EEN NIEUWE WISKUNDETAAL VOOR LEERLINGEN MET EEN VISUELE BEPERKING. Inleiding tot de VLOR- Studiedag 23 maart 2012 Jan Engelen
|
|
- Hanne Mertens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 EEN NIEUWE WISKUNDETAAL VOOR LEERLINGEN MET EEN VISUELE BEPERKING Inleiding tot de VLOR- Studiedag 23 maart 2012 Jan Engelen
2
3 Wiskunde en Braille Braille is en blijft de meest correcte taal voor blinde personen Wiskunde Formules zijn 2D, moeten gelineariseerd worden, dus afspraken nodig; resultaat moet compact zijn Braillecodes voor functies, griekse letters, symbolen enz.. moeten gedefinieerd worden Afspraken hierover zijn midden jaren zeventig gemaakt met Nederland (Van der Mey) Gevolg: opstellen van een rigoureuze handleiding door de heer Notaert (Woluwe)
4
5 Woluwe/Notaert code De Notaert code is: logisch: ze volgt zeer systematisch uitgewerkte regels en kan, vooral in het gespecialiseerd onderwijs, vrij eenvoudig aangeleerd worden. éénduidig: de braillecode volgt strikt de geschreven wiskundige formule en geeft geen interpretatie. Het is dus aan de lezer/student om de formule te begrijpen, bv. is een hoger geplaatste 2 een exponent of een bovenindex? compact: door het gebruik van bijzondere tekens in plaats van afkortingen is de resulterende braillecode zeer compact. MAAR ze is niet geschikt voor slechtziende leerlingen en problematisch in het geïntegreerd onderwijs
6 Geïntegreerd onderwijs Sinds 1980 volgen blinde studenten zoveel mogelijk het gewone/reguliere onderwijs (met hulp van zgn. GON-begeleiders) Enkel mogelijk dank zij de simultane ontwikkeling van bijzondere computergebaseerde hulpmiddelen. Bv. een notitietoestel (in de beginjaren een omgebouwde Perkinsmachine). Deze toestellen bieden de mogelijkheid om de (in Notaertcode ingevoerde) formule in grafische vorm (twee-dimensionaal) af te printen op papier. Communicatie student leerkracht is OK, andersom niet
7 Euroscope Braille Sense
8 Maar blinde studenten gebruikten meer en meer een laptop in plaats van een notitietoestel De leerkrachten kunnen nu digitale documenten rechtstreeks aan hun leerlingen bezorgen. Problematisch voor wiskunde: leerkrachten kennen de Notaert code niet. Daarom begonnen verschillen personen een soort pseudocode te schrijven om wiskunde weer te geven [bv. lijkend op Excel =(3^2+5)/(2+SQRT(7)) ] maar zulke diversiteit was absoluut niet voordelig voor studenten, scholen, omzettingscentra en software ontwikkelaars. Deze tendens speelde ook in het buitenland
9 Daarom: standaardisatie Sterk aanbevolen door de onderwijsgroep van BCBS (Belgische Confederatie van Blinden en Slechtzienden) Vlaamse Onderwijsraad stelde hiervoor in 2010 een werkgroep samen, met als mandaat het ontwerpen van een nieuwe, leesbare, eenduidige lineaire code Maar de Notaert code wordt nog steeds veel gebruikt (bij blinde leerlingen) VANDAAR: (1) VWC, een lineaire code die perfect omzetbaar is in Notaertcode (Braille) én 2D code (2) software ontwikkelingen die deze omzetting on the fly uitvoeren: Sensomath en Math4All
10 VLOR Werkgroep Naam Rita Patteeuw (*) Gilbert Notaert Jan Rottier Bart Simons Jean-Paul Verhasselt Ivo Van Genechten Luc Missotten (*) Marianne Leonet (*) An De Houwer Frank Allemeersch (*) Jan Engelen (*) Natascha Herman achtergrond KI Spermalie Koninklijk Instituut Woluwe Die-'s-lekti-kus vzw Vereniging van Blinden en Slechtzienden Progebraille - Helen Keller vzw Integra Heverlee Katholieke Universiteit Leuven Koninklijk Instituut Woluwe Centrum Ganspoel vzw SENSOTEC nv Katholieke Universiteit Leuven, voorzitter MPI Gemeenschapsonderwijs Johan Van Ransbeek VLOR + [Sarah Van Liefferinge, waarnemer] Comeniusproject (Touching Maths) (*) ook lid van sub-werkgroep Code-ontwikkeling
11 Andere en buitenlandse initiatieven Werden in bij start van de werkgroep kritisch geanalyseerd: Latex (VS) Litex (DE) MathML (internationaal) Lambda (IT) Dediconcode (NL) Mathbraille (FR) Spermaliecode (BE) Odt2braille (internationaal, AEGIS projectontwikkeling KU Leuven) Summer University Maths (Wenen, Telc, Linz) Verschillende andere codes (met dank aan het Comeniusproject Touching Maths) Alle info is gearchiveerd en beschikbaar voor geïnteresseerden (zie verder)
12 VWC: een korte voorstelling In de lineaire code worden ong. alle karakters van een Europees toetsenbord gebruikt voorbeelden: a, x, *, %, {, de cijfers Sommige karakters worden als vóórtekens of afsluiters gebruikt: $-codes, bv. $wt, $br, $plbr µ-codes, bv. µa, µp # (afsluiter), bv. wordt: x_2#^3 (spatievuller) Nog één voorbeeldje: wordt: ^^6$wt a^2n +4##
13 Hoever staan we? VWC is volledig uitgewerkt maar moet nog in klassituaties uitgetest worden Stabiele, geteste versie verwacht tegen juni 2012 Software ontwikkelingen SensoMath en Math4All: prototypes beschikbaar nu, commerciële versies tegen volgend schooljaar Werkgroep zal nog verschillende malen vergaderen voor de opvolging van de code, de testen en de computerimplementatie Bestaande informatie wordt binnenkort via een publieke website ter beschikking gesteld
14 Beschikbare informatie VLOR zet binnenkort een website op met o.m.: Transparanten en teksten van deze studiedag De Vlaamse Wiskunde (braille-)code Gecombineerde handleiding Braille/VWC Bijdrage B.Simons/J.Engelen op de Braille21 conferentie in Leipzig idem, ned. vertaling in Infovisie MagaZIEN 25/4 Enkele voorbeelddocumenten voor gebruik in SensoMath en Math4All Verschillende documenten over de lineaire code ontwikkelingen in het buitenland Alle deelnemers van deze studiedag zullen hierover binnenkort een ontvangen
15 Organisatie Studiedag na welkomstwoord en deze introductie: opsplitsing in drie groepen drie themasessies Principes van VWC (Marianne, Rita, Jan) SensoMath demo (Sensotec) Math4ALL/Mathness demo (Integra) Opgelet: om de twintig minuten wisselen! afsluiten met plenaire discussie- en vragenronde nakaarten bij een drankje
16 Dank contact: Jan Engelen KU Leuven
17 vragen?
Wiskunde in braille: de stand van zaken in Vlaanderen
Wiskunde in braille: de stand van zaken in Vlaanderen Jan Engelen - Katholieke Universiteit Leuven Bart Simons - Blindenzorg Licht en Liefde / Anysurfer In april 2010 werd onder toezicht van de Vlaamse
Nadere informatieSensoMath. Frank Allemeersch. wiskunde nu ook voor studenten met een visuele beperking toegankelijk. algemeen directeur Sensotec nv
wiskunde nu ook voor studenten met een visuele beperking toegankelijk Frank Allemeersch algemeen directeur Sensotec nv Over Sensotec nv Vlaamse KMO gevestigd in Jabbeke 35 werknemers Ontwikkeling technologische
Nadere informatieGEBRUIKERSHANDLEIDING MATH4ALL
GEBRUIKERSHANDLEIDING MATH4ALL 0. Vooraf: Math4all is ontworpen met als doel een veel betere integratie mogelijk te maken mbt het vak wiskunde; tussen student, leerkracht, G.On-leerkracht, medestudenten,
Nadere informatieCentrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap
Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Ganspoel Ganspoel is een gespecialiseerd Centrum voor de begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele (meervoudige)
Nadere informatieAnySurfer Voor een toegankelijker internet. Nationaal Congres Digitale Toegankelijkheid Bart Simons, 29 oktober 2014
AnySurfer Voor een toegankelijker internet Nationaal Congres Digitale Toegankelijkheid Bart Simons, 29 oktober 2014 AnySurfer Een project van Blindenzorg Licht en Liefde vzw = dienstverlenende organisatie
Nadere informatieHulpmiddelen bij visuele problemen
Hannah VZW KWB KAV Herent Hulpmiddelen bij visuele problemen Jan Engelen, Kath. Univ.Leuven Gerrit Van den Breede, KOC, Brussel 24 februari 2005 Plan Soorten visuele problemen Hulpmiddelen voor slechtziende
Nadere informatieWND Wiskunde Notatie Dedicon Primair Onderwijs
WND Wiskunde Notatie Dedicon Primair Onderwijs Inhoud 1 Inleiding...3 1.1 Introductie...3 1.2 Achtergrondinformatie...3 1.3 Opmerking over spaties...3 1.4 Waar vind ik. op de website?...4 2 Tips en aandachtspunten...5
Nadere informatieDe invloed van de zomervakantie op het leren van jonge kinderen. Pieter Verachtert, Jan Van Damme, Patrick Onghena & Pol Ghesquière
De invloed van de zomervakantie op het leren van jonge kinderen Pieter Verachtert, Jan Van Damme, Patrick Onghena & Pol Ghesquière 1 Inhoud presentatie 1. Probleemstelling 2. Literatuur 3. Onderzoeksvragen
Nadere informatieVLOR workshop diversiteit Startcompetenties voor het hoger onderwijs
VLOR workshop diversiteit Startcompetenties voor het hoger onderwijs Cis Van Den Bogaert Saskia Van Bueren Kathleen Vercauteren woensdag 23 maart 2011 1. Startcompetenties voor het hoger onderwijs A. Kennis
Nadere informatieCentrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap
Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Ganspoel Ganspoel is een gespecialiseerd Centrum voor de begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele (meervoudige)
Nadere informatieCentrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap
Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Ganspoel Ganspoel is een gespecialiseerd Centrum voor de begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele (meervoudige)
Nadere informatieVVKBuO scholen type 7
VVKBuO scholen type 7 VLOR Seminarie 29 november Memorandum i.v.m. het onderwijs aan dove en slechthorende kinderen en jongeren al dan niet met meervoudige beperkingen nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
Nadere informatieAmbulante Onderwijskundige Begeleiding voor leerlingen en studenten met een visuele beperking
Ambulante Onderwijskundige Begeleiding voor leerlingen en studenten met een visuele beperking Gewoon naar school, mét begeleiding Wat ziet mijn leerling en wat niet? Zijn er aanpassingen nodig in de klas?
Nadere informatieAmbulante Onderwijskundige Begeleiding voor leerlingen en studenten met een visuele beperking
Ambulante Onderwijskundige Begeleiding voor leerlingen en studenten met een visuele beperking Gewoon naar school, mét begeleiding In de buurt naar school Wat ziet mijn leerling en wat niet? Zijn er aanpassingen
Nadere informatieExamen VWO - Compex. wiskunde A1
wiskunde A1 Examen VWO - Compex Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 25 mei totale examentijd 3 uur 20 05 Vragen 14 tot en met 21 In dit deel staan de vragen waarbij de computer
Nadere informatieSamenvatting. Context. Doelstellingen. Vaardigheden computationeel denken. Katholiek onderwijs. Gemeenschapsonderwijs
Music componist Samenvatting Leeftijd 10-12 jaar Vaardigheden algoritme en procedure decompositie van het probleem voorspellen Totale tijdsduur 150 minuten De leerlingen ontdekken hoe ze een liedje kunnen
Nadere informatieHuisstijl van de Belgische federale overheid. charter voor het gebruik van het logo. be
Huisstijl van de Belgische federale overheid charter voor het gebruik van het logo. be Op 7 juni 2002 belastte de Ministerraad de Eerste Minister en de Minister van Ambtenarenzaken met het op punt stellen
Nadere informatieBrailleTech. Bent u blind? Bent u slechtziend? Er zijn oplossingen om uw dagelijks leven een stuk gemakkelijker te maken!
BrailleTech hulpmiddelenbeurs 14 > 16 okt 2010 11u > 16u30 gratis toegang Bent u blind? Bent u slechtziend? Er zijn oplossingen om uw dagelijks leven een stuk gemakkelijker te maken! Kom ze ontdekken,
Nadere informatieadviesnota de 20-20-doelstelling m.b.t. de hogeronderwijsmobiliteit
adviesnota de 20-20-doelstelling m.b.t. de hogeronderwijsmobiliteit definities en criteria die gebruikt worden om de studentenmobiliteit te meten en te registreren 1/6 Situering Het Leuven / Louvain-la-Neuve
Nadere informatieKINDEREN MET LEES- EN SPELPROBLEMEN HELPEN MET DE COMPUTER... een praktijkverhaal OVERZICHT. Expertise:
KINDEREN MET LEES- EN SPELPROBLEMEN HELPEN MET DE COMPUTER... een praktijkverhaal Voordelen van lees- en schrijfhulpmiddelen op Toekomst? Expertise: - Klasleerkracht van leerlingen met leerproblemen in
Nadere informatieVoorbereidende opgaven Kerstvakantiecursus. Rekenregels voor vereenvoudigen ( ) = = ( ) ( ) ( ) = ( ) ( ) = ( ) = = ( )
Voorbereidende opgaven Kerstvakantiecursus Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in één van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk hem dan uit tot
Nadere informatieAmbulante Onderwijskundige Begeleiding voor leerlingen en studenten met een visuele beperking
Ambulante Onderwijskundige Begeleiding voor leerlingen en studenten met een visuele beperking Gewoon naar school, mét begeleiding Wat ziet mijn leerling en wat niet? Zijn er aanpassingen nodig in de klas?
Nadere informatieJunior College EEN INITIATIEF VAN
Junior College EEN INITIATIEF VAN Junior College is een initiatief van de KU Leuven en KU Leuven Kulak om wetenschap op hoog niveau tot in de klas te brengen. Modules rond wiskunde, geschiedenis en taal
Nadere informatieCamille VANDERHOEFT & Alain ISAAC Vrije Universiteit Brussel Vakgroep MOSI. Online Assessment Dag van de Onderwijsvernieuwing 2007
ONLINE TOETSEN VAN STATISTIEKKENNIS MET CURIOS Camille VANDERHOEFT & Alain ISAAC Vrije Universiteit Brussel Vakgroep MOSI Online Assessment Dag van de Onderwijsvernieuwing 2007 5 juni 2007 1 Overzicht
Nadere informatieLogicsim Hydraulics. Vak/onderwerp Techniek, motorvoertuigentechniek, hydrauliek, mechanica
Logicsim Hydraulics Vak/onderwerp Techniek, motorvoertuigentechniek, hydrauliek, mechanica Hardware-eisen Windows 3.1 of hoger, 486 processor of sneller, 5 Mb vrije ruimte op de harde schijf, 4 Mb RAM,
Nadere informatieADRES: Rozenlaan 37, 9800 DEINZE GEB.DATUM: 03.02.1961 TEL/FAX: 09/ 380 17 98 BURG.STAND: Gehuwd GSM: 0477/38.78.21 e-mail: maja.koitsjeva@skynet.
CURRICULUM VITAE NAAM: KOITSJEVA Maja Georgieva NATIONALITEIT: Belg. ADRES: Rozenlaan 37, 9800 DEINZE GEB.DATUM: 03.02.1961 TEL/FAX: 09/ 380 17 98 BURG.STAND: Gehuwd GSM: 0477/38.78.21 e-mail: maja.koitsjeva@skynet.be
Nadere informatieBekaert harmoniseert SAP documentatie voor 7,000 IT gebruikers
SUCCESVERHAAL Bekaert harmoniseert SAP documentatie voor 7,000 IT gebruikers Dankzij tt performance suite hebben alle 7,000 Bekaert IT gebruikers nu snel toegang tot eenduidige en actuele online handleidingen
Nadere informatiePentomino s. Uitdager van de maand. Algemeen
Uitdager van de maand Pentomino s Rekenen Wiskunde, Groep 6 Algemeen Titel Pentomino s Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Weten wat de eigenschappen van tetromino s en pentomino
Nadere informatieStoomcursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO ( ) = = ( ) ( ) ( ) = ( ) ( ) = ( ) = = ( )
Voorbereidende opgaven VWO Stoomcursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk hem dan
Nadere informatieUitdager van de maand. Rekenen Wiskunde, Groep 8. Algemeen
Uitdager van de maand Geheimschrift Rekenen Wiskunde, Groep 8 Algemeen Titel Geheimschrift Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Weten wat de caesar-code inhoudt (letter/letter vervanging
Nadere informatieLOUIS BRAILLE 200 JAAR Louis braille 200 jaar
LOUIS BRAILLE 200 JAAR Louis braille 200 jaar zaterdag 14 november 2009 LOUIS BRAILLE 200 JAAR Zaterdag 14 november 2009 van 13 uur tot 18 uur in Bibliotheek Tweebronnen te Leuven LOUIS BRAILLE: TWEEHONDERD
Nadere informatieHet identity platvorm IRMA
Het identity platvorm IRMA Nationale Privacy Conferentie 2018, Amsterdam Bart Jacobs Radboud University en Privacy by Design foundation bart@cs.ru.nl 30 jan. 2018 Page 1 of 6 Jacobs 30 jan. 2018 Het identity
Nadere informatiedcroho; Ketenintegratie in opleidingenland Door: Patries van de Kamp, Relatiemanager HO Sandra Warmolts, Projectleider dcroho
dcroho; Ketenintegratie in opleidingenland Door: Patries van de Kamp, Relatiemanager HO Sandra Warmolts, Projectleider dcroho SISLink 2010: 17 juni 2010 Inhoud Hoe werkt het nu Waarom dcroho Resultaat
Nadere informatieKerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter
Voorbereidende opgaven VWO Kerstvakantiecursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk
Nadere informatieHANDS-ON THUISKOOP SYSTEEM
HANDS-ON THUISKOOP SYSTEEM NV VLAAMSE VISVEILING STEDELIJKE VISMIJN NIEUWPOORT Maart- 2013 Versie 1.1 Auteur Mark SMET Aucxis Trading Solutions cvba Zavelstraat 40, 9190 Stekene, België Tel +32 (0)3 790
Nadere informatiePrivate Search. Gebruikershandleiding Corrigeren van de adresgegevens van de vestigingseenheid
Private Search Gebruikershandleiding Corrigeren van de adresgegevens van de vestigingseenheid 18/11/2014 1 Inleiding In deze handleiding wordt weergegeven op welke manier u als ondernemer het adres van
Nadere informatieDossier Opdracht 2. Statistiek - Didactiek
Dossier Opdracht 2 Statistiek - Didactiek Naam: Thomas Sluyter Nummer: 1018808 Jaar / Klas: 1e jaar Docent Wiskunde, deeltijd Datum: 16 september, 2007 Samenvatting De Getal en ruimte serie van EPN biedt
Nadere informatieOVER FAST FOOD GESPROKEN. Finale opdracht van de 23 e Wiskunde A-lympiade
OVER FAST FOOD GESPROKEN Finale opdracht van de 23 e Wiskunde A-lympiade Garderen, 9 en 10 maart 2012 1 Colofon De Wiskunde Alympiade is een initiatief van het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht
Nadere informatieVakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Applicatieontwikkeling van het profiel MVI vmbo beroepsgericht
Vakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Applicatieontwikkeling van het profiel MVI vmbo beroepsgericht Deze vakinhoudelijke uitwerking is ontwikkeld door het Redactieteam van de Schooleamenbank vmbo voor dit
Nadere informatieExamencursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter
Voorbereidende opgaven VWO Examencursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk hem dan
Nadere informatieEdu-tekstbestanden en schermuitleessoftw
Edu-tekstbestanden en schermuitleessoftw are Handleiding en tips. (versie 1, 13 maart 2015) Inleiding NB: als deze tekst is uitgeprint en bewaard, controleer dan op http://educatief.dedicon.nl op de pagina
Nadere informatieMODULE Evidence Based Midwifery
VZW Vlaamse Organisatie van Vroedvrouwen vzw MODULE Evidence Based Midwifery Van Schoonbekestraat 143 Sint-Jacobsmarkt 84 2018 Antwerpen 2000 Antwerpen Programma Overzicht Dag 1: maandag 8 november 2010
Nadere informatie* de rol van de ouders en de school op gebied van gebruik van social media.
Samenvatting vergadering 9 december 2015 Na het vaststellen van de notulen van de vergadering van 28 oktober 2015 werd, in lijn met de eerder vastgetselde centrale onderwerpen, door 2 ouders van de oudervereniging
Nadere informatieAtheneum Boom en ICT. Inleiding
Inleiding Vermits computers niet meer weg te denken zijn uit onze maatschappij, doet onze school dan ook haar uiterste best om onze leerlingen vaardigheden en attitudes bij te brengen op het gebied van
Nadere informatieSAMENWERKINGSOVEREENKOMST
SAMENWERKINGSOVEREENKOMST Gesloten tussen: Knooppunt vzw, Met maatschappelijke zetel te 2140 Borgerhout, Te Boelaerlei 37, KBO 0818.484.416 Hier rechtsgeldig vertegenwoordigd door [naam], [functie] Hierna:
Nadere informatieInleiding Latex als wiskundige tekstverwerker
Inleiding Latex als wiskundige tekstverwerker C.A.J. Hurkens 5 december 2002 Samenvatting In dit stukje zien we in vogelvlucht de meest in het oog springende mogelijkheden die het pakket L A TEX biedt
Nadere informatieVergelijkingseditor 2007
Vergelijkingseditor 2007 Wiskunde Module 1a Wiskunde en ICT 1 WISKUNDE EN ICT Tijdens de lessen wiskunde op deze hogeschool met de laptop moet je ook voor wiskunde de laptop zinvol gebruiken. Dat dit niet
Nadere informatieRedactie van vonnissen en arresten: vormelijke en inhoudelijke vereisten
Redactie van vonnissen en arresten: vormelijke en inhoudelijke vereisten Ref.: JUR-037 Doelgroep magistraten van de zetel die hun loopbaan hebben aangevat sinds 1 januari 2014 op basis van het slagen voor
Nadere informatieWiskunde Lesperiode 1
Wiskunde Lesperiode 1 Proefwerk analyse & Voorbereiding op de herkansing of hoe je je wiskunde materiaal ook kunt gebruiken. Wat gaan we doen? Overzicht creëren. Planning maken. Fouten opsporen en verbeteren.
Nadere informatieBOUW EEN INTELLIGENTE ROBOT IN DE KLAS
BOUW EEN INTELLIGENTE ROBOT IN DE KLAS Peter Bertels peter@dwengo.org http://www.dwengo.org WIE IS DWENGO VZW? Dwengo vzw wil iedereen helpen om echt aan de slag te gaan met micro-controllers. We hebben
Nadere informatieDE ASTRO PI PROGRAMMEREN VOOR MISSION ZERO
DE ASTRO PI PROGRAMMEREN DOCENTENHANDLEIDING 1 Deze handleiding is bedoeld om leerlingen te ondersteunen bij de Astro Pi Challenge, waarbij leerlingen een programma voor de Astro Pi-computer in het ISS
Nadere informatieNIEUWSBRIEF OKTOBER. Kinderboekenweek. Vrije dag en studiedag
1 oktober 2015 NIEUWSBRIEF OKTOBER De Spinaker Kortenaerkade 22 1813 SV Alkmaar 072-5411800 Kinderboekenweek Door Mirjam de Boorder Van 7 t.m. 18 oktober is het weer Kinderboekenweek! Dit jaar staan k
Nadere informatie3KA Toegepaste informatica
3KA Toegepaste informatica Thierry Willekens, leerkracht Koninklijk Technisch Atheneum Mol 2008 WOORD VOORAF Alle leerlingen verwerven de basisvaardigheden van ICT in het eerste jaar van de eerste graad
Nadere informatieSociaal Competent Toolbox
Sociaal Competent Toolbox Software-handleiding Handleiding bij het boek Sociaal Competent Auteurs: Roel Grit, Roelie Guit, Nico van der Sijde ISBN 90 01 30004 9 Website: www.sociaalcompetent.wolters.nl
Nadere informatie20 De leerling leert alleen en in samenwerking met anderen in praktische situaties wiskunde te herkennen en te gebruiken om problemen op te lossen
Onderwerp Lineaire verbanden H1 20 De leerling leert alleen en in samenwerking met anderen in praktische situaties wiskunde te herkennen en te gebruiken om problemen op te lossen 26 De leerling leert te
Nadere informatieHet Jaarplan 2011-2012 is voor dit jaar geschreven en opgesteld door de clusterdirecteur. Dit i.v.m. wisseling van directie op onze school.
SCHOOLJAARVERSLAG 2011-2012 1. Algemene informatie De leerlingen: Op de teldatum, 1 oktober 2011, telde onze school 181 leerlingen, verdeeld over 8 groepen. Uit de prognose blijkt dat het leerlingenaantal
Nadere informatieBuitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 163 van KATHLEEN HELSEN datum: 21 januari 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Buitengewoon onderwijs - Bijkomende
Nadere informatieTiming: 50 min. Graad: 1-2. Leerplandoelen: VVKBAO:
Graad: 1-2 Timing: 50 min. Leerplandoelen: VVKBAO: WO TE 6.18 Kinderen kunnen met techniek omgaan in verschillende toepassingsgebieden. WO TE 6.18.1 Dat houdt in dat ze technische realisaties uit verschillende
Nadere informatieWiskunde en ICT 1. Met het lettertype wiskunde.ttf kan je onderstaande wiskundige symbolen invoegen.
Vergelijkingseditor 2010 Wiskunde Module 1a Wiskunde en ICT 1 WISKUNDE EN ICT Tijdens de lessen wiskunde op deze hogeschool met de laptop moet je ook voor wiskunde de laptop zinvol gebruiken. Dat dit niet
Nadere informatieSchoolse Tradities. Inhoud. Informatie voor de leerkracht. bovenbouw primair onderwijs
Schoolse Tradities Informatie voor de leerkracht bovenbouw primair onderwijs Inhoud 1 Het project 2 De voorbereiding 3 Het interview 4 De verwerking 5 Meer informatie 1 Het project Inhoud Tijdens dit project
Nadere informatieRenovatiepact. WG financiering Thema prefinanciering. 29 mei 2015, Brussel
Renovatiepact WG financiering Thema prefinanciering 29 mei 2015, Brussel Presentatie Factor4 (Sven Wuyts): ESCO-project in Presentatie Belgische Crowdfunding Federatie (Luc Beknopte terugkoppeling plenair
Nadere informatieSURFconext Cookbook. Het koppelen van Alfresco aan SURFconext. Versie: 1.0. Datum: 8 december 2013. 030-2 305 305 admin@surfnet.nl www.surfnet.
SURFconext Cookbook Het koppelen van Alfresco aan SURFconext Auteur(s): Frank Niesten Versie: 1.0 Datum: 8 december 2013 Radboudkwartier 273 3511 CK Utrecht Postbus 19035 3501 DA Utrecht 030-2 305 305
Nadere informatieAcceleratorprogramma en BMUC as is en to be
Acceleratorprogramma en BMUC as is en to be Informatiesessie op 20 mei 2016 Dr. Guy Buyens Algemeen directeur AZ Jan Portaels Voorzitter werkgroep ICT Zorgnet-Icuro Huidige situatie Minder dan 20% van
Nadere informatieNaar een schoolwerkplan dat leeft!
Naar een schoolwerkplan dat leeft! NODEN VRAGEN? Meerwaarde Valkuilen Wettelijk Art. 47 minimale elementen van SWP 1. De omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten
Nadere informatieRekenen-wiskunde in samenhang met didactiek of als aparte lijn. Werkgroep Panama conferentie 2014
Rekenen-wiskunde in samenhang met didactiek of als aparte lijn Werkgroep Panama conferentie 2014 Inhouden Inleiding Presentatie Resultaten van een praktijkverkenning naar relevantie en inschatting bekwaamheid
Nadere informatieAuteur boek: Vera Lukassen Titel boek: Excel Expert 2013. 2013, Serasta Uitgegeven in eigen beheer info@serasta.nl Eerste druk: November 2013
Auteur boek: Vera Lukassen Titel boek: Excel Expert 2013 2013, Serasta Uitgegeven in eigen beheer info@serasta.nl Eerste druk: November 2013 ISBN: 978-90-820856-4-8 Dit boek is gedrukt op een papiersoort
Nadere informatieInfosessie 25 aug 2011, samenvatting
Infosessie 25 aug 2011, samenvatting Inhoud Voormiddag: presentatie & demo s Voorstelling: ENW-project - Aanbod: ELO,Web-cms,infrastructuur, onderhoud, door http://www.augent.be/enw/ (project enw-elo)
Nadere informatieCheck digitale informatie met NVDA.
Check digitale informatie met NVDA. Check digitale informatie met NVDA. Toegankelijk met schermlezer. Inhoudsopgave NVDA-schermlezer?... 2 Aan de slag... 3 Installatie... 3 Eerste keer starten... 3 Instellingen...
Nadere informatieGROEPSAANKOOP SCHOLEN BASIS- EN SECUNDAIR ONDERWIJS
MAATSCHAPPELIJK PROJECT CERA: DYSLEXIESOFTWARE IN DE SCHOOL GROEPSAANKOOP SCHOLEN BASIS- EN SECUNDAIR ONDERWIJS In samenwerking met Cera en Technologie en Integratie (T&I) en Sensotec kunnen we al onze
Nadere informatieEngagementsnota Campus Don Bosco Groot-Bijgaarden/Dilbeek
Engagementsnota Campus Don Bosco Groot-Bijgaarden/Dilbeek 1. Situering De Vrije Kleuterschool Savio Dilbeek, de Vrije Basisschool Don Bosco Groot- Bijgaarden en Don Bosco Instituut Groot-Bijgaarden bundelen
Nadere informatieBuSO GON-BEGELEIDING VANUIT BUSO TEN DRIES LANDEGEM ALGEMENE LEIDRAAD
BuSO GON-BEGELEIDING VANUIT BUSO TEN DRIES LANDEGEM ALGEMENE LEIDRAAD Schooljaar 2013-2014 Gegevens GON-begeleider Leidraad voor ouders Vanuit het BuSO Ten Dries wordt GON-begeleiding aangeboden aan adolescenten
Nadere informatieWIE VOERT DE REGIE? STUDENT OF INSTELLING?
WIE VOERT DE REGIE? STUDENT OF INSTELLING? handicap + studie Linda Nieuwenhuijsen Nationale dyslexie conferentie 2010 13 oktober 2010 WIE IS VERANTWOORDELIJK? STUDENT, INSTELLING OF OVERHEID? handicap
Nadere informatieFinanciële geletterdheid: wat kan de bijdrage zijn vanuit het vak wiskunde?
Wie ben ik? verantwoordelijke voor de Specifieke Lerarenopleiding wiskunde KU Leuven Financiële geletterdheid: wat kan de bijdrage zijn vanuit het vak wiskunde? Johan Deprez 09/10/17 slides op mijn website
Nadere informatieDe Ishihara-test in het kader van de screening naar kleurzinafwijkingen in het CLB:
De Ishihara-test in het kader van de screening naar kleurzinafwijkingen in het CLB: Vergelijkend onderzoek naar de waarde bij gebruik van een oude of een nieuwe test Meredith Verlooy Inleiding Mannen 8%,
Nadere informatieIjkingstoets voor toekomstige
Ijkingstoets voor toekomstige wetenschapsstudenten Carolien Van Soom Lerarendag Faculteit Wetenschappen 7 mei 2014 Ijkingstoets voor toekomstige wetenschapsstudenten 1. Achtergrond 2. Opzet ijkingstoets
Nadere informatieBijlage: Activering stemprinter door de kiezer
Bijlage: Activering stemprinter door de kiezer Inleiding De commissie Onderzoek elektronisch stemmen en tellen in het stemlokaal (commissie Van Beek) gaat uit van een autorisatie van de stemprinter voor
Nadere informatieJobbank Zuiddag 2012. Handleiding voor leerkrachten
Jobbank Zuiddag 2012 Handleiding voor leerkrachten Inhoudstafel Account aanmaken School inschrijven Collega s uitnodigen Leerlingen opvolgen Tips voor opvolging leerlingen Om de school in te schrijven,
Nadere informatieReferentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen
Referentieniveaus uitgelegd De beschrijvingen zijn gebaseerd op het Referentiekader taal en rekenen'. In 'Referentieniveaus uitgelegd' zijn de niveaus voor de verschillende sectoren goed zichtbaar. Door
Nadere informatieMicrosoft Office voor het onderwijs. Introductie tot het gebruik van Microsoft Office 2007 in de klas
Microsoft Office voor het onderwijs Introductie tot het gebruik van Microsoft Office 2007 in de klas Dit document wordt enkel ter informatie gepubliceerd. MICROSOFT GEEFT GEEN IMPLICIETE OF EXPLICIETE
Nadere informatieWat wil de leerkracht in 2016? Probleemgedrag aanpakken Zo weinig mogelijk extra tijd Eenvoudig implementeerbaar
Wat wil de leerkracht in 2016? Probleemgedrag aanpakken Zo weinig mogelijk extra tijd Eenvoudig implementeerbaar Wat zijn onze criteria? Effectief. Via literatuurstudie op zoek naar evidentie Trainen van
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE BEHEERDERS HANDLEIDING
INHOUDSOPGAVE BEHEERDERS HANDLEIDING Login...2 Gebruikte symbolen...3 Bewerken diensten...5 Bewerken evenementen...6 Bewerken ledensoort...7 Bewerken tijden...8 Schema soort...9 Schema schema tijden...10
Nadere informatieLeren met tablets, apps,... Hoe effectief en efficiënt is dit soort technologieën in het onderwijs?
Leren met tablets, apps,... Hoe effectief en efficiënt is dit soort technologieën in het onderwijs? M. Valcke Universiteit Gent Brugge, 4 oktober 2013 http://users.ugent.be/~mvalcke/cv_2012/! Structuur
Nadere informatieHoofdstuk 16 - Vreemde talen ondersteunen
Hoofdstuk 16 - Vreemde talen ondersteunen 16.1. Inleiding 215 16.2. Woorden, zinnen, in een vreemde taal laten voorlezen 217 16.3. Uitspraak van woorden leren en controleren 219 16.4. Woorden vertalen
Nadere informatieSerie handleidingen. "LbD4All" ("Leren door Ontwikkeling voor iedereen ") Evaluatie. Door Kristina Henriksson, Päivi Mantere & Irma Manti
Serie handleidingen "LbD4All" ("Leren door Ontwikkeling voor iedereen ") Evaluatie Door Kristina Henriksson, Päivi Mantere & Irma Manti Deze publicatie werd gefinancierd door de Europese Commissie. De
Nadere informatiePlan van Aanpak Programma stagebeheer
1. Aanleiding en achtergrond van het project De Hivset is het Hoger Instituut voor Verpleegkunde Sint-Elisabeth Turnhout. Er zitten ongeveer 1300 leerlingen en veel daarvan moeten meerdere stages doen.
Nadere informatieDagdeel 2 Werkwoordspelling: t ex-kofschip, vervoegen, werkwoordtijden
Nederlands Dagdeel 1 Introductie en vaststelling leerdoelen Redekundig ontleden: persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde, onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke
Nadere informatieNajaarsbijeenkomst Sectie Onderwijs van de MOA
Najaarsbijeenkomst Sectie Onderwijs van de MOA De uitdaging voor de HBO-docent? 7 november 2013 FEM @ HU name / Agenda 13.00 uur Ontvangst HUIB 13.30 uur Opening door Edith de Leeuw (UU) en een up van
Nadere informatieRuimtelijk inzicht en de rol van projecties. Johan Deprez, Wim Van Dooren en Runa Janssens (KU Leuven) 02/06/17, Leuven
Ruimtelijk inzicht en de rol van projecties Johan Deprez, Wim Van Dooren en Runa Janssens (KU Leuven) 02/06/17, Leuven Opener 2 Los volgende opgave op! 3 Zoek het verschil! 4 Theoretisch kader en probleemstelling
Nadere informatieBackup 2000. Dit wil zeggen dat u flexigar afsluit met de database van firma 1, en daarvoor de backup start.
Backup 2000 Het doel van een backup Het nemen van een backup, of kopie, van uw database van flexigar is zeer belangrijk. Wij raden aan dit op zeer regelmatige basis te doen, zowel op harde schijf, maar
Nadere informatieOpleiding van leraren in de informaticawetenschappen
Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Studienamiddag Informaticawetenschappen in het leerplichtonderwijs Paleis der Academiën, Brussel, 2015-04-29 Bern Martens Lerarenopleiding Sec. Onderwijs
Nadere informatiepresenteerinteractief.nl gebruikershandleiding Versie 0.1 INTRODUCTIE... 2 INLOGGEN... 3 HOME... 4 SHOW... 5 ANSWERS... 6 ANALYSIS... 7 EXPORT...
presenteerinteractief.nl gebruikershandleiding Versie 0.1 Inhoud INTRODUCTIE... 2 INLOGGEN... 3 HOME... 4 SHOW... 5 ANSWERS... 6 ANALYSIS... 7 EXPORT... 8 CONTROLPANEL... 9 NIEUWE OPEN VRAAG... 10 NIEUWE
Nadere informatieSiemens workpoints en DHCP options
Siemens workpoints en DHCP options Dit document beschrijft de configuratie en werking van een Windows 2003 DHCP server in combinatie met Siemens optipoint en Siemens OpenStage toestellen (aangemeld op
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Didactische Competentie algemeen. Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale
ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische Competentie algemeen Code E1 DCa Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 150 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen
Nadere informatieGrafiek en dynamisch bereik
Excellerend Heemraadweg 21 2741 NC Waddinxveen 06 5115 97 46 richard@excellerend.nl BTW: NL0021459225 ABN/AMRO: NL72ABNA0536825491 KVK: 24389967 Grafiek en dynamisch bereik Iedereen die vaak met tabellen
Nadere informatieConceptueel Modelleren GEÏNTEGREERD DATA MODELLEREN MET DEMO EN DATA VAULT
Conceptueel Modelleren GEÏNTEGREERD DATA MODELLEREN MET DEMO EN DATA VAULT Introductie Wineke Sloos BSc Taal & Kunstmatige Intelligentie @ Tilburg University MSc Information Management @ Tilburg University
Nadere informatieEducatieve uitgevers:! Kwalitatieve bevraging scholen
Uitgeverij van de Toekomst 10/11/15 Educatieve uitgevers:! Kwalitatieve bevraging scholen Paulien Coppens! Olivier Braet! iminds-smit, Vrije Universiteit Brussel! http://smit.vub.ac.be/!! 1! Onderzoeksopzet
Nadere informatieVBA voor Doe het Zelvers deel 9
VBA voor Doe het Zelvers deel 9 Handleiding van Auteur: leofact Augustus 2014 VBA voor Doe het Zelvers is een reeks artikelen, bedoelt voor mensen die met VBA in Excel aan de slag willen om taken te automatiseren
Nadere informatieDure woorden in het hoger onderwijs: wie betaalt de prijs?
Dure woorden in het hoger onderwijs: wie betaalt de prijs? Een kwantitatief sociolexicologisch onderzoek naar kennis van academische woordenschat bij starters in het Vlaamse hoger onderwijs Laura Rosseel,
Nadere informatie