GRONDSTOFFEN. Van welke 2 types water maakt men drinkwater in België? grondwater oppervlaktewater

Transcriptie

1

2 Inhoudstabel GRONDSTOFFEN... 2 HET ZUIVERINGSPROCES STAP PER STAP... 3 HET ZUIVERINGSPROCES IN DETAIL... 4 SCHEIDINGSTECHNIEKEN... 5 HET ZUIVERINGSPROCES IN 4D... 6 HET ZUIVERINGSPROCES IN 5 STAPPEN... 7 ONDERDELEN VAN HET ZUIVERINGSPROCES: LUCHT ALS BONDGENOOT... 8 ONDERDELEN VAN HET ZUIVERINGSPROCES: KALK ALS BONDGENOOT... 9 ONDERDELEN VAN HET ZUIVERINGSPROCES: ZAND ALS BONDGENOOT ONDERDELEN VAN HET ZUIVERINGSPROCES: HET EINDPRODUCT DISTRIBUTIE VAN DRINKWATER VERBRUIK VAN DRINKWATER AFVALWATER ONDERZOCHT DE RIOLERING DE REIS VAN AFVALWATER WATER IN INDIA HOEVEEL IS WATER WAARD? KWANTITEIT VERSUS KWALITEIT WATERPROBLEMATIEK IN EIGEN WOORDEN

3 GRONDSTOFFEN Van welke 2 types water maakt men drinkwater in België? grondwater oppervlaktewater De personages uit de 4D film "Teruggespoeld" vertegenwoordigen elk een type water. Schrijf bij elk personage het juiste type van water. 2 grondwater oppervlaktewater oppervlaktewater

4 HET ZUIVERINGSPROCES STAP PER STAP Voor drinkwater uit de kraan stroomt, legt het een lange weg af. Zet de stappen van de drinkwaterzuivering in de juiste volgorde. 1. WATERVANGPUTTEN 5. REINWATERKELDER 3 2. BELUCHTER 6. HOGEDRUKPOMPEN 4. ZANDFILTER 3. BEZINKER

5 HET ZUIVERINGSPROCES IN DETAIL Hidrodoe is gebouwd in waterwingebied. In dit gebied pompt men water uit de grond om er drinkwater van te maken. Zet de stappen van de drinkwaterzuivering in de juiste volgorde. Omschrijf per stap kort wat er gebeurt met het water. 1.WATERVANGPUTTEN Om grondwater op te pompen worden diepe putten geboord. Een dompelpomp in de watervangput stuwt het grondwater naar de zuiveringsinstallatie. 4 2.BELUCHTER Een pomp spuit het water op een plaat waardoor het open spat in kleine druppeltjes. Het water vernevelt. Het neemt hierdoor zuurstof op en ongewenste gassen ontsnappen. 5.REINWATERKELDER De reinwaterkelder is een ondergronds reservoir. Eén kelder bevat 1 à 2 miljoen liter drinkwater. Voor het drinkwater naar het leidingnetwerk gaat, is er een dubbele beveiliging tegen bacteriën: UV licht en chloor. 6.HOGEDRUKPOMPEN Het drinkwater wordt door hogedrukpompen in het leidingennet of in een watertoren gepompt. De pompen houden het water onder constante druk en brengen het tot in alle uithoeken van het leidingennet. 4.ZANDFILTER Water sijpelt door een laag zand van 1 meter dik. Het zand werkt als een zeef. Het filtert de vlokken die te licht waren om te bezinken samen met de laatste ongewenste stoffen uit het water. 3.BEZINKER Kalk en hulpvlokmiddelen worden toegevoegd. Kleine roestvlokjes klitten samen tot grote vlokken en zinken samen met de toegevoegde stoffen naar de bodem. Bovenaan blijft helder water achter.

6 SCHEIDINGSTECHNIEKEN In Hidrodoe is een drinkwaterproductiecentrum nagebouwd op kleine schaal. Je ontdekt hier de verschillende stappen van het zuiveringsproces. Het ongezuiverde water is een mengsel van verschillende verontreinigingen. Drinkwater mag geen onzuiverheden zoals CO 2, zwavelwaterstofgas en ijzer bevatten. Het zuiveringsproces bestaat uit scheidingstechnieken die ongewenste stoffen verwijderen. 5 Verbind volgende scheidingstechnieken met de juiste zuiveringsstap. scheidingstechniek zuiveringsstap filtratie ontijzering decanteren slibverwerking centrifugeren zandfilter

7 HET ZUIVERINGSPROCES IN 4D Voor drinkwater uit de kraan stroomt, legt het een hele weg af. Zet de stappen van de drinkwaterzuivering in de juiste volgorde. Verbind de scenes uit de film met de juiste stap in het productieproces. 6 WATERVANGPUTTEN BELUCHTER REINWATERKELDER HOGEDRUKPOMPEN ZANDFILTER BEZINKER

8 HET ZUIVERINGSPROCES IN 5 STAPPEN Voor drinkwater uit de kraan komt, legt het een lange weg af. Verschillende stappen worden doorlopen om van grondwater drinkbaar water te maken. De 4D film brengt het volledige zuiveringsproces in beeld. Onderstaande afbeeldingen tonen scenes uit de film. Zet de stappen van de drinkwaterzuivering in de juiste volgorde Kies één van de stappen die je zelf genummerd hebt. Leg uit wat in deze stap gebeurt met het water. Beluchter (2): Een pomp spuit het water op een plaat waardoor het open spat in kleine druppeltjes. Het water vernevelt. Het neemt hierdoor zuurstof op en ongewenste gassen ontsnappen. Bezinker (3): Kalk en hulpvlokmiddelen worden toegevoegd. Kleine roestvlokjes klitten samen tot grote vlokken en zinken samen met de toegevoegde stoffen naar de bodem. Bovenaan blijft helder water achter. Zandfilter (4): Water sijpelt door een laag zand van 1 meter dik. Het zand werkt als een zeef. Het filtert de vlokken die te licht waren om te bezinken samen met de laatste ongewenste stoffen uit het water.

9 ONDERDELEN VAN HET ZUIVERINGSPROCES: LUCHT ALS BONDGENOOT Voor drinkwater uit onze kraan komt, legt het een lange weg af. Verschillende stappen worden doorlopen om van grondwater drinkbaar water te maken. De 4D film brengt het volledige zuiveringsproces in beeld. Onderstaande afbeelding toont een scene uit de film. Hoe heet het personage dat afgebeeld wordt? Welk type water vertegenwoordigt hij? 8 Het personage is Spetter Hij vertegenwoordigt grondwater (grondstof voor de productie van drinkwater) Welke stap uit het zuiveringsproces wordt afgebeeld? beluchter Leg uit wat er gebeurt met het water tijdens deze stap in het zuiveringsproces. Een pomp spuit het water op een plaat waardoor het open spat in kleine druppeltjes. Het water vernevelt. Het neemt hierdoor zuurstof op en ongewenste gassen ontsnappen.

10 ONDERDELEN VAN HET ZUIVERINGSPROCES: KALK ALS BONDGENOOT Voor drinkwater uit onze kraan komt, legt het een lange weg af. Verschillende stappen worden doorlopen om van grondwater drinkbaar water te maken. De 4D film brengt het volledige zuiveringsproces in beeld. Onderstaande afbeelding toont een scene uit de film. Hoe heten de personages die afgebeeld worden? Welk type water vertegenwoordigen zij? 9 Het personage links is Smos Hij vertegenwoordigt vuil aanwezig in water Het personage rechts is Spetter Hij vertegenwoordigt grondwater (grondstof voor de productie van drinkwater) Welke stap uit het zuiveringsproces wordt afgebeeld? bezinker Leg uit wat er gebeurt met het water tijdens deze stap in het zuiveringsproces. Kalk en hulpvlokmiddelen worden toegevoegd. Kleine roestvlokjes klitten samen tot grote vlokken en zinken samen met de toegevoegde stoffen naar de bodem.

11 ONDERDELEN VAN HET ZUIVERINGSPROCES: ZAND ALS BONDGENOOT Voor drinkwater uit onze kraan komt, legt het een lange weg af. Verschillende stappen worden doorlopen om van grondwater drinkbaar water te maken. De 4D film brengt het volledige zuiveringsproces in beeld. Onderstaande afbeelding toont een scene uit de film. Hoe heet het personage dat afgebeeld wordt? Welk type water vertegenwoordigt hij? 10 Het personage is Spetter Hij vertegenwoordigt grondwater (grondstof voor de productie van drinkwater) Welke stap uit het zuiveringsproces wordt afgebeeld? zandfilter Leg uit wat er gebeurt met het water tijdens deze stap in het zuiveringsproces. Water sijpelt door een laag zand van 1 meter dik. Het zand werkt als een zeef. Het filtert de vlokken die te licht waren om te bezinken samen met de laatste ongewenste stoffen uit het water.

12 ONDERDELEN VAN HET ZUIVERINGSPROCES: HET EINDPRODUCT In Hidrodoe is het waterproductiecentrum nagebouwd op kleine schaal. Je ontdekt er de verschillende stappen van het zuiveringsproces. De buizen op de foto zijn een onderdeel van het waterproductieproces. Weet jij wat wij fotografeerden? 11 Wat zie je op de foto? verluchtingsbuis van de reinwaterkelder Wat gebeurt er hier? De reinwaterkelder is een ondergronds reservoir. Eén kelder bevat 1 à 2 miljoen liter drinkwater. Voor het drinkwater naar het leidingnetwerk gaat is er een dubbele beveiliging tegen bacteriën: UV licht en chloor. Wist je dat De buis op de foto is gebogen opdat regenwater, volgelpoep, bladeren, niet via de buis in het water terechtkomen. Een filter houdt stof en ander vuil in de buis tegen.

13 DISTRIBUTIE VAN DRINKWATER De verdeling van het drinkwater gebeurt met watertorens en hoge drukpompen. Arceer het deel van de watertoren waarin het water zich bevindt. 12 Waarom spuit het water ook op de zolderverdieping uit de kraan? Indien het water niet uit de watertoren komt, wordt de druk op de leidingen verzekerd door de hogedrukpompen. Indien het water uit de watertoren komt, is er een hoogteverschil tussen de watertanks in de watertoren en de leidingen. Door het verschil in hoogte ontstaat druk op het water.

14 VERBRUIK VAN DRINKWATER In Hidrodoe kan je berekenen hoeveel water je dagelijks gebruikt. Jouw jaarlijks waterverbruik wordt ook thuis gemeten. Dit lees je af op de watermeter. Vul de meterstand in van de watermeter in Hidrodoe. Lees alleen de zwarte cijfers op de witte achtergrond af. De witte cijfers op de rode achtergrond hoef je niet op te schrijven Vul de meterstand in van de watermeter bij je thuis. Lees alleen de zwarte cijfers op de witte achtergrond af. De witte cijfers op de rode achtergrond hoef je niet op te schrijven.

15 AFVALWATER ONDERZOCHT Wanneer het drinkwater onze kraan bereikt, is het klaar voor gebruik. Water maakt een belangrijk deel uit van ons leven. Waarvoor gebruik jij water? Verschillende antwoorden zijn mogelijk, dit zijn slechts enkele voorbeelden: - drinken - douchen, baden - tanden poetsen - wassen - zwembad vullen - planten water geven - kledij wassen - poetsen - koken - 14 Nadat we het water gebruikt hebben, spoelen we het weg via de afvoer. Vanaf dat ogenblik begint een totaal andere reis: de afvalwaterzuivering. Speel het spel "zuiveren afvalwater". Zijn volgende stellingen juist of fout? Verbeter indien nodig. Afvalwater gaat via de riolering naar afvalwaterzuiveringstations. o o Juist Fout, Gezuiverd afvalwater kan je gebruiken als drinkwater. o o Juist Fout, na zuivering wordt het water teruggegeven aan de natuur Sommige afvalstoffen zijn reeds verwijderd uit het afvalwater voor het afvalwater zuiveringsstation bereikt is. o o Juist Fout,

16 DE RIOLERING Afvalwater en drinkwaterzuivering zijn twee verschillende behandelingen van water. We mogen ze niet met elkaar verwarren. Vul aan: Afvalwater is water dat voor de gebruiker niet meer bruikbaar is en afgevoerd wordt. Het wordt ingezameld via de riolering en na zuivering teruggegeven aan de natuur. 15 Speel het spel "zuiveren afvalwater". Zet bij elke omschrijving de juiste stap van de afvalwaterzuivering. (Tip: plaats de blokken op het testvak en krijg meer informatie over elk onderdeel van het proces) Zet tenslotte de stappen van de afvalwaterzuivering in de juiste volgorde. Stap nr. 5 : zuiveringsstation Bacteriën verteren het organisch afval. Er wordt lucht door het water geblazen om de bacteriën van zuurstof te voorzien en om alles te mengen. Een draaiende arm schept dode bacteriën af. Stap nr. 3 : collector Hier komen verschillende rioolbuizen samen, bijvoorbeeld van verschillende wijken. Eén grote leiding gaat verder naar het waterzuiveringsstation Stap nr 1 : septische put Hier breken bacteriën uitwerpselen en toiletpapier af. Stap nr. 4 : vetafscheider Het water moet hier onder een hindernis duiken, waardoor drijvende olie en vet tegengehouden worden. De bovenlaag wordt regelmatig verwijderd Stap nr. 2 : aansluitput Hier komt alle afvalwater van het huis samen. Een betonplaat dient als stankslot en rattenbarrière.

17 DE REIS VAN AFVALWATER Afvalwater is water dat voor de gebruiker niet meer bruikbaar is en afgevoerd wordt. Het wordt ingezameld via de riolering en na zuivering teruggegeven aan de natuur. Speel het spel "zuiveren afvalwater". Zet de stappen van het afvalwaterzuiveringsproces op de juiste plaats. Vul in: collector aansluitput zuiveringsstation vetafscheider septische put 16

18 WATER IN INDIA In België hoeven we ons geen zorgen te maken over de beschikbaarheid van drinkwater. We drinken het water uit de kraan zonder daarbij ziektes op te lopen. De documentaire 'Running Dry' toont dat drinkwatervoorzieningen en riolering voor sommigen nog steeds luxeproducten zijn. Wat betekent de titel van de film? Leg uit. In de film stelt men zich de vraag: 'Are we running dry?' De kijker wordt aangespoord om voor zichzelf een antwoord te formuleren op de vraag of de aarde droog komt te staan. Het antwoord is: 'neen'! De film doet de kijker stil staan bij de waarde van water, het belang van zuinig omspringen met deze levensbelangrijke grondstof en de ongelijke verdeling ervan in de wereld. 17 Zijn volgende stellingen waar of niet waar? Schrap wat niet past en verklaar jouw antwoord. Het is mogelijk om voor iedereen in de wereld voldoende proper drinkwater te voorzien. Deze stelling is waar / niet waar. De makers van de film geven aan dat dit kan. Er is in principe voldoende water voor iedereen. Het water is echter ongelijk verdeeld. In sommige gebieden bestaan er geen waternetwerken of is de kostprijs ervan te hoog voor de lokale bevolking. Aan deze problematiek kan beleidsmatig en infrastructureel tegemoet gekomen worden. Hieraan hangt echter een erg hoog prijskaartje. De sterke bevolkingstoename zal voor een grotere vraag om water leiden, daarom moeten de rijke landen eveneens een bijdrage leveren door anders te leren denken over verbruik van water. Ik kan mijn steentje bijdragen voor drinkbaar water in het Midden Oosten en elders. Deze stelling is waar / niet waar. - door verstandig / zuinig om te gaan met (drink)water - sensibiliseren zodat zuinig omgaan met (drink)water vanzelfsprekend wordt - kennis en technologie delen - steun bieden aan goede doelen, campagnes, ontwikkelingsprojecten,

19 HOEVEEL IS WATER WAARD? In België hoeven we ons geen zorgen te maken over de beschikbaarheid van drinkwater. We drinken het water uit de kraan zonder daarbij ziektes op te lopen. De documentaire 'Running Dry' toont dat drinkwatervoorzieningen en riolering voor sommigen nog steeds luxeproducten zijn. Wat betekent de titel van de film? Leg uit in je eigen woorden. In de film stelt men zich de vraag: 'Are we running dry?' De kijker wordt aangespoord om voor zichzelf een antwoord te formuleren op de vraag of de aarde droog komt te staan. Het antwoord is: 'neen'! De film doet de kijker stil staan bij de waarde van water, het belang van zuinig omspringen met deze levensbelangrijke grondstof en de ongelijke verdeling ervan in de wereld. 18 Geef je mening over volgende stellingen. Zorg voor sterke argumenten. Water kost 0,003 per liter. Is dit bedrag hoog genoeg? Verschillende meningen zijn mogelijk, dit zijn slechts enkele voorbeelden: - Ja, water is een basisrecht, wanneer het erg duur zou zijn, zouden sommige mensen het misschien niet kunnen betalen. - Neen, wanneer water duurder zou zijn, zouden mensen er misschien zuiniger mee omspringen. - Zolang ik drinkbaar water heb, hoef ik niet zuiniger om te gaan met drinkwater. Verschillende meningen zijn mogelijk, dit zijn slechts enkele voorbeelden: - Ja, wij hebben de luxe dat drinkwater onbeperkt beschikbaar is. Of wij hier veel of weinig van gebruiken heeft geen impact op de toevoer ervan in België. - Neen, door niet bewust met drinkwater om te gaan hypothekeren we het leven van anderen. -

20 KWANTITEIT VERSUS KWALITEIT In België hoeven we ons geen zorgen te maken over de beschikbaarheid van drinkwater. We drinken het water uit de kraan zonder daarbij ziektes op te lopen. De documentaire 'Running Dry' toont dat drinkwatervoorzieningen en riolering voor sommigen nog steeds luxeproducten zijn. Als we het water op aarde voorstellen door honderd flessen zoals hieronder afgebeeld. Hoeveel flessen kunnen we gebruiken om drinkwater te maken? Kleur dat aantal flessen. 19 In de inkomhal staan op het sanitairblok de volgende letters "GBRK NT MR DN NDG". Welke tip krijg je wanneer je klinkers toevoegt aan deze zin? GEBRUIK NIET MEER DAN NODIG Kan deze tip helpen om de watercrisis in de ontwikkelingslanden op te lossen? Verklaar jouw antwoord. Verschillende meningen zijn mogelijk, dit is slechts een voorbeeld: Ja, zuinig omspringen met water moet een levensstijl zijn die vanzelfsprekend is. Het is niet zo dat wanneer wij het water hier niet opdrinken, het in India uit de grond te halen is. Maar, wanneer de waarde van water erg belangrijk is voor de publieke opinie, is er een groter draagvlak om veranderingen door te voeren. Dit is noodzakelijk om voldoende financiële steun te verzekeren om ambitieuze plannen te verwezenlijken: iedereen toegang geven tot drinkwater en sanitair.

21 WATERPROBLEMATIEK IN EIGEN WOORDEN In België hoeven we ons geen zorgen te maken over de beschikbaarheid van drinkwater. We drinken het water uit de kraan zonder daarbij ziektes op te lopen. De documentaire 'Running Dry' toont dat drinkwatervoorzieningen en riolering voor sommigen nog steeds luxeproducten zijn. Onderstaande woorden komen aan bod wanneer we over de watercrisis spreken. Verbind elk woord uit de linker kolom met twee woorden uit de rechter kolom. 20 waterschaarste infrastructuur gedrag waterkwaliteit overconsumptie waterleiding beleid riolering droogte milieunormen sensibilisering infectieziekten Kies een woord uit de linker kolom waarop je verder wil ingaan. Maak een korte tekst waarin je de watercrisis bespreekt vanuit het gekozen woord. In de tekst moeten ook de woorden aan bod komen die je hiermee verbonden hebt. Meerdere combinaties zijn mogelijk, dit is slechts een voorbeeld: Een belangrijke aanpak van de waterproblematiek schuilt in het gedrag van mensen. Het is belangrijk dat iedereen de waarde van water begrijpt. Om dit doel te realiseren is het beleid dat de overheid voert van groot belang. Naast het sensibiliseren van mensen over de waarde van water moet iedereen zijn watervoetafdruk kritisch bekijken en veranderingen in zijn levensstijl willen brengen. Een breed maatschappelijk draagvlak moet gecreëerd worden opdat veranderingen kunnen plaats vinden.