Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m 2014

Transcriptie

1 Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m 2014 Invulling van de verbrede watertaken Gemeente Barneveld 6 september 2010 Ontwerp

2 Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m 2014 Invulling van de verbrede watertaken dossier : C registratienummer : WA-MS versie : 5 Gemeente Barneveld 6 september 2010 Ontwerp DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

3 INHOUD BLAD 1 INLEIDING Waarom een Gemeentelijk Rioleringsplan? Procedure Leeswijzer 2 2 CONTEXT: WAAR MOETEN WE REKENING MEE HOUDEN Verbreding van de zorgtaken Waterwet Watervergunning Overig beleid Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten Samenwerking in de waterketen Klimaatontwikkelingen en gevolgen rioleringszorg Consequenties voor de komende planperiode 6 3 EVALUATIE GRP : WAT HEBBEN WE GEDAAN Realisatie doelen Knelpunten bij de realisatie Leerpunten voor de komende planperiode 9 4 BESCHRIJVING RIOLERINGSYSTEEM BARNEVELD: DE HUIDIGE SITUATIE Kenmerken van de riolering Leeftijd riolering 11 5 DOELEN VOOR DE KOMENDE PLANPERIODE: WAT IS DE OPGAVE 12 6 REALISATIE DOELEN; NADERE UITWERKING: WAT GAAN WE DOEN 14 7 MIDDELEN Personele capaciteit Financiële middelen 21 8 COLOFON 26 BIJLAGEN 1 Communicatienotitie 2 Stand van zaken maatregelen GRP Doelen, functionele eisen, maatstaven en meetmethoden 4 Toetsing huidige situatie 5 Kostendekkingsplan Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie 5-1 -

4 1 INLEIDING 1.1 Waarom een Gemeentelijk Rioleringsplan? Om afvalwater uit de woonomgeving te verwijderen is riolering een onmisbare voorziening. Het zorgt voor de bescherming van de volksgezondheid en milieu en - tot op zekere hoogte - tegen natte voeten. De inzameling en het transport van afvalwater zijn gemeentelijk taken, die vanaf 2008 aangevuld zijn met doelmatige inzameling en verwerking van hemelwater en het voorkomen van structurele grondwateroverlast. De wettelijke basis hiervoor is opgenomen in de nieuwe Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken. Volgens de Wet Milieubeheer dient elke gemeente te beschikken over een gemeentelijk rioleringsplan (GRP). Hierin moet staan hoe invulling is gegeven aan de drie zorgplichten (stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater). Het vorige GRP van de gemeente Barneveld had een looptijd van 2005 tot en met Omdat de looptijd van het GRP eind 2009 is verstreken, is er een nieuw verbreed gemeentelijk rioleringsplan (VGRP) opgesteld. Een groot verschil met het vorige GRP zijn de genoemde nieuwe zorgtaken die per 1 januari 2008 aan de gemeenten zijn opgedragen. Deze zorgplichten voor grondwater en de inzameling van hemelwater moeten vóór 2013 in het verbrede GRP zijn opgenomen. De looptijd van dit verbrede GRP is 2010 tot en met Daarom zijn deze verbredingstaken reeds opgenomen in dit plan. 1.2 Procedure Gemeenten hebben ten aanzien van het GRP een informatieplicht naar het waterschap en de provincie. Bij de totstandkoming van dit GRP waren de Waterschappen Vallei en Eem en Veluwe betrokken in de projectgroep. Hierdoor heeft afstemming plaats kunnen vinden tussen het GRP en het beleid van de waterschappen. Het ontwerp GRP is vervolgens formeel ter informatie voorgelegd aan de provincie en de waterschappen. Hun reacties zijn opgenomen in de bijlagen. Na vaststelling zal een exemplaar van het definitieve GRP naar deze instanties worden verzonden. Tevens wordt het vastgestelde GRP gedurende zes weken voor de inwoners van Barneveld ter inzage gelegd. Inwoners kunnen het GRP inzien op de internetsite of in het gemeentehuis van de gemeente Barneveld. Deze ter inzage legging wordt in een plaatselijk nieuwsblad en op de internetsite van de gemeente Barneveld aangekondigd. Dit GRP heeft een looptijd van 2010 tot en met Jaarlijks vindt er een evaluatie plaats over de voortgang, hierbij wordt ingespeeld op het nieuwste beleid. Een voortgangsrapportage wordt ter instemming verzonden naar het college van Burgemeesters en Wethouders. 1.3 Leeswijzer Het volgende hoofdstuk (2) beschrijft de context waarbinnen dit GRP een plaats heeft. Hierin staat het relevante beleid omschreven en wordt een beeld geschetst van het organisatorisch kader. In hoofdstuk 3 staat de evaluatie van het vorige GRP en in hoofdstuk 4 de doelen. Hoofdstuk 5 beschrijft het huidige rioleringssysteem. In hoofdstuk 6 wordt getoetst in hoeverre al voldaan wordt aan de doelen en wat er nog moet gebeuren de komende planperiode. Ten slotte is in hoofdstuk 7 weergegeven welke personele capaciteit en financiële middelen benodigd zijn voor de rioleringszorg de komende planperiode en welke beschikbaar zijn. Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie 5-2 -

5 2 CONTEXT: WAAR MOETEN WE REKENING MEE HOUDEN Op het gebied van waterbeleid zijn de laatste tijd veel ontwikkelingen. Op Europees niveau is de Kaderrichtlijn Water (KRW) ingevoerd. Het landelijke beleid is verwoord door de Commissie Waterbeheer 21 e eeuw (WB21, speerpunt vasthouden bergen afvoeren ) en de 4 e nota waterhuishouding (NW4, speerpunt bronaanpak). Verder is de nieuwe Wet gemeentelijke watertaken vanaf 2008 geïmplementeerd. In dit hoofdstuk staat het relevante beleid voor het GRP Barneveld omschreven. Daarnaast staat omschreven hoe er wordt samengewerkt op het gebied van rioleringszorg en wat er landelijk speelt op het gebied van riolering. 2.1 Verbreding van de zorgtaken In 2008 is de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken ingevoerd. Daarmee is een aantal wetten gewijzigd of aangevuld, waaronder de wet Milieubeheer, de Gemeentewet en de Wet op de Waterhuishouding. De zorgplichten van de gemeente zijn daardoor verbreed en uitgewerkt. De vernieuwde zorgtaken zijn: 1. Afvalwater. De doelmatige inzameling en het transport van het stedelijke afvalwater (huishoudelijk afvalwater, bedrijfsafvalwater, eventueel gemengd met hemelwater en/of grondwater), dat vrijkomt bij de binnen het grondgebied van de gemeente gelegen percelen; 2. Hemelwater. De doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater; 3. Grondwater. Het in openbaar gebied treffen van doelmatige maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming te voorkomen of te beperken. Zorgplichten niet vrijblijvend De zorgplichten die de gemeente heeft zijn niet vrijblijvend. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld forse schadeclaims aan hun broek krijgen als gevolg van wateroverlast die zij redelijkerwijs hadden kunnen voorkomen. Dat blijkt uit een recente uitspraak van de voorzieningenrechter van de rechtbank in Middelburg. De rechter stelde een particuliere woningeigenaar uit Kapelle in het gelijk, die in juli 2008 als gevolg van een hevige regenbui ernstige schade in zijn woning ondervond doordat water van de openbare weg zijn huis inliep. De gemeente Kapelle werd veroordeeld tot het treffen van maatregelen tegen een dwangsom van 500 euro per dag tot een maximum van euro. (Bron: Binnenlands Bestuur, september 2009) De hemelwaterzorgplicht van gemeenten gaat verder dan het doorrekenen van de riolering met een standaard regenbui ( bui 8 ). De zorgplicht betreft ook regenwater dat bij een extreme bui op straat komt. De gemeente moet maatregelen treffen, die redelijkerwijs van haar verwacht kunnen worden, om te voorkomen dat dit regenwater schade aan woningen bedrijven kan veroorzaken. Daarvoor moet de gemeente inzicht hebben in zowel de ondergrondse als de bovengrondse afvoermogelijkheden, -beperkingen en risico s De Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken voorziet tevens in een nieuw bekostigingssysteem: de verbrede rioolheffing. Onder de verbrede rioolheffing kunnen naast kosten gemoeid met de aanleg en het beheer van voorzieningen voor stedelijk afvalwater, ook kosten worden ondergebracht die gemoeid zijn met de aanleg en het beheer van voorzieningen voor hemelwater en grondwater. De kosten kunnen desgewenst gesplitst worden doorgerekend aan de belastingplichtigen. Gemeenten dienen de invulling van de verbrede zorgtaken en de bekostiging ervan vast te leggen in een verbreed gemeentelijk rioleringsplan. Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie 5-3 -

6 2.2 Waterwet De overheid staat voor grote opgaven in het waterbeheer. Om het beheer van de toekomst zo goed mogelijk vorm te geven en uit te voeren is het van belang dat het huidige wettelijke instrumentarium wordt gestroomlijnd en gemoderniseerd. Daarbij staat integraal waterbeheer centraal. De Waterwet regelt straks het beheer van oppervlaktewater en grondwater en verbetert de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening. Daarnaast levert de Waterwet een bijdrage aan kabinetsdoelstellingen zoals vermindering van regels, vergunningstelsels en administratieve lasten. De Waterwet vervangt een zestal bestaande wetten voor het waterbeheer in Nederland (zie kader). Ook verhuist de saneringsregeling voor waterbodems van de Wet bodembescherming naar de Waterwet (dit gebeurt via de Invoeringswet). Naast de Waterwet blijft de Waterschapswet als organieke wet voor de waterschappen bestaan. De Waterwet heeft de volgende bestaande wetten vervangen: Wet op de waterhuishouding Wet op de waterkering Grondwaterwet Wet verontreiniging oppervlaktewateren Wet verontreiniging zeewater Wet droogmakerijen en indijkingen (Wet van 14 juli 1904) Wet beheer rijkswaterstaatswerken (het zogenaamde 'natte gedeelte') Waterstaatswet 1900 Met de Waterwet zijn Rijk, waterschappen, gemeenten en provincies straks beter uitgerust om wateroverlast, waterschaarste en waterverontreiniging tegen te gaan. Ook voorziet de wet in het toekennen van functies voor het gebruik van water zoals scheepvaart, drinkwatervoorziening, landbouw, industrie en recreatie. Afhankelijk van de functie worden eisen gesteld aan de kwaliteit en de inrichting van het watersysteem. De Waterwet heeft meerdere gevolgen die in het kader van het GRP van belang zijn zoals: De huidige vergunningstelsels uit de afzonderlijke waterbeheerwetten worden gebundeld: zes vergunningen uit de bestaande 'waterbeheerwetten' gaan op in één watervergunning. Voor de gebruiker betekent dit vooral minder administratieve handelingen. Voor het bevoegde gezag betekent het dat de vergunning aan álle aspecten van het waterbeheer moet worden getoetst; Waterschappen en gemeenten wordt opgedragen om af te stemmen uit oogpunt van doelmatig en samenhangend waterbeheer; Gemeenten en waterschappen worden verplicht bestuurlijke afspraken te maken over waterbeheer, mogelijk in de vorm van afvalwaterakkoorden; Provincies of Rijk kunnen met besluiten of handelingen optreden in plaats van een waterschap of gemeente. 2.3 Watervergunning Sinds 22 december 2009 is de Waterwet van kracht. Vanaf die datum nemen provincies en gemeenten de lozing van afvalwater op de riolering mee in de milieuvergunning. Tegelijk zijn veel grondwatertaken van de provincie naar de waterschappen verhuisd. Door de Waterwet hebben bedrijven voor de vergunningverlening en de handhaving van milieu- en watervergunningen nog maar met één instantie te maken, namelijk provincie of gemeente. Tot nu toe hadden grotere bedrijven voor het afvoeren van afvalwater naar de riolering een Wvo-lozingsvergunning van het waterschap nodig. De gemeente Barneveld heeft, voor wat de watertaken betreft, in de milieuvergunningverlening en handhaving, een overeenkomst gesloten met het waterschap dat zij een adviserende taak en uitvoerende taak hebben hierin. Feitelijk betekent dit dat vergunningaanvragen ter advisering worden doorgestuurd aan Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie 5-4 -

7 het waterschap. Voor de handhaving betekent dit dat het waterschap dit middels een machtiging of onder supervisie van de gemeente uitvoert. De gemeente is in beide gevallen bevoegd gezag. Het waterschap komt nog wel voor toezicht bij de wat grotere bedrijven langs om de kwaliteit van het afvalwater te meten. 2.4 Overig beleid Naast de hierboven genoemde beleidskaders is bij het opstellen van het GRP Barneveld ook rekening gehouden met de volgende beleidsstukken: Beleidsbrief regenwater en riolering; Europese kaderrichtlijn water (KRW); Het kabinetsstandpunt Waterbeleid in de 21e eeuw ; 4e nota waterhuishouding; Nationaal Bestuursakkoord Water; Waterbeheersplan , waterschap Vallei & Eem; Waterbeheerplan , waterschap Veluwe; Het 3e waterhuishoudingsplan van de provincie Gelderland Water leeft in Gelderland ; (voorontwerp) Waterplan Gelderland ; Bestuursakkoord Waterketen; Waterplan Barneveld. De rode draad in het huidige waterbeleid is het creëren van een gezond en veerkrachtig watersysteem en een duurzame waterketen. Belangrijk uitgangspunt hierbij is dat vuil en schoon water zoveel mogelijk gescheiden worden of blijven en dat de voorkeursvolgorde vasthouden-bergen-afvoeren wordt toegepast. 2.5 Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten Gemeenten hebben in de praktijk verschillende rollen ten aanzien van ondergrondse kabels en leidingen: Eigenaar van de openbare ruimte; Beheerder van de riolering (en ook van bijv. kabels voor straatverlichting en verkeerslichten); Grondroerder (graver) of opdrachtgever tot graafwerkzaamheden. De Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WION) ook wel bekend als de grondroerdersregeling is op 1 juli 2008 in werking getreden. De gemeente is als eigenaar en/of beheerder van kabels en leidingen (voor openbare verlichting, riolering) verplicht tot het digitaal toegankelijk maken van de kabel- en leidinggegevens van hun netwerken. Dit stelt het Kadaster in staat om vanaf medio 2010 de zogenaamde KLIC-meldingen (graafmeldingen) automatisch en digitaal te gaan afhandelen. Voor wat betreft de riolering zijn de daarvoor benodigde ligginggegevens actueel en compleet. Vanaf 1 november 2009 vind al de digitale afhandeling van de graafmeldingen plaats. De afhandeling wordt voor de gemeente verzorgd en geborgd door Klicservice van Gemnet. 2.6 Samenwerking in de waterketen Bij het opstellen van dit GRP zijn waterschap Veluwe, waterschap Vallei en Eem en de provincie Gelderland betrokken. Daarnaast maakt de gemeente Barneveld deel uit van het regionale Platform Water Vallei en Eem. Dit platform heeft als doel samenwerking te bevorderden, gezamenlijk projecten uit te voeren en kennis uit te wisselen tussen de verschillende organisaties. De gemeente Barneveld maakt deel uit van de kerngroep en zit daarnaast in een aantal projectgroepen binnen dit platform. In het platform zitten de volgende organisaties: Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie 5-5 -

8 Provincie Utrecht; Provincie Gelderland; Waterschap Vallei en Eem; Gemeenten uit het beheergebied van waterschap Vallei en Eem; Vitens (agendalid). 2.7 Klimaatontwikkelingen en gevolgen rioleringszorg Onderzoek van onder meer het KNMI wijst uit dat het klimaat aan het veranderen is. De vooruitzichten zijn dat het aantal zomerse regendagen weliswaar minder wordt, maar de hevigheid van extreme regenbuien in de zomer toeneemt. In het meest ongunstige klimaatscenario van het KNMI is deze toename 27%. De winters worden gemiddeld natter en de extreme neerslaghoeveelheden nemen toe tot 12% in het meest ongunstige KNMI-klimaatscenario. Dit heeft gevolgen voor de riolering en de waterhuishouding. De bestaande riolering is niet ontworpen op de hevige regenbuien van de toekomst en het op grote schaal vergoten van de riolering is praktisch en economisch gezien niet haalbaar. Er zal waarschijnlijk vaker water op straat optreden. Dit hoeft niet per definitie altijd tot problemen te leiden, zolang er geen schade optreedt en zolang riooloverstortingen niet leiden tot een structurele verslechtering van de oppervlaktewaterkwaliteit. De klimaatverandering vraagt om bezinning over de toetsingskaders. Gemeenten dienen vast te leggen wat ze acceptabel vinden en wat niet. Om onacceptabele situaties te voorkomen zal vervolgens naar doelmatige maatregelen moeten worden gezocht. 2.8 Consequenties voor de komende planperiode De consequentie van de verbreding van de gemeentelijke watertaken sinds 2008 is dat gemeenten ook beleid moeten opstellen, vaststellen en uitvoeren ten aanzien van de behandeling van hemelwater en het tegengaan van grondwateroverlast; De consequentie van de Waterwet die eind 2009 in werking is getreden, is dat gemeenten en waterschappen hun taken in het waterbeheer tweezijdig op elkaar moeten afstemmen en het resultaat vastleggen in bestuurlijke afspraken, bijvoorbeeld in een Afvalwaterakkoord, en dat gemeenten een waterloketfunctie moeten invullen; Uitgangspunt bij het huidige landelijke waterbeleid is een duurzame waterketen waarin vuil en schoon water zoveel mogelijk gescheiden worden en blijven en de trits vasthouden bergen-afvoeren van toepassing is; Door de WION die op 1 juli 2008 in werking is getreden, zijn gemeenten verplicht tot het digitaal toegankelijk maken van de actuele gegevens van de riolering; De gemeente Barneveld werkt op het gebied van het stedelijk waterbeheer binnen het Platform Water Vallei en Eem samen met andere gemeenten en het waterschap; De klimaatverandering vraagt om bezinning over de toetsingskaders. Een voorstel voor een degelijk toetsingskader is hieronder aangegeven. De gemeente spreekt over wateroverlast als: water via de straat gebouwen in stroomt; water hoofdwegen blokkeert; water langer dan 4 uur hinder oplevert voor het verkeer. Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie 5-6 -

9 3 EVALUATIE GRP : WAT HEBBEN WE GEDAAN In dit hoofdstuk wordt het GRP geëvalueerd. Daarbij wordt gekeken in hoeverre de doelen uit het GRP zijn gerealiseerd en waar we bij de uitvoering van het GRP tegenaan zijn gelopen. De evaluatie resulteert in leerpunten en eventueel nog te realiseren doelen voor de komende planperiode. 3.1 Realisatie doelen Doelmatige inzameling van afvalwater In de afgelopen planperiode zijn alle uit het GRP resterende ongezuiverde afvalwaterlozingen in het buitengebied gesaneerd door ze aan te sluiten op drukriolering. De afgelopen planperiode is circa 30% van de vrijvervalriolen gereinigd en geïnspecteerd. Hierdoor is het inzicht in de kwaliteit van de riolering de afgelopen jaren aanzienlijk verbeterd. Uit de rioolinspectie volgde dat minder riolen aan vervanging toe waren dan in het GRP op basis van theoretische leeftijd was voorzien. Er zijn daarom in de afgelopen planperiode minder riolen vervangen dan in het GRP was voorzien. De gemeente heeft de afgelopen planperiode gewerkt aan het verder scheiden van vuilwater en hemelwater. Daar waar foutieve hemelwateraansluitingen op vuilwaterriolering werden vermoed, is dit onderzocht. Waar ze werden aangetroffen zijn ze afgekoppeld. Hierdoor wordt nu minder hemelwater afgevoerd naar de AWZI. 2. Doelmatige inzameling van hemelwater Recente nieuwbouwwijken zijn voorzien van een systeem waarbij hemelwater gescheiden van afvalwater wordt ingezameld. In de meeste gevallen voert dit hemelwater via zuiverende voorzieningen af naar het oppervlaktewater. Bij bestaande bebouwing is in de afgelopen planperiode circa 7,2 ha verhard oppervlak afgekoppeld van de gemengde riolering. Hiermee is de hoeveelheid hemelwater die naar de AWZI afvoert verminderd. 3. Doelmatig transport van het ingezamelde afval- en hemelwater In de afgelopen planperiode zijn voor het afvalwatersysteem van Kootwijkerbroek de mogelijkheden voor optimalisatie onderzocht in het kader van een OAS 2. De maatregelen die hieruit volgden zijn de realisatie van een nieuw gemaal en een transportleiding. Dit is vastgelegd in een afvalwaterakkoord met het waterschap. Voor het afvalwatersysteem Barneveld/Ede wordt momenteel een gezamenlijke OAS uitgevoerd. In 2011 zal voor het afvalwatersysteem van Garderen een OAS worden uitgevoerd. Vanaf halverwege de afgelopen planperiode is conform het GRP jaarlijks circa 10% van de gemengde riolering en vuilwaterriolering gereinigd en geïnspecteerd. Hiermee is bijgedragen aan een goede afstroming in de riolering. In de eerste helft van de afgelopen planperiode is achtergebleven op de reinigings- en inspectiecyclus uit het GRP. Het beheer van de gemalen is de afgelopen jaren verbeterd door de toepassing van telemetrie. Het aantal storingen van gemalen is in de afgelopen periode toegenomen. Dit komt waarschijnlijk door veroudering van de mechanische riolering, heveling en het oneigenlijk gebruik van de riolering. 1 De thermometers geven globaal aan in hoeverre de doelen uit het GRP zijn gerealiseerd. 2 OAS = Optimalisatiestudie AfvalwaterSysteem. Bij een OAS wordt gekeken naar het gehele systeem van inzameling, trainsport en reiniging (rioleringstelsels + AWZI). Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie 5-7 -

10 4. Voorkomen van vuiluitworp naar bodem-, grond- en oppervlaktewater De bergingscapaciteit van de riolering is de afgelopen planperiode in Kootwijkerbroek en Stroe vergroot door de aanleg van bergbezinkvoorzieningen. In Zwartebroek, Terschuur, Voorthuizen en Barneveld waren in de periode al randvoorzieningen aangelegd. Verder is in de afgelopen planperiode circa 7,2 ha verhard oppervlak afgekoppeld van de gemengde riolering. Hiermee heeft de gemeente een grote bijdrage geleverd aan het terugbrengen van de vuilemissie op het oppervlaktewater. Op Garderen na is nu van alle kernen bekend dat ze voldoen aan de emissie-eisen (basisinspanning). In 2011 wordt bij de OAS Garderen onderzocht of Garderen ook voldoet of dat maatregelen nodig zijn. Het in GRP voorgenomen onderzoek in het kader van het waterkwaliteitsspoor is voorlopig uitgesteld. De gemeente wil dit onderzoek in regionaal verband op pakken. Er is beleid ontwikkeld met betrekking tot het tegengaan van de verspreiding van verontreiniging vanuit diffuse bronnen. Dit beleid is in september 2009 vastgesteld in het Plan aan Aanpak Diffuse Bronnen van verontreiniging. Door het uitvoeren van onderzoek heeft de gemeente een beeld gekregen van ondoelmatige lozingen. De sanering van deze lozingen heeft plaatsgevonden of gaat plaatsvinden bij toekomstige revitaliseringen. 5. Geen overlast voor de omgeving Door het afkoppelen van verhard oppervlak en het vergroten van riolen in het kader van de basisinspanning in Stroe, Kootwijkerbroek en Barneveld is naast de bergingscapaciteit ook de afvoercapaciteit van de riolering vergroot. Hiermee is een bijdrage geleverd aan het beperken van wateroverlast bij hevige regenval. De afgelopen planperiode is er op verschillende plaatsen (grond)wateroverlast gemeld. De meeste van deze klachten gingen over tuinen waar na hevige neerslag water in blijft staan. Deze problemen zijn veroorzaakt doordat tijdens de bouwfase de tuinen zijn aangereden/versmeerd en doordat vervolgens bij de oplevering of het inrichten van de tuin de grond onvoldoende en/of onvoldoende diep is bewerkt door de bewoner. Doordat hemelwater op die locaties niet snel genoeg kan infiltreren, kan wateroverlast optreden. 6. Effectief rioleringsbeheer Het vertalen van het beleid uit het GRP naar operationele plannen is in de afgelopen planperiode achtergebleven. De afdeling BOR is inmiddels bezig de achterstanden weg te werken. Het planmatig onderhoud van de riolering is daardoor het afgelopen jaar verbeterd. Er zijn nog geen concrete maatregelen uitgevoerd om het beheer van de riolering binnen het integrale beheer van de open ruimte te optimaliseren. Een beheerplan voor het gemeentelijke beheer en onderhoud van gemeentelijke watergangen en kunstwerken is nog niet opgesteld. Er wordt gewerkt aan een eerste opzet in de vorm van een pilot. 3.2 Knelpunten bij de realisatie Uit de voorgaande paragraaf volgt dat niet alle doelen uit het GRP volledig zijn gerealiseerd binnen de planperiode. Deze paragraaf gaat over de redenen en oorzaken hiervan. Personele wisselingen bij BOR Vooral het doel effectief rioleringsbeheer is de afgelopen periode achtergebleven. Dit komt door een beperkte personele capaciteit in de buitendienst en personele wisselingen bij de afdeling BOR. Hierdoor moest relatief veel tijd gestoken worden in kennisoverdracht. De afdeling BOR heeft haar personele bezetting inmiddels meer op orde en is bezig achterstanden weg te werken. De Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie 5-8 -

11 beschikbare formatie is echter nog niet toereikend om alle werkzaamheden zelf uit te voeren. Een deel van de werkzaamheden moet daarom worden uitbesteed. Ondercapaciteit beleidsmedewerkers riolering Ook door een gebrek aan beleidsmedewerkers zijn er taken blijven liggen. In het GRP was een uitbreiding voorzien van de vaste formatie van V&I met circa 1 fte voor de rioleringszorg. De Benchmark Rioleringszorg bevestigde in 2006 dat het aantal fte s voor de rioleringszorg in Barneveld relatief laag is. De benodigde uitbreiding is er niet gekomen. Er is tijdelijk personeel ingehuurd om ondersteuning te bieden bij projecten. Momenteel vindt geen inhuur plaats. Vertraging door meeliften Er wordt naar gestreefd zo veel mogelijk werk met werk te maken en rioleringsprojecten en afkoppelprojecten zo veel mogelijk te laten meeliften met andere werkzaamheden in de penbare ruimte. Doordat enkele van deze werkzaamheden vertraagd zijn, zijn ook enkele riolerings- en afkoppelprojecten vertraagd Nieuwbouwplannen die aandacht vroegen De beleidsmedewerkers van V&I zijn hebben relatief veel tijd besteed aan de integratie van riolering en stedelijk water in nieuwbouw- en herstructureringsprojecten. Afhankelijkheid van andere partijen De regie over projecten is niet altijd in handen van de gemeente. Bij grote nieuwbouwplannen is de regie in handen van de projectontwikkelaar. De uitwerking van riolering en waterhuishouding binnen nieuwbouwplannen hebben meer tijd gekost om, elkaars belangen respecterend, tot een compromis te komen. Gebruikelijk is om in een Waterstructuurplan (voorafgegaan door een startnotitie) op hoofdlijnen een duurzaam en robuust watersysteem uit te werken met de bijbehorende eisen en aandachtspunten. Tegenvallers bij of na de uitvoering Problemen met het functioneren van de regenwaterafvoer Transferium en met de drukriolering in het buitengebied vroegen meer tijd dan verwacht Opstart Platform Water Vallei en Eem In de afgelopen planperiode is het Platform Water Vallei en Eem opgezet. Dit is een regionaal samenwerkingsverband tussen gemeenten in de Eemvallei en het waterschap. Op termijn wordt verwacht dat deelname aan het platform winst gaat opleveren omdat opgaven regionaal worden opgepakt, zoals het meten aan rioolstelsels en kennis/informatie wordt gedeeld zoals het opzetten van een Waterloket en ondersteuning van gemeenten door het waterschap bij de uitvoering van de Wabo. 3.3 Leerpunten voor de komende planperiode Riolen gaan langer mee dan de theoretische levensduur die was voorzien in het GRP Bij de nieuwe vervangingsplanning in dit VGRP wordt gerekend met een langere technische levensduur. Bovendien kan deze inmiddels worden gebaseerd op inspectiegegevens. De mechanische riolering in het buitengebied zal door veroudering de komende planperiode meer onderhoud gaan vragen. De personele capaciteit voor de watertaken vraagt de komende planperiode om uitbreiding. In waterstructuurplannen kan worden opgenomen hoe (toekomstige) bewoners van in- en uitbreidingen worden geïnformeerd en voorgelicht over zaken als hemelwaterafvoer op het perceel. Het integraal beheer van de openbare ruimte kan verbeterd worden als centraal en grafisch weer kan worden gegeven waar maatregelen wenselijk en gepland zijn. Hierdoor kunnen verschillende werkzaamheden aan de openbare ruimte beter op elkaar worden afgestemd. De maatregelen uit het GRP die zijn doorgeschoven naar de komende planperiode staan in bijlage 2. Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie 5-9 -

12 4 BESCHRIJVING RIOLERINGSYSTEEM BARNEVELD: DE HUIDIGE SITUATIE De gemeente Barneveld omvat een gebied van hectare en heeft een inwonertal van (CBS, mei 2009). De gemeente bestaat uit de volgende kernen: Barneveld Voorthuizen Garderen Kootwijkerbroek Garderen Zwartebroek Terschuur Stroe Voorthuizen Stroe Kootwijk De Glind Zwartebroek Kootwijk Harselaar Harselaar Terschuur (industriegebied) Kootwijkerbroek Barneveld De Glind 4.1 Kenmerken van de riolering In het rioolstelsel van de gemeente Barneveld zijn verschillende typen rioolstelsel te onderscheiden. In onderstaande tabel staan de kenmerken van de riolering weergegeven. Tabel 1 Kenmerken riolering Barneveld Beschrijving - gemengd riool vrij verval 147,7 km - gescheiden riolering RWA 87,9 km 173,4 km - gescheiden riolering DWA 85,5 km 325 km - verbeterd gescheiden DWA 3,8 km km 4,1 km - verbeterd gescheiden RWA 0,3 km - drukriolering km - persriool 1.1 km - goten 866 m - overstorten extern (gemengd riool) 19 stuks - rioolgemalen 29 stuks - drukrioolgemalen 1385 stuks - aantal IBA s 7 stuks - randvoorzieningen 11 stuks - straat- en trottoirkolken stuks Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie

13 4.2 Leeftijd riolering Om een indicatie te krijgen van de ouderdom van het rioolstelsel, is in de volgende afbeelding een overzicht gegeven van de aanlegperioden van de vrijvervalriolering. Jaar van aanleg vrij verval riolering Lengte (km) periode De gemiddelde verwachte technische levensduur van riolen in Nederland is 60 jaar. Barneveld ligt voor een groot deel op stabiele zandgronden, waardoor riolen langer mee kunnen gaan dan het landelijk gemiddelde. De afgelopen jaren heeft de gemeente door het uitvoeren van inspecties een goed beeld gekregen van de kwaliteit van het rioolstelsel. Dit heeft geleidt tot nieuwe inzichten over de technische levensduur van de riolering. Voor de komende planperiode wordt voor de riolering de volgende technische levensduur aangehouden: Riolering aangelegd voor 1950: verwachte technische levensduur 60 jaar; Riolering aangelegd tussen 1950 en 1970: verwachte technische levensduur 70 jaar; Riolering aangelegd na 1970: verwachte technische levensduur 80 jaar. De oudste riolen in Barneveld zijn momenteel ongeveer 60 jaar oud en de komende planperiode aan vervanging toe. Uitgaande van de bovenstaande technische levensduur wordt rond 2050 een vervangingspiek verwacht. Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie

14 5 DOELEN VOOR DE KOMENDE PLANPERIODE: WAT IS DE OPGAVE In dit hoofdstuk staan de doelen en bijbehorende functionele eisen voor de komende planperiode. Deze zijn gebaseerd op: De consequenties van wets-, beleids- en andere ontwikkelingen uit het hoofdstuk Context De leerpunten uit het hoofdstuk Evaluatie In bijlage 3 staan de bij de doelen behorende functionele eisen, maatstaven en meetmethoden. Deze geven structuur aan het formuleren van gemeentelijk rioleringsbeleid en zijn ontleend aan de door kennisplatform Rioned ontwikkelde Leidraad Riolering (module A1100). De belangrijkste wijziging ten opzichte van de doelen uit het GRP is de uitbreiding met doelen voor hemelwater en grondwater als gevolg van de verbreding van de watertaken. De doelen voor de komende planperiode zijn: 1 Inzameling van het binnen het gemeentelijk gebied geproduceerde stedelijk afvalwater 1.1 Alle percelen binnen het gemeentelijk gebied, waar afvalwater vrijkomt, moeten van een rioolaansluiting zijn voorzien, uitgezonderd in situaties waar lokale behandeling doelmatiger is. 1.2 De objecten moeten in goede staat verkeren door ze tijdig te renoveren of te vervangen. Vervanging en renovatie worden zo veel mogelijk gebaseerd op inspectiegegevens. 1.3 Er dienen geen ongewenste lozingen op de riolering plaats te vinden. 2 Doelmatige inzameling en verwerking van overtollig hemelwater 2.1 Alle percelen binnen het gemeentelijk gebied waar hemelwater vrijkomt waarvan men zich wenst te ontdoen, moeten van een rioleringsaansluiting zijn voorzien of de mogelijkheid hebben om hemelwater af te voeren richting de straat. 2.2 De instroming in riolen via kolken moet ongehinderd plaatsvinden. 2.3 De objecten moeten in goede staat verkeren door ze tijdig te renoveren of te vervangen. Vervanging en renovatie worden zo veel mogelijk gebaseerd op inspectiegegevens. 2.4 Er mag geen drainage of oppervlaktewater via gemengde riolen of bemalen regenwaterriolen naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie worden afgevoerd. 2.5 Ingezameld hemelwater dient op adequate wijze verwerkt te worden. 2.6 Hemelwater mag niet worden afgevoerd via druk-, vacuüm- en luchtpersrioleringsstelsels. 2.7 (Toekomstige) bewoners van in- en uitbreidingen worden geïnformeerd en voorgelicht over de behandeling van hemelwaterafvoer op het perceel. 3 Doelmatig transport van het stedelijke afvalwater 3.1 De afvoercapaciteit moet op alle plaatsen voldoende zijn om bij droog weer het aanbod van afvalwater te verwerken. 3.2 De afvoercapaciteit moet voldoende zijn om het aanbod van afvalwater bij hevige neerslag te kunnen verwerken. 3.3 De afstroming dient gewaarborgd te zijn. 4 Voorkomen van vuiluitworp naar bodem, grond- en oppervlaktewater 4.1 Riolen dienen in voldoende mate waterdicht te zijn, waardoor instroming en uitstroming beperkt blijven 4.2 De vervuilingstoestand van de riolering dient acceptabel te zijn. 4.3 De vuiluitworp door overstorten op bodem, grond- en oppervlaktewater dient beperkt te zijn. 4.4 De vuiluitworp door regenwaterlozingen op bodem, grond- en oppervlaktewater dient beperkt te zijn. Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie

15 5 Minimale overlast voor de omgeving 5.1 De bedrijfszekerheid van hoofdgemalen en andere objecten dient in hoge mate gewaarborgd te zijn. 5.2 De bedrijfszekerheid van drukrioolgemalen dient in hoge mate gewaarborgd te zijn. Door de veroudering van de mechanische riolering in het buitengebied vraagt dit de komende planperiode naar verwachting meer werk dan in de afgelopen planperiode. 5.3 De stabiliteit van de riolen dient gewaarborgd te zijn. 5.4 Voorkomen van stankoverlast bij gemalen en riool. 5.5 Overlast tijdens werkzaamheden aan de riolering dient beperkt te zijn. 6 Invulling geven aan de grondwaterzorgplicht 6.1 De grondwaterstanden dienen bekend te zijn. 6.2 Grondwateroverlast in nieuwbouwsituaties zoveel mogelijk voorkomen. 6.3 Bewoners kunnen terecht voor vragen en/of klachten met betrekking tot (grond)water 6.4 Beleid voor bepalen structurele gevallen van grondwateroverlast 6.5 Doelmatige bestrijding van structurele grondwateroverlast. 7 Effectief rioleringsbeheer 7.1 De gebruikers en aansluitpunten van de riolering dienen bij de gemeente bekend te zijn en ongewenste lozingen op de riolering dienen voorkomen en opgeheven te worden. 7.2 Er dient voldoende inzicht te bestaan in het functioneren van de riolering en de kwaliteit van de objecten. 7.3 Er dient m.b.t. de verwijderingsplicht van vervallen riolen te worden voldaan aan het Bouwbesluit. 7.4 Er dient zo veel mogelijk gebruik te worden gemaakt van duurzame en milieuvriendelijke materialen. Tevens dient gelet te worden op ruimtebeslag en energiegebruik. 7.5 Effectieve projectbeheersing 7.6 Er dient een klantgerichte benadering te worden nagestreefd. 7.7 Er dient voldoende personele capaciteit beschikbaar te zijn voor de activiteiten uit het VGRP. 7.8 Werkzaamheden in de openbare buitenruimte moeten zo goed mogelijk op elkaar worden afgestemd door gewenste en geplande maatregelen centraal en grafisch weer te geven. Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie

16 6 REALISATIE DOELEN; NADERE UITWERKING: WAT GAAN WE DOEN De huidige technische en beleidsmatige situatie van de riolering is getoetst aan de doelen en daarbij behorende functionele eisen voor de komende planperiode. Daar waar hiaten naar voren komen worden acties voorgesteld waarmee de doelen de komende planperiode kunnen worden gerealiseerd. 1. Inzameling van het binnen het gemeentelijke gebied geproduceerde stedelijk afvalwater 1.1. Alle percelen in de bebouwde kom zijn voorzien van een afvalwateraansluiting op gemengde riolering of vuilwaterriolering. In de oudere delen van de bebouwde kom wordt afvalwater samen met overtollig hemelwater afgevoerd via gemengde riolering. In de nieuwere wijken ligt meestal gescheiden riolering. De percelen in het buitengebied zijn voorzien van een aansluiting op drukriolering of op een individuele zuiveringsinstallatie (IBA). Bij toekomstige in- en uitbreidingen worden alle nieuwe woningen voorzien van een aansluiting op de riolering. De gemeente is met het oog op het centraal houden van het beheer voornemens de huidige zeven percelen met een IBA in de toekomst aan te sluiten op de riolering van uitbreidingsgebieden, voornamelijk op die van Veller en Harselaar-Zuid Op basis van rioolinspecties worden verouderde of verslechterde riolen tijdig vervangen of gerenoveerd. De komende planperiode wordt dit geoptimaliseerd met behulp van een integraal operationeel Rioolbeheerplan De afvoer van stedelijk afvalwater wordt gemonitord. In Kootwijkerbroek is de afvoer van stedelijk afvalwater onder droogweeromstandigheden groter dan verwacht. De komende planperiode gaat de gemeente de oorzaken en mogelijke oplossingen in samenwerking met het waterschap onderzoeken. 2. Doelmatige inzameling en verwerking van overtollig hemelwater 2.1. Alle percelen binnen de bebouwde kom zijn voorzien van een hemelwaterafvoer op gemengde riolering of regenwaterriolering. In het buitengebied wordt hemelwater op het perceel zelf geborgen of benut. Bij nieuwbouw worden alle percelen voorzien van een hemelwaterafvoer Jaarlijks worden in de gemeente alle kolken gereinigd. Daarnaast worden de straten twee keer per jaar geveegd, wat mede bijdraagt aan het voorkomen van vervuiling in het riool. Uit inspecties blijkt dat de huidige werkwijze voldoende is om de instroming in kolken ongehinderd plaats te laten vinden Beheer en onderhoud van regenwaterriolen wordt gecombineerd met dat van gemengde riolen en vuilwaterriolen. Op basis van rioolinspecties worden verouderde of verslechterde riolen tijdig vervangen of gerenoveerd. De komende planperiode wordt dit geoptimaliseerd met behulp van een integraal operationeel Rioolbeheerplan Voor zover bekend wordt in Barneveld geen oppervlakte- of drainagewater afgevoerd naar de RWZI. De komende planperiode worden in het kader van de op te stellen basisrioleringsplannen quickscans uitgevoerd naar de omvang van rioolvreemd water. Zo nodig wordt daarop nader onderzoek verricht Het gemeentelijk beleid bij bestaande bebouwing is het afkoppelen van hemelwater van de gemengde riolering als dat op een doelmatige wijze mee kan liften met andere werkzaamheden aan weg en/of riolering. Voor de komende planperiode wordt een afkoppelbeleidsplan opgesteld. Medio wordt in samenwerking met de provincie bij de reconstructie van de N310 verhard oppervlak afgekoppeld. In die periode wordt in samenwerking met de woningbouwstichting bij de herontwikkelingen in de Lors verhard oppervlak afgekoppeld. Om de afvoer van relatief schoon hemelwater vanuit de bestaande verbeterd gescheiden stelsels (VGS) naar de RWZI te verminderen, wil de gemeente de bestaande VGS optimaliseren. Momenteel worden de VGS van Harselaar-West en Harselaar-Oost geoptimaliseerd. De gemeente zal hiervoor in de komende planperiode de voor- en nadelen van een zogenaamd Slim VGS in beeld brengen en een plan opstellen. Daar waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van subsidie. Het gemeentelijke beleid bij nieuwbouw is gericht op het gescheiden inzamelen van hemelwater en afvalwater. Het ingezamelde hemelwater wordt zo mogelijk Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie

17 bovengronds afgevoerd richting een bergings- en infiltratievoorziening. Het ontwerp van hemelwatervoorzieningen bij nieuwbouw doet de gemeente in overleg met waterschap en de projectontwikkelaar. Het wordt uitgewerkt in een op te stellen waterstructuurplan voor onder andere Voorthuizen-Zuid, Briellaerd-Noord en Evenemententerrein Midden Nederland Hallen a) In Kootwijkerbroek is de afvoer van stedelijk afvalwater groter dan verwacht. Dit wordt vermoedelijk voor een deel veroorzaakt door foutieve hemelwateraansluitingen, en foutieve (niet huishoudelijke-) afvalwaterlozingen op de drukriolering. De komende planperiode gaat de gemeente de oorzaken en mogelijke oplossingen in samenwerking met het waterschap onderzoeken. b) Ook op de drukriolering van recreatiegebied Kieftveen worden foutieve hemelwateraansluitingen vermoed. De komende planperiode wordt voor Kieftveen een saneringsplan opgesteld en aansluitend uitgevoerd. Hierbij zijn communicatie en participatie en financiële stimulering van de recreanten nadrukkelijke aandachtspunten. c) Verder zal de komende planperiode in overleg met de eigenaar worden onderzocht hoe de riolering van de Rudolfstichting (De Glind) kan worden verbeterd en hoe de takenverdeling tussen de gemeente en eigenaar er uit komt te zien In de waterstructuurplannen voor onder andere Voorthuizen-Zuid, Briellaerd-Noord en Evenemententerrein Midden Nederland Hallen wordt opgenomen hoe (toekomstige) bewoners worden geïnformeerd en voorgelicht over de behandeling van hemelwaterafvoer op het perceel. 3. Doelmatig transport van het stedelijke afvalwater 3.1. De afvoercapaciteit is voldoende om op alle plaatsen het afvalwater onder droogweeromstandigheden te kunnen verwerken. De gemeente ondervindt wel problemen met heveling bij de minigemalen in het buitengebied. De komende planperiode worden deze problemen onderzocht en aangepakt De gemeente heeft het theoretisch hydraulisch functioneren van de riolering en de noodzakelijke verbeteringsmaatregelen beschreven in verschillende basisrioleringsplannen. In de kernen Barneveld, Voorthuizen en Kootwijkerbroek zijn de meeste van deze maatregelen inmiddels uitgevoerd. De komende planperiode gaat de gemeente daarom de basisrioleringsplannen van deze kernen actualiseren. Hiermee wil de gemeente inzicht krijgen in het effect van de uitgevoerde maatregelen en eventuele resterende knelpunten oplossen. Extra ten opzichte van de eerdere basisrioleringsplannen is dat daarbij met het oog op de klimaatveranderingen ook de bovengrondse bergings- en afvoermogelijkheden in beeld worden gebracht. Uit het klachtensysteem van de gemeente komen overigens weinig klachten over wateroverlast vanaf de straat. De klachten die bekend zijn wijzen niet op structurele knelpunten in de afvoercapaciteit De gemeente reinigt de riolering in een cyclus van 10 jaar. Dit blijkt voldoende te zijn om de afstroming te waarborgen. Uit de klachtenregistratie komen geen structurele problemen met de afvoer van afvalwater naar voren. Als er klachten zijn, worden deze over het algemeen binnen 24 uur behandeld. 4. Voorkomen van vuiluitworp naar bodem-, grond en oppervlaktewater 4.1. Op basis van rioolinspecties worden verouderde of verslechterde riolen vervangen of gerenoveerd. Hiermee wordt de waterdichtheid gewaarborgd. De komende planperiode wordt dit geoptimaliseerd met behulp van een integraal operationeel Rioolbeheerplan In een cyclus van 10 jaar worden de riolen onder hoge druk gereinigd. De ervaring leert dat dit voldoende is om de vervuilingsgraad acceptabel te houden Door het uitvoeren van de verbeteringsmaatregelen uit de basisrioleringsplannen, voldoen alle kernen inmiddels aan de emissie-eisen (basinspanning). Een uitzondering hierop is Garderen. Hierover is met waterschap Veluwe een temporiseringafspraak gemaakt. De komende planperiode wil de gemeente het inzicht verbeteren in het functioneren van de riolering en het effect van de uitgevoerde maatregelen op de vuilemissie. Daartoe worden de basisrioleringsplannen van de kernen Barneveld, Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie

18 Voorthuizen en Kootwijkerbroek geactualiseerd. De geactualiseerde basisrioleringplannen worden bestuurlijk vastgesteld en zijn een onderdeel van dit GRP. Verder zullen in de komende planperiode de uit het GRP resterende optimalisatiestudies (OAS) van Garderen en Barneveld/Ede respectievelijk worden opgesteld en afgerond. Uit de geactualiseerde basisrioleringsplannen en de optimalisatiestudies volgen mogelijk verbeteringsmaatregelen ter verdere reductie van de vuilemissie. Om meer inzicht te krijgen in de vuilemissies en het functioneren van het rioleringssysteem in de praktijk is tevens aangesloten bij het regionale Meet- en Monitoringsprogramma dat wordt opgezet vanuit het Platform Water Vallei en Eem De komende planperiode worden de acties uit het Plan van Aanpak Diffuse Bronnen uitgevoerd. Naar aanleiding van deze acties wordt vervolgens vastgelegd hoe diffuse verontreiniging in de toekomst dient te worden tegengegaan. 5. Minimale overlast voor de omgeving 5.1. De hoofdgemalen zijn voorzien van telemetrie waarmee draaiuren en verpompte hoeveelheden op afstand kunnen worden bewaakt. Eventuele storingen worden hierdoor snel gemeld en verholpen. Er zijn weinig klachten bekend die wijzen op problemen met de hoofdgemalen. De gegevens van het telemetriesysteem kunnen ook gebruikt worden om inzicht te verkrijgen in het functioneren van de gemalen en randvoorzieningen. Om nog adequater op storingen te kunnen reageren en om de telemetriegegevens ook voor de andere waterketenpartners te kunnen ontsluiten, wordt de software van de huidige hoofdpost vervangen. Een internetgeoriënteerde hoofdpost sluit hierbij het beste aan Ook de meeste drukrioolgemalen in het buitengebied zijn voorzien van telemetrie. De komende planperiode wordt het telemetriesysteem voor de mechanische riolering verder uitgebreid. Door oneigenlijk gebruik (doekjes e.d.) van de drukriolering zijn problemen met de drukrioolgemalen voorgekomen. De komende planperiode worden de burgers van Barneveld door middel van voorlichting gestimuleerd tot het goed gebruik van de (druk)riolering Door het uitvoeren van rioolinspecties is er een goed beeld van de kwaliteit van de riolen en van eventuele verzakkingen. Dit wordt de komende planperiode voortgezet. Er zijn geen structurele problemen bekend ten aanzien van de stabiliteit van riolen. Deze worden vanwege de stabiele grondslag in Barneveld ook niet verwacht Uit de klachtenregistratie volgt dat er geen structurele stankoverlast bekend is. In voorkomende gevallen worden de oorzaken en mogelijke oplossingen onderzocht. Daarop worden maatregelen uitgevoerd tegen stankoverlast, mits doelmatig De gemeente stemt werkzaamheden aan de riolering af met wegwerkzaamheden. Hierdoor wordt werk-met-werk gemaakt en wordt overlast voor bewoners en weggebruikers beperkt. De gemeente hanteert als uitgangspunt dat bewoners per project maximaal één dag geen gebruik kunnen maken van de riolering. De komende planperiode wordt de afstemming van de verschillende beheertaken geoptimaliseerd door het invoeren van een grafisch systeem waarin geplande werkzaamheden centraal worden weergegeven. 6. Invulling geven aan de grondwaterzorgplicht 6.1. De gemeente Barneveld beschikt over een grondwatermeetnet. Dit grondwatermeetnet is gelegen binnen het bebouwde gebied. Vanaf medio 2009 worden de datagegevens systematisch in de landelijke grondwaterdatabank aangeleverd. De grondwaterstandgegevens zijn op deze wijze voor iedereen via het Dinoloket ontsloten. De plaatsing van grondwatermeetpunten is voornamelijk gericht op in- en uitbreidingsplannen of ad hoc voor overlastsituaties. Het meetnet heeft nog geen volledige dekking van de stedelijke omgeving. In het regionale samenwerkingsverband Platform Water Vallei en Eem is een plan van aanpak opgesteld voor (aanleg en) optimalisatie van het meetnet Bij de ontwikkeling van nieuwbouwplannen stelt de gemeente waterstructuurplannen op. Hierin staat onder andere omschreven hoe grondwateroverlast voorkomen kan worden. Over het algemeen Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie

19 hanteert de gemeente het uitgangspunt dat er bij nieuwbouw grondwaterneutraal (handhaven oorspronkelijke grondwaterstanden) gebouwd moet worden In de huidige situatie kunnen bewoners met alle klachten met betrekking tot de openbare buitenruimte klachten terecht bij de centrale klachtenregistratie. In de komende planperiode wordt, in aansluiting op het voorstel van het Platform Water Vallei en Eem, een gemeentelijk waterloket opgezet waar burgers met hun vragen, klachten en wensen over water terecht kunnen De komende planperiode gaat de gemeente grondwaterbeleid opstellen. Het idee is om grondwateroverlast aanpakken middels een strategie die drie sporen kent: 1. Beleidsmatige aanpak volgens de trits: Beleid ontwikkelen voor het gehele stedelijke gebied Formuleren van maatstaven inzake grondwateroverlast Vaststellen van doelmatige maatregelen en kosten 2. Aanpakken van urgente gevallen van grondwateroverlast volgens de trits: Vaststellen van de oorzaak van de overlast Vaststellen of de gemeente een inspanningsverplichting heeft Treffen van maatregelen indien de gemeente een inspanningsverplichting heeft 3. Werk met werk maken Bij vervanging of verbetering van het rioolstelsel bezien of maatregelen genomen kunnen worden die grondwateroverlast kunnen voorkomen of wegnemen, bijvoorbeeld de aanleg van drainage. Om een goede invulling te kunnen geven aan de grondwaterzorgplicht moet duidelijk zijn wat wordt verstaan onder grondwateroverlast. De gemeente definieert structurele grondwateroverlast vooralsnog als overlast die gedurende een aaneensluitende periode langer dan 28 dagen optreedt en onafhankelijk is van extreme neerslag en hoge waterstanden in oppervlaktewater. In de komende planperiode wordt het grondwaterbeleid vastgelegd en uitgewerkt. Hierbij wordt onder andere de definitie van structurele grondwateroverlast vastgelegd De klachten over wateroverlast die bekend zijn, gaan over tuinen waar na hevige neerslag water in blijft staan. Dit komt vermoedelijk niet door onvoldoende afvoercapaciteit van de riolering. Deze problemen worden waarschijnlijk veroorzaakt doordat tijdens de bouwfase de tuinen zijn aangereden/versmeerd en doordat bij de oplevering of het inrichten van de tuin de grond onvoldoende (diep) is bewerkt door de bewoner. De komende planperiode worden bij nieuwbouw waterstructuurplannen opgesteld waarin aandacht wordt besteed aan advisering en informatie richting particulier en projectontwikkelaar. 7. Effectief rioleringsbeheer 7.1. Er wordt gecontroleerd op de naleving van voorschriften uit vergunningen door de afdeling Leefomgeving (LEF). De komende planperiode wil de gemeente beleid formuleren en condities aangeven onder welke voorwaarden het rioolstelsel van De Glind kan worden overgedragen aan de gemeente a) In de komende planperiode worden de rioolstelsels Barneveld, Kootwijkerbroek en Voorthuizen opnieuw doorgerekend. Hiervoor zijn juiste, complete en actuele gegevens van de riolen nodig. De vaste gegevens van de riolen, zoals jaar van aanleg, materiaal, diepte en lengte zijn opgenomen in een beheersysteem. Op basis van een tweetal quickscans in Barneveld en Kootwijkerbroek is geconstateerd dat deze vaste gegevens niet helemaal juist zijn. Daarom zal in de komende planperiode jaarlijks een deel van de riolen worden ingemeten. De resultaten hiervan worden verwerkt in het beheersysteem. b) De gemeente heeft een goed beeld van de kwaliteit van de gemengde riolering en de vuilwaterriolering. Momenteel wordt jaarlijks circa 10% van het vuilwaterstelsel gereinigd en Gemeente Barneveld/Gemeentelijk Rioleringsplan Barneveld 2010 t/m september 2010, versie