SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan Verfijning Agrarische Gebieden Gemeente Laarne A. TOELICHTINGSNOTA. 6076/gt/pm wvs Pag.

Transcriptie

1 A. TOELICHTINGSNOTA 6076/gt/pm wvs Pag. 1

2 1 INLEIDING EN PROCESVERLOOP De gemeente Laarne heeft aan SumResearch de opdracht gegeven voor de opmaak van het Ruimtelijk Uitvoeringsplan Verfijning Agrarische Gebieden. Het betreft een RUP in functie van de uitvoering van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Laarne (goedkeuring Bestendige Deputatie 30 april 2004). SumResearch (voorheen Groep Planning) was de ontwerper van het GRS Laarne. 1.1 PROBLEEM- EN DOELSTELLING De gemeente wenst meer bepaald de differentiatie van de agrarische structuur die werd beschreven in het GRS juridisch te verankeren, gezien het feit dat het Vlaams gewest bij haar lopende afbakening van het buitengebied een dergelijke differentiatie niet tot haar takenpakket rekent. Het betreffende RUP moet voor de noodzakelijke juridische verankering zorgen van de gewenste ruimtelijk-agrarische structuur. geordend via een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. Het gebied Viergemete (gebied tussen de Damvallei en de kern van Laarne) wordt op Vlaams niveau beschouwd als een agrarisch gebied met landschappelijke waarde. Het hoogdynamisch multifunctioneel landbouwgebied (of Land- en tuinbouw in versnipperde gebieden ) is bij uitstek het gebied waar glastuinbouw een plaats moet vinden en zich verder kan ontwikkelen. Dit kan volledig gebeuren binnen het bestaand stedenbouwkundig voorschrift Agrarisch gebied op het gewestplan conform het KB van 28 december Een bijkomend gemeentelijk initiatief lijkt daarom niet noodzakelijk. Bijgevolg blijven nog twee categorieën over waar dit gemeentelijk RUP van toepassing is. Er wordt voor deze twee deelgebieden een apart plan opgesteld: - DEELGEBIED 1: Gebied met aan de bodem gebonden autonome land- en tuinbouw Het gebied ten noorden van de Dendermondsesteenweg N445 (de Zandakkers). - DEELGEBIED 2: Grondgebonden land- en tuinbouw in oud cultuurlandschap Het gebied tussen de Damvallei en de kern van Laarne (omgeving Kasteel van Laarne - Viergemete), met uitsluiting van het kasteelpark. Deze gewenste ruimtelijk-agrarische structuur omschrijft vijf deelgebieden: - Gebied met aan de bodem gebonden autonome land- en tuinbouw - Grondgebonden land- en tuinbouw in oud cultuurlandschap - Land- en tuinbouw in versnipperde gebieden - Gebieden met landbouw als evenwaardige functie - Gebieden met landbouw als ondergeschikte functie In deze laatste categorie vormt natuur de hoofdfunctie, hier is het Vlaams gewest bevoegd, zodat deze categorie niet van toepassing is binnen dit RUP. Hetzelfde kan ook gezegd worden van de categorie Gebieden met landbouw als evenwaardige functie, verweving natuur-landschap is hier het codewoord. Ook voor deze gebieden is het Vlaams gewest bevoegd, tenzij het gaat om lokale verwevingsgebieden. Een afstemming met het lopende afbakeningsproces is sterk aangewezen. Uit de confrontatie tussen de gemeentelijke visie en het Vlaams afbakeningsproces blijkt enkel de omgeving van de Kalkense meersen beschouwd te worden als bovenlokaal verwevingsgebied. Het aanpalend gebied Voorde werd reeds Voor DEELGEBIED 1 wordt een perimeter-rup voorgesteld, dwz de bestemming van het gewestplan (agrarisch gebied) blijft behouden, maar er wordt in de stedenbouwkundige voorschriften neergeschreven dat er geen nieuwe inplantingen van glastuinbouw zijn toegelaten. Verder zullen uitspraken worden gedaan over de nabestemming van de land- en tuinbouwbedrijven die hun activiteiten in de toekomst zullen stopzetten en over de bestaande tuinbouwbedrijven in de betreffende gebieden. Voor DEELGEBIED 2 (gebied Viergemete) zullen ook de landschappelijk waardevolle elementen (bosjes, houtkanten, ) maximaal beschermd en versterkt worden. Om dit bereiken is een gebiedsdekkend RUP noodzakelijk. 6076/gt/pm wvs Pag. 2

3 1.2 PROCESVERLOOP In de onderstaande tabel worden de concrete data van het proces weergegeven: FASERING DATA GUNNING DOOR SCHEPENCOLLEGE 10 APRIL 2008 FASE 1 OPMAAK VOORSTUDIE EN AANZET TOT VOORONTWERP RUP JULI 2008 OVERLEG GEMEENTE SEPTEMBER 2008 AANPASSING VOORSTUDIE EN AANZET TOT VOORONTWERP RUP JANUARI 2009 OVERLEG GEMEENTE FEBRUARI 2009 AANPASSEN VOORSTUDIE MAART-JULI 2009 MER-SCREENINGSPROCEDURE NOVEMBER 2009 JANUARI 2010 ONTHEFFING PLAN-MERPLICHT 16 FEBRUARI 2010 FASE 2 OPMAAK DEFINITIEF VOORONTWERP RUP MAART 2010 SEPTEMBER 2011 GECORO 26 OKTOBER 2011 FASE 3 PLENAIRE VERGADERING VOORONTWERP RUP 4 JANUARI 2012 OPMAAK ONTWERP RUP JANUARI 2012 VOORLOPIGE VASTSTELLING ONTWERP RUP DOOR GEMEENTERAAD 26 JANUARI 2012 FASE 4 OPENBAAR ONDERZOEK 16 FEBRUARI 16 APRIL 2012 BUNDELING EN COÖRDINATIE VAN DE ADVIEZEN, OPMERKINGEN EN BEZWAREN 9 MEI 2012 EN UITBRENGEN VAN EEN GEMOTIVEERD ADVIES VAN DE GECORO AANPASSING ONTWERP RUP TOT DEFINITIEF VAST TE STELLEN PLAN 21 MEI 2012 DEFINITIEVE VASTSTELLING ONTWERP RUP DOOR GEMEENTERAAD DEFINITIEVE VASTSTELLING RUP DOOR DE DEPUTATIE 6076/gt/pm wvs Pag. 3

4 2 ANALYSE VAN DE BESTAANDE STRUCTUUR De bestaande ruimtelijke structuur van het RUP wordt weergegeven aan de hand van: - Concrete begrenzing - Bestaande structuur - Fotoreportage 2.1 CONCRETE BEGRENZING De concrete afbakening van de twee deelgebieden is op basis van landschappelijk, natuurlijke en juridische basis wat in de volgende hoofdstukken verder zal worden verklaard. - DEELGEBIED 1: Gebied met aan de bodem gebonden autonome land- en tuinbouw Het gebied ten noorden van de Dendermondsesteenweg N445 (de Zandakkers). Concreet: Noorden: gemeentegrens. Oosten: gemeentegrens. Zuiden: RUP Dendermondsesteenweg, RUP Lokaal bedrijventerrein, Dendermondsesteenweg (N445), Dendermondsesteenweg. Westen: gemeentegrens. Uitgesloten: dienstverleningsgebied (parking autosnelweg), autosnelweg E17, bedrijven volgens BPA zonevreemde bedrijven. - DEELGEBIED 2: Grondgebonden land- en tuinbouw in oud cultuurlandschap Het gebied tussen de Damvallei en de kern van Laarne (omgeving Kasteel van Laarne - Viergemete), met uitsluiting van het kasteelpark. Concreet: Noorden: E17 en gemeentegrens, Heirweg. Oosten: Ascopstraat, woonuitbreidingsgebied Zand volgens gewestplan, woongebied Zand volgens gewestplan, Lepelstraat, woongebied volgens gewestplan Laarne. Zuiden: Schoolstraat Veldstraat, woningen met achterliggende kavels langsheen de Kasteeldreef, idem bewoning Eekhoekwijk (de zuidelijke grens vormt de afbakening t.o.v. de deelruimte multifunctionele ruimte Laarne-Kalken) Westen: gemeentegrens, RUP Afbakening grootstedelijk gebied Gent. De twee deelgebieden worden op volgende plannen aan de hand van de topokaart aangeduid. Verdere verduidelijking van de grens wordt toegelicht in de volgende hoofdstukken. Het deelgebied 1 heeft een oppervlakte van 1118,5 ha en deelgebied 2 omvat 393,8 ha. 6076/gt/pm wvs Pag. 4

5 Sum Research / Gemeentelijk Ruimtelijke Uitvoeringsplan "Verfijning agrarische gebieden" te Laarne 01 Situering deelgebieden Gemeentegrens Laarne Grens deelgebieden Deelgebied 1 Deelgebied 2 o 0 1/ Gemeente Laarne 6076 / phm / mei Meter

6 2.2 BESTAANDE STRUCTUUR EN LOKALE BEHOEFTEN DEELGEBIED DEELGEBIED 2 Binnen dit RUP worden er zoals eerder vermeld wordt dit RUP in twee deelgebieden opgesteld. Ze hebben beide een eigen kenmerkende bestaande structuur. Zo kent deelgebied 1 een veel opener karakter in tegenstelling met deelgebied 2 waar er meer kleine landschapselementen en bosjes terug te vinden zijn. De structuur van beide gebieden wordt in de schets weergegeven, de kaarten van de bestaande structuur geven een meer gedetailleerd beeld. Deelgebied 1 betreft het gebied ten noorden van de Dendermondsesteenweg N445 (de Zandakkers). Het gebied bestaat uit een autonoom open landbouwgebied met een noord-zuidstructuur van wegen, waterlopen en woonlinten. Ruimtelijk wordt het gebied in het noorden afgebakend door de autosnelweg E17 en in het noorden door de N Belangrijkste wegenis: Oost-west: E17 (Gent-Antwerpen) en N445 (Destelbergen/Gent Zele/Overmere). Noord-zuid: N449 (Wachtebeke/Lochristi) en Husselveldestr./Schriekstraat - Belangrijkste waterlopen: Stroom (Moortelbeek) Hogendriesbeek Steenbeek Oude Schelde Het aantal bosjes in dit deelgebied is eerder beperkt (zie kaart bestaande structuur deelgebied 1). Deze zijn volgens de Biologische Waarderingskaart allen van biologische waarde behalve het bosje ter hoogte van de autosnelweg. In het westen van het deelgebied is er duidelijk een concentratie van een aantal landbouwzetels, overwegend van het klassieke type (akkerbouw/veelteelt). Deelgebied 2 betreft het gebied tussen de Damvallei en de kern van Laarne (omgeving Kasteel van Laarne - Viergemete), met uitsluiting van het kasteelpark. Het gebied is minder toegankelijk (minder wegen en/of woningen) en bevat veel kleine landschapselementen en bosjes (zie kaart bestaande structuur deelgebied 2). Deze zijn volgens de Biologische Waarderingskaart allen van biologische waarde. Hoewel dit gebied dus veel biologische waardevolle elementen (elzenbroekbossen) bevat is het niet mee opgenomen in de gewenste natuurlijke structuur van de provincie, noch van het Vlaams gewest. Wel is de Maanbeek in het PRS aangeduid als ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang en is de Damvallei een natuuraandachtszone. Een zijbeek van de Damsloot loopt gedeeltelijk doorheen dit deelgebied. Nochtans kan het gebied zeker landschappelijk als heel waardevol worden beschouwd. In de landschapsatlas is het gebied grotendeels aangeduid als ankerplaats en relictzone (zie verder hoofdstuk 9.4). Het is een drassig gebied met oorspronkelijk hooimeersen, voor het gemotoriseerd verkeer nauwelijks toegankelijk. Het gebied vormt het brongebied van de Maanbeek en de Kolkbeek. De Maanbeek stroomt zuidoostwaarts voorbij Laarne dorp om via de Sloot uit te monden in de Kalkense Vaart. De Kolkbeek loopt in tegenovergestelde richting voorbij de hoeve Katteneie naar de Damvallei. De geschiedenis van de hoeve Katteneie gaat terug tot het jaar duizend en betekent een ophoging in een wilde streek of heide 1. De pachthoeve die nu in sterk verbouwde vorm kan worden aanschouwd als paardenmelkerij, werd in de 14 e eeuw opgericht (zie verder hoofdstuk 9.4) en is beschermd. De waarde van het gebied wordt ook bevestigd door het provinciaal project Gestroomlijnd Landschap. Met dit project wil het provinciebestuur de rol van de Maanbeek als ecologisch infrastructuur op bovenlokaal vlak versterken door inzet van stimulerende instrumenten. (zie verder). Centraal in het gebied is er een hoger aantal serres waarneembaar. Deze behoren overwegend tot vrij dynamische glastuinbouwbedrijven. Er wordt geopteerd om de stroken landelijk woongebied en een aantal randen van de dorpskern van Laarne-Zand mee op te nemen in dit deelgebied, om een aantal zonevreemde toestanden te kunnen oplossen. Het betreft met name de volgende woonlinten: Woonlint Meerskant: een twintigtal woningen, een bed-and-breakfast en een café gelegen woongebied met landelijk karakter en drie woningen in natuurgebied Woonlint Bulstraat: een dertigtal woningen en een landbouwbedrijf gelegen in woongebied met landelijk karakter Woonlint langs de N445 Heirweg tussen de Bulstraat en de Breestraat : een tiental woningen gelegen in woongebied met landelijk karakter (behalve één zonevreemde woning onderdeel van een verkaveling uit 1966). Een volledig zonevreemd gelegen residentiële verkaveling met ca. 40 villa s in een beboste omgeving (vroegere Teebos 2 ) langs de N445, grotendeels ontstaan via enkele verkavelingsvergunningen uit de jaren zestig Een woonlint van een 10-tal woningen langsheen de Ascopstraat, waarvan enkele gelegen in niet-vervallen verkavelingen Enkele zonevreemde woningen in de Bergstraat Een woonlint langs de Brandemansstraat en de Meersstraat van een 40-tal woningen, overwegend gelegen in agrarisch gebied, waarvan de helft in nietvervallen verkavelingen Woonlint langs de Lepelstraat (10-tal woningen in woongebied) en een zonevreemd woonlint langs de Schoolstraat met een 10-tal woningen, een lagere school, een metaalbedrijf en een glastuinbouwbedrijf met verkoopsruimte. Daarnaast komen er nog veel kleinere groepjes woningen voor, al dan niet gelegen in nietvervallen verkavelingen en enkele andere functies: - een bouwbedrijf (BTC) gelegen in een niet-vervallen verkaveling langsheen Heirweg - een zonevreemde café en kledingzaak op de hoek van de Groenstraat met de Heirweg - Een bouwfunderingsbedrijf aan beide kanten van de Heirweg - Onvergunde tennisvelden en een clubhouse in de beboste omgeving van het Teebos - Een aantal weekendverblijven in het Teebos en in de bosjes van Viergemete - Een houthandel in een voormalige hoeve langsheen de Meersstraat - Een laboratorium in de Meersstraat - een recent opgericht wellnesscentrum bij een woning in de Brandemansstraat. 1 Balthau, 1984, Archeologische inventaris Vlaanderen, 3, Laarne, ed. Nenquin, Gent, geciteerd door Dirk Van Damme & Christine Lostrie (1987) Het kasteeel en de meersen, gemeentebestuur Laarne 2 Het Teebos is een restant van een groot bos- en heidegebied dat zich tot Beervelde uitstrekte (bron: Dirk Van Damme & Christine Lostrie (1987) Het kasteeel en de meersen, gemeentebestuur Laarne. 6076/gt/pm wvs Pag. 6

7 2.2.3 BEHOEFTENONDERZOEK GLASTUINBOUWBEDRIJVEN Aangezien vooral de glastuinbouwbedrijven een grote druk op het landschap kunnen uitoefenen, werd een onderzoek gedaan naar hun huidige uitbreidingsbehoeften. In het deelgebied 1 komen op dit moment zes actieve tuinbouwbedrijven voor, naast 15 klassieke landbouwbedrijven. In deelgebied 2 zijn er eveneens zes actieve tuinbouwbedrijven en zes klassieke landbouwbedrijven. Twee tuinbouwbedrijven nabij de wijk Eeckhoek zijn net buiten de grens van het RUP gesitueerd. Aan de tuinbouwbedrijven werd gevraagd in hoeverre zij nood hebben aan uitbreiding en in welke mate zij hiervoor gronden ter beschikking hebben. Deze informatie werd gebruikt bij de opmaak van de gewenste ruimtelijke structuur (zie verder) BEHOEFTEN GEMEENTELIJKE LAGERE SCHOOL SCHOOLSTRAAT In het deelgebied 2 komt een lagere school voor, die ruimtelijk-functioneel onderdeel is van de dorpskern van Laarne, maar (eigenaardig genoeg) volgens het gewestplan gelegen is in agrarisch gebied en bijgevolg zonevreemd. De school is dringend aan uitbreiding toe, bij voorkeur naar achteren toe. De gemeentelijke basisschool De Windwijzer bestaat momenteel voor het grootste deel uit een laagbouw. In 2004 werden twee klassen, een sanitaire ruimte en een vergaderzaal bijgebouwd bovenop de bestaande constructie. Op heden dient een bestaande refter te worden verwijderd om stabiliteitsredenen; deze wordt op voorlopige basis vervangen door een containerconstructie. Samen met de afbraak van de bestaande refter zal ook de huidige fietsenstalling verdwijnen. Hiervoor dient nog een nieuwe locatie te worden aangeduid. Door het inplanten van de containerrefter achteraan het huidige terrein wordt de mogelijkheid gecreëerd om de bestaande speelplaats te vergroten, zodat er een oplossing wordt geboden aan het plaatsgebrek voor zowel kleuter- als lager onderwijs. Gezien de verouderde staat van het schoolgebouw en van de turnzaal, zijn er voornemens om over te gaan tot een verbouwing en/of nieuwbouw. Bovendien is het wenselijk dat er bijkomende klas- en vergaderruimte wordt gecreëerd. Gezien de onduidelijkheid die bestaat over de constructieve capaciteit om bovenop de bestaande klassen een nieuw gebouw op te richten, is het aan te raden om voldoende mogelijkheden open te houden voor het oprichten van gebouwen op nieuwe locaties. Deze werkmethode heeft als voordeel dat de huidige klasruimte toegankelijk blijft tijdens de bouwwerken, en dat er geen tijdelijke tussenoplossingen dienen gezocht te worden. Het aankopen van bijkomende grond kan ook een gelegenheid bieden voor het plaatsen van een nieuwe fietsenstalling, en voor het inrichten van een educatieve moestuin. 6076/gt/pm wvs Pag. 7