de tennisbanen zelf komen geen zoogdieren voor, in de omringende groenstroken zijn met zekerheid geen beschermde soorten aanwezig. In het duin aan de zuidzijde kunnen soorten als bosmuis (Apodemus sylvaticus) of bosspitsmuis (Sorex araneus) verwacht worden. De kans op beschermde muizen is met zeker- 12 Tennisbaan te Zandvoort

13 heid afwezig. In de omgeving van Zandvoort zijn eekhoorns (Sciurus vulgaris) aangetroffen. Daarom is onderzocht of er aanwijzingen zijn in de vorm van winternesten voor de regelmatige aanwezigheid van de eekhoorn in de gebieden langs de tennisbaan. Er zijn echter geen nesten aangetroffen. Onregelmatig kan er wel een eekhoorn in de groenstrook aanwezig zijn, maar er is geen vaste verblijfplaats. Uit het onderzoek van Natuurbeleven blijkt dat in oostelijke richting vliegend een laatvlieger (Eptesicus serotinus) is waargenomen. In noordelijk richting vliegend is een rosse vleermuis (Nyctalus noctula) waargenomen. Ten slotte zijn boven het fietspad jagende gewone dwergvleermuizen (Pipistrellus pipistrellus) waargenomen. Boven de golfbaan is meer activiteit van vleermuizen. Er is geen vaste vliegroute waargenomen die een directe relatie heeft met een verblijfplaats. De vliegroute is daarmee niet beschermd. Voor de laatvlieger zijn voldoende alternatieve vliegroutes aanwezig. De rosse vleermuis is een soort die hoog over vliegt en geen hinder ondervind van verlichting. Het jacht gebied boven het fietspad van de gewone dwergvleermuis is geen essntieel jachtgebied, de soort is erg flexibel in het vinden van geschikte jachtgebieden. In het brioefrapport van NatuurBeleven zijn twee kaartjes opgenomen met de waarnemingen. Vogels In de groenstrook kunnen (en zullen) verschillende vogels broeden. Onderzocht is of er vogels aanwezig kunnen zijn die territoriaal zijn en waarvan het broedgebied het gehele jaar beschermd is. Er zijn geen aanwezigen bijvoorbeeld resten van resten gevonden die hierop wijzen. Amfibieën, reptielen Het duin aan de zuidzijde is niet geschikt als leefgebied voor de zandhagedis (Lacerta agilis). De helling ligt volledig in de schaduw en is sterk begroeid. Incidenteel kan een enkele keer een dier worden waargenomen, maar voortplanting en een duurzame populatie lijkt uitgesloten. Het onderzoek van Natuurbeleven bevestigt de stelling. De afwezigheid van de zandhagedis wordt eveneens bevestigd in de literatuur. Op de tennisbaan zijn met zekerheid geen voortplantings- of overwinteringslocaties aanwezig voor de rugstreeppad (Epidalea calamita). Het gebied is volledig verhard en er is geen ondiep oppervlaktewater aanwezig. Het aanliggende duin is sterk begroeid en daarmee evenmin geschikt als habitat voor de rugstreeppad. Overige soorten De overige beschermde soorten zijn met zekerheid niet aanwezig binnen het plangebied of daarjuist buiten. Er is geen geschikt habitat voor deze soorten aanwezig. 13 Tennisbaan te Zandvoort

14 Analyse Uit de waarnemingen blijkt dat er geen vaste verblijfplaatsen zijn van beschermde dieren. Beschermde planten zijn niet aangetroffen of te verwachten. Er is geconstateerd dat er een laatvlieger en een rosse vleermuis overvliegt, maar gebleken is dat het geen vliegroute is met een directe relatie met een verblijfplaats. Boven het fietspad jagen enkele gewone dwergvleermuizen op insecten. Het is geen essentieel jachtgebied met een directe binding met een vaste verblijfplaats. De incidentele aanwezigheid van de eekhoorn is evenmin uitgesloten, maar een duurzame populatie is er binnen het duin grenzend aan de tennisvelden niet aanwezig. Gezocht is naar vogels die het hele jaar rond beschermd zijn, maar deze zijn niet aangetroffen. Uit het onderzoek van Natuurbeleven is gebleken dat er geen zandhagedissen voorkomen (het duin is ter plekke ook geen geschikt leefgebied) en van de rugstreeppad is er geen geschikt voortplantingswater aanwezig en zullen er op de tennisbaan geen amfibieën overwinteren. Hoewel de verlichting gericht is op de tennisvelden en op een effectieve manier is afgeschermd zodat een gebundelde lichtbron ontstaat, blijven de lichtmasten buiten het tennisveld zichtbaar. Door de duinen is deze zichtbaarheid wel beperkt. De beschermde soorten die op enige afstand van de tennisbaan kunnen voorkomen rugstreeppad en zandhagedis kunnen op de golfbaan verwacht worden zijn niet gevoelig voor lichtbronnen op grotere afstand. De eekhoorn is dagactief en daarmee nauwelijks gevoelig voor verlichting op grotere afstand. De eekhoorn wordt vaak aangetroffen nabij woonhuizen en heeft de hoogste dichtheid in villawijken. Er zijn geen effecten te verwachten op beschermde planten en dieren. Er is geen ontheffing van de Flora en Faunawet nodig en er is geen verklaring van geen bedenkingen noodzakelijk. Vanuit de Flora en Faunawet zijn er geen belemmeringen. Natura 2000 Voor het Natura 2000 gebied Zuid-Kennemerland zijn geen dieren aangewezen die gevoelig zijn voor lichthinder. De nauwe korfslak is niet in staat licht over een grotere afstand dan enkele decimeters waar te nemen en de gevlekte witsnuitlibel is slechts van grote afstand bekend. De gevoeligheid van de gevlekte witsnuitlibel voor lichtbronnen is niet bekend. De lichtmasten zijn vanaf het oppervlaktewater in de duinen niet zichtbaar (er liggen verschillende duinen tussen). Planten en vegetaties zijn niet gevoelig voor verlichting vanaf de tennisbaan. Er zijn wel groeistoornissen bekend van planten als gevolg van verlichting, maar dat wordt altijd veroorzaakt op planten die zeer dichtbij de lichtbron staan. 14 Tennisbaan te Zandvoort

15 Er zijn geen effecten te verwachten die de doelstellingen beïnvloeden. Er is geen vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet noodzakelijk. Een verklaring van geen bedenkingen is evenmin noodzakelijk. 15 Tennisbaan te Zandvoort

16 Conclusie De tennisvereniging Zandvoort is bezig met de voorbereiding van de plaatsing van lichtmasten langs de tennisbanen aan de Kennemerweg 79 te Zandvoort. De bedoeling is dat er 10 lichtmasten van 12 meter hoog worden geplaatst. De lichtopbrengst van de afzonderlijke masten is ongeveer 250 lux. Door het gebruik van let-verlichting en moderne armaturen is voor een gebundelde verlichting gekozen. Voor de plaatsing is onderzoek verricht om de effecten op de beschermde planten en dieren en de effecten op de beschermde natuurgebieden te bepalen. Flora en Faunawet Er zijn geen beschermde planten en dieren aangetroffen op of nabij de tennisbaan. Op grotere afstand worden zandhagedis en rugstreeppad verwacht (golfbaan). De lichtmasten hebben geen effect op deze beschermde soorten. Er is geen ontheffing ex artikel 75 Flora en Faunawet noodzakelijk en er is geen verklaring van geen bedenkingen noodzakelijk. Natuurbeschermingswet De lichtmasten hebben geen effect op de doelstellingen van het Natura 2000 gebied. Er zijn geen soorten of habitats aanwezig die gevoelig zijn voor verlichting. Van de gevlekte witsnuitlibel is niet bekend of ze gevoelig zijn voor licht, echter deze soort wordt slechts op grote afstand van het plangebied waargenomen. 16 Tennisbaan te Zandvoort

17 Literatuur - Agt, L. van (2012) Vlinders van Duin tot Dijk. De dagvlinders van Noord-Holland Landschap Noord-Holland. - Herder, J. (2010) Atlas van de Noord-Hollandse amfibieën en reptielen, Landschap Noord-Holland & Stichting RAVON. - Hoogeboom, D. (2012) werkatlas van de zoogdieren van Noord-Holland. Zoogdiervereniging, Nijmegen. - Kapteyn, K. (1995) Vleermuizen in het landschap. Schuyt & co, Haarlem. - Kuipers, M. (2012) briefrapport onderzoek vleermuis en zandhagedis tennispark Zandvoort. NatuurBeleven. - Scharringa, C.J.G., W. Ruitenbeek & P.J. Zomerdijk (2010) Atlas van de Noord- Hollandse broedvogels 200S Samenwerkende Vogelwerkgroepen Noord- Holland (SVN) & Landschap Noord-Holland Tennisbaan te Zandvoort

18

19