Waterbodemonderzoek van sterk verontreinigde sedimenten, oevers en overstromingsgebieden

Transcriptie

1 Waterbodemonderzoek van sterk verontreinigde sedimenten, oevers en overstromingsgebieden 9de Waterforum: De verdoken schakel in het waterbeleid. Sediment samen aanpakken biedt vele kansen. 1 juni 2012 ir. Peter Van den bossche 1 juni

2 Waterbodemonderzoek: beleid Bodemdecreet (2006) - Richtlijnen onderzoek en sanering waterbodem - Opstellen van lijst van prioritair te onderzoeken waterbodems Pilootwaterbodemonderzoek Valkelarebeek (N O 4) en Zijdelings Vaartje (N O 5) (Deskundige en OVAM) Evaluatie en herschrijven Standaardprocedure Waterbodemonderzoek 1 juni

3 Waterbodemonderzoek: gefaseerde uitvoer I: voorstudie II en III: onderzoeksfase indicatief en afperkend IV risico analyse uitwerking aan de hand van pilootprojecten bv. Pilootwaterbodemonderzoek Valkelarebeek bv. Pilootwaterbodemonderzoek Zijdelings Vaartje 1 juni

4 Waterbodemonderzoek: samenwerking Valkelarebeek Zijdelings Vaartje 1 juni

5 Pilootwaterbodemonderzoek Valkelarebeek Circa 4,6 km Bron chroomverontreiniging stroomopwaarts Beerzel looierij, ontvetten en verven 3 de en 2 de categorie waterloop 1 juni

6 Fase I: Voorstudie Te bepalen gegevens Type waterloop Valkelarebeek Onbevaarbaar Kenmerken waterloop Kenmerken omgeving Verontreinigingen L: 5 km, B: 2 m, waterdiepte: 0.5 m Wonen, agrarisch gebied en natuur Chroom Homogeen, verdacht bepalen van bemonsteringsstrategie en - techniek: maatwerk! 1 juni

7 Fase II-III: Waterbodem doel afperking chroomverontreiniging waterbodem strategie indeling in ruimtelijke eenheden RE (per ca. 600 m) bepaling van aantal boringen en mengmonsters horizontale en verticale afperking 1 juni

8 Fase II-III: Waterbodem technieken voor slib en vaste waterbodem (zie foto 1 bv. zuigerboor) ook vaste waterbodem is mogelijk verontreinigd (zie foto 2) keuze techniek en ervaring monstername is belangrijk voor representativiteit (zie foto 3) juni

9 Fase II-III: Waterbodem Resultaten Slib (Cr mg/kg ds) Vaste waterbodem (Cr 150 mg/kg ds) noodzaak onderzoek slib en vaste waterbodem verticale en horizontale afperking noodzaak gedetailleerde boorinformatie voor analyses en afperking slib vaste waterbodem 1 juni

10 Fase II-III: Oevers en overstromingsgebieden 3 1 juni

11 Fase II-III: Oevers en overstromingsgebieden Fase II-III: Oevers en overstromingsgebieden Erosie en afkalving sterk verontreinigde oevers (secundaire verontreinigingsbron) Sterk verontreinigde ruimingspecie (secundaire verontreinigingsbron) 1 juni

12 Fase II-III: Oevers en overstromingsgebieden doel afperking chroomverontreiniging oevers strategie staalname 6 per raai haaks op beek zowel destructief als non-destructief onderzoek (XRF X-ray fluorescence) horizontale en verticale afperking Bemonsteringsstrategie oevers Valkelarebeek XRF-meting Cr (Medusa) 1 juni

13 Fase IV Risico evaluatie receptor 1. humaan 2. aquatische ecologie 3. waterlopen stroomafwaarts verspreiding 1. grondwater 2. oppervlaktewater 3. erosie oevers oliefilm Zijdelings Vaartje 2 3 borstelworm Zijdelings Vaartje CSM -Valkelarebeek 1 juni

14 Aandachtspunt: Ruiming Sanering Ruiming/baggeren Sanering Doelstelling Nautisch/hydraulisch Risicogericht (humaan, verspreiding en ecologisch) Bemonsteringsstrate gie en onderzoek Slib Waterbodemsysteem integraal Bepaling slibdikte Tot op theoretisch profiel (baggerdiepte, alleen slib) Tot op diepte met kwaliteit (voldoet aan norm, ook vast waterbodem) Ruiming/baggeren altijd Als er risico s zijn ruimen/baggeren of alternatieve saneringstechnieken 1 juni

15 Aandachtspunt: Kostenefficiëntie Sanering verontreinigde bron stroomopwaarts (bv. Valkelarebeek Problemen oplossen stroomafwaarts (bv. Vrouwvliet) bv. Vrouwenvliet: ruimingspecie sterk verontreinigd met Cr (per ruimingcyclus ca m³): storten /m³ niet verontreinigd /m³ 1 juni

16 Conclusies Waterbodemonderzoek = geen standaardwerk, maar maatwerk! kennis en ervaring noodzakelijk Waterbodemonderzoek = onderzoek van het integrale watersysteem, niet enkel van het slib Sanering ruiming: verschillende doelstelling en aanpak Baten vs Kosten sanering van verontreinigde waterbodem ter plaatse van de bron 1 juni

17 Vragen en contact (zie posters) OVAM ir. Goedele Vanacker +32 (0) (0) Deskundige Witteveen+Bos Belgium N.V. ir. Peter Van den bossche +32 (0) (0) juni

18 tel +32 (0) fax +32 (0) Nederland Indonesië (Jakarta) Kazachstan (Aktau, Almaty, Atyrau) Letland (Riga) 1 juni 2012 Rusland (St. Petersburg) Vietnam (Ho Chi Minh City) 18