Waarneming van kleur, om vorm te duiden

Transcriptie

1 Ha die Tosja! Sta me toe nog even door te filosoferen over filters voor licht. Hier onder volgen een lading stellingen. Die ga ik straks combineren, en daar ga ik enkele conclusies aan verbinden. Het is een hele compacte tekst, met zeer veel uitspraken die een hoop kennis vergen om te lezen. Ik zal eea proberen te ondersteunen met plaatjes van het www. De centrale vraag is: Hoe kan ik optimaal genieten van de vrouwelijke vormen van danseressen en actrices? ;-) Waarneming van kleur, om vorm te duiden Spectra en kleurenrespons van het oog Mijn eerste hypothese was: Rimpels op de curve van een filter geven het filter een herkenbaar karakter. Deze bleek te kloppen. Ik ga nu nog een stap verder. Je oog kan wennen aan kleuren. Als je lang in groen licht zit (ik had als kind veel groene lampen op mijn kamer) dan zie je daarna ongeveer 20 minuten lang roze. Toch kunnen veel theatertechnici onder zulke omstandigheden nog het verschil zien tussen 106 en 164. Mijn verdergaande hypothese is dat ze het filter niet herkennen aan de kleur maar aan de rimpel. Het zien hoe rijp tomaten zijn lukt vrij goed onder allerlei lichtomstandigheden, en dat is waarschijnlijk iets dat je op dezelfde manier doet. Wetenschappelijk feit: Het oog kijkt naar drie kleuren + lichtintensie (staafjes). Maar uit de ervaring is aangetoont dat de reflectie van kleuren tussen deze drie kleuren in er wel degelijk toe doet. kennelijk kan het oog goed inschatten hoe een kleur is samengesteld. Voorbeeld: Je ziet zodoende ook verschil in kleur tussen een CRT scherm (fosfors geven licht in 3 kleuren) en een TFT/LCD (een witte backlight wordt gefilterd). Een laptop geeft een typisch bleek schijnsel op muzikanten, iets dat ik bij CRT beeldbuizen en TV's nooit zo zie. De Kleur van Gereflecteerd Licht Van jou heb ik geleerd: Je moet je filters kiezen op je decor en je kledij. Het gaat in het theater altijd om het indirecte licht, dus licht dat je ziet via decor of spelers. Je wil de lichtbron zelf niet zien. Het gaat dus niet om beelschermen, of om lichtgevende decors. Dus je moet in acht nemen hoe De RGB fosfors in TV schermen zijn niet hetzelfde als de RGB kleuren die het oog ziet. Er is veel onderzoek gedaan om goeie kleuren te maken. De kleurgevoeligheid van camera's en chemische film zijn ook na veel onderzoek ontwikkelt. Om alle kleuren goed te regelen, zitten er correctie modellen in computersoftware (colorsync) die verschillen in fosfors en printerinkt kan corrigeren. De ene printerinkt is de ander niet, dus om toch de goeie kleurmenging te krijgen, worden verschillende samenstellingen bepaald per printer.

2 Eigenlijk moet je kleuren niet op een cirkel uiteen zetten, want dan kun je er maar twee tegelijk mengen. Kleuren zie je met vier intensiewaardes, 3 met de kegels en 1 met de staafjes. Ja natuurlijk doen die staafjes ook mee voor het bepalen van de kleur, een mens gooit die kostbare data niet weg. Staafjes hebben ook hun eigen gevoeligheids curve. Ik vind verschillende grafieken van de gevoeligheid van de de kegeltjes. Opvallend is dat ze behoorlijk van elkaar verschillen. Vooral de gevoeligheid voor blauw licht verschilt. Maar wat wel overeenkomt, is dat groen- en roodwaarneming flink overlappen. Kennelijk kun je verschillen tussen kleuren tussen rood, oranje, geel, groen heel erg goed duiden. De overlap met blauw is minder, en je bent er bovendien minder gevoelig voor. Een opvallende waarneming die ik deed terwijl ik naar deze grafieken staarde is: De responsiecurve van de staafjes valt mooi in het gat tussen blauw en groen! Dat ondersteunt mijn stelling dat de staafjes ook mee worden gewogen in de kleurherkenning. Dat de staafjes in de gele vlek niet voorkomen doet hier niets aan af. Bij het bepalen van de kleur hou je immers rekening met de kleur van de omgeving.

3 Centrumwaardes van deze grafieken, met de kleur van het centrum Rood: 600 nm geel Groen: 550 nm groen Staafjes: 500 nm cyaan Blauw: 440 nm diep blauw Er zit steeds 50 à 60 nm verschil tussen, dus dat is best een egale verdeling. Dat de staafjes meedoen zou wellicht kunnen verklaren waarom cyaan in de kleurencirkel ook een heldere smalle band is, net als geel. Het paars is eigenlijk een kleur die niet als zodanig bestaat, het is altijd een mengkleur. Je ziet dus feitelijk de volgende kleuren echt: blauw, cyaan, groen, geel. rood laat zich definieren als geel licht zonder groen. paars laat zich definieren als licht met blauw en rood zonder cyaan of groen. Hypothese Mijn hypothese is dat je lichaamsvormen kunt zien aan de kleurschakeringen die je op de mensen en kleren ziet. Door alle kleurverschillen daarop kun je goed zien wat de kleur van het licht is, en wat de kleur van het opbject is. Deze informatie zal het oog gebruiken om nuttiger info dan LeeFilterNummers te duiden. Mijn hypothese is dat complexe, samengestelde kleuren en complex gekleurde materialen beter te duiden zijn qua vorm grootte en positie. Mijn vragen aan jou: - kun je verschil zien tussen tussen geel licht en licht waarin wel groen en rood zit, maar juist geen geel? We zouden dat kunnen testen door een goed groen en rood filter te zoeken en een goeie gele. - kun je van objecten met veel kleurschakeringen, zoals natuurlijke ongeverfde stoffen, beter zien welk filter er voor de lamp zit? - kun je van objecten met veel kleurschakeringen, zoals natuurlijke ongeverfde stoffen, beter zien welke vorm ze hebben? Eigenlijk weet ik het antwoord op de laatste vraag al een beetje, want het figuur van een danseres is veel beter te genieten in een spijkerbroek dan in een homogeen gekleurde knalroze synthetische panty. - Het typische hoerenlicht is rode neon. Neon heeft een smal spectrum. Zie je in neon inderdaad minder vorm en textuur?

4 Andere soorten lichtbronnen dan standaard halogeen En dan nu de LEDs Leds hebben een heel smal spectrum. Er zijn inmiddels heel veel leds op de markt, maar led-licht wordt gemaakt door 3 verschillende kleuren LED stoffen te combineren. Dat is electronisch last ig aan te sturen, omdat elke kleur een andere spanning nodig heeft om te gaan gloeien, een ander maximum heeft, en een andere curve die helderheid vs. spanning uitdrukt. Dat de kleuren smal zijn drukt de volgende grafiek uit: Observaties: Je ogen wennen sneller na LED-zaklampen dan na gloeilamp-zaklampen aan de duisternis. Dit komt doordat de staafjes niet zo sterk worden aangesproken. In donkere kamers worden ze gebruikt omdat hun spectrum zo smal is dat ze zwartwitfilms (die vooral groen, blauw en ultraviolet zien) niet aanspreken. Ledjes worden gemaakt uit hele specifieke materialen. De combinatie van die materialen heeft tot gevolg dat hele specifieke golflengtes worden uitgezonden. Dat is te vergelijken met natrium lampen (geel) en is smaller dan dat van neon (rood). Witte ledjes geven vooral paarsblauw met een heel korte golflengte, waarvoor je oog niet zo gevoelig is, en een klein beetje groen en geel, waardoor het wit lijkt. Als je dat met een camera filmt, dan ziet je camera dat paarsblauw wel heel goed. In de camera lijkt het beeld alles behalve kleurrijk. Mijn boude stelling is dat LEDlicht in het theater niet bevredigend gaat zijn, omdat we ook de tussenliggende kleuren nodig hebben om goed de kleur, vorm en textuur van voorwerpen te zien. Het licht heeft eigenlijk te weinig inhoud om genoeg informatie zichtbaar te maken.

5 Iodine: Een idee om de aandacht te focussen Ideetje: Als je het theater wilt uitlichten met wit licht, maar de aandacht wilt focussen, dan zou je moeten belichten met iodine gasontladingslampen. Die strooien bijna alle kleuren van het spectrum en ogen daarom wit, maar het cyaan ontbreekt. Daarom zal de periferie van je oog niet veel strooilicht zien! Dat lijkt me ideaal! Een rondje googlen levert de informatie op dat iodine inderdaad gebruikt wordt. Het zijn de witte "neons" in lichtreclames met gasontladingslampen. Witte Neon dus, in de volksmond. In de jaren 60 is geprobeert dit soort lampen te maken. Voor hun halogeen cyclus is zuurstof nodig. Daardoor worden de lampen zwart, en gaan ze na een tijdje stuk. En ze zijn een tijdje in gebruik geweest in het theater. In plaats van iodine heten ze daar Iodide. In de film heten het CID lampen, en er zijn correctiefilters verkrijgbaar om ze geschikt te maken bij gebruik van thungsten film. Zullen we eens kijken of je onze kunt uitrusten met CID lampen? Het lijkt me te gek voor gebruik bij zijlicht dat op de vloer strooit. Tot zover. tis nu 06.00u en dat is laat/vroeg genoeg Dave Bronnen: COLOR LEDs NEON IODINE storeid=*1e011dddc41e2cffeb60e5476f9f65b7bd&dbname=products&itemnum=3588&function=show&p revlocation=