WIJ ZIJN NIET ZO SNEL VAN ONS STUK

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WIJ ZIJN NIET ZO SNEL VAN ONS STUK"

Transcriptie

1 Relatiemagazine van de Christelijke Hogeschool Ede Februari 2011 nr. 8 WIJ ZIJN NIET ZO SNEL VAN ONS STUK Thema: in Balans i Van verslaafde tot zorgmanager i De zin en onzin van coaching i André Rouvoet over zijn balans i Is burgerschap een taak van de school? i

2 De Christelijke Hogeschool Ede (CHE) is een protestants christelijke hogeschool op gereformeerde grondslag. De CHE heeft tien opleidingen, 4200 studenten en 425 medewerkers. Daarnaast biedt de CHE cursussen, trainingen, advies en onderzoek aan via CHE-Transfer. IN BALANS Christelijke Hogeschool Ede Oude Kerkweg JS Ede Telefoon: Gezondheidszorg Verpleegkunde Educatie Leraar Basisonderwijs Theologie Godsdienst Pastoraal werk Leraar Godsdienst / Levensbeschouwing Mens & Organisatie Management economie & Recht Personeel & Arbeid Journalistiek & Communicatie Journalistiek Communicatie Sociale Studies Maatschappelijk werk & Dienstverlening sociaal Pedagogische Hulpverlening enkele jaren geleden stond in één van de vele, vaak interessante, publicaties van het sociaal en Cultureel Planbureau dat wij in onze tijd te kampen hebben met vijf i s, respectievelijk internationalisering, individualisering, informatisering, informalisering en intensivering. Met name die laatste twee waren voor mij eyeopeners. ik wijs nu vooral op de laatste: intensivering. Velen van u zullen met mij aan den lijve ervaren dat wij in een intensieve tijd leven, die veel energie vergt en onrust creëert. De werkomgeving is voortdurend aan verandering onderhevig, vaste maatschappelijke patronen en instituties brokkelen in hoog tempo af, de moderne informatie- en communicatie-technieken leggen groot beslag op onze aandacht en tijd, werk en privé lopen (vooral door ) steeds meer door elkaar heen, vele mensen klagen over moeheid, werkdruk, enzovoorts. Deze dingen gaan ons als CHe niet voorbij. Ook in mijn functie ervaar ik het sterk: het is intensief werk, waarin slechts weinig momenten van rust en contemplatie voorkomen. we voelen ons wel eens vermoeid en belast, een gevoelen dat Jezus al bij zijn omstanders constateerde. De cumulatie van taken en rollen die je hebt, op het werk, thuis, in de kerk, in de sociale sfeer, valt soms zwaar. Ook de jonge generatie ervaart dit wel eens. Hoe houdt een mens balans? Misschien ligt hierin een grote verantwoordelijkheid voor ons als christelijke hogeschool, in de wijze waarop wij ons onderwijs inrichten, maar ook in de manier waarop wij ons werk doen. Zei Jezus zelf immers niet: komt tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en ik zal u rust geven? Misschien dat dit nummer van ons mooie magazine en de scherpdag op 9 april u en mij kan helpen dit woord van Jezus vlees te laten worden in ons leven. Dr. Kees Boele Voorzitter College van Bestuur Christelijke Hogeschool ede 2

3 5 CHE overtuigend anders 4 identiteit uitgereikt aan minister donner die zaterdag ook aanwezig was. Signaal aan de samenleving? Is dat niet hoogdravend voor een protestants onderonsje waar zelfs niet alle genodigden kwamen vanwege de onderlinge geschillen van vierhonderd jaar geleden? absoluut niet. de signaaltekst is een samenvattend document om het geloof van de aanwezigen handen en voeten te geven en dat in eerste instantie gericht is op alle uitgenodigde kerkelijke gezindten en daarna op de samenleving als geheel. Ook op de weggebleven remonstranten voor wie dordrecht nog steeds pijn doet. de signaaltekst motiveert mij sterk om anderen uit te dagen het overbruggende gesprek aan te gaan. We moeten niet de verschillen benadrukken maar de overeenkomsten. die verschillen komen in een later stadium wel. Een toekomstige samenwerking is noodzaak? Ja, want de kerken worden kleiner en willen ze overleven dan zullen ze toch meer moeten samenwerken. de onderlinge herkenning belooft ook veel goeds. een toekomstige samenwerking is in zicht. Is daarmee het hoofddoel van de nationale synode bereikt? Voor mij wel. de leden van de verschillende kerkgenootschappen hebben openhartig met elkaar over hun geloof gepraat. de eerste stap naar verbondenheid is gezet. ik hoop dat deze dag positieve publiciteit oplevert voor het geloof en dat het ergens een verschil zal maken. de signaaltekst is een vertrekpunt voor een geïnspireerde en constructieve aanpak. Kijk voor de volledige signaaltekst op Willen kerken overleven dan moeten ze meer samenwerken dordrecht heeft voor protestanten een bijzondere klank. Hier werden vier eeuwen geleden de dordtse Leerregels opgesteld, nog steeds de basis voor veel gereformeerde kerkgenootschappen. Op 10 en 11 december 2010 togen vertegenwoordigers van vrijwel alle protestantse kerken naar het huidige dordrecht voor een eigentijdse nationale synode. Werd in 1619 door een uitspraak over het ware geloof een wig gedreven tussen twee stromingen, anno 2010 is het doel het versplinterde protestantse beeld een halt toe te roepen door verbindende bruggen te bouwen. Je moet één van de jongste deelnemers zijn. Hoe ben je ertoe gekomen mee te doen? Van mijn praktijkbegeleider kreeg ik de vraag of ik deel wilde uitmaken van de afvaardiging van de nederlands Gereformeerde Kerk op de nationale synode. Ze waren vooral op zoek naar mensen die actief zijn in een missionaire of diaconale context. Het leek mij natuurlijk een unieke ervaring om met 500 mensen na te denken over het getuigenis van de kerk naar buiten. Bovendien was het een mooie kans om te werken aan mijn missionair-diaconale competentie. Qua voorbereiding was er weinig te doen, het ging meer om instelling en houding. Zat je aan tafel met mensen van de Nederlands Gereformeerde Kerk? nee. Van elke protestantse kerk waren er 25 afgevaardigden en van de PKn vijfenzeventig. We zaten in willekeurige groepjes van vijftien mensen aan tafel en in verschillende subgroepjes hielden we een geloofsgesprek. dat waren persoonlijke gesprekken. Op vrijdag spraken we over wat het geloof voor een ieder betekent en op zaterdag over hoe we dat geloof vorm kunnen geven in onze samenleving. de resultaten werden in een grotere groep gepresenteerd. Wat was het mooiste moment voor jou? de geloofsgesprekken waren boven verwachting intens. Het meest opmerkelijke was dat al die mensen van verschillende kerkgezindten, van evangelisch tot streng gereformeerd, overtuigd waren van de zekerheid dat Jezus voor hen was gestorven. dat Jezus de Heer is, de kern van alles. dat iedereen die zekerheid benadrukte, was het punt van openbaring voor mij. Wat gebeurt er met de uitkomsten van de geloofsgesprekken? uit die gesprekken is een uiteindelijke signaaltekst aan de samenleving geformuleerd die is Het getuigenis van de kerk naar buiten gaat een steeds grotere rol spelen. ik wil daar ook mijn steentje aan bijdragen door actief mijn geloof uit te dragen tijdens de nationale synode debbie den Boer (20) studeert Godsdienst Pastoraal Werk (minor missionair-diaconaal werk) aan de che. tijdens de nationale synode liet zij in dordrecht haar stem horen. De onderlinge herkenning belooft veel goeds. Een toekomstige samenwerking is in zicht. Debbie den Boer op de Nationale Synode 2010 Vrije wil versus voorbeschikking De door de Staten-Generaal opgeroepen Nationale Synode duurde van 13 november 1618 tot 29 mei Doel was het oplossen van een geschil tussen remonstranten en contra-remonstranten. Beide geloven in de uitverkiezing maar volgens remonstranten is de wil van de mens in staat het geloof aan te nemen of te verwerpen en volgens contraremonstranten is de voorbeschikking van God bepalend voor het geloof en niet de menselijke wil. De interpretatie van de remonstranten werd te licht bevonden. Het ware geloof werd verwoord in de Dordtse Leerregels (Vijf Artikelen tegen de Remonstranten). Ook werd de Dordste Kerkorde aangenomen en gaf de Synode het startsein tot een nieuwe vertaling van de Bijbel in het Nederlands, de Statenvertaling van SCHERPDAG 2011 BEZINNERSGELUK 19 CHE overtuigend anders 18 Van verslaafde tot zorgmanager, Martijn Frans en De Burcht Zorg Dit is mijn roeping Martijn frans (39) is als bestuurder en zorgmanager van stichting de Burcht Zorg in hartje utrecht verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van verslaafde mannen. Hiervoor stuurt hij een team van begeleiders aan. Zijn leven zag er ooit anders uit. Dakloos Martijn: de balans in mijn leven was op een gegeven moment ver te zoeken. ik was boos op iedereen en alles en voelde een zware onvrede. ik dacht dat ik me met drugs beter voelde. Vanaf mijn pubertijd tot mijn 28e was ik verslaafd. dakloos sliep ik jarenlang op straat of in een nachtopvang en hing overdag rond en scoorde mijn drugs. Verschillende malen heb ik geprobeerd eruit te stappen door een min of meer regulier leven te leiden en een kamer te huren, maar steeds weer belandde ik op straat. uiteindelijk hoorde ik bij het Leger des Heils in rotterdam een evangelist vertellen over de Burcht Zorg in utrecht. Het geschetste beeld en de strakke regels trokken mij aan. dat klonk mij als muziek in de oren. als je eruit wil stappen, kun je het. Acceptatie deze keer maakte Martijn een keus die zijn verdere leven sterk zou beïnvloeden en vormgeven. Martijn: ik was er duidelijk klaar voor en net zo belangrijk, tussen de Burcht Zorg en ik klikte het. dat is belangrijk. Veel verslaafden haken af bij afkickprogramma s omdat het niet klikt tussen de instelling en henzelf. elke instantie heeft haar eigen signatuur en stelsel van voorwaarden en regels. Bovendien is afkicken een complex geheel: je bent een gevangene van jezelf. Bij de Burcht Zorg volgde ik een intern afkickprogramma van twee jaar. dat lukte en ook mijn onvrede verdween en maakte plaats voor liefde en acceptatie. Omdat de sfeer mij enorm aansprak, kreeg ik de mogelijkheid bij de stichting te blijven wonen en mee te werken aan het dagelijkse programma. in de loop der jaren vervulde ik diverse baantjes binnen de stichting, zoals de administratie van de opvang. uiteindelijk ben ik de verslaafden in het programma gaan begeleiden. tien jaar na mijn intake bij de Burcht Zorg geef ik leiding aan de mannenopvang. Dubbele diagnostiek Onze opvang herbergt veel verslaafden met een dubbele diagnostiek, ze hebben één of meerdere verslavingen en gaan gebukt onder een behoorlijke psychiatrische problematiek. totdat zij hier kwamen speelde hun leven zich af op straat. Bij de Burcht Zorg kunnen ze beschermd werken aan een leven in balans. deze mensen kiezen bewust voor onze instantie. Zij weten hoe hier de zaak in elkaar steekt, dus ook dat je openstaat voor geloof. dat is het kenmerkende van de Burcht Zorg, de kracht van het evangelie en de relatie met God staan centraal. en geloof me, geloof alleen is mooi maar niet voldoende. Veel energie moet ook komen uit de wilskracht van de deelnemers en uit de aanpakmentaliteit en de ontferming van de medewerkers van de Burcht Zorg. Geen subsidie natuurlijk ben ik een ervaringsdeskundige, maar om de stichting uit te bouwen tot een reguliere hulpverleningsinstantie komt er nog veel meer bij kijken. sinds de oprichting door rob en Maudi de Boer begin jaren negentig, krijgt de Burcht Zorg geen cent subsidie. Wel zijn we onderaannemer van een thuiszorgorganisatie. Onlangs hebben we het HKZ-keurmerk van de stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector behaald, een eis voor instellingen in de geestelijke gezondheidszorg en dat een basisgarantie biedt voor kwaliteit. Bovendien zijn we plannen aan het ontwikkelen voor een vrouwenopvang en een nieuw pand met meer mogelijkheden voor wonen onder begeleiding want als een pas afgekickte alleen op een kamer zit en alles zit even tegen de verleidingen liggen op de loer. Roeping een verdere stap in de richting van professionalisering is mijn deelname aan het evc-traject bij de che. Met het erkennen van door mij verworven competenties wil ik het diploma sociaal Pedagogische Hulpverlening langs de duale weg behalen. Goed voor de Burcht Zorg maar ook heel goed voor mijn persoonlijke groei. en wat betreft mijn persoonlijke leven, ik woon hier in het pand met mijn vrouw en drie kinderen. Mijn vrouw leerde ik zeven jaar geleden kennen toen zij hier in de vrouwenopvang zat. Zij is nu verpleegkundige en ook hier werkzaam. de Burcht Zorg is mijn roeping. die roeping vormt de kracht van mijn werk en leven. de Burcht zorg is mijn leven. Jarenlang leefde ik op de straat op coke, speed en pillen. nu ben ik zorgmanager bij een hulpinstantie die verslaafden opvangt en laat afkicken. dat de balans van het leven naar verschillende kanten kan doorslaan, ondervond Martijn frans aan levenden lijve. Afkicken een complex geheel: je bent een gevangene van jezelf. LeVen in BaLans Wat is EVC? EVC (Erkennen Verworven Competenties) levert een beeld op van talenten, kennis en vaardigheden in beroepsperspectief. Kortom, een onmisbaar hulpmiddel om kwaliteiten in kaart te brengen. EVC is bedoeld voor mensen die op een hoger niveau functioneren dan hun laatst behaalde diploma en voor mensen van wie de talenten nog niet eerder zijn erkend met een certificaat of diploma. /evc 18 SCHERPDAG 2011 BEZINNERSGELUK 12 CHE overtuigend anders 13 > in het derde jaar van haar opleiding aan de che koos Wilma voor een afstudeerstage in het speciaal basisonderwijs. Het gezin is de mooiste plek voor een kind. Maar in het speciaal onderwijs ontmoette ik veel gezinnen met problemen. dat beïnvloedt het gedrag van de kinderen. Wilma werkte zes jaar in het speciaal basisonderwijs. Ze bouwde haar uren af toen ze zelf een gezin kreeg. er ontstond tijd en ruimte voor een nieuwe uitdaging. Met Machiel bezocht ze een oriëntatieavond van Kinderdorp de Glind, waar gezinsouders werden gezocht. Soft ik vind de hulpverlening soms erg soft, bekent Machiel. Hij werkt al jaren als accountmanager bij een bank. Het taaltje, de manier waarop dingen worden aangepakt. Of niet worden aangepakt. ik moet er nog steeds aan wennen. Maar over het gezinshuis was Machiel meteen enthousiast. Misschien nog meer dan Wilma, die zich realiseerde hoe groot de overgang zou zijn. de voorbereidingscursus, de verhuizing naar een groot gezinshuis in de Glind, het wennen... Het is bijna vier jaar geleden. Machiel en Wilma leven nu in de dagelijkse hectiek van een gezin met drie eigen zoontjes van 1, 4, en 6 jaar, twee opgenomen meiden van 13 en 12 jaar en twee opgenomen jongens van 12 en 10 jaar. Wilma is in dienst van de jeugdzorgorganisatie LsGrentray-Joozt die de gezinshuizen in de Glind beheert. Machiel is vrijwilliger. Machiel: een gezinshuis is een tussenvorm. Het zit tussen een normaal gezin met pleegkinderen en een leefgroep in. in een leefgroep wisselen begeleiders elkaar af. Wij wonen en werken in het dorp de Glind met ons eigen gezin en de opgenomen kinderen. Voor hen is er zorg en ondersteuning vanuit LsG-rentray-Joozt. Gedoe-dagen Machiel heeft naast het gezinsouderschap een 36-urige baan bij de bank. Op woensdag is hij thuis. Wilma: ik ben blij als Machiel op de andere dagen om uur fris binnenkomt en het kan overnemen. Zeker als ik een dag heb gehad met veel gedoe. Met gedoe bedoelt ze niet de onafgebroken stroom was of huishoudelijk werk in een gezin van negen personen. Van die dagen dat alles samenvalt: kinderen die flippen, veel afspraken voor hen aflopen en daar bovenop alle telefoontjes van voogden, ouders, of instellingen afhandelen. Het hectische gezins leven van de familie Kamerbeek We zijn niet zo snel van ons stuk te krijgen Zijn ouders belangrijk in de hulpverlening aan hun kinderen? Dat is een vraag die veel hulpverleners met ja beantwoorden. Maar hóe ze die ouders zo goed mogelijk betrekken in de hulp, dat is een ander hoofdstuk, vertelt Martine Noordegraaf, lector van het lectoraat Jeugd en Gezin. Het ontwikkelen van de beste handelwijze in het betrekken van ouders in de hulpverlening aan jonge adolescenten is een van de onderzoeksterreinen van het lectoraat Jeugd en Gezin. Het lectoraat van Sociale Studies, dat in 2009 werd opgericht, bestaat uit een lector en vier leden. Ze richten zich samen op het brede werkveld van de psychosociale hulpverlening aan Jeugd en Gezin. Lectoraat Jeugd en Gezin > Ik vind de hulpverlening soms erg soft, bekent Machiel. Het taaltje, de manier waarop dingen worden aangepakt. Of niet worden aangepakt. al tijdens mijn Pabo-opleiding merkte ik dat het kind zélf mij meer interesseerde dan het lesgeven. Met echtgenoot Machiel (33) runt Wilma Kamerbeek (31) een gezinshuis in kinderdorp de Glind. samen dragen ze zorg voor zeven kinderen. coverstory in BaLans SCHERPDAG 2011 BEZINNERSGELUK CHE overtuigend anders B A W overtuigend anders Zo n 2000 coaches zijn aangesloten bij de beroepsverenigingen nobco en st!r. de nobco hanteert de volgende definitie van coaching: een gestructureerd en doelgericht proces, waarbij de coach op interactieve wijze de gecoachte aanzet tot effectief gedrag door bewustwording en persoonlijke groei; vergroten van zelfvertrouwen en het exploreren, ontwikkelen en toepassen van eigen mogelijkheden. de gecoachte kan ook een team zijn dat als eenheid wordt gecoacht. de Beroepsverenigingen voor coaches houden bij of de aangesloten leden beschikken over de juiste opleiding en ervaring. Ook het naleven van de ethische code is een must. Wat is coaching? Catharina Holtland (30) volgde haar opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en haar managementopleiding bij de CHE. Als unitmanager beschermd wonen en woonbegeleiding bij De Wending (onderdeel van het Leger de Heils) geeft ze leiding aan vijfentwintig medewerkers. Waarom heb je geen coach? in coaching gaat het meestal om een-op-een begeleiding, bij intervisie bespreek je met gelijken de situaties waar je op het werk tegenaan loopt. Met vijf mede-unitmanagers van het Leger des Heils neem ik iedere vier weken deel aan een intervisiegesprek, onder leiding van een coach van de che. Die intervisie wordt van bovenaf opgelegd? Ja, het Leger des Heils besluit dat wij als unitmanagers intervisie hebben. Maar het is daardoor niet minder van waarde voor mij. Het is met je eigen collega s. Denk je nooit eens: daar heb je hem/haar weer met dit probleem? nee, misschien scheelt het dat ik het goed met mijn collega-managers kan vinden. ik vind dat ik van ze kan leren. Moet je met ze op kunnen schieten om samen intervisie te hebben? Het helpt wel. en als er belemmeringen zijn, zou ik die als eerste bespreekbaar maken. storingen hebben voorrang, dat is een van de regels die we vooraf met onze che-coach hebben afgesproken. Zit mij iets dwars, en dat kan ook een gebeurtenis zijn die zich net voor de intervisie heeft afgespeeld, dan spreken we daarover eerst. Nooit in de verleiding geweest om toneel te spelen, omdat je het achterste van je tong niet wilt laten zien? Wie toneel speelt haalt uit intervisie niet het effect dat het kan hebben. Je haalt uit de gesprekken wat je er inbrengt. Je vraagt advies aan je eigen collega s en dat helpt jezelf beslissingen te nemen. Ook de coach heeft inbreng. Noem eens een onderwerp dat jezelf hebt ingebracht? een situatie waarin een van mijn medewerkers verliefd werd op een cliënt. Wat is dan de juiste weg. Mijn collega s en coach hebben me daarin heel goed geadviseerd. Waarom niet je sores bespreken met goede vrienden? ik stap mijn intervisie-sessies zakelijk in. ik wil binnen de gestelde tijd met een goed advies de deur uitgaan. (Lachend:) tegen vrienden zou ik eerder aan gaan zeuren. Is intervisie typisch iets voor hulpverleners? toen ik die vraag met een financiële collega besprak gaf die aan dat zijn medewerkers alleen over enen en nullen kunnen praten. Het is waar dat je in de hulpverlening al in je opleiding begint met te leren reflecteren. Maar het is nooit te laat om ermee te beginnen. Ook voor mij lag er in het begin een drempel. Stuur je jouw medewerkers wel eens naar een coach? dat heb ik twee keer gedaan. ik ga vooraf na wat de coach te bieden heeft en wat de doelstellingen worden. ik vind dat er een oerwoud aan coaches begint te ontstaan. Mag ik het oneerbiedig zeggen? te veel mensen denken te snel dat zij goed zijn in het begeleiden van anderen. dat je het zelf denkt, wil nog niet zeggen dat je het ook kunt. Omdat coaching geen beschermd beroep is kun je wel aan de slag. In intervisie een doorgaand proces? ik heb nu zes sessies en die zullen we afsluiten met een evaluatie. Waarschijnlijk komt er dan volgend jaar weer een sessie. ik sta er open voor! Allemaal in balans: lang leve de coach Hoeveel coaches telt Nederland? Beroepsverenigingen houden het aantal rond de maar niemand weet het precies. Het beroep van coach is namelijk niet beschermd. In Nederland zijn naar schatting 50 instanties waar een opleiding tot coach kan worden gevolgd. De CHE biedt een door beroepsvereniging St!r erkende opleiding. In de praktijk: intervisie bij het Leger des Heils Begeleidingstrajecten vanuit de che aangeboden van twee dagen waarna er ook als coach geregistreerd kan worden. de opleiding supervisie en coaching vormt bovendien de eerste fase van de Master Begeleidingskunde. deze Master is momenteel in ontwikkeling voor zover deze nog niet klaar is kan er een Mastertraject gevolgd worden bij de Haagse Hogeschool. de che biedt coaching aan voor professionals, bedrijven en instellingen in diverse sectoren. als communicatieprofessional kun je bijvoorbeeld terecht bij transfer Journalistiek & communicatie (zie pagina 39). Meer informatie: /transfer (sociale studies). Wat we bieden Supervisie: een supervisietraject bestaat uit 10 bijeenkomsten en 1 intakegesprek. Coaching Wij bieden coachingstrajecten aan, waarin met de opdrachtgever en de gecoachte duidelijke doelen worden opgesteld. We beginnen altijd met een intakegesprek en vijf daaropvolgende gesprekken. na deze trits van zes kijken we gezamenlijk of een verlenging van het traject nodig is. Intervisie intervisie vindt in groepen plaats en leidt tot professionelere medewerkers. Jaarlijks realiseren wij bij vele instellingen binnen en buiten de welzijnssector intervisietrajecten. Het betreft dan vooral begeleide intervisietrajecten die uitlopen op een zelfstandig traject. Het eigene van supervisie en coaching en andere vormen van begeleiding aan de che is dat dit gebeurt vanuit een persoonlijke benadering die past bij onze christelijke visie op mensen. We zijn gedreven door de overtuiging, dat leren in relaties plaatsvindt. u kunt van ons een hoge kwaliteit in de verschillende begeleidingsvormen verwachten. Opleidingen sinds 2003 wordt de Post-hbo opleiding supervisie en coaching gegeven aan de christelijke Hogeschool ede. supervisoren worden opgeleid om professionals begeleiding te geven in het complexer wordende beroep. deze professionele begeleiding is persoonlijk, mensgericht, beroepsgericht en methodisch en sluit aan bij de individuele vraag van de beroepskracht. de nadruk ligt op supervisie, maar hiernaast wordt er ook veel aandacht besteed aan coaching en andere begeleidingsvormen. er word in aanvulling van de opleiding ook een applicatiecursus anne Pals, docent agogische Vaardigheden, supervisor en begeleidingskundige aan de che, ziet de groei van het aantal coaches gemoedelijk aan. iedereen mag zich vestigen als zelfstandig coach. een serieuze coach, eentje met een goede opleiding en een dosis ervaring, registreert zich bij de beroepsgroepen nobco of st!r, die strikte toelatingseisen hanteren. Veel coaches komen niet verder dan te roepen dat ze graag mensen verder helpen. een goede coach is eerlijk en helpt mensen hun kwaliteiten zelf ontdekken én ontwikkelen. en besluit soms mensen niet verder te helpen. Het vooruitgangsgeloof, dat alles haalbaar moet zijn, daar heb ik niet veel mee. de werkelijkheid is echt weerbarstiger dan velen denken. soms is het beter dat een coach iemand helpt te durven stil te staan bij de eigen moeiten. Wanneer de coachee het daar langer en beter uit kan houden, is vluchten en compenserend gedrag minder nodig. dit kan weleens helpen de ontwikkeling te stimuleren Vertrouwd Ook het aanbod christelijke coaches groeit als kool. is er eigenlijk een verschil tussen een christelijke en een niet-christelijke coach? Pals vindt van wel: een christelijke coach geeft zijn klant een meerwaarde door vanuit die bepaalde overtuiging en een specifieke levenshouding te coachen. en daarbij hoef je heus niet altijd op God uit te komen. Vertrouwen is een belangrijke basis tussen coach en gecoachte. Voor een christen kan een christelijke coach vertrouwder voelen. Ruim aanbod Ook in coachland bewegen de verschillende werkvelden mee met de vraag en de trends in de maatschappij. Zo zie je dat identiteit en spiritualiteit, voorheen voorbehouden aan counseling, supervisie en pastoraat binnen coaching een steeds prominentere plaats krijgen. supervisie is oorspronkelijk meer gericht op de persoonlijkheid, coaching meer op iemands vaardigheden. Bij intervisie bieden professionals elkaar de mogelijkheid om van elkaar te leren. in (post) hbo-opleidingen, maar ook op de werkvloer biedt de che dankzij een groot netwerk van erkende deskundigen ondersteuning. Catharina Holtland (30) volgde haar opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en haar managementopleiding bij de CHE. Als unitmanager beschermd wonen en woonbegeleiding bij De Wending (onderdeel van het Leger de Heils) geeft ze leiding aan vijfentwintig medewerkers. Aan de opleidingen Supervisie & Coaching en Coaching en Mediation van de CHE zijn een groot aantal gekwalificeerde supervisoren, leersupervisoren en docenten supervisiekunde verbonden. Hun kennis en ervaring op het gebied supervisie, coaching en intervisie zet de CHE ook in voor individuele begeleidingsvormen of het begeleiden van teams. schrijf je in voor een gratis coachingsgesprek of loopbaanadvies op scherpdag.nl WerK in BaLans BEZINNERSGELUK DE BALANS TUSSEN LEVEN, WERKEN EN GELOOF GASTSPREKER ANDRE ROUVOET SCHERPDAG SCHERPDAG SCHERPDAG Leven werken geloof SCHERPDAG 2011 BEZINNERSGELUK CHE overtuigend anders Je moet zelf keuzes maken André Rouvoet over de balans in zijn leven U heeft vaak gezegd dat politiek voor u een roeping is. Is het vinden van je roeping een recept voor balans? nee, integendeel! achteraf bezien was de tijd vanaf de verkiezingscampagne 2006 tot en met de regeringsdeelname en het ministerschap - die eindigden op 14 oktober een periode waarin de politiek alles opslokte. daar betaal je een prijs voor. de drukte is overigens de enige schaduwzijde aan deze periode. ik wil zeker niet de indruk wekken dat ik geleden heb! Veel mensen zoeken naar hun roeping. Hoe weet u het zeker? Ja, hoe weet je dat jouw man of vrouw de ware is? ik heb het als leiding ervaren dat ik in de politiek ben terechtgekomen. ik heb zelf de keuze gemaakt, maar ik zie er ook Gods Hand in. Hij leidt de geschiedenis, maar je moet zelf beslissingen nemen. Kan God zonder mij? natuurlijk! Maar het is een keuze om daar waar je werkt, of dat nu het onderwijs of het bankwezen is, je in te zetten voor Zijn Koninkrijk. Welke prijs betaalt de omgeving? regeringsdeelname is een aanslag op je gezinsleven. Mijn vrouw en vijf kinderen hebben mij vaak moeten missen. er is geen moment rust, behalve in de zomervakantie. Het dagelijkse besef van verantwoordelijkheid voor ons land is zwaar. daar gaat je gedrag naar staan. ik was altijd een verwoed lezer. in de periode van regeringsdeelname kwam ik aan gewone literatuur niet meer toe. en nog ervaar ik niet de rust om dit op te pakken. dat ik mijn vrienden nog heb, is meer aan hun trouw te danken dan aan mijn aandacht en tijd voor hen. Staat de Blackberry nog aan op zondag? Het was een must in de periode dat ik minister en vicepremier was. Je moet bereikbaar zijn voor je medewerkers - denk aan situaties in de jeugdzorg - en als vicepremier in het landsbelang. toen ik merkte dat mijn Blackberry de eerste zondagen na 14 oktober jl.(toen het kabinet rutte was aangetreden, red.) nog aanstond heb ik dat teruggeschroefd. nu gaat pas op maandagochtend mijn Blackberry weer aan. de loodgietertassen met dossiers zijn wel altijd dicht gebleven op zondag. Ook in de regeringsperiode. ik wist, als ik die op zondag open dan is het einde zoek. de zondagen zijn voor kerkbezoek, het gezin en de kranten lezen. Zet het bekende Nederlanderschap de balans onder druk? Politiek kan je privéleven sterk binnendringen. Zeker als anderen de grenzen niet respecteren. Zoals fotografen met telelenzen in de bosjes als ik naar de kerk ging, doorgesnuffelde vuilniszakken, een hyvespagina die bedolven werd onder de persoonlijke dossiers die mensen bij jeugdzorg hebben. ik heb meegemaakt dat onbekende mensen op zaterdagavond om uur voor mijn deur stonden met hun verhaal. Je leert vanzelf afstand bewaren. en dingen van je af te laten glijden, zoals vileine columns. Maar voor het gezin kan het vervelend zijn. ik probeer hen altijd af te schermen, zij hebben recht op hun privacy. Vragen over mijn gezin laat ik meestal onbeantwoord. Op 9 april 2011 houdt de che de netwerkdag Bezinnersgeluk. een dag die in het teken staat van de vraag: Hoe creëer je balans tussen leven, werken en geloof? een van de sprekers is andré rouvoet, partijleider en tweede Kamerlid voor de christenunie en oudminister van Jeugd en Gezin in het kabinet Balkenende iv. Wat betekent balans voor hem op de terreinen leven, werken en geloof? Rouvoet spreekt op SCHERPdag Hoe gaat het nu met jou? Heb je direct de juiste balans gevonden tussen leven, werken en geloof? Of zoek je een evenwicht? En hoe staan jouw studiegenoten en gelijkgestemden er nu voor? Wat zijn jullie overeenkomsten en verschillen? Hoogste tijd dus voor een netwerkdag! Voor alle alumni en relaties De CHE schept hechte duurzame banden, verankerd in een gedeeld geloof, in een gedeelde visie op het leven en in een gedeelde passie voor het beroep. Waardevolle banden die opleiding en beroep overstijgen. De SCHERPdag is bij uitstek de dag om die banden aan te halen en te koesteren. Een dag vol waardevolle ontmoetingen en verfrissende energie. Dat ik mijn vrienden nog heb, is meer aan hun trouw te danken dan aan mijn aandacht en tijd voor hen. foto: Wikimedia che-relatie in BaLans Lees verder op pagina 26 column de woorden die je nu leest zijn herkenbaar dankzij de spaties die ertussen staan. Kijk maar eens naar de spaties. Je bent aan het einde van deze zin al 31 spaties tegengekomen. teksten zijn onleesbaar als er tussen de woorden geen spaties staan. een spatie is de ruimte tussen twee geschreven woorden. Het is een van de minst opvallende vormen van interpunctie. en ik denk dat je nog niet half weet hoe dankbaar je ervoor bent: heerlijk zijn ze, die spaties tussen al die woorden! teksten zouden anders een ondoordringbare letterbrij worden. deze column heeft daarom in elk geval ook als doel aan de spatie de waardering te geven die haar toekomt! Lof aan de spatie! dankzij de spaties bent u al tot hier gekomen. Het woord spatie komt van het Latijnse spatium dat ruimte betekent. We herkennen dat ook terug in het engelse space. en de vraag die ik je nu wil stellen is deze: Hoeveel spaties zijn er in jouw leven? Hoe zorg jij ervoor dat al je bezigheden worden omringd door spaties, door ruimtes waar je even adem kunt halen? Want zoals teksten onleesbaar worden als er tussen de woorden geen spaties staan, zo wordt ons bestaan onleefbaar als er geen spaties tussen onze activiteiten staan. als je balans in je leven wilt creëren, let dan op de spaties. Maak ruimte: ruimte waar je even adem haalt, ruimte waar de Geest kan waaien, ruimte waar je inspiratie opdoet. een spatie is: dat je even stil staat, even stil valt, even stil wordt. Zonder spaties wordt je leven onleefbaar. Jos douma Op vind je een digitale stilteruimte met de naam spatium spiritus : ruimte voor de Geest. Spatie dr. Jos Douma dr. Jos douma is predikant van de fonteinkerk te Haarlem Het evangelie dat geen rust brengt voor de opvattingen van anderen en die recht kunnen doen. Goossen vraagt zich af of dat idee wel geaccepteerd wordt in het werkveld. Ja, zegt Vierwind. Vanuit bredere kringen wordt het idee van neutraliteit als achterhaald gezien. Zwart-wit de docenten merken op dat de chestudenten nog volop bezig zijn met het toe-eigenen van hun persoonlijke geloof. Ook een adolescent zoekt naar evenwicht, meent studentenpastor nico van de Voet, die tevens docent theologie is. een student doet dat vaak door zich af te sluiten van nuances, bijvoorbeeld in het geloof. Veel studenten moeten wennen aan de vele verschillende opvattingen over religie. Zij compenseren hun onzekerheid door zwart-wit naar dingen te kijken. als docent breng je die balans juist in gevaar als je de studenten prikkelt. Bijvoorbeeld door elementen van hun persoonlijke religieuze overtuiging in twijfel te trekken. Je tijd vullen Goossen, lid van het lectoraat religie in Media en Publieke ruimte, richt zich vooral op de balans in de omgang met media. Onder de titel Bezint eer ge Verbindt geeft zij op de scherpdag een workshop over de omgang met sociale media. Ook op dit platform wordt het gangbaarder jezelf als christen te laten zien. Het wordt veel makkelijker je geloof te belijden, omdat je dat als het ware anoniem kunt doen, vertelt Goossen. christenen hebben christelijke filmpjes op hun website, zetten Jezus in het rijtje helden op facebook. Met een klik kun je je geloof belijden. ik denk dat dit heel veel leuke nieuwe dingen oplevert. als je bijvoorbeeld een dominee op je profiel hebt, leidt dat tot vragen en kun je daarover in gesprek gaan met je ongelovige vrienden. Maar is social media juist niet iets dat je leven uit balans brengt, omdat het uiteindelijk heel veel tijd kost? Van der Voet: alles wat je leven gemakkelijker maakt, bijvoorbeeld een auto, daar ben je uiteindelijk veel meer tijd aan kwijt. Goossen durft dit niet te beamen. sociale netwerken kunnen heel handig zijn. Ze kunnen je werk gemakkelijker maken. en ook de relaties op de sociale netwerksites kunnen je corrigeren. dat is ook in balans komen. Suf Opeens bedenken de drie hoe suf het eigenlijk is helemaal in balans te zijn. ik vind het helemaal niet erg om soms even uit balans te zijn, zegt Goossen. de anderen knikken instemmend. daarom is het ook zo interessant wat de studenten allemaal in hun studietijd doormaken. Zij zijn soms lang uit balans. Maar dat is vaak ook het moment waarop je veranderingen in je leven kunt aanbrengen een zekere disbalans moet je als mens ook aankunnen, vult Vierwind aan. Misschien is het juist verkeerd als je nooit uit balans gebracht wordt. in de hulpverlening zeggen we: Je hebt pas een probleem als je de disbalans niet meer kunt handelen. Paulus bemoedigt Gelukkig hoef je het niet allemaal zelf te doen, merkt Van der Voet op. Hij wijst op het geloof, dat volgens hem een belangrijke rol speelt in het hanteren van onevenwichtigheden in je leven. Komt allen tot mij en ik zal u rust geven, dat evangeliewoord wordt terecht veel gebruikt om mensen weer in balans te krijgen. Het evangelie is echter niet alleen een bron van rust. soms is het goed om heel onrustig te worden van de Bijbel, om je ongemakkelijk te voelen. Van der Voet gaat in zijn workshop in op de bemoedigingen van Paulus voor timotheüs in 2 timotheüs 1. timotheüs was uit balans. Paulus bemoedigt hem door te zeggen: Je bent een begaafd mens. Maar Paulus prikkelt ook: Wees niet zo vreesachtig. Blijkbaar stond timotheüs in een vreesachtige houding tegenover de gemeente. Paulus wil hem aansporen, net als hij ons wil aansporen, besluit Van der Voet. immers, ook studenten moeten soms hun vreesachtigheid voor mensen kwijtraken. Zo wil het evangelie ons soms van ons stuk brengen. niet om ons daar te laten, maar om ons uiteindelijk een nieuwe balans te geven. Meer informatie? eigenlijk zijn alle studenten die bij hem komen uit balans, vertelt studentenpastor nico van der Voet. na de zomervakantie is het altijd rustig. dan heeft iedereen goede moed. in het najaar, als de eerste studenten problemen tegenkomen, wordt het drukker en in januari loopt het storm. Binnen het pastoraat is Van der Voet constant bezig met het onderwerp balans. iedereen die volwassen probeert te worden, zoekt daar naar. de meeste mensen komen na verloop van tijd vanzelf in balans, meent hij. als je 28 bent, ben je zo n beetje zover, zegt hij vervolgens glimlachend. Het is een kwinkslag richting Karlijn Goossen, de 28-jarige docent bij de opleidingen Journalistiek en communicatie. en relativerend: sommige mensen hebben problemen met de balans, zij lopen vast. Op onze academie sociale studies denken we daarover na. daar gaan hulpverleners aan de slag met hulpvragen van mensen die moeite hebben met de balans. Het geloof is een belangrijk aspect voor de docenten en studenten op deze opleidingen, vertelt Gert Vierwind, docent sociale studies. Wij gaan er van uit dat geloof en levensbeschouwing altijd mede kleur geven aan onbalans en de manieren die er zijn om daar uit te komen. Vierwind geeft tijdens de scherpdag een workshop over hulpverleners en zingeving. in hulpverleningsland is lang gesteld dat je je eigen levensbeschouwing voor je moet houden. Wij denken dat dat niet mogelijk is. Je geloof uit zich ook in je houding, in je gedrag, in de manier waarop je dingen beoordeelt. Het gaat er om dat onze studenten zich goed bewust zijn van hun geloofsopvattingen en daarmee werken en tegelijk respect hebben v.l.n.r. nico van der Voet, Gert Vierwind en Karlijn Goossen als het goed is, komt je leven steeds meer in balans naarmate je ouder wordt. er ontstaat langzaam evenwicht tussen leven, werk en geloof, menen che-docenten Gert Vierwind, Karlijn Goossen en nico van der Voet. Maar, balans is eigenlijk ook maar een saai begrip. soms is het juist goed even helemaal uit balans gebracht te worden. CHE overtuigend anders rond de tafel discussie in BaLans SCHERPDAG 2011 BEZINNERSGELUK CHE overtuigend anders De waarheid zoeken en vinden Balans is een woord dat doornenbal graag gebruikt. ik zoek ernaar in de terreinen waar mijn belangstelling naar uitgaat. Maar ook in mijn eigen bestaan. Let wel zoek. ik beweer niet dat ik dat evenwicht altijd heb, zo werk ik soms te hard. Maar ik streef naar balans op lichamelijk, mentaal, geestelijk en sociaal-emotioneel terrein. sporten, Bijbellezen, kerkgang, relatie met mijn gezin, slaap en studie; het valt er allemaal onder. Gaat het ergens niet goed, dan merk ik dat op ieder vlak. er ligt voortdurend druk en drukte op de loer. toch zou ik niets anders willen dan onderwijs geven en onderzoek doen. Omdat het hierin voortdurend gaat over ontwikkeling. Mijn diepste drijfveer voor studenten is empowerment. Het is een modewoord, maar ik zou graag willen dat iedere student die met mij een gesprek heeft gehad of een module of college heeft gevolgd, daar versterkt uit komt. dus extra bagage krijgt. de universiteit is een plaats waar je papers leest en schrijft, maar het hbo is een doe-plek. Je blijft met beide benen op de grond en denkt na vanuit het beroepsveld. Innovators doornenbal doet een dag in de week bij de Vrije universiteit een promotieonderzoek naar emerging churches. Het gaat om nieuwe vormen van kerk-zijn die qua beleving en invulling soms ver afstaan van de traditionele kerken. deze nieuwkomers zijn divers en kenmerken zich door grote participatie van leden. Mijn onderzoek richt zich op het thema leiderschap. in de jongste kerkvormen nemen deelnemers beslissingen vaak van onderaf. en er is een sterke gerichtheid op de buitenwereld. Het zijn innovatieve gemeenschappen. traditionele kerkelijke opleidingen leiden op tot ambten voor mensen die in instituten werken en van bovenaf besturen. Ze kunnen veel van deze innovators leren. aan de andere kant, laten we geen 2000 jaar kerkgeschiedenis overboord gooien. er is een balans nodig tussen de binnen- en buitenwereld van de kerk. Andersdenkenden Balans, het thema van deze scherp, spreekt doornenbal aan. ik probeer de dingen bij elkaar te houden. Liever met verschillen omgaan dan ze uit de weg gaan. Het gesprek zoeken, in welke situatie dan ook. Het hoeft niet veilig te zijn. ik steek graag de grens over, maar niet op een polariserende manier. Het gesprek met andersdenkenden is zoveel interessanter dan het gesprek met gelijkgestemden. Met studenten trek ik jaarlijks een week in rotterdam op met moslims. Voor sommige studenten is dit de eerste keer dat ze met een moslim in gesprek gaan. in 2008 schreef doornenbal het boekje: Ma(i)len over de wereldreligies. in gesprek over het evangelie en andersgelovigen. Waarin heeft iemand gelijk? Wat kan ik leren van deze persoon? dat is de basishouding waarmee doornenbal anderen tegemoet wil treden en die hij ook wil stimuleren bij studenten. Wat bedoel je? Pijnlijk vond doornenbal het daarom toen hij afgelopen zomer onder vuur lag na zijn lezing op de new Wine-conferentie. doornenbals verkenning of God in zijn genade het oprecht zoekend geloof van een niet-christen zou kunnen rekenen tot een rechtvaardigend geloof, gaf aanleiding tot een artikel in het reformatorisch dagblad en veel discussie: de poort naar de alverzoeningsleer zou openstaan. doornenbal: een misverstand. ik beweer niet dat er zaligheid buiten christus is, of dat zending niet nodig zou zijn. dit artikel verraste me en ook welke reacties dat weer oproept op internetfora. Juist christenen moeten elkaar eerst opzoeken en bevragen: wat bedoel je nu precies? Kunnen we er nog eens over praten? Het is jammer dat christenen vooral bekendstaan om hun vlugge oordeel en opgeheven vingertje. doornenbal beschouwt de waarheid zoeken en vinden als een levensopdracht: Waarheid, waar je die ook vindt, verwijst altijd op een bepaalde manier naar Jezus. Hij is immers de Waarheid in eigen Persoon! Bevrijdingspastoraat een tweede onderwerp waarover hij recent in diverse media aan het woord kwam, is bevrijdingspastoraat. inmiddels bestudeer ik dit thema ruim vijftien jaar. in twee zinnen gaat het hierom: kwaadaardige geestelijke entiteiten met persoonsachtige kenmerken zijn actief in deze wereld. de Bijbel noemt ze boze geesten, waarvan verlossing mogelijk is. de moord op de veertienjarige dirk Post uit urk en het feit dat die gepleegd zou zijn op gezag van boze geesten, maakten veel journalisten nieuwsgierig naar het onderwerp. Het gebruikelijke dedain bleef uit. dat verraste me. Meestal wordt de visie van christenen op occultisme niet begrepen door de buitenwereld. alsof we op heksenjacht zijn en terug willen naar de Middeleeuwen. Maar mededeskundige Mart-Jan Paul en ikzelf kregen alle ruimte in onder meer de Volkskrant om uit te leggen wat de Bijbel over dit onderwerp zegt. Binnenkort mag doornenbal zijn visie in druk teruglezen op uitnodiging van het tijdschrift de filosoof. Beperkende vooronderstellingen, onder meer vanuit de wetenschap, leiden tot een onnodig beperkend handelingsrepertoire. Persoonlijk geloof ik in de balans. Bevrijdingspastoraat kan met psychiatrische hulpverlening gepaard gaan en vice versa. Ik, leerling Balans betekent onder spanning leven. immers, het is vaak makkelijker om te kiezen voor één bepaalde waarheid. terwijl iemand die heel anders denkt misschien óók gelijk heeft, in bepaalde opzichten. ik zit graag in het midden tussen twee polen. ik wil mij blijven afvragen: waarin heb ik ongelijk? Wat zie ik over het hoofd? Over de vraag wat hem drijft moet doornenbal even nadenken. iemand die zoekt naar de waarheid. ik wil de waarheid zijn toegedaan, zoals Jezus zegt in Johannes 18:37 (nbv). iemand die dat is, is altijd op zoek. ik voel me een leerling. Liever met verschillen omgaan dan ze uit de weg gaan. Het hoeft niet veilig te zijn. Ik steek graag de grens over. emerging churches, bevrijdingspastoraat, innovatie & traditie... stuk voor stuk onderwerpen waarin robert doornenbal zich graag verdiept. Én waarin hij zoekt naar evenwicht. een kennismaking met che-docent theologie en cultuur robert doornenbal. Robert Doornenbal houdt de balans in zijn leven scherp in de gaten GeLOOf in BaLans transfer educatie CHE overtuigend anders Maatschappelijke contacten Zucht het Gilde niet onder weer een opgelegde Haagse maatregel? Van Breugel: Opgelegd het is maar hoe je het ziet. al voor 2006 hielden wij ons actief bezig met wat nu burgerschap heet. dat was al ingebed in de cultuur van onze scholengroep. al enige jaren gaan onze leerlingen van de tweede klassen op maatschappelijke stage bij een sportvereniging, de brandweer noem maar op. een project dat ze met zeer veel plezier uitvoeren en dat overigens wettelijk verplicht is vanaf Zelf moeten ze een stageplek zoeken en gezamenlijk bespreken we hoe je bedrijven kunt benaderen en wat de sociale codes zijn. Bovendien initiëren we verschillende maatschappelijke projecten. Zo hebben de leerlingen onlangs aan Globaland meegedaan. dat is een project waarbij ze twee dagen lang geld verdienen, het land besturen en beslissingen nemen over economie. Op wijkniveau hebben de leerlingen van de ict-opleiding de bejaarde buurtbewoners onderwezen in het omgaan met computers en voor de bewoners van het lokale verzorgingstehuis hebben ze op de metaalafdeling een hometrainer annex rolstoel gemaakt. Ontspannen de Graaf: stuk voor stuk fantastische initiatieven. Projecten en zelfs maatschappelijke stages, hoe goed bedoeld ook, zijn echter zinloos als niet de verbinding met andere burgers wordt benoemd. daarvoor is terugkoppeling op school nodig die zich op haar beurt vertaalt in burgerschap. doe je dat niet, dan wordt het een afvinkproject. Hier ligt hier een mooie kans om onderdelen van de christelijke identiteit vorm te geven. Maar tuig burgerschap niet op tot een nieuw vak, want dat is het niet. Werk vanuit de gedachte dat de school zelf de beste oefenplaats is. stel dan vast welke waarden je met burgerschap wilt bereiken. Wat voor burger wil je? Kijk dan op welke plekken in het bestaande curriculum de docenten deze waarden en normen didactisch kunnen inpassen. Ook themaweken en stages kunnen hier onderdeel van zijn. Ga er als school bovenal ontspannen mee om, want je kunt maar beperkt maatschappelijke problemen oplossen. Uitdagingen Geen eenvoudige vraag, wel een met uitdagingen! reageert Gerrit de Peuter, lid van de identiteitscommissie cs de Hoven, op de opdracht uit 2009 om het Kader voor Burgerschapsvorming op de zes locaties van de Hoven vorm en inhoud te geven. de locatieoverstijgende identiteitscommissie werkt samen met het management en het college van Bestuur identiteitsgebonden aandachtspunten nader uit en schrijft vervolgens voor elke locatie een beleidsplan dat moet voldoen aan een aantal indicatoren dat duidelijk zichtbaar is in het dagelijkse schoolleven. Bij de Hoven gold dat eigenlijk al direct voor acht indicatoren. Voor slechts twee indicatoren de school als oefenplaats en signaleren radicalisering, was een nadere invulling nodig. Op dat punt hebben we de kennis en ervaring van de che ingeroepen om te komen tot een overkoepelend stuk met de visie van cs de Hoven op burgerschap. We zitten nu prima op schema. Meer informatie?transfer educatie, CHE-Transfer helpt scholen met burgerschap op weg is burgerschap een taak van de school? de wetgever besliste van wel want sinds februari 2006 zijn het primair en voortgezet onderwijs wettelijk verplicht een bijdrage te leveren aan actief burgerschap en sociale integratie. doel is de verbanden in de samenleving te verstevigen en de fundamenten van onze samenleving - zoals democratie en vrijheidsrechten - te benadrukken. Hoe verwerken de scholen dit in hun leerprogramma s en is burgerschap überhaupt noodzakelijk? 36 Docenten moeten alert zijn op aanknoping spunten Volgens ronald de Graaf, opleidingsdocent bij de academie educatie, zitten veel scholen met burgerschap in hun maag. Vaak hebben scholen geen idee hoe ze het moeten aanpakken. Komt nog bij dat docenten bang zijn dat de urentabel onder druk komt te staan omdat er een nieuw vak bij komt. de che heeft een concept ontwikkeld dat beide punten probleemloos aanpakt. docenten, mits ze de juiste competenties hebben, worden juist enthousiast als ze zien hoe je burgerschap in het vak duits of nederlands praktisch en efficiënt kunt inkleden. uiteraard zonder verlies van kostbare uren. Bij cs de Hoven heeft dit veelbelovende en concrete vruchten afgeworpen. Thuis versus school stukken informatie en uiteenlopende prikkels vliegen de leerlingen in onze maatschappij als losse snippers links en rechts om de oren. Probeer daar maar eens een patroon in te vinden dat die delen verbindt en waarop je kunt reageren. directeur Henri van Breugel van het Gilde (vmbo basiskader en vakcollege techniek) dat deel uitmaakt van de Gorinchemse scholengroep cs de Hoven, juicht de wettelijke burgerschapslessen toe. Juist het burgerschapsproject toont de onderlinge verbondenheid tussen thuis, school en een maatschappij die bestaat uit tegenstellingen en diversiteit. Leren juist te handelen in nieuwe of complexe situaties is daarom van groot belang. Docenten worden enthousiast als ze zien hoe je burgerschap in het vak Duits of Nederlands kunt inkleden identiteit Leven in Balans CHe-Relatie in Balans Geloof in Balans Coverstory in Balans werk in Balans Rond de tafel discussie in Balans Transfer educatie 3 CHE overtuigend anders 3 En verder In deze SCHERP Voorwoord 2 / nieuws 6, 7, 10 en 11 / CHe verrast relaties 9 / Tien tips voor balans 16 / Balansportretten 17, 21 en 27 / Column dr. Jos Douma 29 / De stelling 31 / Psychosociale nazorg kankerpatiënten 35 / Transfer nieuws 39 / Publicaties 40 / De vierkante meters van 41 / Agenda 42 inhoud

4 identiteit Willen kerken overleven dan moeten ze meer samenwerken Debbie den Boer op de Nationale Synode 2010 Het getuigenis van de kerk naar buiten gaat een steeds grotere rol spelen. ik wil daar ook mijn steentje aan bijdragen door actief mijn geloof uit te dragen tijdens de nationale synode Debbie den Boer (20) studeert Godsdienst Pastoraal werk (minor missionair-diaconaal werk) aan de CHe. Tijdens de nationale synode liet zij in Dordrecht haar stem horen. Dordrecht heeft voor protestanten een bijzondere klank. Hier werden vier eeuwen geleden de Dordtse Leerregels opgesteld, nog steeds de basis voor veel gereformeerde kerkgenootschappen. Op 10 en 11 december 2010 togen vertegenwoordigers van vrijwel alle protestantse kerken naar het huidige Dordrecht voor een eigentijdse nationale synode. werd in 1619 door een uitspraak over het ware geloof een wig gedreven tussen twee stromingen, anno 2010 is het doel het versplinterde protestantse beeld een halt toe te roepen door verbindende bruggen te bouwen. Je moet één van de jongste deelnemers zijn. Hoe ben je ertoe gekomen mee te doen? Van mijn praktijkbegeleider kreeg ik de vraag of ik deel wilde uitmaken van de afvaardiging van de nederlands Gereformeerde Kerk op de nationale synode. Ze waren vooral op zoek naar mensen die actief zijn in een missionaire of diaconale context. Het leek mij natuurlijk een unieke ervaring om met 500 mensen na te denken over het getuigenis van de kerk naar buiten. Bovendien was het een mooie kans om te werken aan mijn missionair-diaconale competentie. Qua voorbereiding was er weinig te doen, het ging meer om instelling en houding. De onderlinge herkenning belooft veel goeds. Een toekomstige samenwerking is in zicht. Zat je aan tafel met mensen van de Nederlands Gereformeerde Kerk? nee. Van elke protestantse kerk waren er 25 afgevaardigden en van de PKn vijfenzeventig. we zaten in willekeurige groepjes van vijftien mensen aan tafel en in verschillende subgroepjes hielden we een geloofsgesprek. Dat waren persoonlijke gesprekken. Op vrijdag spraken we over wat het geloof voor een ieder betekent en op zaterdag over hoe we dat geloof vorm kunnen geven in onze samenleving. De resultaten werden in een grotere groep gepresenteerd. Wat was het mooiste moment voor jou? De geloofsgesprekken waren boven verwachting intens. Het meest opmerkelijke was dat al die mensen van verschillende kerkgezindten, van evangelisch tot streng gereformeerd, overtuigd waren van de zekerheid dat Jezus voor hen was gestorven. Dat Jezus de Heer is, de kern van alles. Dat iedereen die zekerheid benadrukte, was het punt van openbaring voor mij. Wat gebeurt er met de uitkomsten van de geloofsgesprekken? uit die gesprekken is een uiteindelijke signaaltekst aan de samenleving geformuleerd die is 4

5 CHE overtuigend anders uitgereikt aan minister Donner die zaterdag ook aanwezig was. Signaal aan de samenleving? Is dat niet hoogdravend voor een protestants onderonsje waar zelfs niet alle genodigden kwamen vanwege de onderlinge geschillen van vierhonderd jaar geleden? Absoluut niet. De signaaltekst is een samenvattend document om het geloof van de aanwezigen handen en voeten te geven en dat in eerste instantie gericht is op alle uitgenodigde kerkelijke gezindten en daarna op de samenleving als geheel. Ook op de weggebleven remonstranten voor wie Dordrecht nog steeds pijn doet. De signaaltekst motiveert mij sterk om anderen uit te dagen het overbruggende gesprek aan te gaan. we moeten niet de verschillen benadrukken maar de overeenkomsten. Die verschillen komen in een later stadium wel. Een toekomstige samenwerking is noodzaak? Ja, want de kerken worden kleiner en willen ze overleven dan zullen ze toch meer moeten samenwerken. De onderlinge herkenning belooft ook veel goeds. een toekomstige samenwerking is in zicht. Is daarmee het hoofddoel van de nationale synode bereikt? Voor mij wel. De leden van de verschillende kerkgenootschappen hebben openhartig met elkaar over hun geloof gepraat. De eerste stap naar verbondenheid is gezet. ik hoop dat deze dag positieve publiciteit oplevert voor het geloof en dat het ergens een verschil zal maken. De signaaltekst is een vertrekpunt voor een geïnspireerde en constructieve aanpak. Kijk voor de volledige signaaltekst op Vrije wil versus voorbeschikking De door de Staten-Generaal opgeroepen Nationale Synode duurde van 13 november 1618 tot 29 mei Doel was het oplossen van een geschil tussen remonstranten en contra-remonstranten. Beide geloven in de uitverkiezing maar volgens remonstranten is de wil van de mens in staat het geloof aan te nemen of te verwerpen en volgens contraremonstranten is de voorbeschikking van God bepalend voor het geloof en niet de menselijke wil. De interpretatie van de remonstranten werd te licht bevonden. Het ware geloof werd verwoord in de Dordtse Leerregels (Vijf Artikelen tegen de Remonstranten). Ook werd de Dordste Kerkorde aangenomen en gaf de Synode het startsein tot een nieuwe vertaling van de Bijbel in het Nederlands, de Statenvertaling van

6 nieuws Hoeveel vrijheid verdraagt de mens? Verdiepingsmidweek Mens & Organisatie met als thema: M n ding doen! De Verdiepingsmidweek is een jaarlijkse studieconferentie van de opleidingen Personeel & Arbeid en Management Economie & Recht waarin ontmoeting en verdieping in geloof en professie centraal staan. In de midweek van t/m 8 april - draait het om vrijheid en leiderschap. Wat gebeurt er als iedereen zijn ding doet en welke effecten heeft dat voor professionals in organisaties? We bekijken het thema op micro-, meso- en macroniveau. Allereerst diepen we leidinggeven aan jezelf en persoonlijke vrijheid uit. Vervolgens stellen we op mesoniveau de vraag of een organisatie het best geleid kan worden vanuit vrijheid of dat een directieve wijze toch beter werkt? Tot slot gaat Evert Jan Ouweneel in op vrijheid in de context van onze postmoderne samenleving en hoe je daar als organisatie en christen in kunt staan? Partnerschap aangaan Hebt u een verhaal over de confrontatie tussen vrijheid en leiderschap? Of gelooft u juist in het samengaan hiervan? Wilt u dit delen met studenten of ze laten kennismaken met uw bedrijf? Kortom, ziet u kansen om een bijdrage te leveren aan de verdiepingsmidweek? Neem dan contact op met de organisatie via verdiepingsmidweek@che.nl. Alumni MER en P&A van harte welkom Ben jij oud-student P&A of MER en wil je dit evenement graag bijwonen? Geef je dan op via verdiepingsmidweek@che.nl. Meer info: Aandacht voor verbetering ethiekonderwijs binnen hbo-verpleegkunde Op initiatief van het lectoraat Verpleegkundige Beroepsethiek van de CHE kwamen op woensdag 15 december 2010 de ethiekdocenten van de hbo-v s in Nederland bijeen om verbeteringen rondom het ethiekonderwijs te bespreken. Drie deeltijdstudenten, Peggy Brandwagt, Karin van de Berk en Micha Fetter, hielpen dit organiseren als onderdeel van hun afstuderen. Een vertegenwoordiger van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn & Sport (VWS) zette de uitdaging uiteen. Aandacht voor ethiek in de zorg is volgens Petra Engel van VWS broodnodig door ontwikkelingen als chronische aandoeningen, de pluriforme samenleving en dalende beschikbaarheid van personeel. Het oordeel over de kwaliteit van zorg en de inzet van middelen wordt steeds belangrijker. Juist het hoger beroepsonderwijs moet de komende verpleegkundigen leren om dit expliciet onder woorden te brengen. En dan gaat het niet alleen om zaken bespreekbaar te maken die niet goed gaan, maar ook om elkaar positief ethische feedback te geven op goede zorg, aldus Bart Cusveller, lector Verpleegkundige Beroepsethiek aan de CHE. Zichtbaarheid en toepasbaarheid Het lectoraat Verpleegkundige Beroepsethiek heeft de oproep vanuit het ministerie opgepakt om het ethiekonderwijs te verbeteren. In samenwerking met studenten zijn er onderzoeken gedaan naar dit thema. Daaruit bleek dat de invulling divers is en het ontbreekt aan samenhang en toepasbaarheid. Het laatste onderzoek heeft geresulteerd in een schets van minimumeisen voor ethiekonderwijs binnen hbo-v s. Hiervoor is nodig dat studenten oefenen met praktische situaties en gespreksmethodes uitproberen. Daarnaast is het voorgeschreven dat er binnen alle opleidingen gekwalificeerde ethiekdocenten zijn aangesteld en het ethiekonderwijs zichtbaar is, ook als het geïntegreerd is in andere vakken. De docenten delen de punten die in het voorstel naar voren komen. Het lectoraat verwacht het voorstel dan ook aan de hbo-v s te overhandigen zodat de eisen voor ethiekonderwijs kunnen worden ingebed in accreditaties. Verder wil het lectoraat kijken naar het ethiekonderwijs in verpleegkundige vervolgopleidingen om zo ook in breder verband kennis uit te wisselen. 6

7 CHE overtuigend anders SPH geaccrediteerd met goede beoordeling De nederlands-vlaamse Accreditatie Organisatie (nvao) heeft de opleiding sociaal Pedagogische Hulpverlening (sph) van de CHe geaccrediteerd. Voor de komende zes jaar is de CHe verzekerd van de hbo-bachelor sph. Quotes uit rapport De opleiding sph scoort volgens het beoordelingsrapport excellent op de punten eisen van het hbo wat betreft studieprogramma en inzet personeel, studiebegeleiding en gerealiseerd niveau van de resultaten. Het rapport vermeldt verder: Het inhoudelijke studieprogramma voorziet ruimschoots in de eisen die aan een hbo-opleiding worden gesteld, vooral door de sterke verwevenheid met de beroepspraktijk. De docenten zijn vaak ook zelf in de beroepspraktijk werkzaam, houden contact met de beroepspraktijk en ontplooien binnen het onderwijs veel activiteiten die hen opnieuw met het beroepenveld in aanraking brengen. Ook de studieloopbaanbegeleiding en de supervisie worden als excellent bestempeld. Dit geeft de studenten houvast tijdens hun studie en hun eigen ontwikkeling. De accreditatie is een keurmerk dat aangeeft dat opleidingen voldoen aan bepaalde maatstaven. Daarnaast is de accreditatie een voorwaarde voor bekostiging van een opleiding door de overheid, voor het recht erkende diploma s uit te geven en voor toekenning van studiefinanciering voor studenten in nederland. De nvao baseert haar oordeel op het visitatierapport van Certiked. Nationale Studenten Enquête Het goede resultaat komt overeen met de uitkomst van de nationale studenten enquête (uitgevoerd door Researchned), een grootschalig tevredenheidonderzoek naar de diverse opleidingen in nederland. Hun conclusie is dat de CHe op de eerste plaats staat in vergelijking met andere nederlandse sph-opleidingen. CHE-CV Koers Prijs uitgereikt aan scriptie over prostituanten Op de salt-stonedag op donderdag 4 november 2010 werd voor de vijfde keer de CHe-CV Koers Prijs uitgereikt voor het beste afstudeerproject van de CHe. De eerste prijs ging naar Prostituanten van Nederland in beeld gebracht van Phia Dekens en Dorien Harder. Zij ontvangen een herdenkingsbeeldje en 500 euro tijdens de dag voor (aankomende) christenprofessionals. Phia Dekens en Dorien Harder deden vanuit hun opleiding Maatschappelijk werk en Dienstverlening (MwD) onderzoek naar prostituanten in nederland, in opdracht van CHAP (Christelijk Hulpverlening aan Pornoverslaafden). Met het onderzoek is in beeld gebracht wie de mannen zijn die prostituees bezoeken. Mede door het unieke karakter van het onderzoek kreeg de scriptie al vanaf het publiceren veel media-aandacht. Het is de eerste keer dat er onderzoek is gedaan onder prostituanten in nederland. Phia en Dorien hebben enquêtes afgenomen bij 307 prostitueebezoekers in Amsterdam, Den Haag en Alkmaar. Het onderzoek heeft een aantal opmerkelijke uitkomsten. Zo weerspreken de feiten bijvoorbeeld het vooroordeel dat prostituanten vooral laagopgeleiden mannen zijn. Maar liefst 50% van de prostitueebezoekers is juist hoogopgeleid. Ook laat het onderzoek zien dat prostitutiebezoek vaak begint op jonge leeftijd en dat het merendeel het bezoek geheim houdt voor de partner. De tweede prijs ging naar Gerwin wallet en Lennard Pors, studenten Godsdienst Pastoraal werk (GPw), voor hun scriptie Kom over en coach over coaching van predikanten. Dit onderzoek is uitgevoerd voor Confido Coaching. Alle genomineerden ontvingen een jaarabonnement op CV Koers. Phia Dekens ontvangt beeldje van Leendert de Jong van CV Koers Christen-professional op de werkvloer Met de salt-stonedag wil de CHe haar laatstejaarsstudenten en eerstejaarsalumni inspireren om als startende christenprofessional meer te betekenen op de werkvloer. Met workshops en sprekers worden bezoekers aan het denken gezet over christen-zijn na hun studie. Thema s waren dit keer christelijk leiderschap, tijdsmanagement, roeping, netwerken en doorstuderen. Kijk voor meer informatie over de winnende scriptie op de site van CHAP (onderdeel van Tot Heil des Volks): 7

8 In balans Wikken en wegen. Plussen en minnen. De goede balans vinden. Dat doet ieder mens in z n eigen leven. Dat doet de SGP in de politiek. De goede balans vinden. Tussen onze eigen taak en die van de overheid. Of tussen Den Haag en de provincies. Tussen inkomsten en uitgaven! De juiste balans vinden. Dat doet de SGP. Waarbij het goede Woord van God de doorslag geeft. Je geeft je studie- maatje geen zakje wiet voor z n verjaardag. Logisch. Raar eigenlijk dat ge lterd internet niet net zo vanzelfsprekend is. Daad bij het Woord De SGP stáát ervoor! Staatkundig Gereformeerde Partij (sgp) gouda, t Direct bestellen? Ga naar of bel (0341) vanaf 26, 95 per maand Bij Alfa werken professionals die verder kijken dan alleen de cijfers. Medewerkers die vooral worden gedreven door de verhalen erachter. Neem het verhaal van onze ruim 400 deelnemers aan de Ride for the Roses, die door Alfa wordt gesponsord. Niet meedoen om te winnen, maar om samen geld bij elkaar te brengen voor KWF Kankerbestrijding. Die gedrevenheid en betrokkenheid zijn kenmerkend voor ons. Kijk jij ook verder dan alleen de cijfers? Alfa zoekt diverse nieuwe collega s zoals accountants, relatiebeheerders en fiscalisten. Kijk voor vacatures en mogelijkheden op De ondernemende mens centraal 210x132_ScherpDag_2.indd :42:01

9 CHE overtuigend anders nieuws Nieuwjaarstoespraak CHE CHE verrast relaties en afstudeerders met boek van Augustinus Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van de CHe op maandag 10 januari 2011 kregen alle relaties het boek De catechizandis rudibus van kerkvader Augustinus. Het werk is onlangs opnieuw vertaald en uitgebracht onder de titel Goed onderwijs. De voorzitter van het College van Bestuur van de CHe, dr. Kees Boele, deelde mee dat elke student bij het afstuderen ook een boek van Augustinus krijgt: Belijdenissen. De afstudeerders ontvangen het werk als stimulans om hun roeping gestalte te geven in de maatschappij. Boele benadrukte tijdens zijn nieuwjaarstoespraak dat deze cadeaus duidelijk maken waar het bij de CHe om gaat: gedegen christelijk onderwijs. De CHe wil dit zichtbaar en tastbaar maken door dit boek te schenken. Boele: Goed christelijk onderwijs geven is onze drijfveer. we kunnen terugkijken op een bijzonder jaar. Voor de zevende maal op rij waren we in de Keuzegids Hoger Onderwijs de beste hogeschool van nederland. Bovendien kregen twee van onze opleidingen bijzonder goede accreditaties. De vier punten waarop deze opleidingen excellent scoorden, zijn precies de dingen waar geklaagd over wordt in Den Haag. De opleidingen hebben een goede samenhang in het programma, de kwaliteit van het personeel is bijzonder en de studieloopbaan begeleiding eveneens. Ook het gerealiseerde niveau is excellent. Daar heeft iedereen aan meegewerkt. Kenniscampus Boele belichtte ook plannen rondom huisvesting, personeel en lectoraten. Op 6 januari heeft de gemeente ede plannen gepresenteerd voor een kenniscampus. De CHe doet daarin mee. en niet alleen het terrein rondom de CHe zal veranderen. Het is de bedoeling dat het pand van de CHe zelf ook wordt verbouwd en ook nieuwbouw behoort tot het plan. Deze plannen zijn nu concreet gemaakt in een programma van eisen. we zijn nu bezig met het selecteren van een architect. Hogeschoolbrede lector Dit jaar zullen op de CHe een paar belangrijke benoemingen plaatsvinden. een nieuwe bestuurder gaat met Boele het College van Bestuur vormen. Verder zal René erwich aan de slag gaan als lector Geestelijk Leiderschap bij de Academie Theologie. Peter Blokhuis geeft dit jaar gestalte aan een nieuwe functie; hij is benoemd als hogeschoolbrede lector. in deze rol zal Blokhuis hogeschoolbreed het onderzoek stimuleren door het ontwikkelen van een CHeonderzoeksprogramma en het opzetten van een studium Generale, een instituut dat lezingen en cursussen organiseert. Boele: we werken rondom dit studium Generale samen met de hogescholen in Zwolle en Gouda: in het ZeG-verband dus. Roeping De nieuwjaarsbijeenkomst was onderdeel van de Vocatiodag van de CHe. Op deze jaarlijkse dag denken medewerkers van de CHe na over de roeping van de hogeschool. Het thema van de Vocatiodag was Roots & Fruits - Hoe blijven we betekenisvol? Medewerkers dachten na over de drive en dromen van de oprichters van de CHe. wat was hun roeping? Tegelijk werd stilgestaan bij de vraag waar elke academie in déze tijd een antwoord op is. Daarbij werden uitdagingen en valkuilen benoemd. 9

10 nieuws Theologiestudenten CHE sponsoren Thaise student Theologiestudent Kio Wasan Makata (18 jaar) uit Thailand is de honderdste universitaire student die vanuit Nederland via Compassion wordt gesponsord. Dankzij zijn sponsor, een groep studenten van de CHE, kan Kio theologie studeren en zo zijn droom verwezenlijken. De groep bestaat uit ruim vijftig eerstejaarsstudenten van de opleidingen Godsdienst Pastoraal Werk (GPW) en Leraar Godsdienst/ Levensbeschouwing (GL). Na een overdenking tijdens het introductiekamp van hun opleiding kwamen ze op het idee om samen een student te sponsoren. Harri van de Ruitenbeek, namens de eerstejaarsstudenten: Al snel kwam de vraag naar boven wat wij konden betekenen voor anderen. Door Kio te sponsoren, kunnen we iets belangrijks doen voor een collega-student die het zonder onze hulp erg moeilijk zou hebben. De CHE-studenten kunnen Kio leren kennen en hem bemoedigen door brieven te schrijven. Ruitenbeek: Kio was ons erg dankbaar. Hij kan nu groeien in geloof en eens zijn droom verwezenlijken om een eigen kerk in Thailand te leiden. Wier zoekt voor deze uitbreiding: Verpleegkundigen (Den Dolder) Begeleiders (Den Dolder) Vaste wachten (diverse locaties) Werken in de forensische psychiatrie. Heb jij dat in je? Medio 2011 opent Wier van Altrecht Aventurijn haar nieuwe kliniek met 29 behandelplaatsen waarvan 24 voor patiënten met een licht verstandelijk handicap binnen een strafrechtelijk kader. Deze patiënten hebben ernstige gedragsproblemen en een delict gepleegd. Ook ernstige verslavingsproblematiek speelt een rol. Onze behandeling richt zich op het voorkomen van herhaling van deze problemen. De gesloten kliniek wordt momenteel gebouwd op het terrein van de Willem Arntsz Hoeve in Den Dolder. De CAO GGZ is van toepassing. Je contract is minimaal 24 uur en maximaal 36 uur per week. Is jouw interesse gewekt? Kom dan naar onze informatiebijeenkomst op 18 januari a.s. in Den Dolder en meld je aan via Kijk voor de details op onze site onder Nieuwe afdeling forensische psychiatrie. SPV-er (0,8 fte) (Den Dolder) Solliciteren Dat kan via Voor vragen over de functie kun je terecht bij Leo van Mil, teammanager, telefoonnummer Altrecht. Daar haal je het beste uit jezelf 10

11 CHE overtuigend anders René Erwich nieuwe lector Geestelijk Leiderschap Het College van Bestuur heeft dr. René erwich benoemd als nieuwe lector Geestelijk Leiderschap aan de Academie Theologie van de CHe. erwich zal de komende vier jaar leiding geven aan het lectoraat Geestelijk Leiderschap. Het lectoraat ondersteunt de inrichting van drie kenniscentra (over kerk, samenleving en geloofseducatie) en is verantwoordelijk voor een goede verbinding tussen onderwijs, onderzoek en werkveld. erwich volgt dr. stefan Paas op, die de afgelopen vier jaar leiding gaf aan het lectoraat Gemeenteopbouw. Op 7 april wordt het lectoraat officieel geïnstalleerd en houdt de lector zijn rede. De laatste jaren wordt er veel geschreven over geestelijk leiderschap. erwich: Als ergens veel aandacht voor is, betekent dat vaak dat men verlegen is met een thema. Zo ook bij het onderwerp geestelijk leiderschap. er is bijvoorbeeld onduidelijkheid over de definitie van begrippen. wat verstaan we nu precies onder geestelijk leiderschap? Ook is er verwarring over wat dragende normen zijn en er is veel verschil in beleving en duiding. Het lijkt mij erg waardevol om te proberen die verwarring weg te nemen en fundamenteel te zoeken naar waar geestelijke (bege)leiding aan moet voldoen. Dit alles gericht op de praktijk waarin onze studenten terecht komen. Het lectoraat wil graag een vervolg schrijven op het boek Praktijkgericht, Handboek voor de hbo-theoloog. Daarnaast wil erwich met het lectoraat bijdragen aan de inhoudelijke ontwikkeling van drie expertiseplatforms binnen de Academie Theologie; Kerk en gemeente, geloofseducatie en missionaire presentie in de samenleving. Dit wordt mede bepaald door het lectoraatsthema Handelen in hoop. Geestelijk leiderschap en christelijke presentie in een post-christelijke samenleving. Het begeleiden van onderzoek, dat door de platforms verricht zal worden, zal een belangrijke taak zijn. erwich hoopt hiermee de onderzoeksvaardigheden van docenten en studenten een impuls te geven. Voor de komende jaren zal de focus bovendien ook sterk extern gericht zijn, gezien de ambitie van de Academie Theologie om nadrukkelijk dienstbaar te zijn aan en samen te werken met het werkveld. Erwich De benoeming van dr. erwich is een logisch gevolg op zijn eerdere activiteiten. erwich heeft ervaring opgedaan in predikantswerk in verschillende Baptistengemeenten in nederland en daarbuiten. Maar ook op het gebied van onderwijs (Hoofddocent Missiologie ibts Praag, directeur evangelische Theologische Hogeschool/ Management Team van de Academie Theologie en docent aan het Centre for evangelical and Reformation Theology (CeRT), Vu Amsterdam), heeft hij in de loop der jaren kennis en internationale contacten opgebouwd, die hem een goede basis bieden om gestalte te geven aan dit lectoraat. Vanaf 2006 is hij tevens hoofddocent Praktische Theologie aan de etf te Leuven. Landelijk brancheoverleg hbo-theologie opgericht een nieuw opgericht brancheoverleg van vertegenwoordigers van werkgevers, beroepsverenigingen en hbo-opleidingen moet de positie van hbo-theologen in kerken en de publieke ruimte verbeteren. Dit maakte de Academie Theologie van de CHe op 19 november bekend. Het overleg moet onder meer zorgen voor een duidelijker en eenduidig profiel van de hbo-theoloog en moet de vraag naar en het aanbod van hbo-theologen beter op elkaar afstemmen. Ook is de ontwikkeling van een beroepscode en tuchtrecht wenselijk. Het Landelijk Overleg van hbo-theologen onderhield al contacten met verschillende organisaties uit de volle breedte van religieus nederland. Deze contacten worden voortgezet in het nieuwe brancheoverleg. Oud-student CHE? Link! Meld je aan bij de linkedin-groep van jouw opleiding (CHe alumni sociale studies, Verpleegkunde, Theologie, Mens & Organisatie, Journalistiek & Communicatie of educatie) en blijf op de hoogte van de alumni-activiteiten. 11

12 COVeRsTORy in BALAns We zijn niet zo snel van ons stuk te krijgen Het hectische gezins leven van de familie Kamerbeek Al tijdens mijn Pabo-opleiding merkte ik dat het kind zélf mij meer interesseerde dan het lesgeven. Met echtgenoot Machiel (33) runt wilma Kamerbeek (31) een gezinshuis in kinderdorp De Glind. samen dragen ze zorg voor zeven kinderen. 12

13 CHE overtuigend anders SCHERPDAG 2011 BEZINNERSGELUK in het derde jaar van haar opleiding aan de CHe koos wilma voor een afstudeerstage in het speciaal basisonderwijs. Het gezin is de mooiste plek voor een kind. Maar in het speciaal onderwijs ontmoette ik veel gezinnen met problemen. Dat beïnvloedt het gedrag van de kinderen. wilma werkte zes jaar in het speciaal basisonderwijs. Ze bouwde haar uren af toen ze zelf een gezin kreeg. er ontstond tijd en ruimte voor een nieuwe uitdaging. Met Machiel bezocht ze een oriëntatieavond van Kinderdorp De Glind, waar gezinsouders werden gezocht. Soft ik vind de hulpverlening soms erg soft, bekent Machiel. Hij werkt al jaren als accountmanager bij een bank. Het taaltje, de manier waarop dingen worden aangepakt. Of niet worden aangepakt. ik moet er nog steeds aan wennen. Maar over het gezinshuis was Machiel meteen enthousiast. Misschien nog meer dan wilma, die zich realiseerde hoe groot de overgang zou zijn. De voorbereidingscursus, de verhuizing naar een groot gezinshuis in De Glind, het wennen... Het is bijna vier jaar geleden. Machiel en wilma leven nu in de dagelijkse hectiek van een gezin met drie eigen zoontjes van 1, 4, en 6 jaar, twee opgenomen meiden van 13 en 12 jaar en twee opgenomen jongens van 12 en 10 jaar. wilma is in dienst van de jeugdzorgorganisatie LsG- Rentray-Joozt die de gezinshuizen in De Glind beheert. Machiel is vrijwilliger. Machiel: een gezinshuis is een tussenvorm. Het zit tussen een normaal gezin met pleegkinderen en een leefgroep in. in een leefgroep wisselen begeleiders elkaar af. wij wonen en werken in het dorp De Glind met ons eigen gezin en de opgenomen kinderen. Voor hen is er zorg en ondersteuning vanuit LsG-Rentray-Joozt. Ik vind de hulpverlening soms erg soft, bekent Machiel. Het taaltje, de manier waarop dingen worden aangepakt. Of niet worden aangepakt. Gedoe-dagen Machiel heeft naast het gezinsouderschap een 36-urige baan bij de bank. Op woensdag is hij thuis. wilma: ik ben blij als Machiel op de andere dagen om uur fris binnenkomt en het kan overnemen. Zeker als ik een dag heb gehad met veel gedoe. Met gedoe bedoelt ze niet de onafgebroken stroom was of huishoudelijk werk in een gezin van negen personen. Van die dagen dat alles samenvalt: kinderen die flippen, veel afspraken voor hen aflopen en daar bovenop alle telefoontjes van voogden, ouders, of instellingen afhandelen. > Lectoraat Jeugd en Gezin Zijn ouders belangrijk in de hulpverlening aan hun kinderen? Dat is een vraag die veel hulpverleners met ja beantwoorden. Maar hóe ze die ouders zo goed mogelijk betrekken in de hulp, dat is een ander hoofdstuk, vertelt Martine Noordegraaf, lector van het lectoraat Jeugd en Gezin. Het ontwikkelen van de beste handelwijze in het betrekken van ouders in de hulpverlening aan jonge adolescenten is een van de onderzoeksterreinen van het lectoraat Jeugd en Gezin. Het lectoraat van Sociale Studies, dat in 2009 werd opgericht, bestaat uit een lector en vier leden. Ze richten zich samen op het brede werkveld van de psychosociale hulpverlening aan Jeugd en Gezin. > 13

14 coverstory In balans Voor de opgenomen kinderen zijn Wilma en Machiel verzorgers, de kinderen hebben meestal contact met een van de biologische ouders. Wilma: Het is onderdeel van mijn werk om dat contact te ondersteunen. Hoe uitdagend is het om zelf een jong gezin te hebben en er dan vier vreemde kinderen bij te krijgen? We zijn een samengeraapt zooitje, lacht Wilma. Het was een uitdaging. Met de meeste opgenomen kinderen was er meteen een klik. Maar de hechtingsstoornis die veel van deze kinderen hebben, maakt een intense band niet altijd mogelijk. We hebben structuur en regels. Vooral het eerste jaar was heftig. Je zoekt, wat voor gezin zijn wij? Hoe moet ik omgaan met kinderen van deze leeftijd? Hoe laat mogen ze naar bed? Wat mogen ze wel, wat mogen ze niet? Inspiratie Wilma liep snel tegen haar grenzen aan. Ik wilde het allemaal zo goed mogelijk doen en was dag en nacht bezig. Achteraf zie ik dat ik de lat te hoog legde. Alleen het gezinshuis telde voor mij en ik overzag het werk niet meer. Begeleiding vanuit De Glind helpt in zo n situatie. Wilma: Er is een gezinsbegeleider die eens per zes weken met ons praat over hoe het reilt en zeilt. Daarnaast is er een orthopedagoog die met ons meedenkt over de kinderen. Wilma heeft geleerd om afstand te nemen. Door ontspanning te zoeken. Een avondje uit met vriendinnen of sporten. Een boodschap doen zonder dat ik een kind bij me heb is voor mij al een uitje. Wie mij inspireren? Mijn collega s hier op De Glind. We maken deel uit van intervisiegroepjes. Daarin kun je je sores bespreken met andere gezinsouders. Maar ook een goede preek of een mooi concert kan mij opbeuren. Waardevol De christelijke levensvisie van Machiel en Wilma speelde een rol bij hun keuze voor het gezinshuis. Wilma: Ik geloof dat wij allebei talenten hebben voor dit werk en die willen we gebruiken. God vindt ieder kind waardevol. Hij heeft deze kinderen gewild. En dat Relatie met ouders Noordegraaf: Voor het genoemde onderzoek werken we samen met een aantal jeugdzorginstellingen in Nederland. Vooral in de residentiële zorg nemen hulpverleners te vaak het stokje helemaal van de ouders over. Terwijl de ouders onmisbare kennis over hun kinderen hebben. Verbondenheid en/of een zo goed mogelijk herstelde relatie met de ouders is voor de jongere bovendien erg belangrijk voor later. Voor hun zelfstandigheid en het kunnen aangaan van relaties. Uitval hulpverleners Een tweede veld van onderzoek is de uitval onder jonge hulpverleners. Noordegraaf: Een van de leden van onze kenniskring doet onderzoek onder onze oud-studenten Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. De meesten beginnen gemotiveerd aan hun loopbaan. Hoe kan het dat ze wel of niet binnen een 14

15 CHE overtuigend anders SCHERPDAG 2011 BEZINNERSGELUK is iets wat wij ze willen meegeven. Maar we zijn daar voorzichtig in. De meeste kinderen komen uit ongelovige gezinnen. De ouders hebben geen bezwaar dat wij ze meenemen naar de kerk. De kinderen vinden het tot nu toe leuk. Machiel: wat wij van God ontvangen hebben, daar willen we Hem mee dienen. Je tienden geven? Dat gaat ook over je tijd en je gezin. we zijn allebei gezond en hebben een goed en stabiel huwelijk. Daaruit kunnen we delen met kinderen die het minder hebben. Ze vinden het spijtig dat er meer vraag dan aanbod in pleegzorg is. wilma: Maar als dit werk niet bij je past, dan moet je er niet aan beginnen. waarom het bij mij past? ik doe iets waar mijn hart ligt. en Machiel is een vader die goed met kinderen kan omgaan. Duidelijk en consequent. Carrière Machiel heeft de agrarische hogeschool achter de rug. ik ben relatiebeheerder en financieringsdeskundige voor veehouders bij de Rabobank. Het aantal veehouders in nederland neemt af, maar de bestaande bedrijven vergroten en beschikken over steeds meer technologie. Ons werk wordt niet minder, wel intensiever. Machiel houdt van zijn werk. Toen hij zijn manager destijds vertelde over zijn keuze om als gezinshuisvader in een gezinshuis te gaan wonen was de spontane reactie: Dan kun je een carrière wel vergeten. Dan vergeet ik die, was Machiels tegenreactie. Maar in de praktijk valt het mee. Hij kan zich blijven ontwikkelen in zijn werk. De intensiteit van zijn baan bij de bank betekent ook dat zijn dagen behoorlijk vol zijn. ik geniet van mijn werk buitenshuis. en wanneer ik thuiskom beland ik meteen in een drukke situatie. ik kan niet tegen wilma zeggen Los jij het maar op! Het is ook mijn verantwoordelijkheid. Je werkt met bijzondere kinderen. Ze krijgen verschillende soorten hulp en zitten op vijf verschillende scholen. Dat betekent ook vijf ouderavonden aflopen. Tijd voor hobby s heb ik nauwelijks. Zorgjargon Machiel: Geldt iets wat drie jaar geleden en gisteren gold ook vandaag nog? sommige kinderen blijven dat uittesten. Dat is vermoeiend. Je hebt energie nodig om het conflict aan te gaan. Het contact met pleegkinderen ervaar ik als intens. Als ik merk dat ik onredelijk ben of de neiging voel fysiek te worden, dan laat ik het even aan wilma over. Dan moet je even uit de situatie stappen, zoals dat in zorgjargon zo mooi heet, lacht Machiel. wilma en ik voelen elkaar erg goed aan. we weten precies van elkaar wat we nodig hebben. en we zijn niet zo snel van ons stuk te krijgen. wilma is goed in het bedenken van beloningssystemen. Hoe verander je dingen op een positieve manier? Zij ziet daar een uitdaging in. Machiel kan ervaringen van thuis gebruiken op zijn werk. ik heb in het gezin geleerd om grenzen aan te geven. Daar heb ik ook iets aan in mijn baan. en ik heb geleerd om waardenvrij vragen te stellen. Ook weer zo n zorgterm!, lacht hij opnieuw. wat ik bedoel is dat je geen suggestieve vragen stelt, maar het kind of je gesprekpartner zonder voorwaarden aan het woord laat. Het leven in zo n divers gezin met kinderen van sterk verschillende afkomst vind ik een verrijking. Ook voor mijn eigen kinderen. Huwelijkstijd De pleegkinderen gaan een weekend per maand naar eigen familie of een logeerhuis in De Glind, zodat de Kamerbeeks tijd hebben met elkaar. Ook de zondagavonden zijn heilig in huize Kamerbeek. Alle kinderen moeten om half negen op hun kamer zijn, ongeacht leeftijd. Huwelijkstijd noemt Machiel die avond. we praten dan uitgebreid met elkaar, zonder kinderen erbij. soms met hulp van een boek. Op dit moment een dagboek voor echtparen. Maar voor ons is het een weekboek, iedere dag samen iets overdenken lukt niet. we bereiden die avond ook samen de week voor. wat staat er in de agenda? wie doet wat en is > er oppas nodig? we zijn allebei doeners en van nature evenwichtig. we hebben geleerd hulp in te schakelen en tijd te maken om samen uit te gaan. Misschien doen wij dat wel meer dan andere stellen.hoe lang ze in het gezinshuis zullen wonen weten Machiel en wilma nog niet. wilma: Maar ook al wonen we elders, ik kan me niet voorstellen dat we niet meer met pleegkinderen te maken zouden hebben. Machiel: Het is misschien on-nederlands om te zeggen, maar wij zijn geschikt voor dit werk. Het opvoeden gaat ons meestal gemakkelijk af. aantal jaren afhaken? Daar willen we als lectoraat graag het antwoord op hebben. Het onderzoek is op dit moment in volle gang. Als laatste richt het lectoraat Jeugd en Gezin zich op Waarden en Zingeving van de hulpverlening. Die verbindt de eerste twee terreinen van onderzoek. Als lector is het mijn taak om de rode draad van alle onderzoeken vast te houden. Noordegraaf is pedagoog en promoveerde op een onderzoek naar de alledaagse praktijk van de hulpverleningsgesprekken. De lector en de leden van de kenniskring staan open voor gastcolleges, lezingen, conferenties en voor het schrijven van artikelen en papers. Ook zetten ze graag hun expertise in om projecten uit te voeren en om organisaties en instellingen van advies te dienen. Meer informatie: /jeugdengezin, lectoraatass@che.nl,

16 TiPs in BALAns 10 tips voor balans tussen werk en privé Baal jij er ook van dat je niet alles gedaan krijgt wat je wilt? en dat dat vaak ten koste gaat van je priveleven? Jody Miller, oprichtster van de Business Talent Group, geeft tips voor een betere balans tussen werk en prive. 1 Stel prioriteiten 6 Zet voor jezelf op een rijtje wat je wilt bereiken op professioneel en persoonlijk vlak. elimineer vervolgens alle bezigheden die niet helpen die doelen te bereiken. wil je die promotie én aanwezig zijn bij de sportwedstrijden van je kinderen? Zet deze twee dingen dan bovenaan je prioriteitenlijst en stel alles in het werk om ze te realiseren. Gebruik de techniek in je voordeel Techniek moet zorgen voor een betere balans tussen werk en privé, en die niet verstoren. Gun jezelf enkele technologievrije momenten per dag. Zet je telefoon en pc bijvoorbeeld uit tijdens het eten. Houd je aan die regel. 2 7 Elimineer bezigheden Laat alle bezigheden die je niet dichter bij je doel brengen varen. stop met verplichtingen waar je je niet met hart en ziel in kunt storten. Op die manier creëer je ruimte voor belangrijkere dingen. Ga thuiswerken werk zoveel mogelijk thuis. niet hoeven reizen en u netjes aan hoeven kleden, scheelt zeeën van tijd. Vaak krijgt u thuis veel meer gedaan, omdat u niet wordt afgeleid door gesprekken met collega s en tijdrovende vergaderingen. u kunt zich lange tijd achtereen concentreren op uw werk en houdt nog tijd over ook voor privéaangelegenheden. 3 Ken het beleid van je werkgever 8 Veel bedrijven hebben een beleid omtrent flexibel werken, maar veel mensen weten niet wat hun mogelijkheden zijn. Verdiep je erin. Zoek een coach Ken je iemand die werk en privé goed weet te combineren? stap er op af en vraag om tips. 4 9 Zorg dat je op iemand terug kunt vallen Vroeg of laat heb je hulp nodig. Zorg dat je weet bij wie u terecht kunt voor uiteenlopende zaken. Denk aan familieleden, vrienden, buren en collega s. Stel deadlines Ga er niet van uit dat je de balans van de ene op de andere dag bereikt zult hebben, maar stel kleine doelen die je in een bepaalde tijd gerealiseerd moet hebben. 5 Geef uw grenzen aan 10 wees duidelijk tegen uw collega s en baas. Bent u niet bereikbaar s avonds, in het weekend, of omdat u privéproblemen aan het oplossen bent, stel ze daarvan op de hoogte en zorg dat ze u dan ook niet storen. Vraag om flexibiliteit soms hoef je alleen maar te vragen of je op andere tijden of vanuit huis kunt werken. niet geschoten is altijd mis. Bron: 16

17 3 BALANSPORTRETTEN SCHERPDAG 2011 BEZINNERSGELUK Lizette Bardoel, manager Midden- en Kleinbedrijf bij Rabobank de Liemers in Zevenaar. Lizette is 41 en moeder van een dochter van 12 die in de brugklas van het gymnasium zit. Wat houdt jouw werk in? Ik stuur een afdeling aan die ondernemers begeleidt bij financieringsvraagstukken. Volg je ook nog een studie? Na het succesvol doorlopen van het EVC-traject (Erkenning van Verworven Competenties) ben ik begonnen met de duale opleiding Management Economie & Recht. Wat vind je echt belangrijk in jouw leven? Wat ik echt belangrijk vind is de gezondheid van mijzelf en mijn dierbaren. Dat staat hoog bovenaan. Daarna volgen geluk, liefde, zelfontplooiing en een positieve instelling. Kom je tijd te kort of houd je tijd over? Ik kom structureel tijd te kort, zowel privé als zakelijk. Ik werk fulltime, bij de Rabobank is dat 36 uur. De combinatie van studie en het feit dat ik in mijn eentje mijn gezin draaiende houd, maakt het erg druk. Mijn leven bestaat op dit moment uit deadlines, zowel zakelijk, werk en studie, als privé waaronder het begeleiden en overhoren van mijn dochter. Sport je? Ja, maar veel te weinig. Ik heb er simpelweg te weinig tijd voor. Ik ben een alleenstaande moeder en vind het belangrijk om tijd met mijn dochter door te brengen. Door mijn werk ben ik vaak afwezig. Als ik sport, tennis ik of ga ik naar de sportschool voor Zumba. Let je op je voeding? Ja, ik kies voedsel heel bewust. Het liefst eet ik biologisch. Uiteraard eet ik wel eens pizza of patat, daar ontkom je met kinderen niet aan. Ik let goed op de E-nummers en andere toevoegingen in ons voedsel. Frisdrank met aspartaam, dat vaak in light producten zit, drink ik bijvoorbeeld niet. Welke zaken biedt jouw werkgever aan? De Rabobank is een goede werkgever, het volgen van opleidingen en werken aan je employability wordt enorm gestimuleerd. Fitness zit helaas niet in het arbeidsvoorwaardenpakket. Omdat ik leidinggevende ben heb ik het geluk dat ik mag gebruikmaken van een externe coach. Daarnaast heeft de leidinggevende ook een coachende rol. Wat doe je om te ontspannen? Om te ontspannen pak ik een boek en ga ik heerlijk uitgebreid in bad. Hiervoor hoef ik de deur niet uit en ik ben dicht bij mijn dochter. Wanneer heb je dit voor het laatst gedaan? Dit doe ik iedere dag. Heb je wel eens gebruikgemaakt van een coach? En waarom wel of niet? Ja, ik heb gebruikgemaakt van een coach omdat ik vind dat je allereerst jezelf heel goed moet kennen, voordat je in staat bent om goed leiding te geven aan een team. Managen is in mijn ogen een vak op zich. Dat doe je niet zomaar. Ook vanuit de CHE word ik bij mijn studie begeleid door een coach. Is er een dilemma waarbij jij hulp zou kunnen gebruiken van een coach? Hier zijn veel dingen op te noemen. Om bij het eerder gegeven voorbeeld te blijven, hoe zorg ik ervoor dat ik in mijn drukke leven toch nog tijd overhoud voor mijzelf? 17

18 LeVen in BALAns Dit is mijn roeping Van verslaafde tot zorgmanager, Martijn Frans en De Burcht Zorg Jarenlang leefde ik op de straat op coke, speed en pillen. nu ben ik zorgmanager bij een hulpinstantie die verslaafden opvangt en laat afkicken. Dat de balans van het leven naar verschillende kanten kan doorslaan, ondervond Martijn Frans aan levenden lijve. 18

19 CHE overtuigend anders SCHERPDAG 2011 BEZINNERSGELUK Martijn Frans (39) is als bestuurder en zorgmanager van stichting De Burcht Zorg in hartje utrecht verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van verslaafde mannen. Hiervoor stuurt hij een team van begeleiders aan. Zijn leven zag er ooit anders uit. Dakloos Martijn: De balans in mijn leven was op een gegeven moment ver te zoeken. ik was boos op iedereen en alles en voelde een zware onvrede. ik dacht dat ik me met drugs beter voelde. Vanaf mijn pubertijd tot mijn 28e was ik verslaafd. Dakloos sliep ik jarenlang op straat of in een nachtopvang en hing overdag rond en scoorde mijn drugs. Verschillende malen heb ik geprobeerd eruit te stappen door een min of meer regulier leven te leiden en een kamer te huren, maar steeds weer belandde ik op straat. uiteindelijk hoorde ik bij het Leger des Heils in Rotterdam een evangelist vertellen over De Burcht Zorg in utrecht. Het geschetste beeld en de strakke regels trokken mij aan. Dat klonk mij als muziek in de oren. Als je eruit wil stappen, kun je het. Acceptatie Deze keer maakte Martijn een keus die zijn verdere leven sterk zou beïnvloeden en vormgeven. Martijn: ik was er duidelijk klaar voor en net zo belangrijk, tussen De Burcht Zorg en ik klikte het. Dat is belangrijk. Veel verslaafden haken af bij afkickprogramma s omdat het niet klikt tussen de instelling en henzelf. elke instantie heeft haar eigen signatuur en stelsel van voorwaarden en regels. Bovendien is afkicken een complex geheel: je bent een gevangene van jezelf. Bij De Burcht Zorg volgde ik een intern afkickprogramma van twee jaar. Dat lukte en ook mijn onvrede verdween en maakte plaats voor liefde en acceptatie. Omdat de sfeer mij enorm aansprak, kreeg ik de mogelijkheid bij de stichting te blijven wonen en mee te werken aan het dagelijkse programma. in de loop der jaren vervulde ik diverse baantjes binnen de stichting, zoals de administratie van de opvang. uiteindelijk ben ik de verslaafden in het programma gaan begeleiden. Tien jaar na mijn intake bij De Burcht Zorg geef ik leiding aan de mannenopvang. Dubbele diagnostiek Onze opvang herbergt veel verslaafden met een dubbele diagnostiek, ze hebben één of meerdere verslavingen en gaan gebukt onder een behoorlijke psychiatrische problematiek. Totdat zij hier kwamen speelde hun leven zich af op straat. Bij De Burcht Zorg kunnen ze beschermd werken aan een leven in balans. Afkicken een complex geheel: je bent een gevangene van jezelf. Deze mensen kiezen bewust voor onze instantie. Zij weten hoe hier de zaak in elkaar steekt, dus ook dat je openstaat voor geloof. Dat is het kenmerkende van De Burcht Zorg, de kracht van het evangelie en de relatie met God staan centraal. en geloof me, geloof alleen is mooi maar niet voldoende. Veel energie moet ook komen uit de wilskracht van de deelnemers en uit de aanpakmentaliteit en de ontferming van de medewerkers van De Burcht Zorg. Geen subsidie natuurlijk ben ik een ervaringsdeskundige, maar om de stichting uit te bouwen tot een reguliere hulpverleningsinstantie komt er nog veel meer bij kijken. sinds de oprichting door Rob en Maudi de Boer begin jaren negentig, krijgt De Burcht Zorg geen cent subsidie. wel zijn we onderaannemer van een thuiszorgorganisatie. Onlangs hebben we het HKZ-keurmerk van de stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector behaald, een eis voor instellingen in de geestelijke gezondheidszorg en dat een basisgarantie biedt voor kwaliteit. Bovendien zijn we plannen aan het ontwikkelen voor een vrouwenopvang en een nieuw pand met meer mogelijkheden voor wonen onder begeleiding want als een pas afgekickte alleen op een kamer zit en alles zit even tegen de verleidingen liggen op de loer. Roeping een verdere stap in de richting van professionalisering is mijn deelname aan het evc-traject bij de CHe. Met het erkennen van door mij verworven competenties wil ik het diploma sociaal Pedagogische Hulpverlening langs de duale weg behalen. Goed voor De Burcht Zorg maar ook heel goed voor mijn persoonlijke groei. en wat betreft mijn persoonlijke leven, ik woon hier in het pand met mijn vrouw en drie kinderen. Mijn vrouw leerde ik zeven jaar geleden kennen toen zij hier in de vrouwenopvang zat. Zij is nu verpleegkundige en ook hier werkzaam. De Burcht Zorg is mijn roeping. Die roeping vormt de kracht van mijn werk en leven. De Burcht zorg is mijn leven. Wat is EVC? EVC (Erkennen Verworven Competenties) levert een beeld op van talenten, kennis en vaardigheden in beroepsperspectief. Kortom, een onmisbaar hulpmiddel om kwaliteiten in kaart te brengen. EVC is bedoeld voor mensen die op een hoger niveau functioneren dan hun laatst behaalde diploma en voor mensen van wie de talenten nog niet eerder zijn erkend met een certificaat of diploma. /evc 19

20 Voor jong en oud, Verdien studiepunten als reisleider! vakanties met inhoud! Groepsreizen voor sportieve singles en actieve couples! Reisleiders gezocht voor actieve kinder- en jongerenkampen! Reisbegeleiders gezocht voor mensen met een licht verstandelijke beperking! Allround Vrijwilligers gezocht voor authentiek vakantiedorp in Zuid-Frankrijk! christelijke vakanties ADV_2011_www_che.indd :27:42 Muntz helpt merken verder Muntz biedt het allerbeste op het gebied van reclame. En trouwens ook op het gebied van branding, online marketing, direct marketing en de meeste andere communicatietechnieken. Dat kunnen we omdat we All Active zijn: een unieke werkwijze die uitgaat van het activeren van alle kennis, ervaring en talent die we in huis hebben. Een werkwijze dus die succes onvermijdelijk maakt. muntz.nl All Active Muntz is actief in Amersfoort en Apeldoorn.

Luisteren naar de Heilige Geest

Luisteren naar de Heilige Geest Luisteren naar de Heilige Geest Johannes 14:16-17 En Ik zal de Vader bidden en Hij zal u een andere Trooster geven om tot in eeuwigheid bij u te zijn, de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen,

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen vandaag wil ik dit gebod toepassen op het geloofsgesprek onderwerp van de gemeenteavond komende week onze overtuiging is dat zulke gesprekken hard nodig zijn voor de opbouw van onze gemeente tegelijk is

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen

Nadere informatie

Young People Coaching Experience

Young People Coaching Experience Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je

Nadere informatie

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1 1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd

Nadere informatie

Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus

Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus AVONDMAALSVIERING KONINGSKERK 13-09 - 2009 door ds. L. Krüger Schriftlezing: Koloss. 1: 24-29 (NBV) Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag

Nadere informatie

In het voetspoor van...

In het voetspoor van... In het voetspoor van... Bijbelse figuren en hun levensgeheim voor jongeren van 2 en 3 jaar drs. M. van Campen Zevende druk Zoetermeer Inhoud. Timotheüs - op school bij God 7 2. Adam - een gevallen mens

Nadere informatie

Iedereen heeft een eigen verhaal

Iedereen heeft een eigen verhaal informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

Vooraf: Kern: participatie, van passief naar actief door in te zetten op groeien in geloof en zelfstandigheid = Hebr.6:1-3 groeien in geloof en kennis

Vooraf: Kern: participatie, van passief naar actief door in te zetten op groeien in geloof en zelfstandigheid = Hebr.6:1-3 groeien in geloof en kennis Werkvelden & uitdagingen Catechisatie, De jongeren in hedendaagse taal, communicatie en vorm vertellen van Gods grootheid en liefde vanuit de bijbel (Geloofsinhoud & Verdieping) Vereniging, Jongeren uitdagen

Nadere informatie

Tot een geloofsgesprek komen. I Ontmoeten

Tot een geloofsgesprek komen. I Ontmoeten Tot een geloofsgesprek komen I Ontmoeten Het geloofsgesprek vindt plaats in een ontmoeting. Allerlei soorten ontmoetingen. Soms kort en eenmalig, soms met mensen met wie je meer omgaat. Bij de ontmoeting

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Zondag 19 januari 2014. Viering in de Week van Gebed. voor de eenheid van de christenen. Paulusgemeenschap en. Protestantse Gemeente de Eshof

Zondag 19 januari 2014. Viering in de Week van Gebed. voor de eenheid van de christenen. Paulusgemeenschap en. Protestantse Gemeente de Eshof Zondag 19 januari 2014 Viering in de Week van Gebed voor de eenheid van de christenen Paulusgemeenschap en Protestantse Gemeente de Eshof Hoevelaken Thema: Is Christus dan verdeeld? (1 Kor. 1,13) 1 / 7

Nadere informatie

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4).

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4). BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 4 Les 4 - Redding: Waarom is het voor ieder mens nodig om gered te worden? In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 1) De ongelovige

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst

Nadere informatie

Nypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken

Nypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Nypels Speelt 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Inleiding Het Nypels wordt steeds leuker, doe jij ook mee? Nypels Speelt, onder die titel wordt op een nieuwe manier gewerkt aan de betrokkenheid

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest Basiscursus Christelijk geloof Module 1 Les 1: Les 2: Les 3: Les 4: Les 5: Les 6: Les 7: Les 8: God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus:

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze lessen zijn geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Startbijeenkomst met leidinggevenden. hand-out

Startbijeenkomst met leidinggevenden. hand-out Startbijeenkomst met leidinggevenden hand-out hand-out startbijeenkomst met leidinggevenden Wat houdt jongeren gaande én bezig? Kies twee of drie plaatjes die dat voor jou t best symboliseren 2 Basisbehoeften

Nadere informatie

Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14

Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Twee prachtige lezingen vanochtend. Er

Nadere informatie

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente Bijbelstudie 1 Korintiërs Diversiteit in de kerk is van alle tijden. En nu onze cultuur en de kerk minder goed op elkaar aansluiten dan wel eens gedacht, worden we vaker bepaald bij de verschillen tussen

Nadere informatie

Identiteitsdocument Sprank

Identiteitsdocument Sprank Identiteitsdocument Sprank Christenen in hart en zorg Vanuit Gods liefde, zorgen wij voor elkaar. GOD Dit doen we samen met je familie en vrienden. Jij mag rekenen op een veilig thuis. Vragen over jouw

Nadere informatie

Voorwoord Met oprechte blijdschap schrijf ik het voorwoord voor dit boek. Ik ken Henk Rothuizen al vele jaren en heb hem zien opgroeien tot een man van God, met een bediening die verder reikt dan zijn

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Post-mbo opleiding autisme

Post-mbo opleiding autisme Post-mbo opleiding autisme mensenkennis De docent zocht aansluiting bij onze wensen en dat is erg prettig. Post-mbo opleiding autisme Wie werkt met mensen met autisme, weet dat zij een heel eigen benadering

Nadere informatie

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer

Nadere informatie

13 Jij en pesten. Ervaring

13 Jij en pesten. Ervaring 82 13 Jij en pesten Wat doe ik hier vandaag? P Ik word me ervan bewust hoe erg het is om iemand te pesten en gepest te worden. P Ik leer dat ik met anderen steeds weer respectvol moet omgaan. P Ik ken

Nadere informatie

Johannes 12 : 7. (Judas) dia 1

Johannes 12 : 7. (Judas) dia 1 Johannes 12 : 7 A (Judas) er was ergens een gemeentevergadering waar gesproken werd over de aanschaf van een orgel iemand kwam naar voren en zei dat hij tegen was een paar ton voor een orgel is geldverspilling

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Light up your fire voordat burnout toeslaat. Muriël Van Langenhove Psycholoog Coach Dienst Welzijn Personeel UZ Gent

Light up your fire voordat burnout toeslaat. Muriël Van Langenhove Psycholoog Coach Dienst Welzijn Personeel UZ Gent Light up your fire voordat burnout toeslaat Muriël Van Langenhove Psycholoog Coach Dienst Welzijn Personeel UZ Gent Wat is jouw droom? Vuur - energie Waarden, zaken die voor jou belangrijk zijn in je leven

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander.

Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander. Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander. HHKalender DEF_2 ct.indd 1 Romantiek in een liefdesbrief 01-06-15 21:37 ROMANTIEK in een liefdesbrief Schrijf een liefdesbrief aan je geliefde. Verwerk

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

III. Het (mosterd)zaadje. Vrijdag

III. Het (mosterd)zaadje. Vrijdag Het (mosterd)zaadje Vrijdag "... Ik verzeker jullie: als jullie geloof hebben als een mosterdzaadje, dan zullen jullie tegen die berg zeggen: 'Verplaats je van hier naar daar! en dan zal hij zich verplaatsen.

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Samen eenzaam. Frida den Hollander

Samen eenzaam. Frida den Hollander Samen eenzaam Samen eenzaam Frida den Hollander Tweede editie Schrijver: Frida den Hollander Coverontwerp: Koos den Hollander Correctie: Koos den Hollander ISBN:9789402122442 Inhoud Inleiding 1 Ik ben

Nadere informatie

Fundamenten van het Christelijk geloof. Deel 2: Omgang met God -Kringleidershandleiding-

Fundamenten van het Christelijk geloof. Deel 2: Omgang met God -Kringleidershandleiding- Fundamenten van het Christelijk geloof Deel 2: Omgang met God -Kringleidershandleiding- Beste kringleider, Hieronder vind je per hoofdstuk een aantal aanvullende gedachten bij het kringmateriaal Fundamenten

Nadere informatie

Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015. Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus,

Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015. Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus, Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015 Ds. A.J.Wouda Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus, Het weer is onrustig De wereld is onrustig En veel mensen, sommigen

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Handreiking bij een spirituele zoektocht.

Handreiking bij een spirituele zoektocht. Handreiking bij een spirituele zoektocht. Deze handreiking hoort bij: Oud- en nieuw- katholiek. De spirituele zoektocht van die andere katholieken. Door Joris Vercammen. Valkhof pers 2011. Het boek is

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Gemeente in Christus,

Gemeente in Christus, meditatie voor 3 mei 2015 thema geloof EN wetenschap Gemeente in Christus, Misschien heb je wel eens gehoord van de film The Matrix, of misschien heb je m zelfs wel eens gezien. De film gaat over een kleine

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Relatie <> Religie. Beste Galsem,

Relatie <> Religie. Beste Galsem, RelatieReligie BesteGalsem, Hetfeitdatjouwpatientnuopeenchristelijkevenementisisnietongevaarlijk.Hetgeestelijke levenvanjouwpatientzalgrotesprongenmakennaarhetkampvandevijandtoe.watikjou aanraadisomditnietafteremmen,maaromdittebederven.brengjouwpatientincontactmet

Nadere informatie

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

Pinksteren 2015 -- oogst van de vruchten. Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11

Pinksteren 2015 -- oogst van de vruchten. Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11 Pinksteren 2015 -- oogst van de vruchten Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11 Als wij Pinksteren vieren, dan vieren we toch ook dat de boodschap van Gods liefde wereldwijd rondgaat. Dat we in het

Nadere informatie

RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure

RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure GOO! voor Opvang en Onderwijs RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure Elk kind heeft een held of heldin in zich om moeilijke situaties te overwinnen. Hiervoor is niet alleen moed nodig, maar ook inzicht, de juiste

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Doel A bestaat uit vier inhoudelijke elementen waar we bij stil zullen staan in deze studie:

Doel A bestaat uit vier inhoudelijke elementen waar we bij stil zullen staan in deze studie: Doel A: Geboren in het Koninkrijk : studenten zowel kerkelijk als niet-kerkelijk komen tot persoonlijke geloofsovergave aan Jezus en leren dit proces voor zichzelf verwoorden. Doel A bestaat uit vier inhoudelijke

Nadere informatie

5 manieren om je eigen pad te bewandelen

5 manieren om je eigen pad te bewandelen 5 manieren om je eigen pad te bewandelen Hierbij het nieuwe artikel met als onderwerp: 5 manieren om je eigen pad te bewandelen. Het is geschreven door wandelcoach Tineke Franssen. Tineke wandelt al een

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Geliefde gemeente van de Heer Jezus Christus, Beste gasten en alle vrienden van de gemeente.

Geliefde gemeente van de Heer Jezus Christus, Beste gasten en alle vrienden van de gemeente. Geliefde gemeente van de Heer Jezus Christus, Beste gasten en alle vrienden van de gemeente. Ben je ooit aan iets begonnen met een prut houding? Zo van: dit is niks, dit was niks en dit zal ook nooit wat

Nadere informatie

SoHuman PROFIT/NON-PROFIT PARTICULIEREN SCHOLIEREN [INZICHT IN GEDRAG EN COMMUNICATIE]

SoHuman PROFIT/NON-PROFIT PARTICULIEREN SCHOLIEREN [INZICHT IN GEDRAG EN COMMUNICATIE] SoHuman PROFIT/NON-PROFIT PARTICULIEREN SCHOLIEREN [INZICHT IN GEDRAG EN COMMUNICATIE] Waarvoor kiezen klanten voor SoHuman? SoHuman helpt mensen, teams en organisaties met hun persoonlijke en professionele

Nadere informatie

Preek over de opdracht: Laat de Geest u vervullen (Efeziërs 5:18b) Van drs Ton de Ruiter. Lees vooraf eerst: Efeziërs 5:1,2 en 5:15-33 en 6:1-10

Preek over de opdracht: Laat de Geest u vervullen (Efeziërs 5:18b) Van drs Ton de Ruiter. Lees vooraf eerst: Efeziërs 5:1,2 en 5:15-33 en 6:1-10 Preek over de opdracht: Laat de Geest u vervullen (Efeziërs 5:18b) Van drs Ton de Ruiter. Lees vooraf eerst: Efeziërs 5:1,2 en 5:15-33 en 6:1-10 Bedrinkt u niet (5:18a) is duidelijk een opdracht waar we

Nadere informatie

Jonge ambtenaar van het jaar

Jonge ambtenaar van het jaar Verkiezing opent vele deuren voor Katherine Diaz Winnares Katherine Diaz vertelt over haar motiva Winnares Katherine Diaz vertelt over haar motivatie voor het werk, bewustwording tijdens en kansen na het

Nadere informatie

Vanjezelfhouden.nl 1

Vanjezelfhouden.nl 1 1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht Lees : Mattheüs 18:21-35 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was,heeft Hij gelijkenissen verteld

Nadere informatie

Nummer 1 December 2011. Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien

Nummer 1 December 2011. Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien Nummer 1 December 2011 Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien LANDELIJK HEEFT 16% VAN DE JONGEREN PSYCHOSOCIALE PROBLEMEN. Scoop richt zich bij coaching, counseling en training

Nadere informatie

Annette Koops: Een dialoog in de klas

Annette Koops: Een dialoog in de klas Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Kennismakingsvragen:

Kennismakingsvragen: Kennismakingsvragen: 1. Als je op een onbewoond eiland belandde, welke 3 dingen zou je dan in ieder geval bij je willen hebben? 2. Wat is je vroegste jeugdherinnering? 3. Wat heeft je doen besluiten om

Nadere informatie

1) Gered worden is net zo gemakkelijk als een cadeau krijgen (Johannes 1:12)

1) Gered worden is net zo gemakkelijk als een cadeau krijgen (Johannes 1:12) Les 8 - Redding In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Heel veel mensen hebben er geen behoefte aan zich door Jezus te laten redden. Daarvoor hebben ze allerlei redenen. Bijvoorbeeld:

Nadere informatie

Workshops De werkelijkheid van gedrag. 11 maart, 25 maart en 8 april 2010

Workshops De werkelijkheid van gedrag. 11 maart, 25 maart en 8 april 2010 Workshops De werkelijkheid van gedrag 11 maart, 25 maart en 8 april 2010 Workshops De werkelijkheid van gedrag Vandaag heb je de eerste workshop De werkelijkheid van gedrag gevolgd. De workshops geven

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

VOOR COACHES EN BEGELEIDERS DAVERENDE DILEMMA S. Francine ten Hoedt & Philine Spruijt

VOOR COACHES EN BEGELEIDERS DAVERENDE DILEMMA S. Francine ten Hoedt & Philine Spruijt 33 DAVERENDE DILEMMA S Francine ten Hoedt & Philine Spruijt VOOR COACHES EN BEGELEIDERS Beste coach, Een van de basisvereisten om coach te zijn is, volgens ons, willen ontwikkelen en willen leren. Hoe

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

HEMELS HUWELIJK KALENDER 52 X WIJ TIJD VOOR ELKAAR. Willem en Marian de Vink

HEMELS HUWELIJK KALENDER 52 X WIJ TIJD VOOR ELKAAR. Willem en Marian de Vink HEMELS HUWELIJK KALENDER 52 X WIJ SAMEN TIJD VOOR ELKAAR Willem en Marian de Vink Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander. Romantiek in een liefdesbrief ROMANTIEK in een liefdesbrief Schrijf

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Ruimte voor God - thema 1: Eén ding is nodig! Preek over Lukas 10: Gemeente van Christus,

Ruimte voor God - thema 1: Eén ding is nodig! Preek over Lukas 10: Gemeente van Christus, Ruimte voor God - thema 1: Eén ding is nodig! Preek over Lukas 10:38-42 Gemeente van Christus, Het gaat vanmorgen over Jezus. Dat zal je waarschijnlijk ook niet verrassen. Maar als het gaat over Jezus,

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Timemanagement? Manage jezelf!

Timemanagement? Manage jezelf! Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl

Nadere informatie

Wil jij nog meer sportplezier bij jouw verenigingen?

Wil jij nog meer sportplezier bij jouw verenigingen? Wil jij nog meer sportplezier bij jouw verenigingen? Scoor dan met ons topaanbod! Een programma van sportbonden en NOC*NSF dat sportief gedrag stimuleert en ongewenst gedrag aanpakt. Vraag kinderen waarom

Nadere informatie