Jaarverslag Preventie Bureau Schuldhulpverlening/GKB+ Gemeente Nijmegen

Transcriptie

1 Jaarverslag Preventie 2012 Bureau Schuldhulpverlening/GKB+ Gemeente Nijmegen

2 Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

3 Inleiding Voor u ligt het Jaarverslag 2012 van de preventieactiviteiten van Bureau Schuldhulpverlening (BSHV). Het preventieteam van BSHV richt zich op financiële bewustwording bij Nijmeegse burgers en vroegsignalering van schulden. Hiernaast bieden we diensten aan die de financiële zelfredzaamheid van de Nijmeegse burger bevorderen. De afgelopen jaren hebben we een goed preventie-aanbod ontwikkeld, zoals gastlessen op scholen, budgetcursussen, workshops en voorlichtingen. Vanaf het allereerste begin van de preventieactiviteiten zijn jongeren een prioriteit geweest. Hiervoor hebben we de spreekuren bij het ROC en het Regionaal Jongerenloket ontwikkeld. Uit onze ervaringen met deze doelgroep blijkt dat zij blijvende aandacht behoeven binnen de preventiewerkzaamheden. Uitgangspunt voor de werkzaamheden in 2012 waren de speerpunten 1 zoals die zijn geformuleerd in het Jaarplan 2012 van BSHV: Jongeren Samenwerking Nazorg Social Media In het navolgende zullen we de uitgevoerde activiteiten benoemen en kort beschrijven om zo een indruk te geven van de werkzaamheden die we hebben verricht in Veel leesplezier, René van der Sanden Marianne Bolder Preventiemedewerkers schuldhulpverlening, Maart Jaarplan 2012 Bureau Schuldhulpverlening/GKB+ Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

4 Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

5 Jongeren In onze activiteiten rondom jongeren gaan we waar mogelijk naar de jongeren toe in plaats van de jongeren naar ons te laten komen. Door deze werkwijze bereiken we meer jongeren. ROC Nijmegen Gastlessen ROC In 2012 hebben we 7 gastlessen bij verschillende opleidingen van het ROC gegeven. Met deze gastlessen hebben we ongeveer 140 studenten bereikt. De gastlessen worden op maat gemaakt, rekening houdend met het thema waarbinnen de gastles wordt binnengehaald. Onderwerpen die besproken zijn in deze gastlessen zijn o.a. schulden bij jongeren, voorkomen van schulden en de zorgverzekering. In de gastlessen wordt ook altijd gewezen op het bestaan van het financiële spreekuur dat wij verzorgen binnen het ROC. Meerdere leerlingen hebben zich naar aanleiding van deze gastlessen aangemeld voor het financiële spreekuur. ROC-spreekuur Sinds 2008 onderhouden wij wekelijks een financieel spreekuur bij het ROC. Het spreekuur blijft ook in 2012 een zeer goedlopend onderdeel van de preventiewerkzaamheden. De meeste jongeren die op het spreekuur komen hebben al schulden. Maar vaak helpt het als, samen met de jongere, de inkomsten en uitgaven inzichtelijk worden gemaakt. De jongeren die gebruik maken van het spreekuur missen vaak het overzicht en het inzicht in hun eigen financiën. Het maken van een begroting zorgt in veel gevallen voor inzicht en geeft rust. Vanuit dit punt kunnen jongeren zelf stappen zetten om hun problemen in kaart te brengen en mogelijk op te lossen. Behalve het geven van inzicht geven we de jongeren ook voorbeeldbrieven mee om naar schuldeisers te sturen, adviseren we hen over betaalregelingen en geven hen informatie over hun rechten en plichten rondom het incassotraject. In 2012 hebben er 32 jongeren gebruik gemaakt van het spreekuur. Uit het spreekuur blijkt dat het meest voorkomende financiële probleem bij jongeren het niet betalen van de premie zorgverzekering is. Een deel van de jongeren die gebruik maakt van het financiële spreekuur heeft de premie zorgverzekering nog nooit betaald. Andere, veel voorkomende, schuldeisers zijn telefoonproviders, DUO (afbreken en veranderen van studie), roodstand en CJIB- boetes. Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

6 In 2012 zien we dat jongeren zich in een steeds eerder stadium melden bij het spreekuur. Dit met gevolg dat de schulden steeds minder hoog zijn, waardoor er met het verstrekken van informatie en advies ook steeds meer mogelijk is. Het spreekuur is steeds bekender bij de studieloopbaanbegeleiders, waardoor leerlingen sneller op het bestaan van het spreekuur worden gewezen. Voorbeeld van een probleem waar een ROC student mee te maken kan hebben: Een 20-jarige BBL-studente kreeg van haar werkgever te horen dat er beslag op haar inkomen gelegd ging worden. De studente had voor zo ver ze wist geen schulden. En was dan ook erg geschrokken van dit bericht. Tijdens het financiële spreekuur bij ROC heeft de studente de deurwaarder gebeld. Er bleek 2 jaar daarvoor een bestelling gedaan te zijn bij een postorderbedrijf. Deze rekening was nooit betaald. Na afloop van het gesprek bleek dat de moeder van de studente deze bestelling had gedaan. De moeder heeft alle brieven betreffende deze bestelling achtergehouden. In het vervolggesprek vertelde de studente het openstaande bedrag te hebben betaald. Wel was zij heel bang dat haar moeder op haar naam nog meer schulden had gemaakt. De moeder vertelde dat ze alleen een bestelling bij het postorderbedrijf heeft gedaan. Cliënte geadviseerd een BKRtoetsing te doen. Door de BKR-toetsing bleek dat het postorderbedrijf gelukkig de enige, inmiddels betaalde, schuld was. Gastlessen HAN Bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, de HAN, verzorgen we al enkele jaren gastlessen. Deze lessen zijn voor voltijd- en deeltijdstudenten Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Het is een goede manier om aankomend maatschappelijk werkers tijdens hun studie met schuldhulpverlening kennis te laten maken. Deskundigheid die ze later in het veld goed kunnen gebruiken. In deze lessen komen onderwerpen aan de orde als integrale schuldhulpverlening, het maken van een sluitende begroting en berekening van de afloscapaciteit/vrij Te Laten Bedrag (VTLB). Met deze gastlessen hebben we ongeveer 140 studenten bereikt. Er is ook één les verzorgd in de Minor Interventiestrategieën Risicojongeren. Deze minor wordt gevolgd door studenten vanuit verschillende studierichtingen zoals MWD, SJD, P&O, Voeding en Diëtiek. In deze les waren ongeveer 30 leerlingen aanwezig. De les stond helemaal in het teken van het onderwerp jongeren en schulden. Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

7 Gastlessen Kandinsky College In 2012 zijn er in de tweede klassen economie van het Kandinsky College (VMBO) gastlessen gegeven. Samen met een cliënte, die zelf in de schulden zit, is aan de leerlingen verteld wat het hebben van schulden met iemand doet. Vooral het verhaal van de ervaringsdeskundige maakt veel emoties los in deze lessen. Voorafgaand aan deze lessen zijn de leerlingen aan de slag gegaan met het lesmateriaal In en Out van het Nibud. Met deze gastlessen hebben we ongeveer 90 leerlingen bereikt. Regionaal Jongerenloket Nijmegen In 2012 is het spreekuur bij het Jongerenloket voortgezet. Dit spreekuur vindt plaats op dinsdag- en woensdagmiddag van uur tot uur. Jongeren worden door een medewerker van het Jongerenloket ingepland voor het spreekuur. In deze gesprekken proberen we de volgende zaken op te pakken: - bieden van een luisterend oor voor de financiële problemen van de jongere; - opstellen van een maandbegroting; - adviezen inzake sluitend krijgen begroting; - opstellen van een schuldoverzicht; - indien mogelijk adviezen rondom passende betaalregelingen met schuldeisers; - adviezen rondom stabiliseren financiële situatie; - doorverwijzen naar flankerende hulp- en dienstverlening; waaronder indien mogelijk en noodzakelijk ook naar: - Schuldhulpverlening; - Budgetbeheer. Vanuit Bureau Schuldhulpverlening wordt een informatie- en advies traject aangeboden. De contactpersoon van het Regionaal Jongerenloket zal de jongere begeleiden bij het oppakken van genoemde adviezen. In 2012 hebben er 51 jongeren gebruik gemaakt van het spreekuur. De hoogte van de schulden bij deze jongeren varieerde van 900,00 tot ,00. Ook uit dit spreekuur komt naar voren dat het betalen van de premie zorgverzekering bij jongeren een groot probleem is. Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

8 Voorbeeld waar een jongere mee bij het financiële spreekuur van het jongerenloket komt: Een 20-jarige vrouw is aangemeld bij het financiële spreekuur. Via het Jongerenloket was ze een maand geleden aan werk geholpen. In de periode hiervoor heeft ze enige tijd geen inkomen gehad. Hierdoor was een achterstand ontstaan bij de zorgverzekering. De achterstand bedroeg 950,00. In het gesprek werd duidelijk dat cliënte nog nooit zorgtoeslag had aangevraagd. Omdat het tijdens het gesprek nog geen 1 april 2012 was, kon cliënte ook nog de zorgtoeslag over 2011 aanvragen. Met het geld van de zorgtoeslag heeft cliënte vrijwel het gehele openstaande bedrag bij de zorgverzekering kunnen betalen. Voor het resterende bedrag is een betaalregeling getroffen. Week van het Geld In 2012 werd voor de derde keer de landelijke Week van het Geld georganiseerd. In 2012 hebben we alle basisscholen middels een brief op de hoogte gebracht van deze themaweek. We hebben aan hen het aanbod gedaan om een themabijeenkomst te organiseren over financiële opvoeding. Hiernaast hebben we voorafgaand aan en tijdens de week van het geld een artikel in huis aan huisblad De Brug geplaatst. De Gezonde School In 2012 is de menukaart financiële opvoeding opgesteld voor De Gezonde School Nijmegen. Deze menukaart kan door scholen gebruikt worden om te bepalen met welke onderwerpen rondom financiële opvoeding zij aan de slag willen gaan met eventuele inschakeling van de preventiemedewerkers. Op de menukaart staan onderwerpen zoals gastlessen aan leerlingen van basis, voortgezet- en beroepsonderwijs, maar ook themaavonden aan ouders over financiële opvoeding. Door het Nibud ontwikkelde lesmaterialen zijn ook aanwezig op deze menukaart. Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

9 Samenwerking Voorlichtingen In 2012 zijn er bij meerdere organisaties voorlichtingen gegeven. In deze voorlichtingen wordt duidelijk gemaakt wat BSHV doet, wat zijn de werkzaamheden van schuldhulpverlening en hoe worden deze uitgevoerd. Ook wordt uitgelegd hoe cliënten zich bij ons kunnen melden en wat noodzakelijk is om het traject zo goed mogelijk te laten verlopen. Met deze voorlichtingen willen wij bijdragen in het vergroten van de ketensamenwerking rondom schuldhulpverlening. We sluiten in onze voorlichtingen dan ook aan op de behoeften en wensen van onze ketenpartners. In 2012 hebben er voorlichtingen plaats gevonden aan medewerkers van: Fibon Vluchtelingenwerk Tandem (Jongerenwerkers) Regionaal meld- en coördinatiepunt voortijdig schoolverlaters (RMC) Verder hebben er voorlichtingen plaats gevonden aan cliëntengroepen van: RIBW RIBW Dagactiviteitencentrum ten Kate Hatert Werkt Vanuit het Actiecentrum Hatert Werkt zijn veel van de geplande preventieactiviteiten ook op locatie opgepakt. Dicht bij de bewoners van deze wijk. Activiteiten die zijn uitgevoerd vanuit het Actiecentrum Hatert Werkt zijn o.a.: Budgetcursussen; Voorlichting medewerkers Hatert Werkt inzake schuldhulpverlening en vroegtijdig signalering schulden; Workshops administratie ordenen; Gastlessen Kandinsky College; Inloop spreekuur schuldhulpverlening. Contact met Centrum Jeugd en Gezin Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

10 Nazorg Nazorg budgetbeheer In 2012 was het voornemen om cliënten die uitstromen uit budgetbeheer een budgetcursus aan te bieden. De cursus is speciaal gericht op het weer zelfstandig oppakken van de financiën. In de praktijk is door de klantmanagers deze uitstroom individueel opgepakt. Nazorg saneringskredieten In 2012 zijn we als pilot budgetadviesgesprekken gaan aanbieden aan mensen die aflossen aan een saneringskrediet. In totaal hebben we 81 mensen een gesprek aangeboden. 14 mensen hebben gebruik gemaakt van dit aanbod. Voornaamste vraag van alle cliënten was: hoeveel moet ik nog aflossen? De mensen die geen gebruik hebben gemaakt van het aanbod zijn gebeld met de vraag waarom ze geen gebruik hebben gemaakt van het aanbod. Uit deze nabel-actie kwam naar voren dat de meeste mensen geen behoefte hebben aan een gesprek omdat het op financieel vlak goed met ze gaat. Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

11 Social Media en publicaties Social Media In het jaarplan 2012 is Social Media als één van de speerpunten genoemd. In 2012 zijn we gaan onderzoeken in hoeverre we Social Media kunnen inzetten voor de preventieactiviteiten. Eén van de uitkomsten van dit onderzoek is dat Social Media geen doel op zich is. Social Media kan een middel zijn om bepaalde doelen te bereiken. We zullen om deze reden dan ook in de toekomst per preventie-activiteit gaan bepalen of er een vorm van Social Media is die de activiteit kan versterken. Eyewally Eyewally is een kasboekje in de vorm van app voor een smartphone of tablet. Deze app kan voor een deel van onze doelgroep handig zijn om bewuster met hun geld om te gaan. De app hebben we om deze reden dan ook besproken in onze budgetcursus. USBstick In 2012 hebben we USBsticks laten maken met daarop een maand- en jaarbegroting, een digitaal kasboek, informatie over besparen in de supermarkt en besparen op energie en water. De usbsticks zijn we gaan gebruiken tijdens de budgetadviesgesprekken die we hebben gevoerd in het kader van nazorg bij saneringskredieten. Ook hebben we deelnemers van de budgetcursus met deze usbsticks hun begroting digitaal laten opstellen. Cliënten die met deze usbsticks aan de slag gaan mogen de usbsticks met daarop hun persoonlijke begroting na afloop houden. Website In 2012 hebben we de informatie over schuldhulpverlening op de website van de gemeente Nijmegen aangepast. Dit deel van de website heeft een andere opzet gekregen. Overbodige informatie is verwijderd. De informatie op de site is nu meer klantgericht. Nieuwsbrief Budgetbeheer De Nieuwsbrief Budgetbeheer is 2 keer verschenen. Via de Nieuwsbrief informeren wij cliënten over wijzigingen en aanpassingen in landelijke en lokale regelgeving. We gebruiken de nieuwsbrief ook om cliënten op de hoogte te brengen van besparingstips en andere wetenswaardigheden. Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

12 Budgetcursus en workshops Het bevorderen van zelfredzaamheid is een manier om te voorkomen dat mensen in een problematische schuldsituatie terechtkomen. Zelfredzaamheid kan bevorderd worden door het leren van vaardigheden op het gebied van omgaan met geld. Om deze reden bieden wij budgetcursussen aan. Voor cliënten van BSHV is dit een verplicht onderdeel van het traject. Het is bedoeld ter ondersteuning van het traject en ter voorkoming van recidive na het succesvol afronden van een minnelijke schuldregeling. Ook inwoners van Nijmegen die niet bekend zijn bij BSHV kunnen zich aanmelden voor de vrijwillige budgetcursus die de inwoners gratis kunnen volgen. Belangrijk onderdeel van de cursus is het leren inzicht te krijgen in de eigen financiën en daarna het overzicht te behouden. In totaal hebben er 85 mensen deelgenomen aan een cursus. Verdeeld over 11 cursussen. budgetcursus 2012 De cursus in zijn geheel 8,60 8,40 8,20 8,00 7,80 7,60 7,40 7,20 7,00 1 De inhoudelijke kennis van de docent Het cursusmateriaal De presentatie door de docent De opdrachten in de cursus Het huiswerk Bijeenkomst met Dietist Beoordeling van verschillende onderdelen van de cursus door de cursisten in 2012 (cijfers van 1 tot 10). De deelname van de diëtist voor het onderdeel gezonde voeding is na evaluatie aangepast en meer onderdeel geworden van de cursus. Dit onderwerp werd door de latere cursisten in het 2012 dan ook beter beoordeeld dan door de eerdere cursisten. Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

13 Enkele reacties van deelnemers aan de cursus: Het was een interessante cursus met een goede docent die veel kennis had en de stof goed uitlegde. De cursus is leerzaam voor iedereen. Ga zo door! Ik weet zeker dat het erg nuttig zal zijn voor velen. Ik ben blij dat ik de cursus heb gevolgd. Ik heb beter inzicht in mijn inkomsten en uitgaven. Vanuit MEE en Het Inter-Lokaal worden voor hun doelgroep op maat gemaakte budgetteringscursussen aangeboden. De budgetteringscursus vanuit Bureau Schuldhulpverlening is voor een grotere, algemenere doelgroep. Workshops Administratie ordenen In 2010 zijn wij gestart met het opzetten van workshops gericht op het leren ordenen van de financiële administratie. Aan de workshop administratie ordenen hebben in mensen deelgenomen. De mensen die aan de workshop deelnemen zijn enthousiast. In 2012 hebben we onderzocht wat er in Nijmegen wordt aangeboden rondom het ordenen van de administratie. Hierdoor werd duidelijk dat er minder wordt aangeboden dan door ons werd gedacht. Vanuit Humanitas worden mensen begeleid in het ordenen en geordend houden van hun financiële administratie. Maar voor de mensen waarbij begeleiding niet nodig is, maar een steuntje in de rug wel gewenst is, is er weinig aanbod. Vanuit het SWON worden voor hun specifieke doelgroep wel bijeenkomsten georganiseerd over het ordenen van de administratie. Gegevensverzamelbijeenkomst In 2012 zijn er in de vorm van een pilot enkele bijeenkomsten georganiseerd om in groepsverband de noodzakelijke gegevens te verzamelen voorafgaand aan het intakegesprek schuldhulpverlening. Door samen met de cliënt de noodzakelijke gegevens bij elkaar te zoeken kan er in het intakegesprek meer op de inhoud ingezet worden. Jaarverslag 2012: Preventie Schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Maart

14 Colofon Uitgave van de gemeente Nijmegen, Bureau Schuldhulpverlening, Mariënburg 30, 6511 PS Nijmegen, Afbeelding: Deel2 Vormgeving Maart 2013