01. Muziek bij het binnenkomen: W.A. Mozart Vioolconcert nr. 3 KV 216 Adagio 8'37" CD 03-02

Transcriptie

1 KAPELGROEP GEMERT, zondag Thema: Hier ben ik Muziek bij het binnenkomen: W.A. Mozart Vioolconcert nr. 3 KV 216 Adagio 8'37" CD Begroeting en inleiding en aansteken van de kaarsen 03. Openingsgebed 01, bundel blz Openingslied: Als het licht komt, bundel blz. 101 CD Lezing: Gen. 22, Lied: Overal zijt Gij, blz. 105 CD Woorddienst 08. Muzikaal intermezzo: L. Einaudi Passagio 4'38" CD Voorbede: 10. Klaarmaken van de tafel, collecte, muziek P. Glass Metamorphosis 2 7'41" CD Brood- en Bekergebed 15, bundel blz Onze Vader 13. Delen van brood en wijn, muziek: W.A. Mozart Vioolconcert nr. 4 KV 218 Andante Cantabile 8'48" CD Mededelingen 15. Slotgedachte: Abraham (Gen 22) Margreet Spoelstra 16. Slotlied: Heiliging, bundel blz. 109 CD Zending en Zegen

2 2 01. Muziek bij het binnenkomen: W.A. Mozart Vioolconcert nr. 3 KV 216 Adagio 8'37" CD Begroeting en inleiding Goede morgen. Allemaal van harte welkom in deze viering met het thema: Hier ben ik. Dit naar aanleiding van een boekje over Abraham, uit de serie: Verklaring van een bijbelgedeelte In een van de hoofdstukken behandelt de schrijver, Dr. H. Jagersma, de opdracht die God aan Abraham geeft zijn zoon te offeren op de berg Moria op een plaats die God hem wijzen zal. Wat de schrijver over het offer van Isaak en de diepere achtergrond daarvan verhaalt, sprak mij zo aan, dat ik hierop in deze dienst verder wil ingaan. Duidelijk wordt al meteen dat God geen kinderoffer wil, want Hij stelt Abraham op de proef. Bij de omringende volkeren is het mensenoffer in de dagen van Abraham een normale zaak. God maakt Abraham duidelijk dat hij andere eisen stelt, eisen namelijk die verder gaan; God zegt tegen Abraham dat wij er voor elkaar zijn en dat Hij wil zijn - God met ons -. God is een met ons meetrekkende God, die aan onze zijde met ons door het leven gaat. Maar laten wij nu eerst de Paaskaars, en de kaarsen bij het boek dat ons steeds weer inspiratie geeft, ontsteken. 03. OPENINGSGEBED: gebed nr. 01 op blz. 2 van de bundel. 04. OPENINGSLIED: Als het licht komt, bundel blz. 101 CD LEZING: Genesis 22, (Kinderbijbel Woord voor Woord) Bij Abraham in de buurt woonden mensen die ook in een God geloofden, maar dan heel anders. Die mensen hadden zoveel eerbied en ontzag voor God dat ze, als het moest, soms hun eigen kinderen voor hun God doodmaakten. Zo kun je God laten merken dat je alles voor hem over hebt, geloofden ze. Abraham wist niet van zichzelf of hij zoiets wel zou kunnen. Ja, hij verbrandde soms wel een geslacht lam of zo, om God te laten merken dat hij echt dankbaar was. Maar zo iets... Wat Abraham verder gedacht heeft, weet niemand. Het verhaal gaat zo verder: Het was vroeg in de ochtend. Isaak werd wakker. Hij zag dat Abraham bezig was hout op de ezel te leggen. Er waren ook twee knechten. Hij zei: Kom mee Isaak, we gaan naar de berg om God te brengen wat we te geven hebben. Isaak stond op en ging mee. Hij was 12 jaar oud toen dit gebeurde.

3 3 Na drie dagen reizen zag Isaak de berg. Moria heet die berg. Abraham zei tegen de knechten: Blijven jullie hier achter. Isaak mocht het hout dragen. Voor hem liep Abraham met vuurkolen en het mes. Opeens riep hij: Vader, hoe kan dat? We hebben hout, we hebben vuur, maar we hebben geen dier om aan God te geven. Zijn vader keek hem aan, en hij zei: God zal zelf wel zien wat wij te geven hebben. Hij zei het op zo n manier, dat Isaak wist dat hij niet verder moest vragen. Zo gingen die beiden tezamen. Ze kwamen aan boven op de berg. Isaak verzamelde stenen en Abraham legde ze langzaam op elkaar. Ze keken elkaar niet aan. Boven op de stenen legde Abraham het hout dat Isaak gedragen had. Abraham nam Isaak bij zijn schouders. Hij drukte hem tegen zich aan. Isaak durfde zich niet te verroeren. Hij wist dat er tussen Abraham en zijn God iets was dat hij niet begreep. Opeens riep Isaak: Vader, vader. Kijk daar! Daar zit een ram vast in de struiken. Is dát wat wij te geven hebben? Abraham liet het mes vallen. Hij zakte door zijn knieën en bleef op de grond zitten. Hij zei: Isaak mijn zoon. Ik dacht dat jij van mij alleen was. Maar dat is niet zo. Jij bent van God. Ik dacht toen ook dat God jou voor zichzelf wou nemen. Maar dat is niet zo. God wil dat jij lééft. Ik dacht dat God alleen de God van Abraham was, maar God is nu ook de God van Isaak. Isaak keek zijn vader aan. Hij begreep het. Hij ging naar de ram toe, die vast zat in de struiken. Hij ving hem en ze gaven hem samen aan God. Zo gingen die beiden tezamen terug. Ze praatten met niemand over wat er op de berg gebeurd was. 06. LIED: Overal zijt Gij, bundel blz. 105 CD WOORDDIENST Ik heb u zojuist het verhaal voorgelezen van het offer dat Abraham op last van God moet gaan brengen op de berg Moria. Abraham moet daar zijn zoon Isaak aan God offeren, God wil echter geen kinderoffer. Dat blijkt al duidelijk uit de tekst. Immers in de eerste zin van de normale bijbelvertaling staat al dat God Abraham op de proef stelt. Wat is dan Gods bedoeling met Abraham? God wil weten of Abraham daadwerkelijk aan zijn roeping beantwoordt. Destijds heeft hij Abraham uit Haran, waar zich het gezin van Terach, zijn vader, vanuit Ur gevestigd had weggeroepen en hem beloofd dat hij de stamvader van een groot volk zal worden en dat er door hem zegen zal komen over alle geslachten op aarde. Daartoe moet Abraham echter wel alle banden met zijn land, zijn stam en zijn familie verbreken. Dit is de eerste keer dat God Abraham roept en dat Abraham antwoordt: Hier ben ik. Abraham gaat op Gods uitnodiging in. Met Sara, zijn onvruchtbare vrouw, vertrekt hij uit Haran en komt hij uiteindelijk in het land Kanaän. Abraham laat zich door God leiden.

4 4 Er ontstaat een vertrouwensband tussen God en Abraham. Dit blijkt uit het door God bij de naam roepen van Abraham: Abraham, Abraham en uit het antwoord van Abraham: Hier ben ik. Bijbels gesproken wil dit zeggen: Ik ben bereid om te luisteren èn bereid om te doen wat U mij opdraagt. Nu roept God Abraham voor een tweede keer en weer antwoordt Abraham: Hier ben ik. Nu wordt Abraham wel erg op de proef gesteld. Hij moet zijn zoon Isaak, waar hij erg opgesteld is, gaan offeren. De heilsbelofte is Abraham gedaan in Isaak, de enige zoon van hem en van Sara. Nu Isaak geofferd moet worden is er voor Abraham geen toekomst meer. Al zijn hoop is vervlogen. Wat komt er nu van Gods belofte, eerder aan hem gedaan, terecht? Bovendien heeft hij vertrouwend gelovend jarenlang op Isaak moeten wachten en dan nu dit! Toch wordt Abraham niet opstandig. De volgende morgen, zo lezen wij in de tekst, zadelt Abraham zijn ezel. Met Isaak, twee knechten, het brandhout en het vuur gaat Abraham op weg naar de aangewezen plaats. Hij doet wat God van hem vraagt, hoe zwaar hem dit ongetwijfeld valt. Zijn Godsvertrouwen wankelt niet. Tot de knechten zegt hij te blijven wachten op zijn terugkeer met Isaak, nadat zij God op de berg aanbeden zullen hebben! Hier blijkt dat Abraham nog steeds het volste vertrouwen heeft in de goede afloop. Hij kan eenvoudigweg niet geloven dat dit de dood van Isaak zal zijn, al lijkt alles erop dat hij zijn zoon zal verliezen. Tijdens het beklimmen van de berg toont Abraham dat hij ook naar zijn medemens luistert en voor hem openstaat wanneer Isaak zich afvraagt waar het offerdier is: Vader, wij hebben wel hout en vuur maar geen offerdier. Abraham antwoordt weer Hier ben ik als hij zegt: Wat is er mijn zoon? De rust en de harmonie, waarmee dit gesprek tussen vader en zoon gevoerd wordt geven al aan dat Abraham luistert en op de vragen van zijn naaste ingaat. Hij stelt Isaak gerust: God zal zelf wel voor het offerdier zorgen, mijn zoon. Ook hier weer het vertrouwen en de bereidheid tot luisteren. Boven aangekomen bouwt Abraham een altaar, schikt het brandhout, bindt Isaak en legt hem op het hout. Abraham gaat niet als een fanatieke Godsvereerder te werk. Alles gebeurt zwijgend en volkomen rustig. Zelfs op het kritieke moment, als Abraham zijn hand uitsteekt naar het mes om zijn zoon te slachten hoort hij de stem van de bode van God, die hem bij zijn naam roept: Abraham, Abraham. God vindt het nu genoeg. Hij is ervan overtuigd dat Abraham op de Heer vertrouwt en Hem met heel zijn wezen dient. Ik weet dat je mij vreest en mij je enige zoon niet hebt willen onthouden. Abraham hoort dit op de derde dag, sinds zijn vertrek. Isaak is niet ten dode opgeschreven maar leeft. Door Isaak leeft ook Israël, Gods volk. De ram, die Isaak eensklaps in het struikgewas ziet, wordt in plaats van Isaak geofferd.

5 5 Abraham vindt de plaats waar dit gebeurd is zo gedenkwaardig dat hij die en naam geeft en wel: De Heer zal erin voorzien. Daarmee toont hij zijn dankbaarheid dat God er uiteindelijk altijd voor zorgt dat het goed komt met de mens. Wat heeft het verhaal van Abraham ons nu te zeggen? Abraham heeft een zeer persoonlijke band met God. Hij leeft in een voortdurend contact met God. Ook wij worden uitgenodigd God in ons leven een plaats te geven. God wil ons inspireren en ons het inzicht geven dat wij moeten doen wat Hij ons vraagt en wel Hem dienen en de naaste dienen. Wij moeten de aan ons gegeven talenten gebruiken. Luisteren wij wel naar onze medemens die een beroep op ons doet? Wij mogen daar niet achteloos aan voorbijgaan. Of nu een mens in nood een beroep op ons doet of zo maar iemand die onze aandacht vraagt en zijn verhaal aan ons kwijt wil. Abraham is eigenlijk ons grote voorbeeld in het geloven en in het hopen. Als zijn toekomst verdwijnt blijft hij hopen. Ook voor ons lijkt er geen toekomst meer. Onze kinderen en wijzelf dreigen door de wereld geofferd te worden aan de zogenaamde vooruitgang, de macht en de hebzucht. Er is onvoldoende werk, er is oorlogsdreiging, met de aarde gaat het niet goed. De vernietigende kracht die ons bedreigt is ontzagwekkend en huiveringwekkend. Abraham laat ons zien dat wij ons niet mogen overgeven aan doemdenken. Wij moeten blijven hopen dat uiteindelijk alles goed komt. En bij hopen alleen mag het niet blijven, wij dienen zelf de handen uit de mouwen te steken en te werken aan mentaliteitsverandering. En zorgen voor een goede verdeling van de rijkdommen van de aarde, en de aarde goed beheren. Een sobere levensstijl zal ons leren dat iedereen het recht heeft op een menswaardig leven. Willen wij, zoals Abraham, leven in contact met God, dan zijn rust en bezinning erg belangrijk, vooral in deze turbulente tijd. Abraham had het niet gemakkelijk. Ook wij moeten dingen doen die ons de moed in de schoenen doet zinken. Het geloof gaf Abraham de kracht de beproeving te doorstaan. Hij kwam gesterkt uit de strijd. Ook wij mogen de ervaring hebben van de derde dag. 08. MUZIKAAL INTERMEZZO: L. Einaudi Passagio 4'38" CD 04-08

6 6 09. VOORBEDEN 1. Heer, wij danken U voor Abraham, die ons door zijn manier van leven de weg naar U wijst. Geef dat wij ons door hem laten inspireren, en dat wij op uw belofte God met ons te zijn - blijven vertrouwen. 2. Heer, geef als wij een moeilijke opdracht hebben uitgevoerd en dus als het ware de bergtop hebben bereikt, dat de ervaring dat wij daarin geslaagd zijn ons mag sterken als zich nieuwe moeilijkheden voordoen en dat wij er de kracht uit mogen putten te blijven hopen dat U er ons bovenop helpt. 3. Heer, geef ons dat als wij in de vlakte van het dagelijkse leven terug zijn onze taak uitvoeren en ons niet door tegenslagen laten weerhouden. Laat ons het goede en positieve nastreven, daarbij gesterkt door de herinnering aan de ontmoeting met U op de bergtop. 10. KLAARMAKEN VAN DE TAFEL, COLLECTE, MUZIEK: P. Glass Metamorfosis CD BROOD- en BEKERGEBED 15, bundel blz ONZE VADER 13. DELEN VAN BROOD EN WIJN, MUZIEK: W.A. Mozart Vioolconcert nr. 4 KV 218 Andante Cantabile 8 48 CD MEDEDELINGEN 15. SLOTGEDACHTE Abraham (Naar Genesis 22) Alleen omdat jou stem mij wenkte, vertrouwend enkel op een Naam, ging ik op weg zonder te weten waarheen mijn wegen zouden gaan. Wat veilig was moest ik verlaten, de bomen die ik had geplant. Om toekomst mogelijk te maken ging ik mijn huis uit, en mijn land.

7 En uit de schaduw klonk een roepen, dezelfde stem die mij nu vroeg de zoon van wie ik houd te geven. Is mijn vertrouwen groot genoeg? Mijn zoon en ik wij gingen samen de zware weg, de berg omhoog. Mijn toekomst gaf ik er uit handen, jóuw toekomst kreeg ik in het oog. 7 Soms kijk ik s avonds naar de sterren die talloos aan de hemel staan. Dan weet ik weer van jouw beloften en waarom ik toen ben gegaan. Dat verre licht in flarden wolken dat wijkt en komt en iets ontvouwt van, door twijfel heen, tóch weten dat Jij ons in jouw handen houdt. (Margreet Spoelstra: Blauwe regen) 16. SLOTLIED: Heiliging, bundel blz.109 CD ZENDING EN ZEGEN Behoed ons, zegen ons, bewaar ons, Gij, die ons hebt toegekeerd naar elkaar, om elkaar te zegenen, te bewaren, en te behoeden. (Joodse zegenwens)