Kinderopvang. Selectie van een aantal Arnhemse cijfers uit het rapport van het CBS. 15 maart 2015 Onderzoek & Statistiek

Transcriptie

1 Kinderopvang Selectie van een aantal Arnhemse cijfers uit het rapport van het CBS 15 maart 2015 Onderzoek & Statistiek

2 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Kinderen in de formele kinderopvang (aantal en uren) 3. Kinderopvang per wijk 4. Kinderopvang naar leeftijd en herkomstgroepering 5. Kinderopvang naar inkomensbron aanvrager 6. Kinderopvang naar opleidingsniveau aanvrager 7. Kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar die GEEN gebruikmaken van dagopvang CBS-cijfers Deze zijn te vinden op: en ga dan naar het rapport "Kinderopvang in 63 gemeenten, 2013 en selecteer Arnhem U kunt dan zelf selecties maken op elk gewenst niveau en van elke deelnemende gemeente. Ook is daar een uitgebreide toelichting op de tabellen te vinden met o.a. een methodische verantwoording en een begrippenlijst. Voor informatie: Peter Bisseling Afdeling Informatievoorziening (team Onderzoek & Statistiek) Annemarieke Moes Afdeling Samenlevingszaken Sport en Opvoeding

3 1. Inleiding Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft het gebruik van kinderopvang in 63 gemeenten in kaart gebracht. Het gaat hierbij alleen om huishoudens die kinderopvangtoeslag ontvangen zoals genoemd in de Wet Kinderopvang (WKO). Kinderopvangtoeslag is een tegemoetkoming in de kosten van de kinderopvang die wordt uitgekeerd aan ouders die gebruik maken van formele opvang. De hoogte van de toeslag hangt af van het inkomen en het aantal kinderen dat naar de opvang gaat. De gegevens hebben betrekking op: 4 soorten van opvang op stads-, wijk- en buurtniveau kenmerken van kinderen (o.a. leeftijd en herkomstgroepering) kenmerken van aanvragers (o.a. opleidingsniveau en inkomensbron). Alle kinderopvanggegevens hebben betrekking op het jaar Deze zijn nog wel voorlopig. Gegevens over het opleidingsniveau komen uit 2012 en inkomens uit In overleg met de afdeling Samenlevingszaken en Sport en Opvoeding is in eerste instantie een kort rapport opgesteld met daarin een aantal kerngegevens (zonder analyse) uit de kinderopvang in Arnhem en ook geen vergelijkende cijfers uit de andere 62 gemeenten. Alle cijfers uit dit rapport zijn afkomstig van het CBS. De grafieken en tabellen in dit rapport zijn gemaakt door Onderzoek & Statistiek. Door afrondingsverschillen is het mogelijk dat het totaalpercentage niet altijd 100% is.

4 2. Kinderen in de formele kinderopvang (aantal en uren) In Arnhem maakten kinderen gebruik van een vorm van formele kinderopvang, zie figuur 1. De aantallen laten unieke kinderen zien. Een kind dat gebruik maakt van meerdere soorten opvang wordt in het totaal slechts 1x meegeteld maar bij de uitsplitsing naar soort opvang bij elke soort meegeteld. Het totaal is daarom minder dan de som der soorten opvang. Voorbeeld: een kind gaat naar de dagopvang in een kindcentrum en aan het einde van de dag naar de buitenschoolse opvang bij een gastouder. Kinderen in de formele kinderopvang naar soort opvang in 2013 totaal dagopvang in kindcentrum buitenschoolse opvang in kindcentrum dagopvang bij gastouder 685 buitenschoolse opvang bij gastouder 490 Figuur 1 Bron: CBS; bewerking O&S In figuur 2 is te zien om hoeveel uren dit gaat op jaarbasis per soort opvang. Op basis daarvan is berekend hoeveel uren dat gemiddeld per week is per kind. Formele kinderopvanguren naar Aantal Aantal Gemiddeld aantal soort opvang in Arnhem in 2013 uren per kinderen uren per kind per jaar week Buitenschoolse opvang bij gastouder ,1 Dagopvang bij gastouder ,6 Buitenschoolse opvang in kindcentrum ,9 Dagopvang in kindcentrum ,3 Figuur 2 Bron: CBS; bewerking O&S

5 3. Kinderopvang per wijk Figuur 3 toont de aantallen en percentages van de verschillende vormen van kinderopvang voor Arnhem totaal en op wijkniveau in Voor de bepaling van de wijk is het adres van de aanvrager bepalend en niet de wijk waar het kind wordt opgevangen. Hierbij opnieuw de aantekening dat kinderen gebruik kunnen maken van meerdere vormen van opvang. In Arnhem maakt 36,8% van alle kinderen gebruik van kinderopvang. In de kolommen daarnaast is dit uitgesplitst naar de 4 vormen van opvang. De som van die vier vormen is dan ook meer dan 36,8%. Kinderopvang naar soort in Arnhem in 2013 (1) totaal kinderen in de aantal kinderen in op- % kinderen in opdagopvang in kindcentrum dagopvang bij gastouder buitenschoolse opvang in kindbuitenschoolse opvang bij gastouder wijk vang vang centrum Totaal Arnhem ,8% ,8% 685 3,3% ,2% 490 2,3% Centrum ,7% 55 26,9% 5 2,4% 15 7,3% 5 2,4% Spijkerkwartier ,5% 85 26,1% 5 1,5% 65 20,0% 0 0,0% Arnhemse broek ,2% 95 12,7% 20 2,7% 70 9,4% 10 1,3% Presikhaaf West ,4% 85 8,0% 25 2,3% 45 4,2% 30 2,8% Presikhaaf Oost ,9% ,4% 20 2,9% 70 10,3% 10 1,5% Sint Marten en Sonsbeek-Zuid ,5% ,9% 25 4,5% ,5% 5 0,9% Klarendal ,5% ,9% 25 3,2% ,7% 5 0,6% Velperweg en omgeving ,4% ,1% 30 2,6% ,7% 35 3,0% Alteveer en Cranevelt ,2% ,2% 20 3,2% ,8% 20 3,2% Geitenkamp ,7% 70 13,8% 5 1,0% 30 5,9% 5 1,0% Monnikenhuizen ,2% 80 18,3% 5 1,1% 95 21,7% 10 2,3% Burgemeesterswijk en Hoogkamp ,2% ,4% 35 3,3% ,4% 40 3,7% Schaarsbergen en omgeving ,0% 40 20,0% 5 2,5% 50 25,0% 0 0,0% Heijenoord en Lombok ,7% ,4% 10 2,0% ,3% 10 2,0% Klingelbeek ,1% 25 20,9% 5 4,2% 40 33,4% 0 0,0% Malburgen West ,4% ,2% 35 4,4% 90 11,4% 15 1,9% Malburgen Oost (Noord) ,7% ,4% 55 5,3% 100 9,6% 35 3,4% Malburgen Oost (Zuid) ,5% 70 6,2% 20 1,8% 45 4,0% 20 1,8% Vredenburg en Kronenburg ,4% ,1% 15 1,7% 90 10,2% 20 2,3% Elden ,7% 45 19,4% 5 2,2% 45 19,4% 5 2,2% Elderveld ,7% ,1% 50 4,1% ,1% 25 2,1% De Laar ,7% ,1% 80 4,0% ,1% 60 3,0% Rijkerswoerd ,8% ,3% 55 2,6% ,7% 50 2,3% Schuytgraaf ,0% ,0% 130 5,1% ,1% 65 2,6% Figuur 3 Bron: CBS en GBA gemeente Arnhem; bewerking O&S Per soort opvang is met kleur op een schaal van donkergroen naar donkerrood weergegeven in welke wijk de hoogste c.q. laagste percentages voorkomen. In Arnhem waren op 1 januari kinderen in de leeftijd waarvoor kinderopvang beschikbaar is. Dit totaal is bepaald door de som te nemen van 0 t/m 11-

6 jarigen plus 30% van de 12-jarigen. Van de 12-jarigen wordt er vanuit gegaan dat 30% naar de basisschool gaat en de rest naar het voortgezet onderwijs. Die laatste categorie maakt "normaal gesproken" geen gebruik van kinderopvang. Er zijn grote verschillen per wijk. In Sint Marten en Sonsbeek-Zuid is het percentage kinderen dat gebruik maakt van kinderopvang het hoogst met 58,5% en in Malburgen Oost (Zuid) het laagst met 12,5%. In figuur 3 is de groep kinderen in de opvang afgezet tegen het totaal aantal kinderen in de wijk. In de hierna volgende figuur 4 is voor een andere benadering gekozen. Hier is uitsluitend gekeken naar de groep van kinderen die daadwerkelijk gebruik maakt van kinderopvang en vervolgens is gekeken hoe die groep verdeeld is over de 4 vormen van kinderopvang. Voorbeeld: in het Centrum maken 75 kinderen gebruik van kinderopvang en van die 75 gaan er 55 naar dagopvang in een kindcentrum (55%). Per wijk kan het totaalpercentage op meer dan 100% uitkomen omdat kinderen van verschillende vormen van kinderopvang gebruik kunnen maken. Kinderopvang naar soort opvang in Arnhem in 2013 (2) totaal dagopvang in kindcentrum dagopvang bij gastouder buitenschoolse opvang in kindcentrum buitenschoolse opvang bij gastouder Totaal Arnhem ,4% 685 8,9% ,8% 490 6,4% Centrum ,3% 5 6,7% 15 20,0% 5 6,7% Spijkerkwartier ,6% 5 3,4% 65 44,8% 0 0,0% Arnhemse broek ,8% 20 11,1% 70 38,9% 10 5,6% Presikhaaf West ,6% 25 14,3% 45 25,7% 30 17,1% Presikhaaf Oost ,3% 20 10,5% 70 36,8% 10 5,3% Sint Marten en Sonsbeek-Zuid ,1% 25 7,7% ,5% 5 1,5% Klarendal ,9% 25 9,3% ,6% 5 1,9% Velperweg en omgeving ,5% 30 4,5% ,2% 35 5,2% Alteveer en Cranevelt ,2% 20 6,3% ,4% 20 6,3% Geitenkamp ,7% 5 4,8% 30 28,6% 5 4,8% Monnikenhuizen ,4% 5 2,8% 95 52,8% 10 5,6% Burgemeesterswijk en Hoogkamp ,6% 35 6,5% ,6% 40 7,4% Schaarsbergen en omgeving ,4% 5 5,6% 50 55,6% 0 0,0% Heijenoord en Lombok ,9% 10 3,5% ,6% 10 3,5% Klingelbeek ,7% 5 8,3% 40 66,7% 0 0,0% Malburgen West ,0% 35 14,6% 90 37,5% 15 6,3% Malburgen Oost (Noord) ,0% 55 17,2% ,3% 35 10,9% Malburgen Oost (Zuid) ,0% 20 14,3% 45 32,1% 20 14,3% Vredenburg en Kronenburg ,5% 15 7,0% 90 41,9% 20 9,3% Elden ,9% 5 5,9% 45 52,9% 5 5,9% Elderveld ,9% 50 13,5% ,9% 25 6,8% De Laar ,1% 80 12,3% ,2% 60 9,2% Rijkerswoerd ,7% 55 6,8% ,4% 50 6,2% Schuytgraaf ,9% ,2% ,2% 65 5,1% Figuur 4 Bron: CBS; bewerking O&S

7 4. Kinderopvang naar leeftijd en herkomstgroepering In figuur 5 en 6 is een verdeling naar leeftijd, resp. herkomstgroepering gemaakt. Van de kinderen in de kinderopvang is bijvoorbeeld 5,8% nog geen jaar en 11,6% 1 jaar. Leeftijd kind 7-9 jaar 19,3% jaar 8,5% 0 jaar 5,8% 1 jaar 11,6% 2 jaar 12,3% 4-6 jaar 30,2% 3 jaar 12,2% Figuur 5 Bron: CBS; bewerking O&S Herkomstgroepering kind Westerse allochtonen 7,5% Marokko 0,9% Autochtoon 80,4% Niet-westerse allochtonen 12% Turkije 2,2% Suriname 1,7% Ned. Antillen en Aruba 2,1% Overige nietwesterse allochtonen 5,1% Figuur 6 Bron: CBS; bewerking O&S Van de totale Arnhemse bevolking is 11,5% Westerse allochtoon. In de kinderopvang is dat percentage 7,5%. De niet-westerse allochtonen maken 18,3% uit van de totale bevolking. In de kinderopvang is dat 12,5%. In beide groepen is te zien dat zij naar verhouding minder van kinderopvang gebruikmaken dan de groep autochtonen.

8 5. Kinderopvang naar inkomensbron aanvrager In figuur 7 is te zien wat de voornaamste inkomensbron van de aanvragers (ouders/verzorgers) is. Ruim 81% van de aanvragers heeft inkomen uit arbeid. Onder overdrachtsinkomen wordt verstaan uitkeringen en studiefinanciering. Voornaamste inkomensbron Overdrachts inkomen 3% Anders 0,3% Inkomen uit eigen onderneming 14,9% Inkomen uit arbeid 81,6% Figuur 7 Bron: CBS; bewerking O&S

9 6. Kinderopvang naar opleidingsniveau aanvrager Het opleidingsniveau uit figuur 8a en 8b wordt afgeleid uit onderwijsregistraties en uit de Enquête Beroepsbevolking (EBB). Hoog is HBO/WO, midden is MBO en bovenbouw HAVO/VWO, laag is alles daar onder. In Arnhem is verreweg het grootste deel (64%) van de aanvragers "hoog" opgeleid. Daarbij is bepalend wat de hoogst genoten opleiding is van (één van) de aanvrager(s). In de rechtercirkel is te zien hoe die percentages zijn bij alle 63 gemeenten. Het aandeel laagopgeleiden is gelijk maar Arnhem heeft naar verhouding meer hoogopgeleiden die gebruikmaken van kinderopvang. Kinderopvang naar opleidingsniveau aanvrager Arnhem Hoog 64% Laag 8% Middel baar 28% Kinderopvang naar opleidingsniveau aanvrager 63 gemeenten Hoog 58% Laag 8% Middel baar 34% Figuur 8a en 8b Bron: CBS; bewerking O&S In figuur 9 is dit verder uitgesplitst naar soort opvang en opleiding. Voorbeeld: van alle kinderen in de dagopvang in kindcentrum (100%) heeft 66% een ouder/verzorger met een "hoge" opleiding. In de dagopvang bij gastouders is dat aandeel 56%. Of hier sprake is van een causaal verband tussen hogere opleiding (en dan vaak ook een hoger inkomen) en de keuze tussen kindcentrum of gastouder valt buiten de kaders van dit rapport/onderzoek. Dagopvang in Dagopvang Buitenschoolse Buitenschoolse kindcentrum bij gastouder opvang in kindcentrum opvang bij gastouder Opleidingsniveau aantal % aantal % aantal % aantal % Laag 265 7% 65 10% 215 6% 90 18% Middelbaar % % % % Hoog % % % % Figuur 9 Bron: CBS; bewerking O&S

10 7. Kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar die GEEN gebruikmaken van dagopvang In het coalitieakkoord staat als belangrijkste speerpunt bij het onderwijsbeleid dat alle 2,5 tot 4-jarigen in de gemeente Arnhem per 2017 een leerrecht krijgen van 4 dagdelen. Om die reden is het belangrijk op voorhand te weten hoeveel kinderen er in deze leeftijdsgroep zijn in Arnhem en hoeveel van deze kinderen al gebruikmaken van een voorschools aanbod. Kindcentrum Kinderen in dagopvang Gastouder Totaal in dagopvang 50% van 2-jarigen jarigen Totaal in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar Alle Arnhemse kinderen 50% van alle Arnhemse 2-jarigen 842 Alle Arnhemse 3-jarigen Alle Arnhemmers van 2,5 tot 4 jaar Kinderen NIET in dagopvang 50% van 2-jarigen jarigen 772 Totaal in de leeftijd van 2,5-4 jaar Figuur 10 Bron: CBS en GBA gemeente Arnhem; bewerking O&S In figuur 4 is te zien dat in Arnhem kinderen gebruikmaken van dagopvang in een kindcentrum en 685 van dagopvang bij een gastouder (0 t/m 12-jarigen). In figuur 10 wordt de groep in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar belicht. Deze groep bestaat uit 50% van de 2-jarigen plus alle 3-jarigen. Dat zijn voor heel Arnhem kinderen. In Arnhem wonen in totaal kinderen in deze leeftijdscategorie. Per saldo kunnen we hieruit afleiden dat kinderen GEEN gebruikmaken van dagopvang (43%). Cijfers op wijkniveau én per leeftijdscategorie gecombineerd zijn door het CBS niet geleverd omdat die aantallen te klein zijn.