Stichting CAVENT. Zorg 3.0 Zorg, technologie & het 'eigen sociaal-medisch netwerk' Lars Nieuwenhoff 25 september 2014

Transcriptie

1

2 Stichting CAVENT Zorg 3.0 Zorg, technologie & het 'eigen sociaal-medisch netwerk' Lars Nieuwenhoff 25 september 2014

3 Onderwerpen 1. Visie op zorg 2. WAAROM innoveren Ontwikkelingen in zorg & financiering 3. Reacties op de ontwikkelingen 4. HOE innoveren Nieuwe vormen van zorg & ondersteuning 5. WAT Voorbeelden van innovaties met Woon- & ZorgTechnologie

4 Visie op zorg WELZIJN DIENSTEN ZORGVRAGER TECHNOLOGIE MANTELZORG ONDERSTEUNING ZORG WONEN

5 Visie op zorg Mensen worden gestimuleerd om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen en leven, waarbij zij zelf de regie hebben en via mantelzorg, technologie en diensten van derden hun zelfredzaamheid borgen. Als mensen 'zorgvrager' worden door ziekte of ouderdom en fysieke of mentale problemen krijgen, moeten zij welzijn, ondersteuning en zorg in en uit hun omgeving kunnen inschakelen.

6 Visie van INN4CARE INN4CARE is er van overtuigd dat technologie met menselijke maat de passende oplossing is voor het vergroten van de zelfredzaamheid en/of de kwaliteit van leven van zorgvragers, en dat technologische innovaties een wezenlijke bijdrage leveren aan het betaalbaar houden van de zorg.

7 WAAROM innoveren (1) Ontwikkelingen in de 'maatschappij' Vergrijzing & ontgroening Nederland wordt snel ouder en ontgroent 13 % van de beroepsbevolking werkt nu al in de zorg (1 miljoen mensen!) In 2020 zou dat 20% moeten zijn En in % Terwijl de beroepsbevolking tot % krimpt En de groep 65+ met 67,4% groeit. Effect op zorginstellingen: noodzaak voor productiviteitsstijging van meer dan 50%!

8 WAAROM innoveren (2) Ontwikkelingen in financiering Ontwikkeling van de kosten van de zorg: In 2010: 60 miljard In 2015: 73 miljard

9 WAAROM innoveren (3) Ontwikkelingen in financiering zorg Groei van de collectieve uitgaven zorg (CPB, Economische verkenning ) 2010 (mld ) '11-'15 (% groei p.j.) Ziekenhuizen, specialistenpraktijken 18,3 4% Huis- & tandartsen, paramedici 4,0 3,5 % Geestelijke gezondheidszorg 4,8 4,25 % Genees- en hulpmiddelen 6,9 7% Overige curatieve zorg 1,5 4% Totaal netto uitgaven cure 35,5 4,5 % Verpleging & verzorging Gehandicaptenzorg Totaal netto uitgaven care Wettelijke eigen bijdrage 14,1 7,1 21,2 4% 2,75 % 3,5 % 3,1 18,5 %

10 Reacties op de ontwikkelingen nieuwe wetgeving zorg, jeugd, arbeid Zorg: a) Extramuralisering langer (zo) zelfstandig (mogelijk) wonen, scheiden wonen & zorg b) Verschuiving van formele zorg naar informele zorg meer inzet mantelzorg & vrijwilligers Uitgangspunten daarbij zijn: PREVENTIE VERGROTEN ZELFREDZAAMHEID ZORGVRAGER PARTICIPATIE VAN MANTEL MINDER ZORG / UITSTEL ZORG + = NIEUWE VORMEN VAN ZORG & ONDERSTEUNING

11 Effecten van de ontwikkelingen 1. Zorgkosten zijn harder gegroeid dan demografische trend. Deze trend is na 2015 niet meer houdbaar!! 2. Macro-economische situatie maakt dat we anders zijn gaan kijken naar 'zorg-gebruik' (rechten en plichten i.r.t. beschikbare middelen). 3. Wetgeving maakt dat de 'zorgconsumptie' anders zal/gaat worden georganiseerd. 4. Technologie maakt dat we zorg & ondersteuning ook daadwerkelijk op een andere manier kunnen gaan 'vragen' en 'ontvangen'. DAAROM MOETEN WE DE ZORG INNOVEREN!

12 HOE Zorg 3.0 (1); Nieuwe vormen van zorg & ondersteuning Zorg 1.0 = Zorg met handen aan het bed Zorg 2.0 = Zorg met handen, ondersteund door techniek Zorg 3.0 = Zorg & ondersteuning is gebaseerd op het eigen 'sociaal-medisch netwerk van de zorvrager; bestaand uit een zorgcomponent, een servicecomponent, ondersteund door technologie en bovenal gegeven met toewijding!

13 HOE Zorg 3.0 (2); het sociaal-medisch netwerk Sociale omgeving & mantelzorgplatform Service & diensten Domotica Buurtbewoner / Zorgvrager Persoonlijk gezondheidsdossier & lifestyle Zorgorganisatie Zorgalarmering

14 Zorg 3.0 Hoofdlijnen (1) Virtuele Zorg Thuis = is gebaseerd op informele zorg & ondersteuning uit het eigen netwerk van een zorgbehoevende; bestaat uit en is verbonden met een formele zorgcomponent en een servicecomponent; wordt ondersteund door schaalbare technologie die 'onder de knop' beschikbaar is; en bovenal wordt gegeven met toewijding.

15 Zorg 3.0 Hoofdlijnen (2) Niet meer denken in ZZP's maar in arrangementen die Aansluiten bij woonprofiel, 'zorgcarrière', ondersteunings- & zorgbehoefte en zijn gebaseerd op 'wonen', 'welzijn', 'zorg' en 'technologie': 'Meegroeiende' woon- & zorgtechnologie hebben; de gebruiker kan tijdens diens hele zorgcarrière gebruik maken van één type apparaat waar omheen benodigde technologie kan worden opgeschaald. Arrangementen op 3 niveaus!

16 Zorg 3.0 Hoofdlijnen (3) Arrangement 1: Service & Zorg Thuis Mensen zonder indicatie voor zorg, die zelf betalen voor wonen, zorg/ondersteuning & service. Arrangement 2: Scheiden Wonen & Zorg Mensen met (geringe) indicatie voor zorg of ondersteuning op grond van een kortdurende, chronische en/of somatische zorgvraag. Arrangement 3: Intensieve Zorg Mensen met indicatie voor zorg op grond van een chronische, psychogeriatrische en/of langdurige somatische zorgvraag, of een kortdurende zorgvraag met tijdelijke of 24-uurs opname en/of noodzaak tot verpleging.

17 Zorg 3.0 Invulling WZT per arrangement Inhoud dienstverlening Functionaliteit W & Z-technologie Arr an ge me nt 1 Gericht op contact (met familie & het eigen netwerk) Entertainment en 'content uit de buurt' is cruciaal om aan te sluiten bij leefritme en omgeving Ondersteunend aan preventie en gezondheid Bellen Beeldbellen met familie en wijksteunpunt PC + TV + lokale / wijkplatform + online netwerk Games voor fitness Agenda t.b.v. herinnering aan vocht-, voedings- en medicatieinname Gekoppelde weegschaal, bloeddruk-, bloedwaardenmeter Beeld-spreekuur huisartsassistent Maaltijdkeuze en andere servicediensten Arr an g. 2 Met geringe ondersteuning van familie en incidentele zorg wonen in je eigen woning Contact, preventie, gezondheid Ondersteunend aan comfort vanuit mobiliteitsbeperkingen Ondersteunend aan geplande en ongeplande zorg Functionaliteit ARRANGEMENT 1 +: Geplande zorg en begeleiding vanuit wijksteunpunt Beeldgesprek met huisarts Geautomatiseerde medicatieverstrekking Gekoppelde lichtschakeling, bediening van deur, deurcamera, gordijnen en zonnenscherm Sensoren (beweging, vallen, epilepsie,dwaaldetectie, enz.), cameraobservatie gekoppeld aan alarmering mantelzorg en eventueel opvolging via wijksteunpunt Arr an g. 3 Met ondersteuning van familie en frequente zorg en incidentele verpleging begeleid wonen Contact, preventie, gezondheid, comfort Ondersteunend aan kwaliteit van zorg en veiligheid Ondersteunend aan geplande zorg / zorg op afspraak en ongeplande zorg / zorg op afroep Functionaliteit ARRANGEMENT 2 +: Geplande en ongeplande zorg in 24 uurs setting via zorgcentrale en/of zorgprofessional Monitoring van het leefpatroon m.b.v. sensorsysteem en /of mee kijkcamera en automatische alarmering netwerk bij afwijkingen Doorschakelen beeldgesprek naar andere medische functionarissen en 2e lijn.

18 Zorg 3.0 Eisen aan W&Ztechnologie binnen arrangementen regie bij buurtbewoner/zorgvrager open standaarden bring our own device flexibel op- en af te schalen menustructuur voor betaling van ICT, service en zorg verbonden met ALLE partijen in sociaal-medisch netwerk handelingen / processen 'volgbaar' voor alle betrokkenen bij buurtbewoner/zorgvrager verantwoording / rapportage door sturende partij (of gemeente, of zorgleverancier)

19 Zorg 3.0 (3): Uitgangspunten 1. Maximale zelfredzaamheid & eigen regie: Zorgvrager centraal in vraagstelling en oplossing 2. Coördinatie rondom zorgvrager in het sociaalmedisch netwerk van formele en informele zorg tussen mantelzorg, zorgprofessional, wijksteunpunt, gemeente, zorgcentrale en andere zorggerelateerde partijen; huisarts, ziekenhuis, fysiotherapie, ergotherapie, maar ook verzekeraars, enz. 3. Woon & ZorgTechnologie ondersteunt het sociaalmedisch netwerk.

20 Zorg 3.0 (4): Uitgangspunten 4. Ambitieniveau bepalen & innovatieagenda opstellen 5. Open innoveren in netwerken 6. Experimenteren! Technologie Zelfdiagnostiek Andere organisatie- en bekostigingsvormen (vereniging of coöperatie)

21 Uitgangspunt 1: Maximale zelfredzaamheid & eigen regie (1) Doel: Vergroten zelfredzaamheid zorgvrager Zorgvrager-perspectief: Zelfredzaamheid zodanig vergroten dat met dezelfde personele capaciteit meer zorgvragers kunnen worden ondersteund cfm. kwaliteitsstandaarden en/of Zorgprofessional-perspectief: Effectiviteit van ondersteunende systemen zodanig vergroten dat minimale netto zorgtijd wordt besteed aan administratieve handelingen en/of

22 Maximale zelfredzaamheid & eigen regie (2) Organisatieperspectief: Efficiency zodanig vergroten dat dezelfde zorg met minder zorgprofessionals kan worden geleverd en Maatschappelijk perspectief: Duurzaamheid vergroten Formele zorg naar informele zorg (meer familie) Langer thuis wonen (& levensloopbestendig bouwen) Hogere eigen bijdrage Zuiniger, bewuster, wederkerigheid

23 Uitgangspunt 2: Coördinatie in het sociaal-medisch netwerk (1)

24 Uitgangspunt 3: Woon- & ZorgTechnologie ondersteunt het sociaalmedisch netwerk Agenda, social media, connected met eigen leefomgeving Zorg op afstand Beeldzorg Medicatieverstrekking / 4 ogen op afstand Preventie; beweging, voeding, gaming Alarmering o.b.v. sensorsystemen en leefpatroon Hulpmiddelen voor zelfredzaamheid; 'badderen', reisondersteuning, EmotieMeetSysteem

25 Uitgangspunt 4: Innovatie agenda Ontwikkeling aan de horizon G r en z e n van d Innovatiedomein: ZORG 3.0 e innov atie age nd a Organisatie domein: Best practices ORG X Perceptie waar de organisatie staat Waar het veld al mee bezig is Nu: Projecten 1-3 jaar: Experimenten 2-5 jaar:toekomstverkenning Oplossingen (deels)bewezen in andere omgevingen

26 Uitgangspunt 5: Open innoveren in netwerken (1) = CO-CREATIE TUSSEN ZORGVRAGER, ZORG / GEMEENTE, COMMERCIE EN ONDERWIJS, o.a.: Bedrijven & partners (consortium) Universiteiten, hogescholen, MBO s Kennisinstellingen (TNO, Health Valley, ) Subsidieverstrekkers (regionaal gemeente, provincie, landelijk - Agentschap.nl, europees ESF, EFRO ) Zorgverzekeraars Fondsen

27 Ge ne re r en Ra ffin er en Project management 1 X Stuurpunten eren en 2 Ex pe rim en ter Initiëren 3 t Selec Vrijheidsgraden Uitgangspunt 5: Open innoveren (2) Re ali se Innovatieproces Tijd 4 ren e c Ac en r pte

28 Uitgangspunt 6: Experimenteren! Zorgvrager centraal o.b.v. kernvraag!!!!! Onderzoek naar - en experimenten met technologie om zorgvrager te helpen met diens dagelijkse zorg of probleem, gericht op maximale zelfredzaamheid. Idem voor zorgprofessional voor maximale professionaliteit en arbeidsvreugde! Seeing = believing!! Oplossing duurzaam exploitabel integreren in dagelijks leven/zorgproces.

29 WAT Voorbeelden van innovaties met Woon- & Zorgtechnologie Bekend/bewezen: Beeldzorg: zorg op afstand Medido: medicatieverstrekking op afstand Opschaling: Obli: monitoring vochthuishouding GoOV: reishulp voor OV ter vervanging van taxi AVICS/SOS: (Zelflerend) sensorsysteem dat leefpatroon analyseert en meldingen genereert Ontwikkeling / testfase: Wellnessdouche: zo zelfstandig mogelijk badderen EmotieMeetSysteem

30 Beeldzorg Kernvraag: Hoe kan de 'community' van de zorgvrager worden betrokken bij diens zorg & welzijn? Doel: Zelfredzaamheid, formele informele zorg, minder begeleiding, minder reistijd. Oplossingsrichting: beeldbellen, zorg op afstand Oplossingen met beeldzorg in: V&V, GGZ, GZ Extramuraal & intramuraal en welzijn, arbeid en zorg 24 x 7 en '8 8' setting t.a.v. ondersteuning. Opschalen o.b.v. positieve businesscase!

31 Medicatieverstrekking Medido Kernvraag: Zorgvragers herinneren aan hun medicatieinname en voorkomen van medicatiefouten. Doel: Betere inname-discipline; verlagen aantal medicatiefouten; verlagen zorgkosten a.g.v. vervolgkosten. Oplossingsrichting: Apparaat gekoppeld aan internet dat medicatie verstrekt en signaal genereert bij niet innemen.

32 Vochthuishouding-monitoring: Obli Kernvraag: Vochthuishouding bij ouderen is 'te droog' Doel: Ouderen helpen gedurende de dag voldoende te drinken en bij afwijkingen henzelf te attenderen en in 2e instantie hun achtervang te attenderen. Oplossingsrichting: Meetsysteem gekoppeld aan PC en internet, dat signaleert, attendeert en meldt.

33 GoOV (1) Kernvraag: Hoe kunnen belemmeringen worden weggenomen die gehandicapten weerhoudt zelfstandig te reizen? Doel: Zelfstandig(er) reizen daadwerkelijk van deur tot deur mogelijk maken o.b.v. dynamische reisinformatie. Oplossingsrichting: Eindgebruiker met reisinformatie op smartphone. Begeleider bereidt reizen voor en beheert (op internet). Mobiel apparaat en internet staan continu in contact met elkaar voor juiste informatie. Toezicht op reizigers door callcenter.

34 GoOV (2) Oplossing: Voorbereide reismogelijkheid met koppelingen met GPS, OV-data, Google Maps, Google Streetview. Individueel aanpasbare aanwijzingen. Reis ondersteunt door middels kleine stapjes en gesproken en visuele ondersteuning tijdens de reis. Hulplijn/callcenter voor reiziger. Monitoren op afstand door callcenter. Calamiteitentaxi indien reis niet lukt. Kom naar de workshop! Of kijk op

35 GoOV helpt verstandelijk gehandicapten bij reizen met OV: zelfstandig, veilig, geen taxi-gedoe meer & 25% minder zorgkosten -

36 AVICS S.O.S. Sensorsysteem Kernvraag: Zicht hebben op cliënten zonder camera. Doel: Cliënten het vertrouwen geven dat zij gezien worden als het nodig is, en mantelzorgers en zorgprofessionals het vertrouwen geven dat zij een melding krijgen als ondersteuning echt nodig is.

37 S.O.S. sensorsysteem Oplossingsrichting: Sensorsysteem dat vitale levenstekens verzameld; gebruik van koelkast, bank, deur, WC, slaapkamer, maar ook onrust in bed + vallen. M

38 EmotieMeetSysteem (EMS) Kernvraag: Verminderen agressie, door eerder (oplopende) spanningen te kunnen herkennen. Doel: Veiliger werkplek, voorkomen escalaties en inzet van Middelen & maatregelen. Oplossingsrichting: Emoties meetbaar maken via 3 parameters en plaatsbepaling: (1) Lichaamsfuncties (huidspanning, bloeddruk) (2) Klank/stemgeluidherkenning (3) Gelaatsuitdrukkingsherkenning Oplossing: Meetsysteem, melding op pieper en koppeling aan domotica.

39 Wellnessdouche (1) Kernvraag: Hoe kan een zorgvrager zo onafhankelijk mogelijk van de zorgverlener 'badderen'? Doel: Zelfstandig douchen en drogen zonder hulp van een zorgverlener (+ aan- en uitkleden!). Oplossingsrichting: Wasstraat, aangestuurd door bijv. spraak- of oogbolbesturing. Oplossing:. Ga naar de workshop!

40 Wellnessdouche (2)

41 Handige links

42