De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA Den Haag

Transcriptie

1 > Retouradres Postbus EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA Den Haag Ministerie van Infrastructuur en Milieu Plesmanweg 1-6 Den Haag Postbus EX Den Haag T F Uw kenmerk XII/2016D46470 Datum 15 december 2016 Betreft Lijst van vragen en antwoorden van de begrotingsstaten van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en het Infrastructuur- en Deltafonds voor het jaar 2016 (Najaarsnota) IENM/BSK-2016/ Bijlage -1- Geachte voorzitter, Hierbij doe ik u toekomen de antwoorden op de vragen met betrekking tot de voorstellen van wet tot wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (XII) en het Infrastructuur- en het Deltafonds voor het jaar 2016 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota; Kamerstukken II, XII, respectievelijk A en J). Hoogachtend, DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU, mw. drs. M.H. Schultz van Haegen Pagina 1 van 1

2 XII, Wijziging van de begrotingsstaat van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (XII) voor het jaar 2016 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) 1 Kunt u precies toelichten hoe de gehele onderuitputting op infrastructuur is opgebouwd: hoeveel daarvan is het gevolg van te weing projecten, hoeveel daarvan is het gevolg van vertraagde projecten en om welke projecten gaat het? Als gevolg van autonome vertragingen in de programmering is er sprake van onderuitputting. Voor de verklaringen verwijs ik naar de artikelgewijze toelichting waarin per modaliteit de afzonderlijke verklaringen zijn opgenomen. In bijlage B bij het wetsvoorstel van de 2 e suppletoire begroting van het Infrastructuurfonds is dit verder doorvertaald en toegelicht voor de afzonderlijke projecten. 2 Waarom kiest u ervoor om programmakosten voor Eenvoudig Beter (opnieuw) te financieren uit de investeringsfondsen? Omdat dekking op Hoofdstuk XII niet mogelijk was zijn er bij de ontwerpbegroting 2017 op het Infrastructuurfonds en Deltafonds meerjarig middelen vrijgemaakt voor Eenvoudig Beter. De vrijgemaakte middelen staan gereserveerd op artikelonderdeel Reservering Omgevingswet van het Infrastructuurfonds en worden in tranches overgeheveld naar Hoofdstuk XII waar de uitgaven voor de stelselherziening van het omgevingsrecht worden verantwoord. Bij de tweede suppletoire begroting zijn conform de bovenstaande systematiek middelen overgeheveld vanuit de reservering op artikelonderdeel Reservering Omgevingswet van het Infrastructuurfonds naar artikelonderdeel Eenvoudig Beter van Hoofdstuk XII. Het betreft dus geen aanvullende financiering. 3 Wat is de reden dat de uitgaven voor Eenvoudig Beter voor 2016 en 2017 hoger uitvallen dan voorzien ten tijde van de ontwerpbegroting 2017? Verwacht u dat bij het jaarverslag (in mei 2017) deze kosten nog verder zullen zijn opgelopen dan nu opgenomen in de suppletoire begrotingswet? De meerjarige uitgaven voor het programma Eenvoudig Beter zijn in de ontwerpbegroting 2017 op artikelonderdeel Reservering Omgevingswet van het Infrastructuurfonds opgenomen. De uitgaven ten behoeve van 2016 maken onderdeel uit van deze totale reservering en vallen derhalve niet hoger uit dan voorzien. De verwachting is dat de uitgaven voor Eenvoudig Beter niet zullen oplopen bij het jaarverslag. 4 Kan de overboeking van 30 miljoen aan het Provinciefonds ten behoeve van hydrologische maatregelen nader worden toegelicht? Uit welke afspraken volgt dit en wat zijn exact de doelstellingen? In het kader van de Afspraken Intensivering Natuur uit de bestuurlijke afspraken met de andere overheden naar aanleiding van het Begrotingsakkoord 2013 heeft de Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie de Kamer per

3 brief van 4 juni 2012 (Kamerstukken II, , XIII, nr. 3) geïnformeerd over de opgave betreffende de uitvoering van hydrologische maatregelen ten behoeve van de Programmatische Aanpak Stikstof. In deze brief is aangegeven dat de minister van IenM in totaal 60 miljoen zou toevoegen in verband met synergie met de uitvoering van de Kaderrichtlijn Water. De bewindslieden van IenM en EZ zijn met het Interprovinciaal Overleg (IPO) overeengekomen 30 miljoen hiervan via cofinanciering vanuit het Derde Plattelandsontwikkelingsprogramma beschikbaar te maken en de resterende 30 miljoen te financieren via de begroting van IenM. De overboeking van 30 miljoen aan het Provinciefonds ten behoeve van hydrologische maatregelen heeft hierop betrekking. 5 Is de tegenvaller in de ontvangsten van 54 miljoen uit het Emissions Trading Scheme (ETS) in 2016 structureel? Worden de ramingen voor 2017 en verder daarop aangepast? De tegenvaller over het jaar 2016 is niet structureel. Aanpassing van de ramingen is dan ook niet aan de orde. De tegenvaller wordt veroorzaakt door de lagere prijs op de EU ETS markt dan waarmee in de raming rekening is gehouden. De prijs op de markt wordt bepaald door de verhouding tussen vraag en aanbod van emissierechten op Europees niveau en kan fluctueren. 6 Wat verklaart dat er ten behoeve van Eenvoudig Beter bij de eerste suppletoire begroting geld vanaf is gegaan en er bij de Miljoenennota en tweede suppletoire begroting weer geld bij moet? In hoeverre ligt de planning, inclusief financieringsbehoefte, van het programma vast? Kan een inschatting gegeven worden van de financieringsbehoefte de komende jaren, richting inwerkingtreding van de Omgevingswet en de vervolmaking van het Omgevingsloket? De boekingen bij de eerste suppletoire begroting hebben betrekking op de capaciteit welke Rijkswaterstaat heeft ingezet voor beleidsondersteuning en advies met betrekking tot de doorontwikkeling van het Omgevingsloket online (OLO3). De uitgaven voor de capaciteitsinzet van Rijkswaterstaat in het kader van beleidsondersteuning en advies worden verantwoord op Ruimtegebruik bodem. In het licht hiervan wordt 1,5 miljoen overgeheveld van artikelonderdeel Eenvoudig Beter naar Ruimtegebruik bodem. Tevens wordt ten behoeve van de uitgaven die de Directie Concern Informatievoorziening (DCI) voor OLO3 maakt 0,9 miljoen overgeheveld van artikelonderdeel Eenvoudig Beter naar IenM-brede programmamiddelen. Bij de Ontwerpbegroting 2017 zijn op het Infrastructuurfonds en Deltafonds middelen vrijgemaakt voor Eenvoudig Beter. De vrijgemaakte middelen staan gereserveerd op artikelonderdeel Reservering Omgevingswet van het Infrastructuurfonds en worden tranchegewijs naar begroting Hoofdstuk XII (artikelonderdeel 13.05) overgeheveld waar de uitgaven voor de stelselherziening van het omgevingsrecht worden verantwoord. Dit is in de tweede suppletoire begroting geformaliseerd voor de budgetten van In de Ontwerpbegroting 2017 is eveneens een inschatting gegeven voor de financieringsbehoefte van de komende jaren.

4 7 Wat is de stand van zaken van de uitvoering van de motie-de Boer/Van Helvert (Kamerstuk 28642, nr. 78) inzake het inzetten van de extra bijdrage voor sociale veiligheid in het gehele openbaar vervoer? Ik heb een eenmalige bijdrage van 10 miljoen ter beschikking gesteld aan NS voor extra maatregelen voor sociale veiligheid, met name voor de uitbreiding van flexibele veiligheidsteams (zie Kamerbrief d.d. 11 februari 2016 ). Daarbij heb ik met NS afgesproken dat deze bijdrage ook ten goede zal komen aan het brede OV. De flexibele veiligheidsteams van NS zullen ook toezicht houden op stations die door andere vervoerders worden aangedaan en collega s van andere vervoerders te hulp schieten bij incidenten. Daarnaast werk ik samen met de sector aan maatregelen in het kader van het integraal actieprogramma sociale veiligheid. Dit programma is op 25 oktober jl. in een bestuurlijk overleg met VenJ, decentrale overheden, vervoerders, vakbonden en politie vastgesteld. In dit programma zijn 23 maatregelen opgenomen. Zo wordt de terugkoppeling van aangiften verbeterd en worden er onder meer pilots uitgevoerd met bodycams, wordt de app digitaal handhaven verder ontwikkeld en wordt een platform sociale veiligheid opgericht. Provincies en OV-autoriteiten zijn concessieverleners voor het regionale openbaar vervoer en samen met de vervoerders primair verantwoordelijk voor het nemen van maatregelen om de sociale veiligheid te verbeteren. In de regionale concessies is sociale veiligheid verankerd en wordt hierop gestuurd. Dit betekent dat de maatregelen voor regionale concessies, waaronder flexibele veiligheidsteams, door decentrale overheden en regionale vervoerders uitgevoerd en gefinancierd moeten worden. Ik heb onder meer tijdens de landelijke OV- en spoortafels hen opgeroepen hun verantwoordelijkheid hierin te nemen. 8 Wat zijn wat betreft artikel de juridische verplichtingen bij de Topsector Logistiek? Welke doelstellingen zijn er tot op heden gerealiseerd? In het jaarplan 2016 van de Topsector Logistiek is het grootste gedeelte opdrachten door het programmamanagement uitgevoerd. Voor het overige deel worden opdrachten in eigen beheer van IenM uitgevoerd. Hiervoor gelden dezelfde co-financieringseisen. Gedurende de looptijd van het jaarplan worden de verplichtingen niet allemaal in het startjaar van het jaarplan vastgelegd. Bij de Topsector Logistiek is een scala aan activiteiten en initiatieven aan de gang. De acties van de Topsector Logistiek draaien op volle toeren. Bedrijven en andere overheden onderschrijven de acties en investeren daarin. De acties worden gemonitord aan de hand van Key Performance Indicators (KPI s). De tussentijdse resultaten laten een goede voortgang zien. De streefwaarde van extra omzet van Ketenregieactiviteiten aan het BBP ( 17,3 miljard) is gerealiseerd. Het aantal vrachtkilometers dat van de weg wordt gehaald en CO 2 besparing is eind dit jaar bekend. Wel zijn al resultaten van diverse projecten bekend. Zo levert in de actie Synchromodaal het project in Zeeland rond de uiensector een reductie op van 1,5 miljoen wegkilometers en 1500 ton CO 2. Het aantal bedrijven dat zich met logistieke of ketenregie activiteiten vestigt in Nederland groeit. In 2014 zijn 79 landingen geregistreerd.

5 Uitstroom van gekwalificeerde professionals met een logistieke opleiding in de arbeidsmarkt is gestegen met 29%. Positie World Logistics Performance Index: Hierop is Nederland van de 2 e plaats naar de 4 e plaa t s gezakt in Het streven blijft dat de eerste plaats wordt behaald. Daarnaast hebben overheid en bedrijfsleven in de actie maatwerkaanpak regeldruk logistiek ruim 50 knelpunten geïnventariseerd. De meeste daarvan zijn opgelost. 9 Op welke wijze is het initiatief Duurzaam Doen een aanvulling op de doelstelling van Milieu Centraal? De Rijksoverheid communiceert traditioneel over wetten en regels opdat burgers weten waaraan ze zich moeten houden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de communicatie eind 2015 over het afschaffen van gratis plastic tasjes. Ook geeft de overheid voorlichting in het verlengde van vastgesteld beleid en beleidsambities. Denk bijvoorbeeld aan de vuurwerkcampagnes. Milieu Centraal vervult hierin ook een taak op basis van de kennis die zij over milieu en duurzaamheid bezit. Bij het initiatief Duurzaam Doen ligt de focus echter niet op voorlichtingsactiviteiten, maar op het verleiden van burgers tot meer duurzame keuzes: een derde vorm van overheidscommunicatie. Dit verleiden is gericht op de mainstream consument en daarmee op de meerderheid van de inwoners van Nederland, ook degenen die in hun daadwerkelijke gedrag niet gemotiveerd worden door duurzaamheidsargumenten. Duurzaam Doen richt zich erop ook hen te verleiden bij het maken van keuzes. In die zin is het een aanvulling op datgene wat Milieu Centraal doet. 10 Waarom heeft u de intensivering van de handhaving van maatregelen voor energiebesparing bij bedrijven verschoven van het jaar 2016 naar 2017? De intensivering van het toezicht is op 1 november jl. van start gegaan. Zowel het opstellen van de prestatiecontracten als het organiseren van extra menskracht bij de uitvoeringsdiensten heeft enige tijd in beslag genomen. 11 Wat zijn wat betreft artikel de juridische verplichtingen bij het tegengaan van klimaatveranderingen? Welke doelstellingen zijn er tot op heden gerealiseerd? Wat zijn de resultaatverplichtingen? In het verleden heeft het ministerie van IenM subsidies aan onderzoeksinstellingen, bedrijven, en andere organisaties verstrekt, waarvoor in 2016 nog betalingen moeten plaatsvinden. Deze uitgaven voor subsidies zijn volledig juridisch verplicht. Ook de agentschapsbijdragen aan het KNMI voor onder meer klimaatonderzoek, de NEa in het kader van de emissiehandel en Rijkswaterstaat voor de uitvoering van specifieke werkzaamheden zijn volledig juridisch verplicht. Het opdrachtenbudget is deels juridisch verplicht door lopende opdrachten. In het kader van de uitvoering van het SER-Energieakkoord realiseert en bekostigt het Ministerie van IenM onder meer maatregelen om de energiebesparing bij bedrijven te verbeteren. In dat kader zijn negen pilots

6 gestart met betrekking tot de Energie Prestatie Keuring (EPK), zijn erkende maatregelenlijsten opgesteld en is extra handhaving bij omgevingsdiensten bekostigd. 12 Wanneer wordt de uitwerking van de motie-schouten/groot (Kamerstuk 34391, nr. 29) verwacht? Wat betekent die voor de Compensatieregeling bestelbusjes? Op welke wijze worden gedupeerden nu tegemoetgekomen? Zoals op 8 november 2016 (Kamerstukken II , nr. 204) aangegeven in reactie op de motie Van Helvert, wil ik het miljoen dat is gereserveerd in de begroting voor de compensatieregeling milieuzonering bij die ondernemers terecht te laten komen die een innovatieve bijdrage leveren aan de verduurzaming van de stedelijke distributie. Daarbij heb ik ook aangegeven dat de ondernemers die schonere alternatieven voor een dieselbestelauto aanschaffen, zoals een bestelauto met aardgasmotor of elektrische aandrijving door mij financieel tegemoet gekomen worden. Zij komen namelijk in aanmerking voor de fiscale aftrek van de milieu-investering. Dit geldt dus ook voor ondernemers die zijn gedupeerd door het besluit van enkele gemeenten tot het instellen van een milieuzone voor bestelauto s. Verder loopt onder de topsector logistiek een publiek privaat samenwerkingstraject over milieuzones in relatie tot actuele ontwikkelingen bij green deal Zero Emissie Stadslogistiek waar dit onderwerp aan de orde komt. In antwoord 59 op vragen van uw Kamer over de begroting (Kamerstukken II XII, nr. 7) ben ik ingegaan op de samenhang met de motie Schouten/Groot. 13 Waren de hogere kosten van opdrachten van TNO niet al eerder dit jaar te voorzien? Welke kosten kunnen nog worden verwacht in 2017? Met andere woorden, welke onderzoeken zijn nog niet afgerond? Begroot was een lager opdrachtenbudget voor verkeersemissies, met name omdat de nieuwe techniek voor schone voertuigen naar verwachting geïmplementeerd en op orde zou zijn. Als gevolg van de dieselfraude zijn echter een aantal aanvullende opdrachten verstrekt aan het TNO. Zo is er bijvoorbeeld ook meer aandacht gekomen voor het illegaal verwijderen van roetfilters en de samenloop in vormgeving van twee nieuwe testprocedures, namelijk de RDE en de WLTP. Door de invoering van deze twee nieuwe testprocedures wordt een grote stap gezet in de verschoning van het wagenpark. De komende jaren worden cruciaal om de effectiviteit van het nieuwe beleid veilig te stellen. De terugdringing van de emissies zal een ingrijpende herziening van emissiefactoren en luchtkwaliteitprognoses tot gevolg hebben. De RDE-testprocedure treedt gefaseerd in werking. De implementatie start vanaf 1 september 2017 en loopt door tot en met Hoe zorgt u ervoor dat het geld uit de Compensatieregeling milieuzonering via de Green Deal zero-emissie stadslogistiek daadwerkelijk terechtkomt bij de kleine ondernemer die de compensatie echt nodig heeft en niet bij het grootbedrijf? Hoe wordt dit gemonitord? Is het mogelijk het geld specifiek voor kleinere ondernemers te oormerken?

7 Zoals eerder aangegeven komen ondernemers die schonere alternatieven voor een dieselbestelauto aanschaffen (zoals een bestelauto met aardgasmotor of elektrische aandrijving) in aanmerking voor de fiscale aftrek van de milieuinvestering. Daarnaast wordt binnen de green deal Zero Emissie Stadslogistiek gewerkt met zogenaamde living labs. Dit zijn projecten waarbij verschillende partijen betrokken bij de stadslogistiek gezamenlijk innovatieve oplossingen uitproberen. Uit de living labs die inmiddels zijn opgestart blijkt dat kleine ondernemers hierbij vaak een belangrijke rol vervullen en in veel gevallen de middelen direct of indirect daar terecht zullen komen. Dit onderwerp komt verder aan de orde onder de topsector logistiek, alwaar een publiek privaat samenwerkingstraject loopt over milieuzones in relatie tot actuele ontwikkelingen bij deze green deal. 15 Kunt u specificeren aan welke duurzaamheidgerelateerde projecten en programma s onder Economische Zaken (EZ) en Volksgezondheid, Welzijn & Sport (VWS) wordt bijgedragen vanuit de begroting Infrastructuur en Milieu? Vanuit de begroting van IenM is aan het ministerie van Economische Zaken bijgedragen voor projecten voor de ontwikkeling van een beoordelingsinstrument voor emissies van endotoxinen van veehouderijbedrijven, aan geurprojecten en voor het project Risicomodellering veehouderij en gezondheid. Aan het ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport is bijgedragen in de kosten van het Kennisplatform Veehouderij en Humane Gezondheid. 16 Het aantal subsidieaanvragen voor het verwijderen van asbestdaken in 2016 is hoger dan gedacht; op hoeveel aanvragen is in 2017 gerekend? Gaat u ervan uit dat de subsidieaanvragen in de jaren 2017 tot 2024 ook worden overschreden? Hoe bent u, als het subsidiebudget binnen een paar jaar is overschreden, van plan dit op te lossen? Voor 2017 wordt rekening gehouden met tot aanvragen. De subsidieregeling verwijderen asbestdaken is gestart in Het is nu moeilijk in te schatten hoe de regeling gebruikt zal worden. Ik zal monitoren of de subsidieregeling het gewenste verloop en effect heeft. Er is in de periode 2016 tot en met 2020 een subsidiebedrag van in totaal 75 miljoen beschikbaar. 17 Waarom vallen de bijdragen aan zowel het Infra- als Deltafonds lager uit? De toelichting van de mutaties op artikel 26 vindt plaats in de begrotingen van de investeringsfondsen (artikel 19 Infrastructuurfonds en artikel 6 Deltafonds). Het belangrijkste deel van de mutaties betreft overboekingen naar andere begrotingen zoals het Provinciefonds, Gemeentefonds en het BTW-compensatiefonds. In totaal wordt bij deze 2e suppletoire begroting 165 miljoen minder bijgedragen aan het Infrastructuurfonds en Deltafonds dan bij de Voorjaarsnota nog werd voorzien. Voor een specificatie van de mutaties wordt verwezen naar de Tweede suppletoire van de begroting van het Infrastructuurfonds (artikel 19) en het Deltafonds (artikel 6). 18 Kunnen de bijdragen uit de Brede doeluitkering (BDU) ten behoeve van de metropoolregio Amsterdam voor het maatregelenpakket Regionet en het

8 programma OV SAAL (overweg Diemen) nader worden toegelicht? Waarom past die laatste niet binnen het programma voor overwegen? Onder de noemer Regionet is budget gereserveerd voor de uitvoering van een pakket extra maatregelen ter verbetering van het stadsgewestelijk (rail-)vervoer in de noordelijke Randstad (congestiepakket). Bij de tweede suppletoire begroting wordt via de BDU een bedrag van 5,5 miljoen uitgekeerd aan de Stadsregio Amsterdam voor de Cuypersroute/-trap op Amsterdam CS. Voor wat betreft de bijdrage vanuit OV SAAL voor aanpassingen aan de overweg Diemen, komt de dekking deels ten laste van het Rijk en deels ten laste van de regio. De bijdrage van de regio komt uit het inpassingbudget OV SAAL middellange termijn dat bij de besluitvorming over OV SAAL MLT in 2013 aan de provincie Noord Holland is toegekend. Het inpassingbudget wordt via de BDU en het provinciefonds aan de regio ter beschikking gesteld. Aangezien de aanpassingen aan de overweg Diemen ook van waarde zijn voor de goede doorstroming van de toekomstige hoogfrequente treindienst op de SAAL corridor heeft de regio besloten om haar bijdrage aan de aanpassing van de overweg uit hun inpassingbudget te betalen. Er is geen relatie met het Landelijk Verbeterprogramma Overwegen. 19 Wat wordt eraan gedaan om de gemaakte kosten bij schade varen en rijden in de toekomst beter te kunnen verhalen, zodat de belastingbetaler niet meer voor dergelijke kosten opdraait? Rijkswaterstaat spant zich al maximaal in om de schade die wordt aangebracht te verhalen. Echter in sommige gevallen is de schade hoger dan de verzekeraar uitkeert of is er sprake van niet verzekerd zijn, waarbij verder verhaal op de veroorzaker niet mogelijk is omdat deze niet over andere middelen beschikt om de schade alsnog te compenseren. Het hier genoemde bedrag betreft de cumulatie over een aantal jaren. 20 Waarom zijn de extra uitgaven van Rijkswaterstaat (RWS) aan het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ten behoeve van het onderhoudsprogramma niet voorzien? De uitgaven aan ILT waren wel voorzien, alleen de wijze waarop deze administratief worden verwerkt is gewijzigd. ILT houdt toezicht op overbelading van wegverkeer. Hiervoor werd de ILT jaarlijks middels facturering door Rijkswaterstaat gecompenseerd. Deze samenwerking is in 2016 structureel verwerkt door desbetreffende middelen over te boeken van het Infrastructuurfonds naar de ILT. Door deze begrotingsmutatie dalen de opbrengsten die RWS van het ministerie ontvangt en doordat niet meer wordt gefactureerd dalen de kosten van Rijkswaterstaat. Voor het inwinnen van weergegevens door het KNMI is sprake van een vergelijkbare administratieve wijziging.

9 21 Wat is er veranderd in de herschikking van programmamiddelen aan RWS en directoraten-generaal? Was het effect hiervan op de omzet, namelijk een daling, niet eerder te voorzien? De herschikking van programmamiddelen betreft een technische begrotingsmutatie waarmee programmamiddelen die onder het begrotingsinstrument 'bijdrage aan agentschappen' werden verantwoord, naar de programmabudgetten van de directoraten-generaal worden teruggeboekt. Dit om te handelen conform de Rijksbegrotingsvoorschriften. De gemoeide bedragen worden daarmee niet meer binnen de baten-lasten omgeving van Rijkswaterstaat, maar binnen de kas-verplichtingen omgeving verantwoord. RWS blijft de begrotingsmiddelen realiseren maar niet binnen het agentschap. Hiermee daalt de 'omzet IenM' voor Rijkswaterstaat, maar over de begrotingen van het Ministerie bezien is de herschikking neutraal.

10 A, Wijziging van de begrotingsstaat van het Infrastructuurfonds voor het jaar 2016 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) 1 Kunt u toelichten hoe de onderbesteding van 650 miljoen op het Infrastructuurfonds ten opzichte van de vorige suppletoire begroting heeft kunnen ontstaan, terwijl op deze begroting met overprogrammering wordt gewerkt om ervoor te zorgen dat de begrotingsmiddelen daadwerkelijk worden besteed? Het klopt dat op de begroting van het Infrastructuurfonds wordt gewerkt met een overprogrammering. Deze overprogrammering bedroeg in de ontwerpbegroting 2017 van het Infrastructuurfonds 2,4 miljard over de gehele periode 2016 t/m Specifiek voor het jaar 2016 was er echter sprake van onderprogrammering op het Infrastructuurfonds als geheel. In het jaar 2017 is er weer sprake van overprogrammering op de begroting van het Infrastructuurfonds. Ten opzichte van de 1 e suppletoire begroting van het Infrastructuurfonds is de realisatie bij 2 e suppletoire begroting in het jaar miljoen lager. Dit wordt verklaard door de volgende twee oorzaken: 1) Voor 150 miljoen zijn zowel de ontvangsten als de uitgaven verlaagd (bijvoorbeeld als gevolg van overboekingen van het Infrastructuurfonds naar HXII). 2) Voor 500 miljoen is er sprake van onderbesteding op het Infrastructuurfonds. Voor de specifieke verklaringen verwijs ik naar de artikelgewijze toelichting waarin per modaliteit de afzonderlijke verklaringen zijn opgenomen. In bijlage B bij het wetsvoorstel van de 2 e suppletoire begroting van het Infrastructuurfonds is dit verder doorvertaald en toegelicht voor de afzonderlijke projecten. 2 Kunt u toelichten waarom de onderbesteding op het Infrastructuurfonds dit jaar relatief groot is in vergelijking met voorgaande jaren? In het voorjaar van 2016 constateerde ik dat er sprake was van onderprogrammering in het jaar 2016 en een overprogrammering in het jaar De onderprogrammering in 2016 is het gevolg van autonome vertragingen in de programmering. Ik heb vervolgens getracht om uitgaven bij projecten te versnellen van 2017 naar In het voorjaar waren dergelijke versnellingen onvoldoende voorhanden. Daarnaast bleek het ook niet mogelijk om middelen van 2016 naar 2017 te verschuiven, vanwege het Rijksbrede beeld in het jaar Ook bij 2 e suppletoire begroting constateer ik dat er onvoldoende mogelijkheden zijn om de onderbesteding terug te dringen. De combinatie van het voorgaande resulteerde bij 2 e suppletoire begroting in een hogere onderbesteding dan in voorgaande jaren. 3 Is bij deze onderbesteding van 650 miljoen uitsluitend sprake van autonome vertragingen van projecten? Welke andere overwegingen spelen hierbij een rol? Is evenals in de ontwerpbegroting 2017 sprake van beleidsmatige vertraging/temporisering van projecten en programma s? Speelt evenals in de

11 ontwerpbegroting 2017 het rijksbrede budgettaire beeld een rol bij de onderbesteding? Voor het antwoord op het eerste deel van de vraag verwijs ik naar de beantwoording van vraag 1. De beperkte temporisering van een aantal projecten en programma s in de ontwerpbegroting 2017 heeft betrekking op latere jaren. In het jaar 2016 is er geen sprake van beleidsmatige vertraging/temporisering van projecten en programma s. Het Rijksbrede budgettaire beeld speelde hierbij geen rol. 4 Kunt u bij artikel 12 Hoofdwegennet toelichten hoe bij Aanleg een onderprogrammering ter hoogte van 113,8 miljoen heeft kunnen ontstaan, terwijl op deze begroting in principe juist wordt gewerkt met overprogrammering? Het klopt dat op de begroting van het Infrastructuurfonds wordt gewerkt met een overprogrammering. Deze overprogrammering bedroeg in de ontwerpbegroting 2017 van het Infrastructuurfonds 2,4 miljard over de gehele periode 2016 t/m Specifiek voor het jaar 2016 was er echter sprake van onderprogrammering op het Infrastructuurfonds als geheel. Aan deze onderprogrammering liggen autonome vertragingen in de programmering ten grondslag. De onderprogrammering op artikel 12 Hoofdwegennet is veroorzaakt door een kasschuif van artikel 13 Spoorwegen naar Artikel 12 Hoofdwegennet (zie bijlage 2 bij de ontwerpbegroting 2017 van het Infrastructuurfonds; Kamerstukken II, , A, nr. 2, blz. 97). In mijn antwoord op vraag 14 ga ik nader in op deze kasschuif. 5 In hoeverre was bij de toevoeging van 387 miljoen aan artikel bij de Miljoenennota al duidelijk dat dit geld niet zou kunnen worden uitgegeven omdat hiervoor niet voldoende projecten beschikbaar waren? Wat is de oplossing voor een dergelijke onderprogrammering? Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2 constateerde ik in het voorjaar van 2016 reeds dat er sprake was van onderprogrammering in het jaar 2016 en een overprogrammering in Ten tijde van de ontwerpbegroting 2017 was er ook sprake van onderprogrammering op artikel 12 Hoofdwegennet (zie daartoe ook mijn antwoord op vraag 4 van uw Kamer). Om tot volledige uitputting in 2016 te komen vergde deze situatie met een onderprogrammering in 2016 en een overprogrammering in dat uitgaven voor projecten versneld moesten worden van 2017 naar Dit is niet in alle gevallen gelukt, waardoor er bij 2e suppletoire begroting een onderuitputting is ontstaan in Vanwege de werking met een fonds schuiven deze middelen door naar Waarom is er wat betreft artikel sprake geweest van een onderprogrammering? Is dit een bewuste keuze geweest? Zo ja, waarom? Wat betekent dit voor de programmering van de aanleg van wegen in latere jaren? Voor het antwoord op het eerste deel van de vraag verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 4. Voor de specifieke verklaringen en de effecten van de ontstane onderuitputting op de mijlpalen van projecten en programma s verwijs ik naar bijlage B bij het wetsvoorstel van de 2 e

12 suppletoire begroting van het Infrastructuurfonds. 7 Hoe groot is wat betreft artikel de omvang van het programma Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) op wegen? Wat is de doelstelling van dit programma? En wat zijn de juridische verplichtingen? Het beschikbare bedrag bedraagt 195,771 miljoen. Voor het budget is geen juridische verplichting vastgelegd. Wel ligt er bestuurlijk een toezegging maatregelen langs rijkswegen te treffen bij het overschrijden van de luchtnormen, zoals vastgelegd in het NSL. De doelstelling van het NSL is tweeledig: het overal tijdig voldoen aan de normen voor luchtkwaliteit en het mogelijk blijven maken van de ontwikkeling van ruimtelijke projecten. 8 Wat is de oorzaak van meer rijdekschades? Bij de brug bij Ewijk worden meer rijdekschades gerepareerd dan in het contract waren voorzien. De brug bij Ewijk is één van de Stalen bruggen zoals genoemd in mijn brief van 21 november jl. (2016Z19577), waarbij vermoeiingsverschijnselen worden aangepakt, zoals scheurvorming in het rijdek. De scheuren in het stalen rijdek zijn het gevolg van de toegenomen verkeersbelasting. De precieze omvang hiervan is pas gebleken nadat het asfalt van de brug is verwijderd door de aannemer en de kale brug kon worden onderzocht. 9 Is het juist dat er wat betreft artikel ,1 miljoen vrijvalt? Kan dit nader worden toegelicht? Ik herken dit bedrag niet bij genoemd artikel Ontvangsten hoofdwegennet. Mogelijk doelt u op de afboeking van het verplichtingenbudget op het project N33 Assen-Zuidbroek met 32,1 miljoen. Dit project is opengesteld en verkeert in de exploitatiefase, het verplichtingenbudget is derhalve niet meer benodigd. Er valt geen kasbudget vrij. 10 Wat verklaart de lagere liquiditeitsvraag inzake Beter Benutten? Wat wordt er met deze middelen gedaan? De maatregelen uit de regionale gebiedspakketten van Beter Benutten worden op basis van de voortgang van liquiditeiten voorzien, om te voorkomen dat begrotingsgelden gestald worden bij de regio s. Voor alle maatregelen zijn Plannen van Aanpak opgesteld en getekend door Rijk, regio en soms ook bedrijfsleven waarbij alle partijen zich hebben gecommitteerd voor hun bijdrage. Deze middelen blijven conform afspraak ter beschikking van de regio s en zullen in een later stadium worden uitbetaald op basis van nieuwe voortgangsinformatie. De maatregelen zullen in het algemeen in 2017 worden opgeleverd. 11 Kan de administratieve correctie van 58 miljoen voor het project A1/A6/A9 worden toegelicht, evenals de verhoging als gevolg van de contract close van het deeltraject A6 Almere? Bij het opstellen van de begroting is voor de A1/A6 een verkeerde verplichtingenreeks gehanteerd, waardoor voor 2016 een te hoog verplichtingenbudget is opgenomen. Met de administratieve correctie wordt 58

13 mln in de goede (latere) jaren geprogrammeerd. Het totale verplichtingenbudget blijft voor de A1/A6 gelijk. Het deeltraject A6 Almere is als DBFM-project (Design, Build, Finance and Maintain) op de markt gezet. Wanneer de financiële reeks van een aanlegproject na gunning wordt omgezet naar een DBFM-reeks, dan wordt aan het aanleg budget het onderhoudsbudget toegevoegd. De verplichtingenverhoging genoemd in dit wetsvoorstel betreft voornamelijk de toevoeging van het onderhoudsbudget. 12 Waarom is het tekort van 11,0 miljoen voor het programma Eenvoudig Beter niet eerder voorzien? Er is hier geen sprake van een tekort. Dit betreft de overboeking vanuit artikelonderdeel Reservering Omgevingswet van het Infrastructuurfonds naar HXII welke bij tweede suppletoire begroting is geformaliseerd. Dit is door middel van kasschuiven gerealiseerd. De uitgaven hebben betrekking op de werkzaamheden van Rijkswaterstaat bij de Implementatie van de Omgevingswet. 13 Kunnen alle mutaties (inkomsten en uitgaven) in 2016 ten aanzien van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) onder elkaar worden weergegeven? In 2016 hebben de volgende mutaties plaatsgevonden op de uitgaven aan het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (planstudie en realisatie samen): Omvang Toelichting Stand ontwerpbegroting ,4 miljoen Mutaties eerste suppletoire begroting 56,3 miljoen Dit betreft de overboeking van het projectbudget Punctualiteits- /capaciteitsknelpunten naar het projectbudget van PHS. Op beide projectbudgetten werden onderdelen van de spooraanpassingen bij Geldermalsen verantwoord, maar het betreft één integraal project. Met het oog hierop is gekozen om de spooraanpassingen bij Geldermalsen in zijn geheel te verantwoorden op het projectbudget van PHS. Mutaties ontwerpbegroting ,3 miljoen Dit betreft de verwerking IenM maatregelenpakket Herijking 2015 (Kamerstukken II A, nr. 17) 4,9 miljoen Dit betreft de verwerking van de prijsbijstelling ,5 miljoen Dit betreft een bijdrage van medeoverheden voor de spooraanpassingen bij Geldermalsen Stand tweede suppletoire begroting 2.839,6 miljoen

14 De ontvangsten zijn bij de ontwerpbegroting 2017 met 3,5 miljoen verhoogd samenhangend met de bijdrage van medeoverheden in het kader van de spooraanpassingen bij Geldermalsen. 14 Kunt u bij artikel 13 Spoorwegen nader toelichten wat de gevolgen zijn van de kasschuif van miljoen tussen de modaliteiten (waarvan 435 miljoen naar artikel 12 Hoofdwegen)? Door autonome vertragingen in de programmering bleek er bij artikel 13 Spoorwegen in het jaar 2016 sprake van onderprogrammering. Om meerjarig tot een sluitende programmering te komen zijn er door middel van een kasschuif bij ontwerpbegroting 2017 middelen vanuit artikel 13 Spoorwegen naar artikel 12 Hoofdwegennet, artikel 14 Regionaal, Lokale Infrastructuur en artikel 15 Hoofdvaarwegennet verplaatst (zie bijlage 2 bij de ontwerpbegroting 2017 van het Infrastructuurfonds; Kamerstukken II, , A, nr. 2, blz. 100). Deze middelen vloeien in latere jaren weer terug naar artikel 13 Spoorwegen, zodat meerjarig de budgetten niet wijzigen. Gevolg van deze kasschuif is dat de onderprogrammering in 2016 op artikel 13 Spoorwegen is teruggebracht ten laste van artikel 12 Hoofdwegennet, artikel 14 Regionaal, Lokale Infrastructuur en artikel 15 Hoofdvaarwegennet. 15 Kunt u bij artikel 13 Spoorwegen toelichten waarom u een negatieve kasschuif van miljoen tussen de modaliteiten toepast en tegelijkertijd een positieve kasschuif binnen spoorwegen van 112 miljoen? Tussen de artikelen op het Infrastructuurfonds hebben er kasschuiven plaatsgevonden bij ontwerpbegroting Deze kasschuiven hadden tot doel om meerjarig tot een sluitende programmering te komen. In 2016 was het aandeel van artikel 13 Spoorwegen hierin miljoen. Deze middelen vloeien in latere jaren weer terug naar artikel 13 Spoorwegen, zodat meerjarig de budgetten niet wijzigen. Binnen artikel 13 Spoorwegen is daarnaast in het jaar 2016 een kasschuif van 112 miljoen doorgevoerd bij ontwerpbegroting Deze kasschuif had tevens tot doel om meerjarig tot een sluitende programmering te komen. Deze twee kasschuiven zijn afzonderlijk weergegeven in de ontwerpbegroting Kunt u bij artikel Aanleg Spoorwegen ook de - 75 miljoen van de in totaal miljoen toelichten van het saldo 2016 die nog niet is toegelicht? In de bijlage B. Projectoverzichten van de tweede suppletoire begroting treft u een overzicht van alle kasmutaties in 2016 op projectniveau 17 Kunt u uitleggen waarom de beoogde uitgaven voor verkenningen en planuitwerking personenvervoer (artikel ) dalen van 206 miljoen naar 31 miljoen?

15 Het beschikbare budget bij de eerste suppletoire begroting 2016 voor planuitwerking personenvervoer bedroeg 206 miljoen. Bij de begrotingsvoorbereiding bleek sprake te zijn van onderprogrammering op artikel 13 Spoorwegen. Met het oog hierop is bij de ontwerpbegroting 2017 een kasschuif met de andere modaliteiten gefaciliteerd, waarmee het beschikbare bedrag in 2016 terug is gebracht tot 103 miljoen. De verlaging van 103 miljoen naar 31 miljoen bij de tweede suppletoire begroting wordt veroorzaakt door: Overboekingen naar het Provincie-, Gemeente- en BTW-compensatiefonds vanuit het projectbudget OV SAAL (zie ook het antwoord op vraag 20); Grensoverschrijdend Spoorvervoer: de lagere uitgaven in 2016 worden veroorzaakt doordat de IenM bijdrage aan het regionale project Hengelo- Bielefeld vertraagt. Pas in 2017 wordt duidelijk of aan de door IenM gestelde voorwaarden (met name de inpasbaarheid in de dienstregeling) wordt voldaan. OV SAAL: Een deel van de voor 2016 geplande uitgaven wordt in 2017 uitgekeerd via de BDU waardoor de uitgaven verschuiven van 2016 naar Regionale Lijnen: de planuitwerking voor maatregelen op de regionale lijnen in Oost Nederland vergt meer tijd waardoor ook de subsidieaanvragen voor de realisatie vertragen en de hiermee samenhangende uitgaven verschuiven van 2016 naar Beter Benutten Decentraal Spoor: de voor dit programma gereserveerde middelen worden aan de medeoverheden beschikbaar gesteld op basis van getekende plannen van aanpak. In 2016 zijn minder plannen van aanpak getekend dan verwacht. 18 Waarom is er wat betreft artikel sprake geweest van een onderprogrammering? Is dit een bewuste keuze geweest? Zo ja, waarom? Wat betekent dit voor de programmering van de aanleg van spoorwegen in latere jaren? Als gevolg van autonome vertragingen in de programmering is er sprake van onderprogrammering. Dit betreft geen bewuste keuze. Voor de specifieke verklaringen en de effecten van de ontstane onderuitputting op de mijlpalen van projecten en programma s verwijs ik naar bijlage B bij het wetsvoorstel van de 2 e suppletoire begroting van het Infrastructuurfonds. 19 Waarom wordt wat betreft artikel het voordelige saldo aan dit artikelonderdeel toegevoegd? Wat zijn de verplichtingen jaarlijks? En wat zijn de variabelen die hierop van invloed zijn? Het voordelig saldo in enig jaar wordt op het Infrastructuurfonds zoals gebruikelijk in het volgende jaar weer toegevoegd aan het betreffende artikelonderdeel. Voor de betalingen aan Infraspeed betreft dit artikelonderdeel Naast de verplichting jaarlijkse beschikbaarheidsvergoeding is op dit contract ook een aantal risico s bij de Staat neergelegd, zoals bijvoorbeeld rente, belasting (BTW en VPB) en indexering. Ook vinden betalingen plaats voor wijzigingen van de infrastructuur binnen dit contract (pilot geluidsmaatregelen, aanpassing ERTMS) en kan er sprake zijn van diverse afrekeningen van kosten die niet onder

16 de jaarlijkse beschikbaarheidsvergoeding vallen. 20 Waartoe dienen de extra uitgaven aan het programma OV SAAL van 11,3 miljoen? Het betreft twee stortingen: een storting in het provinciefonds en een storting in het gemeentefonds vanuit de bijdrage van de regio uit het inpassingbudget OV SAAL middellange termijn. Dit inpassingsbudget is bij de besluitvorming over OV SAAL MLT in 2013 aan de provincie Noord Holland en gemeente Weesp toegekend. Het is aan de regio om de bijdragen, in overleg met IenM, zo nuttig mogelijk in te zetten voor maatregelen voor de goede doorstroming van de toekomstige hoogfrequente treindienst op de SAAL corridor. Het inpassingsbudget van de provincie is nu volledig overgeboekt. Voor de gemeente Weesp is nog een inpassingsbudget gereserveerd van 19,7 miljoen. 21 Kunnen de mutaties in 2016, waardoor de stand van de tweede suppletoire begroting uitkomt op nul, op het artikel nader worden toegelicht? Zie antwoord op vraag Hoe komt het dat er 13,3 miljoen onderuitputting is op de Investeringsruimte spoor? Het budget op dit artikelonderdeel betreft de budgettaire ruimte waarvoor nog geen bestuurlijke of juridische verplichtingen zijn aangegaan. Deze ruimte is onder meer beschikbaar voor het kunnen opvangen van (toekomstige) risico s en kan deels ingezet worden voor het financieren van prioritaire ambities. Zoals toegelicht in de eerste suppletoire begroting is op dit artikelonderdeel sprake van een voordelig saldo van 13,3 miljoen. Dit bedrag bestaat voor 3,3 miljoen uit de terugbetaling van de BOV-subsidie door ProRail. Daarnaast wordt er in 2016 geen nieuwe dekking meer vanuit de investeringsruimte Spoorwegen voorzien, waardoor de resterende middelen ook naar 2017 schuiven ( 10,0 miljoen). Het voordelig saldo wordt in 2017 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft. 23 Wat gebeurt er met de middelen die overblijven doordat er lagere betalingen aan Infraspeed plaatsvinden? Het voordelig saldo in enig jaar wordt op het Infrastructuurfonds zoals gebruikelijk in het volgende jaar weer toegevoegd aan het betreffende artikelonderdeel. Voor de betalingen aan Infraspeed betreft dit artikelonderdeel Wat is de budgettaire onderbouwing van een overboeking van opdrachten naar subsidies vanuit de Topsector Logistiek ten behoeve van de verduurzaming? Om welke subsidies gaat het en wat is de doorlooptijd? Bij de Topsector is een aantal actielijnen voorzien. In de programmering wordt een inschatting gemaakt van de verdeling tussen de financiële instrumenten

17 Opdrachten en Subsidies. In de uitwerking van de verduurzaming kwamen initiatieven naar voren die beter paste bij het instrument Subsidie. Het betreft de regelingen Low Carbon Freight en Innovatieve Duurzame Binnenvaart. De eerste is een incidentele subsidie met een looptijd van twee jaar. De tweede is een bestaande subsidieregeling ( ). 25 Waarom is er wat betreft artikel sprake geweest van een onderprogrammering? Is dit een bewuste keuze geweest? Zo ja, waarom? Wat betekent dit voor de programmering van de aanleg van vaarwegen in latere jaren? Voor het antwoord op het eerste deel van de vraag verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 14. Voor de specifieke verklaringen en de effecten van de ontstane onderuitputting op de mijlpalen van projecten en programma s verwijs ik naar bijlage B bij het wetsvoorstel van de 2 e suppletoire begroting van het Infrastructuurfonds. 26 Kunt u bij artikel 15 Hoofdvaarwegennet toelichten waaruit de verschuivingen in de kasplanning bij de nieuwe sluis Terneuzen bestaan en waardoor deze worden veroorzaakt? In het voorjaar is het Uitvoeringsbesluit Nieuwe Sluis Terneuzen op grond van het Verdrag met Vlaanderen genomen. Als gevolg van dit besluit gaat het projectbudget van planuitwerkingsfase naar de realisatiefase. Gezien de krapte in het kasbudget in 2017 bij Planuitwerking is het projectbudget in een afwijkend kasritme aan Realisatie overgedragen. Deze middelen worden vervolgens via het voordelig saldo in 2017 weer aan het project toegevoegd. 27 Wat is de budgettaire onderbouwing van de overheveling van 0,8 miljoen naar het subsidiebudget Duurzaam Doen? Om welke subsidies gaat het en wat is de doorlooptijd? Aan de Stichting Natuur en Milieu is voor het jaar 2016 een subsidie van 0,8 miljoen verstrekt voor de campagne van Duurzaam Doen. De subsidie heeft een doorlooptijd van een jaar. Het initiatief Duurzaam Doen beoogt burgers te verleiden tot meer duurzame keuzes. Dit verleiden is gericht op de mainstream consument en daarmee op de meerderheid van de inwoners van Nederland, ook degenen die in hun daadwerkelijke gedrag niet gemotiveerd worden door duurzaamheidsargumenten. 28 Wat verklaart de neerwaartse bijstelling van de projectorganisatiekosten 2016? Blijven deze middelen behouden voor dit project? De neerwaartse bijstelling van de verplichtingen betreft voornamelijk de doorbelasting in 2016 van projectorganisatiekosten van gemeente Amsterdam die lager uitvallen dan verwacht. De verwachting was dat er meer meerjarige contracten zouden worden vast gelegd in 2016, waardoor meer verplichtingenbudget benodigd zou zijn voor het uitvoeringsjaar Het budget -dat over de jaren heen neutraal blijft- schuift door naar 2017 en de middelen blijven dan ook behouden voor het project.

18

19 J, Wijziging van de begrotingsstaat van het Deltafonds voor het jaar 2016 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) 1 Waarom is er sprake geweest van een onderprogrammering in het tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP 2) Rijksprojecten? Is dit een bewuste keuze geweest? Zo ja, waarom? Wat betekent dit voor de programmering van de aanleg van wegen in latere jaren? Als gevolg van autonome vertragingen in de programmering is er sprake van onderprogrammering. Dit betreft geen bewuste keuze. Voor de specifieke verklaringen en de effecten van de autonome vertragingen op de mijlpalen van projecten en programma s verwijs ik naar bijlage B bij het wetsvoorstel van de 2 e suppletoire begroting van het Deltafonds.