Open Standaard voor Lokale Overheden

Transcriptie

1 Open Standaard voor Lokale Overheden Een betere én elektronische dienstverlening Burgers en bedrijven klagen vaak terecht over een inefficiënte overheid. Vaak moeten gegevens telkens opnieuw worden ingediend wanneer men aanklopt bij verschillende diensten. Medewerkers hebben behoefte aan een geïntegreerde werkomgeving, beleidsmakers zijn op zoek naar informatie die beleidsbeslissingen kunnen ondersteunen. De wil om het beter te doen is er, doch het lijkt bijzonder moeilijk om gegevens met elkaar te delen. Gemeenten staan voor de uitdaging om betere én elektronische dienstverlening te realiseren met inzet van ICT, terwijl ze ook moeten bezuinigen. Een bijkomende problematiek is dat ICT door de jaren heen zeer versnipperd is uitgebouwd bij lokale overheden, waardoor er verschillende toepassingen gebruikt worden op de gemeentelijke diensten. Gegevensuitwisseling tussen deze verscheidenheid aan applicaties van verschillende leveranciers is niet altijd evident. Het beheren van kerndata krijgt stilaan weerklank bij lokale besturen, maar vergt diepgaand inzicht in de eigen data en datastromen. Met kerndata bedoelen we gegevens die voorkomen in verschillende applicaties en die daarom het best centraal kunnen worden beheerd (denk aan persoonsgegevens, adressen, statussen van een melding, ). Ook de centrale overheden wisselen almaar meer data uit met de gemeenten. Sommige data worden decentraal beheerd, andere in Brussel. Uitwisseling tussen de eigen applicaties en deze zogenaamde authentieke bronnen loopt niet altijd van een leien dakje. Essentie van het probleem Elkaar begrijpen In de zoektocht naar uitwisselbaarheid van gegevens besteedt men dikwijls enkel aandacht aan de verpakking waarin de gegevens worden doorgegeven (technische standaarden zoals XML of SOAP). Dit is noodzakelijk, maar zeker niet voldoende. Het lijkt alsof je wel de dozen standaardiseert, maar niet de bouten en moeren die er in zitten. Slimme ICT-oplossingen vragen daarnaast ook om een semantische interoperabiliteit: van elkaar weten wat bedoeld wordt.

2 Over semantiek en semantische interoperabiliteit Semantiek gaat over betekenissen. Bij het uitwisselen van gegevens geeft de semantiek de structuur van de gegevens aan. Het gaat daarbij niet om de semantiek van de inhoud van de gegevens, maar om de betekenis van de onderdelen ervan. Het lijkt alsof je wel de dozen standaardiseert, maar niet de bouten en moeren die er in zitten, aldus Raf Buyle projectleider OSLO. Begrippen die de structuur van de gegevens aanduiden, kunnen een ambigue betekenis hebben. Wat bedoelen we bijvoorbeeld precies met het begrip adres? Gaat het hier om een domicilie adres waar iemand juridisch woont? Of is het een lokaal verrijkt verblijfsadres, waarnaar alle informatieve correspondentie wordt gestuurd? Ook context bepaalt mee de betekenis van een begrip. De contactgegevens van een persoon bijvoorbeeld bevatten andere data, afhankelijk van de hoedanigheid (natuurlijke persoon, verantwoordelijke binnen een bedrijf of voorzitter van een vereniging) waarin men die persoon wil contacteren. Om de juiste contactgegevens van een persoon door te geven, moeten we dus de context kennen waarbinnen die gegevens worden gevraagd. Semantische interoperabiliteit gaat over de mogelijkheid om informatie uit te wisselen en te delen. Twee overheidsorganisaties zijn semantisch interoperabel als ze weten hoe ze de gegevens van de ander precies moeten interpreteren en ze elkaars informatie direct kunnen hergebruiken. Semantische interoperabiliteit is een voorwaarde voor samenwerking en hergebruik van gegevens binnen de overheid. Hoe zijn we te werk gegaan De eerste fase van het OSLO project was de inventarisatiefase. We hebben daarin de bestaande authentieke gegevensbronnen en veelgebruikte datamodellen binnen lokale overheden geïnventariseerd. Een belangrijk aandachtspunt waren de hindernissen m.b.t. adoptie van authentieke bronnen binnen de processen. Het resultaat geeft een overzicht van de verschillende problemen m.b.t. gegevensintegratie en toepassing van authentieke bronnen en hun impact op de werking van lokale besturen. Op basis hiervan werden de problemen geclusterd en werden de prioriteiten vastgelegd.

3 Ontwikkelen van de standaard Het probleem situeert zich op het niveau van de kerndata m.b.t. personen, organisaties en adressen. De datastandaard focust zich dan ook op deze entiteiten en moet het in de toekomst mogelijk maken om gegevens uit te wisselen tussen verschillende toepassingen (binnen en buiten de lokale besturen). Er werden vijf werkgroepen opgericht: contactinformatie, lokalisatie, en dienstverlening aangevuld met datakwaliteit en informatieveiligheid. Op technisch vlak is de OSLO standaard een canoniek datamodel, een gedeeld dataformaat voor de uitwisseling van data tussen services. Hierdoor moet men geen vertalers voorzien tussen alle individuele formaten, maar één vertaler tussen elk formaat en het canonieke formaat. OSLO biedt hierbij een generiek model voor de structuur van de data, niet voor de inhoud. OSLO zal de data niet inhoudelijk vastleggen, maar wil wel een richting geven. Wanneer er bestaande 'gecontroleerde lijsten' beschikbaar zijn, is het advies van OSLO om deze te gebruiken. Verankeren van de standaard Het objectief van OSLO 1.0 is een datastandaard ontwikkelen. V-ICT-OR wenst die te verankeren via twee sporen. Enerzijds ijvert ze voor een breed draagvlak en biedt ze een referentie-bestektekst aan als de facto standaard. Anderzijds probeert ze ook OSLO een decretale basis te geven. Aligneren met andere/hogere standaarden V-ICT-OR wil geen solitaire Vlaamse standaard uitwerken. Ze toetst deze daarom ook aan de internationale standaarden. Hiervoor werkt het OSLOproject samen met het ISA (the Interoperability Solutions for European Public Administrations programme) Programma van de Europese Commissie om de OSLO-standaard conform te maken aan de kernspecficiaties van de Europese Commissie. Via o.a. World Wide Web Consortium (W3C) zal de OSLOstandaard maximaal afgestemd worden op internationale webstandaarden en best practices. Toepassingen die conform zijn met de OSLO-standaard, zullen door de conformiteit met de specificaties van het ISA Programma beter in staat zijn om gegevens uit te wisselen met applicaties die conform zijn met de ISA standaarden. Door de samenwerking met W3C en het ISA Programma is de duurzaamheid van de OSLO-standaard verzekerd.

4 Staten-Generaal - 31 mei De Staten-Generaal wil een aanzet geven tot een eenduidige strategie en visie met betrekking tot data standaardisatie voor lokale besturen, die gedragen wordt door alle bestuursniveaus. De partners van het consortium Open Standaarden bij Lokale Overheden stellen de datastandaard m.b.t. het hergebruik van contactinformatie, lokalisatie en dienstverlening bij lokale besturen voor. Deze semantische data standaard OSLO laat besturen toe om gegevens van een andere dienst of toepassing te interpreteren en de informatie direct te kunnen hergebruiken. Lees meer en schrijf in:

5 een unieke publiek private samenwerking Om de consensus met de industrie te vrijwaren werd het OSLO-consortium samengesteld op basis van een lidmaatschap. Zowel overheden als private dienstenleveranciers tekenden hier op in. Dit lidmaatschap dekt niet alleen de kosten van de standaardisatie, maar verzekert ons bovendien van een krachtig engagement van de partners. In dit consortium zetelen BCT, Belgacom, CIPAL, de coördinatiecel Vlaams e- governement (CORVE), Digipolis Gent, Digipolis Antwerpen, Fusebox, Infront, Kortrijk, Remmicom en Schaubroeck. Naast deze consortiumpartners nodigde V-ICT-OR ook een aantal experts uit. Het gaat om onder meer het Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen (AGIV), de Vlaamse Toezichtcommissie voor het elektronische bestuurlijke gegevensverkeer (VTC), de Federale Overheidsdienst voor Informatie- en Communicatietechnologie (Fedict), bpost en de Europese Commissie (Interoperability Solutions for European Public Administrations). De lokale besturen worden betrokken via de stuurgroep lokaal e-governement, die de verschillende beroepsfederaties vertegenwoordigd. Daarnaast zetelen Gent, Antwerpen, Kortrijk, Knokke-Heist en Zwevegem in het permanente overlegorgaan. Rond specifieke usecases stemmen we uitgebreid af met andere lokale besturen. De academische partners die het traject mee bewaken zijn Multimedia Lab (MMLab, iminds) een onderzoeksgroep binnen de Universiteit Gent die wereldwijd onderzoek voert naar datastandaarden, de vakgroep Bestuur en Beleid van de Hogeschool Gent die instaat voor de vertaalslag van OSLO naar het beleid en de onderzoekscel BICC van de Thomas Moore Hogeschool die de brug slaat naar beleidsinformatie.