Algemene schoolvisie

Transcriptie

1 Algemene schoolvisie Aangepast augustus Het Pedagogisch Project van het Gemeenschapsonderwijs (PPGO) Het Pedagogisch Project van het Gemeenschapsonderwijs is een project dat gefundeerd is op neutraliteit en actief pluralisme. Het beantwoordt ook aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en aan de Verklaring van de Rechten van het Kind. Het biedt iedereen kansen op een optimale ontplooiing van zijn of haar talenten en is steeds gericht op de totale ontwikkeling van het individu. Daarbij wordt extra aandacht geschonken aan de vorming van een kritische en creatieve houding tegenover mens, natuur en samenleving. Het Pedagogisch Project berust op zeven pijlers : 1. Fundamenteel vertrouwen hebben in zichzelf en met openheid anderen kunnen benaderen, met erkenning van hun eigenheid. Mensen die onvoldoende zelfvertrouwen hebben, zijn vaak gefrustreerd en angstig. Ze zijn bang voor alles wat afwijkt van de norm, voor alles wat nieuw of anders is. Ze vormen een zwakke prooi voor volksmenners Het Gemeenschapsonderwijs wil kinderen en jongeren daarom zelfstandig leren denken en beslissingen nemen. 2. Een open geest hebben, zonder vooroordelen, met belangstelling en respect voor ieders mening. Onze samenleving krijgt gaandeweg een meer multicultureel karakter, maar niet iedereen onderkent de verrijking die daarmee gepaard gaat. Vaak leidt een slecht begrepen beveiliging van de eigen identiteit dan ook tot het hanteren van vooroordelen of eng radicalisme. De vrijheid van meningsuiting maakt het bovendien mogelijk dat aanhangers van extreme visies minder kritisch ingestelde mensen kunnen manipuleren met gestroomlijnde vooroordelen om de maatschappelijke orde naar hun hand te zetten. Vooroordelen zijn pijnlijk. Om ze te bestrijden is in de opvoeding van onze jeugd een fundamentele basis van open sociale bewogenheid een absolute prioriteit. Het Gemeenschapsonderwijs leert kinderen en jongeren hoe ze vooroordelen van feiten kunnen onderscheiden, zodat ze zich niet laten misleiden door als waarheid vermomde leugens. 3. Mondig zijn, zodat men zijn ideeën voor de medemens helder en juist kan vertolken. 1 van 7

2 Wie iets te zeggen wil hebben, moet zich behoorlijk leren uitdrukken. In de scholen van het Gemeenschapsonderwijs leren kinderen en jongeren dan ook voor zichzelf en anderen op te komen en hun eigen standpunten te verdedigen. 4. Intellectueel nieuwsgierig blijven, met een levenslange zin voor studie en vorming. Een getuigschrift of diploma behalen is in het Gemeenschapsonderwijs geen doel op zich, maar een middel om toegang te krijgen tot verdere studie of tot een bepaald beroep. Ons ideaal is mensen te vormen die zich hun leven lang verder blijven vervolmaken en die voortdurend nieuwe kennis willen opdoen. De school geeft de aanzet tot die intellectuele nieuwsgierigheid, die ervoor zorgt dat mensen niet uitgeblust en hopeloos achterop raken. 5. Getuigen van emotionele, esthetische en morele bewogenheid. Kennisoverdracht is maar een van de doelstellingen van het Gemeenschapsonderwijs. Wij zijn er immers niet op uit onverschillige bollebozen af te leveren. In het leven van een mens vervult ook het gevoel een belangrijke rol en daarom moeten kinderen positief leren omgaan met hun eigen emoties en die van anderen. De ontwikkeling van het geweten, van een rechtvaardigheids- en verantwoordelijkheidsgevoel, krijgt in het Gemeenschapsonderwijs dan ook de volle aandacht. 6. Oog hebben voor de sociale werkelijkheid en de maatschappelijke ongelijkheden. Het is een gevaarlijke illusie te denken dat iedereen bij zijn geboorte dezelfde kansen heeft en dus ook het lot beschoren krijgt dat hij of zij verdient. In werkelijkheid krijgen sommige mensen alles op een gouden schoteltje aangeboden, terwijl anderen moeten vechten voor een menswaardig bestaan. Het Gemeenschapsonderwijs probeert die ongelijkheden weliswaar te corrigeren, maar schermt zijn leerlingen toch niet af van de sociale werkelijkheid. Wij willen kinderen en jongeren geen rad voor ogen draaien, maar hen integendeel leren op te komen voor de Rechten van de Mens, voor de democratie en voor meer sociale rechtvaardigheid. 7. De gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen niet enkel als ideaal vooropstellen, maar zich ook inspannen om dit ideaal in de praktijk te verwezenlijken. Alle scholen van het Gemeenschapsonderwijs zijn scholen waarin jongens én meisjes toegang hebben tot elke studierichting. Zo beleeft het Gemeenschapsonderwijs al jaren de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen. Toch worden we in de praktijk nog geregeld geconfronteerd met verdoken vormen van discriminatie, zowel in de samenleving als binnen de schoolmuren. Het volstaat het aantal vrouwen in ons parlement of het aantal vrouwelijke topfunctionarissen te tellen om in te zien dat de door de wet voorgeschreven gelijkwaardigheid in de praktijk nog lang geen werkelijkheid is geworden. Een nieuwe uitdaging voor het Gemeenschapsonderwijs. Invulling PPGO in onze school en eigen accenten Onderwijs voor hoofd, hart en handen : een brede vorming In onze school streven we de totale persoonlijkheidsontwikkeling na. We streven ernaar de kinderen maximale ontplooiingskansen te bieden en hen op te voeden tot wereldburgers. We beschouwen het als onze hoofdopdracht de kinderen te begeleiden binnen alle ontwikkelingsgebieden zowel socio-emotioneel, cultureel als cognitief. Deze brede vorming streven we na via actief en constructief leren. Actief en constructief leren We streven naar actief leren : De leerlingen leren zoveel mogelijk al doende in tegenstelling tot het louter abstract-cognitief verwerken van leerinhouden. 2 van 7

3 Constructief leren impliceert dat we de leerlingen aansporen om zelf na te denken en eigen oplossingsstrategieën te ontwikkelen om een probleem of opdracht aan te pakken. De essentie van actief en constructief leren is dat we de kinderen in de eerste plaats aanspreken als productieve en creatieve mensen. Het brengt mee dat we waar mogelijk kiezen voor activerende werkvormen waarbij de kinderen vanuit hun eigen inbreng kunnen werken alsook met elkaar kunnen samenwerken. Brede vorming en actief en constructief leren in de praktijk : De kinderen krijgen de kans om actief met de verschillende inhouden om te gaan en te experimenteren (bewegen, handelen, tonen, manipuleren, ervaren, zich uitdrukken, ). Hierbij maken we gebruik van een variatie aan didactische werkvormen en materialen. Kinderen krijgen de kans successen te beleven. De eigen waarneming en interesse van de kinderen vormt een belangrijk aanknopingspunt voor verdere exploratie en onderzoek. De actualiteit is een permanent aandachtspunt. Coöperatieve werkvormen worden geïntegreerd in de klaspraktijk (tutor-lezen, duo-taken, groepswerk,.). Er is aandacht voor een positief klasklimaat. Tijdens kringgesprekken is er ruimte voor standpunten vanuit de eigen beleving. Aandacht voor studie- en planningsmethoden Er wordt veel aandacht besteed aan de sociale vaardigheden en kinderen krijgen de kans om hun emoties te tonen en te leren begrijpen. Kinderen participeren via de leerlingenraad aan het schoolbeleid en staan zo mee in voor het creëren van een ordelijke, veilige en aangename leeromgeving. Muzisch-creatieve aspecten en aspecten van techniek krijgen een belangrijk aandeel. We nemen de tijd voor lichamelijke expressie (dans, mime, toneelspel, ). De leerkrachten lichamelijke opvoeding zorgen voor een uitgebreid aanbod aan sportactiviteiten, zowel tijdens de schooluren als naschools. Ze doen daarvoor een beroep op externe organisaties zoals SVS. De school organiseert een waaier aan naschoolse activiteiten. De school organiseert in samenwerking met de muziekacademie naschools muziekonderwijs. De school organiseert in samenwerking met de tekenacademie naschoolse tekenles. De manier waarop wij evalueren weerspiegelt onze aandacht voor een brede vorming. We trachten hierbij de focus te verschuiven van product naar proces. Geïntegreerd werken We streven ernaar om meer en meer geïntegreerd te gaan werken en zo tot fundamenteler leren te komen. De werkelijkheid wordt immers ook niet kunstmatig opgesplitst in verschillende vakjes. Geïntegreerd werken is nauw verbonden met actief en constructief leren. Om tegemoet te komen aan het geïntegreerd werken vertrekken we vanuit thema s. In het kleuteronderwijs zijn alle leergebieden hieraan gekoppeld. In de lagere school bevatten de thema s zowel het leergebied Nederlands als WO als Frans. De klasbib, maar ook de computer in de klas, laat de leerlingen toe informatie op te zoeken. Ook smartborden en touch-screens staan hierbij ter beschikking van leerlingen en leerkrachten van de lagere school. Elk jaar gaan de leerlingen van het derde en zesde leerjaar op GWP. Dergelijke geïntegreerde werkperiode is de gelegenheid bij uitstek om geïntegreerd aan de slag te gaan. Opvoeden tot wereldburgers In onze school hebben we aandacht voor mondiale vorming en de verschillen die er zijn tussen mensen in het algemeen en onze leerlingen in het bijzonder. We trachten onze communicatie met 3 van 7

4 alle betrokkenen te voeren vanuit evenwaardigheid. Ook onze leerlingen nemen we mee in het verhaal van communicatie vanuit evenwaardigheid. Aan de hand van de actualiteitenhoek besteden we voortdurend aandacht aan wat er zich in de wereld afspeelt. De actualiteit is tevens de aanleiding tot het nemen van bijzondere initiatieven. Het team van leerkrachten levensbeschouwelijke vakken organiseert regelmatig een schoolactie gelinkt aan de actualiteit. Omgaan met verschillen We willen kinderen maximale ontwikkelingskansen aanbieden. Daarom stemmen we ons onderwijsaanbod af op het ontwikkelingsniveau, de sterktes en uitdagingen van de kinderen. Alle kinderen zijn verschillend. Het is op die verschillen dat we ons onderwijsleerproces afstemmen. In de kleuterschool wordt differentiatie toegepast o.a. via het werken in hoeken maar ook via de extra ondersteuner in de klas. In de lagere school streven we ernaar waar mogelijk onze lessen te organiseren vanuit het ADI-model (activerende directe instructie). Zo kunnen sommige leerlingen zelfstandig aan de slag waar anderen nog verdere instructie krijgen. We voorzien per leerling per week tevens 3 differentiatie-uren, waar kinderen kunnen werken aan hun uitdagingen. Onze leerkrachten volgen samen met de ondersteuners en de zorgcodi de curricula van onze leerlingen nauwgezet op in functie van optimaal afstemmen op de noden van elk kind. Onze school is zich bewust van haar draagkracht. Wanneer we samen met de ouders en het CLB vaststellen dat één van onze leerlingen nood heeft aan begeleiding gaan we samen op zoek naar het beste curriculum voor dit kind.. Wanneer externe participanten worden aangesproken trachten we vanuit een optimale samenwerking een toegevoegde waarde voor het kind en zijn of haar ouders te realiseren. Emancipatorisch onderwijs ontwikkelen van zelfstandigheid We willen de leerlingen ertoe brengen om als bewuste, actieve en verantwoordelijke partners aan de samenleving deel te nemen. De individuele persoon moet in de samenleving niet alleen maximale ontplooiingskansen krijgen, maar ook bijdragen tot de ontplooiing van anderen. Emancipatorisch onderwijs in de praktijk: Aandacht voor roldoorbrekende acties (in leerinhouden, werkvormen en leeractiviteiten). Aandacht voor grote weerbaarheid en zelfredzaamheid. Aandacht voor kinderrechten via participatie (leerlingenraad). Aandacht voor het zoveel mogelijk respecteren van wat kinderen zelfstandig kunnen en willen, ook op vrij jonge leeftijd. Aandacht voor de eigen beslissingsmogelijkheden van kinderen (leerlingenraad). Stimuleren van een kritische houding. De school biedt een stimulerende en groene omgeving om te ontwikkelen en te spelen. Werken aan sfeer en relaties / sociale vaardigheden We streven op onze school naar een goede sfeer die de interactie tussen de verschillende onderwijsparticipanten bevordert. Het welbevinden van alle betrokkenen i.h.b. van onze leerlingen staat voorop. Hoe werken we hieraan in de praktijk: Tijdens het toezicht zijn de leerkrachten steeds aanspreekbaar voor de kinderen. De leerkrachten tonen interesse voor wat de leerlingen vertellen. De leerkrachten hanteren een empathische luisterhouding. Ze streven ernaar om de echte boodschap te begrijpen die de kinderen hen te vertellen hebben, vanuit een houding van respect voor iedereen. 4 van 7

5 Via het begeleidingsdossier en de overgangsgesprekken verkrijgen de leerkrachten bij aanvang van het schooljaar belangrijke informatie met betrekking tot hun leerlingen. We zorgen ervoor dat de door ons gekozen werkvormen sociale interactie mogelijk maken. We hebben oog voor leerlingenrechten en participatie (leerlingenraad). Kinderen participeren aan activiteiten met andere klassen. Leerkrachten waken erover dat elk kind successen kan beleven. Er zijn activiteiten waarop ook de ouders/grootouders worden uitgenodigd. De samenwerking binnen het schoolteam streeft naar een cultuur van openheid en positieve appreciatie. Er wordt geregeld overleg gepleegd. Via een kernteam in de lagere school alsook in de kleuterschool alsook via de werkgroepen zijn leerkrachten mee verantwoordelijk voor het schoolbeleid. Er is ruimte voor de eigen expressie van de leerlingen : leerlingenwerkjes worden zichtbaar opgehangen in de school. De school- en klasafspraken worden duidelijk gevisualiseerd en geregeld met de leerlingen besproken. De klasafspraken worden samen met de leerlingen opgesteld en vanuit een gezamenlijke doelgerichtheid vastgelegd. De schoolafspraken, opgesteld in leerlingengedrag, worden zichtbaar opgehangen op relevante plaatsen. De inhoud, de funderingen achter deze afspraken, alsook het naleven ervan worden besproken tijdens het klasforum in de lagere school en de kring in het kleuteronderwijs.. De leerkrachten begeleiden de ontwikkeling van het sociale handelen van de leerlingen. Ze maken hiervoor o.a. gebruik van de SOEMO-kaarten (vanaf de 2de kleuterklas). Ook het forum (L.S.) en de kring (K.O.) blijken hiervoor een adequate media. De leerkrachten van de lagere school screenen de sociale relaties in hun klas via een sociogram. Ze doen dit minstens twee keer per jaar. De leerkracht gebruikt de aldus verkregen informatie voor het samenstellen van groepen en het begeleiden van de hen toevertrouwde kinderen. Drie keer per jaar screent de leerkracht het welbevinden van de leerlingen en koppelt hieraan acties waar nodig. Het rapport in de lagere school alsook het groeiboekje in de kleuterschool geeft informatie weer over het welbevinden alsook de ontwikkeling van de sociale vaardigheden van elk kind. Participatie van ouders We zien ouders als partners in de begeleiding van hun kind, d.w.z. dat we hen meenemen in het leertraject dat we met hun kind doorlopen. Dit houdt geenszins in dat we ervan uitgaan dat zij hun kind thuis verder actief begeleiden in hun leerproces, hoewel sommige van onze ouders vanuit eigen keuze zelf in deze rol stappen. We verwachten van onze ouders wel dat ze hun kind de mogelijkheid, de tijd en de plaats geven om zelfstandig huiswerk te maken/te studeren. De ouders kunnen in het schoolbeleid participeren via de schoolraad en het oudercomité. Daarnaast nodigen wij hen ook uit op open klasmomenten zodat ze voeling krijgen met de belevingswereld van hun kind op onze school. Onze leesmeester is tevens een ouder. Er heerst een sfeer van openheid tussen de leerkrachten, de directeur en de ouders. School zonder drempels Op onze campus kunnen kinderen terecht van 2,5 en 18 jaar. De leerlingen worden in deze schoolloopbaan tweemaal met een overgang geconfronteerd nl. de overgang van kleuter- naar lager onderwijs en de overgang van lager naar secundair onderwijs. Via gepaste initiatieven en een constructieve samenwerking tussen de leerkrachten van de opeenvolgende niveaus ijveren we ernaar een vlotte overstap te bewerkstelligen. 5 van 7

6 Uiteraard is het niet zo dat wij onze leerlingen exclusief voorbereiden op verdere studies in het Koninklijk Atheneum te Etterbeek. Onze basisschool heeft haar eigen finaliteit. Bij het toekennen van de getuigschriften basisonderwijs zijn de eindtermen, in concreto de leerplannen onze toetssteen. Toch zien we de aanwezigheid van een secundaire school op dezelfde campus als een kans om ons eigen onderwijs te verrijken. De overlegmomenten tussen de leerkrachten van de verschillende niveaus zijn hierbij het platform. In onze school maken we dus werk van drempelverlaging K3 L1 : Er worden integratie-activiteiten georganiseerd en er zijn klasoverschrijdende afspraken gemaakt over aanpak en klasbeeld. De betrokken personeelsleden plegen geregeld overleg. L6-1ste middelbaar : Er worden integratie-activiteiten georganiseerd. Er zijn afspraken over de leerinhouden en aanpak van bepaalde leergebieden en er is uitgebreid aandacht voor de leergebiedoverschrijdende eindtermen leren leren. In de loop van de het vijfde en het zesde leerjaar worden onze leerlingen begeleid bij hun studiekeuze. Zo bezoeken ze met hun klasleerkracht niet alleen het Koninklijk Atheneum Etterbeek, maar ook andere secundaire scholen Meertaligheid als meerwaarde We zijn een Nederlandstalige basisschool in een Brusselse meertalige context, die elke andere moedertaal als een meerwaarde beschouwt en positief benadert. Alle ouders, alle kinderen, ongeacht hun thuistaal zijn welkom op onze school, maar we verwachten van hen wel een positief engagement t.o.v. het Nederlands. Dit engagement houdt in dat de ouders hun kind aanmoedigen om Nederlands te leren en hiervoor ook zelf inspanningen leveren. Hiertegenover engageert de school zich om alle ouders te ondersteunen in hun weg naar het aanleren van het Nederlands. Wij organiseren Nederlandse lessen voor ouders via het Huis van het Nederlands. Wij verwachten van de ouders van onze leerlingen een hoffelijke houding t.o.v. het gebruik van het Nederlands. Een Nederlandstalige begroeting is een eenvoudige en haalbare manier om die hoffelijkheid vorm te geven. In dit opzicht starten wij dan ook elk oudergesprek in het Nederlands, ook als blijk van respect voor het leren in het Nederlands van de ouders. Indien noodzakelijk voor wederzijds begrip, wordt waar mogelijk overgeschakeld op een andere taal. Ouders zijn vrij een tolk mee te brengen. De boodschap primeert op de gekozen taal. Naast de mondelinge, verloopt ook de schriftelijke communicatie op onze school in principe in het Nederlands. Instructie en interactie in de klas, de specifieke taallessen van moderne vreemde talen uitgezonderd, gebeurt op onze school in principe altijd in het Standaardnederlands. Bij de allerjongste kleuters en bij anderstalige nieuwkomers kan hiervan bij de aanvang van hun schoolloopbaan worden afgeweken ten behoeve van een veilig klimaat, een noodzakelijke voorwaarde voor elk kind om tot leren te komen. Hierbij zal de leerkracht wel telkens de koppeling met het Nederlands maken met het oog op het leren, het waarderen en het gebruik ervan. De klasleerkracht wendt de talige diversiteit van de leerlingen aan waar een vergelijking van talen het leerproces verrijkt. Ook een korte vertaling als opstapje tot leren wordt in bepaalde situaties met toestemming van de leerkracht ingezet als didactisch middel. 6 van 7

7 Onze school richt lessen Frans met native speakers voor de kinderen vanaf de derde kleuterklas. Deze leerkrachten STIMOB (STImulerend Meertalig Onderwijs in Brussel) spreken vanuit hun rol als taalleerkracht hoofdzakelijk Frans met de kinderen, ook buiten klasverband. Tijdens voor- en naschoolse opvang organiseren we diverse Nederlandstalige activiteiten alsook taallessen Italiaans Frans Engels. Hierdoor kunnen onze leerlingen ook buiten de klascontext functioneel Nederlands als speeltaal oefenen. Op termijn wordt die speeltaal voor de kinderen een vanzelfsprekendheid. Uiteraard spreken taalleerkrachten Frans, Italiaans en Engels hun taal met ouders en leerlingen. 7 van 7