Milieujaarverslag. Sappi Lanaken NV

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Milieujaarverslag. Sappi Lanaken NV"

Transcriptie

1 Milieujaarverslag 213 Sappi Lanaken NV

2 2 Inhoudstafel o Voorwoord... 4 o Samenvatting / Summary... 5 Milieujaarverslag 213 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 213, in het kader van zijn EMAS III registratie o Onze organisatie... 6 o En waar staan we voor? o Milieudoelstellingen - Lanaken Mill o Milieuincidenten o Milieueffecten - Grafieken en toelichtingen... 2 o Begrippen- en afkortingenlijst o Bijlage Stroomschema s / Bedrijfsprocessen... 3 Colofon Sappi Limburg Lanaken Mill Sappi Lanaken NV Montaigneweg 2 B 362 Lanaken Tel +32 () Lanaken.Mill@sappi.com Verantwoordelijke uitgever: Peter Loubele, bedrijfsdirecteur Samenstellers: Carine Steegen, SHE Manager & SHEQ Systems Manager John Donners, Communications Manager Sappi Limburg In het kader van het gelijke kansenbeleid willen wij erop wijzen dat elke verwijzing in dit rapport naar de werknemer / hij ook moet geïnterpreteerd worden als de werkneemster / zij.

3 3 Deze Milieuverklaring van Sappi Lanaken NV over de milieueffecten van 213, omvat de prestaties en ontwikkeling van beide Sappi Lanaken NV en Sappi Lanaken Press Paper, evenals voorgaande jaren. De verklaring werd onderworpen aan een verificatieonderzoek door DNV Certification B.V. Verklaring Milieuverificateur Op basis van de documenten, de gegevens en de informatie, die gedurende het verificatieproces voortkwamen uit het onderzoek naar de interne procedures van Sappi Lanaken NV, verklaart de heer J.C.Stans namens DNV Certification BV dat het milieumanagementsysteem, inclusief het milieu beleid, -programma en milieuverklaring voldoet aan de vereisten van de EMAS-verordening (EU nr. 1221/29 van 25 november 29) Naam: John Stans Datum: 23 juni 214 Plaats: Barendrecht Volgende uitgave milieuverklaring Sappi Lanaken NV streeft ernaar om haar milieuverklaring over 214 uit te geven vóór juli 215. Deze milieuverklaring wordt ter beschikking gesteld via internet ( en sappinet. Gedrukte exemplaren zijn op aanvraag via de portier verkrijgbaar. Voor Maastricht Mill werd een aparte milieuverklaring opgesteld.

4 4 Voorwoord EMAS 213 Peter Loubele Voorwoord EMAS 213. In tegenstelling tot de betere jaren 21, 211 en 212 heeft de grafische papiersector het wederom zwaar te verduren gehad in 213. De zorg voor een veilige en duurzame onderneming wordt uitgedrukt in de beleidsverklaring van Sappi Limburg waarbij Mens Milieu Meerwaarde centraal staan. De milieudoelstellingen maken integraal deel uit van de bedrijfs doelstellingen. In het kader van milieu mogen we stellen dat Sappi inspanningen verricht op haar belangrijkste milieu-aspecten. Dit geheel maakt deel uit van het ISO-141 certificaat. Op het gebied van water wordt continu gezocht naar waterbesparende maatregelen, met als bijkomende doelstelling dat de lozingseisen niet uit het oog mogen verloren worden. Dit blijft een belangrijk aspect daar de productie van pulp voor een hogere belasting van de waterzuivering zorgt dan een pure papierproductie. In dit kader past ook het milieu-aspect m.b.t. efficiënt grondstoffenverbruik. Hoe lager de stofverliezen zijn, hoe lager de belasting van de waterzuivering. Bovendien is het een voortdurende opdracht naar alternatieve grondstoffen te zoeken die zo weinig mogelijk belastend zijn voor de waterzuivering. Energieverbruik is niet alleen een belang rijk milieu-aspect, maar ook een belang rijke kost bij zowel de pulp- als de papierproductie. Er zijn reeds een aantal projecten succes vol uitgevoerd om het energieverbruik te verminderen, en ook voor het volgende jaar staan er weer een aantal gepland. Zo is er een warmtewisselaar geïnstalleerd op het proceswater, Pavilion het systeem om automatisch sturingen te laten uitvoeren is uitgevoerd op de refiners, en verder zijn er via een projectgroep verbeteringen doorgevoerd (waarvoor geen investering benodigd was) om het stroom- en stoomverbruik te reduceren. In 214 wil Sappi ook het ISO-51- certificaat (m.b.t. energie) behalen. In het kader van synergie tussen de 2 Limburgse Sappi-bedrijven is één van de belangrijkste realisaties dat het afvalwaterzuiveringsslib van Sappi Lanaken tesamen met het slib van Sappi Maastricht verwerkt wordt tot stalstrooisel, hetgeen in Nederland goed wordt ontvangen en een gretige aftrek kent. Al deze inspanningen tonen aan dat Sappi Lanaken Sappi Lanaken NV op een continu verbeterende wijze bezig is, en we willen u dit EMAS jaarverslag aanbieden ten teken van onze aandacht voor Mens, Milieu en Maatschappij. Lanaken, juni 214 Namens directie en management Peter Loubele Bedrijfsdirecteur Sappi Limburg

5 Samenvatting 5 Organisatie Sappi Lanaken NV (Sappi) is onderdeel van het Zuid-Afrikaanse Sappi-concern en produceert jaarlijks met circa 54 medewerkers circa 49. ton houthoudend en bijna-houtvrij papier in rollen en vellen en circa 19. ton pulp. Bedrijfsproces Grond- en hulpstoffen worden per schip of per vrachtwagen aangevoerd. De grond- en hulpstoffen worden intern opgeslagen op diverse locaties conform wet- en regelgeving. De pulpproductie begint met de opslag van boomstammen, waarna ze ontdaan worden van hun schors. Daarna worden ze gekapt tot chips en vermengd met aangekochte chips. Deze chips worden verder gemalen tot fijne houtvezels, gewassen en gebleekt. Het papierproductieproces bestaat uit de stofvoorbereiding, de productie op de papiermachine en de nabewerking van de papierrollen. Tevens zijn er niet-procesgebonden activiteiten zoals de WKK, technische dienst, afvalwaterzuivering, intern transport en de brandwachten. Afvoer gereed product vindt plaats per vrachtwagen. Milieumanagementsysteem en vergunningen Bij Sappi Lanaken NV is een gecertificeerd milieumanagementsysteem (ISO 141: 24) in werking. In het milieuzorgsysteem is geborgd dat wordt voldaan aan eisen in vergunningen en overige wet- en regelgeving middels de operationele beheersing van de (significante) milieu-aspecten. Jaarlijks worden milieu doelstellingen en streef doelen opgesteld die afgeleid zijn en rekening houden met de effecten voortkomend uit onze activiteiten en aspecten. Hierbij zijn meerjaren- en jaarplannen instrumenten voor het behalen van de streefdoelen en doelstellingen. Hiervan wordt jaarlijks verslag gedaan in de gevalideerde milieuverklaring (EMAS). Er worden metingen, registraties, milieu -inspecties en audits uitgevoerd. Deze audits dienen voor o.a. beoordeling en naleving van wet-en regelgeving, maar ook ter controle van interne procedures en werkinstructies. Afwijkingen, tekortkomingen en klachten worden bijgestuurd door corrigerende en/of preventieve maatregelen. De effectieve werking van het milieuzorgsysteem wordt beoordeeld door het uitvoeren van een management review. Realisatie streefdoelen en doelstellingen De vooropgestelde milieudoelstellingen voor 213 waren: Beheersen geurproblematiek in Lanaken. - Binnen Sappi Lanaken is een systeem opgezet om zoveel en zo snel mogelijk info te verkrijgen omtrent mogelijke geurhinder. - In 213 kwam 1 externe melding binnen m.b.t. geurhinder, en werden intern 2 meldingen geregistreerd rond vaststellingen van geur. Verlagen CO 2 emissie via minder energie verbruik per ton NPV. - Mede door het niet doorgaan van het WKK-project zijn alternatieven om energie te besparen zeer belangrijk ook door de stijgende kosten. Sappi Lanaken had reeds aansluiting met de wereldtop, en door het uitvoeren van diverse projecten rond energiebesparing werd die plaats bij de top behouden. Binnen de gemeente wordt samen met de andere bedrijven gezocht naar verbetermogelijkheden om energie te besparen. - Er zijn opnieuw een aantal investeringen voorzien om het energieverbruik te verlagen. Acties zijn lopende om in de loop van 214 het ISO-51-certificaat te behalen. Verlagen energieverbruik via nieuw te kiezen energiebewakingssysteem. - Het energiebewakingssysteem is in ontwikkeling en wordt nadien verder uitgerold over de verschillende afdelingen. - Vanuit het CI-team lopen verschillende projecten om energie te verminderen Verlagen stofverliezen en coatingverliezen. - Vanuit het CI-(Continuous Improvement) team lopen verschillende projecten om de stofverliezen en coatingverliezen te verminderen. Verlagen kosten en verhogen inkomsten van onze afvalstromen. - Door het slib rechtstreeks naar de landbouw af te voeren kon er een kostenbesparing per ton slib gerealiseerd worden. Leeswijzer Deze milieuverklaring bestaat voornamelijk uit 2 grote delen: een eerste deel waarin beschreven wordt wie Sappi is en waar het voor staat. In een tweede deel worden de significante milieu-effecten toegelicht aan de hand van grafieken.

6 6 Onze organisatie Sappi Limburg werd opgericht op 1 november 26 en is de werknaam, of virtuele onderneming, die de Sappibedrijven van Lanaken en Maastricht verenigt, onder 1 naam, 1 directie en management. De oprichting van Sappi Limburg heeft geen invloed op de juridische structuur van de Belgische en Nederlandse vestigingen. Sappi Limburg groepeert de productieactiviteiten en ondersteunende diensten van beide vestigingen in Nederlands en Belgisch Limburg. Meteen mag het ook duidelijk zijn dat centrale en decentrale groepsdiensten, zoals: Research & Development, Supply Chain, IT, Accountancy, Logistics OPC, HR Shared Service Center ondergebracht in Sappi Netherlands Services BV, niet betrokken zijn in deze samenvoeging. Sappi heeft de kracht van beide bedrijven gebundeld om, door een grotere daadkracht en een bredere inzetbaarheid van mensen en middelen, te komen tot een sterkere marktpositie. De Sappi Limburg bundeling heeft uiteraard ook gevolgen voor de bedrijfsorganigrammen. Hierin werden oorspronkelijk de volgende teams geïnstalleerd: - Managementteam Sappi Limburg (7 leden), dat zich focust op overkoepelende materies voor Sappi Limburg - Daarnaast werd voor beide bedrijven een Operations Management Team (OMT) geïnstalleerd. Hun opdracht is het beheren van de dag dagelijkse operaties. De voorzitters van beide OMT s zetelen in het Managementteam van Sappi Limburg. Sinds 212 zijn beide Operations Management Teams opgeheven en worden de overkoepelende materies voor Sappi Limburg behandeld door 1 managementteam met 6 leden. Veranderingen Er zijn geen noemenswaardige wij ziging en te melden in organisatie, zorgsysteem en processen die van invloed zouden zijn op deze milieuverklaring.

7 7 Organigram Sappi Limburg Sappi Limited Manufacturing Productie Grondstoffen R&D Papierproductie Sales & Marketing Rollenafwerking Sappi FPE Logistics Vellenafwerking Purchasing PQM Expeditie Accounting IT T&E Controlling HR Techniek SHE Maintenance Engineering Technology Sappi Limburg Directie & Mgmt Utilities

8 8 De impact van Sappi Limburg wordt ook duidelijk in de bedrijfsfiche en productiefaciliteiten beschrijving van de nieuwe onderneming. Kerncijfers Bedrijfsfiche Lanaken Mill Maastricht Mill Sappi Limburg Bedrijfsoppervlakten 35 ha 14 ha Aantal medewerkers (FTE) Capaciteit papiermachines Capaciteit pulpfabriek Productie uitrusting 49. ton 19. ton 29. ton ton 19. ton Papiermachines Coatingmachines Kalanders Rollensnijmachines Vellensnijmachines Schoonsnijmachines Riemeninpaklijnen Palletinpaklijnen Rolleninpaklijnen Productiefaciliteiten Opstartjaar Offcoater Laatste ombouw Maastricht Lanaken PM6 PM7 PM8 CTMP de lijn 23 4 de lijn Producten houtvrij grafisch papier en karton houthoudend en bijna-houtvrij papier in rollen houthoudend en bijna-houtvrij papier in rollen Gramgewicht gr/m Papierbreedte 4,25 mm 4,8 mm 7,4 mm Machine-snelheid 85 m/min 115 m/min 137 m/min Capaciteiten 29, ton/j 195, ton/j 298, ton/j chemisch, thermisch, mechanische pulp (fijnspar en populier) 7 refiners 15 t/min 17, ton/j (luchtdroog)

9 9 Sappi Limburg Lanaken Mill LEGENDA A Albertkanaal B Hoofdingang bezoekers 1 Elektriciteitsvoorziening 2 Waterzuivering 3 Warmtekrachtkoppeling 4 Houtplaats 5 Ontbaster en chip-installatie 6 Chipsopslag 7 CTMP 8 Cellulose-opslag 9 Maintenance en Magazijn 1 Coatingkeuken 11 Papiermachine 7 12 Papiermachine 8 13 Laboratoria PQM 14 Off coater 15 Expeditie 16 Kantoren 17 Benelux Sales office

10 1 Sappi Limburg Maastricht Mill LEGENDA A Maas B Noorderbrug 1 Hoofdingang bezoekers 2 Cellulosemagazijn 3 Stofvoorbereiding 4 R&D, Research en Development Sappi Europe Fine Paper 5 Papiermachine 6 6 Off coater 7 Vellenafwerking 8 Expeditie 9 Laboratoria PQM 1 WKK 11 Maaswaterzuivering 12 Absorptie materiaal 13. Maintenance en magazijn 14 Kantoren 15 Waterzuivering

11 En waar staan we voor? Sinds 27 is het Duurzaamheidcharter van toepassing, waarin de SHEQ filosofie van 1998 geïntegreerd werd in het Duurzaamheidsbeleid. De aandacht voor Mens, Milieu en Maatschappij (People, Planet & Prosperity) geeft aan dat er volle aandacht wordt geschonken aan Veiligheid en Gezondheid, Milieu en Kwaliteit. Het Duurzaamheidcharter Uit het Sappi Ltd Duurzaamheidcharter werd het Europese Management Statement afgeleid. Management Statement Het is ons beleid en opdracht om economische opbrengsten te genereren, nodig om onze duurzame bedrijfsvoering in stand te houden. Met een permanente aandacht voor het terugdringen van onze milieueffecten, het stimuleren van de ontwikkeling van onze medewerkers en het leveren van een positieve bijdrage aan de omgeving waarin wij werken. Dit beleid, gebaseerd op het Sappi Charter voor Duurzame Ontwikkeling, weerspiegelt de drie basiselementen van duurzaamheid mensen, milieu en maatschappij - die direct gekoppeld zijn aan onze prioriteiten in Europa : gezondheid en veiligheid, productkwaliteit en onze zorg voor de toekomst van onze planeet. Mensen Wij zetten ons in om de gezondheid en het welzijn van onze medewerkers te beschermen en hen te steunen bij ziekte en gezondheidsproblemen. Voorkomen is beter dan genezen en dus blijven wij ijveren om de Nul Ongevallen-doelstelling te bereiken door het elimineren van risicovol gedrag en een voortdurende verbetering van werkmethodes en omstandigheden. Onze zorg voor externe medewerkers, leveranciers en bezoekers houdt in dat wij hen bewust maken van onze aandacht voor veiligheid en dat zij onze veiligheidsregels naleven. milieu Wij zetten ons volledig in voor de bescherming van het milieu en werken voortdurend aan een verlaging van onze milieueffecten door gebruik te maken van best practices in werkprocedures. Wij kopen en bewerken onze vezelmaterialen in overeenstemming met internationaal erkende en duurzame normen. Wij streven naar een zo efficiënt mogelijk gebruik van natuurlijke hulpbronnen zoals water, energie en grondstoffen. maatschappij. Het is ons doel de meest uitmuntende papierproducent van Europa te zijn. Dat doel zullen wij bereiken door het leveren van goed doordachte en perfect uitgevoerde producten, diensten en oplossingen voor de papiergerichte communicatie-industrie, van producent tot eindgebruiker. Onze klanten vormen de kern van onze activiteiten. Wij komen aan hun kwaliteitseisen tegemoet door eersteklas producten te leveren en dit binnen de gestelde tijd en budget. Wij werken aan voortdurende verbetering op basis van geavanceerde managementtechnieken, gebruikmakend van de wereldwijde Sappiexpertise. Wij handelen volgens de financiële beleidslijnen en procedures van de Sappi Group, conform de internationale beursnoteringen van de Group. Wij zijn, boven alles, ervan overtuigd dat onze reputatie ons belangrijkste bezit is en dat onze bedrijfsvoering geënt moet zijn op een strikte toepassing van onze ethische code. Brussel Mei 27 Sappi Fine Paper Europe Management Team Berry Wiersum Hubert Gebreiter Mat Quaedvlieg Marco Eikelenboom Theo Reijnen Chief Executive Offi cer Executive Board Member Finance Director Manufacturing Sales & Marketing Director, Specialities Director Graphics Victor Kamm Purchasing Director Dennis de Baar IT Director Alex Thiel Logistics Director Rainer Neumann HR Director Hannes Boner Legal Counsel

12 12 Gebaseerd op het Duurzaamheidcharter en het Europese Management Statement heeft Sappi Limburg de transformatie doorgevoerd naar een Duurzaamheidsbeleid. Sappi Limburg mens milieu meerwaarde ONzE zorg voor EEN veilige EN DuurzamE ONDErNEmiNg ONS management is verantwoordelijk voor: De continuïteit van Sappi Limburg. Dit realiseren wij vanuit een duidelijke visie en strategie. Onze kernpunten hierin zijn: betrokken en competente medewerkers, een goede relatie met onze klanten, productontwikkeling, continu verbeteren, kostenverlaging en duurzaam en veilig werken. Door onze focus op continu verbeteren, verhogen wij de kwaliteit van ons product en proces en verlagen wij onze kosten. Onze Lean-acties laten ons zien op welke plekken er in onze onderneming sprake is van verspilling. Dit is onze basis voor verbetering. Feed back vanuit de organisatie is daarbij van groot belang. De resultaten van onze verbeteracties worden helder en duidelijk gecommuniceerd. Het voorkomen van procesverliezen en schade. Wij maken doelmatig gebruik van onze grond- en hulpstoffen en wij gaan zuinig om met onze bedrijfsmiddelen. Een lange termijn klant-leverancier relatie. Een goede relatie met onze klanten is belangrijk en wij realiseren dit door het versterken van de samenwerking. Wij zorgen voor kwaliteitsproducten, productontwikkeling en een betrouwbare service. Met elkaar zijn wij verantwoordelijk voor het handhaven van onze kwaliteitsnormen. Enthousiaste en betrokken werknemers. Medewerkers die met hart voor de organisatie, kritisch en opbouwend meedenken en werken aan onze toekomst. Onze veiligheid en gezondheid. In alles wat wij doen staat onze eigen veiligheid en gezondheid voorop. Wij houden ons strikt aan de veiligheidsregels, gebruiken onze persoonlijke beschermingsmiddelen en spreken elkaar aan op onveilig gedrag. En uiteraard waken wij ook over de veiligheid van onze externe medewerkers. Onze medewerkers en Sappi investeren in het continu ontwikkelen van hun kennis en vaardigheden zodat deze aansluiten bij de eisen van het bedrijf en de maatschappij. Wij streven daarbij naar een Win-Win situatie: de ontwikkeling is voor zowel de medewerker als Sappi van toegevoegde waarde. Onze veiligheids- en milieuaspecten. Wij voorkomen dat er vervuiling optreedt van bodem, oppervlaktewater, lucht en geluid. Ook hierbij staat het continu verbeteren hoog in ons vaandel. Waar mogelijk wordt preventie aan de bron toegepast. De nationale wetgeving en de internationale standaards zijn daarbij maatgevend. Wij communiceren onze prestaties op het gebied van milieuzorg aan alle belanghebbende partijen. Onze externe medewerkers houden zich ook aan de regels en procedures van Sappi. Het is onze verantwoordelijkheid om hierop toe te zien. Management Team Peter Loubele Eric Raedts Rob de Koning Nico van Holsteijn Stefan Ieven Henk van der Pal Op basis van de Sappi strategieën en het Duurzaamheidsbeleid formuleert Sappi Limburg haar jaardoelstellingen en actieplannen. Doelstellingen die een lange termijnvisie weergeven voor een periode van 5 jaren. De Sappi Limburg doelstellingen zijn de basis voor de jaaractieplannen van beide bedrijven en hun respectievelijke bedrijfsafdelingen.

13 13 Sappi Limburg Strategische doelstellingen Sappi Limburg wil haar StrategiSche positie binnen SFpe bevestigen en verstevigen door zich te richten op Service en consistente kwaliteit voor de klanten door het genereren van cashflow mens en organisatie Blijven streven naar ongevallen. Investeren in de kennis, de ontwikkeling en de gezondheid van onze medewerkers. Verhogen van de medewerkerbetrokkenheid. Faciliteren van de uitwisseling van medewerkers tussen de beide Sappi Limburg Mills. duurzaamheid Jaarlijks updaten van de strategieplannen. Richten op rationeel gebruik van energie, water, grond- en hulpstoffen. Minder afhankelijk worden van externe energie. Ons reststromenbeheer ombuigen van kost naar baat. operations Genereren van cashflow. Realiseren van de afgesproken productiecapaciteiten door het optimaliseren van de productdoorstroming. Constant verbeteren van onze processen (CI). Leveren van een consistente kwaliteit van product en service. Structureel verbeteren van de onderhoudskosten met behoud van de technische betrouwbaarheid van de machines. Verder omlaag brengen van werkkapitaal (o.a. voorraden). Inspelen op sneller wisselende omstandigheden. Management Team Edward de Vries Henk van der Pal Nico van Holsteijn Paul Lauwers Rob de Koning Huub Senden Veenerick Luijten Jeroen Broens Paul Merken

14 14 Sappi Limburg Bedrijfsdoelstellingen 213 ONE STEP AHEAD BETEr voorbereid EN SuccESvOLLEr DAN ANDErEN : DE BASiS voor ONzE TOEkOmST Prosperity (meerwaarde) Machinerendementen OEE o Verminderen van cassé aan alle lijnen en machines (Q4 cijfers) : PM6 : 2,7 % PM7 : 9,4 % PM8 : 5,3 % o Reduceren instroom ongeplande voorraden Variabele kosten o Verlagen kosten Lanaken met 5, Mio via CI inclusief capex o Verlagen kosten Maastricht met 3, Mio via CI inclusief capex o Realiseren usage door beheersen productieproces Vaste kosten o Verlagen kosten Lanaken met 1, Mio via CI inclusief capex o Verlagen kosten Maastricht met,75 Mio via CI inclusief capex o Beheersen vaste kosten budget zodat vaste kosten budget Voorbereiden toekomst o Ontwikkelen nieuwe producten met hoge toegevoegde waarde o Definiëren gefaseerd plan voor 214 om vaste kostenstijging en marktdaling te compenseren o Zoeken naar afzetkanaal voor overcapaciteit CTMP o Bijstellen van strategische plannen op kwartaalbasis People (mens) Medewerkersbetrokkenheid: verhogen aandeel true believers en versterken LEAN gedachte o Uitrollen project Boeien & Binden o Verder uitrollen opleidingsfilosofie o Verbeteren bijdrage via performance management o Verhogen medewerkersbijdrage via ideegeneratie en implementatie Veiligheid : zero ongevallen o Verhogen veiligheidsbewustzijn via toolboxen o Verhogen veiligheidsbewustzijn via SMAT rondes met deelname medewerkers Gezondheid : kort verzuim : Lanaken 3% / Maastricht 3,2% o Verdere promotie actief gezondheidsbeleid o Verhogen acceptatie preventief medisch onderzoek in Maastricht o Verlagen afwezigheid via sociaal medische teams in Lanaken Planet (milieu) Omgeving o Realiseren stofemissie vermindering in Maastricht o Beheersen geurproblematiek in Lanaken Emissies o Verlagen CO2 emissie via minder energieverbruik per ton NPV o Verlagen energieverbruik via nieuw te kiezen energiebewakingssysteem o Verlagen CO2 emissie door meer aanvoer van krijt via schip in Maastricht o Verlagen stofverliezen en coatingverliezen Afvalbeleid o Verlagen kosten en verhogen inkomsten van onze afvalstromen Management Team Peter Loubele Henk van der Pal Eric Raedts Stefan Ieven Rob de Koning Nico van Holsteijn

15 Milieudoelstellingen - Lanaken Mill 15 De 3 belangrijkste milieu-aspecten voor op basis van de milieu-analyse - binnen Sappi Lanaken Mill blijven: - energieverbruik zowel bij de pulpaanmaak (ontbaster/chipper en refining) als in het papierproductieproces (stofvoorbereiding en papiermachines) - waterverbruik (inname van vers water) - gebruik van grondstoffen (hout en cellulose). Omwille van transparantie en overzichtelijkheid werden hier enkel de belangrijkste 3 aspecten toegelicht, overige aspecten kunnen op verzoek worden toegelicht. Energieverbruik: Het energieverbruik op zich is wel een milieu-aspect maar vormt op zich geen milieu-effect. De milieu-effecten worden veroorzaakt door de energie-aanmaak (zure regen en klimaatverandering, verbruik grondstoffen), maar zorgt lang niet altijd voor een hoge lokale milieubelasting. Bepalend voor de milieubelasting zijn de soort brandstof, en het rendement en de emissies van het verbrandingsproces. Sinds eind jaren negentig wordt binnen Sappi Lanaken enkel nog gebruik gemaakt van aardgas (en biogas) als brandstof, waardoor de luchtemissies t.o.v. het gebruik van stookolie verminderd zijn. Het biogas wordt verbrand in een biogasmotor waardoor de emissies omgezet worden in groene energie. Hierbij worden de meetprogramma s voor de emissies van de stoomketels maandelijks uitgevoerd en opgevolgd om tijdig te kunnen bijsturen. Waterverbruik: Onze waterhuishouding blijft een continu aandachtspunt, zowel naar verbruik als naar emissies toe. Dit om mee de watervoorraad te helpen beheersen en de vervuiling van de waterlopen te beperken. Ten behoeve van het papierproductieproces wordt water uit het Albertkanaal onttrokken, maar deze hoeveelheid wordt minstens ook terug geloosd. Onze eigen afvalwaterzuivering zorgt voor de verwijdering van vervuilende stoffen. Grondstoffen: Het gebruik van grondstoffen (hout en cellulose) kan een bijdrage leveren aan het broeikaseffect. Hout is echter ook één van de weinige hernieuwbare grondstoffen. We kopen resthout van zagerijen en papierhout uit duurzaam bosbeheer voor onze pulpproductie aan. Papierhout is een specifieke houtkwaliteit van zeer dunne boomstammen die niet meer gezaagd kunnen worden. Dit resthout en papierhout wordt aangekocht uit duurzaam beheerde bronnen, bovendien financieren we het beheer van onze bossen mee. Onze klanten kunnen hun bijdrage leveren aan duurzaam beheerde bossen, want wij maken enkel gebruik van hout afkomstig van gecertificeerd duurzaam bosbeheer en gecontroleerde bronnen.

16 16 Doelstellingen Beheersen geurproblematiek in Lanaken. Binnen Sappi Lanaken is een systeem opgezet om zoveel en zo snel mogelijk info te verkrijgen omtrent mogelijke geurhinder. In 213 kwam 1 externe melding binnen m.b.t. geurhinder, en werden intern 2 meldingen geregistreerd rond vaststellingen van geur. - Verlagen CO 2 emissie via minder energieverbruik per ton NPV. Mede door het niet doorgaan van het WKK-project zijn alternatieven om energie te besparen zeer belangrijk ook door de stijgende kosten. Sappi Lanaken had reeds aansluiting met de wereldtop, en door het uitvoeren van diverse projecten rond energiebesparing werd die plaats bij de top behouden. Binnen de gemeente wordt samen met de andere bedrijven gezocht naar verbetermogelijkheden om energie te besparen. Er zijn opnieuw een aantal investeringen voorzien om het energieverbruik te verlagen. Acties zijn lopende om in de loop van 214 het ISO-51-certificaat te behalen. - Verlagen energieverbruik via nieuw te kiezen energiebewakingssysteem. Het energiebewakingssysteem is in ontwikkeling en wordt nadien verder uitgerold over de verschillende afdelingen. Vanuit het CI-team lopen verschillende projecten om energie te verminderen. - Verlagen stofverliezen en coatingverliezen. Vanuit het CI-team lopen verschillende projecten om de stofverliezen en coatingverliezen te verminderen. - Verlagen kosten en verhogen inkomsten van onze afvalstromen. Door het slib rechtstreeks naar de landbouw af te voeren kon er een kostenbesparing per ton slib gerealiseerd worden. Doelstellingen Terugdringen van het aantal externe milieumeldingen naar 2: In 212 zijn er geen meldingen naar de overheden gedaan. - Uitvoeren van het WKK-project. Het WKK-project werd stop gezet. Doelstellingen 214 Voor 214 zijn de doelstellingen verwerkt in de verschillende Hoshin Kanri s doorheen de verschillende afdelingen: - Opzetten energiemanagementsysteem - Meldingen naar de overheid < 2 - Controles op geur > 1/maand Ons doel is om continue verbetering na te streven. Hiertoe worden jaarlijks de nodige organisatorische en financiële middelen voorzien (in 213 voornamelijk projecten m.b.t. energiebesparende maatregelen t.w.v ) die ons toelaten om dit bredere doel van continue verbetering en specifieke jaardoelstellingen te bereiken.

17 17 Toetsing aan BAT-BREF Onderstaande tabel is de meest actuele BAT/BREF voor de activiteit het dichtst aanleunend bij onze productie-activiteiten. (Geïntegreerde mechanische pulp en papierfabrieken: zoals newsprint, LWC en SC papierfabrieken.) Parameter Eenheid Emissieniveau bij gebruik BAT/BREF Lanaken 212 Lanaken 213 BOD kg/ton,2,5,32,39 COD kg/ton 2, 5, 3,2 3,21 Zwevende bestanddelen kg/ton,2,5,63,67 P (fosfor) kg/ton,4,1,6,4 N (stikstof) kg/ton,4,1,11,13 Debiet effluent (*) m 3 /ton ,33 22,71 Primaire energie-input GJ/ton 17,6 1,8 11,6 Voor de lozingsparameters van het effluent blijven we op eenzelfde niveau, ondanks de meerdere stilstanden. Er zijn weinig verstoringen geweest, er was een stabiele situatie van het zuiveringsproces. (*) Daar onze vergunningseis een concentratie-eis is en geen vracht-eis, is het zeer moeilijk meer water te besparen, daar bij vermindering van het debiet, de concentratie hoger zal worden en we meer overschrijdingen van onze normen veroorzaken.

18 18 Geïntegreerd SHEQ managementsysteem binnen Sappi Lanaken NV Binnen Sappi Lanaken Mill wordt bewust gekozen voor een volledig geïntegreerd managementsysteem, gericht op duurzaam ondernemen, dat voldoet aan de eisen van zowel ISO-91, ISO- 141 als OHSAS-181. Hiermee wil Lanaken Mill benadrukken dat om een goed functionerend bedrijf te managen, evenveel aandacht vereist is voor alle elementen: kwaliteit, milieu, veiligheid en gezondheid. Om te voldoen aan de voorwaarden voor het milieuzorgsysteem, werd als basis het milieuaspectenregister (en verder uitgebreid naar veiligheid en gezondheid als de risico-analyse t.a.v. SHEQ-elementen ) opgezet. Hierbij worden alle processen zowel in normale als abnormale omstandigheden - in kaart gebracht met hun mogelijke milieu-aspecten (en veiligheids- en gezondheidsrisico s). Voor al deze aspecten worden volgens procedure een aantal criteria gehanteerd om na te gaan in hoeverre dit proces een effect heeft op het milieu (en op veiligheid en gezondheid): algemene criteria (wet- en regelgeving, corporate richtlijnen, publieke belangstelling, frequentie, radioactieve bronnen, geurhinder), de invloed op de verschillende milieu compartimenten (water, lucht, afval, geluid, bodem) en het gebruik van grond- en hulpstoffen. Ook de reeds voorgekomen incidenten vormen een criterium. Afhankelijk van de hieruit bekomen eindscore, worden binnen de betreffende afdeling maatregelen gedefinieerd om deze effecten te minimaliseren, of worden er beheersmaatregelen vastgelegd (instructies, streefdoelen en/of doelstellingen, ). Dit alles wordt geborgd in een aantal documenten: management procedures voor afspraken die afdelingsoverschrijdend zijn en werkvoorschriften voor de afdelingsgebonden afspraken. De nodige keuringen en controles worden via dezelfde documenten vastgelegd. Binnen het zorgsysteem zijn ook afspraken vastgelegd m.b.t. het controleren van het blijven voldoen aan de nodige afspraken, alsook aan de wetgeving. Via specifieke sites op het internet worden wetswijzigingen opgevolgd en doorvertaald binnen de organisatie. D.m.v. interne audits wordt nagegaan in hoeverre de verschillende afdelingen voldoen aan de geldende wetgeving en procedures. Deze interne audits worden periodiek uitgevoerd volgens een (door de directie) goedgekeurd auditplan door gekwalificeerde auditors. De resultaten van keuringen, controles, audits, opvolgen van wetgeving e.d. worden als basis gebruikt voor allerlei rapportages, waaronder ook de management review. Hierdoor kunnen conclusies getrokken worden en waar nodig bijgestuurd worden om zo een continu verbeterproces te garanderen. Milieu-inspectie brengt regelmatig controlebezoeken aan Sappi Lanaken Mill, waarbij in 213 bezoeken werden gebracht omwille van monsternames van het effluent en het afvalwaterzuiveringsslib. Externe audits In 213 maakte Sappi Lanaken NV geen deel uit van de steekproef voor wat betreft de externe audit van DNV voor het multi-site certificaat van Sappi Fine Paper Europe. Interne audits De geplande interne audits van 213 werden voor alle afdelingen ingepland voor het einde van het jaar, maar werden opgeschoven naar 214. De vaststellingen die gedaan werden tijdens de interne audit in het kader van het emissiejaarverslag van begin 213 werden gerapporteerd en waar het afwijkingen betrof ook verder opgevolgd.

19 Milieu-incidenten In 213 werden 119 meldingen geregistreerd, tegen 174 in 212. Deze betreffen voornamelijk intern waargenomen incidenten. Het grootste deel van de meldingen situeert zich in de overtredingen van de lozingseisen die intern gemeten worden (externe lozingen, bv. COD, BOD, er waren geen overschrijdingen voor wat betreft de temperatuursmetingen). De gemelde olielekkages waren technische mankementen, waarbij een relatief kleine hoeveelheid via het riool in de waterzuivering terechtkwam en daar opgevangen werd. Intern werden 2 meldingen gemaakt m.b.t. geur, waarbij via een werkgroep gezocht wordt naar structurele oorzaken. Er kwam 1 externe klacht binnen m.b.t. geluid: een buurtbewoonster gaf aan één van onze medewerkers te kennen dat ze lawaai hoorde ze sprak over hoge trillingen. Het vermoeden bestond dat dit veroorzaakt werd door het trillen van de beluchtingsbuizen. De nodige maatregelen werden hiervoor genomen, nadien geen klachten meer. De externe melding m.b.t. geur betrof geuroverlast in het centrum van Lanaken, gemeld door onze eigen medewerkers. We werden 2 maal op de hoogte gebracht van vervuilingen van het kanaal, zodat we de nodige maatregelen konden nemen om geen vervuild kanaalwater binnen te trekken. De gemelde interne lozingen zijn onvoorziene lozingen in de productie die via het intern machineriool in de waterzuivering terechtkomen. Afdeling Diverse Interne lozing Geluid Afval Lucht Olielek Externe lozing Geur Bodem Totaal Extern Human Resources Supply Chain PM PM8 2 2 RM Techniek Alg. leiding V&M Totaal Wetgeving De belangrijkste van toepassing zijnde wetgeving is Vlarem I en Vlarem II waarin de hinderlijke inrichtingen beschreven staan met de daarvoor geldende voorwaarden voor exploitatie. Daarbij horen dan Vlarebo (m.b.t. bodem) en Vlarema (afvalstoffen/ materialen). De huidige milieuvergunning is geldig tot inclusief voor de lozingseis voor Cadmium, het oppompen van grondwater, wijzigingen aan de WKK en het lozen van koelwater.

20 2 Milieu-effecten Lanaken Mill Grafieken en toelichting In onderstaande gerapporteerde cijfers is een aansluiting gezocht met de significante aspecten cq. Wettelijke rapportages. De hier niet-genoemde kernindicatoren hebben een waarde en zijn derhalve niet opgenomen in deze verklaring. A. Directe milieu-aspecten (direct te beïnvloeden / beheersen) 1) Input in het proces In 213 hebben we 63 dagen economische stilstand gehad, hetgeen een lagere bezetting van de machines betekent in vergelijking met voorgaande jaren (in 211 waren 18 dagen economische stilstand tegen 22 dagen in 212). Hetgeen een negatief effect heeft op de specifieke cijfers Pulpproductie - hoeveelheid in ton Waterinname - inname in m 3 inname kanaalwater inname grondwater inname drinkwater

21 21 3 Waterinname per ton bruto productie - Hoeveelheid in m 3 per ton bruto productie Kanaalwater per ton productie 25 Grondwater per ton productie ,3 2, 19,93 18,54 22,4 Drinkwater per ton productie Primaire energie-input Primaire energie-input in GJ per ton bruto productie Primaire energie-input Specifieke primaire energie-input

22 22 In het kader van de Benchmarking Convenant, afgesloten tussen Sappi Lanaken NV en de Vlaamse Overheid, worden we vergeleken met de Wereldtop (WT). Dit op gebied van specifiek primair energieverbruik. Dit primair energieverbruik wordt berekend met standaard omzetrendementen: 4 % voor elektriciteit en 9 % voor stoom. WKK s vormen hierin een speciaal geval. Het Convenant voorziet een WKK-bonus, berekend als het verschil tussen het echte primaire energieverbruik en de berekende waarde op basis van de standaard rendementen. Van deze primaire energie is ±,7 % hernieuwbare energie, voortkomend uit het geproduceerde biogas. 6. Materiaal efficiëntie 1,2 Totaal grond- en hulpstoffen ,,8,6,4,2, Hoeveelheid in ton / ton bruto Grond- en hulpstoffen per ton bruto productie Voor de materiaalefficiëntie werden alle materialen in rekening gebracht die gebruikt worden om tot de totale productie van papier te komen (de vezelstoffen (hout), coatinggrondstoffen, overige chemicaliën en emballage). Vermits deze slechts een beetje hoger is dan 1, is de efficiëntie vrij hoog.

23 23 2) OUTput VAn het proces In 213 hebben we 63 dagen economische stilstand gehad, hetgeen een lagere bezetting van de machines betekent in vergelijking met voorgaande jaren ( in 211 waren 18 dagen economische stilstand tegen 22 dagen in 212). Bruto papierproductie in ton Afval - Totaal in ton (links) / Hoeveelheid in ton / ton bruto (rechts) ,16,14,12,1,8,6,4,2, Hoeveelheid in ton / ton bruto Slib Totaal Afval per ton productie In bovenstaande grafiek is de weergegeven totale hoeveelheid afval ( ton) inclusief de hoeveelheid slib ( ton). Het andere grote deel van de afvalstroom is bast (17.4 ton). Het overige afval (3.18 ton) bevat tevens afgewerkte olie, klein chemisch afval, lege vaten, restafval, en voor het overige recycleerbare stoffen (vnl. ijzer, hulzen en papier) en huishoudelijk afval. In 213 hebben we een grondstofverklaring ontvangen voor het slib dat naar de landbouw gaat, dit krijgt hierdoor de grondstofstatus i.p.v. de afvalstatus.

24 24 Lucht NOx-emissies 2,,4 ton per jaar 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2,, 14, , , , , 213,35,3,25,2,15,1,5, Kg per ton bruto productie CO-emissies 5,,1 45,,9 4, 43,2,8 ton per jaar 35, 3, 25, 2, 15, 1, 5,, 28, , , ,7 213,7,6,5,4,3,2,1, Kg per ton bruto productie SO 2 -emissies 1,2.1 1, 1, ton per jaar,8,6,4,2,, ,8 211,3, ,5, Kg per ton bruto productie

25 CO 2 -emissies,45,4 ton per jaar ,35,3,25,2,15,1,5, Kg per ton bruto productie - Door het verminderde gasverbruik, zijn er ook minder emissies. - De stofemissies zijn enkel afkomstig van de WKK en zijn sinds 22 wettelijk niet meer onderhevig aan het meetprogramma, daar de meetwaarden onder de drempelwaarden liggen. - De SO 2 -emissies worden sinds 1999 enkel nog veroorzaakt door het stoken van methaangas. Sinds 26 wordt dit methaangas volledig via ontzwaveling in de biogasmotor verbrand. De vermindering voor 213 werd gerealiseerd door het gebruik van bijstook van aardgas, waardoor het aan- uitschakelen en de bijhorende H 2 S pieken - vermeden werden. - Sinds november 28 werd een hogere waarde gemeten voor de CO en NO x van de gasturbine, dit na aanpassing van de software. De hogere emissies zijn voor een deel te wijten aan de hogere producties en voor een deel ook aan de lagere rendementen van de machines bij een naderende machinewissel. De CO-emissie voor 213 komt voornamelijk van de biogasmotor, die gebaseerd is op een éénmalige jaarlijkse meting. - Voor de CO 2 -emissies worden de waarden uit het emissie jaarrapport gebruikt. Voor 21 is hierbij een stijging merkbaar omwille van de hoge productie van de WKK (stroomproductie levert meer CO 2 dan stoomproductie). Volgens de benchmark behoren deze cijfers nog steeds tot de wereldtop. Jaarlijks wordt de opvolging van het energieplan in het kader van het Benchmarking Convenant gecontroleerd. Hieruit blijkt dat we nog steeds goed bezig zijn voor wat betreft ons specifiek energieverbruik, en dus ook met de CO 2 -emissie.

26 26 Water Lozingsdebiet effluent - debiet in m 3 (links) / Hoeveelheid in m 3 /ton bruto (rechts) Effluent Effluent per ton bruto productie Hoeveelheid in m 3 /ton 3 25 COD geloosd water - mg/l O 2 COD sec. effluent COD eis BOD geloosd water - mg/l O 2 BOD sec. effluent BOD eis

27 Temperatuur geloosd water - Graden Celsius Temperatuur sec. effluent Temperatuur eis Zwevende bestanddelen in het geloosde water - mg per l Zwevende bestanddelen sec. effluent Zwevende bestanddelen eis Voor de lozingsparameters van het effluent is algemeen een verbetering merkbaar. De waterzuivering wordt wel zwaar belast door het vele stoppen en starten van de machines, hetgeen tot uiting komt in de BOD.

28 28 Bodem In 213 was er geen verplichting of noodzaak tot het uitvoeren van een bodemonderzoek. Geluid In 213 kregen we één externe melding binnen m.b.t. geluid: een buurtbewoonster gaf aan één van onze medewerkers te kennen dat ze lawaai hoorde ze sprak over hoge trillingen. Het vermoeden bestond dat dit veroorzaakt werd door het trillen van de beluchtingsbuizen. De nodige maatregelen werden hiervoor genomen, nadien geen klachten meer. Geur In 213 kwam ook één externe melding binnen m.b.t. geur. Dit betrof een melding van geuroverlast in het centrum van Lanaken, gemeld door onze eigen medewerkers. Verkeer Voor het aanleveren van onze belangrijkste grondstoffen zoals cellulosebalen en pigmenten wordt gebruik gemaakt van scheepstransport. De overige grondstoffen worden aangeleverd via de weg. Ook voor het transport van onze afgewerkte producten zijn we afhankelijk van het wegverkeer. Rekening houdend met de locatie en de aangeleverde hoeveelheden grondstoffen - van onze leveranciers en rekening houdend met onze afzetmarkten, blijkt dit het optimum. Biodiversiteit Van de totale terreinoppervlakte van 32.m 2, werd m 2 bebouwd. Om het gebruik van milieubezwaarlijke producten die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid te voorkomen en alleszins te minimaliseren, worden alle nieuwe grondstoffen intern beoordeeld. Dit gebeurt in samenwerking met BIG (Brandweer Informatiecentrum Gevaarlijke stoffen). B) Indirecte milieu-aspecten (alleen beïnvloeden / niet beheersen) Binnen het managementsysteem zijn alle afdelingen betrokken, omdat het handelen van iedereen op zijn eigen manier wel een invloed heeft op het milieu. Zo zijn veiligheid en milieu geïntegreerd in de inkooporders, voorschriften naar contractors, logistiek en ook in de noodoefeningen op het terrein.

29 Bijlagen Begrippen- en afkortingslijst 29 AWZ Afvalwaterzuivering IT Informatie Technologie BAT BAT-BREF BIG BOD CEO CFK Coater CO CO 2 COD CTMP DTPA/EDTA ECN EMAS EPAS EU FPE FSC TM GJ H 2 S HR (SSC) IPPC ISO Best Available Technics Best Available Technics- Best Reference Brand Informatiecentrum Gevaarlijke stoffen Biological Oxygen Demand = Biologisch zuurstofverbruik Chief Executive Officer = Voorzitter Raad van Bestuur Chloor Fluor Koolwaterstoffen Machine / machinedeel waar de strijklaag op het basispapier aangebracht wordt Koolmonoxide Kooldioxide Chemical Oxygen Demand = Chemisch zuurstofverbruik Chemisch Thermisch Mechanische Pulp DTPA : Diethyleen Triamine Penta Azijnzuur EDTA : Ethyleen Diamine Tetra Azijnzuur Dit zijn complex binders voor zware metalen in het blekingsproces Energieonderzoek Centrum Nederland Eco Management and Audit Scheme Eco Process Assistence Europese Unie Fine Paper Europe Forest Stewardship Council Giga Joule Zwavelwaterstof Human Resources (Shared Service Centre) Integrated Pollution Prevention and Control International Standards Organisation KNP LTIFR MER LWC MC MWh NO x Offcoater OMT OPC PEFC PQM PTS R&D RM SFPE SHEQ SO 2 SOP TEM TMP VLAREM VMM VOF WFC WKC / WKK Koninklijke Nederlandse Papierfabrieken (nu Sappi Maastricht BV) Lost Time Injury Frequency Rate = ongevallen met werkverlet-ratio Milieu Effecten Rapportage Light Weight Coated = lichtgewicht houthoudend papier Mechanical Coated = houthoudend papier Mega Watt uur Stikstofoxiden Off line machine waar de derde coating strijklaag opgebracht wordt Operations Management Team Operation Planning and Control Program for the Endorsement of Forest Certification Product / Proces Quality Management Papier Technische Stiftung Research & Development Raw Materials = Grondstoffen Sappi Fine Paper Europe Safety, Health, Environment, Quality Zwaveldioxide Standard Operation Procedure Technologie Engineering Maintenance Thermisch Mechanische Pulp VLAams REglement Milieuvergunning Vlaamse Milieu Maatschappij Vereniging onder firma Wood Free Coated Warmtekrachtcentrale Warmtekrachtkoppeling centrale Toelichting: Bepaling emissies door: Voor lucht: CO en NO x : indicatieve concentratiemetingen waaruit vrachten berekend worden CO 2 : berekend volgens methode van Monitoring Plan SO 2 : berekend aan de hand van samenstelling van het biogas Voor energie: berekend: voor aardgas en stroom worden de fakturen gebruikt voor de jaarverbruiken. De specifieke kengetallen worden berekend op basis van deze verbruiken en de papier-/pulpproductie. Voor water: COD, BOD, zwevende bestanddelen, temperatuur en lozingsdebiet effluent: gekalibreerde metingen Inname kanaalwater: indicatieve metingen

30 3 Bijlagen Stroomschema s / Bedrijfsprocessen Processchema ondersteunende diensten (centraal) - Grondstoffen - Technische goederen (centraal) (centraal) - Externe opslag - Extern transport - Productieplanning - Shopfloor control - Orderflow - Procurement - Aanvoer grondstof - Expeditie - Verzending - Faciliteitenbeheer - Elektriciteit - Stoom - Water - Perslucht - WKK - Grondstoffen - Water - Pulp / Coatings - Papier - Processen - Technologie - Engineering - Maintenance - Mechanisch - Electrotechnisch - Bouwkundig - Intern transport

31 31 Processchema pulpproductie Aanvoer rondhout Opslag Ontbasten Bast Afvoer Chippen Trillen / zeven Overgrote chips Zaagmeel Aanvoer zagerijchips Opslag Samenstellen chipmix Diktezeef Niet bruikbare chips Zaagmeel Chips stomen / wassen Impregneren Malen Genereren en zuiveren stoom Afvoer Pulp wassen en persen Pulp reinigen en indikken Pulp bleken Pulpopslag - Lage witheid - Hoge witheid - Populierpulp

32 32 Processchema papierproductie Aanvoer hulpen grondstoffen Opslag Stofvoorbereiding pulpen Opslag - Malen - Mengen - Verdunnen - Reinigen - Afwikkelen - 3 de Strijklaag Z1 - Nadrogen - 3 de Strijklaag Z2 - Nadrogen - Oprollen - Malen - Mengen - Verdunnen - Reinigen Klant - Ontwateren - Persen - Drogen - Pre coaten Z1+Z2 - Nadrogen - 2 de Strijklaag Z1 - Nadrogen - 2 de Strijklaag Z2 - Nadrogen - Oprollen Omrollen Moederrollen opslag en transport - Satineren - Rollensnijden Rollenopslag - Ontwateren - Persen - Drogen - Strijklaag Z1 - Nadrogen - Strijklaag Z2 - Nadrogen - Oprollen Omrollen Transport Verzending Omrollen Moederrollen opslag en transport Moederrollen opslag en transport Rollenexpeditie Moederrollen opslag en transport - Satineren - Rollensnijden Rolleninpak

33 33 Processchema coatingaanmaak Aanvoer en opslag van grondstoffen Kleurmiddelen krijt / klei / witmakers Bindmiddelen latex en chemische binders Zetmelen Koken enzymatisch zetmeel Doseren / wegen Dissolvers

34 34 Proces waterzuivering inkomend water Proceswater Bluswater Inname Stoomproductie Demineraliseren Drinkwater Laboratoriumwater Sanitair water - Pulseren - Filteren (zand) Ontgassen Stoomketels / WKK Omgekeerde osmose Stoom PM proceswater PM proceswater

35 35 Proces waterzuivering uitgaand water en afgeleide processen Voorbezinken Koelen Detox buffer Anaerobe zuivering Nabezinken A-trap beluchting Methaanreactoren Biogas Korrelvanger Ontzwavelen Voorbezinken Koelen B-trap beluchting Slibafscheiding Anaerobe zuivering Voorbezinken Koelen

36 36 Processen Lucht / Warmte / Kracht Lucht Compressie Perslucht Diverse processen Stoomterugwinning pulpmaling Stoomketels Stoom Gas Infrarood droging Biogas Uitlaatgassen Elektriciteit Externe stroom + Interne stroom Aandrijving pulp- en papierproductieproces

37 37

38 Sappi Lanaken NV Montaigneweg 2 B 362 Lanaken Tel +32 () Sappi Europe SA Sappi Fine Paper Europe 154, Chaussée de la Hulpe B 117 Brussels Tel +32 () Fax +32 () Sappi Ltd 48, Ameshoff Street SA 21 Braamfontein Tel +27 () Fax +27 ()

Milieujaarverslag 2010 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 2010, in het kader van zijn EMAS III registratie

Milieujaarverslag 2010 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 2010, in het kader van zijn EMAS III registratie Milieujaarverslag 21 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 21, in het kader van zijn EMAS III registratie 1 Inhoudstafel Voorwoord Samenvatting / Summary Onze organisatie En waar staan we voor?

Nadere informatie

Milieujaarverslag 2014 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 2014, in het kader van zijn EMAS III registratie

Milieujaarverslag 2014 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 2014, in het kader van zijn EMAS III registratie Milieujaarverslag 2014 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 2014, in het kader van zijn EMAS III registratie 1 Inhoudstafel Voorwoord Samenvatting / Summary Onze organisatie En waar staan we voor?

Nadere informatie

Milieuverklaring Sappi Lanaken NV

Milieuverklaring Sappi Lanaken NV Milieuverklaring 215 Sappi Lanaken NV Milieuverklaring 215 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 215 (1 jan. t.e.m. 31 dec.), in het kader van EMAS III registratie 2 Milieujaarverklaring 215 Sappi

Nadere informatie

Milieuverklaring Sappi Lanaken NV

Milieuverklaring Sappi Lanaken NV Milieuverklaring 216 Sappi Lanaken NV Milieuverklaring 216 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 216 (1 jan. t.e.m. 31 dec.), in het kader van EMAS III registratie 2 Milieujaarverklaring 216 Sappi

Nadere informatie

Sustainability factsheet

Sustainability factsheet Sustainability factsheet Monitoring van ons presteren B ij Sappi Europe kiezen we ervoor eco-effective te zijn. Onze prioriteit is het integreren van, enerzijds, de manier waarop wij zaken doen en anderzijds,

Nadere informatie

Milieuverklaring Sappi Lanaken NV

Milieuverklaring Sappi Lanaken NV Milieuverklaring 217 Sappi Lanaken NV Milieuverklaring 217 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 217 (1 jan. t.e.m. 31 dec.), in het kader van EMAS III registratie 2 Milieujaarverklaring 217 Sappi

Nadere informatie

Milieujaarverslag 2007

Milieujaarverslag 2007 Milieujaarverslag 2007 Foto 1 Foto 2 Sappi Limburg - Lanaken Mill België Milieuverklaring 2007 Sappi Lanaken NV over de milieuprestaties van 2007, in het kader van zijn EMAS registratie (registratienummer

Nadere informatie

Milieujaarverslag. Sappi Maastricht BV

Milieujaarverslag. Sappi Maastricht BV Milieujaarverslag 2013 Sappi Maastricht BV 2 Milieujaarverslag 2013 Sappi Maastricht BV over de milieuprestaties van 2013 (1 jan. t.e.m. 31 dec.), in het kader van zijn EMAS registratie (registratienummer

Nadere informatie

Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary)

Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary) Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015 Versie 3.0 (Summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: Augustus 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue

Nadere informatie

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 Toelichting ISO 14001 Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 SCCM heeft een instrument ontwikkeld waarmee u goed inzicht krijgt in de milieuprestaties van uw organisatie, de ISO 14001 Milieuprestatiemeting.

Nadere informatie

Milieumanagementsysteem Avebe Foxhol

Milieumanagementsysteem Avebe Foxhol Milieumanagementsysteem Avebe Foxhol april 2017 2 Voorwoord Avebe wil continuïteit bieden voor haar leden en medewerkers door op een duurzame, kostenbewuste en innovatieve manier te werken. We werken elke

Nadere informatie

DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V.

DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V. DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V. DRIVEN BY QUALITY Voorwoord Dit verslag is het Duurzaamheidsjaarverslag van DAF Trucks N.V. betreffende het jaar 2014. De scope van het Duurzaamheidsverslag

Nadere informatie

Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015. Versie 2.0 (summary)

Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015. Versie 2.0 (summary) Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015 Versie 2.0 (summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Februari 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...

Nadere informatie

ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2014

ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2014 ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN DRAAGT EEN STEENTJE BIJ CO 2 -PRESTATIELADDER Index Datum Redactie Goedgekeurd door 28-01- B. de Klerk A.W. Bontrup 28-01- Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beleid... 3 3. Borging...

Nadere informatie

Milieuverklaring. Sappi Maastricht BV. The word for fine paper

Milieuverklaring. Sappi Maastricht BV. The word for fine paper 1 Milieuverklaring 2012 Sappi Maastricht BV 2 Milieuverklaring 2012 Sappi Maastricht BV over de milieuprestaties van 2012 (1 jan. t.e.m. 31 dec.), in het kader van zijn EMAS registratie (registratienummer

Nadere informatie

Sustainability factsheet

Sustainability factsheet Sustainability factsheet 2014 appendix behorend tot Sappi Europe 2013 Duurzaamheids rapport. Beoordeling van de duurzaamheids doelstellingen voor 2017 en de 2014 KPI s (Key performance indicators) Onze

Nadere informatie

3.B.2. Energiemanagementprogramma. Gebr. Swinkels Grondwerken b.v. Speltdijk RJ Helmond Tel

3.B.2. Energiemanagementprogramma. Gebr. Swinkels Grondwerken b.v. Speltdijk RJ Helmond Tel 2017 Energiemanagementprogramma 3.B.2 Gebr. Swinkels Grondwerken b.v. Speltdijk 2 5704 RJ Helmond Tel. 0492-539798 Rapportdatum: 21 maart 2018 Begeleiding: Conformiso, Annette Willems 3.B.2 Energiemanagementprogramma

Nadere informatie

Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 4.0

Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 4.0 Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder Versie 4.0 Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: oktober 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid

Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid 2.1 KAM beleidsverklaring De directie van Axent Groen BV onderschrijft het volgende KAM-beleid: Het beleid is er op gericht te willen

Nadere informatie

Milieujaarverslag 201 van DAF Trucks N.V.

Milieujaarverslag 201 van DAF Trucks N.V. Milieujaarverslag 201 van DAF Trucks N.V. DAF Trucks N.V. blijft continu stappen voorwaarts zetten die leiden tot een verdere vermindering van de milieubelasting als gevolg van haar activiteiten en haar

Nadere informatie

Energie Management Actieplan Conform 3.B.2

Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): Mevr. Marjan Giezen, CO₂-functionaris, PUK Benelux B.V. Marcel

Nadere informatie

Branchetoetsdocument: Milieuzorg 2

Branchetoetsdocument: Milieuzorg 2 pagina van 5 Branchetoetsdocument: Milieuzorg 2 Versie 4.0 VERVALLEN per --0-20 Deelbranche(s) Autowas Algemene beschrijving & doelstelling van de branchekwalificatie De beroepsbeoefenaar kent het belang

Nadere informatie

Chain of Custody (of forest products) Chain of Custody (bij bosbouwproducten)

Chain of Custody (of forest products) Chain of Custody (bij bosbouwproducten) Carbon Footprint - CO2-voetafdruk CO2-voetafdruk heeft betrekking op de mate waarin menselijke activiteit effect heeft op het milieu in termen van de uitstoot van broeikasgassen. Het gaat daarbij om de

Nadere informatie

FUGRO GEOSERVICES B.V.

FUGRO GEOSERVICES B.V. FUGRO GEOSERVICES B.V. CO 2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage C - Transparantie Datum: 21 april 2017 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4

Nadere informatie

CO2 prestatieladder Managementverklaring

CO2 prestatieladder Managementverklaring CO2 prestatieladder Versie: Definitief Datum: Februari 2018 Eis: 2.B.4 Opgesteld Goedgekeurd Goedgekeurd J.M. Kroes E.G. Kroes Pagina: 2 MANAGEMENTVERKLARING Het Kwaliteit-, Arbo- en Milieubeleid (KAM-beleid)

Nadere informatie

Milieujaarverklaring. Sappi Maastricht BV

Milieujaarverklaring. Sappi Maastricht BV Milieujaarverklaring 2014 Sappi Maastricht BV 2 Milieujaarverslag 2014 Sappi Maastricht BV over de milieuprestaties van 2014 (1 jan. t.e.m. 31 dec.), in het kader van zijn EMAS registratie (registratienummer

Nadere informatie

HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water

HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & NORTH RIVER ÉCHT DUURZAAM PRODUCEREN 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op

Nadere informatie

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & north river écht duurzaam produceren 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op

Nadere informatie

Copyright by Katoen Natie en by Dicky voor de illustraties. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van

Copyright by Katoen Natie en by Dicky voor de illustraties. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van The Safety Bible Copyright by Katoen Natie en by Dicky voor de illustraties. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke

Nadere informatie

Een arbo en milieuzorgsysteem volgens ISO14001 en veilig werken op een ziekenhuislaboratorium

Een arbo en milieuzorgsysteem volgens ISO14001 en veilig werken op een ziekenhuislaboratorium Een arbo en milieuzorgsysteem volgens ISO14001 en veilig werken op een ziekenhuislaboratorium Het arbo en milieuzorgsysteem Het UMC Utrecht beschikt over een arbo-en milieuzorgsysteem. Het milieudeel is

Nadere informatie

AFSTUDEEROPDRACHT Arjowiggins Security B.V. Opdracht Profiel Contactpersoon

AFSTUDEEROPDRACHT Arjowiggins Security B.V. Opdracht Profiel Contactpersoon Binnen de afdeling Maintenance is er uiteraard aandacht voor het beheer en onderhoud van de (productie) installaties. Wat echter wordt gemist, is een gefundeerde aanpak. Het invoeren van Asset management

Nadere informatie

Voordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA

Voordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA S u s t a i n a b l e E n e r g y S o l u t i o n s Voordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA Promotiedag STOOM 18 mei 2006 VITO te Mol Frederic Vermeulen Marketing en Sales Manager

Nadere informatie

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen 4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied

Nadere informatie

Energie management actieplan

Energie management actieplan Energie management actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Zwatra B.V. Auteur(s): R. Egas, directie & CO2-functionaris, Zwatra B.V.

Nadere informatie

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S)

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S) Nr. ISO 26000 Indicator MVO Kernthema II: Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Stakeholder(s) Meten Uitvoering Voldoet Ja/Nee Doelstelling 2018 Paragraaf (Paragraaf 6.4) 1 6.4.1 Werkgelegenheid Safety

Nadere informatie

3.B.2 Energiemanagementprogramma

3.B.2 Energiemanagementprogramma ` Onderneming: Terrein en Groenvoorziening b.v. Opgesteld door: T&G Groep, Elsbeth de Jong Begeleiding: Conformiso B.V., Annette Willems Documentversie: mei 2016 Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Energiebeleid...

Nadere informatie

3.B.2 Energie Management Actieplan

3.B.2 Energie Management Actieplan Inleiding B.V. is in 2012 gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2 -prestatieladder. Op basis van de uitkomsten uit de interne audits van 2012 en de vragen vanuit de markt, is een vervolgtraject gestart

Nadere informatie

Ecologische Duurzaamheid

Ecologische Duurzaamheid Ecologische Duurzaamheid GRI-data De scope van de gerapporteerde milieu-indicatoren is in de meeste gevallen beperkt tot de relevante O&O- en productievestigingen te Beerse, en Olen. De voetafdruk van

Nadere informatie

Energie Management Actieplan Mei 2015 Versie 4

Energie Management Actieplan Mei 2015 Versie 4 Energie Management Actieplan Mei 2015 Versie 4 Colt International Beheer BV Korte Oijen 4 5433 NE KATWIJK Postbus 29 5430 AA CUIJK Tel: 0485-399 999 Website: www.coltinfo.nl E-mail: info@coltinfo.nl Opgesteld

Nadere informatie

De volgende stap naar certificering!

De volgende stap naar certificering! ISO 50001 CERTIFICERING De volgende stap naar certificering! 2 - Kader, bureau voor kwaliteitszorg b.v. Inleiding Hartelijk dank voor uw interesse in de begeleiding naar ISO 50001 certificering. Met ISO

Nadere informatie

HANDBOEK ENERGIE- EN CO 2 - MANAGEMENTSYSTEEM EN16001 ISO 14064

HANDBOEK ENERGIE- EN CO 2 - MANAGEMENTSYSTEEM EN16001 ISO 14064 HANDBOEK ENERGIE- EN CO 2 - MANAGEMENTSYSTEEM EN16001 ISO 14064 VAN AANNEMINGSBEDRIJF GEBR. DE KONING B.V. Naam Functie Datum Paraaf Opstelling: A.P. Kleiberg KAM-coördinator 12-03-2010 Autorisatie: M.

Nadere informatie

Kom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012

Kom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012 Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen Welkom Jan de Wit, 20 juni 2012 Vragen? Trends: 1. Energiebesparing door monitoring & procesbeheersing 2. Energiebesparing

Nadere informatie

emissie broeikasgassen

emissie broeikasgassen Eco-efficiëntie van de industrie D index (=1) 12 11 1 9 8 7 6 5 21 22 23 24 26 27 26 bruto toegevoegde waarde totaal energiegebruik emissie fijn stof (M 2,5 ) emissie broeikasgassen emissie ozonprecursoren

Nadere informatie

26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem

26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem 26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem 1 Achtergrond energie in Arnhem 2 De Kleefse Waard - Arnhem 3 Startnotitie: onderzoek mogelijke milieu effecten 4 Tijdspad 5 Biomassa 6 Vragen 1

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 J.H. Oosterbeek Beheer B.V. Auteur(s): Paul Veldman, CO2-functionaris,

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie

Sector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie Sector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie Mouwrik Waardenburg b.v. Steenweg 63 4181 AK WAARDENBURG tel. 0031 418 654 620 fax 0031 418 654 629 www.mouwrik.nl Opgesteld d.d.: Januari 2016 Revisie:

Nadere informatie

Energie management actieplan

Energie management actieplan Energie management actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Aannemingsbedrijf H. de Boer Muiderberg B.V. Auteur(s): J. de Beer, CO2-functionaris,

Nadere informatie

Energie management actieplan

Energie management actieplan Energie management actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Gebr. Dalmulder Infra Auteur(s): C.J.J. Dalmulder, directeur & CO 2-functionaris

Nadere informatie

Is uw schip klaar voor de toekomst?

Is uw schip klaar voor de toekomst? BINNENVAART Is uw schip klaar voor de toekomst? Voldoen aan CCR II Normering Reduceren van operationele kosten en milieu footprint PART OF BLUECO GROUP De betaalbare route naar CCR II normering De toekomstige

Nadere informatie

Beleidsplan MVO 2015-2017

Beleidsplan MVO 2015-2017 Beleidsplan MVO 2015-2017 CB Concreet Duurzaam April 2015 Inleiding Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) speelt een belangrijke rol binnen de prestatie- en groeistrategie van Cementbouw. Als een

Nadere informatie

Hoeveel kost 1 ton stoom?

Hoeveel kost 1 ton stoom? Hoeveel kost 1 ton stoom? ENERGIK 23 november 2011 Valérie de Groote, INDEA Voorstelling INDEA Bruikbaar energieadvies voor industriële bedrijven Audits / Haalbaarheidsstudies Wetgeving Begeleiding bij

Nadere informatie

3.B.2 Energiemanagementprogramma

3.B.2 Energiemanagementprogramma Akkoord directie: Dhr. Hans Smulders Paraaf: 3.B.2 Energiemanagementprogramma ` Onderneming: Terrein en Groenvoorziening b.v. Opgesteld door: T&G Groep, Elsbeth de Jong Documentversie: september 2017 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Handboek Energiemanagementsysteem

Handboek Energiemanagementsysteem Croon Elektrotechniek B.V. Facilitaire Diensten Hoofdkantoor Rotterdam Schiemond 20-22 3024 EE Rotterdam Postbus 6073 3002 AB Rotterdam Telefoon +31 10-448 33 44 www.croon.nl Handboek Energiemanagementsysteem

Nadere informatie

1. INLEIDING 2. CARBON FOOTPRINT

1. INLEIDING 2. CARBON FOOTPRINT 1. INLEIDING Binnen Van der Ende Beheermaatschappij B.V. staat zowel interne als externe duurzaamheid hoog op de agenda. Interne duurzaamheid richt zich met name op het eigen huisvestingsbeleid, de bedrijfsprocessen

Nadere informatie

CO 2 Managementplan. Verwaal Transport. Lia Noordergraaf-Verwaal Autorisatiedatum: Versie: 1.0

CO 2 Managementplan. Verwaal Transport. Lia Noordergraaf-Verwaal Autorisatiedatum: Versie: 1.0 CO 2 Managementplan Verwaal Transport Auteur: Lia Noordergraaf-Verwaal Autorisatiedatum: 21-04-2016 Versie: 1.0 Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager: CO 2 Managementplan 2.C.2 & 3.B.2 Inhoud

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Veko Lightsystems International B.V. Auteur(s): T. van Kleef, Operations

Nadere informatie

Arnold Maassen Holding BV. Verslag energieaudit. Verslag over het jaar 2014. G.R.M. Maassen

Arnold Maassen Holding BV. Verslag energieaudit. Verslag over het jaar 2014. G.R.M. Maassen Arnold Maassen Holding BV Verslag energieaudit Verslag over het jaar 2014 G.R.M. Maassen Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Inventarisatie van energieverbruik en emissiebronnen... 3 3 Energieverbruik en CO 2 Footprint...

Nadere informatie

Energie Management Actieplan Mei 2016 Versie 5

Energie Management Actieplan Mei 2016 Versie 5 Energie Management Actieplan Mei 2016 Versie 5 Colt International Beheer BV Korte Oijen 4 5433 NE KATWIJK Postbus 29 5430 AA CUIJK Tel: 0485-399 999 Website: www.coltinfo.nl E-mail: info@coltinfo.nl Opgesteld

Nadere informatie

Ter certificering van de CO 2 -Prestatieladder. Status: Definitief versie 1.5 Datum opgesteld: 23 februari 2016 Auteur: M. Hoefsloot Handtekening:

Ter certificering van de CO 2 -Prestatieladder. Status: Definitief versie 1.5 Datum opgesteld: 23 februari 2016 Auteur: M. Hoefsloot Handtekening: Ter certificering van de CO 2 -Prestatieladder Status: Definitief versie 1.5 Datum opgesteld: 23 februari 2016 Auteur: M. Hoefsloot Handtekening: Inhoudsopgave: 1 Introductie... 3 1.1 Doel CO 2 -prestatieladder...

Nadere informatie

FUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan. Bijlage D - Participatie. Datum: 3 mei Versie 1.0. Versie 1.

FUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan. Bijlage D - Participatie. Datum: 3 mei Versie 1.0. Versie 1. FUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage D - Participatie Datum: 3 mei 2019 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4 2.1. Samenwerking

Nadere informatie

Energie en emissiebeleid

Energie en emissiebeleid Energie en emissiebeleid Proludic B.V. wil voortdurend zoeken naar mogelijkheden voor meer energie en milieuvriendelijke uitvoering van de werkzaamheden en streeft naar continue verbetering. Om deze reden

Nadere informatie

1. INLEIDING 2. CARBON FOOTPRINT

1. INLEIDING 2. CARBON FOOTPRINT 1. INLEIDING Binnen Van der Ende Beheermaatschappij B.V. staat zowel interne als externe duurzaamheid hoog op de agenda. Interne duurzaamheid richt zich met name op het eigen huisvestingsbeleid, de bedrijfsprocessen

Nadere informatie

Carbon Footprint 1e helft 2015 (referentiejaar = 2010)

Carbon Footprint 1e helft 2015 (referentiejaar = 2010) Carbon Footprint 1e helft 2015 (referentiejaar = 2010) Opgesteld door: Akkoord: I. Bangma O. Van der Ende 1. INLEIDING Binnen Van der Ende Steel Protectors Group staat zowel interne als externe duurzaamheid

Nadere informatie

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 1 Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding 2. Footprint 2016 3. Gerealiseerde reductie 4. Trends en ontwikkelingen 5. KPI 2017

Nadere informatie

Datum Oktober 2017 GASTEC QA ALGEMENE EISEN

Datum Oktober 2017 GASTEC QA ALGEMENE EISEN Datum Oktober 2017 GASTEC QA ALGEMENE EISEN 253/160324 Voorwoord Kiwa Deze zijn goedgekeurd door het College van Deskundigen GASTEC QA, waarin belanghebbende partijen op het gebied van gas gerelateerde

Nadere informatie

ANNEX BIJLAGE. bij de. Verordening van de Commissie

ANNEX BIJLAGE. bij de. Verordening van de Commissie EUROPESE COMMISSIE Brussel, 19.12.2018 C(2018) 4429 final ANNEX BIJLAGE bij de Verordening van de Commissie tot wijziging van bijlage IV bij Verordening (EG) nr. 1221/2009 van het Europees Parlement en

Nadere informatie

Handboek CO 2 -Prestatieladder

Handboek CO 2 -Prestatieladder Handboek CO 2 -Prestatieladder + Van Aalsburg Griendhouthandel B.V. Paalgraaf 11 4174 LC Hellouw Inhoudsopgave handboek: 1. Energie en emissie beleid 2. Verantwoordelijkheden CO2 prestatieladder 3. Basis

Nadere informatie

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid OHSAS 18001-certificaat voor het waarborgen van veiligheid > continue verbetering > voordelen > internationaal erkende norm > eigen verantwoordelijkheid > compleet arbo- en veiligheidsmanagementsysteem

Nadere informatie

Veiligheid en BBT/BREF. Annelies Faelens Departement LNE Afdeling Milieuvergunningen

Veiligheid en BBT/BREF. Annelies Faelens Departement LNE Afdeling Milieuvergunningen Veiligheid en BBT/BREF Annelies Faelens Departement LNE Afdeling Milieuvergunningen Inhoud 1. Richtlijn Industriële Emissies 2. BBT s en BREF s 3. Richtsnoeren voor het opstellen van BREF s 4. Veiligheid

Nadere informatie

Kwaliteit betekent zonder zorgen

Kwaliteit betekent zonder zorgen Kwaliteit betekent zonder zorgen www.publicationpapers.sca.com Onze goede reputatie danken wij aan onze klanten Producten van de juiste kwaliteit, een eersteklas milieuprogramma dat in de gehele productie-keten

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HOUTBOUW IN BRUSSEL HERFST 2017 Hout, een duurzaam materiaal Hugues FRERE 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Het specifieke karakter van hout als natuurlijk structuurmateriaal

Nadere informatie

Rutges vernieuwt onderhoud en renovatie

Rutges vernieuwt onderhoud en renovatie 130508 Nummer OHSAS-K83614/01 Vervangt - Uitgegeven 2014-07-01 Eerste uitgave 2014-07-01 Geldig tot 2017-07-01 Arbomanagementsysteemcertificaat BS OHSAS 18001 Kiwa heeft vastgesteld dat het door Rutges

Nadere informatie

Wereldleider op het vlak van duurzaamheid

Wereldleider op het vlak van duurzaamheid Wereldleider op het vlak van duurzaamheid Zorgdragen voor onze planeet maakt deel uit van de visie van Kimberly-Clark Professional TM om toonaangevend te zijn in essentiële aspecten voor een beter leven.

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 J.H. Oosterbeek Beheer B.V. Auteur(s): Paul Veldman, CO2-functionaris,

Nadere informatie

Kwaliteitshandboek v1.0 CO 2 -Prestatieladder Roelofs

Kwaliteitshandboek v1.0 CO 2 -Prestatieladder Roelofs Kwaliteitshandboek v1.0 CO 2 -Prestatieladder Roelofs Datum: Januari 2013 Bezoekadres Dorpsstraat 20 7683 BJ Den Ham Postadres Postbus 12 7683 ZG Den Ham T +31 (0) 546 67 88 88 F +31 (0) 546 67 28 25 E

Nadere informatie

ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2016

ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2016 ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN DRAAGT EEN STEENTJE BIJ CO 2 -PRESTATIELADDER Index Datum Redactie Goedgekeurd door 22-03-2015 B. de Klerk P.J. Blokzijl 22-03- Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beleid... 3 3. Borging...

Nadere informatie

ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN 26/11/2018

ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN 26/11/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken. Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux

Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken. Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux Certificaten Kwaliteit: ISO 9001:2008 certificaat Milieu: ISO 14001:2004 certificaat

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5,4.4.6, 4.6.1 en4.6.4 Bos Infra B.V. Auteur(s): Richard Bos, Directie en CO2-functionaris, Bos

Nadere informatie

niet-technisch rapport

niet-technisch rapport 2017 niet-technisch rapport Besluit van de Vlaamse Regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieu-hygiëne (Vlarem II) B.S. 31/07/1995 Artikel 5.2.3bis.1.35. Niet Technisch

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Reijm Groep I B.V. Auteur(s): Fred Reijm, CO2-functionaris, Reijm Groep

Nadere informatie

Generieke systeemeisen

Generieke systeemeisen Bijlage Generieke Systeem in kader van LAT-RB, versie 27 maart 2012 Generieke systeem NTA 8620 BRZO (VBS elementen) Arbowet Bevb / NTA 8000 OHSAS 18001 ISO 14001 Compliance competence checklist 1. Algemene

Nadere informatie

Kennismaking met de inhoud van ISO 9001

Kennismaking met de inhoud van ISO 9001 Kennismaking met de inhoud van ISO 9001 Deze tekst is te gebruiken als eerste stap naar het toepassen van de standaard. Denk niet dat de standaard vraagt wat je denkt. Lees de standaard of doe navraag

Nadere informatie

Handboek EnergieManagementSysteem

Handboek EnergieManagementSysteem Handboek EnergieManagementSysteem Bedrijfsgegevens: Naam ALFEN bv Adres Hefbrugweg 28 Plaats 1332AP Almere Tel 036 549 3400 website www.alfen.com KvK nr. 3903 7364 Pagina 1 van 6 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING...

Nadere informatie

Vinçotte. KUNT U uw reputatie. veilig en duurzaam. Bouwen aan reputatie. YoUr reputation is Mine.

Vinçotte. KUNT U uw reputatie. veilig en duurzaam. Bouwen aan reputatie. YoUr reputation is Mine. Vinçotte MILIEU en veiligheid KUNT U uw reputatie versterken door veilig en duurzaam te werken? Bouwen aan reputatie YoUr reputation is Mine. Kunt u uw winst doen stijgen door uw risico s te laten dalen?

Nadere informatie

Energie management actieplan

Energie management actieplan Energie management actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Firma W. Zwaan en Zonen Auteur(s): Gerard Zwaan, directie & CO2-functionaris

Nadere informatie

Inhoudsopgave: 1. Inleiding 3. 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Algemeen 2.2 Per scope

Inhoudsopgave: 1. Inleiding 3. 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Algemeen 2.2 Per scope Energie management actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 CO 2 -prestatieladder Niveau 3 Auteur(s): F. Reijm () A.T. Zweers (A.T.

Nadere informatie

FrieslandCampina Lochem Meet- en registratietabel

FrieslandCampina Lochem Meet- en registratietabel In de volgende tabel is weergegeven hoe de waarden bij de verschillende emissies tot stand zijn gekomen. Inhoud Frequentie Registratievorm Verantwoordelijk 1a Klimaatverandering Ozonlaagaantasting NH 3

Nadere informatie

MVIE Geluidssystemen B.V.

MVIE Geluidssystemen B.V. MILIEUZORGSYSTEEM van MVIE Geluidssystemen B.V. tevens handelend onder: MVIE Audiovisuele Techniek MVIE Home Entertainment De scope van dit kwaliteitssysteem is: MVIE levert, installeert en onderhoud professionele

Nadere informatie

De behaalde resultaten in de Belgische voedingsindustrie. Energieeffizienz in der belgischen Industrie BRÜSSEL, 12. MAI 2009

De behaalde resultaten in de Belgische voedingsindustrie. Energieeffizienz in der belgischen Industrie BRÜSSEL, 12. MAI 2009 De behaalde resultaten in de Belgische voedingsindustrie Energieeffizienz in der belgischen Industrie BRÜSSEL, 12. MAI 2009 FEVIA 450 leden-bedrijven + 26 ledengroepering 25 medewerkers Drie actie-domeinen

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Remmits Beheer Opgesteld : Gecontroleerd: Status : E. Luiken F. Pesch Definitief Augustus 2015-1 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen

Nadere informatie

Energie management actieplan

Energie management actieplan Energie management actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 A.N. van Impelen en Zonen Werkhoven B.V. Auteur(s): Dhr. A.E.N. van Impelen,

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven 2014-2015 CO 2 -prestatie

Sector- en keteninitiatieven 2014-2015 CO 2 -prestatie Sector- en keteninitiatieven 2014-2015 CO 2 -prestatie Mouwrik Waardenburg b.v. Steenweg 63 4181 AK WAARDENBURG tel. 0031 418 654 620 fax 0031 418 654 629 www.mouwrik.nl Opgesteld d.d.: Januari 2015 Revisie:

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Remmits Beheer Opgesteld : Gecontroleerd: Status : E. Luiken F. Pesch Definitief Maart 2014-1 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen

Nadere informatie

CO 2 -Prestatieladder

CO 2 -Prestatieladder CO 2 -Prestatieladder Energiemanagement actieplan Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 2015 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): R. de Boer (Schilderwerken

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Biemond en Zonen Beheer B.V. Auteur(s): Dhr. Richard Tuasela, CO 2 -functionaris,

Nadere informatie

Lean and Green Award. Plan van Aanpak [NAAM BEDRIJF]

Lean and Green Award. Plan van Aanpak [NAAM BEDRIJF] Versie 30-05-2011 Voeg hier uw bedrijfslogo in Lean and Green Award Plan van Aanpak [NAAM BEDRIJF] Opgesteld door: Versie: Voorwoord Dit is het format voor het Plan van Aanpak dat nodig is voor het behalen

Nadere informatie

Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Heras

Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Heras Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Heras 15 Mei 2012 Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Heras Inhoud: 1. Inleiding 1.1 Ambitie 1.2 Aansluiting op de marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen en

Nadere informatie

Energiezorgsysteem. & energiemetering KRONOS EUROPE 18/10/2018. H. Stas

Energiezorgsysteem. & energiemetering KRONOS EUROPE 18/10/2018. H. Stas Energiezorgsysteem & energiemetering KRONOS EUROPE 18/10/2018 H. Stas Energiegebruik per jaar Totaal site: 1,900,000 GJ CO 2 uitstoot: 150,000 ton 2 Energie productie per jaar Stoom (21 bar): 200,000 ton

Nadere informatie

BIJLAGE V. Technische bepalingen inzake stookinstallaties. Deel 1. Emissiegrenswaarden voor de in artikel 32, lid 2, bedoelde stookinstallaties

BIJLAGE V. Technische bepalingen inzake stookinstallaties. Deel 1. Emissiegrenswaarden voor de in artikel 32, lid 2, bedoelde stookinstallaties BIJLAGE V Technische bepalingen inzake stookinstallaties Deel 1 Emissiegrenswaarden voor de in artikel 32, lid 2, bedoelde stookinstallaties 1. Alle emissiegrenswaarden worden berekend bij een temperatuur

Nadere informatie