modulair Ik had er graag langer over gedaan Afgestudeerde managementwetenschappen Paul Schreurs: nummer 5 jaargang 23 8 februari 2008

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "modulair Ik had er graag langer over gedaan Afgestudeerde managementwetenschappen Paul Schreurs: nummer 5 jaargang 23 8 februari 2008"

Transcriptie

1 8 Website voor gratis cursussen in 1 jaar keer bezocht maandblad voor studenten van de Open Universiteit Nederland 10 Community Day: Geweldig initiatief, maar nieuwjaarsboodschap moet wel live 12 Evaluatie multimediaal onderwijsprogramma: eerste vruchten geoogst 16 Prof. Frans Leijnse over leven lang leren: Overheid moet duidelijk zijn 30 Tijd voor een informatiedieet modulair nummer 5 jaargang 23 8 februari 2008 Afgestudeerde managementwetenschappen Paul Schreurs: Ik had er graag langer over gedaan

2 Dé erkenning van jouw kennis en kunde EVC Erkenning Verworven Competenties Wilt u starten met één van onze opleidingen of bent u al bezig met één van de opleidingen en hebt u relevante werkervaring? Wilt u uw studieduur verkorten door zoveel mogelijk vrijstelling te verkrijgen op basis van uw praktijkervaring? De Open Universiteit biedt u nu de mogelijkheid uw jarenlange praktijkervaring op minimaal hbo-niveau te laten beoordelen door EVC. Ga nu naar en kijk of EVC voor u zinvol is. EVC voor de bacheloropleidingen Algemene cultuurwetenschappen Informatica Management, organisatie en bestuur Milieu-natuurwetenschappen Nederlands recht Psychologie EVC voor toelating tot de masteropleiding Onderwijswetenschappen/ Actief Leren

3 6 Inhoud modulair 5 De student Afgestudeerde managementwetenschappen drs. Paul Schreurs: Ik had er graag langer over gedaan 10 Start en support Zeer geslaagde Community Day Geweldig initiatief, nieuwjaarsboodschap moet wel live 12 Onderwijs Dr. Kathleen Schlusmans evalueert multimediaal onderwijsprogramma: Afgelopen jaar ontzettend veel gebeurd 16 Onderzoek Hoogleraar Onderwijs en arbeidsmarkt, prof. dr. Frans Leijnse: Overheid moet duidelijk zijn 4 Kort nieuws 5 Column 6 De student 8 OpenER 9 En dan (nog) de studie Start en support 12 Onderwijs 14 Studentenraad 15 Forum EVC 16 Onderzoek 18 Activiteiten 20 Service en informatie 21 Onderwijs 28 Tentameninfo 29 Colofon 30 Informatiedieet 31 Afgestudeerden

4 4 8 februari 2008 kort nieuws Academische Jaarprijs 07/08 De Open Universiteit Nederland is met haar project Nationale internetzoekquiz door naar de tweede ronde van de Academische Jaarprijs 07/08. Die gaat naar de universiteit die voor een breed publiek de beste vertaling maakt van een wetenschappelijk onderzoek. Dertien van de veertien Nederlandse universiteiten nemen deel. De winnaar ontvangt euro. Ons team bestaat uit studenten van de master Actief Leren en wetenschappelijk medewerkers van het Onderwijstechnologisch expertisecentrum. Zij willen een nationale internetzoekquiz ontwikkelen, die mensen ervan bewustmaakt hoe vaardig zij zijn in zoeken op internet. De Jaarprijs is een initiatief van NRC Handelsblad, de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek en Shell. Basiskwalificatie onderwijs Eind januari ondertekenden rectores magnifici van alle Nederlandse universiteiten de overeenkomst Wederzijdse erkenning basiskwalificatie onderwijs. De basiskwalificatie is een proeve van didactische bekwaamheid voor docenten in het wetenschappelijk onderwijs. Met de ondertekening laten de universiteiten zien dat hun trajecten hiervoor op orde zijn en onderling erkend worden. Namens onze instelling was rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder aanwezig. Bij de Open Universiteit zijn de eerste docenten inmiddels gestart. Ons traject duurt tweehonderd uur en bestaat onder meer uit een introductie voor nieuwe medewerkers en basiscursussen in de vorm van studietaken. Onderwerpen zijn onderwijsontwikkeling, kwaliteitszorg, begeleiding, toetsing en assessment. Afscheid Frans Slangen Na tien jaar heeft drs. Frans Slangen afscheid genomen als voorzitter van de Raad van toezicht. In november vorig jaar leidde hij zijn laatste vergadering. Zijn laatste formele handeling voor de Open Universiteit vond begin december plaats. Toen reikte hij aan Petra Biemans de hoofdprijs uit voor het onlinespel Ben je slimmer dan je denkt? Die hoofdprijs was een studiebeurs van euro. In het najaar van 1997 benoemde toenmalig onderwijsminister Jo Ritzen Frans Slangen als voorzitter van de eerste Raad van toezicht. In de periode waarin hij leiding daaraan gaf, maakte de universiteit, vooral in het begin, een aantal bewogen jaren mee. Door zijn aanpak, waarin hij diplomatie en doortastendheid combineerde, heeft Frans Slangen eraan bijgedragen dat de Open Universiteit moeilijke tijden doorstond en nieuwe wegen in kon slaan. Voor zijn inzet is de universiteit hem veel dank verschuldigd. In het dagelijks leven is Frans Slangen voorzitter van de KRO. In maart neemt hij daar Drs. Frans Slangen bezig met zijn laatste formele handeling. afscheid. De Raad van toezicht bestaat momenteel uit: Ferry Houterman (waarnemend voorzitter), drs. Pauline Bieringa, prof. dr. Raoul van Esbroeck en John de Wit. De benoeming van een nieuwe voorzitter wordt komend voorjaar verwacht. Weblog collegevoorzitter Drs. Theo Bovens is half januari gestart met een weblog waarin hij regelmatig zal schrijven over zijn werk. De eerste aflevering bevat een nieuwjaarsboodschap, ter aanvulling op zijn nieuwjaarstoespraak tijdens de Community Day (zie pagina 10 en 11 / red.). Actuele kern van de boodschap is dat iedere Nederlander het recht moet hebben om in zijn leven ooit gebruik te maken van studiefinanciering voor het volgen van hoger onderwijs. In plaats van afschaffing van de studiefinanciering te overwegen, zou de toegankelijkheid van het hoger onderwijs juist vergroot moeten worden door de huidige leeftijdsgrens in de studiefinanciering te schrappen en onze studenten niet meer uit te sluiten. De weblog is te vinden op collegevoorzitter. Frits Kluijtmans hoogleraar Per 1 februari 2008 is dr. Frits Kluijtmans benoemd als hoogleraar Strategic Human Resource Management, in het bijzonder expertiseontwikkeling bij HR-professionals. Deze hoogleraar zal zich richten op onderzoek en onderwijs op het gebied van strategic human resource management en de verdere professionalisering van het HR-domein. Zoveel mogelijk samen met het HR-veld gaat Kluijtmans de kennisbehoeften en passende leermethoden in kaart brengen, en door onderzoek de huidige beroepsopleidingen en academische opleidingen voor HRM vernieuwen. De nieuwe hoogleraar Strategic Human Resource Management, prof. dr. Frits Kluijtmans.

5 8 februari kort nieuws Promotie Mieke Rijnders Op 13 december 2007 promoveerde kunsthistorica dr. Mieke Rijnders (links op de foto rechtsboven) aan de Vrije Universiteit Amsterdam op haar proefschrift Willem van Konijnenburg. Leonardo van de Lage Landen. Zij is universitair docent bij de faculteit Cultuurwetenschappen. Willem van Konijnenburg ( ) was tijdens het interbellum één van de boegbeelden van de Nederlandse moderne kunst. Hij zou vormgeven aan een modern classicisme. Het werk van Konijnenburg genoot veel waardering, niet in de laatste plaats vanwege de vernieuwende kwaliteiten die eraan werden toegeschreven. De handelseditie van het proefschrift is verschenen in de reeks Monografieën van Nederlandse Kunstenaars. Drie Europese projecten De Europese Unie gaat drie projecten van de Open Universiteit mede financieren. Dat gebeurt in het kader van het Zevende Kaderprogramma ( ): Bouwen aan een Europa van de kennis. De projecten betreffen leven lang leren (software om studenten (semi-)automatisch te ondersteunen), samenwerken in bedrijven (software om groepen te ondersteunen die in bedrijven innovatieve producten ontwerpen) en leeromgeving (een omgeving waarin technologieën lerenden door een leven lang leren leiden). Met de drie projecten is in totaal 8,5 miljoen euro gemoeid, en ze hebben een looptijd van twee tot drie jaar. Onze instelling coördineert twee projecten, de Technische Universiteit Eindhoven coördineert er één. Wat de boer niet kent... column Dat vreet hij niet. Ik hou niet van veranderingen en zeker niet op computergebied. De computer is voor mij een gebruiksvoorwerp: hij moet gewoon doen wat ik wil en verder geen nonsens. Het is niet mijn hobby alle mogelijkheden uit te gaan proberen om te zien hoe alles werkt. Dat kost tijd en energie die ik liever aan mijn studie besteed. Maar ja, het leven is één grote verandering: Studienet gaat over op Blackboard. Misschien dat nieuwe studenten al niet beter weten, maar ik ben jaren geleden begonnen in een andere Studienetomgeving. Nieuwe bezems veegden schoon, dus bij mijn studiestart heb ik me met enthousiasme in deze omgeving gestort. Ik kon er mee lezen en schrijven en maakte vele vrienden via Wie ben ik en de discussiegroepen. Nu moeten we over naar Blackboard. Daar houd ik dus niet van. Moet ik wennen aan de nieuwe knoppen, rare dingen als tabbladen waardoor je niet in één oogopslag het faculteitsnieuws ziet en ik ben in één klap m n vrienden van het discussieforum kwijt. Nou doet de Open Universiteit het kennelijk rustig aan, want als ik het mij goed herinner zijn we al enige jaren aan het overgaan naar Blackboard. Mijn oude, vertrouwde werkplek blijkt gewoon nog te bestaan; sommige digitale werkboeken zijn nog steeds alleen vanuit de oude werkplek te bereiken. Ook de discussiegroepen blijk ik nog via mijn programma te kunnen bereiken. Maar binnenkort zal het toch een keer afgelopen zijn. De kerstperiode heb ik maar eens gebruikt om rond te neuzen op Blackboard. Ik moet zeggen: er is het een en ander verbeterd. Het ziet er iets minder suf uit dan in het begin. En mijn favoriete discussiegroepen staan nu standaard op mijn werkplek, dat is prettig. Volgens deelnemers aan de discussiegroep is het ook nog zo in te stellen dat het er weer net zo uitziet als in het oude systeem, maar dat heb ik nog niet ontdekt. Verder is de stage- en scriptie-informatie gemakkelijk te vinden. Kleine foutjes zitten er ook nog in: als je Stuutje van Vulpen op wilt zoeken, is het mogelijk dat je moet kijken bij Van en niet bij Vulpen. Al met al is Blackboard best te pruimen. Maar het grote voordeel ten opzichte van de oude Studienetomgeving waardoor ik laaiend enthousiast over wil stappen naar Blackboard, dat heb ik nog niet mogen ontdekken. Stuutje van Vulpen

6 Ik had er graag langer over gedaan FOTOGRAFIE: PETER STRELITSKI Paul Schreurs (49) was één van de laatsten die als doctorandus aan de Open Universiteit afstudeerde. Er is nog meer wat Paul tot een bijzondere student maakte. Hij was ook één van de eersten die zich in 1984 voor Bedrijfswetenschappen inschreef en in 1994 richtte hij faculteitsvereniging Karwan op. Na 23 jaar studie voelt hij zich een beetje ontheemd. Alsof er iets uit zijn leven is weggerukt. Afgestudeerd voelt als afgeserveerd. Helaas ben ik de studie nu kwijt.

7 8 februari Zoals hij zijn studie Managementwetenschappen tot in de puntjes probeerde te regisseren, zo voerde hij ook de regie over de fotosessie. Ik heb de fotograaf meegenomen naar een stootbok hier ergens in Groningen, je weet wel, zo n balk die het einde van een spoor markeert. Voor mij symboliseert die het einde van een tijdperk, namelijk dat van de ongedeelde universitaire opleiding. Heel eigenwijs In 1984 schreef Paul zich in bij Bedrijfskunde, nu Managementwetenschappen. In de beginperiode ging het allemaal erg traag. De docenten moesten het studiemateriaal nog schrijven en Schreurs moest ongeveer een jaar wachten totdat hij de eerste boeken in huis had. De eerste modules die Bedrijfskunde op de markt bracht, waren vooral praktisch en voldeden niet aan zijn behoefte. Hij had al het diploma van de Hogere Bosbouw en Cultuurtechnische School en wilde een opleiding op academisch niveau. Bedrijfskunde vond ik een leuke studie, maar ik miste in die begintijd het academisch niveau dat de opleiding nu wel heeft. Daarom heb ik toen zelf, heel eigenwijs, een vrij diplomaprogramma samengesteld met meer academische vakken zoals filosofie, ethiek en wetenschapsleer. Normale student Niet alleen zijn studie en de fotosessie zette Paul naar zijn hand. Hij had ook al precies in zijn hoofd waarover het interview moest gaan. Het moest een gesprek worden over slogans als studeren in je eigen tempo en studeren op je eigen plek. Een goed idee, want wie kan er beter beoordelen of de Open Universiteit haar reclameleuzen waarmaakt dan iemand die er vanaf de oprichting bij was? Eigenlijk heeft studeren in je eigen tempo wat Paul betreft weinig toelichting nodig. Ik wilde niet echt tijd voor de studie vrijmaken en alleen in verloren uurtjes studeren. Dat kan bij de Open Universiteit. Dan duurt het wél iets langer, in mijn geval 23 jaar. Desondanks beschouwt hij zichzelf als een normale student. Wil je in een redelijke tijd afstuderen, dan moet je volgens de Open Universiteit vijftien uur per week maken. Ik haalde er gemiddeld drie en deed elk jaar twee modules. De doorloop mag dan lang zijn, maar kijk je naar het aantal uren dat ik aan elke module besteedde, dan was ik een gewone student. Gouden formule Paul plaatst toch een kanttekening bij de slogan studeren in je eigen tempo. Op een gegeven moment werd hij geconfronteerd met een deadline: september Tot die maand konden studenten nog in de oude stijl afstuderen. Haalde hij die datum niet, dan zou hij onder de bamastructuur vallen en zou een fors aantal modules ongeldig worden. Hij zag het niet zitten om extra tentamens te doen en daardoor een jaar langer te studeren. Ik werd toen eigenlijk gedwongen sneller te studeren en heb vrij van mijn werk genomen om mijn scriptie te schrijven. Hij heeft nog een kanttekening bij de slogan. Of de Open Universiteit van hogerhand opdracht heeft gekregen of dat zij het zelf wil, dat weet Paul niet, maar er wordt volgens hem een zekere druk op studenten uitgeoefend om niet te lang over de studie te doen. Er wordt bijvoorbeeld een pakket met zes modules tegen een gereduceerde prijs aangeboden om studenten te stimuleren sneller te studeren. Hij vindt dat de universiteit zo haar eigen uitgangspunten geweld aandoet. De Open Universiteit staat voor mij voor een leven lang leren, óók een van haar slogans, in je eigen tempo, via modules die onbeperkt geldig blijven. Een gouden formule. De Open Universiteit adverteert met studeren op je eigen plek. Voor mij was dat mijn bed. Zelfstandig studeren is ook zo n slogan die Paul naar de Open Universiteit trok. Zelfstandig studeren is volgens hem ook zeer goed te doen, omdat de Open Universiteit altijd leerstof van superieure didactische kwaliteit heeft aangeboden. Ik bestudeerde bijna anderhalve meter boeken en daarin zaten hooguit tien kleine onduidelijkheden. Wel ontbraken in de leerstof die Heerlen ontwikkelde meestal literatuurverwijzingen, waardoor ik de band met de internationale vakliteratuur miste. Wat dat betreft is de naam Gesloten Universiteit beter op zijn plaats. Maar ik heb begrepen dat er nu meer standaardliteratuur van buiten Heerlen wordt gebruikt. Wat de boeken betreft, vooral de dikkere, heeft Paul nog een tip: de rechtermarge op de linkerpagina s breder maken. Ik onderstreepte meestal de belangrijke passages. Bij de linkerpagina s is de rechterkantlijn zo smal, dat het laatste deel van de zin gaat bollen. Met mijn duim moest ik de pagina dan platdrukken. Ik heb vele honderden, misschien wel duizend uren geduwd! Te zelfstandig Hoewel Paul studeren op afstand prefereerde, miste hij toch het contact met studenten en docenten. Daarom richtte hij in 1994 faculteitsvereniging Karwan op (nu Emergo, red.), wat karavaan betekent. Dat was een groep gelijkgestemde studenten Bedrijfskunde die elkaar stimuleerden. Overigens is het gebrek aan contact met docenten hem in de laatste fase van zijn studie behoorlijk opgebroken. Hij wilde zijn scriptie schrijven zoals hij alle tentamens had aangepakt: zelfstandig. Te zelfstandig, want mijn begeleider keurde mijn aanpak af. Uiteindelijk heb ik mijn eerste conceptscriptie bij het oud papier gedeponeerd en een nieuwe scriptie over een ander onderwerp geschreven. de student Toen kreeg ik zelfs haast, want ik dreigde de deadline niet te halen. Zijn scriptie noodzaakte hem trouwens regelmatig anders te studeren dan hij gewend was. Afgezien van mijn scriptie deed ik tachtig procent van mijn studie in bed. Zoals iemand anders voor het slapen een roman leest, zo las hij een half uurtje in een studieboek. Ik vond het prettig om me na de praktische dingen van mijn werk in theoretische kwesties te verdiepen. De Open Universiteit adverteert met studeer op je eigen plek. Voor mij was dat dus mijn bed. Nu, na zijn afstuderen, mist Paul iets. Hij voelt zich ontheemd. Naast mijn werk, de opleidingen die ik voor mijn beroep volg, de beroepsvereniging van ICT ers waarin ik actief ben, speelde de studie altijd op de achtergrond. Die was altijd aanwezig en helaas ben ik de studie nu kwijt. Paul Troost

8 8 8 februari 2008 OpenER bezoekers Honderdduizenden mensen bezochten tot nu toe voor onze gratis cursussen. Die werden zelfs tienduizenden keren gedownload. De belangstelling is veel groter dan verwacht, stelt rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder. We gaan het gratis aanbod dan ook verder uitbreiden. Hoe en in welke mate, hangt samen met de resultaten van het flankerend onderzoek en met de mogelijkheden voor externe financiering. Een breed publiek kan nu voor niets en online kennismaken met hoger onderwijs en eenvoudig leerervaringen opdoen. Met willen we hoger onderwijs dan ook toegankelijker maken. Na de bescheiden start met drie compacte cursussen zijn er nu al twintig cursussen online. Voor alle duidelijkheid: het gaat om zelfstudie zonder begeleiding. Bij vijf cursussen is het intussen mogelijk, tegen betaling van vijftig euro, een officiële toets af te leggen. Die kan vervolgens bij de Open Universiteit in de vrije ruimte van de bachelor worden ingebracht. Vijf compacte cursussen staan dan voor één module. De formele toets kan een essay zijn of een sys-tentamen. Vorig jaar hebben 58 mensen zich hiervoor aangemeld. Daarvan hebben twaalf mensen daadwerkelijk het tentamen afgelegd en elf zijn er geslaagd. Divers aanbod Ruim een jaar geleden startte de Open Universiteit met dit experiment. Dat is mogelijk gemaakt door de ministeries OCW en SZW, via hun gezamenlijke projectdirectie Leren en Werken, en de Amerikaanse Hewlett Foundation. In de eerste fase lag het accent op produceren en aanbieden. Uitgangspunt was een grote diversiteit in de aanbieding van cursussen, zodat onderzocht kan worden wat het beste werkt. Projectleider dr. ir. Robert Schuwer: Sommige cursussen bestaan uit pdf s die gedownload kunnen worden, al dan niet in combinatie met videomateriaal, andere zijn volledig webgebaseerd. Opmerkelijk is dat mij tot nu toe wel gevraagd is of wij iets ook als pdf kunnen leveren, maar nog niet het verzoek heb gekregen om meer als webpagina aan te bieden. Experimenteren De faculteiten staan borg voor de inhoudelijke kwaliteit van het zelfstudiemateriaal. Er wordt overigens wel geëxperimenteerd met de vorm. Dat kan weer input opleveren voor ons reguliere onderwijs. Zo kon men via de cursus Psychologie een deel van het digitale werkboek uitproberen dat ontwikkeld werd bij de nieuwe cursus Inleiding in de psychologie. Bij twee cursussen, Veranderende grenzen en Beleggen, kan de leerkern worden voorgelezen: de webpagina s én de pdf s. In een ander experiment geeft men bezoekers de kans om als het ware over de schouder van andere studenten mee te kijken. Robert: Dat is een manier om de open content meer educational te maken. We hebben aan een aantal bezoekers gevraagd aantekeningen te maken tijdens het bestuderen van twee leereenheden van de cursussen Literair lezen en Beleggen. Die aantekeningen zijn vervolgens bewerkt en nu aan te klikken in de cursus. Dan gaat het om aantekeningen als: Beter voorbeeld A goed bestuderen voor je verder gaat. We willen met deze service nagaan of gebruikers dit een waardevolle toevoeging vinden. Internationaal succes Het afgelopen jaar trok de website meer dan een half miljoen unieke bezoekers. In internationaal perspectief is dat een uitstekend resultaat. Fred Mulder heeft daar goed zicht op, want hij is voorzitter van de taskforce Open Educational Resources van de ICDE (International Council for Open and Distance Education), die gerelateerd is aan de UNESCO. Wereldwijd nemen open educational resources een hoge vlucht, aldus Fred. Toch is men in het buitenland verbaasd over de resultaten die wij met een relatief bescheiden opzet geboekt hebben. De Britse Open University lanceerde een maand eerder dan wij in 2006, met behulp van een veel hoger budget, een uitgebreid gratis aanbod. Ondanks het grote taalgebied had zij na 1 jaar maar één miljoen bezoekers. Overigens is open educational resources zeker geen uitdovende trend. Integendeel. Na de eerste aarzelingen worden er steeds grotere stappen gezet. Fred: De Europese afstandsuniversiteiten wilden eerst samen een eerste aanbod ontwikkelen, maar inmiddels zijn de meeste zelf bezig met ontwikkeling van open educational resources. We concentreren ons nu op uitwisseling van expertise en best practices. Vervolgens willen we dit graag delen met initiatieven in Afrika, Zuid-Amerika en Azië. Miranda de Kort Het experiment duurt tot 1 juli. Tot die tijd komen er nog cursussen bij en zal het gebruik en het effect van de website in relatie tot leergedrag onderzocht worden. De uitkomsten van dat onderzoek zijn mede bepalend voor de wijze waarop wij dit project voortzetten.

9 Studeren bij de Open Universiteit Nederland kan vanuit verschillende motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of het gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo n solistische studie vereist echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei opzichten kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Liesbeth Hobo (56), studente Psychologie. En dan (nog) de studie... Belangrijkste bezigheden overdag? Dat is zeer gevarieerd! De nadruk ligt op dit moment op het studeren, en het uitwerken van een onderzoek dat voortvloeide uit mijn propedeuseliteratuuronderzoek. Hierdoor ben ik namelijk in contact gekomen met Justitie en heb ik meegewerkt aan een onderzoek naar voeding en agressieregulatie. Als tegenprestatie mocht ik een eigen onderzoeksvraag inbrengen. Dat werd emotieherkenning. Ik word daarbij begeleid door een hoogleraar Forensische Psychologie van de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij doet dat uit enthousiasme en nieuwsgierigheid. Verder speel ik graag voor duizendpoot. Studeer bij de Open Universiteit sinds nadat ik... Tegen mijn dochter zei, vlak voordat zij haar studie biomedische wetenschappen afrondde: Dat had ik ook wel gewild. Ik heb vroeger drie jaar ouderwetse hbs gevolgd. Ik kreeg het antwoord: Ga het dan doen. En drie dagen later was het geregeld. Ik ging studeren, zonder schooldiploma, zonder toelatingsexamen. Wo-studie of een enkele cursus? Ik heb besloten om er dan ook maar echt voor te gaan. De keuze is gevallen op de volledige opleiding Psychologie. Het is namelijk uitgesloten om een vak als biomedische wetenschappen of medicijnen parttime te doen. Tegen de tijd dat ik klaar zou zijn, zou ik zeker de pensioengerechtigde leeftijd voorbij zijn. Het waarom van het gedrag van mensen intrigeert me ook. Psychologie is dus een prima keus. De studie heeft me al veel leuke, serieuze contacten opgeleverd en mogelijkheden geboden. Nog te gaan? Negen modules voor de bachelor. Streven is, om die het volgend studiejaar af te ronden en dan op naar de master. Andere bezigheden waartegen de studie het moet opnemen? Familiezaken en het onderzoek naar emotieherkenning. Verder moet de studie het opnemen tegen de studentenvereniging Utile Dulci en de leuke dingen waarmee ik zodoende in aanraking kom. Deze vereniging staat open voor studenten van alle studierichtingen. Met een knipoog naar de Romeinse dichter Horatius combineert de vereniging het nuttige, utile, met het aangename, dulci. Je zou er bijna een extra studie Cultuurwetenschappen van kunnen maken. Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie? Vijftien uur is het streven. Het is wisselend, maar hoop doet studeren. Als ik het uitwerken van het onderzoek meereken, dan zijn het wel heel veel meer uren. Maar is dat studie of hobby? Studie zal in ieder geval moeten wijken voor? Familiezaken, kinderen en kleinkinderen. Die hebben al voor veel vertraging gezorgd. Maar ik rond de studie zeker af. Daarnaast wijkt de studie af en toe voor een (studie)reisje of een cultuuruitstap met de oudste kleindochter. Liesbeth Hobo: Na de drukte, stank én magie van Napels, een dagje rust in Capri. Studieproblemen? Niet echt. Natuurlijk gaat het af en toe wat trager, met name als het gaat om studiestof inprenten. Maar dat wordt voldoende gecompenseerd door enthousiasme. Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? Niet speciaal één opmerking, wel de trots van de kinderen en kleinkinderen op een studerende moeder en oma. En de onverwacht positieve reacties van sommige jongvolwassen gedetineerden, met wie ik in aanraking kwam door het eerdergenoemde onderzoek. Een studerende oma, dat is leuk. Lees altijd in Modulair? Bijna alles. Laatste nieuws in de wereld dat mij bezighoudt? De verharding en polarisatie in de maatschappij. Al is dat natuurlijk niet nieuw. Binding met de Open Universiteit? Iedere keer als ik denk dat het wel erg solistisch is, gebeurt er weer iets, een activiteit of een mail, waardoor je merkt dat er ook aandacht is. En natuurlijk de binding met mijn studentenvereniging Utile Dulci. Hartstikke actief en stimulerend. Wat de Open Universiteit vooral (niet) moet doen? Vooral aandacht geven én blijven geven aan de oorspronkelijke doelgroep, namelijk degenen die door welke omstandigheid dan ook pas op later moment kunnen gaan studeren. Daarnaast is het van groot belang dat er gezorgd wordt voor voldoende contactmomenten met studenten. Ultieme tip(s) voor medestudenten? Doorzetten én lid worden van een studentenvereniging, of een studiemaatje zoeken. Dan vind je op moeilijke momenten altijd weer inspiratie om door te gaan. Je bent namelijk nooit de enige die het bijltje er wel eens bij neer wil gooien, maar met elkaar neem je die hobbel veel makkelijker. Suzanne Geurts

10 december november 2007 Start en support Community Day In één woord geweldig! Dik bezoekers. Studenten, kinderen, opa s en oma s. En natuurlijk ook medewerkers. Voeding was het thema van de Community Day, en dat leidde tot zeer gevarieerde programma s. Geweldig initiatief, zei één van de studenten. Vooral ook omdat mijn vrouw en kinderen nu eens zien waar ik mijn tijd doorbreng! Voor het eerst in ons bijna 25-jarig bestaan was er een Community Day. Op zaterdag 12 januari ontmoetten studenten, hun familie, en medewerkers elkaar in achttien Nederlandse en Vlaamse studiecentra en provinciale steunpunten. Van uur tot uur was er overal een afwisselend programma met allerlei activiteiten. Dat is natuurlijk amper te verslaan, dus sommen wij hier wat op: er waren lezingen, culinaire workshops (sushi, wijnproeven), scriptiepresentaties, informatiestands, boekenramsj, en voor de kinderen workshops koken, grimeren, computerspelletjes of film. Dit alles vanzelfsprekend met afsluitende borrel en hapjes, hier en daar zelfs met live muziek. Maar eerst was er, na verwelkoming van de gasten, de nieuwjaarstoespraak van collegevoorzitter drs. Theo Bovens. 1 Binding De nieuwjaarstoespraak werd uitgezonden in de meeste Nederlandse en Vlaamse studiecentra. We investeren in meer binding met studenten, stelde de collegevoorzitter, die daarom studenten een verdere uitbreiding van service en begeleiding beloofde. Een en ander kan niet los worden gezien van onze miljoeneninvestering in verbetering van de onderwijskwaliteit. Daarom vertelde Theo ook graag wat over de digitale studiecoach die medio 2008 in fases beschikbaar komt. U vindt er straks allerlei, deels verfilmde, functionaliteiten zoals online-mc-tentamentraining, studieplanning, mondeling presenteren en teksten schrijven. Zijn toespraak eindigde Theo met het uitbrengen van een toost en een blik op een heuse sneeuwbui in Heerlen. Hilariteit alom. Niet live dus en dat vonden sommige studenten toch teleurstellend: Voor zo n moderne universiteit een anachronisme. Naast deze officiële boodschap waren er vooral in de Vlaamse studiecentra ook wat formeel getinte toespraken. Daarin werd het belang van de onderlinge samenwerking onderstreept, onder anderen door prof. dr. Joke Denekens, vice-rector (foto 3) van de Universiteit Antwerpen en prof. dr. Piet Vanden Abeele, vice-rector van de Katholieke Universiteit Leuven. Brassen In veel studiecentra waren er na de nieuwjaarstoespraak lezingen over eetgewoonten en tafelmanieren door de eeuwen heen, voeding en gezondheid, streekproducten, landbouwgrond en veilig voedsel. Deze lezingen werden niet alleen verzorgd door wetenschappelijk medewerkers, maar ook door (scriptie)studenten en alumni. Laten we er één uitlichten. En wel het aanstekelijke college Aan tafel met Bosch en Breughel door emeritus prof. dr. Raymond van Uytven in Antwerpen (foto 8). Daar werden zo n tachtig toehoorders ontvangen in het fraaie, zestiende-eeuwse Hof van Liere, één van de bijgebouwen van de Universiteit Antwerpen. In het auditorium op de bovenverdieping riep een blik door de kleine raampjes op de binnenplaatsen al meteen de vroegere sfeer op van Oxford en Cambridge. Die sfeer keerde ook terug in de lezing van de gasthoogleraar. Deze mediëvist, met zijn opmerkelijke en allen scherp houdende stemwisselingen, verzorgde een uitermate genietbaar en leerzaam college. Misschien wisten de toehoorders het al, maar in de schilderijen van Bosch en Breughel zit heel veel informatie. Toch zijn het, zoals zo vaak, de details die nog meer vertellen: in een uithoek van een schilderij vangt een arme sloeber het vet op onder een varken aan het spit. Let ook eens op de verschillen. Wordt het dagelijks leven afgebeeld, een bruiloft of een adellijk hoffeest? Vooral die hoffeesten waren braspartijen met veel gangen. Dagenlang. Daartoe werden, aldus een declamerende Van Uytven, tientallen kilo s vlees, wild en gevogelte aangesleept en evenzoveel liters wijn en bier. Het volk daarentegen moest zich tevreden stellen met wat roggebrood, penserij, hutspot, spek of soep. Bovendien was het nog maar de vraag of men zuiver water had. Uiteindelijk sprak ook de Kerk graag een woordje mee, bijvoorbeeld over vasten of door vlees op vrijdag te verbieden. Na het college, de professor had nog wel uren kunnen doorgaan, konden de ongetwijfeld hongerig geworden gasten zich tegoed doen aan Breugheliaanse hapjes.

11 21 december Huisgenoten Tijdens de borrel kwamen de verhalen los over studievorderingen. Maar ook de ervaringen van de huisgenoten werden breed uitgemeten. Zo merkte een student, met een knipoog, op dat hij zijn vrouw er eindelijk van had kunnen overtuigen dat hij toch altijd gewoon dit studiecentrum bezocht! Medewerkers vonden het evenement zeer geslaagd. Voor studenten dé manier om hun partner en kinderen te laten zien wat de Open Universiteit nou precies is, aldus regionaal voorlichter drs. Trientsje van der Meer (Leeuwarden). Boeken werden getoond en medestudenten werden voorgesteld. Deze dag heeft zeker de binding met de universiteit versterkt! Daarnaast was het bij uitstek een kans om gezellig even bij te praten met andere studenten. De anders zo rustige studiecentra werden op de Community Day dan ook een levendige en genoeglijke omgeving. Regionaal voorlichter Leonie Heldens MSc (Eindhoven), vatte het succes kort en krachtig samen: In één woord geweldig! Start en support De dag is onderdeel van Start en support, een ambitieus programma van het Onderwijs service centrum (OSC), waarover wij regelmatig berichten in Modulair. Met Start en support willen wij zojuist begonnen studenten een steuntje in de rug geven én het behoud en de doorstroom van al langer zittende studenten bevorderen. De grootschalige en ietwat experimentele Community Day kreeg al snel de volledige steun van de collegeleden. Zij waren natuurlijk ook van de partij. Rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder ging naar Amsterdam (foto s 2 en 5), nam daar zelfs spontaan het woord en toostte er met de 180 bezoekers. 5 Collegelid drs. ing. Cees Brouwer mengde zich in Vlissingen (foto s 1, 4, 6 en 7) onder de studenten, die op hun beurt eens hun achterban wilden voorstellen. Uit hun monden kon hij optekenen dat deze dag zeker voor herhaling vatbaar is. Ook Theo Bovens blikt tevreden terug: De combinatie nieuwjaarsreceptie en Community Day zorgde voor een goede mix van studenten en medewerkers. Ik was zelf in Zwolle en vond het programma de urenlange reis zeker waard. Fijn dat vrijwel alle vestigingen deelnamen, ieder met een eigen én creatieve invulling( foto 9). Ik hoop dat iedereen nog eens heeft ervaren dat de Open Universiteit meer is dan een telefoonnummer, een beeldscherm of een provinciaal steunpunt. Frans Bogaert Kijk voor uitgebreide beeldverslagen op de website van uw studiecentrum. Een compilatie staat op e-modulair:

12 februari 2008 Onderwijs IPO Eerste vruchten geoogst Er is het afgelopen jaar ontzettend veel gebeurd en in gang gezet stelt dr. Kathleen Schlusmans. Zij is sinds begin 2007 programmamanager van het Instellingsbreed Programma Onderwijs (IPO). Kathleen kijkt met een goed gevoel terug op vorig jaar en vertelt bevlogen wat er dit jaar allemaal op stapel staat. Elektronische leeromgeving Een moeilijk dossier. Toch hebben we ons streven kunnen waarmaken, we beschikken sinds 1 september 2007 over één elektronische leeromgeving (ELO). Ik ben blij dat we de huidige leeromgeving Blackboard goed konden neerzetten en er enige ordening in konden aanbrengen. Desondanks moeten er toch nog de nodige slagen worden gemaakt. We willen een actiever gebruik van de leeromgeving en ook de docenten moeten meer in Blackboard aanwezig zijn. Zodoende wordt de meerwaarde ervan ook steeds explicieter. Meer dan ooit heb ik ook over dit thema met studenten gesproken en het is heel goed dat zij ons de spiegel voorhouden. Sterker nog: ik vind dat ze ons nog te veel sparen. Dat komt ongetwijfeld ook doordat veel van onze studenten in het arbeidsproces zitten en de moeilijkheidsgraad van dergelijke processen kennen. Toekomst Ook voor de ELO van de toekomst zijn knopen doorgehakt. Uiterlijk in 2014 vormt de ELO een integraal onderdeel van de persoonlijke, digitale leer- en werkomgeving van studenten en docenten. Die omgeving kunnen zij zelf samenstellen, op basis van diensten die de Open Universiteit aanbiedt. Tot zolang blijft Blackboard gewoon Blackboard, zij het dat nieuwe functionaliteiten wel moeten passen in de ELO van de toekomst. Uiteindelijk willen we af van monolithische systemen als Blackboard. Dit traject is lastig, omdat we constant te maken hebben met verandering door de alsmaar voortschrijdende technologische ontwikkelingen. Stilstand betekent dan achteruitgang. Waar we per saldo naar toe willen, is een gebruiksvriendelijk en stabiel systeem, waarin de student probleemloos kan werken. Dat is onze missie. Onlinebegeleiding Er zijn vorig jaar twaalf pilots uitgevoerd. Sommige docenten hadden best drempelvrees toen ze voor de virtuele klas kwamen te staan. Onwennigheid met de techniek en dat men op zoveel verschillende signalen van de groep moet letten, speelden docenten daarbij parten. Dit jaar gaan we intensiever en grootschaliger met onlinebegeleiding aan de slag. Voorlopers zoals de faculteit Natuurwetenschappen en de faculteit Informatica werken al aan faculteitsbrede implementatie. Bij de andere faculteiten zitten we nog in de pilotfase. Toetsing en kwaliteitszorg Ook computergebaseerde toetsing is een complex thema, dat logistieke en organisatorische aspecten kent en kwaliteitsaspecten. Maar bovenal gaat het bij toetsing natuurlijk om zorgvuldigheid. Er mogen in het hele proces geen fouten worden gemaakt, dus onze keuzes luisteren heel nauw. Begin dit jaar kiezen we een pakket en vanaf september komen er pilots met studenten. Voor de interne kwaliteitszorg hebben we via evaluaties en forums ook veel input van studenten gekregen. Dit jaar zijn we van plan de student te laten zien wat we met alle input hebben gedaan. Hun rol in onze kwaliteitszorg krijgt dan een plaats. Ook het cursusevaluatiesysteem SEIN gaan we dit jaar aanpassen. Verder is eind 2007 het Traject Basiskwalificatie Onderwijs aangeboden (zie pagina 4; red.) Eind 2009 moet minimaal tachtig procent van onze docenten over de basiskwalificatie beschikken. Multimedia en elders verworven competenties Vooral in de tweede helft van vorig jaar is een groot aantal mediaproducties gemaakt en ook dit jaar gaan we daar met veel enthousiasme mee door. Alle bacheloropleidingen én de master Actief Leren beschikken inmiddels over een erkende procedure voor erkenning van verworven competenties. Vanaf september geldt dit voor al onze opleidingen. Absoluut een succesvol traject. Onderwijsconcept We hebben een update gemaakt van het bestaande concept, met bijzondere aandacht voor de veranderingen die webgestuurd onderwijs met zich meebrengt. Ook willen we meer te weten komen over de studie-intentie van onze studenten. Daarmee kunnen we bijvoorbeeld beter het rendement van studietrajecten meten of maatwerkoplossingen aanbieden. En ten slotte willen we studenten ook meer toegang geven tot onlineresources. In maart wordt de update van het onderwijsconcept voorgelegd aan het College van bestuur. Goed gevoel In een nieuw project, dat getrokken wordt door faculteit Managementwetenschappen, kijken we ook naar onze eigen werkprocessen en we onderzoeken hoe we onze eigen onderwijsontwikkelaars het best in hun werk kunnen faciliteren. Op diverse fronten moet er trouwens nog veel gedaan worden. Maar ik heb een goed gevoel na één jaar IPO. Er is het afgelopen jaar ontzettend veel gebeurd en in gang gezet. We zijn veel met onderwijs bezig geweest. Wat me ook goed doet, is dat er in onze instelling zo goed en in zo n goede sfeer is samengewerkt. Dat zegt ook iets over het belang dat iedereen aan IPO hecht. We werken aan een webgestuurde universiteit die het leven lang leren van de student optimaal moet faciliteren. Chester Bogaardt

13 8 februari Nieuw en beter! Studienet.ou.nl Het nieuwe Studienet is in bedrijf sinds september vorig jaar. Er is dus weer één elektronische leeromgeving (ELO). Als je bij de openingspagina studienet.ou.nl (geen bent gekomen, dan kun je doorklikken naar alle functionaliteiten. Je moet wel eerst inloggen, net zoals bij jouw oude werkplek. Eenmaal binnen heb je nu veel meer dingen binnen handbereik. Op Studienet kun je ook jouw documenten veilig bewaren Actuele informatie Docenten en andere medewerkers kunnen nu makkelijker teksten veranderen. Resultaat: de informatie die je vanaf je werkplek kunt bekijken, is veel actueler. Je vindt informatie over de Open Universiteit in het algemeen, over jouw studiecentrum, jouw faculteit en allerlei regelingen. Alles is met een paar muisklikken op te vragen. Maar de beginplek is vooral persoonlijk. Je ziet direct voor welke cursussen je bent ingeschreven. Je klikt makkelijk door naar cursusinformatie, niet alleen naar inhoudelijke informatie, maar ook naar meer praktische informatie, bijvoorbeeld over bijeenkomsten en tentamens. Ook kun je doorwandelen naar je eigen studiepad. Daar zie je onder meer wat je al gehaald hebt, hoeveel studiepunten je al hebt en welke cijfers je hebt gehaald. Is een tentamenresultaat bekend, dan zie je dat op deze plek het eerst. Minpuntje is dat je voor het bekijken van je studiepad jezelf opnieuw moet aanmelden. Het wachtwoord hiervoor is anders dan voor Studienet. Was je er niet eerder, dan moet je jezelf dus weer registreren. Interactief Blackboard, een elektronische leeromgeving die ook bij andere universiteiten in gebruik is, vervangt de oude discussiegroepen. In de discussieruimtes van jouw cursussen kun je communiceren met medestudenten. Je kunt het over de stof hebben, elkaar tips geven en vragen stellen. Als je geluk hebt, is de docent van je cursus ook actief in de groep. In de oude discussiegroepen was de klacht van studenten dat een vraag vaak lange tijd onbeantwoord bleef. Dat kan natuurlijk nog steeds gebeuren. Via Community kun je meedoen in wisselende groepen. Dat kan een groep zijn waarin studenten samen aan een groepsopdracht werken, maar ook een scriptiekring. Documenten veilig bewaren Via Content kom je bij je eigen webruimte. Iedere student heeft maar liefst tweehonderd mb ruimte voor het uploaden van documenten of andere bestanden. Die heb je dan niet alleen thuis op je eigen computer, maar ook ergens anders. Iedereen die door een computercrash wel eens een werkstuk is kwijtgeraakt, weet waarom dat handig kan zijn. Je haalt je bestand gewoon weer op en hoeft niet opnieuw te beginnen. Het kan ook handig zijn als je jouw werkstuk op een andere plek dan thuis gemakkelijk kunt inzien. Als je iets geparkeerd hebt, dan kan dat via elke computer met internetverbinding. Verder kun je anderen toegang geven tot jouw bestanden. Bijvoorbeeld jouw groepsleden als jullie bezig zijn met een groepsopdracht of de docent. Grote bestanden hoef je zodoende niet meer te mailen. Hulp is dichtbij Vooral als je computer niet je beste kameraad is, kan het zijn dat je niet direct in de vingers hebt hoe je alles kunt vinden en gebruiken. Onder het tabblad Help vind je daaarom een scala aan gebruiksaanwijzingen, FAQ (veelgestelde vragen) en natuurlijk een vragenformulier. Lukt het niet, vraag dan beslist hulp, want dan kom je weer een stapje verder. Tegelijkertijd weten de beheerders waar misschien een knelpunt zit, zodat zij Studienet kunnen verbeteren. Overigens is dat nog niet af. Er komen nieuwe mogelijkheden, en verbeteringen. Aan de slag Wacht niet tot je binnen Studienet informatie of functies dringend nodig hebt. Trek er eens een uurtje voor uit om jezelf een rondleiding te geven. Zo ontdek je misschien nog meer mogelijkheden die voor jou handig zijn. En als je geïnspireerd raakt, dan kun je de werkplek helemaal inrichten zoals jij dat zelf wilt. Maar dat hoeft natuurlijk niet. Succes! Marga Mulder Inloggen Studienet Je kunt dezelfde inloggegevens gebruiken als bij je oude werkplek. Had je nog niet eerder een eigen werkplek, dan kun je jezelf registreren op de inlogpagina studienet.ou.nl. Houd je studentnummer bij de hand. In de volgende Modulair meer over Studienet.

14 februari december studentenraad Michel Severijns en Rikki Dijksman De verkiezingen staan weer op stapel. Daarover schrijft voorzitter Rikki Dijksman. En Michel Severijns geeft een kijkje in de keuken. Wat betekent het in de praktijk als je in de Studentenraad zit? Het lidmaatschap kost tijd en moeite, maar je krijgt er ook veel voor terug. Lid worden... Ook iets voor jou? Ik ben student Cultuurwetenschappen, begin februari start ik met mijn bachelorscriptie. Ik ben eerst adviserend lid van de Studentenraad geweest en in 2006 gekozen als lid. Verder ben ik voorzitter van de commissie Financiën. Tevens zit ik als afgevaardigde van de Studentenraad in twee begeleidingsgroepen van de Open Universiteit, namelijk de begeleidingsgroep Studienet, en de begeleidingsgroep ELo2b die advies moet uitbrengen over de elektronische leeromgeving van de toekomst. Om jullie een beetje inzicht te geven in wat een lid van de Studentenraad allemaal doet en hoeveel tijd dat kost, volgt hier een verslag van mijn activiteiten in december vorig jaar. Dinsdag 11 december Vandaag is er een gezamenlijke vergadering van de Ondernemingsraad en de Studentenraad. Deze vergadering begint om uur. Ik vertrek om uur uit Maastricht. Gelukkig woon ik niet ver weg en verlies dan ook niet veel tijd met reizen. Verbetering van de samenwerking tussen Ondernemingsraad en Studentenraad is het belangrijkste onderwerp van de bijeenkomst. Die is interessant en we spreken af vaker bij elkaar te komen. De vergadering duurt ongeveer twee uur en om uur ben ik weer thuis. Donderdag 13 december uur: vergadering van de begeleidingsgroep ELo2b. Het belangrijkste agendapunt is het verslag van de studieweek van het College van bestuur en een aantal stafleden. Om uur is alles afgelopen en kan ik weer huiswaarts keren. Dinsdag 18 december Maandelijkse vergadering van de Studentenraad. Dit keer in Antwerpen. De Studentenraad telt namelijk drie leden die in België aan de Open Universiteit studeren. Vroeg uit de veren, want ik heb afgesproken vlaai mee te nemen. Om 8.00 uur staat Mieke, secretaresse van de Studentenraad, al in het centrum van Maastricht op mij te wachten. We rijden met de auto naar Bilzen (België) en nemen daar de trein naar Antwerpen. De vergadering begint om uur. Er passeren diverse onderwerpen de revue. Na afloop gaan wij gezamenlijk eten. Erg gezellig en het versterkt de onderlinge band. Rond uur gaan wij weer naar huis. Het lidmaatschap van de Studentenraad kost dus tijd en moeite, maar je krijgt er ook veel voor terug. Je binding met de Open Universiteit wordt er absoluut door versterkt. Bovendien leer je nieuwe mensen kennen en je doet op diverse terreinen veel ervaring op. Ik heb de laatste twee jaar dan ook met plezier voor de Studentenraad gewerkt. Michel Severijns Verkiezingen Dit voorjaar zijn er weer verkiezingen voor de Studentenraad. Wij roepen dus kandidaten op. Wij hebben alle studieverenigingen aangeschreven, maar uiteraard kun je jezelf ook op persoonlijke titel aanmelden. Je hebt dan wel vijf handtekeningen nodig van medestudenten. Door zitting te nemen in de Studentenraad kun je je stem duidelijker laten horen in Heerlen en leer je ook enorm veel over de achtergronden van de Open Universiteit en de hele onderwijswetgeving. Allereerst iets over onze taken. Wij zijn bevoegd te adviseren over (nieuwe) opleidingen, studentenvoorzieningen en studiebegeleiding, en hebben instemmingsrecht als het gaat om het algemene deel van de Onderwijs- en examenregeling (OER) en het reglement van de Studentenraad. Verder wordt ons advies gevraagd over vele andere zaken. Er zijn diverse projecten en vaak is daar ook een afgevaardigde van de Studentenraad bij. Bovendien zijn er veel veranderingen op komst en het is belangrijk dat studenten daarin een duidelijke stem hebben. Ook nemen wij deel aan het overleg van diverse landelijke studentengroeperingen en wij zijn bezig ook in Europees verband een vaste plek te krijgen. Gelet op al deze diverse taken is het duidelijk dat je niet alleen tijd moet investeren in de voorbereiding en het bijwonen van de maandelijkse vergaderingen. Ik denk dat je er toch zeker drie dagen per maand mee bezig bent. Je krijgt hiervoor een vaste vergoeding per maand, momenteel tachtig euro. Al je verblijfkosten worden vergoed, net als je reiskosten (op basis van eerste klas openbaar vervoer of een vergoeding per kilometer bij gebruik van je eigen auto). Vanwege de grote hoeveelheid taken is het belangrijk dat we een volledige raad van negen personen hebben. Het is zaak dat er veel meer dan negen kandidaten zijn voor de nieuwe Studentenraad, want het is voor iedereen belangrijk dat er echte verkiezingen zijn. Wij hopen op een grote respons. Wij kunnen ons voorstellen dat je vragen hebt. Stuur dan een mailtje naar studentenraad@ou.nl met je naam, telefoonnummer en de tijden waarop we je het beste kunnen bellen. Eén van ons neemt zo spoedig mogelijk contact met je op. Rikki Dijksman

15 8 februari forum Forum publiceert ingezonden brieven van studenten en medewerkers van de Open Universiteit die discussies kunnen uitlokken over actuele onderwerpen. De redactie moedigt reacties van studenten graag aan. Wilt u een bijdrage leveren aan de rubriek Forum dan kunt u uw brief sturen naar de redactie van Modulair, Postbus 4444, 6401 CX Heerlen of modulair.redactie@ou.nl. De lengte van uw inzending moet (bij voorkeur) 150 woorden zijn. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen en brieven te redigeren en in te korten. Ik heb genoten (2) Met groot genoegen las ik in Modulair 4 het ingezonden stuk Ik heb genoten van Maarten Dekker. Het wekte mijn verwondering dat nu pas zo n reactie zich in de Modulair openbaarde. De reactie van deze student is echter meer demotiverend voor een beginnend student dan het artikel waarop werd gereageerd. Hierbij wil ik niet ontkennen dat het voor de schrijver in kwestie zeker een bepaalde demotivatie tot gevolg kan hebben. Maar laat helder zijn dat werving van nieuwe studenten eerder succesvol is als er, al is dat soms niet volledig realistisch misschien, op positieve manier wordt geschreven. Het heeft geen nut om naast succesverhalen allerlei verhalen het licht te laten zien over de moeilijkheidsgraad van de opleiding. Bij elke opleiding zijn mensen te vinden die er meer of minder moeite mee hebben. Het is echter belangrijk dat een opleiding of instituut zich zo voordelig mogelijk neerzet. Dit geeft geen extra afvallers, aangezien bij een negatiever beeld de opleidingen er weer minder studenten bij krijgen. Mijns inziens een keurig evenwicht! Met verbazing en verbijstering heb ik het artikel gelezen over de scriptie van mr. Erna Jansen op pagina 16 en 17 van Modulair 4. Haar verwoording van de inhoud van de scriptie geeft mij niet het idee dat het behandelde onderwerp zorgvuldig is nagegaan. Tot deze conclusie kom ik, aangezien ik wat onnauwkeurigheden in het artikel tegenkom. Het is namelijk gevaarlijk om een partij met een eigen ideologische achtergrond te gaan benaderen vanuit deels een andere achtergrond en deels de achtergrond van de partij. Slechts dan is het mogelijk om tot zulke aanvechtbare conclusies te komen. De termen democratie en discriminatie, die nog nooit zonder discussie zijn geweest, worden mijns inziens te vlak en te klakkeloos aan deze discussie toegevoegd, gezien het voorbeeld van de schrijfster. Het geeft aan dat er niet duidelijk onderscheid is gemaakt tussen bepaalde zaken. Het laatste punt dat ik wil aanroeren, is de verwijzing naar de achtergrond. Het is typerend dat een onderzoeker beweert dat de grondslag anders is dan de partij zelf beweert. Dit geeft alleen maar aan dat de onderzoeker op dat moment nog niet alle bronnen heeft onderzocht, en dat de conclusies in principe allemaal nogal voorbarig zijn. Jan Willem Ruitenberg, student Management, organisatie en bestuur Erkenning voor de EVC! In oktober en november 2007 beoordeelde Hobéon Certificering onze procedure voor erkenning van verworven competenties (EVC). Het resultaat is positief! De Open Universiteit krijgt het keurmerk EVC. Wij krijgen het keurmerk, omdat we goed scoorden op alle criteria, namelijk transparantie/haalbaarheid, standaardisatie, validiteit, objectiviteit en reproduceerbaarheid, functionaliteit en helderheid, en kwaliteitszorg. Dit betekent dat het Kenniscentrum EVC de Open Universiteit opneemt in het landelijk Register van Erkende EVC-Aanbieders. Alle studenten die een bijdrage hebben geleverd als pilotkandidaat of in de interviews voor de evaluatie, wil ik nog eens hartelijk bedanken. Zonder hen waren we niet in staat geweest om onze procedure goed in de steigers te zetten! Instrument zelfbeoordeling Het instrument voor zelfbeoordeling is één van de onderdelen van de procedure. Met dit instrument kunnen studenten, sinds onze start van EVC op 1 september 2007, vaststellen of EVC voor hen zinvol is. Ruim 450 studenten hebben dat al gedaan op Op grond van de eerste ervaringen werken we nu aan bijstelling van dit instrument. De vragen bij de verschillende opleidingen zullen nog specifieker aangeven welk soort ervaring interessant kan zijn. Kijken we bijvoorbeeld naar de bacheloropleiding Nederlands recht. Daar stond in de eerste versie dat EVC zinvol is als de kandidaat een positief antwoord kan geven op drie vragen. Ten eerste: heeft u relevante werkervaring op minimaal hbo-niveau? Ten tweede: heeft u ervaringen opgedaan in een voor de opleiding relevante functie? (U moet namelijk kunnen aangeven welke taken en activiteiten u uitgevoerd heeft en welke resultaten die hebben opgeleverd.) De derde vraag: heeft u relevante taken zelfstandig uitgevoerd, dan wel in groepsverband waarbij de eigen inhoudelijke bijdragen leidend geweest zijn voor het resultaat? Vooral de tweede vraag is in de nieuwe versie verder uitgewerkt in vervolgvragen, om duidelijker aan te geven om wat voor ervaringen het gaat. Een voorbeeld van zo n vervolgvraag is: heeft u over strafrecht gedegen kennis, relevant inzicht en substantiële werkervaring, zoals kennis van het verloop van een strafproces, inzicht in de werking van dwangmiddelen, inzicht in strafrechtelijke leerstukken (bijvoorbeeld causaliteit, strafuitsluitingsgronden en subjectieve bestanddelen) en/of kennis van het functioneren van het Openbaar Ministerie? Ook voor de andere opleidingen hebben wij deze slag gemaakt. We hopen u op die manier nog beter te kunnen informeren. Graag uw mening Wij horen graag uw mening over het instrument voor zelfbeoordeling, over andere ontwikkelingen in de erkenning van verworven competenties én over de kosten. Over die kosten hebben we in het studentencafé al het een en ander kunnen lezen. De een vindt het bedrag veel te hoog, terwijl een ander zich kan voorstellen dat alle administratieve handelingen en inhoudelijke activiteiten tijd en dus geld kosten. De prijs zullen we komende maanden goed evalueren en uw bijdrage in deze discussie stellen we dus ook op prijs. Reacties kunt u mailen naar evc.informatie@ou.nl of in het studentencafé. Drs. Desireé Joosten-ten Brinke Kijk voor uitgebreide informatie op

16 februari 2008 Sinds juli vorig jaar bekleedt prof. dr. Frans Leijnse de leerstoel Onderwijs en arbeidsmarkt met als focus leven lang leren. Leijnse wil een vernieuwende bijdrage leveren aan de ontwikkeling van concepten die onderwijs en arbeidsmarkt dichter bij elkaar brengen. Van de overheid eist hij een duidelijk gebaar. Zeg als overheid: de Open Universiteit is de universiteit om leven lang leren te stimuleren en van de grond te tillen. onderzoek FOTOGRAFIE: CHRIS PEETERS Overheid moet duidelijk zijn De Open Universiteit moet zich positioneren als dé centrale publieke instelling voor leven lang leren. Aan mij de mooie taak om daar, natuurlijk samen met anderen, gestalte aan te geven. Leijnse (1947) is duidelijk en ambitieus. Wat hem betreft verlegt de Open Universiteit haar focus de komende jaren van aanbieder van tweedekansonderwijs naar leven lang leren. Een tweede kans bieden is niet onbelangrijk, dat moet zeker niet weggegooid worden, maar het is niet langer de kerntaak van de Open Universiteit. De belangstelling voor tweedekansonderwijs loopt trouwens ook geleidelijk aan terug. We moeten switchen naar leven lang leren, naar leren in relatie tot de beroepsloopbaan. Kennis Tweeënhalve dag per week is Leijnse voor de Open Universiteit bezig om het concept leven lang leren scherper te krijgen en beter uit te werken. Docerend en vol enthousiasme wijdt hij erover uit. Men is nooit uitgeleerd, betoogt Leijnse. Uitgeleerd zijn past bij een statische maatschappij en niet bij een dynamische samenleving als de onze. We leven in een informatiesamenleving, en de economie wordt steeds meer een kenniseconomie waarin innovatie een centrale rol inneemt. En zeg je innovatie, dan zeg je kennis. Kennis is volgens Leijnse de motor geworden van het innovatieproces en dan gaat het vooral om de snelheid van kenniscirculatie, om het oppikken en toepassen van kennis. Als je daar goed in bent, heb je een voorsprong. Kijk naar China en India. Daar gaat het nu economisch gezien zo fantastisch doordat de bedrijven er zo goed in staat zijn de innovatiesnelheid te vergroten. Dat willen we in Nederland natuurlijk ook, maar het stelt wel hoge eisen aan werknemers. Ze moeten innovatiegericht zijn, zich steeds willen verbeteren, meer verantwoordelijkheid willen dragen en nieuwe competenties willen leren. Innoveren en leren horen bij elkaar, innovatieprocessen zijn leerprocessen en andersom. Leren houdt in feite nooit op. Maatwerk Leijnse vervolgt: Ik ga me er ook sterk voor maken dat de Open Universiteit gezien wordt als dé instelling voor leven lang leren. Dat vereist volgens hem wel een rolverandering. Als opleidingsinstituut zal de Open Universiteit vraaggestuurd moeten opereren. Maatwerk leveren dus, toegespitst op personen, bedrijven en arbeidssituaties. Het gaat dan minder om het aanbieden en ontwikkelen van content, meer om begeleiding en certificering. Studenten moeten leren hoe ze efficiënt informatie kunnen verzamelen en analyseren. Daarnaast moeten onderzoeksvaardigheden bijgebracht worden. Daarbij is de erkenning van verworven competenties een belangrijke stap geweest. Die erkenning past heel goed bij de Open Universiteit als universiteit voor leven lang leren en bij haar studenten, die vaak al veel werkervaring hebben. Een tweede kans bieden is niet langer de kerntaak van de Open Universiteit. Netwerk Leijnse studeerde algemene sociologie en macrosociologie aan de Rijksuniversiteit Leiden en promoveerde aan de Technische Hogeschool Twente op een proefschrift over deeltijdarbeid. Hij werkte aan verschillende universiteiten, onder andere bij de Erasmus Universiteit Rotterdam als decaan van de Faculteit der Bedrijfskunde/Rotterdam School of Management. Voorts was

17 8 februari Leijnse tien jaar lid van de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid, voorzitter van de HBO-raad en sinds 2003 lid van de Eerste Kamer. Op dit moment is hij ook nog lector Kenniscirculatie aan de Hogeschool van Utrecht. In de loop der jaren heeft Leijnse dan ook een uitgebreid netwerk opgebouwd. Een netwerk dat hij vanzelfsprekend zal gebruiken om de Open Universiteit en leven lang leren te promoten. Allereerst bij de overheid. Een overheid die zich in zijn ogen nogal ambigu opstelt als het gaat om leven lang leren. De regering heeft de ambitie uitgesproken dat Nederland een geavanceerde kenniseconomie moet worden, dat het zelfs bij de top drie in Europa wil horen. Maar kijk je naar de scholingscijfers, dan blijkt dat Nederland heel slecht scoort als het gaat om meer diepgaand en breed, diplomagericht onderwijs voor mensen boven de dertig jaar. Daarmee zitten we zelfs onder het Europese gemiddelde. Zoiets past natuurlijk niet bij de ambitie. Bij de overheid bestaat nog te weinig scherpte en helderheid over het belang van leven lang leren en de rol die zij daarbij heeft. Ik zal mijn netwerk gebruiken om het belang van leven lang leren in Den Haag te onderstrepen. Leijnse zal zich daarbij ook sterk maken voor een andere vorm van financiering. Het huidige systeem van bekostiging, waarbij de instelling geld van de overheid krijgt voor elke ingeschreven student, is wat hem betreft niet aantrekkelijk voor financiering van leven lang leren. Hij pleit voor een systeem van leerrechten. Leven lang leren is vraaggestuurd, dus moet je het geld niet bij de aanbieder neerleggen, maar bij de vrager, de student. Die krijgt dan een rugzakje met geld, dat hij naar eigen inzicht kan besteden. Dat geeft meer flexibiliteit, meer keuzevrijheid en meer kwaliteit. Daarnaast zou de overheid meer geld moeten stoppen in het promoten van leven lang leren, via subsidies meer geld moeten stoppen in open educational resourses en het mogelijk moeten maken om de faciliteiten voor e-learning te verbeteren. Leijnse eist van de overheid een duidelijk gebaar en erkenning van de Open Universiteit. Zeg als overheid: de Open Universiteit is de universiteit om leven lang leren te stimuleren en van de grond te tillen. Dat is haar specifieke, publieke taak. Onderzoek Naast het lobbyen in Den Haag wil Leijnse in samenwerking met enkele hogescholen in een soort open netwerk tweedeleerwegtrajecten gaan ontwikkelen vanuit de formule leven lang leren. Hij denkt voorlopig aan vier of vijf opleidingen in een samenwerkingsverband van drie of vier hogescholen per opleiding. Samen met rector magnificus Fred Mulder en bestuursadviseur Ben Janssen ben ik druk bezig om dat van de grond te tillen. Het moet dit jaar geconcretiseerd worden. Verder wil ik binnen het Netherlands Expertise Center for Lifelong Learning van de Open Universiteit verschillende onderzoekslijnen ontwikkelen voor onderwijs en arbeidsmarkt. Ook dat moet dit jaar vorm krijgen. Leijnse heeft een contract voor vier jaar, maar na twee jaar wordt een tussenbalans opgemaakt, volgens afspraak. Dat vind ik fair en logisch. Het is altijd goed om tussentijds eens te evalueren of je aan de verwachtingen voldoet. Het is een lange weg, maar ik heb er alle vertrouwen in. Fred Meeuwsen De Open Universiteit moet zich positioneren als dé instelling voor leven lang leren.

18 februari 2008 activiteiten In deze rubriek staan activiteiten vermeld zoals lezingen, symposia, bijeenkomsten van studentenverenigingen en landelijke dagen, georganiseerd door Nederlandse en Vlaamse studiecentra, faculteiten of studentenverenigingen. Het gaat om activiteiten die (in principe) door alle studenten kunnen worden bijgewoond. Van in kleur vermelde activiteiten treft u een korte beschrijving aan. Voor de meest actuele, maar ook méér informatie en aanmelden, verwijzen wij u naar de respectievelijke webpagina s van uw faculteit en/of studiecentrum ( FEBRUARI vr 8 Lezing door dr. Mieke Rijnders Willem van Konijnenburg (Si-tard, Parkstad Limburg) za 9 Lezing door drs. Paul Cordy: Lieux de mémoire: staatssymbolen in post-sovjetstaten (studiegroep Poleimos, sc Antwerpen) ma 11 Meeting Point Psychologie (sc Zwolle) di 12 Poëziewerkgroep (Suster Bertken, sc Utrecht) Lezing door Saskia Goddijn Schijn bedriegt' (psp Friesland) wo 13 Lezing door Ria Hoentjen: Het oudste stripverhaal van Nederland (Studiecontactgroep Cultuurwetenschappen, sc Enschede) vr 15 Leesclub, Arnon Grunberg, Tirza (Si-tard, sc Parkstad Limburg) za 16 Diploma-uitreiking (sc Eindhoven) ma 18 Lezing door emeritus abt Ton Baeten o.praem: Kerk: instituut of charisma (Retor s-hertogenbosch, zie sc Nijmegen) di 19 Lezing door dr. Toon Bosch: Staats- en natievorming tijdens het Verenigd Koninkrijk (De Verlichting, sc Eindhoven) wo 20 Culturele Contact Groep (sc Zwolle) Lezing door drs. Dick Disselkoen over de cursus Culturele Dialoog (ValC-hof, sc Nijmegen) za 23 Rondleiding Universiteitsbibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen en Studienetpracticum (sc Groningen) di 26 Filosofiegroep (psp Drenthe) wo 27 Literatuurgroep o.l.v. Anita Huisman, Orhan Pamuk, Ik heet Karmozijn (ValC-hof, sc Nijmegen) wo 27 Permanente Vorming, lezing dr. Sven De Rijcke 'Waarnemingen van de sterrenhemel door de eeuwen heen' (sc Gent) do 28 Literatuurclub, Haruki Murakami, Norwegian Wood (De Verlichting, sc Eindhoven) vr 29 Rondleiding Stadsarchief, gebouw De Bazel in Amsterdam (Homo Ludens, sc Amsterdam) MAART za 1 ma 3 di 4 wo 5 do 6 Rondleiding Universiteitsbibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen en Studienetpracticum (sc Groningen) Multatuli-lezing (Utile Dulci s-hertogenbosch, zie sc Nijmegen) Lezing door Mirjam Hoen: De regie kwijt, psychosociale aspecten van Alzheimer, Bibliotheek Emmen, Noordenplein 101 (psp Drenthe) Literatuurgroep, Pascal Mercier, Nachttrein naar Lissabon (ValC-hof, sc Nijmegen) Excursie Mevlana Moskee, Rotterdam (Suster Bertken, sc Utrecht) Lezing: Znamenny over muzikale tsaren en Moskouse meesterzangers, deel 1 lezingencyclus Muziek in Rusland (Suster Bertken, sc Utrecht) za 8 Lezing door prof. dr. Guido Vanheeswijck over hedendaagse geestesstromingen (studiegroep Poleimos, sc Antwerpen) di 11 Lezing door drs. Irmin Visser over stedenbouw (sc Nijmegen) Operaclub, Leo_ Janá_ek, Kát a Kabanová (Suster Bertken, sc Utrecht) Lezing met beelden over Leuven door Jean Pierre Demoustiez (Verlichting Eindhoven) wo 12 Lezing door dr. Lizet Duyvendak over haar dissertatie Door lezen wijder horizont. Het Haags Damesleesmuseum (sc Groningen) do 13 Lezing door dr. Gerben van Kleef: Macht, boosheid en wraak in conflicten (sc Utrecht) Poëziewerkgroep (Suster Bertken, sc Utrecht) za 15 Excursie Leuven (De Verlichting, sc Eindhoven) Trainingsdag Cultuurwetenschappelijke vaardigheden, Ethiek (sc Zwolle) Landelijke dag Levenswetenschappen (sc Utrecht - zie déze Modulair) ma 17 Lezing door Ger van Oostaijen over de Johannes Passion van Johan Sebastian Bach (Retor s-hertogenbosch, zie sc Nijmegen) Literatuurclub, Dylan Thomas, Under Milk Wood (Suster Bertken, sc Utrecht) di 18 Lezing door Johan Thüss en Egbert Stokvis over hun kunsthistorisch onderzoek tijdens Zomerschool Florence 2007 (Studiecontactgroep Cultuurwetenschappen, sc Enschede) wo 19 Mentoravond, aansluitend lezing door dr. Toon Bosch (sc Nijmegen) do 20 Lezing: Sint Petersburg en de Italianen over verwestersing van muziek in Rusland, deel 2 lezingencyclus Muziek in Rusland (Suster Bertken, sc Utrecht) di 25 Operaclub, Leo_ Janá_ek, Kát a Kabanová (Suster Bertken, sc Utrecht) wo 26 Culturele Contactgroep (sc Zwolle) do 27 Luistergroep muziek (Suster Bertken, sc Utrecht) Algemene ledenvergadering en lezing door mr. Tom Maasen, Ministerie van Buitenlandse Zaken, over de rol van nationale parlementen bij EU-besluitvorming (Ex Tunc, sc Utrecht) Diploma-uitreiking (sc Rotterdam) APRIL do 3 Lezing: Glinka, de vader van de Russische muziek, deel 3 lezingencyclus Muziek in Rusland (Suster Bertken, sc Utrecht) vrij 4 Regiodag CW-West (sc Utrecht)

19 21 december 8 februari activiteiten - selectie za 5 Lezing door mr. A.G. Bosch over de geschiedenis van het Nederlandse strafrecht (Algemene Juridische Vereniging, sc Amsterdam) Lezing door drs. Maartje de Wilde, Universiteit Antwerpen / Instituut voor de Studie van de Letterkunde in de Nederlanden (sc Antwerpen) Landelijke dag Historiografie (sc Utrecht - zie déze Modulair) ma 7 Algemene jaarvergadering, daarna lezing door drs. Hans van der Broek: Geschiedenis van de gezondheidszorg in Noord- Brabant (Utile Dulci s-hertogenbosch, zie sc Nijmegen) vr 11 Regiodag CW-Zuid (sc Eindhoven) za 12 Trainingsdag (sc Zwolle - zie déze Modulair) ma 14 Lezing door Stef Bugter over de Etrusken (Retor s-hertogenbosch, zie sc Nijmegen) di 15 Lezing door dr. Toon Bosch over de samenvoeging van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden in (sc Nijmegen) do 17 Lezing: Muziek in de Sovjettijd over Prokofiev en Sjostakovitsj, deel 4 lezingencyclus Muziek in Rusland (Suster Bertken, sc Utrecht) vr 18 Regiodag CW-Noord-Oost (sc Groningen) Landelijke dag Denken over Cultuur (sc Eindhoven) za 19 Landelijke dag Psychologie (sc Eindhoven) ma 21 Literatuurclub, Amos Oz, A Tale of Love and Darkness (Suster Bertken, sc Utrecht) Poëziewerkgroep (Suster Bertken, sc Utrecht) di 22 Lezing door Wouter Steffelaar, vervolg van zijn lezing Authentieke uitvoeringspraktijk in de muziek (De Verlichting, sc Eindhoven) wo 23 Diploma-uitreiking (sc Eindhoven) za 26 Rondleiding Universiteitsbibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen en Studienetpracticum (sc Groningen) di 29 Filosofiegroep (psp Drenthe) Nederland Rondleiding Stadsarchief, gebouw De Bazel (29 februari) Vorig jaar is het Amsterdamse Stadsarchief verhuisd naar gebouw De Bazel aan de Vijzelstraat 32, het imposante, voormalige hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel Maatschappij. Dit complex is ingrijpend verbouwd zodat het open gesteld kon worden voor een breder publiek dan alleen archiefvorsers. Hiertoe zijn aan de straatkant muren opengebroken voor twee grote glaswanden. Toch is er veel teruggebracht in de oorspronkelijke stijl, waaronder het glazen dak in de centrale hal. Onder deskundige begeleiding wordt u rondgeleid door de monumentale stijlkamers, de schatkamer met Art Deco-schilderingen op de muren en plafonds, en metersdikke kluisdeuren. Zowel binnen als buiten herinneren veel bouwkundige en decoratieve elementen aan het boeiende verleden van het gebouw. U bezoekt ook het Informatiecentrum, met informatie over Amsterdammers en hun stad, de Studiezaal, en de Filmzaal waar prachtige historische films vertoond worden. Na afloop van de rondleiding zal student Monique Peters, zij werkt in het Stadsarchief, ons wegwijs maken in het Archief- en documentatiecentrum. Maximaal aantal deelnemers: 20. Aanmelden: ans.debruin-boon@planet.nl. Kosten: voor rekening van Homo Ludens. Aanvang: uur. Plaats: Vijzelstraat 32, Amsterdam. Excursie Mevlana Moskee (5 maart) De Mevlana Moskee werd in 2001 gebouwd naar een ontwerp van Bert Toorman. Deze moskee is genoemd naar een beroemd moslimgeleerde uit de dertiende eeuw. Het is een van de grootste gebedshuizen van Nederland en heeft de vorm van een halve maan met daarop een vijfpuntige ster en een koepel. De minaretten, ruim veertig meter hoog, de koepel en het interieur zijn in Turks-Ottomaanse stijl vervaardigd. Op de eerste verdieping zijn de gebedsruimte en bestuurskamers gesitueerd. Op de tweede verdieping bevinden zich de vrouwengebedsruimte en de bestuurskamer van de Vrouwenraad. De moskee is echter meer dan alleen een gebedsruimte. Op de begane grond bevinden zich een conferentiezaal, een ruimte voor jongeren, een ruimte voor ouderen en een kantine met keuken. Onder het genot van thee zal de gids informatie geven over de functie van een moskee. Daarna begint de rondleiding. In de gebedsruimten bekijken wij islamitische kunst en ornamenten. Ook zullen wij zien hoe een moslim in een moskee bidt. Na de rondleiding is er volop gelegenheid om vragen te stellen, ook lastige, rare en moeilijke vragen! Voor vragen over deze excursie kunt u terecht bij Gerie Smit, gerysmit@xs4all.nl Aanmelden: maak 3 euro over op rekening , t.n.v. Suster Bertken te Woudenberg, o.v.v. moskee. Tijd: uur tot ongeveer uur. Plaats: Mevlanaplein 1, Rotterdam. België Lezingen sc Antwerpen (9 februari en 8 maart) Alle studenten Cultuurwetenschappen zijn van harte welkom op de bijeenkomsten van de studiegroep Poleimos. Wij organiseren één keer per vier weken een interessante lezing, gehouden door een professionele spreker, een discussie over actuele culturele thema s of we bekijken een documentaire die aansluit bij ons vakgebied. Soms maken we ook een culturele uitstap naar een bijzondere tentoonstelling of een interessante locatie in of buiten Antwerpen. Er is altijd gelegenheid om vragen te stellen of van gedachten te wisselen over alles waarmee we in onze studie geconfronteerd worden. Medestudenten die graag hun bachelorscriptie, een werkstuk uit de masteropleiding of hun masterscriptie willen presenteren, zijn van harte welkom en kunnen zich aanmelden. Aanmelden: bij Magda Heeffer, magda.heeffer@scarlet.be, of bij Martin Stam, mje.stam@planet.nl. Tijd: zaterdag van uur uur. Plaats: sc Antwerpen, Blindestraat 14, telefoon of Universiteit Antwerpen.

20 februari 2008 Berichten van Service en informatie In januari was het een jaar geleden dat de verbeterde webselfservice Vraag en antwoord is ingesteld. Veel vragen van zittende en aankomende studenten zijn namelijk van algemene aard. Eenmaal voorzien van een adequaat antwoord kunnen deze gemakkelijk worden opgeslagen in een databank die 24 uur per dag opvraagbaar is. In 2007 konden webbezoeken van studenten en belangstellenden worden geregistreerd in het menu van de webselfservice. De informatievoorziening over onze universiteit verloopt via diverse kanalen: schriftelijk, telefonisch of persoonlijk via de studiecentra. Steeds meer (algemene) informatie wordt echter via het web verstrekt. Een veel geraadpleegde webpagina is de webselfservice Vraag en antwoord : Middels dit kanaal is het gemakkelijk om op welk tijdstip dan ook 24 uur per dag dus direct een antwoord te krijgen op een bepaalde vraag. Voor aanverwante, maar wat meer specifieke vragen is er ook een gemakkelijke zijweg via een contactknop. De student krijgt dan binnen drie werkdagen een antwoord per . Waarover worden zoal (algemene) vragen gesteld? Die gaan vooral over vrijstelling en toelating, opleidingen, cursussen, het studeren aan de Open Universiteit, bestellen c.q. inschrijven, kosten, tentamens en studeren onder bijzondere omstandigheden (bijvoorbeeld met een beperking). Na 1 jaar dit systeem gebruikt te hebben, concluderen wij dat de student, en als het om algemene informatie gaat, de belangstellende, steeds beter de weg vinden naar de webinformatie. In 2007 werd de website Vraag en antwoord keer bezocht. Eenmaal aangekomen binnen een bepaald vragencluster, werd via de contactknop keer een aanvullende vraag gesteld. Studenten die hun onderwerp (nog) niet aantroffen in het hoofdmenu, kozen meteen voor een rechtstreeks bericht, in 2007 zo n keer. Overigens blijkt ook de telefoon ( ) nog steeds een praktisch middel: er waren zo n afzonderlijke telefonische contacten. Voor de volledigheid noemen we hier kort nog de website met het algehele studieaanbod op de homepagina ( Voor heel specifieke vragen over mastertrajecten en kho-programma s is recent een speciale website opengesteld: masters. Suggesties zijn welkom Uiteraard streven we ernaar om u nog adequater te informeren zodat u geen tijd hoeft te steken in (onnodige) telefoongesprekken of mailcorrespondentie. Wij op onze beurt kunnen dan juist meer tijd uittrekken voor de wat lastiger kwesties. Wij stellen het dan ook op prijs als u suggesties heeft om vraagenantwoord te optimaliseren en vragen u deze suggesties aan ons te melden: vraagenantwoordsuggestie. Lilian Janssen-Grootenboer, afdelingshoofd Service en informatie Studiebegeleiding Actuele informatie over studiebegeleiding vindt u in de betreffende cursusbeschrijving op Onlangs in december zijn de bijeenkomsten van het tweede semester toegevoegd. Raadpleeg voor de laatste informatie dus de website van de cursus.

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG STUDENTEN DOEN UITSPRAKEN OVER DE ACADEMISCHE WERELD, HET VAKGEBIED EN HET BEROEPENVELD.. onderzoek niet zo saai als ik dacht werken in

Nadere informatie

Voorbereidingscursussen

Voorbereidingscursussen Voorbereidingscursussen Biologie Natuurkunde Scheikunde Wiskunde Studeren aan de Open Universiteit voorbereidings cursussen Het systeem van eindexamenprofielen in het voortgezet onderwijs brengt met zich

Nadere informatie

OU Online. Wat? Studienet is de besloten elektronische studeer- en werkomgevingen van de Open Universiteit.

OU Online. Wat? Studienet is de besloten elektronische studeer- en werkomgevingen van de Open Universiteit. OU Online A. Studienet 1. Algemeen Wat? Studienet is de besloten elektronische studeer- en werkomgevingen van de Open Universiteit. Gebruik? Meest recente informatie en nieuws Overzicht eigen studie eigen

Nadere informatie

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Molecular Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit?

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Naam opleiding: Industrieel Ontwerpen Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Evaluatie weblectures bij FLOT. aanleiding

Evaluatie weblectures bij FLOT. aanleiding Evaluatie weblectures bij FLOT aanleiding In september 2013 is bij de lerarenopleiding wiskunde van FLOT gestart met het project weblectures. Het plan was om deze in te zetten bij de cursussen calculus

Nadere informatie

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan! inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Wageningen University (WUR) Korte beschrijving van instelling: Aantal Pilots: 3 Contact persoon: Joke Marinissen

Wageningen University (WUR) Korte beschrijving van instelling: Aantal Pilots: 3 Contact persoon: Joke Marinissen Wageningen University (WUR) Korte beschrijving van instelling: Aantal Pilots: 3 Contact persoon: Joke Marinissen Pilot 1: Tagging Pilot Naam Instelling Vak naam Studenten Aantal ronde 1: 83, ronde 2: 50

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Je gedachten gestructureerd op papier

Je gedachten gestructureerd op papier Online training: Je gedachten gestructureerd op papier Start: 14 september 2015 Een online programma, mét coaching, voor ondernemers en werknemers Voor als je logisch opgebouwde teksten wil leren schrijven,

Nadere informatie

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg!

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! leuk en zinvol werk passend bij wat jij kunt gezelligheid met collega s je eigen salaris verdienen Jo Arts, assistent-kok: Van thuis zitten word

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success

Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success Leercentrum Nijmegen Oberon, november 2012 1 Inleiding Playing for Success heeft, naast het verhogen van de taal- en rekenprestaties van de

Nadere informatie

Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten?

Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten? Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten? Deadline: 27 juni 2010 Prijzengeld: 5000,- Battle Type: (Zie voor meer informatie over de

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Life Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? De studie is pittig; zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie direct vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

VRAGEN BIJ DE COMPETENTIES

VRAGEN BIJ DE COMPETENTIES ONDERWIJSMAGAZIJN VOOR LOB VRAGEN BIJ DE COMPETENTIES Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo VRAGEN BIJ ONTDEK COMPETENTIES JE PASSIE MOTIEVEN INLEIDING In LOB-trainingen en tijdens gesprekken met

Nadere informatie

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar

Nadere informatie

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

Reflectieverslag mondeling presenteren

Reflectieverslag mondeling presenteren Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven.

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven. Naam opleiding: Nanobiology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Samenwerken èn netwerken

Samenwerken èn netwerken Samenwerken èn netwerken Stappenplan voor versterken van zelforganisaties Auteurs Saskia van Grinsven en Jamila Achahchah Fotografie: Guillermo Dazelle MOVISIE Juni 2012 Inleiding Voor je ligt een stappenplan

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De Associate degree Human Resource Management (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Mensen zijn het belangrijkste

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma 2012-2013

Verkiezingsprogramma 2012-2013 Verkiezingsprogramma 2012-2013 UVASOCIAAL 5 mei 2012 UVASOCIAAL streeft naar keuzevrijheid, kwaliteit, gelijkheid en betrokkenheid, de belangrijkste voorwaarden voor een goede universiteit! Inleiding UVASOCIAAL

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

De studiebelasting voor Werktuigbouwkunde bedraagt gemiddeld 42 uur per week. Wiskunde is wel een

De studiebelasting voor Werktuigbouwkunde bedraagt gemiddeld 42 uur per week. Wiskunde is wel een Naam opleiding: Werktuigbouwkunde Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit

Nadere informatie

Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal 2015

Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal 2015 Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal 2015 Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal - april 2015 Ambassadeur Heldere Taal 2015 Inleiding Veel ambtenaren zetten zich in om de communicatie van en binnen de overheid

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden. VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn

Nadere informatie

Jan de Laat OVERSTAG

Jan de Laat OVERSTAG Jan de Laat VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van teksten

Nadere informatie

Communiceren met de achterban

Communiceren met de achterban 1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk

Nadere informatie

Voorbereiding assessment

Voorbereiding assessment Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven

Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden

Nadere informatie

Handleiding Docenten/Begeleiders

Handleiding Docenten/Begeleiders Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Interview met DJ Kit T

Interview met DJ Kit T Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid

Nadere informatie

Waarde-volle zorg is ook nog JONG!

Waarde-volle zorg is ook nog JONG! Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 )

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nieuwsbrief Stichting OER Stichting Onderwijs Evaluatie

Nadere informatie

Het beantwoorden van de vragen uit de checklist helpt je om twee manieren namelijk:

Het beantwoorden van de vragen uit de checklist helpt je om twee manieren namelijk: Studeren met autisme in het hoger onderwijs checklist Inleiding over studeren in het hoger onderwijs Studeren in het hoger onderwijs is vaak heel anders dan je tot nu toe gewend was. Er wordt van je verwacht

Nadere informatie

Enquête stichting Parentes Zoetermeer

Enquête stichting Parentes Zoetermeer Enquête stichting Parentes Zoetermeer In de afgelopen weken hebt u de mogelijkheid gehad om d.m.v. onze enquête uw stem te laten horen over diverse punten die spelen binnen onze stichting Parentes. In

Nadere informatie

Dennis Boot. ondersteund door Web 2.0. Samenwerken en begeleiden

Dennis Boot. ondersteund door Web 2.0. Samenwerken en begeleiden Samenwerken en begeleiden ondersteund door Web 2.0 Dennis Boot Evaluatie van Google Sites en Google Apps tijdens stages en projecten in het onderwijs. Inhoud Inleiding... 1 Google Sites i.c.m. Google Apps

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht

Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht Inventarisatie enquête over het gebruik van videofragmenten bij het onderwijs van Inleiding Staats- en Bestuursrecht Faculteit der Rechtsgeleerdheid, Universiteit Leiden Afdeling ICT&O, Cleveringa Instituut,

Nadere informatie

Het leven zoals het is Rechtspraktijk, van CVO naar KHLeuven Klik hier voor meer informatie over Rechtspraktijk in het CVO Leuven-Landen

Het leven zoals het is Rechtspraktijk, van CVO naar KHLeuven Klik hier voor meer informatie over Rechtspraktijk in het CVO Leuven-Landen Het leven zoals het is Rechtspraktijk, van CVO naar KHLeuven Klik hier voor meer informatie over Rechtspraktijk in het CVO Leuven-Landen Ze zien dat wij over een ruimere juridische bagage beschikken dan

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Hoe schrijf ik tekst voor mijn website?

Hoe schrijf ik tekst voor mijn website? Hoe schrijf ik tekst voor mijn website? Heb je een eigen website, maar worstel je met de teksten die je daarop kwijt wil? Volg dan dit stappenplan. Met een paar handige tips kom je vast een heel eind.

Nadere informatie

Beleidsplan 2012 t/m 2016

Beleidsplan 2012 t/m 2016 Beleidsplan 2012 t/m 2016 Mei 2012 Beleidsplan 2012 t/m 2016 Inleiding Dit beleidsplan is het resultaat van een voortgaand proces, waar we sinds twee jaar aan werken. In die periode is het volgende gebeurd.

Nadere informatie

Projectmatig werken voor de secretaresse

Projectmatig werken voor de secretaresse Nationale Secretaresse Dag 2009 www.secretary.nl/officemanagement Schriftelijke cursus in vijf lessen met twee bijeenkomsten Startdatum 9 april 2009 Projectmatig werken voor de secretaresse Postzegel niet

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

EEN LEVEN LANG LEREN

EEN LEVEN LANG LEREN EEN LEVEN LANG LEREN Martin van der Dong, 48 allround operator mengvoeder Agrifirm, Meppel Waarom ben je een EVC-traject gaan volgen? Wat was je motivatie? Mijn werkgever Agrifirm besloot om voor alle

Nadere informatie

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0 Jobbersguide - 2015 Jobbersguide 2015 0 Introductie Jobbersguide Om ervoor te zorgen dat jij als Jobber succesvol aan de slag kan en niet tegen verrassingen aanloopt hebben wij deze Jobbersguide gemaakt.

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009?

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009? Hoofdstuk 1 - Oefening 17 Leesdossier Opdracht 1 Lees de tekst Wat doen jongeren op internet? U gebruikt de leeskaart: zoekend lezen. Beantwoord daarna de vragen. Wat doen jongeren op internet? Onder 13-

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS. W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist?

PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS. W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist? PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist? Ik ben Nathali Meurs-Pas, mijn bedrijf heet NML Design Interieurontwerp & Styling. Ik woon in Amsterdam,

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

DE GROTE LERAREN ALS SPIEGEL VOOR ZELFREFLECTIE?.

DE GROTE LERAREN ALS SPIEGEL VOOR ZELFREFLECTIE?. DE GROTE LERAREN ALS SPIEGEL VOOR ZELFREFLECTIE?. Amersfoort, 21 augustus 2007 John van den Hout Geachte aanwezigen, Toen ik me voorbereidde om voor u dit verhaal te houden, was mijn eerste gedachte: Wat

Nadere informatie

Handleiding online leeromgeving. opdrachten.menea.nl

Handleiding online leeromgeving. opdrachten.menea.nl Handleiding online leeromgeving Inhoudsopgave Inleiding... 3 Inloggen... 4 Profiel aanpassen... 4 Je weg vinden in de online leeromgeving... 5 Fases... 5 Onderdelen... 6 Opdrachten... 6 Help, waar ben

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Gebruik van het dossier We zien dat er een aantal mentoren al gebruik maken van Het Dossier. Complimenten daarvoor.

NIEUWSBRIEF. Gebruik van het dossier We zien dat er een aantal mentoren al gebruik maken van Het Dossier. Complimenten daarvoor. NIEUWSBRIEF December Mentorschap Midden-en Noordoost Brabant 2015 Editie 2 Jaargang 1 Hierbij ontvangt u de nieuwe nieuwsbrief van het Mentorschap Midden -en Noordoost brabant. Hiermee houden wij u op

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Trainersopleiding 2014

Trainersopleiding 2014 Trainersopleiding 2014 Remind Keizersgracht 253, Amsterdam www.remindlearning.nl trainersopleiding@remindlearning.nl Uitleg van de trainersopleiding In dit document kun je lezen wat Remind doet, waar Remind

Nadere informatie

Presenteren & Promoveren Presentatietraining voor promovendi

Presenteren & Promoveren Presentatietraining voor promovendi Presenteren & Promoveren Presentatietraining voor promovendi Ik kon na de training echt vol vertrouwen, met rust en enthousiasme mijn proefschrift verdedigen! Spies&Spreken Glasfabriek, Daalsedwarsweg

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

Rapportage Competenties. Bea het Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:

Rapportage Competenties. Bea het Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email: Rapportage Competenties Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 16.06.2015 / Competenties (QPN) 2 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op de competenties

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Verslag onderzoek UvA-senioren

Verslag onderzoek UvA-senioren Verslag onderzoek UvA-senioren 1. Inleiding De Kring UvA-senioren heeft een enquête gehouden onder haar leden. Met deze enquête is onderzocht hoe de leden de activiteiten ervaren, wat ze van de Uitdienstbode

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

ad Matres Upgrade Functioneel Beheer Word in drie maanden functioneel beheerder Benut je werkervaring Leren in de praktijk Persoonlijke begeleiding

ad Matres Upgrade Functioneel Beheer Word in drie maanden functioneel beheerder Benut je werkervaring Leren in de praktijk Persoonlijke begeleiding Upgrade Functioneel Beheer Leren in de praktijk Benut je werkervaring Opleiding op maat Persoonlijke begeleiding Word in drie maanden functioneel beheerder Upgrade Functioneel Beheer Als je - optimaal

Nadere informatie

Centrum voor Onderwijsinnovatie en Onderzoek. Fontys Hogescholen. Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult

Centrum voor Onderwijsinnovatie en Onderzoek. Fontys Hogescholen. Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult Fontys Hogescholen Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken DEEL 1 Context beschrijving DEEL 2 Redeneerketen op basis van het algemene onderzoeksmodel DEEL 3 Operationali

Nadere informatie