INITIATIEFVOORSTEL. Voorbereiding door een klankbordgroep uit de raad. Indieners: Klankbordgroep

Transcriptie

1 INITIATIEFVOORSTEL Agendapunt: Datum: 25 januari 2011 Steller: Onderwerp: Voorgenomen besluit: Doel: Inhoud: Voorbereiding door een klankbordgroep uit de raad. Indieners: Klankbordgroep Onderzoek naar rechtmatigheid en kostendekkendheid van leges en tarieven 1. Instemmen met de opdracht tot het uitvoeren van een onderzoek naar de rechtmatigheid en kostendekkendheid van leges en tarieven in Dantumadiel, door de rekenkamercommissie 2. Instemmen met de onderzoeksvragen 3. Instellen van een commissie voor de begeleiding van het onderzoek Zij stuurt het verslag naar de raad via het presidium. 4. De commissie bestaat uit de volgende leden: - L. de Boer - T. Dijkstra - G. Wiersma 5. Akkoord gaan met de taken en de procedure van de commissie. Inzicht verkrijgen in en vaststellen van de rechtmatigheid van de toerekeningsystematiek van tarieven en leges in relatie tot de gemeentelijke belastingdruk. Aanleiding De raad heeft in de begrotingen vanaf 2006 besloten dat kostendekkend-heid van leges en tarieven uitgangspunt is. In de begrotingen staat dat in de tekst ook opgenomen. 26 maart 2010 De fractie LLD begint een discussie over de wetmatigheid en de kostensystematiek achter de bouwleges Dat doen zij mondeling en krijgen daarop schriftelijk antwoord op 14 april april 2010 De ingediende motie van LLD wordt verworpen 25 mei 2010 Interpellatiedebat over een krantenartikel van de fractie LLD in de LC van 14 mei juni 2010 De motie van de fractie LLD betreffende een onderzoek naar de bouwleges wordt unaniem aangenomen. 30 september 2010 De fractie LLD krijgt antwoord op schriftelijke vragen aan het college. November 2010

2 De volgende stappen worden gezet: 1. De fractie LLD kondigt een initiatiefvoorstel aan en dient die eind november 2010 in bij de voorzitter. 2. Het presidium geeft de mogelijke onderzoeksonderwerpen voor een rekenkameronderzoek door aan de rekenkamercommissie (RKC). Bovenaan het lijstje staat een onderzoek naar de rechtmatigheid van (bouw)leges. De RKC vergadert over de onderwerpkeuze voor 2011 op 21 december De trajectgroep accountant inventariseert de mogelijke extra aandachtspunten voor het onderzoek van de jaarrekening 2010 door de accountant. Ook daar wordt de kostendekkendheid van tarieven genoemd. De trajectgroep besluit om de ontwikkelingen in december 2010 (RKC, raad) af te wachten en begin januari 2011 met een voorstel naar het presidium te komen. De begroting 2011 Het tariefbeleid met betrekking tot de gemeentelijke belastingen gaat uit van kostendekkende tarieven voor de afvalstoffenheffing, de rioolheffing, de begraafrechten en de leges. Daarnaast zijn de tariefstellingen voor de OZB, de afvalstoffenheffing en rioolrecht in samenhang met elkaar beoordeeld op hun effect op de totale lasten per inwoner, waarbij het uitgangspunt is dat de totale lasten van deze belastingen per inwoner jaarlijks niet meer mag stijgen dan het inflatiepercentage dat voor deze be-groting is vastgesteld op 0,8% (conform de Cpi index van het CBS, stand maart 2010). Deze tekst uit de begroting zegt het volgende: % kostendekkende tarieven voor - de afvalstoffenheffing, - de rioolheffing, - de begraafrechten en - de leges. 2.Tarieven voor - OZB, - de afvalstoffenheffing en - het rioolrecht worden beoordeeld naar de totale lastendruk per inwoner. De notitie Financieel Kader van de meerjarenbegroting 2011 schrijft op bladzijde 3: Uitgangspunten voor tariefbeleid: (Belasting) Uitgangspunten tarieven OZB Inflatiepercentage en vulling ondernemersfonds Afvalstoffenheffing 100% kostendekkend incl. component BTWcompensatie Rioolrechten 100% kostendekkend incl. component BTWcompensatie* Begraafrechten 100% kostendekkendheid vanaf 2009 (conform raadsbesluit 2009) Leges Verhoging afhankelijk van kostenniveau m.u.v. de bouwleges: deze zijn m.i.v volledig kostendekkend (conform raadsbesluit 2006) Tarieven sportaccommodaties Verhoging tarieven met inflatiepercentage (stand maart 2010)**

3 * Bij de begroting 2011 is besloten om dit niet kostendekkend te laten zijn maar lager vast te stellen en de reserves aan te spreken. **Bij de begroting 2011 is besloten de tarieven in drie stappen extra te verhogen om een hoger dekkingspercentage dan 10% te krijgen. 14 december 2010 De opiniërende raad behandelt het initiatiefvoorstel van de fractie LLD (Wietze Stienstra). In de eerste termijn reageren de fracties op het voor-stel. Zij hebben diverse opmerkingen en vragen zich af of het besluit zich alleen zou moeten richten op de bouwleges. De meeste fracties vinden het op zich een goede zaak om dit onderwerp uit te diepen. De fractie ChristenUnie (Ronald Dijksterhuis) komt met een amendement op het voorstel. Het college reageert op het voorstel door aan te geven dat: - het belangrijk is om transparantheid in de kostendekkendheid van de tarieven te hebben; - het belangrijk is dat de uitslag van een onderzoek vóór 1 juni 2011 bij raad en college ligt i.v.m. het financiële kader en de voorbereidingen van de begroting ; - het college benieuwd is naar de reacties van de raadsfracties. Na een schorsing en de gegeven reacties van alle fracties op de reactie van het college concludeert de voorzitter dat: - de fractie LLD haar initiatiefvoorstel heeft ingetrokken; - de fractie ChristenUnie haar amendement heeft ingetrokken; - de griffier een klankbordgroep bij elkaar roept om op basis van het voorstel van het college zo spoedig mogelijk te komen met onderzoeksvragen en een procedurevoorstel, zo mogelijk te behandelen in het presidium van 11 januari De klankbordgroep bestaat uit 7 raadsleden: uit elke fractie een lid. De klankbordgroep, bestaande uit Liekele de Boer, Romke Postma, Tom Bakker, Tjerk Dijkstra, Pieter Hoekstra, Froukje Venema en Gerben Wiersma, begeleid door de griffier, heeft op 4 januari 2010 de koppen bij elkaar gestoken. Wettelijk- of beleidskader - De landelijke richtlijnen op het gebied van de berekeningen van leges, tarieven en belastingen. De besluiten van de gemeenteraad van Dantumadiel op dit gebied. Gedachtegang De klankbordgroep heeft, naar aanleiding van het advies van het college en op basis van een gespreksnotitie van de griffie besloten om de gespreksnotitie op een aantal punten aan te scherpen. De groep heeft een hoofdvraag geformuleerd voor het onderzoek. Deze hoofdvraag geeft tevens het doel van het onderzoek aan. Daarnaast is er gesproken over de procedure en de samenstelling van de commissie of de trajectgroep. Het college levert, vóórdat het externe onderzoek begint, de informatie voor de beantwoording van de onderzoeksvragen 2 tot en met 6. Overwegingen die leiden tot voorgenomen besluit De klankbordgroep heeft geconcludeerd dat zij geen trajectgroep willen instellen maar een commissie. De groep acht het niet wenselijk dat het college deel uitmaakt van de trajectgroep. Daarmee vervalt de mogelijkheid van het instellen van een trajectgroep omdat die normaliter bestaat

4 uit een afvaardiging van raadsleden en collegeleden. De klankbordgroep is het met het college eens dat de resultaten van het onderzoek zo mogelijk vóór 1 juni 2011 bij de raad dienen te liggen zodat het college met de uitkomst rekening kan houden bij de voorbereiding van de begroting voor Onderzoeksvragen De vragen hebben betrekking op de jaren 2009, 2010 en Hoofdvraag: 1. Zijn de tarieven en de toerekeningsystematiek van de leges volgens de daarvoor geldende landelijke wettelijke uitgangspunten en de gemeentelijke besluiten vastgesteld c.q. opgesteld en uitgevoerd? Vervolgvragen: 2. Welke kosten worden per product waarvoor leges moeten worden betaald, toegerekend? 3. Hoe hoog is de kostendekkendheid van de verschillende leges en heffingen? 4. Op welke manier kan de raad in haar controlerende taak meten hoe de kostendekkendheid is toegepast en wordt uitgevoerd? Informerende vragen: 5. Hoe verhouden de (leges)tarieven van de gemeente Dantumadiel zich met de gemeentes in Fryslân (op basis van cijfers van het CBS)? 6. Hoe verhouden de belastingen, afvalstoffenheffing en rioolrecht van de huishoudens in Dantumadiel zich tot die van de gemeentes in Fryslân. Procedure 1. Het presidium ontvangt het voorstel voor agendering op 11 januari De raad besluit tot een onderzoek en het instellen van een commissie tarieven. 3. De commissie laat de ontvangen gegevens van het college door een externe partij onderzoeken, bij voorkeur een accountant met juridische achtergrond. Deze onderzoeker formuleert tevens de conclusies en conceptaanbevelingen en wordt conform de gemeentelijke regels aangesteld. 4. De commissie begeleidt het onderzoek en presenteert het verslag met conclusies en aanbevelingen uiterlijk op 1 juni 2011 aan het presidium. 5. De raad benoemt de leden van de commissie. De commissieleden worden door de raadsfracties voorgedragen. 6. De commissie wordt ondersteund door de griffie. 7. Het college levert desgevraagd en op tijd alle informatie die nodig is voor het opstellen van het onderzoeksrapport. Budget Relatie met/ denk aan: Bijlagen: (onderdeel uitmakend van besluit) Nog te bepalen. De ondersteuning door de griffie is een onderdeel van het werkplan 2011 van de griffie. Gebruikte stukken (ter inzage bij de griffie): 1. Begroting 2011 gemeente Dantumadiel 2. Notitie Financieel kader meerjarenbegroting Initiatiefvoorstel LLD, inclusief bijlagen: suggesties, voorbeeld, de

5 waarheid achter woekerleges, memo griffier 4. Amendement ChristenUnie 14 december Achtergrondinformatie van de PvdA 6. Gespreknotitie griffie van 4 januari 2011 In de map ter inzage: 7. Overzicht belastingen aantal Friese gemeentes 8. B&G december 2010: Kostentoerekening bij gemeenten 9. Onderzoek: Tarieven bouwleges 2007, Calcsoft BV, Wassenaar 10. Drie rekenkameronderzoeken in Nederland over de kostendekkendheid van (bouw)leges: Schiermonnikoog, Texel, Bergambacht 11. Tarieventabel leges Dantumadiel 12. Twee artikelen die Liekele de Boer (fractie LLD) heeft uitgedeeld aan de klankbordgroep op 4 januari 2011.

6 Onderzoeksvragen De vragen hebben betrekking op de jaren 2009, 2010 en Hoofdvraag: 1. Zijn de tarieven en de toerekeningsystematiek van de leges volgens de daarvoor geldende landelijke wettelijke uitgangspunten en de ge-meentelijke besluiten vastgesteld cq opgesteld en uitgevoerd? Vervolgvragen: 2. Welke kosten worden per product waarvoor leges moeten worden betaald, toegerekend? 3. Hoe hoog is de kostendekkendheid van de verschillende leges en heffingen? 4. Op welke manier kan de raad in haar controlerende taak meten hoe de kostendekkendheid is toegepast en wordt uitgevoerd? Informerende vragen: 5. Hoe verhouden de (leges)tarieven van de gemeente Dantumadiel zich met de gemeentes in Fryslân (op basis van cijfers van het CBS)? 6. Hoe verhouden de belastingen, afvalstoffenheffing en rioolrecht van de huishoudens in Dantumadiel zich tot die van de gemeentes in Fryslân Procedure 1. Het presidium ontvangt het voorstel voor agendering op 11 januari De raad besluit tot een onderzoek en het instellen van een commissie tarieven. 3. De commissie laat de ontvangen gegevens van het college door een externe partij onderzoeken, bij voorkeur een accountant met juridi-sche achtergrond. Deze onderzoeker formuleert tevens de conclu-sies en conceptaanbevelingen en wordt conform de gemeentelijke regels aangesteld. 4. De commissie begeleidt het onderzoek en presenteert het verslag met conclusies en aanbevelingen uiterlijk op 1 juni 2011 aan het presidium. 5. De raad benoemt de leden van de commissie. De commissieleden worden door de raadsfracties voorgedragen. 6. De commissie wordt ondersteund door de griffie.

7 7. Het college levert desgevraagd en op tijd alle informatie die nodig is voor het opstellen van het onderzoeksrapport. Budget Relatie met/ denk aan: Nog te bepalen. De ondersteuning door de griffie is een onderdeel van het werkplan 2011 van de griffie. Bijlagen: (onderdeel uitmakend van besluit) Gebruikte stukken (ter inzage bij de griffie): 13. Begroting 2011 gemeente Dantumadiel 14. Notitie Financieel kader meerjarenbegroting Initiatiefvoorstel LLD, inclusief bijlagen: suggesties, voorbeeld, de waarheid achter woekerleges, memo griffier 16. Amendement ChristenUnie 14 december Achtergrondinformatie van de PvdA 18. Gespreknotitie griffie van 4 januari 2011 In de map ter inzage: 19. Overzicht belastingen aantal Friese gemeentes 20. B&G december 2010: Kostentoerekening bij gemeenten 21. Onderzoek: Tarieven bouwleges 2007, Calcsoft BV, Wassenaar 22. Drie rekenkameronderzoeken in Nederland over de kostendekkendheid van (bouw)leges: Schiermonnikoog, Texel, Bergambacht 23. Tarieventabel leges Dantumadiel 24. Twee artikelen die Liekele de Boer (fractie LLD) heeft uitgedeeld aan de klankbordgroep op 4 januari 2011