Procesveiligheidsstudie als basis voor SIL bepaling. Erik Dom
|
|
- Guido van Dongen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Procesveiligheidsstudie als basis voor SIL bepaling Erik Dom No part of this edition can be multiplied and/or made public by means of print, photocopy, digital copy, scan or by any other means and for any purpose, without prior written consent by Nero BVBA. The partial or full use of the contents of this edition is forbidden, except in case of express prior written consent by Nero BVBA 1
2 Waarover gaat het? ontwerp Proces risicoanalyse MAATREGELEN controlesystemen procedures menselijke interventie instrumentele kringen mechanische toestellen schadebeperkende maatregelen 2
3 Lifecycle IEC Hazard & Risk Analysis Management of functional safety and functional safety assessment and auditing Safety lifecycle structure and planning Safety Requirements Specification for the SIS Design and Engineering of SIS Allocation of Safety Functions to Protection Layers Installation, Commissioning and Validation Operation & Maintenance Modification Design and Development of other means of Risk Reduction Verification 8 Decommissioning 3
4 Typische aanpak HAZOP LOPA Risicomatrix MAATREGELEN SIL kringen 4
5 Impact risicoanalyse Aantal SIL kringen SIL niveau Effectiviteit Onafhankelijkheid 5
6 Aantal SIL kringen Criteria risicoanalyse Calibratie matrix of LOPA Inschatten frequenties oorzaken Inschatten gevolgen 6
7 Criteria voor opstellen scenario s Van welke veronderstellingen vertrekt een scenario? Setting PSV = 5 barg Setting veiligheidsklep = 10 barg P oper max = 3 barg P oper norm = 2 barg Ontwerpdruk = 10 barg Shut-off pressure pomp = 8 barg 7
8 Criteria risicoanalyse Twee mogelijkheden Ontwerpwaarden als limiet Mechanische eigenschappen in rekening 8
9 Impact calibratie risicomatrix ERNST (gevolg) WAARSCHIJNLIJKHEID (kans) Ernst klasse Mens Financiële gevolgen Milieu Reputatie A B C D E F Waarschijnli jkheid kleiner dan eens per jaar Waarschijnlij kheid kleiner dan eens per 1000 jaar Waarschijnl ijkheid kleiner dan eens per 100 jaar Waarschijnlij kheid kleiner dan eens per 10 jaar Waarschijnlij kheid kleiner dan eens per jaar Waarschijnlijk heid gelijk of groter dan eens per jaar 10-5 W < W < W < W < W < 10-0 W EHBO Onwel < 10 k Geringe emissie of schade binnen terreingrenzen Klachten van omwonend en 1 x per jaar 1 x per jaar 1 x per 1000 jaar 1 x per 100 jaar 1 x per 10 jaar 1 x per jaar Licht letsel. Tijdelijk aangepast werk. Ernstig letsel met werkverzuim Zeer ernstig blijvend letsel of dode 5 Meerdere doden < 100 k Lichte overschrijding toelaatbare emissie. Geen blijvende schade buiten terreingrenzen. Calibratie 1 Lokale media/ klachten Overschrijding x < 500k per vergunning. Effect jaar < 10 MM > 10 MM buiten terreingrenzen. Ernstige overschrijding. Emissie met schade aan milieu. Correctieve maatregelen buiten poort noodzakelijk. Ernstige ecologische effecten. Economische schade. Regionale verslaggev ing/ klachten Nationale verslaggev ing/ klachten Internation ale verslaggev ing 9
10 Impact calibratie risicomatrix ERNST (gevolg) WAARSCHIJNLIJKHEID (kans) Ernst klasse Mens Financiële gevolgen Milieu Reputatie A B C D E F Waarschijnli jkheid kleiner dan eens per jaar Waarschijnlij kheid kleiner dan eens per 1000 jaar Waarschijnl ijkheid kleiner dan eens per 100 jaar Waarschijnlij kheid kleiner dan eens per 10 jaar Waarschijnlij kheid kleiner dan eens per jaar Waarschijnlijk heid gelijk of groter dan eens per jaar 10-5 W < W < W < W < W < 10-0 W EHBO Onwel < 10 k Geringe emissie of schade binnen terreingrenzen Klachten van omwonend en 1 x per jaar 1 x per jaar 1 x per 1000 jaar 1 x per 100 jaar 1 x per 10 jaar 1 x per jaar Licht letsel. Tijdelijk aangepast werk. Ernstig letsel met werkverzuim Zeer ernstig blijvend letsel of dode Meerdere doden < 10 MM Lichte overschrijding toelaatbare emissie. Geen blijvende schade buiten terreingrenzen. Ernstige overschrijding. Emissie met schade aan milieu. Correctieve maatregelen buiten poort noodzakelijk. Lokale media/ klachten < 100 k Calibratie 1 x Overschrijding per < 500k vergunning. Effect buiten terreingrenzen jaar > 10 MM Ernstige ecologische effecten. Economische schade. Regionale verslaggev ing/ klachten Nationale verslaggev ing/ klachten Internation ale verslaggev ing 10
11 Impact calibratie risicomatrix Risicoreductie Strengere matrix meer SIL kringen en hogere SILs 11
12 Alternatieve voorstelling OORZAAK 1 10 jaar Regelkring faalt jaar BESCHERMINGSLAGEN GEVOLG jaar Vrijzetting Instrumentele beveiliging in veiligheidsplc 10 veiligheidsklep 100 Frequentie van initiële oorzaak BESCHERMINGSLAGEN Eindfrequentie gevolg = richtfrequentie Hoe groter het gevolg, hoe kleiner de frequentie waarmee men dit gevolg kan accepteren. Dus hoe meer risicoreductie er nodig is. 12
13 Basis voor LOPA Frequenties voor initiële oorzaken Calibratie richtfrequenties gevolgen LOPA EISEN beschermingslagen 13
14 Besluit Criteria analyse Calibratie risicomatrix AANTAL SIL KRINGEN Calibratie LOPA (oorzaken, gevolgen, maatregelen) 14
15 Wanneer hoge SILs? (SIL3) Verkeerde calibratie risicomatrix Scenario s die niet druk-gerelateed zijn Brosse breuk door lage temperatuur Hoge temperatuur Runaway scenario s Overspeed op stoomturbines Ketelbeveiligingen (vlamdetectie) Druk scenario s met veiligheidskleppen naar atmosfeer = secundaire scenario s 15
16 Voorbeeld secundair scenario Eindgevolg 1: Openscheuren LPG tank Oorzaak: faling regeling Maatregel 1: instrumentele beveiliging Maatregel 2: veiligheidsklep Eindgevolg 2: Afblazen LPG via veiligheidsklep Oorzaak: faling regeling Maatregel 1: instrumentele beveiliging LIC LIC LT LT 16
17 Secundaire scenario s via LOPA Scenario 1: openscheuren sfeer met LPG Regeling faalt 1 10 jaar jaar jaar Tank scheurt open met grote vrijzetting Instrumentele beveiliging 100 (SIL1) Veiligheidsklep 100 Scenario 2: afblazen veiligheidsklep met vloeibare LPG Regeling faalt 1 10 jaar Instrumentele beveiliging 1000 (SIL3) jaar Veiligheidsklep blaast vloeibare LPG af 17
18 Uitkomst procesveiligheidsanalyse is meer dan SIL bepaling Instrumentele beveiligingen moeten voldoen aan 3 eisen: Onafhankelijkheid Effectiviteit Auditeerbaarheid 18
19 Typische fouten onafhankelijkheid 19
20 Bijkomende bedenkingen onafhankelijkheid Common cause tussen regelingen en beveiligingen Instrumentele beveiligingen in BPCS Enkel wanneer de oorzaak niet in het BPCS systeem kan zitten Hou rekening met impact op het testinterval Hou rekening met afschermen BPCS IEC61511 zegt: 20
21 Verschil instrumentele kringen als oorzaak en als beveiliging S-1 LIAH 01 LSHH 02 LT 01 OPSLAGTANK T-1 HV-1 LSL 1 HV-2 POMP P1 HV-3 XV-1 21
22 Zelfde PID, ander proces Proces 1 Operator verlaat losplaats na start van de lossing Lossing wordt gestopt door de LSL in de zuig van de pomp Proces 2 Operator blijft tijdens de lossing aanwezig Lossing wordt gestopt door operator die het niveau in de tank opvolgt en de pomp hoort caviteren Waarom belangrijk? Omdat in proces 1 de LSL een oorzaak van een scenario is en in proces 2 de LSL een beveiliging is! SIL 22
23 Voorbeelden 23
24 Lossing tankwagen naar tank 24
25 No flow scenario 25
26 Overvullen 26
27 Onderdruk in tankwagen 27
28 Reactor 28
29 Runaway door faling koeling FQIC PI PT Monomeer FT KWS KWR Catalyst FT Stadswater FQIC REACTOR TT1 TIC TT2 CIRCULATIE KOELWATER 29
30 Runaway door faling roerder 30
31 Hoge druk door overvullen FQIC 10 barg PT2 PI 20 barg Butadieen Catalyst PT FT KWS KWR XV1 FT FQIC REACTOR TIC CIRCULATIE KOELWATER 31
32 Doorbraak via bodemklep FQIC 10 barg PT2 PI 20 barg Butadieen Catalyst PT FT KWS KWR XV1 FT FQIC REACTOR TIC CIRCULATIE KOELWATER 32
33 Dumpen naar andere tank als IPL FQIC PI PT Monomeer FT KWS KWR Catalyst FT FQIC REACTOR TT1 TIC CIRCULATIE KOELWATER DUMPTANK 33
34 Te veel componenten in SIF DCS LIC ESD PT LT XV1 P1 XV2 P2 XV3 P3 FV1 XV4 34
35 Vereenvoudigde SIF 35
36 Bijbehorende architectuur XV1 1oo2 P1 PT 1oo1 Safety PLC 4oo4 1oo2 1oo2 1oo2 XV2 P2 XV3 P3 XV4 FV1 36
37 Complexe SIFs R-1203 R-1204 R-1202 R-1202 R-1201 R-1202 Propyleen XV-12x1 XV-12x2 Waterstof XV-12x3 XV-12x4 Catalyst XV-1218 R-1202 FV-1109 Diluent XV-12x5 XV-1250 XV-12x6 FV-1204 R-1202 P A/B XV-1205 PSHH PSHHH PV-1236 T-1324 SLURRY PUMP SEALS 37
38 VRAGEN? 38
CASE Erik Dom Nero Engineering Risico-identicatie Risico-evaluatie Beschermingslagen SIL-bepaling SIL-berekening SIL-uitvoering
CASE Erik Do Nero Engineering 1 Doe ik het goed? Risico-identicatie Risico-evaluatie Bescheringslagen SIL-bepaling SIL-berekening SIL-uitvoering 2 1 1 RISICO 1 OPLOSSING 3 Case Procesgegevens TIC FIC Ontwerp
Nadere informatieSafety Requirement Specifications: Do s and Dont s Process Safety Event VIK
Safety Requirement Specifications: Do s and Dont s Process Safety Event VIK Process Automation Solutions NV An ATS Company Date Doc. Vers.: 10 Inleiding Lifecycle IEC61511 Inleiding Waarom Specificatie
Nadere informatieAfdeling Meet-, Regel- en Besturingstechnologie -SIL. Programma. 18:00 uur Ontvangst met koffie/thee en broodjes
Afdeling Meet-, Regel- en Besturingstechnologie Presentatie over Procesveiligheid -SIL Ede, 9 juni 2016 Programma 18:00 uur Ontvangst met koffie/thee en broodjes 18:30 uur Procesveiligheidsontwikkeling/HAZOP
Nadere informatieValkuilen bij procesveiligheid
Het risico van LOPA en SIL Classificatie Valkuilen bij procesveiligheid NVVK Veiligheidscongres 2009 Chris Pietersen Safety Solutions Consultants BV pietersen@safety-sc.com Chris Pietersen Directeur SSC
Nadere informatieSIL Verificatie in de praktijk
SIL Verificatie in de praktijk Herman Jansen Safety Solutions Consultants 6 november 2008 Herman Jansen Senior Safety Consultant (TNO) SSC BV -TÜV gecertificeerd voor Functional Safety - Leiding geven
Nadere informatieIEC-61511: En nu nog invoeren
WIB seminar IEC-61511: En nu nog invoeren Naam: Functie: Tony Bakker MSc Shell Pernis Maintenance Engineer Instrumentatie SIS focal point WIB seminar Overzicht: IEC-61511: Lifecycle model Overzicht Pernis
Nadere informatieHet risico van LOPA en SIL Classificatie Valkuilen bij procesveiligheid
Het risico van LOPA en SIL Classificatie Valkuilen bij procesveiligheid NVVK Veiligheidscongres 2009 Ir. C.M. Pietersen pietersen@safety-sc.com 1. Samenvatting Risico evaluatie methoden worden in toenemende
Nadere informatieRisicobepaling door LOPA
ATEX & Process Safety congres 2017 Risicobepaling door LOPA 13 juni 2017 9-6-2017 Herman Jansen Process Safety Consultant Consiltant BV TÜV Certified Functional Safety Expert Facilitator HAZOP / SIL /
Nadere informatieDe twee grootste industriële rampen
Chris Pietersen In dit boek: Het onderzoek van de twee grootste industriële rampen door Chris Pietersen had een grote internationale impact. Hij heeft daarvoor destijds van TNO de erkenning van Senior
Nadere informatieAfdeling Meet-, Regel- en Besturingstechnologie. Herman Jansen. Leiden van HAZOP / LOPA / SIL workshops
Afdeling Meet-, Regel- en Besturingstechnologie Presentatie over Procesveiligheid - Ontwikkelingen - HAZOP en LOPA Ede, 9 juni 2016 Herman Jansen Process Safety Consultant TÜV Certified Functional Safety
Nadere informatieMetatechnisch Evaluatiesysteem
Metatechnisch Evaluatiesysteem Versie 3 Beheersdomein Procesinstallaties Inspectie-instrument Procesveiligheidsdocumentatie Testversie 29/02/2008 CRC/SIT/010-N Werkversie Belgische Seveso-inspectiediensten
Nadere informatieProcesveiligheid & SIL
PRODUCA veiligheid & SIL Willem van der Bijl PRODUCA Communicatie BV Toepassing Arbowet.PPT / WvdB, Apr 2016 / Blz. 1 Wat is PRODUCA? PRODUCA levert diensten op het gebied van Opleidingen, Consultancy
Nadere informatieEen voorbeeldje: sommige bedrijven maken bij het
#waaromlezen SIL is veel meer dan alleen complexe faalkansberekeningen. Je leest hier welke aspecten belangrijker zijn Wat SIL concreet inhoudt voor de procesindustrie anno 2019 Instrumentele beveiligingen
Nadere informatieProcesveiligheid. Welcome to Hotel Process Safety such a lovely place. Chris Pietersen NVVK Congres 20 maart 2013
Procesveiligheid Chris Pietersen NVVK Congres 20 maart 2013 Welcome to Hotel Process Safety such a lovely place 1 Procesveiligheid filosofie Drie-eenheid: Ø Technische veiligheid Integriteit, HAZOP, SIL,
Nadere informatieKees Kaijser. Dow Terneuzen Veiligheid - Duurzaamheid
Kees Kaijser Dow Terneuzen Veiligheid - Duurzaamheid 1 2 Dow in Terneuzen Op één na grootste vestiging van Dow wereldwijd 26 fabrieken verspreid over 440 hectare Productie volume 8 miljoen ton per jaar
Nadere informatieTheorie van SIL door Herman Jansen
Vakgroep WESP bijeenkomst 28 oktober 2009 Theorie van SIL door Herman Jansen De nieuwe Machinerichtlijn Observatie: De beproefde wijze van risico-evaluatie in de procesindustrie, wordt steeds meer toegepast
Nadere informatieRisicoanalyse stoomleiding Twence - AkzoNobel
Technology & Engineering B.V. Consultancy & Training PO Box 9300 6800 SB Arnhem the Netherlands T +31 26 366 2839 F +31 26 366 4347 www.akzonobel.com/te Subject Risicoanalyse stoomleiding Twence - AkzoNobel
Nadere informatieEXIN WORKFORCE READINESS werkgever
EXIN WORKFORCE READINESS werkgever DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is om
Nadere informatieFunctionele Veiligheid en SIL. Gebruik van Partial Stroke Testing. Willem van der Bijl PRODUCA Consultancy BV
PRODUCA Functionele Veiligheid en SIL Gebruik van Partial Stroke Testing Willem van der Bijl PRODUCA Consultancy BV Copyright PRODUCA Communicatie BV Toepassing van SIL-r6.PPT / WvdB / Mei, 2009 / Blz.
Nadere informatieSafety Management bij RandstadRail
Safety Management bij RandstadRail Perceel 1 vs. Perceel 2, Safety Manager Spoorbeveiliging RR p1 & p2 De percelen: Perceel 1; - HTM van Den Haag LvNOI naar Zoetermeer en Oosterheem - RET van Den Haag
Nadere informatieEXIN WORKFORCE READINESS opleider
EXIN WORKFORCE READINESS opleider DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is om
Nadere informatieRequirements Traceability. Marcel de Baas, Jan Bank, Edwin Buisman, Frits Jacobs, Kitty Spaas, Erik Venema, Arno Zandman
Requirements Traceability Marcel de Baas, Jan Bank, Edwin Buisman, Frits Jacobs, Kitty Spaas, Erik Venema, Arno Zandman 22 Mei 2008 Werkgroep Traceability Doel van de werkgroep: Aanbieden van hulpmiddelen
Nadere informatieTentamen Milieu Veiligheid en Maatschappij 4 april 2012, 9:00 12:00 uur
Tentamen Milieu Veiligheid en Maatschappij 4 april 2012, 9:00 12:00 uur Onderdeel Veiligheid en Milieu Vraag 1. Waterbesparing In een fabriek wordt een product gemaakt in drie achtereenvolgende processtappen.
Nadere informatieIntroductie in flowcharts
Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,
Nadere informatieWijzigingen EN ISO Versie 2016
WELKOM Wijzigingen EN ISO 13849-1 Versie 2016 Ontwerp van een betrouwbaar veiligheidssysteem Pilz Belgium CVBA Trainingen Gent, Februari 2016 Onafhankelijk bedrijf in automatiseringstechniek complete oplossingen
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Keeping youth in play Spruit, A. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Keeping youth in play Spruit, A. Link to publication Citation for published version (APA): Spruit, A. (2017). Keeping youth in play: The effects of sports-based interventions
Nadere informatieRISICOANALYSE IN RELATIE MET PL EN SIL
RISICOANALYSE IN RELATIE MET PL EN SIL Gijsbert Heenck Functional Safety Engineer 20 september 2017 Practical Safety Event 1 20 september 2017 Practical Safety Event 2 RISICOBEOORDELING EEN PLICHT 20 september
Nadere informatieEXIN WORKFORCE READINESS professional
EXIN WORKFORCE READINESS professional DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is
Nadere informatieVersie 1.1. ACA Fashion Software B.V. / Winstore De Witbogt AG Eindhoven Telefoonnummer +31- (0)
Titel Handleiding Versie 1.1 Contactadres ACA Fashion Software B.V. / Winstore De Witbogt 2 5652 AG Eindhoven Telefoonnummer +31- (0)40-88 00 700 info@winstore.nl www.aca.nl 2018 - ACA Fashion Software
Nadere informatieBeproefde methodiek voor ontwerp van veiligheidskringen
Beproefde methodiek voor ontwerp van veiligheidskringen Jan Luyts, BASF Antwerpen nv Dinsdag 13 november 2007 (Crown Plaza Antwerp) Symposium TI KVIV BIRA - VIK VEILIGHEID IN DE PROCESAUTOMATISERING Ervaringen
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication Citation for published version (APA): Luijk, E. (2017). Inquiry-based leading and learning:
Nadere informatieB-toets Vragenlijst Bejegening Versie voor jongeren
B-toets Vragenlijst Bejegening Versie voor jongeren J.W. Veerman N. van Erve M. Poiesz Praktikon BV Postbus 6906 6503 GK Nijmegen tel. 024-3615480 www.praktikon.nl praktikon@acsw.ru.nl 2010 Praktikon
Nadere informatieSCIOS-INFORMATIEBLAD Deel 16
SCIOS-INFORMATIEBLAD Deel 16 Handreiking bij het inspecteren van grote gasinstallaties Deel 16: Procesbeveiligingen onder PED Advies over hoe te handelen bij inspectie aan stookinstallaties die ook onder
Nadere informatieExxonMobil. Analyser Wensen. Arno van Adrichem
Wensen Arno van Adrichem Opbouw Presentatie Waarom gebruiken we analysers Categorieën van analysers Validatie en calibratie Data acquisitie Data analyse Waarom gebruiken we analysers? Veiligheid, Gezondheid
Nadere informatieRegelgeving en toezicht op het gebruik van GNSS in Nederland. Lelystad, 14 november 2015
Regelgeving en toezicht op het gebruik van GNSS in Nederland Lelystad, 14 november 2015 Inleidende begrippen PBN For Dummies RNAV : A method of navigation which permits aircraft operation on any desired
Nadere informatieHandleiding e-mail. Aan de slag. in beroep en bedrijf. Handleiding e-mail
Aan de slag in beroep en bedrijf Branche Uitgevers 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt
Nadere informatieHandleiding Kadobon verkopen 1 Inloggen in de applicatie 2 Kadobon verkopen 3 Stack accepteren 4 Checkpoints
Handleiding Kadobon verkopen 1 Inloggen in de applicatie 2 Kadobon verkopen 3 Stack accepteren 4 Checkpoints Gefaciliteerd door www.urbain.hetopzet.be 1 1 Inloggen in de applicatie Dit is het startscherm
Nadere informatieCommunicatieplan Versie: 6.0 Datum: 18 mei 2017
Versie: 6.0 Datum: 18 mei 2017 2016 PQR, all rights reserved. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op geautomatiseerde wijze opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enigerlei wijze,
Nadere informatieRisk & Requirements Based Testing
Risk & Requirements Based Testing Tycho Schmidt PreSales Consultant, HP 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. The information contained herein is subject to change without notice Agenda Introductie
Nadere informatieHet opschorten van de handel op de Amsterdamse Effectenbeurs Kabir, M.R.
Tilburg University Het opschorten van de handel op de Amsterdamse Effectenbeurs Kabir, M.R. Published in: Bedrijfskunde: Tijdschrift voor Modern Management Publication date: 1991 Link to publication Citation
Nadere informatieZwerfkast testkit Gebruikershandleiding
Zwerfkast testkit Gebruikershandleiding 1. Inleiding Het testen van zwerfkasten bestaat uit verschillende keur elementen. Middels deze testkit kan op een veilige wijze een zwerfkast conform de NEN 3140
Nadere informatieUniversity of Groningen. Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje
University of Groningen Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Nadere informatieWelke factoren beïnvloeden het gezamenlijk leren door leraren? Een systematische literatuurreview Thurlings, M.C.G.; den Brok, P.J.
Welke factoren beïnvloeden het gezamenlijk leren door leraren? Een systematische literatuurreview Thurlings, M.C.G.; den Brok, P.J. Published in: Onderwijs Research Dagen(ORD), 11-12 Juni 2014, Groningen,
Nadere informatieVervangt CR :1996; NEN-EN :2003 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)
Vervangt CR 205-011:1996; NEN-EN 50090-7-1:2003 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende
Nadere informatieHandleiding Eetmeter. Aan de slag. in beroep en bedrijf. Handleiding Eetmeter. februari 2007
Aan de slag in beroep en bedrijf februari 2007 Branche Uitgevers 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel
Nadere informatieVervangt NEN-EN :1998 Ontw.; NEN-EN 50061:1991,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995/C1:1995,deels
Vervangt NEN-EN 45502-2-1:1998 Ontw.; NEN-EN 50061:1991,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995/C1:1995,deels Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden
Nadere informatieEthno-territorial conflict and coexistence in the Caucasus, Central Asia and Fereydan
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Ethno-territorial conflict and coexistence in the Caucasus, Central Asia and Fereydan Rezvani, B. Link to publication Citation for published version (APA): Rezvani,
Nadere informatieHou het eenvoudig Effectief communiceren in organisaties
Hou het eenvoudig 30-09-2008 09:10 Pagina 1 Hou het eenvoudig Effectief communiceren in organisaties Hou het eenvoudig 30-09-2008 09:10 Pagina 2 Hou het eenvoudig 30-09-2008 09:10 Pagina 3 Arie Quik Hou
Nadere informatieEducational Technology Expertise Centre OTEC Open University of the Netherlands. Masterclass Peer-to-peer technology
Educational Technology Expertise Centre OTEC Open University of the Netherlands Masterclass Peer-to-peer technology COLOPHON Title: Author(s): Masterclass Peer-to-peer technology Wim van der Vegt en Hubert
Nadere informatieVervangt NEN-EN :2000 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)
Vervangt NEN-EN 13920-10:2000 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst
Nadere informatieBouwen op een gemeenschappelijk verleden aan een succesvolle toekomst Welling, Derk Theodoor
University of Groningen Bouwen op een gemeenschappelijk verleden aan een succesvolle toekomst Welling, Derk Theodoor IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)
Nadere informatieINSPECTIE GASDETECTIEBEVEILIGING Specifieke normen en verwijzingen
INSPECTIE GASDETECTIEBEVEILIGING Specifieke normen en verwijzingen Publicatiedatum : 1 februari 2016 Ingangsdatum : 1 februari 2016 VOORWOORD Inspectie gasdetectiebeveiliging Pagina 2/6 De Vereniging van
Nadere informatieWat kan de kennistafel LNG hierin betekenen?
Landelijk Informatiepunt Omgevallen Gevaarlijke Stoffen Het gedrag van LNG bij incidenten Wat kan de kennistafel LNG hierin betekenen? 7-9-2016 Marco van den Berg 1 Kennistafel LNG Relevante kennis verzamelen
Nadere informatieNederlandse norm NEN Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geïnstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen.
Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geïnstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen toegestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This
Nadere informatieHandleiding Kadobon verkopen. Gefaciliteerd door 1
Handleiding Kadobon verkopen Gefaciliteerd door www.urbain.hetopzet.be 1 Kadobon verkopen 1 Benodigdheden 2 Kadobon opladen 3 Betaling 4 Checkpoints 2 1 Kadobon verkopen - Benodigheden Om een kadobon te
Nadere informatieModel Inkoopbeleid voor de (semi)overheid
Model Inkoopbeleid voor de (semi)overheid Model Inkoopbeleid voor de (semi)overheid Mr. drs. T.H.G. Robbe model inkoopbeleid voor de (semi)overheid Berghauser Pont Publishing Postbus 14580 1001 LB Amsterdam
Nadere informatieOPWEKKINGSRENDEMENT VERWARMING t.b.v. de NEN 7120:2011 voor de Alpha InnoTec warmtepompen, type SWC 120HK en SWC 170HK
OPWEKKINGSRENDEMENT VERWARMING t.b.v. de NEN 7120:2011 voor de Alpha InnoTec warmtepompen, type SWC 120HK en SWC 170HK In opdracht van Alpha InnoTec heeft TNO voor de functie ruimteverwarming het opwekkingsrendement
Nadere informatieWaar moeten we op letten bij procesveiligheid?
Zes-stappenplan voor vaststellen van risico s Waar moeten we op letten bij procesveiligheid? Rene Roebersen DHV Binnen de procesindustrie wordt veel gewerkt met gevaarlijke stoffen. Zowel de ongevallen
Nadere informatieEazyLAN Gebruikershandleiding
EazyLAN Gebruikershandleiding Nieaf-Smitt is a brand name of Mors Smitt Mors Smitt B.V. Vrieslantlaan 6 P.O. box 7023 The Netherlands 3526 AA Utrecht 3502 KA Utrecht T +31 (0)30 288 13 11 F +31 (0)30 289
Nadere informatieBareld Bruining ZIN & ONZIN VAN ON-LINE PROCESS ANALYZERS
Bareld Bruining ZIN & ONZIN VAN ON-LINE PROCESS ANALYZERS AGENDA q Skilledin introductie q Zin & Onzin van On-line process analyzers q Samenvatting TRAIN TO RETAIN TRAIN TO RETAIN -TRAINING Development
Nadere informatieRISICO MANAGEMENT, BASIS PRINCIPES
RISICO MANAGEMENT, BASIS PRINCIPES AGENDA Leerdoelen van vandaag Wat en waarom Risico Management? Validatie bij Automatisering GMP-Z, GAMP 5, ASTM 2500 en Risico Management Overzicht Risk Management Proces
Nadere informatiePersoneelsmonitor Provincies. Benchmarkrapport Provincie Noord-Holland
Personeelsmonitor Provincies Benchmarkrapport Zoetermeer, oktober 2014 De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Panteia. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning
Nadere informatieOnderwerp: Haalbaarheidsstudie NRM Auteur: Chris Pietersen, Safety Solutions Consultants (SSC) Datum: 14 juli 2017
Notitie Onderwerp: Haalbaarheidsstudie NRM Auteur: Chris Pietersen, Safety Solutions Consultants (SSC) Datum: 14 juli 2017 Onderzoek Uit de opdracht I-SZW: A. Uitvoeren van een verkenning naar de haalbaarheid
Nadere informatieCorporate Payment Services
Corporate Payment Services Aansluitgids voor servicebureaus Final Equens S.E. 28 January 2014 Classification: Open Version 2.0 Copyright Equens SE and/or its subsidiaries. All rights reserved. No part
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Beroepsonderwijs tussen publiek en privaat: Een studie naar opvattingen en gedrag van docenten en middenmanagers in bekostigde en niet-bekostigde onderwijsinstellingen
Nadere informatieTilburg University. Huisvuilscheidingsproeven in Nederland Pieters, Rik; Verhallen, T.M.M. Published in: Beswa-Revue. Publication date: 1985
Tilburg University Huisvuilscheidingsproeven in Nederland Pieters, Rik; Verhallen, T.M.M. Published in: Beswa-Revue Publication date: 1985 Link to publication Citation for published version (APA): Pieters,
Nadere informatieWat verwacht de Inspectie van Klinisch onderzoek?
Wat verwacht de Inspectie van Klinisch onderzoek? Jos Kraus, senior inspecteur Inspectie voor de gezondheidszorg Baarn, 7 oktober 009. Wat is klinisch onderzoek Introductie Definities De weg door de wet
Nadere informatieVervangt NEN-EN :1997; NEN-EN :1999 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)
Vervangt NEN-EN 1780-3:1997; NEN-EN 1780-3:1999 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) : Peeters-Podgaevskaja, A.V. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) : Peeters-Podgaevskaja, A.V. Link to publication Citation for published version (APA): Peeters-Podgaevskaja, A. V. (2008). : Amsterdam: Pegasus General rights It
Nadere informatieHoe U een Windows 8 Ready website op het Start Scherm Pint. Stap voor stap voorbeeld
Hoe U een Windows 8 Ready website op het Start Scherm Pint. Stap voor stap voorbeeld Author : Johan van Soest Department : - Creation Date : dinsdag, december 25, 2012 Last Modified : dinsdag, december
Nadere informatieFeedback WG System Operations 21 November 2012
Feedback WG System Operations 21 November 2012 User Group 06/12/2012 Wim Michiels Content Feedback IGCC Winter action plan Draft ENTSO-E winter outlook 2012 2013 Capaciteit noordgrens Overview of dynamic
Nadere informatieSocio-technisch systemen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1
Socio-technisch systemen Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1 Systeem categoriën Technische op computer gesteunde systemen Systemen die HW en SW bevatten, maar waar
Nadere informatieINSPECTIE BOUWKUNDIGE BRAND- VEILIGHEID Specifieke normen en verwijzingen
INSPECTIE BOUWKUNDIGE BRAND- VEILIGHEID Specifieke normen en verwijzingen Publicatiedatum : 1 augustus 2014 Ingangsdatum : 1 augustus 2014 VOORWOORD Pagina 2/5 De Vereniging van Inspectie-instellingen
Nadere informatieMultiPAT 3140 Snelstart handleiding
MultiPAT 3140 Snelstart handleiding Inhoud Blz. 1. Instrument voorzijde 1.1 Opbouw MultiPAT 3140 5 1.2 Opbouw van het display 7 2. Klasse II 8 3. Klasse III 10 4. Haspels / verlengkabels 12 5. 3-fase apparatuur
Nadere informatieAlles wat u moet weten over procesveiligheid maar waar u nooit om hebt gevraagd. NVVK Congres Papendal 16 maart 2011
Alles wat u moet weten over procesveiligheid maar waar u nooit om hebt gevraagd NVVK Congres Papendal 16 maart 2011 pagina 2 Hoe voorkom je dit? Met goeie operators, ingenieurs en managers! Wat is dan
Nadere informatieInstallatiehandleiding
LC-Products B.V. tel. (+31) 088-8111000 email: info@lc-products.nl website: www.lc-products.nl LC-Products. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced in any form or by any means
Nadere informatieRisico Management Design Built (Operate) Unica Datacenters - Bart Sarneel
Risico Management Design Built (Operate) Unica Datacenters - Bart Sarneel Bart Sarneel Design Manager Agenda Facts & Figures Waar ontstaan risico s Risicomanagement Risicomanagement tijdens bouwproces
Nadere informatieTilburg University. Dienstenkeurmerken misbruikt Roest, Henk; Verhallen, T.M.M. Published in: Tijdschrift voor Marketing. Publication date: 1999
Tilburg University Dienstenkeurmerken misbruikt Roest, Henk; Verhallen, T.M.M. Published in: Tijdschrift voor Marketing Publication date: 1999 Link to publication Citation for published version (APA):
Nadere informatieHandleiding SWIFT MyStandard Readiness Portal. Juni 2016
Handleiding SWIFT MyStandard Readiness Portal Juni 2016 Introductie In dit document worden de stappen tot het gebruik van de MyStandard Readiness Portal beschreven. Het gebruik van de Portal is redelijk
Nadere informatieVervangt NEN 913:1963; NEN 913:1998 Ontw. Nederlandse norm. NEN 913 (nl) Melk en vloeibare melkproducten - Bepaling van de titreerbare zuurtegraad
Vervangt NEN 913:1963; NEN 913:1998 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst
Nadere informatieInvloeden op de onderwijspositie van leerlingen bij de overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs Fossen, M.W.E.B.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Invloeden op de onderwijspositie van leerlingen bij de overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs Fossen, M.W.E.B. Link to publication Citation
Nadere informatieTilburg University. Technieken van kwalitatief onderzoek 1 Verhallen, T.M.M.; Vogel, H. Published in: Tijdschrift voor Marketing
Tilburg University Technieken van kwalitatief onderzoek 1 Verhallen, T.M.M.; Vogel, H. Published in: Tijdschrift voor Marketing Publication date: 1982 Link to publication Citation for published version
Nadere informatieGreenpeace Belgium wenste na de opiniepeiling in 2009 opnieuw te peilen naar de houding van de Belg ten opzichte van een kernuitstap.
1. Doelstellingen Greenpeace Belgium wenste na de opiniepeiling in 2009 opnieuw te peilen naar de houding van de Belg ten opzichte van een kernuitstap. Deze studie beoogt het meten van opinies over de
Nadere informatieCPR - Construction Products Regulation BPV Bouwproductenverordening
CPR - Construction Products Regulation BPV Bouwproductenverordening Inleiding tot de CPR Europese Verordening Van nationale productvereisten naar 1 gemeenschappelijke technische taal Van nationale productvereisten
Nadere informatieVoorbeeld. Preview. NEN-IEC /A2 (en; fr) Wijzigingsblad. Nederlandse
Nederlandse norm Meeraderige en symmetrische paar- /vierling-kabels voor digitale communicatie - Deel 3-1: Bekabeling op de werkplek - Raamspecificatie (IEC 61156-3-1:1995/A2:2001,IDT) Wijzigingsblad NEN-IEC
Nadere informatieMarkt- en marketingonderzoek aan Nederlandse universiteiten Verhallen, T.M.M.; Kasper, J.D.P.
Tilburg University Markt- en marketingonderzoek aan Nederlandse universiteiten Verhallen, T.M.M.; Kasper, J.D.P. Published in: Tijdschrift voor Marketing Publication date: 1987 Link to publication Citation
Nadere informatieTilburg University. Energiebesparing door gedragsverandering van Raaij, Fred; Verhallen, T.M.M. Published in: Psychologie. Publication date: 1982
Tilburg University Energiebesparing door gedragsverandering van Raaij, Fred; Verhallen, T.M.M. Published in: Psychologie Publication date: 1982 Link to publication Citation for published version (APA):
Nadere informatieACA Retail BV. Pagina 2 van 9
Titel Stappenplan conversie / update Classic Versie 8.80 Datum 29-03-17 Afdeling Training & Consultancy Auteur Jeroen van den Heuvel Contactadres ACA Retail BV Postbus 8829 5605 LV Eindhoven Telefoonnummer
Nadere informatieJaarcongres Relevant 2010 7 december, ReeHorst, Ede
Jaarcngres Relevant 2010 7 december, ReeHrst, Ede Kennistafel 3: Techniek Risic-gebaseerde BS aanpak van raffinaderijen bij evaluatie van GS-29 detailvrschriften Bijdrage namens werkgrep prcesveiligheid
Nadere informatieNederlandse norm. NEN-ISO /A1 (en)
Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This
Nadere informatieTilburg University. Hoe psychologisch is marktonderzoek? Verhallen, T.M.M.; Poiesz, Theo. Published in: De Psycholoog. Publication date: 1988
Tilburg University Hoe psychologisch is marktonderzoek? Verhallen, T.M.M.; Poiesz, Theo Published in: De Psycholoog Publication date: 1988 Link to publication Citation for published version (APA): Verhallen,
Nadere informatieUpdate on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel
Update on Dutch Longevity and Longevity in Het Nieuwe Pensioenstel André de Vries VP, Business Development, Global Financial Solutions, EMEA De Actuarisdag 2017 - Zeist - September 26, 2017 Reinsurance
Nadere informatieOPWEKKINGSRENDEMENT LUCHT/WATER HYBRIDE WARMTEPOMP VAILLANT geotherm VWL 35/4 S i.c.m. de lucht unit VWL 3/4 SI
Bijlage A 1/9 OPWEKKINGSRENDEMENT LUCHT/WATER HYBRIDE WARMTEPOMP VAILLANT geotherm VWL 35/4 S i.c.m. de lucht unit VWL 3/4 SI In opdracht van Vaillant Group Netherlands B.V. heeft TNO voor de functie ruimteverwarming
Nadere informatieZakelijke correspondentie Nederlands les- en werkboek
Zakelijke correspondentie Nederlands les- en werkboek Bezoek- en postadres: Bredewater 16 2715 CA Zoetermeer info@uitgeverijbos.nl www.uitgeverijbos.nl 085 2017 888 Aan de totstandkoming van deze uitgave
Nadere informatieGKBKUW Betreft. Codering: Gecontroleerde kwaliteitsverklaring Toepassing: ISSO 82.1 en ISSO 75.1 Fabrikant: Rockwool Type:
Codering: 20160758GKBKUW Betreft Gecontroleerde kwaliteitsverklaring Toepassing: ISSO 82.1 en ISSO 75.1 Fabrikant: Rockwool Type: Rockfit 433 MONO, Rockfit 433 DUO, Rockfit 433 BP, BouwPlaat 211, Zwevende
Nadere informatieRisicoanalyse volgens de SAFER methodiek
Parallelsessie: Risicoanalyse volgens de SAFER methodiek Rens Wientjes Klinisch Fysicus i.o. / Medische Technologie en Klinische Fysica Bas de Vries Sr Beleidsmedewerker / Directie Kwaliteit en Patiëntveiligheid
Nadere informatie