Jongeren ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden in hun persoonlijkheid en vaardigheden. Jongeren worden sociaal, emotioneel en praktisch vaardiger.

Transcriptie

1 Praktijkvoorbeeld De Waag - Groesbeek De Waag is een woon-, behandel en onderwijsarrangement voor jongeren met een IQ tussen de 40 en 60, met bijkomende psychiatrische problematiek, zoals autisme, ADHD, hechtingsstoornis, ODD. Daardoor zijn (ernstige) gedragsproblemen ontstaan. De leerlingen zijn vastgelopen in het (speciaal) onderwijs. De Waag biedt wonen, behandeling en onderwijs onder één dak; de jongere staat centraal. Daardoor kunnen wij begeleiding, behandeling, onderwijs en arbeidstoeleiding (toeleiding naar dagbesteding) via korte lijnen afstemmen. De behandelvisie, begeleidingsvisie en scholing van het personeel wordt gezamenlijk geformuleerd en uitgevoerd De Waag is een samenwerking tussen Pluryn Werkenrode Groep en De Werkenrode School (Onderwijsgroep Punt Speciaal) in Groesbeek. Doel Stimuleren van eigenheid en zelfacceptatie van de jongeren, en van het mede vormgeven van hun leven (zelfregie en kwaliteit van leven). Doelen op het gebied van passende maatschappelijke participatie: Jongeren ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden in hun persoonlijkheid en vaardigheden. Jongeren worden sociaal, emotioneel en praktisch vaardiger. Beoogde resultaten zijn: Terugkeer naar de thuissituatie. Wonen in een kleine groep/begeleid wonen met minder begeleiding dan nu. Dagbesteding/werk naar moderne maatstaven (participatie). Bij hardnekkigheid van de problematiek is blijvende ondersteuning en training nodig, gericht op hanteerbaarheid en op kwaliteit van bestaan/welbevinden. Subdoelen: gedragsproblematiek verminderen sociale vaardigheden verbeteren zelfredzaamheid verbeteren emoties beter reguleren agressie beter reguleren contact met familieleden verbeteren overmatig middelengebruik voorkomen kennis over de eigen problematiek en acceptatie van grenzen neemt toe duidelijk toekomstperspectief en aansluitend onderwijsaanbod. Doelgroep Bij de Waag verblijven jongeren met ernstige problemen als gevolg van een laag intellectueel functioneren in combinatie met een beperkte sociale en emotionele redzaamheid. Een matig tot lichte verstandelijke beperking is de gemene deler binnen deze groep, maar de gedragsproblemen komen voort uit een combinatie van factoren: laag intellectueel functioneren (IQ 40 tot 60) beperkt sociaal aanpassingsvermogen

2 bijkomende psychische en gedragsproblematiek (comorbiditeit) systeemproblematiek. Aanpak Aanleiding Binnen de regio Nijmegen waren onvoldoende mogelijkheden voor onderwijs voor jongeren met deze problematiek (met name voor de combinatie niveau en psychiatrische problematiek) Werkenrode School (Onderwijsgroep Punt Speciaal) en Pluryn besloten om ook voor deze specifieke doelgroep te gaan samenwerken. Er was een wachtlijst voor deze jongeren, voor de combinatie wonen en onderwijs. Opzet De Waag werkt volgens een vaste werkwijze, begeleidingsstijl en methodieken die direct bijdragen aan de doelen van het woon-, behandel en onderwijsarrangement. Verantwoordelijkheden en procedure zijn duidelijk omschreven, en in de behandelvisie staat duidelijk waaraan het behandelplan van elke jongere moet voldoen. Ook wordt er periodiek geëvalueerd. Aanmelding, intake en plaatsing Pluryn meldt jongeren aan voor de Waag, doet de intake, en regelt de plaatsing binnen wonen. Pluryn overlegt ook met de Waag Onderwijs of daar ruimte is; plaatsing binnen onderwijs is een voorwaarde om te wonen binnen de Waag. Pluryn is verantwoordelijk voor alles rondom wonen en dagbesteding. Werkenrode School is verantwoordelijk voor het onderwijsaanbod en stage. Samenwerking onderwijs, jeugdhulp en kind & ouders Jeugdhulp (Pluryn), onderwijs én ouders werken samen op managementniveau en op uitvoerend niveau. Er is periodiek overleg tussen alle betrokken partijen om de begeleiding af te stemmen, onder meer in behandelplanbesprekingen, oudergesprekken en leerlingbesprekingen. Behandelvisie- en plan In de behandelvisie van de Waag staat beschreven hoe een behandelplan van de jongere eruit ziet, waaraan het moet voldoen, en wie waarvoor verantwoordelijk is. Er is één gezamenlijke gedragswetenschapper, dus één gedragswetenschapper voor zowel zorg als onderwijs. Elk kind heeft een eigen behandel/ondersteuningsplan. Binnen de Waag wordt gewerkt met één kind, één gezin, één plan. Ondersteuningsbehoefte De ondersteuningsbehoeften van zowel de jongeren als hun ouders zijn omschreven in hulpvragen. Voor jongeren is dat bijvoorbeeld 'Help mij om mijn omgeving beter te begrijpen' en 'Help mij om mij beter uit te drukken'. Hulpvragen van ouders zijn bijvoorbeeld: 'Help mijn kind om beter te luisteren naar volwassenen' en 'Help mijn kind grenzen te leren accepteren'. Voorspelbaar ritme Kijkend naar waar leerlingen vandaan komen, welke trajecten zij al eerder doorliepen en welke ondersteuning er was in het verleden, hebben we gekeken naar wat mogelijk werkt voor deze jongeren: een voorspelbaar dag- en weekritme, waarbij inspanning en ontspanning elkaar afwisselen een veilige, beschermende omgeving die ook ruimte laat voor autonomie en ontwikkeling duidelijke begrenzing en leefregels begeleiders die hun wankele evenwicht aanvoelen en daarop kunnen anticiperen. Passende begeleidingsstijl Kernwoorden voor passende begeleidingsstijl voor deze jongeren zijn: aansluitend, begripvol naast de jongere staan (luisteren, empathie) nieuwsgierigheid naar de betekenis van gedrag (gedrag begrijpen, ook in de context)

3 neutraal en onvoorwaardelijk (altijd waarderend blijven voor de persoon) geduldig en bevestigend (doelen klein houden, foutloos leren) voorspelbaar en betrouwbaar (afspraak is afspraak, vaste dagstructuur) bejegening op stemmingen op zoek naar interesses en mogelijkheden. Randvoorwaarden Implementatie De Waag is gestart in augustus Een jaar later woonden er 16 jongeren. Daarnaast kunnen er 2 jongeren terecht voor crisisopvang. Op dit moment (november 2015) is er een wachtlijst voor de Waag. Financiën Werkenrode School heeft plaatsbekostiging. Dit betekent dat leerlingen die aangemeld worden op de Waag in ieder geval bekostiging hebben vanuit het samenwerkingsverband. Voor de leerlingen vraagt het samenwerkingsverband waar ze vandaan komen een Toelaatbaarheidsverklaring categorie hoog aan, het succes hierbij is wisselend. Met de plaatsbekostiging financiert Werkenrode School een leerkracht en onderwijsassistent in een groep van acht leerlingen. Daarnaast is er om veiligheidsredenen een derde persoon in de klas nodig, die betaald wordt vanuit de Zorg Binnen Onderwijs (ZBO)-gelden. Voor leerlingen onder de 18 jaar oud, die onder de Wet langdurige zorg (Wlz) vallen, vragen we Pluryn om de dagbestedingsgelden over te hevelen naar school. Voor de leerlingen die onder de Jeugdwet vallen, gaan we in overleg met de betrokken gemeentes; tot die tijd wordt dit voorgefinancierd vanuit Werkenrode School. Deskundigheid Alle medewerkers hebben een hbo-opleiding. Medewerkers zijn minimaal 24 jaar, en het team van de Waag is bewust samengesteld uit twintigers, dertigers, veertigers én vijftigers. Naast hun vooropleiding, zijn de medewerkers geschoold in: ARGOS, begeleidingsmethodiek voor mensen met een verstandelijke beperking en een hechtingsstoornis (m.u.v. de medewerkers wonen) ervaringsordening training de-escalerend werken training fysiekeagressiehantering Mogelijk krijgen medewerkers in het schooljaar scholing in Tripple C. De scholing gebeurt zo veel mogelijk gezamenlijk (wonen en onderwijs). Daarnaast geeft de gedragswetenschapper tijdens het teamoverleg scholing over autisme en hechtingsstoornissen. Voor trajecten ondersteund vanuit het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) voor ernstig probleemgedrag, wordt er ook aan deskundigheidsbevordering gedaan, door middel van bijvoorbeeld trainingen over beeldvorming en (team)coaching. Draagvlak Binnen de Onderwijsgroep Punt Speciaal - waar Werkenrode School deel van uitmaakt - zijn meerdere onderwijszorgarrangementen voor Zeer Moeilijk Opvoedbare en Lerende Kinderen (ZMOLK'ers). Bij de Werkenrode School is de Waag gestart als een nieuw arrangement, buiten de muren van de school. Dit was een veilig uitgangspunt. De mensen die op de Waag werken, hebben vrijwillig intern gesolliciteerd. De kennismaking tussen leerlingen van de Waag en Werkenrode School ging heel geleidelijk, met vooral het opbouwen van succeservaringen. Eerst liepen enkele leerlingen 'stage' voor een praktijkvak bij de Werkenrode School, nu volgen alle leerlingen 2 uur sportlessen en 2 uur zwemmen bij de Werkenrode School, en zijn enkele leerlingen bezig met bijvoorbeeld het behalen van een tractorrijbewijs of een schoonmaakcertificaat.

4 Evaluatie Opzet evaluatie Pluryn evalueert De Waag periodiek via ROM (opbrengsten bij de cliënten/leerlingen). Pluryn en Werkenrode School (onderwijsgroep Punt Speciaal) evalueert de Waag aan het einde van elk (school)jaar. Succesfactoren Gezamenlijke visie Het gezamenlijk ontwikkelen van onze visie zorgt voor een stevige basis. Gezamenlijke scholing De scholing van medewerkers gebeurt zo veel mogelijk gezamenlijk (wonen en onderwijs). In de praktijk blijkt dat dit een grote meerwaarde heeft in de afstemming en begrip voor elkaars werksituatie. Speciaal ontwikkeld gebouw De inrichting van het gebouw heeft een positieve invloed op de leerlingen. De inrichting is gebaseerd op een onderzoek naar randvoorwaarden bij een andere, soortgelijke groep leerlingen. Het gebouw heeft veel ruimte en een praktische indeling. Dat geeft leerlingen de vrijheid zich af te zonderen. Ook kan de klas in verschillende groepen opgedeeld in verschillende ruimten werken. Resultaten Tot nu toe ziet De Waag - een jaar na de start - de volgende resultaten: Het aantal incidenten, fysiek ingrijpen, is verminderd. De intensieve ondersteuning van jongeren kan worden afgebouwd. Zowel cognitief als sociaal-emotioneel een positieve ontwikkeling bij de jongeren. Samenwerking/afstemming tussen onderwijs en wonen gaat steeds beter. De eerste leerling stroomt uit naar dagbesteding buiten het terrein, waar ze uiteindelijk zelfstandig met openbaar vervoer naar toe kan. Enkele leerlingen die voorheen niet meer naar school gingen zijn nu in staat om een (gedeeltelijk) onderwijsprogramma te volgen. Binnen het onderwijsarrangement kunnen we per leerling een onderwijszorgarrangement op maat aanbieden. Gezamenlijke scholing van medewerkers van wonen en onderwijs zorgt voor wederzijdse afstemming en begrip. Faalfactoren en knelpunten Samenwerking met ouders verloopt niet altijd goed. Het is soms moeilijk om contact te krijgen en te houden. Samenwerking tussen wonen en onderwijs is soms een knelpunt. Afstemmen gaat steeds beter en de bereidheid is groot, maar het lukt nog niet altijd, vooral waar er geen eenduidige visie is over hoe te handelen bij moeilijke situaties. Communicatie en voldoende overleg kost tijd, terwijl ondertussen de dagelijkse praktijk gewoon doorloopt. In een van de trajecten met het Centrum voor Consultatie en Expertise voor ernstig probleemgedrag is dit ook een aandachtspunt. Ziekte van personeel: werken met invallers zorgt meteen voor onduidelijkheid bij de leerlingen, en minder goede afstemming in het team. Geplande vervolgstappen Welke vervolgstappen zijn er gepland? Jaarplanning overlegstructuur Groepsconsultatie met het Centrum voor Consultatie en Expertise voor ernstig probleemgedrag, voor zowel wonen als onderwijs. Mogelijk opzetten van een vervolggroep voor jaar, waarin gewerkt wordt aan de borging van dagbesteding, vanuit behandeling richting wonen met ondersteuning (passende plek).

5 Laatst bewerkt: 8 januari 2016 Deze informatie is op 10 februari 2017 gedownload van