Zonnestormen tijdens Zonnecylus 24
|
|
|
- Petra de Veer
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zonnestormen tijdens Zonnecylus 24 Cozmix Beisbroek 3 December 2014 Jan Janssens
2 Het ruimteweer alle omstandigheden op de zon en in de zonnewind, magnetosfeer, ionosfeer en thermosfeer die de prestaties en de betrouwbaarheid van technologische systemen in de ruimte en op grond kunnen beïnvloeden en die een gevaar kunnen betekenen voor het menselijk leven of de gezondheid. NSWP 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 2
3 ster De Zon is een Groot km 109 * Diameter Aarde Zwaar 1,99 * kg * Massa Aarde Dichtstbij km = 1 Astronomische Eenheid +/- 8 lichtminuten Stralend 3,84 * Watt = 1366 W/m 2 op aardatmosfeer Zonnewind Stroom van geladen deeltjes km/s De Zon 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 3
4 Geomagnetisch veld Vervormd door zonnewind Magnetosfeer Geomagnetisch veld Druppelvorm» Zonzijde: +/- 10 R E» Nachtzijde: > 200 R E Van Allen stralingsgordels Ringstroom De Aarde 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus
5 De Aarde Ionosfeer Zonnestraling ioniseert aardatmosfeer D absorbeert, E en F reflecteren Satellieten boven ionosfeer Vliegtuigen, radioantennes, eronder Bepaalt communicatie Atmosfeer Ozonlaag, 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 5 David Erickson
6 So, what s all the fuss about?... 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 6
7 Zonnevlekken 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 Ondiepe depressies in de fotosfeer door magnetische storingen die het opstijgen van heet gas uit het zonneinwendige verhinderen Temperatuur Umbra: 3500 C Penumbra: 4200 C Magneetveld 3000* sterker dan ongestoorde fotosfeer Bipolair Tegengestelde polariteit 7
8 Zonnevlekken De Halloweengroepen (Okt-Nov 2003) 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 8
9 Zonnevlekkencyclus Zonnevlekkengetal (SSN) SSN = 10.g + f, met g het aantal groepen, en f het aantal vlekken Bepaald door het SIDC in Ukkel! Voorbeeld 21 Oktober groepen vlekken SSN = 99 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 9
10 Zonnevlekkencyclus Zonnevlekkengetal (SSN) SSN = 10.g + f, met g het aantal groepen, en f het aantal vlekken Bepaald door het SIDC in Ukkel! Zonnecyclus van +11 jaar Stijg-/daaltijd: + 4/7 jaar Gem. Max.: 117 (+ 41) SC24 Minimum: December 2008 Maximum in Maart/April 2014» Rmax = +/- 83» Voorspeld: (SC24 Prediction Panel, Mei 2009) Complexe zonnevlekken oorzaak van zonne-uitbarstingen 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 10
11 Zonne-uitbarstingen Kortsluiting Reconnectie 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 11
12 Zonne-uitbarstingen Reconnectie Straling Deeltjes Zonnevlammen Protonstormen Coronale Massa Ejecties 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 12
13 Zonne-uitbarstingen Wat Tijd X Straling (X-ray) t 0 M Proton storm minuten C Geomagnetische storm (CME) uur 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 13
14 22-25 Oktober 2013 Sterke zonneactiviteit 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 14
15 Bastille Day Event 14 Juli 2000 X5,7 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 16
16 Halloween event 28 Oktober 2003 X17 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 17
17 Effect van zonnevlammen Radio Black-outs 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 18
18 Effect van Protonstormen 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 19
19 Poollicht Geomagnetische Storm Poollicht Als energetische deeltjes langs de veldlijnen van het geomagnetische veld bewegen en botsen met deeltjes uit de atmosfeer Zuidwaarts gericht Substormen Zowel noord- als zuidpool Noordelijke richting, lokale middernacht Kleuren >200 km: zuurstof: rood <200 km: stikstof: blauw <200 km: zuurstof: groen (<100 km: stikstof: krimson) G. Gonzales, Iowa State University, Okt 2003 In België: tiental keer / SC 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 20
20 Poollicht in België Voorwaarde: Kp > K p -index Zeer zware storm Zware storm Grote storm Matige storm Kleine storm Actief Onrustig Rustig Stefan Stumpf, Frankfurt 5/6 Aug 2011 Kp = 8 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 21
21 Geomagnetische Storm Poollicht Terje Sørgjerd 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 22
22 Geomagnetische Storm Andere effecten come_intro_obj_updated.ppt 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 23
23 NOAA ruimteweer-schalen voor Radio Blackouts (R) 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 24
24 NOAA ruimteweer-schalen voor stralingsstormen (S) 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 25
25 NOAA ruimteweer-schalen voor geomagnetische stormen (G) 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus
26 Zonne-uitbarstingen Reconnectie Straling Deeltjes Zonnevlammen Protonstormen Coronale Massa Ejecties Tijd t min uur NOAA R1 (licht) => R5 (extreem) S1 (licht) => S5 (extreem) G1 (licht) => G5 (extreem) Parameter M1 => > X20 Pfu (>10MeV): 10 => 10 5 Kp = 5 => Kp = 9 Bescherming Aardatmosfeer Magneetveld Aarde Magneetveld Aarde 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 27
27 NOAA maart 2012 Een van de grotere groepen uit SC24 Opp.: 1270 MH Blote oog object NOAA 1339: 1540 MH NOAA 2192: 2750 MH Zeer complex Zeer actief 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 28
28 NOAA december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 29
29 NOAA 1429 X M C M2.0 X1.1 X5.4 M6.3 M8.4 M M- en 2 X-flares Eén van de flare-krachtigste groepen van SC24 X5,4 op 7 maart: 2 de sterkste van SC24 dusver Protonflare: krachtigste van SC24 dusver 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 30
30 NOAA 1429 Voornaamste zonnevlammen SDO AIA171 - ZOOM 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 32
31 NOAA 1429 Protonstormen en CME s 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 33
32 NOAA 1429 Protonstormen en CME s SOHO LASCO C3 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 34
33 NOAA 1429 Geomagnetische stormen 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 35
34 NOAA 1429 Ruimteweer & andere geomagnetische effecten Zonnevlammen (R3) Slechts kortstondige radio black-outs Protonstormen (S3) Omlegging poolvluchten Niet straling, maar communicatie Astronauten veilig Satelliet-instrumenten tijdelijk down ACE, Venus Express Geomagnetische stormen (G3) Poollicht niet spectaculair Niet in België Geen invloed op GPS, ISS, 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 36
35 NOAA September december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 37
36 NOAA September 2014 Krachtige explosie op achterkant Zon 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 38
37 NOAA 2158 M4.5 & X1.6 flare X M C 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 39
38 NOAA 2158 Kleine proton flare 126 pfu 9.7 pfu 28 pfu 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 40
39 X1.6 flare in NOAA September - 17:45UT 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 43
40 X1.6 flare in NOAA September - 17:45UT - Halo CME: 1200 km/s - Aankomst voorspeld voor 12 Sep om 21:00UT +/- 12 uur (conservatief) 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 44
41 Aankomst CMEs van M4 & X1 flare CME CME SBC (M4) (X1) 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 45
42 NOAA 2158 Geomagnetische effecten 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus
43 NOAA 2158 Geomagnetische effecten 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 47
44 NOAA Oktober 2014 Grootste groep sinds November MH Zeer groot aantal zonnevlammen 73 C-flares 35 M-flares 6 X-flares GEEN proton flares GEEN CMEs 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 48
45 NOAA december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 49
46 NOAA 2192 Enkel matige radio-blackouts 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 50
47 Zonnestormen op de achterkant van de Zon 20 September 2012 Krachtigste zonnevlam uit SC24: X12 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 51
48 Zonnestormen op de achterkant van de Zon 23 Juli Carrington-achtig event in NOAA december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 52
49 Zonnestormen op de achterkant van de Zon 23 Juli Carrington-achtig event in NOAA december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 53
50 Zonnestormen op de achterkant van de Zon 23 Juli Carrington-achtig event in NOAA 1520 R=3 M8.2 X2.5 S=3? 10000* toename G=5 Fast Transit Event CME: +/-2800 km/s 19 uur Bz corr : -70nT Sterkste storm van de laatste 25 jaar!! * In situ waarden Te corrigeren voor algoritmen, geometrie en tilt Aarde * 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 54
51 Echt grote zonnestormen Date event NOAA R NOAA S NOAA G WLF? Satelliet / Instrum. buiten gebruik? Sterke GIC? Transfo. verlies? Comms. verlies? Opmerkingen 7 Mar Satelliet Enkele Nee Nee Polen Enkele poolvluchten omgeleid 17 Jan Satelliet Enkele Nee Nee Polen Poolvluchten omgeleid voor 4 dagen! 28 Oct Ja Verlies van Midori-2 Ja Malmö Zuid- Afrika Dagzijde Geen contact met beklimmers Mt Everest en Trans-Atl. Zeilrace Ozonlaag aangetast Astronauten diep in ISS meldden «ocular shooting stars» 14 Jul Satelliet Verlies van Astro-D Ja Nee Polen Ozonlaag aangetast (1 %) ISS verloor 15 km in enkele uren Fouten in GPS twee keer zo groot 10 Mar Ja Veel Ja Québec Polen Geen tracking meer van 1300 objecten! SMM vroegtijdig opgebrand 4 Aug Ja - Ja British Columb. (CAN) 1 Sep * 5+* 5+ Ja - Ja - Ja 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 Ozonlaag aangetast (5%) 55 AT&T Fastest Transit Event (FTE: 14.6 uur!) Dodelijke dosis voor Apollo-astronauten indien op de Maan Eerste Wit Licht Flare (WLF) Niet werkende telegraaflijnen Aurora zichtbaar tot in Cuba en Hawaï G-storm 3 maal intenser dan Mar 1989
52 4 Augustus december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 57
53 1 September december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 58
54 Dit doen we beter direct goed 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 59
55 Het SIDC ruimteweer voorspellingsteam Bestaat uit experten in verschillende domeinen Wekelijkse tour-of-duty Voorspelling van zonneactiviteit, energetische deeltjes van de Zon, en geomagnetische toestand Beschikt over talrijke web-tools en interfaces Previweb 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 60
56 Het SIDC ruimteweer voorspellingsteam 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 61
57 Ruimteweersatelliet: PROBA2 Incl. PROBA2 Science Centre (P2SC) 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 62
58 Het ruimteweer coördinatiecentrum (SSCC) 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 63
59 Het ruimteweer coördinatiecentrum (SSCC) Coördineert belangrijke ondersteuning tijdens specifieke ESA ruimtemissies GAIA December 2013 Januari 2014 Lancering + L2-insertie Zonnevlammen & Protonstormen Venus Express Mei Aerobraking campagne Vlammen, Proton, CME, Radioflux Rosetta Oktober Philae landing & operatie Vooral protonstormen 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 64
60 Meer informatie over het Ruimteweer en de Ruimteweerdiensten in Ukkel SIDC: STCE: P2SC: SSCC: ervice-centre Europese Week van het Ruimteweer 3 december 2014 Zonnestormen tijdens Zonnecyclus 24 65
61 Vragen?
Het Ruimteweer Stormachtige verhalen over onze ster
Het Ruimteweer Stormachtige verhalen over onze ster Galileo Heerlen, NL 7 December 2013 Jan Janssens Het ruimteweer alle omstandigheden op de zon en in de zonnewind, magnetosfeer, ionosfeer en thermosfeer
Ruimteweer: de impact van zonnestormen op aarde
Ruimteweer: de impact van zonnestormen op aarde Cis Verbeeck, Eva Robbrecht, Jan Janssens Koninklijke Sterrenwacht van België Open Deur Dagen Koninklijke Sterrenwacht van België, 25-26 mei 2013 Feb 08,
VSW MIRA Cursus Theorie. 7. De Zon. 13 april 2016 Jan Janssens
VSW MIRA Cursus Theorie 7. De Zon 13 april 2016 Jan Janssens Inhoud Structuur en evolutie Inwendige van de zon Kern - Stralingszone - Convectiezone Atmosfeer van de zon Fotosfeer - Chromosfeer Corona Heliosfeer
Ruimteweer: de impact van zonnestormen op aarde
Ruimteweer: de impact van zonnestormen op aarde Cis Verbeeck Koninklijke Sterrenwacht van België Open Deur Dagen Koninklijke Sterrenwacht van België, 11-12 oktober 2014 Feb 08, 2008 Space Weather: international
VSW MIRA Cursus Theorie. 7. De Zon. 18 april 2018 Jan Janssens
VSW MIRA Cursus Theorie 7. De Zon 18 april 2018 Jan Janssens Inhoud Structuur en evolutie Inwendige van de zon Kern Stralingszone Convectiezone Atmosfeer van de zon Fotosfeer Zonnevlekken Chromosfeer Protuberansen
Het Solar Indices Data analysis Center - Voorspelling van het Ruimteweer
Het Solar Indices Data analysis Center - Voorspelling van het Ruimteweer Jan Janssens en het SIDC forecasters team Koninklijke Sterrenwacht van België VVS/WG Zon - Grimbergen - 4 Juni 2016 Inhoud Ruimteweer
2. Zon en Zonnestelsel
VSW MIRA Cursus Theorie 2. Zon en Zonnestelsel 23 Januari 2008 Jan Janssens Inhoud Enkele basisnoties Inwendige van de zon Kern - Stralingszone - Convectiezone Atmosfeer van de zon Fotosfeer - Chromosfeer
De verschillende vormen van zonneactiviteit en hun invloed op de mens en zijn technologie
Page 1 Revue E Tempêtes solaires et leur impact sur les réseaux électriques De verschillende vormen van zonneactiviteit en hun invloed op de mens en zijn technologie SAMENVATTING De Zon, Helios, Sol, er
operationeel Kapitein drs. W.P.N. (Willem-Pieter) van der Laan, Hoofd Bureau Space Weather van de Joint Meteorologische Groep
Kapitein drs. W.P.N. (Willem-Pieter) van der Laan, Hoofd Bureau Space Weather van de Joint Meteorologische Groep Op woensdag 15 november 2017 is de Joint Meteorologische Groep (JMG) gestart met de productie
IenM en zonneactiviteit
IenM en zonneactiviteit Wat als de Zon het licht uit doet? Bert van den Oord - KNMI Weerbaarheid vitale processen 2011 Nationale Risicoanalyse 2015 Herijking vitale sectoren Categorie A Categorie B Niet
!"#$%& !"#$%&'&&()'**(+&$&+) $&%)&&+),&-.#/01&)/*%&--#&%)
'()(*+,-+./%012+3450689:34.;54.5
PROBA2. Ruimteweer waarnemen met een Belgische satelliet
K.U.Leuven- Academisch Vormingsinstituut voor Leraren Vliebergh- Senciecentrum i.s.m. De Koninklijke Sterrenwacht van België en Solar- Terrestrial Centre of Excellence PROBA2 Ruimteweer waarnemen met een
Ruimteweer: de impact van zonnestormen op aarde
Ruimteweer: de impact van zonnestormen op aarde Cis Verbeeck Koninklijke Sterrenwacht van België Bezoek mil.be, 2 september 2014 Feb 08, 2008 Solar-Terrestrial Space Weather: Centre international of Excellence
Het aanleggen van een catalogus van zonnevlammen op basis van GOES-metingen.
Het aanleggen van een catalogus van zonnevlammen op basis van GOES-metingen. Inhoudsopgave Dankwoord Voorwoord v vi 1 Inleiding 1 1.1 De zon............................... 1 1.2 De corona van de zon.......................
Voorspellen van ruimteweer door zonneuitbarstingen
Voorspellen van ruimteweer door zonneuitbarstingen Waarschuwingssysteem ontwerpen tijdens de Alpbach zomerschool Arjan J.H. Meskers, TU Delft, Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische
Ter nagedachtenis. Arend PA1ARE. 50 jaar. Zondag 7 sept 2008
Even voorstellen Jaap van Duin, PA7DA Woon in Noordwijk Werk bij TUDelf in Lab.Vloeistoffenmechanica Op HF sinds 1999 Voorheen actief als PD0DAA, 4Z4YZ, PE2DAA Voorzitter afd. Leiden en regelneef PG6N
Ruimteweer: geschiedenis en voorspelling
Erwin Verwichte en Claire Foullon Koninklijke Sterrenwacht van België Ruimteweer: geschiedenis en voorspelling E r zijn verschillende versies van wat ruimteweer nu is. Wij hanteren de officiële definitie
De kunst van het zonnewaarnemen
De kunst van het zonnewaarnemen Jan Janssens - 10 mei 2013 Wat is een zonnevlek? Ondiepe depressies in de fotosfeer door magnetische storingen die het opstijgen van heet gas uit het zonneinwendige verhinderen
ZONNESTORM KAN WERELDEN ZONDER STROOM ZETTEN
ZONNESTORM KAN WERELDEN ZONDER STROOM ZETTEN Door: Günther Brants 15/12/12-09u00 ap. Komt er op 21 december een apocalyptisch einde aan de ons nu bekende wereld - zoals blijkbaar één à twee procent van
Zon Geschreven door Erwin - 04/12/ :33
Zon Geschreven door Erwin - 04/12/2009 18:33 De zon vervult een cruciale rol in het aardse klimaat, zoals de seizoensgang en het transport van warmte van evenaar naar poolgebieden, waarmee het weer wordt
connection Heliofysisch onderzoek in België De zon en haar invloed op de aarde
61Space connection Heliofysisch onderzoek in België De zon en haar invloed op de aarde Het Internationaal Heliofysisch Jaar 2007 In 1957 werd, geïnspireerd door de Internationale Pooljaren van 1882 en
Inhoudsopgave: Bladzijde: 2 Bladzijde: 3 Bladzijde: 4-5
Noorderlicht AT3B Inhoudsopgave: 1. Hoe ontstaat de zonnewind? 2. Waaruit bestaat de zonnewind 3. Waar komt het aardmagnetisch veld vandaan 4. Hoe is een atoom opgebouwd 5. Schilelectronica in het atoom,
Weerbaar tegen extreme zonneactiviteit. Gevolgen op aarde van extreme explosies op de zon
Weerbaar tegen extreme zonneactiviteit Gevolgen op aarde van extreme explosies op de zon Weerbaar tegen extreme zonneactiviteit Gevolgen op aarde van extreme explosies op de zon 1 1 Extreme zonneactiviteit
Onderzoek naar de zonnecorona Jan Janssens, Petra Vanlommel, Cis Verbeeck, David Berghmans
Onderzoek naar de zonnecorona Jan Janssens, Petra Vanlommel, Cis Verbeeck, David Berghmans Wanneer de maan precies tussen de zon en de aarde passeert, ontstaat meestal 1 een totale zonsverduistering. Dit
Zon Geschreven door Erwin - 04/12/ :33
Zon Geschreven door Erwin - 04/12/2009 18:33 De zon vervult een cruciale rol in het aardse klimaat, zoals de seizoensgang en het transport van warmte van evenaar naar poolgebieden, waarmee het weer wordt
Zonnevlammen Andrea Bakker 6W
Zonnevlammen Andrea Bakker 6W Inhoudsopgave: Hoofd- en deelvragen: 2 Voorwoord: 3 Hoe is de zon ontstaan en wat is de samenstelling ervan? 4 De aanloop tot het eind van een ster: 5 Kernfusie: 6 Absorptie
Praktische opdracht ANW De zon
Praktische opdracht ANW De zon Praktische-opdracht door een scholier 1475 woorden 17 januari 2002 6 31 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud Hoofdstuk 1: inleiding Hoofdstuk 2: zonnevlekken Hoofdstuk 3: de corona
Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 8 Mei 2019
Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 8 Mei 2019 Deze les Zijn er nog vragen n.a.v. de vorige les? Deze les: Ontstaan zonnestelsel De Zon Ons zonnestelsel binnen het sterrenstelsel
Uitwerking LES 21 N CURSSUS ) B De eigenschappen in de troposfeer bepalen in belangrijke mate de voorplating van radiogolven in de :
1) B De eigenschappen in de troposfeer bepalen in belangrijke mate de voorplating van radiogolven in de : A) VHF- en de HF- band ( HF- band werkt via de ionosfeer ruimte golven-) B) VHF band (troposfeer
Praktische opdracht ANW De zon en ons klimaat
Praktische opdracht ANW De zon en ons klimaat Praktische-opdracht door een scholier 1325 woorden 3 juni 2004 6,9 41 keer beoordeeld Vak ANW De zon en ons klimaat 1. a. Wat is een zonnevlek? Zonnevlekken
Inleiding. Verdeling. Eindredactie: Bas, Roeland, Laurens
Het Noorderlicht Inhoudsopgave 1. Inleiding en verdeling Bladzijde 2 2. Hoe ontstaat de zonnewind? Bladzijde 3 3. Waaruit bestaat de zonnewind? Bladzijde 4 4. Waar komt het aardmagnetisch veld vandaan?
1 Leerlingproject: Kosmische straling 28 februari 2002
1 Leerlingproject: Kosmische straling 28 februari 2002 1 Kosmische straling Onder kosmische straling verstaan we geladen deeltjes die vanuit de ruimte op de aarde terecht komen. Kosmische straling is onder
Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019
Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019 Deze les Zijn er nog na vorige keer nog vragen? Deze les: Planeten in het zonnestelsel Zonnestelsel - overzicht Mercurius Is de
Clusters van sterrenstelsels
Nederlandse samenvatting In dit proefschrift worden radiowaarnemingen en computer simulaties van samensmeltende clusters van sterrenstelsels besproken. Om dit beter te begrijpen wordt eerst uitgelegd wat
Koninklijke Sterrenwacht van België Opendeurdagen 2014
Astronomie en Astrofysica De sterrenkundigen geven uitleg over hun onderzoeksprojecten: zowel de massieve sterren en sterrenwinden, variabele en meervoudige sterren als geëvolueerde sterren en planetaire
Gevaar uit de ruimte
Gevaar uit de ruimte Gevaar uit de ruimte Hoe veilig is het leven op Aarde Wat bedreigt ons Moeten wij ons zorgen maken Wat doen we er tegen Gevaar uit de ruimte Gevaren zijn tijdgebonden en zitten meestal
Onze Zon is een doodgewone gele ster. Inleiding sterren. Energiebron: hydrostatisch evenwicht. De atmosfeer van de Zon
De Zon Inleiding sterr Onze Zon is e doodgewone gele ster. 109 x diameter aarde (maanbaan past erin!) 333.000 x zwaarder dan aarde dichtheid 1.4 gr/cm 3 (vergelijkbaar met Jupiter) rotatieperiode 25(+)
DE ZON (2) De zon in de oudheid.
DE ZON (2) In het vorige VESTA nummer beloofde ik op de zon terug te komen, bij deze dus. Tja, 11 augustus is geweest. Bent U, ook zoals ik en met mij vele (honderd) duizenden Nederlanders, naar Frankrijk,
Zonnewaarnemingen Jan Janssens - 5 juni 2013
Zonnewaarnemingen Jan Janssens - 5 juni 2013 Wat is een zonnevlek? Ondiepe depressies in de fotosfeer door magnetische storingen die het opstijgen van heet gas uit het zonneinwendige verhinderen Temperatuur
Praktische opdracht ANW De zon en ons klimaat
Praktische opdracht ANW De zon en ons klimaat Praktische-opdracht door een scholier 1741 woorden 17 februari 2006 5,5 17 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Inleiding Wat is een zonnevlek? Hoe kun je
Over het voorspellen van het maximum van zonnecycli op basis van cyclusminimum parameters: Voorzichtigheid geboden!
Over het voorspellen van het maximum van zonnecycli op basis van cyclusminimum parameters: Voorzichtigheid geboden! Jan Janssens 15 Juni 28 Abstract In veel discussies op internet forums en blogs wordt
115mm F/7 APO. Jupiter waarnemen
115mm F/7 APO Jupiter waarnemen Jupiter waarnemen Jupiter waarnemen Jupiter waarnemen Jupiter waarnemen Jupiter Diameter 142.984 km Afstand tot de Zon 778 miljoen km Omlooptijd om Zon 11 jaar en 10 maanden
Inleiding Astrofysica College 5 17 oktober Ignas Snellen
Inleiding Astrofysica College 5 17 oktober 2014 13.45 15.30 Ignas Snellen Ons zonnestelsel Planetoiden, kometen en dwergplaneten Pluto en de Kuipergordel NASA s New Horizon Mission naar Pluto Ons zonnestelsel
1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8.
De zon inhoud 1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8. Een zonsverduistering 10 9. Avondrood 11
Detectie van kosmische straling
Detectie van kosmische straling muonen? geproduceerd op 15 km hoogte reizen met een snelheid in de buurt van de lichtsnelheid levensduur = 2,2.10-6 s s = 2,2.10-6 s x 3.10 8 m/s = 660 m = 0,6 km Victor
Zon, aarde en maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/87197
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 december 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/87197 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Profielwerkstuk Poollicht
PWS Profielwerkstuk Poollicht Leon Weggelaar Daniëlle Roodenburg Franka Ruitenberg Havo 5 Begeleider: Dhr. Veenstra 1 Voorwoord Om Havo 5 succesvol af te sluiten moet er een profielwerkstuk ingeleverd
Het nieuwe zonnevlekkengetal
Het nieuwe zonnevlekkengetal Een kleine samenvatting van een grote verandering VVS WG Zon / Grimbergen 4 Juni 2016 Jan Janssens De zonnevlekkencyclus H. Schwabe (1844) Het zonnevlekkengetal R. Wolf R =
SCIENCE 50 JAAR BIRA NIEUW OPTISCH NETWERK VOOR BELNET SHOCK! 1914... november - december 2014. Het magazine van het FEDERAAL WETENSCHAPSBELEID
SCIENCE 45 november - december 2014 50 JAAR BIRA NIEUW OPTISCH NETWERK VOOR BELNET SHOCK! 1914... www.scienceconnection.be verschijnt vijfmaal per jaar afgiftekantoor: Brussel X /P409661 ISSN 1780-8448
De kunst van het zonnewaarnemen. 15 april 2015 Jan Janssens
De kunst van het zonnewaarnemen 15 april 2015 Jan Janssens Wat is een zonnevlek? Ondiepe depressies in de fotosfeer door magnetische storingen die het opstijgen van heet gas uit het zonneinwendige verhinderen
Examen Aardrijkskunde
Welk deel van de zon zien wij? De fotosfeer (een gele kleur) Zonnevlekken zijn koelere plaatsen op de zon. Chromosfeer een dunne laag die zich boven de fotosfeer bevindt De Zon Cijfergegevens - diameter
DE ZON (3) HELIOSEISMOLOGIE
DE ZON (3) Dit is alweer een derde artikel over de zon terwijl ik dacht met één te kunnen volstaan, maar zo ging het zo vaak. In '86 werd ik (nog amper bekend met 'VESTA') door een oud leerlinge, Wietske
NIEUWSBRIEF V.V.S. WERKGROEP ZON
NIEUWSBRIEF V.V.S. WERKGROEP ZON Waarnemingsresultaten en nieuws voor zonnewaarnemers Jaargang : 22 Nummer: 253 Maart 17 Franky Dubois Poelkapellestraat 57 Langemark 9 Web site: http://www.bso.vvs.be/
Inleiding Astrofysica college 5
Inleiding Astrofysica college 5 Methoden Afstanden tot de dichtstbijzijnde sterren zijn >100,000x groter dan tot planeten in ons zonnestelsel Stralen zelf nauwlijks licht uit à miljoenen/miljarden keren
Werkstuk Natuurkunde Negen planeten
Werkstuk Natuurkunde Negen planeten Werkstuk door een scholier 1608 woorden 3 januari 2005 5,7 93 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Planeten Ontstaan van het zonnestelsel Vlak na een explosie, de Big Bang
Muonen. Pascal de Heer Justus Elzenga Ron de Goey 25-2-2013
2013 Muonen Pascal de Heer Justus Elzenga Ron de Goey 25-2-2013 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Kosmische straling...4 Herkomst...4 Ontstaan...4 Relativiteitstheorie...6 Route...6 Aardmagnetisch
Hoofdstuk 6: Elektromagnetisme
Hoofdstuk 6: lektromagnetisme Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 6: lektromagnetisme Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. lektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige
ALGEMEENHEDEN STRUCTUUR VAN DE ZON WAARNEMEN IN WIT LICHT EIGEN WAARNEMINGEN HUIDIGE ZONNEACTIVITEIT
1 DE ZON ALGEMEENHEDEN STRUCTUUR VAN DE ZON WAARNEMEN IN WIT LICHT EIGEN WAARNEMINGEN HUIDIGE ZONNEACTIVITEIT 2 3 ALGEMEENHEDEN DE ZON Zon is een ster Bol met diameter van 1,4 miljoen km Ouderdom 4,5 miljard
Inleiding Astrofysica college 6
Inleiding Astrofysica college 6 Onze zon en de sterren De opbouw van de zon Binnen in de ster: opaciteit - Hoe lichtdoorlatend is het gas? Veel tegenwerking zorgt voor een heter gas. In de zon botst een
Inleiding Astrofysica
Inleiding Astrofysica Hoorcollege V 8 oktober 2018 Praktische aspecten n Woensdag eerste werkcollege n Indeling werkgroepen (zalen in Huygens): n WG1: Stan Barmentloo, 204 n WG2: Gerben Jolink, 207 n WG3:
Praktische opdracht ANW Noorderlicht
Praktische opdracht ANW Noorderlicht Praktische-opdracht door een scholier 3920 woorden 28 februari 2003 7,9 116 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding We hebben besloten onze praktische opdracht voor Algemene
Werkblad. Ons zonnestelsel. Naam Ruimte-ontdekkingsreiziger. Zon en planeten Missie opdracht 1: Streep door wat niet goed is.
pagina 1 Met Space Expo de ruimte in is een werkblad bestemd voor leerlingen uit de bovenbouw van het basisonderwijs en brugklassers. Door middel van vraag en opdracht verwerven de leerlingen zelfstandig
TIELT-WINGE 06/09/2018. Ombudsdienst van de Federale Regering voor de Luchthaven Brussel-Nationaal
TIELT-WINGE 06/09/2018 Ombudsdienst van de Federale Regering voor de Luchthaven Brussel-Nationaal Banenstelsel Brussel-Nationaal 3 banen, theoretisch te gebruiken in beide richtingen, dus 6 baanmogelijkheden
THEMA 1 MENS & AARDE. LES 1 Voorwaarden en bedreigingen. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook:
Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 1 MENS & AARDE LES 1 Voorwaarden en bedreigingen Deze les gaat over: Voorwaarden voor menselijk leven Bedreigingen waar menselijk leven tegen beschermd moet
Die aantrekkingskracht noemt men ook de zwaartekracht.
Als we iets uit onze hand loslaten, valt het steeds op de grond. Als we springen, komen we vanzelf weer op de grond terecht. Voorwerpen en lichamen worden als het ware naar de aarde toegetrokken. Die aantrekkingskracht
Voortplanting van RF signalen
Voortplanting van RF signalen MCL Mechelen ON5GO Maart 2007 Herzien sept.2009 Herzien okt 2009 Herzien jan 2010 Herzien 2011 vereenvoudigd Deze presentatie is een deel van de HAREC opleiding MCL Overname
Koninklijke Sterrenwacht van België
Koninklijke Sterrenwacht van België ESA Hoogtepunten van de wetenschappelijke activiteiten 2014 Microseismiciteit verklaard Aan de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) zijn wetenschappelijk onderzoek
Nederlandse samenvatting
Hoofdstuk 7 Nederlandse samenvatting De zon is een hele gewone ster. Hij heeft een tamelijk kleine massa voor een ster en het heelal hangt vol met vergelijkbare sterren. De zon is ook nog eens in een rustige
Op het eerste gezicht valt op de zon iets anders op. De helderheid van de zonneschijf neemt van het
Praktische-opdracht door een scholier 3709 woorden 20 maart 2003 6.7 23 keer beoordeeld Vak ANW ZONNEVLEKKEN, protuberansen, granulatie en de corona Korte inleiding: De zon is onze levensbron, maar volgens
Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20
Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42
Satellieten worden vanaf de aarde met raketten naar de juiste hoogte in een baan om de aarde gebracht.
Rond onze aarde draaien heel veel satellieten. Die noemen we ook wel eens kunstmanen. Net zoals een maan draaien ze in een vaste baan om een planeet, vandaar kunstmaan. Satellieten worden vanaf de aarde
Daniël Duwaer Frans Slaats Iris Verboven Sanne Verhagen
Daniël Duwaer Frans Slaats Iris Verboven Sanne Verhagen Wat zijn zonnevlekken? Iris Verboven Website Zonnevlekken Zonnevlekken en het klimaat Het Maunder Minimum Zonnvlekken vs. temperatuurverandering
TENTAMEN PLANETENSTELSELS 30 MEI 2016, UUR
TENTAMEN PLANETENSTELSELS 30 MEI 2016, 14.00-17.00 UUR LEES ONDERSTAANDE GOED DOOR: DIT TENTAMEN OMVAT DRIE OPGAVES. OPGAVE 1: 3.5 PUNTEN OPGAVE 2: 2.5PUNTEN OPGAVE 3: 2.0PUNTEN HET EINDCIJFER IS DE SOM
Het draait allemaal om de Zon!
Het draait allemaal om de Zon! De zon: een doodgewone ster Henny J.G.L.M. Lamers Sterrenkundig Instituut Universiteit Utrecht lamers@astro.uu.nl astro.uu.nl Een reusachtige gloeiend hete gasbol De zon
Verslag Vendelinusvergadering van 11 juni 2016
Verslag Vendelinusvergadering van 11 juni 2016 De Descarteszaal wordt stilletjes te klein! We werden getracteerd door Roland, Usche en Jozef. Proficiat! Het ontbreken van de mogelijkheid om de Descarteszaal
ZON & MA AN R A FA Ë L M O S T E R T
ZON & MA AN R A FA Ë L M O S T E R T HOI 22 jaar Studeer Sterrenkunde Voorzitter JWG Dé sterrenkundevereniging voor jongeren! ZON & MA AN OUDE EGYPTE 25~24 eeuwen voor Christus (~4,500 jaar geleden!)
Zon, mens én paard in ontwikkeling! Invloed van de zon, kosmos en natuurkrachten
Pagina 1 Zon, mens én paard in ontwikkeling! Invloed van de zon, kosmos en natuurkrachten Hoe meer je weet, hoe groter je vertrouwen en hoe kleiner je vrees zal zijn. Medewiwin gebed, Ojibway (Indianen)
P109285 Afgiftekantoor 2540 Hove. VU: Marc Gyssens p/a Urania Mattheessensstraat 60 2540 Hove
P109285 Afgiftekantoor 2540 Hove VU: Marc Gyssens p/a Urania Mattheessensstraat 60 2540 Hove De Sterrenwachter is een tweemaandelijkse uitgave van Volkssterrenwacht Urania vzw Jozef Mattheessensstraat
KLIMAATVERANDERING. 20e eeuw
KLIMAATVERANDERING 20e eeuw Vraag De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met 0.2-0.5 C 0.6-0.9 C Antwoord De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met
1. Algemeen klimatologisch overzicht, juli
Klimatologisch maandoverzicht juli 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, juli 219..... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, juli 219.... 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden
6,9. Werkstuk door een scholier 2711 woorden 12 maart keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 2711 woorden 12 maart 2001 6,9 171 keer beoordeeld Vak ANW 1.1 wat is de zon? De zon is en gigantische bal van gloeiende gassen, ook is de zon is een ster, een ster van gemiddelde
Inleiding. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig.
Het heelal Inleiding Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig. Hoofdstukken Hoofdstuk 1 Het Heelal. blz. 3 Hoofdstuk 2 Het Zonnestelsel. blz. 4 Hoofdstuk
Eindexamen natuurkunde pilot havo 2010 - I
Eindexamen natuurkunde pilot havo 00 - I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag worden twee punten toegekend. Opgave Eliica maximumscore uitkomst: De actieradius is 3, 0 km. de
Kunnen we leren van traditionele tropische architectuur?
Kunnen we leren van traditionele tropische architectuur? Koeling van gebouwen Brussel, 16 januari 2009 Structuur Inleiding: Klimaatbewust bouwen Een voorbeeld De traditionele comfortanalyse Van Olgyay
4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus
Inhoud 4 Het heelal 6 De zon 10 8 De aarde De maan Jupiter 18 12 Ons zonnestelsel 14 15 16 Mars Mercurius Venus 22 Saturnus Verre planeten 24 Satellieten van het zonnestelsel 20 26 Planetoïden 27 Kometen
toelatingsexamen-geneeskunde.be
Fysica juli 2009 Laatste update: 31/07/2009. Vragen gebaseerd op het ingangsexamen juli 2009. Vraag 1 Een landingsbaan is 500 lang. Een vliegtuig heeft de volledige lengte van de startbaan nodig om op
Introductie Ruimtemissie Rosetta
Introductie Ruimtemissie Rosetta klas 1-2 Tien jaar kostte het ruimtesonde Rosetta om op de plaats van bestemming te komen: komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko: een reis van bijna 6,4 miljard kilometer. Rosetta
1. Algemeen klimatologisch overzicht, april
Klimatologisch maandoverzicht april 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, april 219.... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, april 219... 3 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 3
1. Algemeen klimatologisch overzicht, mei
Klimatologisch maandoverzicht mei 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, mei 219..... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, mei 219.... 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden
operationeel Vertaling en bewerking door kap drs. W.P.N. van der Laan, CLSK, Hoofd Bureau Space Weather
Vertaling en bewerking door kap drs. W.P.N. van der Laan, CLSK, Hoofd Bureau Space Weather Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in september 1941, vond er een grote uitbarsting plaats op de zon. Die uitbarsting
Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 9.1 De hemel Wanneer s nachts naar een onbewolkte hemel wordt gekeken is het eerste wat opvalt de vele fonkelende sterren. Met wat geluk kan ook de melkweg worden gezien als een
Nieuwjaarsbijeenkomst 2017
Nieuwjaarsbijeenkomst 2017 Experiment Persoonsvolgende Zorg Zuid-Limburg Jaap Stappers Zorginkoper Verpleging en Verzorging 09-02-18 Agenda Prijseffect versus volume-effect Declaratiebedrag per cliënt
De aardse atmosfeer. Robert Parson Associate Professor Department of Chemistry and Biochemistry University of Colorado
De aardse atmosfeer Robert Parson Associate Professor Department of Chemistry and Biochemistry University of Colorado Vertaling en tekstbewerking: Gjalt T.Prins Cdß, Universiteit Utrecht Inleiding De ozonlaag
1. Algemeen klimatologisch overzicht, juni
Klimatologisch maandoverzicht juni 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, juni 219..... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, juni 219.... 4 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 4 Recordwaarden
Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw
Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Provincie Limburg Maastricht, 14 september 216 Joris Schaap, Profiel 214 heden Zelfstandig hydroloog en bodemkundige 28-214 Adviseur water in het landelijk
In deze eindtoets willen we met jullie samenvatten waar we het in het afgelopen kwartiel over gehad hebben:
Eindtoets 3DEX1: Fysica van nieuwe energie 21-1- 2014 van 9:00-12:00 Roger Jaspers & Adriana Creatore In deze eindtoets willen we met jullie samenvatten waar we het in het afgelopen kwartiel over gehad
Profielwerkstuk Poollicht
PWS Profielwerkstuk Poollicht Leon Weggelaar Daniëlle Roodenburg Franka Ruitenberg 1 Voorwoord Om Havo 5 succesvol af te sluiten moet er een profielwerkstuk naar behoren afgesloten worden. Onderzoek is
Bliksems. Stefan Kowalczyk
Stefan Kowalczyk De aarde als condensator De ionosfeer is één plaat van een erg grote condensator, terwijl de aarde de andere is. Hoe bliksem ontstaat heeft hier alles mee te maken. Recent zijn nieuwe
Samenvatting door D woorden 28 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Samenvatting door D. 1387 woorden 28 november 2016 0 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Kosmografie Onderzoeken van heelal basis wetenschap = fysica Hoofdstuk 1: Structuur van het heelal 1.1 Samenstelling
De zon, onze dagster
AstroLAB s Educatieve Brochure N 1 De zon, onze dagster Versie 1.3 Laatste update: 18 November 2003 Oorspronkelijke tekst door Thierry Lewyllie en Carl Vandaele, ACG vzw Bijgewerkt door: Philippe Vercoutter,