Vakbonden worden ernstig genomen in onze organisatie.

Transcriptie

1 Sociale dialoog: kans of kwelling? Bouwstenen voor een andere sociale dialoog Prof. Dr. Peggy De Prins 26/01/2017 cc: Street matt - Stelling Vakbonden worden ernstig genomen in onze organisatie. 1

2 Ondernemingsscan Sociaal overleg & Klimaat (n= 356) (De Prins et al., 2016) 41% ja 51% gedeeltelijk 8% neen Hoe coöperatief scoort het klimaat gemiddeld in Belgische bedrijven? Score op 10? 2

3 Ondernemingsscan Sociaal overleg & Klimaat (n= 356) (De Prins et al., 2016) 6/10 Conflict- versus coöperatief gedrag Bron: NEIRE-onderzoek,

4 Impact op besluitvorming Op zoek naar andere sociale dialoog Coöperatief sociaal klimaat 4

5 4 perspectieven Relatie Inhoud Proces Context Relatie Duurzaam omgaan met verschillen cc: ntr

6 Photo by fhwrdh - Creative Commons Attribution License Created with Haiku Deck 1 Respecteer menselijke waardigheid! Ervaringen van klassenverschillen worden emotioneel aangevoeld, impacteren menselijke waardigheid! Schending van de menselijke waardigheid verhoogt risico op verzuring! Groot/vijandig ervaren statusverschillen gaan samen met lage psychological safety 6

7 2 Maak machtsverschillen bespreekbaar Ervaren van emoties Emotie expressie Impact emoties op andere Bollen & Euwema, 2012 Meer machtige Zwak Relatief snel en veel Zeer sterk Minder machtige Sterk Relatief laat en beperkt Gering Work council effectiveness? (n=640; Van der Brempt, 2013)! Impact machtasymmetrie! Impact van versnippering in sociale dialoog op effectiviteit van OR! Fracties! Ideologie 7

8 3 Vermijd vervreemding Bij klassieke Vlaamse ondernemingen, zoals Bekaert en Agfa Gevaert, wist iedereen perfect wie de baas was en bestond er een goed functionerend overlegmodel. Tegenwoordig is dat wel anders. Managers blijven niet lang meer op post, zijn afhankelijk van grotere bazen en moeten niet langer alleen de belangen van die ene onderneming verdedigen. Als zo'n bedrijf dan ook nog eens tot wisselende internationale kapitaalgroepen behoort, is de vervreemding tussen de werknemers en de werkgever compleet. (Luc Cortebeeck, 2015) Inhoud Verbreding & innovatie van thema's cc: ntr

9 4 Kies ook voor softe, duurzame thema s MINDER DAN NU Arbeidsvoorwaarden Hard HRM MEER DAN NU Arbeidsorganisatie Soft HRM WERK- GEVER VAK- BOND WERK- GEVER VAK- BOND Onderhandelen Dialoog/ co-creatie Arbeidsduur/arbeidstijdregelingen/verlofregelingen Veiligheid, ergonomie, hygiëne Beloning Jobkwaliteit/werkbaar werk Organisatie van arbeid/jobdesign Collectieve en persoonlijke doelstellingen van werknemers (Langere) loopbanen en inzetbaarheid Introductie van een verandering Competitiviteit/strategie/continuïteit van de onderneming Afstemming werk en privé Opleiding en vorming Duurzame ontwikkeling Integratie van kansengroepen Komt aan bod in sociaal overleg en staat centraal 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Komt aan bod in sociaal overleg maar is van ondergeschikt belang Komt niet aan bod in sociaal overleg 9

10 5 Durf duurzaam te innoveren Proces Co-creatieve dialoog cc: ntr

11 6 Gro Maak goede procesafspraken o t-brittanië Principles of the Involvement and Participation Association (IPA) Nederland Co de duurzaam m arktge drag 1. Joint commitment to the success of the organisation 2. Joint recognition of each other s legitimate interests 3. Joint commitment to employment security 4. Joint focus on the quality of working life 5. Joint commitment to operating in a transparent manner 6. Joint commitment to add value to the arrangement 1. Gedr ag Respect voor elkaar is een belangrijke waarde in ons bedrijf Afspraak is afspraak Wat gij niet wilt dat u geschiedt Antwoorden voordat een vraag gesteld wordt 2. Ontwikkelen Ontwikkeling van personeel is essentieel voor de toekomst van het bedrijf Stilstand is achteruitgang Persoonlijke ontwikkeling en vakmanschap worden onderhouden Opleiden voor keten en regio 3. Invloed Luisteren naar personeel betekent bij ons dat het personeel een stem heeft Je het recht je te organiseren Alles is bespreekbaar Verantwoordelijkheid betekent niet zoek het zelf maar uit 7 Houd ego s & pushers in het gareel v=5r3gzmondui 11

12 8 Zet in op co-creatie Waarheid is wat de vakbond/ het management/ de expert zegt Co-creatie Wat wij aan het testen zijn is de combinatie van beide modellen. Wanneer wij in een CAO (=indirecte participatie) vastleggen dat we aan iets gaan werken, dan gebeurt dat binnen denktanken, werkgroepen, workshops (=directe participatie). Vakbonden krijgen de vrijheid om daar naar toe te sturen wie ze willen, dat hoeft niet per sé de délégué te zijn. We luisteren eerst naar elkaar op voet van gelijkheid en gaan dan samen in dialoog vanuit een heel andere spirit dan de pure syndicale spirit. ( ) De werkgroep rapporteert vervolgens aan de ondernemingsraad en die accepteert vervolgens al dan niet de conclusies. 12

13 Conflictrijk (n=22) Doorsnee (n=127) Conflictarm (n=85) Significant verschil? Indirecte participatie & sociale dialoog Werking formele organen Proceskwaliteit sociale dialoog Coöperatief sociaal klimaat 3,3 3, ,5 4,9 5,6 6,1 6,0 6,6 Ja Ja Ja Directe participatie en HRM Kwaliteit bottom up overleg HR-aandacht kwaliteit van jobs HR-aandacht duurzame loopbanen Inschatting personeelsproblemen 4,7 5,9 6,0 5,4 5,4 6,1 6,6 4,4 5,7 6,4 6,9 3,6 Ja Neen Ja Ja 9 Investeer in positieve storytelling 13

14 Context Sociale dialoog op maat cc: ntr Kies voor maatwerk 14

15 Betrokkenheid Walton et al. (2004), Bamber et al. (2009) Personeelsstrategie Controle Conflict Negeren Vakbondsstrategie Coöperatie Betrokkenheid Gedeeld leiderschap met bestendiging conflictmodel. Personeelsstrategie Pitbull met meerdere uitdagers De baas wikt & beschikt Vakbonden vechten terug. Walton et al. (2004), Bamber et al. (2009) Gedeeld leiderschap zonder toegevoegde waarde vakbond. Laat ons gerust, wij lossen het op De baas wikt & beschikt. Vakbonden kijken noodgedwongen toe. Gedeeld leiderschap met partnerschap van vakbonden. Innovatief partnerschap De baas wikt & beschikt. Vakbonden denken mee. Controle Pitbull Dominant baasje Klassiek partnerschap Conflict Negeren Vakbondsstrategie Coöperatie 15

16 10 bouwstenen 1. Respecteer menselijke waardigheid 2. Maak machtsverschillen bespreekbaar 3. Vermijd vervreemding 4. Kies ook voor zachte, duurzame thema s 5. Durf duurzaam te innoveren 6. Maak goede procesafspraken 7. Houd ego s in het gareel 8. Zet in op co-creatie 9. Investeer in positieve storytelling 10. Kies voor maatwerk cc: ntr Contact: peggy.deprins@ams.ac.be 16