Waarom die vrijmaking Bevoegdheden Liberalisering concreet: opsplitsing tussen productie, distributie en verkoop Bedenkingen Bijlagen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Waarom die vrijmaking Bevoegdheden Liberalisering concreet: opsplitsing tussen productie, distributie en verkoop Bedenkingen Bijlagen"

Transcriptie

1 1 - De liberalisering van de energiemarkt Waarom die vrijmaking Bevoegdheden Liberalisering concreet: opsplitsing tussen productie, distributie en verkoop Bedenkingen Bijlagen 2 - De weg van de energie Productie Distributie Levering Bijlagen 3 - De leverancier Wie mag elektriciteit en aardgas verkopen? Vergelijken van de verschillende leveranciers Veranderen van leverancier Problemen bij het wisselen van leverancier Bedenkingen Bijlagen 4 - Consumentenbelangen Akkoord tussen leveranciers en overheid Gedragscode voor verkoop buiten de onderneming en verkoop op afstand Bijlagen 5 - De factuur Samenstelling van de energieprijs Wat als ik mijn rekening niet kan betalen? De procedure bij niet-betaling Bedenkingen 6 - De distributienetbeheerder Wat is een netbeheerder? Wat doet een netbeheerder? Enkele extra weetjes over netbeheerders Over spanning 7 - Sociale openbaredienstverplichtingen Sociale maatregelen voor mensen met een laag inkomen Volledige afsluiting Een mogelijke tussenkomst in de energiefactuur Bedenkingen Bijlagen 1-1

2 8 - De Lokale Adviescommissie en afsluiten van energie Wat is een lokale adviescommissie? Concreet wanneer wordt een dossier overgemaakt aan de lokale adviescommissie? Bedenkingen Bijlagen 9 - Verhuis Hoe ga je te werk? Bedenkingen 10 - Klachten De ombudsdienst Stappenplan hoe een klacht indienen 11 - Besparen op je elektriciteit en aardgas Verlichtingstips Koel- en vriestips Verwarmingstips Koken Vaatwas of zelf afwassen? Andere apparaten Wassen, drogen, strijken Warm water Sluipverbruik of stand-by De boosdoeners Bedenkingen Bibliografie Over spanning 1-2

3 Over Spanning Vormingsmap over de liberalisering van de energiemarkt. Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie staat al enkele jaren op de barricaden voor een recht op energie voor iedereen. Dat doen we niet alleen. Mensen in armoede die de problemen aan den lijve ondervinden zijn onze belangrijkste deskundigen. Zij vertellen waar het grondig fout loopt. Gelukkig delen ook veel organisaties en verenigingen onze bekommernissen en eisen. Toegankelijke en begrijpbare informatie over de vrijgemaakte energiemarkt is daar één van. Brochures, folders, reclamespots, websites, zijn ongetwijfeld interessante instrumenten. Omwille van de complexiteit kiezen wij voor een uitgebreidere vormingsmap. Hiermee richten we ons naar hulpverleners, vormingswerkers, ambtenaren en alle andere geïnteresseerden die zelf regelmatig vragen krijgen over dit onderwerp of zelf een vormingsaanbod willen uitwerken. In de aanloop duiden we kort de liberalisering van de energiemarkt. Met de weg van de energie bieden we vervolgens een zicht op de verschillende fasen en actoren. De leverancier staat het dichtst bij de gebruiker en omgekeerd. Daar staan we dus zeker bij stil. In het belang van de consument is intussen ook al één en ander geregeld. Dat vindt u in hoofdstuk 6. Voor de klant spreekt de factuur en de samenstelling ervan wellicht nog het meest tot de verbeelding. Of juist niet. Hierop focussen we in een volgend hoofdstuk. Ook de rol van de distributienetbeheerder brengen we onder de aandacht. De meest uitgebreide hoofdstukken komen pas daarna. We staan eerst stil bij de verschillende sociale maatregelen en dan bij de werking van de lokale adviescommissie. Tot slot bieden we u nog informatie en nuttige tips over de verhuis en besparen op elektriciteit en aardgas. Waar je terecht kan voor klachten moeten we helaas kort houden. We wachten immers nog steeds op een ombudsdienst. Je merkt meteen dat het om een complexe materie gaat. We hopen dat we jou met deze vormingsmap een antwoord kunnen bieden op jouw belangrijkste vragen. Voor nog meer informatie verwijzen we naar de gespecialiseerde websites in de tekst / in bijlage. Naast de concrete informatie vind je in de verschillende bijlagen meerdere oefeningen voor de cursisten of het doelpubliek waarmee je aan de slag wil gaan. Je vindt er ook een aantal geheugensteuntjes. 2-1

4 Net als de energiemarkt is deze vormingsmap toe aan verdere ontwikkeling. We kiezen voor een map om waar nodig de informatie te actualiseren. Dat kan nodig zijn omdat de wetgeving evolueert, maar ook omdat je interessante opmerkingen en suggesties hebt die wij er graag in verwerken. December 2006 Marc Vanden Eynde Coördinator Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie Deze map kwam tot stand met steun van Vlaams Minister voor energie, Dhr. Kris Peeters en Vlaams Minister voor welzijn, Mevr. Inge Vervotte. 2-2

5 Voorstelling van het project energie en armoede Het project energie en armoede is een opbouwwerkproject van Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie vzw. Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie is een onafhankelijke vzw, gesubsidieerd door de Vlaamse overheid. Voor samenlevingsopbouw zijn twee zaken belangrijk. Voor de problemen waar we aan werken zoeken we oplossingen op alle beleidsniveaus. En daarvoor gaan we aan de slag mét de mensen zelf. Een opbouwwerkproject veronderstelt steeds de betrokkenheid van de mensen waar het om gaat. Het opbouwwerk wil duurzame oplossingen voor concrete problemen zoals die door mensen in hun leefomgeving worden ervaren. Het project energie en armoede ijvert voor een recht op energie voor iedereen. Samen met mensen in armoede gaan wij op zoek naar knelpunten en oplossingsvoorstellen. 2-3

6 De groep Met meer dan veertig zijn ze. Ze komen uit alle hoeken van Vlaanderen. Eenmaal per maand vergaderen ze in Brussel. De meesten hebben zware klappen gehad in het leven en over-leven met weinig (financiële) mogelijkheden. Maar hun gedrevenheid is hun verbondenheid. Het zijn de medewerkers van het project energie en armoede. Op elke vergadering worden nieuwe mensen verwelkomd. Zij worden opgevangen door de anciens die reeds meer dan 6 jaren het project draaiende houden. De ervaringen met energieproblemen staan steevast op de agenda van de vergadering. Eigen getuigenissen, verhalen van buren of vrienden: alles wordt nauwlettend genoteerd en gebundeld. De medewerkers van het project willen vooruitgang boeken, willen tastbare resultaten voelen. Overleggen en praten met diensten en politieke overheid is dan ook zeer belangrijk. Mensen in armoede worden betrokken bij álle vertegenwoordigingen naar het beleid: kabinetten, administraties, hulpverleners en energiesector. Verschillende deelnemers verzetten ook veel energie in hun plaatselijke vereniging. Bijvoorbeeld: cursus volgen als energiemeester, energiebrochure maken of energiequiz organiseren. Recht op energie is de drijfveer van het project Wij eisen een (grond)recht op energie dat afdwingbaar is voor iedereen in onze samenleving. Wij willen dat iedereen beschikt over een gratis en leefbaar minimumpakket aan energie. De samenstelling en de noden van het gezin bepalen het minimumpakket. Tegelijk willen wij een verbod op volledige afsluiting van energievoorzieningen. Er is pas sprake van een afdwingbaar recht op energie voor iedereen wanneer elk van de volgende eisen zijn gerealiseerd. 1. Recht op energie is een zaak voor iedereen Iedereen moet beschikken over een gratis en leefbaar minimumpakket aan energie. De samenstelling en de noden van het gezin bepalen dit minimumpakket. Er moet een hogere prijs per eenheid betaald worden voor wat er meer verbruikt wordt dan gratis voorzien. 2. Slechte woning = hoog energieverbruik Er moet geïnvesteerd worden in een beter woonbeleid. Eigenaars moeten op hun verantwoordelijkheid gewezen worden wanneer zij slechte woningen verhuren. 3. Meer rationeel energiegebruik De mogelijkheden voor rationeel energieverbruik moeten uitgebreid worden voor iedereen, zeker voor mensen in armoede. 4. Sociaal tarief: het laagste Het aantal mensen die in aanmerking komen voor sociaal tarief moet uitgebreid worden. Het sociaal tarief moet automatisch toegekend worden en moet steeds het laagste zijn. 5. Meer beschermde klanten De categorie beschermde klanten moet uitgebreid worden zodat meer mensen in aanmerking komen voor de voordelen ervan. 2-4

7 6. De knip erop met de budgetmeter Iedereen die erom vraagt krijgt gratis een budgetmeter. Mensen moeten op loopafstand en zonder kosten de kaart voor hun budgetmeter kunnen opladen. 7. Afsluiten is uitsluiten Wij pleiten voor een verbod op volledige afsluiting van energievoorzieningen. Afsluiten is uitsluiten. Budgetmeters moeten steeds uitgerust zijn met een stroombegrenzer zodat iedereen steeds een leefbaar minimum aan energie heeft. 8. Van Lokale Adviescommissie (LAC) naar een Raad voor Energiewelzijn De LAC s moeten Raden voor Energiewelzijn worden. Samen met de mensen die problemen met energie ervaren, wordt dan gezocht naar haalbare oplossingen. 9. De energiemarkt: klant is koning? In 2007 zal de projectgroep werken aan het concretiseren van de eis op een afdwingbaar recht op energie voor iedereen. Aan welke voorwaarden moet voldaan worden? Wat betekent bijvoorbeeld een gratis basispakket voor iedereen? Hebt u zin om deel te nemen aan de vergaderingen en activiteiten van de groep energie en armoede? Er is steeds een zitje vrij. Welkom! Voor meer informatie kan je steeds contact opnemen met: Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie vzw Mieke Clymans, Anita Rimaux, Ellen Dries Otterstraat Turnhout 014/ mieke.clymans@samenlevingsopbouw.be anita.rimaux@samenlevingsopbouw.be ellen.dries@samenlevingsopbouw.be g Zowel leveranciers als distributienetbeheerders moeten klantvriendelijker zijn en toegankelijker. Er moet een onafhankelijke ombudsdienst geïnstalleerd worden die kan bemiddelen bij klachten. En dit over de verschillende bevoegdheidsgrenzen heen. In een vrijgemaakte energiemarkt moet een doorgedreven controle van de leveranciers gegarandeerd zijn zodat mensen die in armoede leven geen slachtoffer worden van de vrije energiemarkt. Klanten mogen niet het slachtoffer zijn van fouten van leveranciers (bijvoorbeeld bij verhuis, bij verandering van leverancier, oneerlijke handelspraktijken, ) 10. De onmacht van de armoede. Oorzaak van vele problemen Er moeten oplossingen gezocht worden voor de armoedeproblematiek in het algemeen. 2-5

8 De Liberalisering van de energiemarkt Tot vóór 1 juli 2003 kon de gewone gebruiker voor elektriciteit en aardgas steeds terecht bij de intercommunale, die zowel voor de levering als voor de distributie van de elektriciteit en aardgas zorgde. De gemengde intercommunales vertrouwden deze zaak toe aan Electrabel. Ten laatste op 1 juli 2007 moet de volledige Europese energiemarkt vrijgemaakt zijn. Een ander woord voor vrijmaken is liberaliseren. En een markt is een plaats waar men goederen of diensten kan kopen en verkopen. De elektriciteits- en aardgasmarkt is nu ook een markt waar leveranciers energie verkopen en klanten energie kunnen kopen. Meerdere leveranciers moeten dan zorgen voor concurrentie. Niet alleen de klant kan kiezen. Ook de leverancier heeft de keuze of hij iemand als klant wil. Zo is die vrije markt weer niet voor iedereen vrij. Sommige klanten vinden moeilijk of geen leverancier. In België verloopt de vrijmaking voor de drie gewesten niet gelijktijdig. In Vlaanderen is de energiemarkt vrij sinds 1 juli De volledige liberalisering in Brussel en Wallonië is afgerond op 1 januari

9 Waarom die vrijmaking? Invloed van Europa 1 In de Europese Unie heerst een ware liberaliseringstendens. Sinds enkele jaren volgt vanuit de Europese Commissie de ene richtlijn na de andere om diensten vrij te maken: de postdiensten, het havenbedrijf, het goederenvervoer per spoor, de telecomsector, de elektriciteitsen gasmarkt. De vrijmaking van de energiemarkt is dus het gevolg van Europese regelgeving die de nood aan een sterk Europa vertolkt. Een gezamenlijke munt en een gemeenschappelijk beleid moeten de Europese economie in de wereldhandel versterken. Door binnen de Europese gemeenschap alle grenzen open te stellen en vrij verkeer van personen, goederen en diensten mogelijk te maken, ontstaat er één grote interne markt. Concurrentie De keuzevrijheid van de klant zorgt voor concurrentie tussen de leveranciers. De leveranciers moeten scherpere prijzen en/ of een betere service aanbieden. Eenvoudiger werd het er niet op. Goedkoper soms wel, tenminste voor wie bewust een keuze maakt. Bevoegdheden In België is de vertaling van Europese richtlijnen niet eenvoudig omwille van de versnipperde bevoegdheden. Zowel de federale overheid (België) als de gewesten (Vlaanderen, Brussel en Wallonië) hebben een eigen rol in het energiebeleid. Opsplitsing tussen Federale en Vlaamse bevoegdheden 2 De federale overheid is bevoegd voor: de productie van elektriciteit en de opslag van aardgas; de invoer van elektriciteit en aardgas; het transport van gas en elektriciteit (hoogspanning); de tarieven, bijvoorbeeld het specifiek sociaal tarief. de toekenning van het BTW-tarief op de energieprijzen. Het Vlaamse Gewest (en het Brusselse Hoofdstelijke en Waalse Gewest) is onder andere bevoegd voor: de distributie van elektriciteit en aardgas; milieuvriendelijke energie en elektriciteit uit warmtekrachtkoppeling; rationeel energiegebruik; toekenning van een leveringsvergunning. Bevoegde ministers van de federale overheid in de legislatuur De federale overheid (voor gans België) Marc Verwilghen: minister voor Economie, Energie, Buitenlandse Handel en Wetenschapsbeleid. Freya Van den Bossche: minister van Begroting en Consumentenzaken. Wat energie betreft is ze bevoegd voor contracten en verkoop. Zij moet toezien op de naleving van het akkoord De consument in de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt 3-2

10 Bevoegde ministers van de Vlaamse overheid in de legislatuur Het Vlaamse Gewest Kris Peeters: Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur. Inge Vervotte: Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Binnen het domein welzijn is ze bevoegd voor bepaalde aspecten van de OCMW s. De lokale adviescommissie (LAC) kan adviseren om gezinnen af te sluiten van energie. Elk OCMW in Vlaanderen is bevoegd voor de werking van de lokale adviescommissie. Het federale energiebeleid wordt administratief ondersteund door de federale overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie. Het Vlaamse energiebeleid door het Vlaams Energieagentschap. Controle en regulering van de sector 3 De opsplitsing tussen het federale en het gewestelijke niveau is ook zichtbaar in de controle en regulering van de sector. Op het federale niveau kreeg de CREG die rol. Voor Vlaanderen is dat de VREG. Beide instellingen hebben hun eigen bevoegdheid. Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) De CREG heeft een raadgevende en een controlerende functie. Zij voert studies uit, geeft raad aan de overheid en ziet erop toe dat de federale wetgeving betreffende productie en transmissie/transport wordt toegepast. De CREG onderzoekt de vergunningsaanvragen van producenten en keurt de tarieven goed. Aan de vergunningsaanvragen zijn ook wel gewestelijke aspecten verbonden, zoals milieuvergunningen. Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG). De VREG staat in voor de efficiënte organisatie en werking van de energiemarkt en de uitvoering van de Vlaamse regelgeving op het gebied van distributie, verkoop en levering. Haar bevoegdheid is bepaald in het VREGdecreet (zie website van de VREG). De VREG adviseert de Vlaamse minister bevoegd voor het energiebeleid en heeft een informatieve taak. Liberalisering concreet: opsplitsing tussen productie, distributie en verkoop Vóór 1 juli 2003 Voor de vrijmaking kon je enkel elektriciteit en aardgas kopen bij de intercommunale van jouw gemeente. Die stond in voor: de distributie van elektriciteit en aardgas; de zorg voor de infrastructuur (het aanleggen van leidingen, onderhoud ervan en de aansluiting op het net van nieuwe afnemers); de verkoop van elektriciteit en aardgas. Na 1 juli 2003 Door de vrijmaking van de energiemarkt werd de distributie van aardgas en elektriciteit in Vlaanderen opgesplitst in twee activiteiten namelijk het netbeheer en de verkoop. Het netbeheer is in handen van de elektriciteits- en aardgasintercommunales of regies (zie p23). We spreken nu over de distributienetbeheerders (ook wel afgekort als DNB). Zij staan in voor de uitbating, onderhoud en ontwikkeling van het distributienet. 3-3

11 Het netbeheer blijft een monopolie omwille van efficiëntie en om te vermijden dat er verschillende elektriciteit- en aardgasnetten naast elkaar komen. Distributienetbeheerders zijn onafhankelijk van producenten én leveranciers. De verkoop van aardgas en elektriciteit gebeurt door leveranciers. Zij staan met elkaar in concurrentie en staan in voor de levering van aardgas en elektriciteit. Om elektriciteit en aardgas te mogen leveren in het Vlaamse Gewest moeten de leveranciers een vergunning krijgen van de VREG. Daarvoor moeten ze aantonen dat ze technisch en financieel voldoende uitgebouwd zijn om elektriciteit en aardgas te verhandelen. g 3-4

12 Enkele bedenkingen bij de vrijmaking van de markt 4 In theorie moet de vrije verkoop leiden tot prijsdalingen en betere dienstverlening. Helaas is dat in de praktijk niet steeds het geval. Er loopt nog teveel mis. Minister Stevaert drong aan op een zeer snelle liberalisering in Vlaanderen. Zo is er vooraf niet voldoende nagedacht over de mogelijke gevolgen en problemen. Bij de start van de liberalisering was er nog geen info- of een aanspreekpunt waar je terecht kon met vragen of problemen. Intussen is er wel al een infodienst. We wachten nog steeds op de beloofde ombudsdienst. Ook de VREG en de CREG zijn twee nieuwe instanties die hun rol al doende moesten invullen. Europa geeft de lidstaten tot 1 januari 2007 de tijd om de vrijmaking van de energiemarkt voor huishoudelijke gebruikers door te voeren. Waarom wou Vlaanderen zich zo nodig als snelle leerling in de Europese klas opstellen? En te weinig voorbereid aan de vrijmaking beginnen? Voor de consument verandert er nochtans veel. Terwijl hij zich vroeger nooit de vraag hoefde te stellen welke leverancier de beste prijs en dienstverlening bood, moet hij nu zelf op zoek. Daarvoor moet hij beschikken over voldoende informatie om de vergelijking tussen concurrerende leveranciers te kunnen maken. En daarin schiet de overheid te kort: rekenmodules op het internet zijn niet voor iedereen toegankelijk. De kloof tussen zij die weten en zij die niet weten, tekent zich opnieuw zeer scherp af. Hoger opgeleiden vinden vlot hun weg op de vrijgemaakte markt, maar een steeds groeiende groep van mensen dreigt weerom uit de boot te vallen. Op die manier worden zij slachtoffer van de vrijmaking en gaan de mogelijke voordelen aan hen voorbij. De tekortkomingen van de vrije markt blijven veel te makkelijk toegedekt. Wie foutieve facturen krijgt, onterecht voor een lokale adviescommissie moet komen of bedrogen wordt door agressieve verkopers, staat nog te veel in de kou. Dat de federale overheid er niet in slaagt zo lang na de liberalisering de wettelijk verplichte ombudsdienst operationeel te maken, is een regelrechte schande. Vrijwilligers, het middenveld en consumentenorganisaties staan al maanden aan de klaagmuur. Misschien hebben politici de vrijmaking onderschat? Wetten, decreten, besluiten, ordonnanties omwille van onze staatsstructuur alleen al is de omzetting van een Europese richtlijn geen makkelijke klus. Vrijmaken betekent helemaal niet dat de regels verdwijnen. Distributie, productie en verkoop van energie zijn nu aparte activiteiten. Precies daardoor zorgt de 3-5

13 liberalisering in de praktijk voor heel wat problemen. De essentie van de vrijmaking is dat concurrentie moet leiden tot een efficiëntere markt met meer keuzemogelijkheden en lagere prijzen. Helaas hebben bepaalde bedrijven nog een te groot aandeel van de markt in handen. Dat bijna-monopolie beperkt net concurrentie. Prijzen dalen dus niet echt. Europa kiest ervoor de liberalisering vast te leggen in richtlijnen en die op te leggen aan de lidstaten. Helaas zijn er geen bepalingen over de openbaredienstverplichtingen. (Openbaredienstverplichtingen omvatten een aantal sociale maatregelen, zoals gratis elektriciteit die distributienetbeheerders in België moeten respecteren) De lidstaten bepalen dus zelf welke diensten dat moeten zijn. Ze vullen dus zelf dat algemeen belang in. 1 Welzijnszorg, Armoede uitsluiten; Achtergronddossier 2005, Huishouden vraagt energie, p Een volledig overzicht kan je vinden op en 3 Welzijnszorg, Armoede uitsluiten; Achtergronddossier 2005, Huishouden vraagt energie, p Welzijnszorg, Armoede uitsluiten; Achtergronddossier 2005, Huishouden vraagt energie, p

14 Liberalisering of vrijmaking van de energiemarkt Invloed van Europa 1 juli 2003 Doel: lagere prijzen en betere dienstverlening Realiteit is niet hetzelfde als theorie Splitsing van verkoop en netbeheer Over spanning Politieke bevoegdheid België is een moeilijk politiek land Er zijn vier ministers bevoegd: FEDERAAL t Verwilghen: sociaal tarief en ombudsdienst t Van den Bossche: consumentenzaken VLAAMS t Peeters: Energie en rationeel energiegebruik t Vervotte: Welzijn CREG VREG 3-7

15 De weg van de energie 5 Elektriciteit en aardgas leggen een hele weg af voor wij er thuis gebruik van kunnen maken. Verschillende spelers op de energiemarkt zorgen ervoor dat we over voldoende energie beschikken om onze huizen te verwarmen en te verlichten, om het huishouden te doen. 4-1

16 Productie Elektriciteit wordt opgewekt in een elektriciteitscentrale. Verschillende brandstoffen zoals kolen, gas, olie of uranium dienen om water te verwarmen tot stoom die dan wordt omgezet tot elektriciteit. Er zijn verschillende vormen van elektriciteitsproductie. De ene manier is milieuvriendelijker dan de andere. Productie van elektriciteit Grondstoffen als brandstof Fossiele brandstoffen: steenkool, aardolie en aardgas Om elektriciteit te maken worden deze stoffen verbrand. Hierdoor komen vervuilende stoffen in de lucht. Die zorgen ervoor dat de temperatuur op aarde stijgt en dat de bodem, het water en de lucht verzuren. Bovendien kunnen de fossiele brandstoffen opgeraken. Ze zijn niet duurzaam. Kernenergie Elektriciteit via kerncentrales noemen sommige mensen schone elektriciteit omdat daarbij geen vuile stoffen in de lucht komen. Kernenergie heeft wel een ander groot nadeel. Er kan iets fout gaan met de kerncentrales of met het kernafval. Dan kan er radioactieve straling vrijkomen en dat is erg gevaarlijk voor de mens en het milieu. En het stokkeren van kernafval is een bijkomend probleem. Biomassa Biomassa is een speciaal aangeplant bos of afval (snoeiafval, oud papier, GFTafval, ). Die massa wordt verbrand, vergast of vergist om elektriciteit te maken. De elektriciteit gemaakt met biomassa is milieuvriendelijk indien er evenveel bomen worden geplant dan er worden verbrand. Warmtekrachtkoppeling Warmtekrachtkoppeling (WKK) is een betrekkelijk milieuvriendelijke vorm van elektriciteitsopwekking. Bij WKK wordt de vrijgekomen warmte van de elektriciteitsproductie-eenheid nuttig gebruikt. Hernieuwbare energiebronnen 6 Windenergie Elektriciteitproductie met wind heeft veel voordelen. De wind is gratis, raakt nooit op en zorgt niet voor vervuiling. Windenergie ontstaat met behulp van windmolens of windturbines. De werking van een windmolen is vergelijkbaar met een fietsdynamo. Zonne-energie De zon gebruiken om elektriciteit te maken is goed voor het milieu en de mensen. De elektriciteit wordt gemaakt door fotovoltaïsche zonnepanelen. Die panelen zetten zonnestralen rechtstreeks om in elektriciteit. Zonnepanelen zijn echter duur. Waterkracht Water wordt al heel lang gebruikt om elektriciteit te maken. Hiervoor heb je echter stromend of vallend water nodig. België telt helaas weinig watervallen of sterk stromende rivieren. Deze bronnen zorgen voor opwekken van energie. Een ander woord voor opwekken is produceren. En diegene die produceert heet producent. De producent is dus de eerste schakel. In de productie van elektriciteit mag concurrentie spelen. Maar het merendeel van de elektriciteitsproductie in ons land is in handen van Electrabel (meer dan 85%) en SPE (meer dan 10%). We voeren ook elektriciteit in omdat onze eigen productie niet volstaat. Productie van aardgas Aardgas is een fossiele brandstof die ontstaat uit de resten van prehistorische vennen en wouden die kilometers diep in 4-2

17 de grond zitten. Met speciale boortorens wordt aardgas opgehaald en soms duizenden kilometers getransporteerd. België zelf heeft geen aardgasvoorraden en voert dus aardgas in. Distributie Nadat de elektriciteit van het hoogspanningsnet overgezet is op een lager spanningsniveau, zorgen de distributienetbeheerders voor de verdere verdeling ervan via onder- en bovengrondse netten. Om te voorkomen dat verschillende elektriciteits- en aardgasnetten ons land doorkruisen, is de distributie per regio een monopolieactiviteit. Deze taak wordt opgenomen door de intercommunales en regies. Zij hadden vóór de vrijmaking van de energiemarkt zowel het netbeheer als de levering van elektriciteit en/of aardgas in handen. Taak van de distributienetbeheerder De distributienetbeheerder staat in voor de uitbating van het elektriciteits- en aardgasnet en hij: zorgt voor de aansluiting op het net; installeert elektriciteits- en gasmeters en is verantwoordelijk voor het opnemen van de meterstand; stelt zijn net ter beschikking van alle leveranciers die elektriciteit en/of aardgas willen vervoeren via zijn net; zorgt ervoor dat zijn net steeds efficiënt, veilig en betrouwbaar werkt; voert een aantal openbaredienstverplichtingen uit die de overheid oplegt, zoals de levering van een minimumhoeveelheid elektriciteit of het plaatsen van budgetmeters; bevordert het rationeel energiegebruik van de elektriciteitsverbruikers. De VREG stelt de netbeheerders aan voor een bepaalde periode (in principe 12 jaar). De klant kan zijn netbeheerder niet zelf kiezen. Die ligt vast per werkingsgebied. Twee soorten distributienetbeheerders, de vroegere intercommunales Een intercommunale in België is een vereniging van twee of meer gemeenten met als doel taken van een gemeenschappelijk belang te realiseren. Vaak op het gebied van nutsvoorzieningen (elektriciteit, gas, water, televisiedistributie), huisvuilverwerking, sociale huisvesting, streekontwikkeling,enz. Het takenpakket van een gemeente is te uitgebreid en te complex geworden. Bovendien zijn er ook opdrachten en projecten die de gemeentegrenzen overschrijden en financieel onhaalbaar zijn. Een ruimer samenwerkingsverband tussen de verschillende gemeenten neemt deze taken over. Hoewel een intercommunale in essentie een vereniging van gemeenten is, kunnen ook private partners deelnemen. In dit geval spreekt men van een gemengde intercommunale. Wanneer dat niet het geval is, spreken we van een zuivere intercommunale. Hoewel het woord intercommunale nog steeds veelvuldig wordt gebruikt, heten deze nu officieel intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Gemengde intercommunale Tot voor de vrijmaking van de markt was Electrabel een privé-partner van de gemengde intercommunales. Electrabel stond toen in voor zowel de verkoop als de exploitatie, het onderhoud en de ontwikkeling van distributienetten. Met de vrijmaking moest verkoop (levering) en distributie (het beheer van de netten) losgekoppeld worden. Sindsdien is Electrabel nog wel aandeelhouder maar Electrabel voert geen opdrachten meer uit voor de distributienetbeheerder. Nu neemt de distributienetbeheerder deze taken zelf op zich. Omgekeerd verkoopt de 4-3

18 intercommunale (de distributienetbeheerder dus) in principe geen elektriciteit meer. Tenzij als uitzondering, bijvoorbeeld bij het gebruik van budgetmeters. De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders werken samen. Voor het uitvoeren van hun sociale taak en het uitbaten van het distributienet richtten ze samen Eandis op. Eandis staat in voor de dienstverlening van en naar de distributienetbeheerders. Eandis zorgt voor de invulling van de openbaredienstverplichtingen die de wetgever oplegt en vervult ook de taak van sociale leverancier. Als sociale leverancier voert Eandis het beleid uit in verband met energiegebruikers met betaalmoeilijkheden, de werking van de Lokale Adviescommissie (LAC) en de rapportering aan de CREG en de VREG. Eandis verzorgt ook de dagelijkse uitbating en het onderhoud van de distributienetten en de ontwikkeling van nieuwe distributienetten voor elektriciteit en aardgas. Zo dient Eandis bijvoorbeeld nieuwe leidingen te leggen, de infrastructuur te onderhouden en beschikbaar te zijn bij storingen en defecten. Zuivere intercommunales De zuivere intergemeentelijke samenwerkingsverbanden hebben geen privé-partner. Zij stonden vóór de vrijmaking van de energiemarkten dus zelf in voor zowel de verkoop als de distributie van energie. Maar ook zij hebben zich sindsdien moeten beperken tot het netbeheer en mogen, behoudens bepaalde uitzonderingen, niet langer meer elektriciteit verkopen. Ze hebben zich verenigd in Inter-Regies, een vereniging die optreedt als hun vertegenwoordiger en woordvoerder. Interregies heeft drie opdrachten: belangenvertegenwoordiging van de leden bij de gewestelijke, federale en Europese overheden en organisaties, uitwisseling van kennis en ervaring bevorderen tussen de aangesloten bedrijven, een gediversifieerde dienstverlening voor de aangesloten leden. Voor de praktische zaken van het netbeheer hebben de meesten onder hen, naar het voorbeeld van Eandis bij de gemengde netbeheerders, zich recent ook verenigd in Infrax. Transmissie/ transport De elektriciteitscentrales zetten de elektriciteit op het transmissienet. Dit is een hoogspanningsnet met een spanning van meer dan volt (of 70 kilovolt). Die spanning is véél te hoog om rechtstreeks in de huiskamer te gebruiken, dus wordt de elektriciteit eerst overgezet op laagspanning. Volt is de eenheid van spanning. Stopcontacten hebben een voltage van 220 of 230 volt. Laagspanning is dus beschikbaar via een stopcontact in je woning. Sinds 1 juli 2003 wordt het hoogspanningsnet beheert door Elia NV. Elia NV verdeelt de elektriciteit, beheert het systeem en stelt het net open voor iedereen. Het vervoer van aardgas van de boortorens naar de afnemers gebeurt via pijpleidingen of methaantankers. Om steeds voldoende voorraad te hebben, wordt aardgas ondergronds opgeslagen in grote reservoirs in Zeebrugge, Dudzele, Loenhout, Anderlues en Péronnes. Het vervoer van aardgas gebeurt in België via het net van de NV Fluxys. 4-4

19 De transmissie van elektriciteit en het transport van aardgas zijn monopolieactiviteiten in handen van Elia NV en de NV Fluxys. Alleen zij staan in voor het beheer. Gelukkig maar anders kan iedere concurrent een eigen net van hoogen laagspanningsmasten of pijpleidingen aanleggen. Levering Vóór 1 juli 2003 was de levering of de verkoop van elektriciteit en aardgas in handen van één groep, namelijk de intercommunales. De gemengde intercommunales deden dit met behulp van een privé-partner, respectievelijk Electrabel en Distrigas. Sindsdien kan de klant kiezen tussen diverse leveranciers. In 2007 zijn er 9 elektriciteitsleveranciers en 7 aardgasleveranciers actief voor het huishoudelijk gebruik van afnemers. Voor aardgas en elektriciteit kan men terecht bij: Electrabel Costumer Solutions*, Essent Belgium, Luminus*, Nuon Belgium, en Elektriciteitsbedrijf Merksplas*. Voor elektriciteit is er Ecopower, Lampiris en Wase Wind. Aardgas is ook verkrijgbaar bij Intergas Levering BV*. Deze leveranciers voeren een sterke concurrentiestrijd om nieuwe klanten te winnen. We zien dat de meeste Vlamingen die een contract afsloten, bij hun standaardleverancier zijn gebleven. Je kunt er dus ook uitdrukkelijk voor kiezen om een nieuw contract af te sluiten bij je vroegere (standaard)leverancier. Wie (nog) niet gekozen heeft, krijgt automatisch een standaardleverancier toegewezen (aangeduid met *). In dat geval geniet je meestal niet van bepaalde prijsvoordelen of extra dienstverlening. Leveranciers die elektriciteit en aardgas willen leveren aan klanten in het Vlaamse Gewest, hebben een leveringsvergunning van de VREG nodig. Daarvoor moeten ze voldoende financiële en technische bagage hebben, professioneel betrouwbaar zijn, over voldoende leveringscapaciteit beschikken en onafhankelijk zijn van de netbeheerder. De Vlaamse overheid legt hen bovendien nog een aantal wettelijke verplichtingen op. De leverancier moet onder andere: zorgen voor leesbare facturen, herinneringsbrieven en ingebrekestellingen; verschillende betalingsmogelijkheden aanbieden aan de klanten met in ieder geval betalingen per maand, per twee maanden of per kwartaal; de mogelijkheid bieden aan zijn klanten om telefonisch of via een ander communicatiemiddel uitleg te vragen over de elektriciteits- en aardgasfactuur; de mogelijkheid geven om inlichtingen te vragen en klachten in te dienen met betrekking tot de levering van elektriciteit en aardgas g 5 Welzijnszorg, Armoede uitsluiten; Achtergronddossier 2005, Huishouden vraagt energie, p Katholieke Universiteit Leuven, Faculteit Pedagogische Wetenschappen academiejaar ; Eindrapport projectgroep Ecolife; p

20 De weg van de energie 1 Productie Groene stroom Hernieuwbare energiebronnen Grijze stroom Grondstoffen als brandstof 2 Transmissie / transport Elektriciteit: Hoogspanning Elia NV Gas: grote buizen, containers,opslagplaatsen Fluxys NV Over spanning 3 Distributie Gemengde intercommunales Eandis Zuivere intercommunales Inter regies Infrax Sociale leverancier / vangnet 4 Levering Commercieel Verschillende (9) leveranciers De vrije markt: zijn vrij om te kiezen wie ze als klant willen Hebben licentie van de VREG nodig 4-6

21 Bijlage hoofdstuk 4 Bekijk de volgende foto s en logo s. Welke foto / logo beeldt de productie van energie uit, welke van hoogspanning, van distributie en van leverancier? Er zijn nog enkele zaken die ontbreken kan je deze zelf tekenen? Bijvoorbeeld zonne-energie, waterenergie, biomassa, kolen, de volledige lijst kan je vinden in hoofdstuk 4. Over spanning 4-7

22 Over spanning 4-8

23 4.... Over spanning 4-9

24 Ecopower cvba Over spanning 4-10

25 Oplossingen bijlage hoofdstuk 4 Foto 1: Productie elektriciteit Foto 2: Productie van elektriciteit door zonnepanelen Foto 3: Productie van elektriciteit door windmolens. Foto 4: Hoogspanning voor elektriciteit. Eerste 18 logo s zijn van distributienetbeheerders. De 8 andere logo s zijn van leveranciers. Over spanning 4-11

26 De Leverancier De leverancier verkoopt aardgas en elektriciteit. Vóór de vrijmaking stond de intercommunale in voor zowel de distributie als voor de levering van elektriciteit en aardgas. Sinds 1 juli 2003 kan je dus kiezen tussen de verschillende elektriciteitsen/of aardgasleveranciers. Indien je bewust kiest voor een leverancier, sluit je een nieuw contract af. Indien je geen nieuw contract afsluit blijf je bij de standaardleverancier. 7 Er zijn op dit moment 9 leveranciers (zie p 7). Dat zijn allemaal commerciële verkopers. Zij willen zoveel mogelijk klanten

27 Wie mag elektriciteit en aardgas verkopen? 9 In de vrijgemaakte Vlaamse energiemarkt gebeurt de levering van elektriciteit en/of aardgas door leveranciers die een vergunning kregen van de VREG. Deze vergunning wordt pas toegekend nadat de VREG de financiële en technische capaciteit en de professionele betrouwbaarheid van de kandidaatleverancier heeft nagetrokken. De vergunning wordt toegekend voor onbepaalde duur, maar kan opnieuw worden ingetrokken als de leverancier niet meer voldoet aan de voorwaarden zoals vastgelegd in het Elektriciteits- en Aardgasdecreet. Op de Vlaamse energiemarkt zijn vertegenwoordigers of handelsagenten actief die geen leveringsvergunning hebben, maar optreden voor leveranciers. Zij bemiddelen tussen de klanten en de leveranciers. Eventuele leveringscontracten kunnen dan ook enkel in naam en voor rekening van hun opdrachtgever(s) afgesloten worden met de klanten. Deze handelsagenten verschillen van de energieleveranciers omdat zij als zodanig niet onder de controle vallen van enige reguleringsinstantie. Je hoeft dus absoluut niet de deur te sluiten, of de telefoon neer te leggen, mocht je door één van dergelijke handelsagenten worden gecontacteerd. Je moet wel zorgen dat je weet wie uiteindelijk jouw leverancier zal zijn. Vergelijken van de verschillende leveranciers 10 Wie de beste leverancier voor jou is, kan alleen jijzelf zeggen. Het hangt er immers vanaf wat jij belangrijk vindt en dat is voor iedereen anders. Er zijn verschillende factoren waar je mee rekening kan houden bij het kiezen van een leverancier: de leveringsvoorwaarden en de prijs; de milieuvriendelijkheid; de klantvriendelijkheid van de leverancier; de betrouwbaarheid en de dienstverlening, De leveringsvoorwaarden en de prijs De vergelijking van de leveringsvoorwaarden en de prijzen van de verschillende leveranciers kan je opvragen bij de VREG. 11 De prijzen van de leveranciers zijn zeer divers. De leveringsvoorwaarden van de verschillende leveranciers zijn eerder gelijklopend. Enkele zaken waarbij je rekening kan houden als je een leveranciersvergelijking maakt: Zijn de prijzen vast of flexibel? Zijn de prijzen van de leverancier indexeerbaar? Kan de leverancier de prijs aanpassen in geval van wijziging van de tarieven van de netbeheerder? Kan het contract ten allen tijde opgezegd worden? Is er een korting voor domiciliëring? Is de offerte gebaseerd op de juiste gegevens? Dienstverlening en klantvriendelijkheid van de leverancier Iedere leverancier is wettelijk verplicht om een klantendienst te organiseren waar je als klant steeds terecht kan voor inlichtingen en klachten. Hoe de leveranciers deze verplichting invullen, is afhankelijk van hun klantvriendelijkheid en dienstverlening. Enkele elementen die een rol kunnen spelen bij de keuze van een leverancier zijn: 5-2

28 De duidelijke uitleg over jouw factuur en de prijzen, De manier van klachtenbehandeling, De snelheid en accuraatheid van reactie, De bereikbaarheid van de klantendienst, Deze factoren van dienstverlening en klantvriendelijkheid zijn moeilijk objectief te toetsen. Of je als klant tevreden bent van de service van jouw leverancier is een persoonlijke inschatting. Milieuvriendelijkheid Nog een andere factor die je keuze van elektriciteitsleverancier kan beïnvloeden, is het aandeel milieuvriendelijke energie (waterkracht, zonne- en windenergie, energie uit organisch-biologisch afval, biomassa en biogas) in de totale elektriciteitslevering van de leverancier. Als je het belangrijk vindt dat de leverancier zo veel mogelijk, of zelfs alle geleverde elektriciteit levert uit hernieuwbare energiebronnen, kan je hiermee ook rekening houden bij de keuze van een leverancier. De mate van milieuvriendelijkheid van de leverancier kan je aflezen uit de leveranciersvergelijking op de website van de VREG. Veranderen van leverancier Iedereen wil graag zo weinig mogelijk betalen voor zijn energie. Daarom kan je ervoor kiezen om te veranderen van leverancier. Maar hoe doe je dat? Door te tekenen bij deur aan deur verkoop, door telefonische verkoop, in een supermarkt,? Hieronder volgt een stappenplan voor het veranderen van leverancier. Stap 1: Vergelijk de prijzen 12 Een nieuwe leverancier kies je vooral wanneer die goedkoper is. Prijzen vergelijken is echter niet eenvoudig. De prijzen bestaan uit verschillende delen en dat maakt de zaak behoorlijk ingewikkeld. Een nieuwe leverancier kiezen is dus een hele onderneming. Best zoek je vooraf één en ander op. Dat kan bij: De leveranciers. Zij kunnen de prijs voor je berekenen. De overheid. Je kunt de prijzen vergelijken voor elektriciteit en gas op het internet Wanneer je geen internet hebt, kan je schrijven en bellen naar de VREG (02/ ). Zij vergelijken voor jou de prijzen. (Zorg wel dat je de laatste eindfactuur bij de hand hebt.) Test Aankoop. Wie lid is, kan de prijs van de elektriciteit gratis vergelijken via Stap 2: Lees je contract met de huidige leverancier na 13 Op je contract ga je op zoek naar een antwoord op de volgende vragen: Wanneer loopt je contract ten einde? Moet je een verbrekingsvergoeding betalen wanneer je een contract vroegtijdig verbreekt? Hoe zeg je het contract op? Is er een opzegtermijn? Stap 3: Teken een contract met de nieuwe leverancier en zeg het contract met je huidige leverancier op De nieuwe leverancier met wie je een contract tekent, voldoet aan jouw wensen: hij is goedkoop of levert milieuvriendelijke energie. Het contract vermeldt duidelijk de datum vanaf wanneer geleverd wordt. Let hierop, anders moet je (misschien) een verbrekingsvergoeding betalen bij je huidige leverancier. 5-3

29 Het contract met de vorige leverancier kan je zelf opzeggen of je kunt de nieuwe leverancier vragen om dit in jouw plaats te doen. Als je huidige leverancier een zogenaamde standaardleverancier is, geldt er een opzeggingstermijn van één volledige maand. Die begint te lopen op de eerste van de maand volgend op de datum van de opzegging. Als je al uitdrukkelijk een contract met een leverancier aanging, kan een andere opzegtermijn gelden. Die termijn staat in je contract. Stap 4: Neem de meterstand op Je netbeheerder zal je contacteren met de vraag om je meterstanden door te geven. Daarna zal de oude leverancier zijn slotafrekeningsfactuur opmaken. Indien je vergeet de meterstand door te geven, zal de netbeheerder een schatting maken van de meterstand op basis van je vorige verbruiksgegevens. Het is ook belangrijk dat je de juiste en volledige EAN-code noteert op je verhuisformulieren. Stap 5: Energie van de nieuwe leverancier Vanaf het einde van de opzegtermijn krijg je elektriciteit en/of aardgas van de nieuwe leverancier. Verandering van leverancier vergt geen aanpassingen aan de aansluiting of meter. Stap 6: Opvolging Let erop dat je de voorschotfacturen wel degelijk ontvangt. Het kan gebeuren dat de eerste voorschotfacturen lang op zich laten wachten. Als je die voorschotfacturen niet ontvangt zoals afgesproken, neem dan snel contact op met je leverancier. Vraag hem om er voor te zorgen dat je tijdig kan beginnen te betalen. Zo voorkom je grote facturen door (administratieve) vergissingen van de leverancier. We stellen helaas vast dat mensen niet al deze stappen doorlopen alvorens te veranderen van leverancier. Om de klant te beschermen heeft de minister van consumentenzaken enkele spelregels vastgelegd (zie hfst 4). Problemen bij het wisselen van leverancier 14 We merken dat er een aantal zaken mislopen bij de wisseling van leverancier. We geven eerst een korte omschrijving van de problemen en vervolgens enkele tips om te voorkomen. Probleem 1 Ongewenst is er verandering van leverancier of je krijgt facturen van een leverancier waar je niet voor koos. Dat kan het gevolg zijn van het gebruik van verkeerde gegevens door de leverancier of van een misverstand over een mondeling contract. Vage en onvolledige informatie of fouten zijn de voornaamste bron van onterechte wisselingen van leverancier. Zorg er bij het veranderen van leverancier voor dat zowel de oude als de nieuwe leverancier over de juiste informatie beschikken. Vermijd mondelinge contracten.zorg ervoor dat je de leveringsvoorwaarden van de leverancier schriftelijk krijgt. Zo kan je ze rustig nalezen. Maak de leverancier duidelijk dat er geen contract is zolang het niet op papier staat dat je akkoord gaat met zijn algemene voorwaarden. 5-4

30 Zorg ervoor dat de leverancier altijd beschikt over volledige en correcte gegevens. Communiceer klaar en duidelijk met de leveranciers en maak daarbij steeds gebruik van de unieke EAN-code 15 van uw aansluiting. Bewaar deze unieke EANcode goed. U kunt deze code steeds opvragen bij uw netbeheerder. Probleem 2 Je ontvangt een brief waarin je gezegd wordt dat je van leverancier bent veranderd, maar je hebt nooit voor een andere leverancier gekozen. Je krijgt een factuur van een leverancier waarvoor je niet hebt gekozen. Neem zo snel mogelijk contact op met één van volgende partijen: je eigen leverancier. de leverancier waarvan je ongewenst een factuur krijgt of die vermeld staat op de brief met melding van de leverancierswissel. En meldt dat je vermoedt dat je ongewenst van leverancier bent veranderd. De gecontacteerde partij zal dan het nodige doen om deze onterechte leverancierswissel te melden aan de leverancier die de fout gemaakt heeft. Deze leverancier zal jou verder informeren over hoe en wanneer hij deze fout zal rechtzetten. In de praktijk merken we dat het ongedaan maken van een onterechte leverancierswissel niet altijd vlot verloopt. Het is belangrijk om de situatie goed op te volgen. Zolang je geen schriftelijke bevestiging kreeg over het ongedaan maken van de wissel, is het belangrijk dat je regelmatig contact opneemt met je gewenste leverancier. Zo zullen zij het nodige in orde brengen. Probleem 3 Je hebt een contract getekend via een verkoper die jou thuis is komen opzoeken. Je hebt nu spijt. Wat zijn je rechten bij huis aan huisverkoop? Huis aan huisverkoop van contracten voor de levering van elektriciteit en aardgas vormt een snel groeiende verkoopstechniek op de Vlaamse energiemarkt. Bepaalde ondernemingen treden op als agent voor een leverancier die over een leveringsvergunning beschikt en dus gecontroleerd wordt door de VREG. De agenten hoeven dus niet zelf over een leveringsvergunning te beschikken. Bij huis aan huisverkoop kan je als afnemer gratis afgeraken van het leveringscontract binnen een termijn van 14 werkdagen (zaterdagen tellen ook mee als werkdag). Je begint te tellen vanaf de dag die volgt op de ondertekening van de overeenkomst. Indien je dat contract toch niet wil, moet je de leverancier best per aangetekende brief op de hoogte brengen. Opgelet! Wanneer je vooraf en uitdrukkelijk aan de verkoper vroeg om het leveringscontract bij je thuis te komen bespreken, heb je geen recht op deze bedenktijd. Probleem 4 Je ging een contract aan met een energieleverancier en nu rekent de vorige leverancier je een verbrekingsvergoeding aan. Heeft de leverancier dit recht? Dergelijke vragen krijgen we zeer regelmatig. De oorspronkelijke leverancier is immers van mening dat de afnemer nog gebonden is door een contract en rekent dus een schadevergoeding aan wegens contractverbreking. Ook in de pers verschenen hierover heel wat berichten. 5-5

31 Blijkbaar ondertekenen veel klanten een contract met een energieleverancier zonder te beseffen dat ze nog een lopend contract hebben met een vorige leverancier. Meestal gebeurt dat na een eerdere telefonische toezegging. Het is juridisch perfect mogelijk om telefonisch een contract te sluiten dat een afnemer voor een bepaalde periode aan de leverancier bindt. Na een telefonische toezegging, waarbij de afnemer ingaat op de contractvoorwaarden, wordt het contract dan bevestigd met een brief. Tot voor kort was het zo dat een contract geldig was wanneer er geen reactie kwam op deze brief. Dat is veranderd (zie verder bij consumentenbelangen). Wanneer je tijdens de looptijd van een contract met een energieleverancier een nieuw - in feite tweede - contract afsluit, dan heeft de oude leverancier recht op een verbrekingsvergoeding. Tenminste indien het contract melding maakt van een dergelijke schadevergoeding. De meeste leveranciers hanteren contracten met een looptijd van één jaar. Bij verandering van leverancier is het dus belangrijk dat je rekening houdt met de opzegtermijn en dat je het oude contract tijdig opzegt. Zoniet kan het contract in bepaalde gevallen stilzwijgend verlengd worden. Ga daarom steeds na tot wanneer een contract loopt en hoe lang de opzegperiode is. schadevergoeding. Die algemene contractuele voorwaarden vind je in het contract. Als je geen afschrift van het contract ontving, kan je die voorwaarden ook vinden op de website van de leverancier. Verder zijn ze ook gratis en op eenvoudig verzoek aan te vragen via telefoon, post of fax. Om de verbrekingsvergoedingen zo veel mogelijk te vermijden, ondertekenden de leveranciers een akkoord voor de bescherming van de consument, akkoord: De consument in de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt, het zogenaamde Akkoord Van den Bossche. 16. Nog meer tips Zorg altijd dat je een ondertekend exemplaar van het contract in handen krijgt (opmerking: dit is vaak wel heel moeilijk). Vaak neemt de verkoper alle exemplaren mee. Dat maakt verzet van de consument natuurlijk moeilijker. Vraag liefst om een contactpersoon. Vraag minstens een telefoonnummer waar je met vragen terecht kunt. Zorg dat je naast het contract, ook de algemene voorwaarden van de leverancier ontvangt. Lees deze nog eens rustig na (of laat dit doen door iemand die je vertrouwt). Ten slotte kan je altijd nagaan via de VREG (website of infolijn ) hoe de prijs van het aangeboden contract zich verhouden tot het aanbod van de andere leveranciers en de leveringsvoorwaarden.g Informeer bij onduidelijkheid steeds bij je huidige leverancier, zeker indien het contract telefonisch werd aangegaan. Het komt er dus op aan de algemene voorwaarden van het contract met je leverancier te kennen en je daaraan te houden. Zo vermijd je een mogelijke 5-6

32 7 De standaardleverancier is deze leverancier die de distributienetbeheerder heeft aangesteld bij de start van de vrijmaking van de markt. In Vlaanderen zijn er drie standaardleveranciers namelijk Electrabel, EBEM en Luminus. Afhankelijk van je woonplaats is één van deze drie leveranciers je standaardleverancier. Je blijft bij de standaardleverancier totdat je hebt gekozen voor een andere leverancier. Je kan ook een contract ondertekenen bij de standaardleverancier, maar dan is dit niet langer je standaardleverancier. 8 Welzijnszorg, Armoede uitsluiten; Achtergronddossier 2005, Huishouden vraagt energie, p Voor de prijsvergelijking zie of bel naar het nummer 02/ Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Natuurlijke Rijkdommen en Energie; Sociale maatregelen voor wie aardgas en elektriciteit koopt; p EAN-code: EAN staat voor European Article Numbering. Elke woning of bedrijf die aangesloten is op een elektriciteits- of aardgasnet, heeft een uniek identificatienummer, een zogenaamde EAN-code. Deze codes worden in heel Europa toegepast. De EAN-code bestaat uit 18 cijfers: de eerste 2 cijfers vertegenwoordigen het land (België = 54), de vijf volgende de netbeheerder, de tien volgende cijfers het toegangspunt en het laatste getal is een controlegetal. Via de EAN-code wordt een eenduidige identificatie van de toegangspunten mogelijk, wat het gevaar op misverstanden in de gegevensuitwisseling tussen netbeheerders en leveranciers zou moeten verminderen (bv. wat betreft de schrijfwijze van de naam of het adres van de afnemer). Je vindt de EAN-code terug op uw energiefactuur (18 cijfers en begint met het getal 54). 16 Akkoord: De consument in de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt. Dit is een akkoord tussen energieleveranciers voor de bescherming van de consument. Dit akkoord is volledig van toepassing vanaf 1 juli Gedragscode voor verkoop buiten de onderneming en verkoop op afstand. Deze gedragscode is geldig vanaf 1 juli U kunt dit akkoord terugvinden op de VREGwebsite via volgende link: vreg.be/vreg/documenten/akkoordnieuw.pdf en gedragscodenieuw.pdf 5-7

Vormingspakket Energie

Vormingspakket Energie De weg van de energie 5 Elektriciteit en aardgas leggen een hele weg af voor wij er thuis gebruik van kunnen maken. Verschillende spelers op de energiemarkt zorgen ervoor dat we over voldoende energie

Nadere informatie

Vormingspakket Energie

Vormingspakket Energie De Leverancier De leverancier verkoopt aardgas en elektriciteit. Vóór de vrijmaking stond de intercommunale in voor zowel de distributie als voor de levering van elektriciteit en aardgas. Sinds 1 juli

Nadere informatie

Vormingspakket Energie. De Liberalisering van de energiemarkt

Vormingspakket Energie. De Liberalisering van de energiemarkt De Liberalisering van de energiemarkt Tot vóór 1 juli 2003 kon de gewone gebruiker voor elektriciteit en aardgas steeds terecht bij de intercommunale, die zowel voor de levering als voor de distributie

Nadere informatie

Meer besparen op je energiefactuur betekent meer geld voor leuke dingen

Meer besparen op je energiefactuur betekent meer geld voor leuke dingen Meer besparen op je energiefactuur betekent meer geld voor leuke dingen Veel mensen betalen nog altijd te veel voor elektriciteit en aardgas. Toch is overstappen naar een voordeliger contract of veranderen

Nadere informatie

Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur.

Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur. Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur. Veel mensen betalen nog altijd te veel voor elektriciteit en aardgas. Toch is overstappen naar een voordeliger contract

Nadere informatie

Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur.

Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur. Mia en Albert besparen dankzij de V-test. Ze hebben nu een lagere energiefactuur. Veel mensen betalen nog altijd te veel voor elektriciteit en aardgas. Toch is overstappen naar een voordeliger contract

Nadere informatie

Vormingspakket Energie

Vormingspakket Energie Klachten Wie klachten heeft over prijzen, facturen of opzegging van een contract kan terecht bij de klantendienst van de leverancier. Het adres en telefoonnummer staan op de factuur. Wie klachten heeft

Nadere informatie

Vormingspakket Energie

Vormingspakket Energie Consumentenbelangen 17 Herhaaldelijk wezen we al op aandachtspunten voor de klant. Door de vele klachten bij de VREG en de federale overheid is er nu een akkoord tussen de verschillende leveranciers en

Nadere informatie

AA Geef hier uw zoekterm in

AA Geef hier uw zoekterm in AA Geef hier uw zoekterm in Tarieven Tarieven Prijs berekenen Algemene voorwaarden Klanten Klant worden: Particulier Klant worden: Klein-zakelijke gebruiker Klant worden: Zakelijke gebruiker Verhuizen

Nadere informatie

Vergeet niet uw energie mee te verhuizen.

Vergeet niet uw energie mee te verhuizen. Vergeet niet uw energie mee te verhuizen. Energie op uw oude en nieuwe adres: hoe regelt u het correct? MET HANDIG ENERGIEVERHUISFORMULIER GAAT U BINNENKORT VERHUIZEN? Denk er dan aan om uw elektriciteits-

Nadere informatie

Vrije keuze van elektriciteit & gas?

Vrije keuze van elektriciteit & gas? Vrije keuze van elektriciteit & gas? Thematische informatiebrochure. Inhoud/Lay-out : Gemeentelijke informatiedienst, tel. 059/33.91.94, fax 059/33.00.36 e-mail : infodienst@bredene.be Voorwoord O p 1

Nadere informatie

vtest.be Energiecontracten vergelijken? Doe de V-test VREG Koning Albert II-laan 20 bus 19 1000 Brussel vreg.be

vtest.be Energiecontracten vergelijken? Doe de V-test VREG Koning Albert II-laan 20 bus 19 1000 Brussel vreg.be V.U. André Pictoel, gedelegeerd bestuurder Energiecontracten vergelijken? VREG Koning Albert II-laan 20 bus 19 1000 Brussel vreg.be Doe de V-test gratis telefoonnummer 1700 (kies toets 3 Andere vragen)

Nadere informatie

Hoe komt de energieprijs tot stand en welke mogelijkheden zijn er om hierop te besparen? Fanny Schoevaerts

Hoe komt de energieprijs tot stand en welke mogelijkheden zijn er om hierop te besparen? Fanny Schoevaerts Hoe komt de energieprijs tot stand en welke mogelijkheden zijn er om hierop te besparen? Fanny Schoevaerts VREG Doe de V-test en bespaar op uw energiefactuur. VREG Fanny Schoevaerts 8 oktober 2015 Agenda

Nadere informatie

Energiecontracten vergelijken? Doe de V-test. vtest.be

Energiecontracten vergelijken? Doe de V-test. vtest.be Energiecontracten vergelijken? Doe de V-test vtest.be 1 Op zoek naar een goedkoper energiecontract? Elektriciteit en aardgas zijn duur. Waarop moet u letten als u een energiecontract kiest? Misschien bent

Nadere informatie

De vrije energiemarkt Rechten van de consument

De vrije energiemarkt Rechten van de consument De vrije energiemarkt Rechten van de consument Op het programma: 1. De weg van gas en elektriciteit 2. Leveranciers 3. Contracten / verhuis 4. Facturen 5. Sociale dienstverplichtingen! 6. Klachten? 2 1.

Nadere informatie

Betaal minder voor uw elektriciteit en aardgas

Betaal minder voor uw elektriciteit en aardgas Betaal minder voor uw elektriciteit en aardgas Vergelijk de leveranciers van elektriciteit en aardgas en vind de beste leverancier. Veranderen van leverancier is gratis en niet moeilijk. 1 Betaal minder

Nadere informatie

Betaal minder voor uw elektriciteit en aardgas

Betaal minder voor uw elektriciteit en aardgas Betaal minder voor uw elektriciteit en aardgas Vergelijk de leveranciers van elektriciteit en aardgas en vind de beste leverancier. Veranderen van leverancier is gratis en niet moeilijk. 1 Betaal minder

Nadere informatie

Hebt u een vraag over energie?

Hebt u een vraag over energie? Hebt u een vraag over energie? Hebt u een vraag over energie? In deze folder geven we het antwoord op een aantal energievragen. Op www.vreg.be vindt u nog veel meer informatie. Wat staat ER op uw energiefactuur?

Nadere informatie

Vormingspakket Energie. De Lokale Adviescommissie en afsluiten van energie

Vormingspakket Energie. De Lokale Adviescommissie en afsluiten van energie De Lokale Adviescommissie en afsluiten van energie Normaal gezien sluit de netbeheerder de elektriciteit nooit af. Er zijn echter 3 uitzonderingen. De eerste uitzondering is als er gevaar is door technische

Nadere informatie

zittingsjaar 2012-2013 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie

zittingsjaar 2012-2013 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie vergadering C22 WON3 zittingsjaar 2012-2013 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 18 oktober 2012 2 Commissievergadering nr. C22 WON3 (2012-2013) 18

Nadere informatie

Energiecontracten vergelijken? Doe de V-test

Energiecontracten vergelijken? Doe de V-test Energiecontracten vergelijken? Doe de V-test Veel mensen betalen nog altijd te veel voor elektriciteit en aardgas. Toch is overstappen naar een voordeliger contract of veranderen van energieleverancier

Nadere informatie

ENERGIEQUIZ. Dit is niet waar, er worden nog steeds mensen afgesloten.

ENERGIEQUIZ. Dit is niet waar, er worden nog steeds mensen afgesloten. ENERGIEQUIZ 1. Het verloop van de quiz We hebben een spelleider nodig en een jurylid die de scores bijhoudt. Daarnaast voorzien we 1 of meerdere (ervarings)deskundigen, vrijwilligers in armoede of niet

Nadere informatie

Vormingspakket Energie

Vormingspakket Energie Verhuis Vanuit ons project merken we dat er regelmatig problemen opduiken bij personen die verhuizen. Vaak worden voorschotfacturen nog te lang voor het oude adres opgemaakt, of men krijgt geen voorschotfacturen

Nadere informatie

Gaat u binnenkort verhuizen? Hoe gaat u te werk? Stap 1 Een maand voor u verhuist. Stap 2 Wanneer u verhuist naar uw nieuwe adres

Gaat u binnenkort verhuizen? Hoe gaat u te werk? Stap 1 Een maand voor u verhuist. Stap 2 Wanneer u verhuist naar uw nieuwe adres Gaat u binnenkort verhuizen? Denk er dan aan om uw elektriciteits- en aardgasleverancier hiervan zo snel mogelijk op de hoogte te brengen. Via de onderstaande werkwijze kunt u bij uw verhuizing de elektriciteits-

Nadere informatie

Persmededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 4 juni 2004

Persmededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 4 juni 2004 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Persmededeling

Nadere informatie

Groepsaankoop 100 % groene stroom en aardgas 2013

Groepsaankoop 100 % groene stroom en aardgas 2013 Groepsaankoop 100 % groene stroom en aardgas 2013 1 Waarom deelnemen? 1) 100% Groene stroom: afkomstig is uit hernieuwbare energiebronnen -onuitputtelijk -zon, wind, biomassa, biogas, waterkracht, getijdenenergie

Nadere informatie

Het sociaal energiebeleid in Vlaanderen doorgelicht. Loont de aanpak van de strijd tegen energiearmoede? Voorstelling aanpak evaluatie

Het sociaal energiebeleid in Vlaanderen doorgelicht. Loont de aanpak van de strijd tegen energiearmoede? Voorstelling aanpak evaluatie Het sociaal energiebeleid in Vlaanderen doorgelicht Loont de aanpak van de strijd tegen energiearmoede? Voorstelling aanpak evaluatie 26 november 2010 Vlaams Regeerakkoord 2009-2014 Voor een vernieuwende,

Nadere informatie

Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting

Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting Feiten en cijfers Van hoeveel mensen is de energie geheel of gedeeltelijk afgesloten? Aangezien de drie gewesten niet dezelfde

Nadere informatie

Studiedag VREG 26 november

Studiedag VREG 26 november Workshop klare taal Studiedag VREG 26 november Wat kunnen we doen om brieven en brochures zo te schrijven dat de lezer begrijpt wat er staat en vindt wat hij zoekt of nodig heeft. door Karine Nicolay 014

Nadere informatie

Elektrisch tekenen: begeleiding

Elektrisch tekenen: begeleiding Elektrisch tekenen: begeleiding Vakinhoud: Deel I: residentieel Elektrische schema s leren lezen en tekenen AREI Oefeningen Deel II: industrieel Industriële motorschakelingen Oefeningen In het labo maken

Nadere informatie

Wat u moet weten over energie en het veranderen van leverancier

Wat u moet weten over energie en het veranderen van leverancier Wat u moet weten over energie en het veranderen van leverancier Inhoudslijst Elektriciteit en aardgas: van producent tot bij u thuis p 4 Productie van elektriciteit en aardgas p 4 Vervoer van elektriciteit

Nadere informatie

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België. Jaar Marktstatistieken

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België. Jaar Marktstatistieken De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België Jaar 2005 Marktstatistieken www.creg.be www.cwape.be www.ibgebim.be www.vreg.be 1/11 I. MARKTAANDELEN VAN DE ACTIEVE ELEKTRICITEITSLEVERANCIERS

Nadere informatie

1. Samenvatting. 2. De Belgische energiemarkt. 2.1 Liberalisering van de energiemarkt

1. Samenvatting. 2. De Belgische energiemarkt. 2.1 Liberalisering van de energiemarkt PERSDOSSIER Inhoud 1. Samenvatting... 2 2. De Belgische energiemarkt... 2 3. Hoe maakt Poweo het verschil?... 3 4. Poweo: meest competitieve elektriciteitsaanbod in Wallonië volgens Test-Aankoop... 4 5.

Nadere informatie

Simulator VREG V-test. Handleiding Resultaten

Simulator VREG V-test. Handleiding Resultaten Simulator VREG V-test Handleiding Resultaten 1 VREG De Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt staat in voor: de regulering; de controle; de bevordering van de transparantie van de energiemarkt.

Nadere informatie

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België Jaar 2004 Marktstatistieken www.creg.be www.cwape.be www.ibgebim.be www.vreg.be 1/11 I. MARKTAANDELEN VAN DE ACTIEVE AARDGASLEVERANCIERS

Nadere informatie

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België Jaar 2006 Marktstatistieken www.creg.be www.cwape.be www.brugel.be www.vreg.be 1/11 I. MARKTAANDELEN VAN DE ACTIEVE ELEKTRICITEITSLEVERANCIERS

Nadere informatie

MIJN ENERGIEFACTUUR? (ALG 01)

MIJN ENERGIEFACTUUR? (ALG 01) MIJN ENERGIEFACTUUR? (ALG 01) Hoe lees en ontcijfer ik mijn energiefactuur? 1. INLEIDING In België en in de meeste Europese landen wordt de beschikbaarheid van energie als vanzelfsprekend beschouwd in

Nadere informatie

Afrekeningsfactuur van 16/06/2010

Afrekeningsfactuur van 16/06/2010 Meneer Dries Van Duppen Violettastraat 2 2470 Retie Contactgegevens Voor alle vragen over uw factuur of uw verhuis: Essent Belgium NV Postbus 10010 2140 Antwerpen Tel: 078 15 79 79 Fax: 03 400 10 25 Contactformulier:

Nadere informatie

Liberalisering van de energiemarkten. Algemene context. Dag 1:

Liberalisering van de energiemarkten. Algemene context. Dag 1: Liberalisering van de energiemarkten Algemene context Dag 1: Agenda van de opleiding I. Energieprijzen II. Institutionele context van de energie in België III. Organisatie van de elektriciteit- en gasmarkt

Nadere informatie

Slotfactuur van 25/05/2011

Slotfactuur van 25/05/2011 Debaets Wervikstraat 143 8930 Menen Bij elke briefwisseling vermelden: Klantnummer: 100362002 Factuurnummer: 1002579520 BTW: BE-0521.584.539 Slotfactuur van 25/05/2011 Contactgegevens Voor alle vragen

Nadere informatie

Vormingspakket Energie

Vormingspakket Energie De factuur Elektriciteit wordt gemaakt (productie), vervoerd (transport en distributie) en aan huis gebracht (levering). In de geliberaliseerde markt zijn er daarvoor telkens andere bedrijven. Dat vertaalt

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over het energieovernamedocument

Veelgestelde vragen over het energieovernamedocument Veelgestelde vragen over het energieovernamedocument 1. Wat is een energieovernamedocument? Een document dat wordt ingevuld als iemand de levering van elektriciteit en/of aardgas overneemt in een bepaalde

Nadere informatie

Verhuist uw contract voor elektriciteit en aardgas met u mee?

Verhuist uw contract voor elektriciteit en aardgas met u mee? Verhuist uw contract voor elektriciteit en aardgas met u mee? U verhuist. Waarop moet u letten en welke formulieren hebt u nodig? In deze folder ontdekt u alles wat u voor elektriciteit en/of aardgas moet

Nadere informatie

Wat leren de sociale statistieken ons over energiearmoede?

Wat leren de sociale statistieken ons over energiearmoede? Wat leren de sociale statistieken ons over energiearmoede? 26 november 2010 Katrien Gielis Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Agenda Wettelijke basis voor indiening statistieken

Nadere informatie

Advies van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 7 oktober 2003

Advies van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 7 oktober 2003 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Advies

Nadere informatie

EDF LUMINUS, EERSTE CHALLENGER OP DE BELGISCHE ENERGIEMARKT

EDF LUMINUS, EERSTE CHALLENGER OP DE BELGISCHE ENERGIEMARKT EDF LUMINUS, EERSTE CHALLENGER OP DE BELGISCHE ENERGIEMARKT Opleiding voor Luminus agenten 5/08/2014 HET BEDRIJF Producent van elektriciteit NV, Maatschappelijke zetel: Markiesstraat 1, 1000 Brussel 2

Nadere informatie

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteitsen Gasmarkt

Mededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteitsen Gasmarkt Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en de Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II- laan 7 B - 1210 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13 50 web : www.vreg.be

Nadere informatie

POM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN

POM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN POM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN POM Groepsaankoop Een groepsaankoop voor de aankoop van 100 % groene stroom uit eigen streek en aardgas aan een vaste prijs tot 31/12/2015, gezamenlijk

Nadere informatie

Gas - Elektriciteit Durf vergelijken!

Gas - Elektriciteit Durf vergelijken! Gas - Elektriciteit Durf vergelijken! Gas - Elektriciteit Durf vergelijken! In het kader van de opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, die erin bestaat de voorwaarden te scheppen

Nadere informatie

Vul energieovernamedocumenten in.

Vul energieovernamedocumenten in. U verhuist? Vul energieovernamedocumenten in. Waarop moet u letten en welke formulieren hebt u nodig als u verhuist? In deze folder ontdekt u alles wat u voor elektriciteit en/of aardgas moet regelen.

Nadere informatie

De geliberaliseerde markt en de bescherming van de consument

De geliberaliseerde markt en de bescherming van de consument De geliberaliseerde markt en de bescherming van de consument Wat is Infor GasElek? Infor GasElek (IGE) Verstrekt informatie, geeft raad en begeleiding. Werd opgericht door het Collectief Solidariteit tegen

Nadere informatie

Welke procedure volgen voor gas en elektriciteit?

Welke procedure volgen voor gas en elektriciteit? REGULERINGSCOMMISSIE U verhuist IN HET BRUSSELS Welke procedure volgen voor gas en elektriciteit? Verhuisformulieren ingesloten www.brugel.be U verhuist? Breng dan uw energieleverancier zo snel mogelijk

Nadere informatie

Handleiding simulator VREG V-test. Gas elektriciteit: DURF VERGELIJKEN!

Handleiding simulator VREG V-test. Gas elektriciteit: DURF VERGELIJKEN! Handleiding simulator VREG V-test Gas elektriciteit: DURF VERGELIJKEN! 1 Inhoud VREG V-test Veranderen van leverancier Voorbeeld 2 VREG VREG: wat? De Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt,

Nadere informatie

Agenda VREG VLAAMSE REGULATOR VAN DE ELEKTRICITEITS- EN GASMARKT P 1

Agenda VREG VLAAMSE REGULATOR VAN DE ELEKTRICITEITS- EN GASMARKT P 1 Agenda Samenstelling energiefactuur Wat zijn distributienettarieven? Tariefbevoegdheid Tariefmethodologie Vergelijking distributienettarieven Redenen evolutie, landschap netbeheer en transmissienettarieven

Nadere informatie

Gas & elektriciteit DURF VERGELIJKEN

Gas & elektriciteit DURF VERGELIJKEN Gas & elektriciteit DURF VERGELIJKEN Oefeningen V-test FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Energie Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel Inhoud I. Praktijk... 3 1. Geval 1: normale

Nadere informatie

2. In welke situaties moet je een energieovernamedocument invullen?

2. In welke situaties moet je een energieovernamedocument invullen? 1. Wat is een? Een document dat je invult wanneer je de levering van elektriciteit en/of aardgas overneemt in een bepaalde woning, bijvoorbeeld bij een verhuizing of de verkoop van een huis of na een echtscheiding

Nadere informatie

Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof.

Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof. Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof. Dit document zal u helpen een beter inzicht te krijgen in de verbruikskosten, in een huishoudelijke omgeving, voor de verschillende energiebronnen.

Nadere informatie

van 24 november 2004

van 24 november 2004 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Rapport

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

Huishouden vraagt energie

Huishouden vraagt energie Huishouden vraagt energie Achtergronddossier 2005 Redactie Ann Van der Wilt Met dank aan Bram Claeys Mieke Clymans Michel Debruyne Karen Janssens Dirk Knapen Luc Neyt Tinne op de Beeck Paul Rosiers Patricia

Nadere informatie

Gedragscode voor verkoop buiten de onderneming en verkoop op afstand

Gedragscode voor verkoop buiten de onderneming en verkoop op afstand Gedragscode voor verkoop buiten de onderneming en verkoop op afstand Deze Gedragscode vormt een aanvulling op de reglementaire bepalingen inzake verkoop op afstand en verkoop buiten de onderneming van

Nadere informatie

Denk aan gas & elektriciteit wanneer u in het Brussels Gewest verhuist

Denk aan gas & elektriciteit wanneer u in het Brussels Gewest verhuist Denk aan gas & elektriciteit wanneer u in het Brussels Gewest verhuist Verhuisformulieren ingesloten DE BRUSSELSE REGULATOR VOOR ENERGIE 03 INHOUD 1 Te volgen procedures bij verhuis 1. Te volgen procedures

Nadere informatie

Persmededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

Persmededeling van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Persmededeling

Nadere informatie

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België Jaar 2007 Marktstatistieken www.creg.be www.cwape.be www.brugel.be www.vreg.be 8/17 I. MARKTAANDELEN VAN DE ACTIEVE ELEKTRICITEITSLEVERANCIERS

Nadere informatie

ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT

ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT - - - overzicht jongste 6 maanden met vergelijking tov duurste/goedkoopste product op de Belgische

Nadere informatie

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België Jaar 2004 Persbericht www.creg.be www.cwape.be www.ibgebim.be www.vreg.be 1/14 Samenwerking tussen de vier Belgische energieregulatoren

Nadere informatie

Rapport van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 8 augustus 2006

Rapport van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 8 augustus 2006 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 79 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Rapport

Nadere informatie

Groepsaankoop 100% groene energie 2 de editie Samen op weg naar goedkopere groene energie Inga Verhaert

Groepsaankoop 100% groene energie 2 de editie Samen op weg naar goedkopere groene energie Inga Verhaert Groepsaankoop 100% groene energie 2 de editie Samen op weg naar goedkopere groene energie Inga Verhaert Samenaankoop 2 de editie Waarom? nog steeds onevenwicht op de markt energie nog steeds duurder dan

Nadere informatie

ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT

ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT - - - overzicht jongste 6 maanden met vergelijking tov duurste/goedkoopste product op de Belgische

Nadere informatie

ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT

ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT ENERGIEPRIJZEN VOOR DE RESIDENTIELE CONSUMENT VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT - - - overzicht jongste 6 maanden met vergelijking tov duurste/goedkoopste product op de Belgische

Nadere informatie

ENERGIEPRIJZEN VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS VOOR KMO S EN ZELFSTANDIGEN PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT

ENERGIEPRIJZEN VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS VOOR KMO S EN ZELFSTANDIGEN PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT ENERGIEPRIJZEN VAN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS VOOR KMO S EN ZELFSTANDIGEN PER LEVERANCIER EN PER PRODUCT - - - overzicht jongste 6 maanden met vergelijking tov duurste/goedkoopste product op de Belgische

Nadere informatie

WOORD VOORAF... v. Tom Schoors en Didier Pacquée... 1

WOORD VOORAF... v. Tom Schoors en Didier Pacquée... 1 WOORD VOORAF........................................................... v HET FEDERALE ENERGIERECHT IN 2009: Overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen Tom Schoors en Didier Pacquée...........................................

Nadere informatie

Handleiding V-TEST P 1

Handleiding V-TEST P 1 Handleiding V-TEST P 1 P 2 Inhoud 1. Wat is de V-TEST? P3 1.1 Algemeen p3 1.2 Wat kan u niet met de V-TEST? P3 2. Doe de V-TEST! P4 3. De V-TEST online uitvoeren in slechts 5 stappen p4 3.1 Neem uw afrekening

Nadere informatie

Distributienettarieven 20/12/2016

Distributienettarieven 20/12/2016 Distributienettarieven 2017 20/12/2016 Agenda Samenstelling energiefactuur Wat zijn distributienettarieven? Tariefproces Vergelijking distributienettarieven 2016-2017 Verklaring evolutie Waar vindt u de

Nadere informatie

Wil u ook een lagere energiefactuur?

Wil u ook een lagere energiefactuur? Wil u ook een lagere energiefactuur? Van energieleverancier veranderen is niet moeilijk U hebt de V-TEST gedaan en wil van energieleverancier veranderen? Da s heel eenvoudig en kosteloos. U moet enkel

Nadere informatie

van 31 augustus 2006

van 31 augustus 2006 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 79 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Persmededeling

Nadere informatie

Marktrapport mei 2017

Marktrapport mei 2017 Marktrapport 2016 11 mei 2017 Marktinformatie Maandelijkse update marktstatistieken op website Marktrapport Certificatenmarktrapport Marktmonitor - enquêteresultaten Doel = transparantie Evolutie van de

Nadere informatie

Gas en elektriciteit :

Gas en elektriciteit : Gas en elektriciteit : in 2007 hebt u de keuze! Wat u moet weten om uw leverancier te kiezen www.brugel.be Wat verandert er in 2007? Hoe vergelijk ik de offertes? Wanneer u boodschappen doet, gaat u naar

Nadere informatie

Gas en elektriciteit de nieuwe regels van de markt voor particulieren

Gas en elektriciteit de nieuwe regels van de markt voor particulieren Commissie voor de regulering van de energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Gas en elektriciteit de nieuwe regels van de markt voor particulieren www.brugel.be Vrijmaking In januari 2007 werd de

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over het energieovernamedocument

Veelgestelde vragen over het energieovernamedocument Veelgestelde vragen over het energieovernamedocument 1. Wat is een energieovernamedocument? Een document dat wordt ingevuld als iemand de levering van elektriciteit en/of aardgas overneemt in een bepaalde

Nadere informatie

Gas - Elektriciteit Durf vergelijken!

Gas - Elektriciteit Durf vergelijken! Gas - Elektriciteit Durf vergelijken! In het kader van de opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, die erin bestaat de voorwaarden te scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige

Nadere informatie

Voorstelling van BRUGEL over de werking van de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt

Voorstelling van BRUGEL over de werking van de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt Voorstelling van BRUGEL over de werking van de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt Marie-Pierre Fauconnier, Voorzitster van de Raad van bestuur 29/09/2008 Presentatie parlement 30 sept. 2008 1 Voorstelling

Nadere informatie

Voorwoord. Zuinig omspringen met energie 3. Beste lezer

Voorwoord. Zuinig omspringen met energie 3. Beste lezer Voorwoord Beste lezer Zuinig omspringen met energie, het loont echt wel de moeite! Met de huidige hoge energieprijzen kan je heel wat euro s besparen. Het OCMW voert al geruime tijd binnenshuis een zuinig

Nadere informatie

De waarde van stadswarmte. Hoe komt de prijs tot stand?

De waarde van stadswarmte. Hoe komt de prijs tot stand? De waarde van stadswarmte Hoe komt de prijs tot stand? De waarde van stadswarmte 3 Hoe komt de prijs tot stand? De energierekening is voor vrijwel iedereen een belangrijk onderdeel van de maandelijkse

Nadere informatie

uw voorschotfactuur onder de loep raadpleeg hieronder de details van uw factuur

uw voorschotfactuur onder de loep raadpleeg hieronder de details van uw factuur uw voorschotfactuur onder de loep raadpleeg hieronder de details van uw factuur eenvoud in energie eni.be Uw eni-factuur toont u in één oogopslag wat u precies betaalt en waarvoor. Welke informatie vindt

Nadere informatie

betreffende de bestrijding van energiearmoede

betreffende de bestrijding van energiearmoede stuk ingediend op 738 (2010-2011) Nr. 1 25 oktober 2010 (2010-2011) Voorstel van resolutie van de heren Bart Martens en Carl Decaluwe, de dames Liesbeth Homans, Else De Wachter en Cindy Franssen, de heer

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 januari 2006

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 januari 2006 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 79 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Beslissing

Nadere informatie

Studiedag water & energie. 4 december 2017

Studiedag water & energie. 4 december 2017 Studiedag water & energie 4 december 2017 Doelstelling Kwetsbare energieafnemers kennen niet altijd hun rechten Kiezen vaak niet de goedkoopste leverancier Weten niet hoe de bescherming tegen afsluiting

Nadere informatie

Memorandum. Vlaamse verkiezingen 2019

Memorandum. Vlaamse verkiezingen 2019 Memorandum Vlaamse verkiezingen 2019 Missie: De VREG is de onafhankelijke autoriteit van de energiemarkt in Vlaanderen: we reguleren, controleren, informeren en adviseren. Visie: Het energiesysteem is

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL. WOORD VOORAF... v RECENTE ONTWIKKELINGEN IN HET EUROPEES ENERGIEBELEID EN -RECHT JAN GEKIERE...1. Inleiding...1

INHOUDSTAFEL. WOORD VOORAF... v RECENTE ONTWIKKELINGEN IN HET EUROPEES ENERGIEBELEID EN -RECHT JAN GEKIERE...1. Inleiding...1 INHOUDSTAFEL WOORD VOORAF... v RECENTE ONTWIKKELINGEN IN HET EUROPEES ENERGIEBELEID EN -RECHT JAN GEKIERE...1 Inleiding...1 Hoofdstuk 1. De nieuwe Europese energiewetgeving...2 Afdeling 1. De richtlijnen

Nadere informatie

Beschermde klanten. Handleiding ten behoeve van de sociale spelers

Beschermde klanten. Handleiding ten behoeve van de sociale spelers Beschermde klanten Handleiding ten behoeve van de sociale spelers Inhoudstafel Het statuut beschermde klant... p. 4 Wie kan als beschermde klant erkend worden?... p. 4 Hoe wordt iemand beschermde klant?...

Nadere informatie

Men gebruikt steeds meer windenergie in Nederland. Er wordt steeds meer windenergie gebruikt in Nederland.

Men gebruikt steeds meer windenergie in Nederland. Er wordt steeds meer windenergie gebruikt in Nederland. Herhalingsoefeningen De sprong, thema 8 Vocabulaire Oefening 1 Vul het goede woord in. Verander de vorm als dat nodig is. Kies uit: bewegen, bijdragen aan, biologisch, duurzaam, energiebronnen, energierekening,

Nadere informatie

Marktrapport mei 2016

Marktrapport mei 2016 Marktrapport 2015 9 mei 2016 VREG marktanalyses Maandelijkse update marktstatistieken op website Marktrapport Certificatenmarktrapport Marktmonitor - enquêteresultaten Evolutie van de energiemarkt in Vlaanderen

Nadere informatie

MARKTGEGEVENS ELEKTRICITEIT 2006: MARKTAANDELEN ACTIEVE LEVERANCIERS

MARKTGEGEVENS ELEKTRICITEIT 2006: MARKTAANDELEN ACTIEVE LEVERANCIERS MARKTGEGEVENS ELEKTRICITEIT : MARKTAANDELEN ACTIEVE LEVERANCIERS Sinds januari 2004 bevraagt de VREG maandelijks de netbeheerders m.b.t. het aantal toegangspunten per leverancier, opgesplitst naar telegelezen/niettelegelezen

Nadere informatie

Rapport van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 23 maart 2010

Rapport van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 23 maart 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20, bus 19 1000 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web:

Nadere informatie

Stappenplan voor een aansluiting van een eengezinswoning

Stappenplan voor een aansluiting van een eengezinswoning Stappenplan voor een aansluiting van een eengezinswoning Beste klant Wanneer je bouwt of verbouwt, kom je misschien op onbekend terrein terecht. Hierna vind je tips en richtlijnen om de aansluiting(en)

Nadere informatie

Huren. Als je een eigen woning of appartement gaat huren

Huren. Als je een eigen woning of appartement gaat huren Huren Als je een eigen woning of appartement gaat huren Alles over huren en een huurcontract Huurdersbond www.huurdersbond.be Wetswinkels tel. 070 22 58 88 www.dewetswinkel.be Samenhuizen vzw tel. 0489

Nadere informatie

Gas & elektriciteit DURF VERGELIJKEN FAQ. FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Energie Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel

Gas & elektriciteit DURF VERGELIJKEN FAQ. FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Energie Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel Gas & elektriciteit DURF VERGELIJKEN FAQ FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Energie Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel Inhoud 1. Wat is een regulator?... 3 2. Wat is een

Nadere informatie

Energiefactuur niet gedaald

Energiefactuur niet gedaald GAS- EN ELEKTRICITEITSTARIEVEN Energiefactuur niet gedaald K. Depoorter en V. Labarre Een vrijgemaakte markt zou een daling van het totaalbedrag op uw energiefactuur met zich mee moeten brengen. Helaas

Nadere informatie

Handleiding V-test VREG. vreg.be. uw gids op de energiemarkt

Handleiding V-test VREG. vreg.be. uw gids op de energiemarkt Handleiding V-test VREG vreg.be uw gids op de energiemarkt 1 Inhoud 1. Wat is de V-test? p2 1.1. Algemeen p2 1.2. Wat kan niet met de V-test? p2 2. De V-test is er voor gezinnen én kleine bedrijven. p2

Nadere informatie