Versie 1.2.b. 12 oktober Pagina 1 van 30

Transcriptie

1 Overzicht en definitie van indicatoren voor cardiovasculair risicomanagement bij patiënten met mogelijk verhoogd risico op hart- en vaatziekten in de huisartsenzorg Versie 1.2.b 12 oktober 2011 Pagina 1 van 30

2 Overzicht en definitie van indicatoren voor cardiovasculair risicomanagement bij patiënten met mogelijk verhoogd risico op hart- en vaatziekten in de huisartsenzorg Versie 1.2.b PhJ. Postema, TR. van Althuis, NHG met medewerking van: NHG: EHC. Bastiaanssen, M. Bouma Atlas: H. Levelink, R. van Leeuwen, A. Knol OmniHis: F. Dreijerink Pagina 2 van 30

3 Inhoudsopgave Wijzigingen in versie Wijzigingen in versie Versie 1.2.b... 4 Inleiding... 5 Leeswijzer... 5 Achtergrond... 6 Werkwijze... 6 Indicatoren, waarde en beperkingen... 6 Beheer... 7 Beschrijving van indicatoren voor risicomanagement bij patiënten met een mogelijk verhoogd risico op Hart- en Vaatziekten... 8 Overzicht 1: Beschrijving van indicatoren... 8 Overzicht 2: Nadere uitwerking en definities Literatuur Bijlage 1 Beschrijving benodigde data per indicator Bijlage 2 Rapportages Bijlage 3, bespreking per indicator (volgt) Bijlage 4, registratie aanwijzing voor de huisarts Bijlage 5, Specificatie voor export Pagina 3 van 30

4 Wijzigingen in versie 1.1 Toegevoegd voor alle indicatoren als selectiecriterium dat hoofdbehandelaar geen med. specialist is. Toegevoegd voor alle indicatoren als selectiecriterium: ingeschreven (vaste) patiënten met inschrijving langer dan 12 maanden ( 12 maanden) aan het einde van de rapportageperiode. IDs toegevoegd bij diagnostische bepalingen Wijzigingen in versie juli 2011 Bij risicoprofiel: % patiënten waarvan rookgedrag bekend is: formule conform andere indicatorsets. Bij risicoprofiel, voedingspatroon: bepaling 2718, BZVD AA toegevoegd Bij risicoprofiel, geldigheidsduur bloedglucose aangepast van 36 maanden naar 5 jaar Aanpassingen van de parameters uit het risicoprofiel hebben gevolgen voor indicatoren 2 en 3 Toegevoegd, nieuwe proces indicator (11): % met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico in de groep patiënten (praktijkpopulatie) met leeftijd tussen 40 en 65 Tekstueel sommige indicatoren aangepast of aangevuld met noemeromschrijving Bepaalde tekst en opmerkingen verwijderd die niet meer relevant of actueel waren Versie 1.2.b type fout gecorrigeerd bij code voor coronaire ziekte in de familie: COHZ KQ: moet zijn Pagina 4 van 30

5 Inleiding Dit document beschrijft de indicatoren voor cardiovasculair risicomanagement bij patiënten met een mogelijk verhoogd risico op hart- en vaatziekten in de huisartsenzorg zoals vastgesteld door de besturen van het Nederlands Huisartsen Genootschap en de Landelijke Huisartsen Vereniging op xxxxxxxxx. NHG en LHV zijn van mening dat deze indicatoren geschikt zijn voor het in beeld brengen van de zorg voor patiënten met verhoogd risico op hart- en vaatziekten voor intern gebruik en ook geschikt zijn voor rapportage aan derden over de zorg in de huisartsenpraktijk. Leeswijzer Achtereenvolgens komen kort aan de orde de achtergrond voor het samenstellen van deze indicatorenset en de gevolgde werkwijze. Vervolgens wordt ingegaan op de waarde en beperkingen van indicatoren. Hierna wordt het verdere beheer van de set indicatoren aangestipt. Het document besluit met het overzicht van de indicatoren voor verhoogd risico op hart- en vaatziekten in de huisartsenzorg. Het overzicht geeft een beschrijving van de indicatoren, geeft het type indicator aan en duidt per indicator aan uit welke bron deze indicator afkomstig is dan wel overeenkomt met indicatoren zoals voorkomen in deze bronnen. In een aantal bijlagen vindt u de volgende informatie. Bijlage 1 Beschrijving van benodigde data per indicator Bijlage 2 Rapportages Bijlage 3 Bespreking per indicator (volgt) Bijlage 4 Registratie aanwijzing voor de huisarts Bijlage 5 Export van patiëntgegevens Pagina 5 van 30

6 Achtergrond Deze set van indicatoren is een uitwerking van het Project Uniforme Rapportage. In dit project worden indicatoren die door verschillende partijen zijn ontwikkeld geharmoniseerd en nader geoperationaliseerd. Het gaat hierbij alleen om díe indicatoren waarvoor de gegevens om deze indicatoren samen te stellen afkomstig zijn uit het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) zoals de huisarts dat bijhoudt en beheert in een huisartsinformatiesysteem (HIS). De indicatoren waarvoor gegevens uit het EPD worden gebruikt hebben veelal betrekking op het medisch handelen of de kwaliteit daarvan. Naast deze indicatoren zijn er echter ook andere indicatoren die kwaliteiten beschrijven van de (huisartsen)zorg, zoals bij voorbeeld patiënttevredenheid en allerlei aspecten van de praktijkvoering. Deze indicatoren worden echter niet nader beschouwd in het kader van het project Uniforme Rapportage. Het project Uniforme Rapportage is een uitwerking van het Convenant Dataverzameling Huisartsen, getekend in december 2005 door NHG, LHV, VWS en IGZ. Eén van de doelen van het Convenant is om te komen tot één landelijke set van indicatoren huisartsenzorg. Dit is met name van belang voor indicatoren waarvan de benodigde gegevens afkomstig zijn uit het EPD, aangezien er een reeks van afhankelijkheden is, voordat een huisarts dergelijke indicatoren kan samenstellen en rapporteren. Werkwijze Uit de volgende bronnen is door de NHG werkgroep Uniforme Rapportage een overzicht samengesteld van indicatoren die betrekking hebben op het medisch handelen bij cardiovasculair risicomanagement bij patiënten met bekende hart- en vaatziekten: - IGZ, Indicator Monitor Huisartsenzorg (IMH), april Nivel, Prestaties huisartsenzorg, advies voor een basisset van indicatoren voor VWS, april Indicatoren ontwikkeld door de WOK in opdracht van het NHG op basis van de NHG Standaard Cardiovasculair Risicomanagement, versie Indicatoren, waarde en beperkingen Indicatoren zijn bedoeld als signalering om een toestand of verandering in beeld te brengen. Veelal wordt een beperkte selectie gemaakt uit alle denkbare en mogelijke meetbare aspecten van het proces of de situatie waarover men geïnformeerd wil zijn. Wanneer de uitslag van een indicator daar aanleiding toe geeft zal altijd nader onderzoek nodig zijn om onderliggende oorzaken van afwijkingen van het gemiddelde of van de norm te verhelderen. Kwaliteit van zorg is een abstract begrip. Men probeert daar grip op te krijgen door meetbare aspecten te benoemen die naar men aanneemt iets zeggen over kwaliteit en over zorg. Het gaat hierbij deels om procesindicatoren: wat is er gebeurd; en deels om zogenaamde uitkomstindicatoren: wat is het effect. Met name voor de uitkomstindicatoren gelden bij de interpretatie beperkingen. Ten eerste zal het bij bepaalde uitkomstindicatoren gaan om percentages die zijn berekend op kleine Pagina 6 van 30

7 aantallen. Dat betekent dat de betrouwbaarheid van zo n percentage betrekkelijk laag is 1. Ten tweede zijn er verschillen tussen de patiëntenpopulaties van praktijken die niet in de definitie van de indicatoren zijn verdisconteerd, de zogenaamde case mix. Het kan hierbij gaan om aspecten als de leeftijdsopbouw of de sociale samenstelling van de praktijkpopulatie. Om deze twee redenen valt het aan te bevelen om alle indicatoren te interpreteren met een zekere marge. Wat die marge precies moet zijn kan proefondervindelijk vastgesteld worden wanneer meer gegevens beschikbaar komen. Ten derde wil het NHG opmerken dat er geen rechtstreeks causaal verband kan zijn tussen de uitkomst van een specifieke uitkomstindicator en het handelen van een huisarts of de kwaliteit van de huisartsenzorg in een huisartsenpraktijk. De uitkomst op een specifieke indicator is vrijwel altijd multifactorieel bepaald. Het is dus altijd zaak om per indicator of combinatie van indicatoren te bezien wat er aan de hand is en te bepalen of en hoe de huisarts of de huisartsenpraktijk een bijdrage kan leveren om verbetering te realiseren. Een vierde factor die van belang is bij de interpretatie van indicatoren heeft betrekking op registratieartefacten. Om deze indicatoren te kunnen samenstellen dienen eerst een aantal stappen doorlopen te worden: 1. softwareleveranciers dienen faciliteiten te bieden aan praktijkmedewerkers om de onderliggende gegevens op een redelijk eenvoudige wijze te kunnen vastleggen; 2. praktijkmedewerkers dienen deze faciliteiten te gaan gebruiken (scholing en monitoring) 3. softwareleveranciers dienen faciliteiten te bieden om uit het totaal aan patiëntengegevens de indicatoren samen te stellen en te rapporteren, alsmede instrumenten om te controleren of de resultaten ook kloppen en waar nodig te corrigeren. Het valt te verwachten dat het enige tijd zal duren voordat een huisartsenpraktijk een hele cyclus van registratie en rapportage heeft kunnen doorlopen, waarin kinderziektes in systemen kunnen worden gecorrigeerd en medewerkers en systeem op elkaar ingespeeld raken. Beheer Het NHG zal deze set van indicatoren beheren als uitwerking van het Convenant Dataverzameling Huisartsen van december Verzoeken tot verduidelijking, wijziging of aanvulling kunt u richten aan het NHG. 1 Bij een noemer met 60 patiënten varieert, afhankelijk van de uitslag van de indicator, het 95% betrouwbaarheidsinterval van ruim 2 tot ruim 6 procentpunt. Pagina 7 van 30

8 Beschrijving van indicatoren voor risicomanagement bij patiënten met een mogelijk verhoogd risico op Hart- en Vaatziekten De indicatoren bij cardiovasculair risicomanagement zijn opgesplitst in twee onderdelen: - cardiovasculair risicomanagement bij patiënten met bekende hart- en vaatziekten (secondaire preventie) - cardiovasculair risicomanagement bij mogelijk hoogrisicogroepen (primaire preventie) Deze set indicatoren heeft betrekking op cardiovasculair risicomanagement bij mogelijk hoogrisicogroepen. Overzicht 1: Beschrijving van indicatoren nr omschrijving type bron algemene selectiecriteria voor onderstaande indicatoren: hoofdbehandelaar is geen med. specialist ingeschreven (vaste) patiënten met inschrijving langer dan 12 maanden ( 12 maanden) aan het einde van de rapportageperiode (tellers en noemers) 1 % patiënten met een mogelijk verhoogd risico in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) 2 % mogelijk hoogrisicopatiënten met basis risicoprofiel (rookstatus, systolische bloeddruk, LDL) in de groep met mogelijk verhoogd risico 3 % mogelijk hoogrisicopatiënten met compleet risicoprofiel (rookstatus, familieanamnese, voeding, beweging, alcohol, BMI, middelomtrek, bloeddruk, glucose, LDL) in de groep met mogelijk verhoogd risico 11 % patiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico in de groep patiënten (praktijkpopulatie) met leeftijd tussen 40 en 65 4 % patiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico 5% in de groep patiënten (praktijkpopulatie) met leeftijd tussen 40 en 65 structuur proces proces proces structuur IGZ NHG IGZ NHG Pagina 8 van 30

9 nr omschrijving type bron 5 % patiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico 10% in de groep patiënten (praktijkpopulatie) met leeftijd tussen 40 en 65 6 % patiënten die niet behandeld worden met antihypertensiva in de groep met berekend risico 10% EN bloeddruk 140 de afgelopen 12 maanden 7 % patiënten die niet behandeld worden met lipideverlagende middelen in de groep met berekend risico 10% en LDL 2,5 de afgelopen 12 maanden 8 % patiënten met een advies over stoppen met roken in de afgelopen 12 maanden in de groep met een berekend risico 5% die rookt structuur 9 % patiënten met een advies over voeding ooit in de groep met een berekend risico 5% proces NHG 10 % patiënten met een bewegingsadvies ooit in de groep met een berekend risico 5% proces NHG proces proces proces NHG NHG NHG NHG Pagina 9 van 30

10 Overzicht 2: Nadere uitwerking en definities Bij onderstaande indicatoren wordt in de teller het aantal patiënten gevraagd dat aan een bepaalde voorwaarde voldoet. De noemer bestaat uit de omvang van de (praktijk)populatie aan het einde van de rapportageperiode. Definities: Patiënten met verhoogd risico: NIET bekend met Hart- en Vaatziekten (van atherothrombotische origine: AP, PAV, hartinfarct, herseninfarct, TIA, Aneurysma) of Diabetes Mellitus EN bekend met hypertensie (diagnose) OF bekend met een systolische bloeddruk 140 OF bekend met hypercholestrolemie (diagnose) OF bekend met totaal cholesterol 6,5 mmol/l OF man ouder dan 49 EN bekend met roken OF vrouw ouder dan 54 EN bekend met roken Algemeen: Deze indicatoren hebben betrekking op ingeschreven (vaste) patiënten met inschrijving langer dan 12 maanden (> 12 maanden) aan het einde van de rapportageperiode Deze indicatoren hebben betrekking op de patiënten waarvoor de medisch specialist geen hoofdbehandelaar is. Pagina 10 van 30

11 Indicator 1 beschrijft het vóórkomen van een verhoogd risico op HVZ in de gehele praktijkpopulatie: Dit zijn de patiënten met verhoogd risico op HVZ. Deze komen in aanmerking voor het samenstellen van het cardiovasculair risicoprofiel nr omschrijving type bron methode algemene selectiecriteria voor onderstaande indicatoren: hoofdbehandelaar is geen med. specialist ingeschreven (vaste) patiënten met inschrijving langer dan 12 maanden (> 12 maanden) aan het einde van de rapportageperiode (tellers en noemers) 1 % patiënten met een verhoogd risico in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) Hieronder een overzicht van de samenstelling van de groep met mogelijk verhoogd risico. Aangezien subgroepen kunnen overlappen, tellen de resultaten van de subgroepen niet op tot het totaal (aantal of percentage) voor de gehele groep mogelijk hoogrisicopatiënten. Voor administratief gemak kan een ruiter of andere markering gebruikt worden. % patiënten met hypertensie (diagnose) in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) structuur IGZ ICPC, ATC, diagn. bep. % patiënten met een hypercholesterolemie (diagnose) in de praktijkpopulatie ICPC % patiënten met systolische bloeddruk 140 (laatste waarde ooit) in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) % patiënten met een TC 6,5 mmol/l in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode % mannelijke patiënten ouder dan 49 die roken in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) % vrouwelijke patiënten ouder dan 54 die roken in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) Ruiter of andere markering Bv CR ICPC diagn. bep. diagn. bep. diagn. bep. diagn. bep. Pagina 11 van 30

12 Pagina 12 van 30

13 Indicator 2 en 3 beschrijven de aanwezigheid van het risicoprofiel Het risicoprofiel bestaat uit de volgende onderdelen: Leeftijd BMI Geslacht middelomtrek Rookstatus systolische bloeddruk Lichaamsbeweging glucose (nuchter) Voeding lipidespectrum (cluster: TC, HDL, LDL, triglyceriden, TC/HDL ratio) Alcoholgebruik het LDL wordt gebruikt als indicator voor deze cluster familieanamnese Bij de volgende indicatoren is de totale groep mogelijk hoogrisicopatiënten de noemer, behalve waar anders is aangegeven. nr omschrijving type bron methode % mogelijk hoogrisicopatiënten waarvan de rookstatus bekend en actueel (< 12 maanden) is % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij ooit het familieanamnestisch risico op harten vaatziekten is geregistreerd % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij het voedingspatroon is besproken in de afgelopen 12 maanden proces diagn. bep. proces diagn. bep. proces diagn. bep. % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij ooit het alcoholgebruik is geregistreerd proces diagn. bep. % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de mate van lichaamsbeweging is geregistreerd in de afgelopen 12 maanden % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de BMI bepaald is in de afgelopen 12 maanden % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de laatste 5 jaar de middelomtrek is gemeten proces diagn. bep. proces diagn. bep. proces diagn. bep. Pagina 13 van 30

14 nr omschrijving type bron methode % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de systolische bloeddruk gemeten is in de afgelopen 12 maanden % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de bloedglucose bepaald is in de afgelopen 36 maanden proces diagn. bep. proces diagn. bep. % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij het LDL bepaald is in de afgelopen 5 jaar proces diagn. bep. 2 % mogelijk hoogrisicopatiënten met basis risicoprofiel (rookstatus, systolische bloeddruk, LDL) in de groep met mogelijk verhoogd risico 3 % mogelijk hoogrisicopatiënten met compleet risicoprofiel (rookstatus, familieanamnese, voeding, beweging, alcohol, BMI, middelomtrek, systolische bloeddruk, glucose, LDL) proces NHG diagn. bep. proces IGZ diagn. bep. % mogelijk hoogrisicopatiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 nvt definiëring subgroep % mogelijk hoogrisicopatiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 waarbij het CV risico ooit is bepaald (in de groep mogelijk hoogrisicopatiënten met leeftijd tussen 40 en 65) proces diagn. bep. subgroepindicator Pagina 14 van 30

15 Indicatoren 4 en 5: Beschrijving deelpopulatie met verhoogd risico Noemer: praktijkpopulatie met leeftijd tussen 40 en 65 ( nr omschrijving type bron methode % patiënten in de praktijkpopulatie met een leeftijd tussen 40 en 65 structuur definiëring subgroep 11 % patiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico in de groep patiënten (praktijkpopulatie) met leeftijd tussen 40 en 65 4 % patiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico 5-9% in de groep patiënten (praktijkpopulatie) met leeftijd tussen 40 en 65 5 % patiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico 10% in de groep patiënten (praktijkpopulatie) met leeftijd tussen 40 en 65 proces structuur NHG structuur NHG Indicatoren 6 en 10 beschrijven de begeleiding en behandeling De Richtlijn CVRM beschrijft alleen de begeleiding en behandeling van patiënten met een berekend CV-risico, per definitie dus alleen voor de patiëntengroep van 40 t/m 65 (40 leeftijd 65). Onderstaande indicatoren beperken zich dan ook tot deze categorie patiënten (berekend risico en leeftijd tussen 40 en 65 jaar). nr omschrijving type bron methode % patiënten met een berekend risico 10% EN een bloeddruk 140 de afgelopen 12 maanden 6 % patiënten die niet behandeld worden met antihypertensiva in de groep met berekend risico 10% EN bloeddruk 140 de afgelopen 12 maanden proces diagn. bep. definiering subgroep proces NHG diagn. bep. ATC % patiënten met berekend risico 10% en LDL 2,5 de afgelopen 12 maanden proces diagn. bep. definiering subgroep Pagina 15 van 30

16 7 % patiënten die niet behandeld worden met lipideverlagende middelen in de groep met berekend risico 10% EN LDL 2,5 de afgelopen 12 maanden 8 % patiënten met een advies over stoppen met roken in de groep met een berekend risico 5% die rookt de afgelopen 12 maanden 9 % patiënten met een advies over voeding ooit in de groep met een berekend risico 5% 10 % patiënten met een bewegingsadvies ooit in de groep met een berekend risico 5% proces NHG diagn. bep. ATC proces NHG diagn. bep. proces NHG diagn. bep. proces NHG diagn. bep. Thuismetingen Voor bloeddruk zijn er specifieke codes om thuismetingen in het EPD vast te leggen. In het kader van cardiovasculair risicomanagement worden voor het berekenen van de indicatoren mbt bloeddruk echter geen thuismetingen gebruikt. Pagina 16 van 30

17 Literatuur NHG Standaard CVRM, versie 2007 NHG, Praktijkwijzer CVRM, maart 2007 Nivel, Prestaties huisartsenzorg, advies voor een basisset van indicatoren voor VWS, april 2004 IGZ, Indicator Monitor Huisartsenzorg (IMH), april 2006 KPMG, Praktijkplan Eerstelijnszorg, maart 2005 Inview, Adapter ontwikkeling voor Huisarts Informatie Systemen (HIS), december 2006 WHO, Health Programme Evaluation, Guiding Principles, Geneva, 1981 WHO, Development of Indicators for Monitoring Progress, Geneva, 1981 Pagina 17 van 30

18 Bijlage 1 Beschrijving benodigde data per indicator nr omschrijving codesoort code toelichting algemene selectiecriteria voor onderstaande indicatoren: hoofdbehandelaar is geen med. specialist (tellers) ingeschreven (vaste) patiënten met inschrijving langer dan 12 maanden (> 12 maanden) aan het einde van de rapportageperiode (tellers en noemers) 1 % patiënten met een mogelijk verhoogd risico in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) % patiënten met hypertensie (diagnose) in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) % patiënten met hypercholesterolemie (diagnose) in de praktijkpopulatie % patiënten met systolische bloeddruk 140 (laatste waarde ooit) in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) % patiënten met een TC 6,5 mmol/l in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode diagn. bep CVHB KZ ICPC diagn. bep. K86 T , RRSY KA 192, CHOL B MT 1739, ROOK AQ K86 of T93.01 of RRSYKA 140 of CHOL B MT 6,5 of (man en > 49 en ROOK AQ=1 ja ) of (vrouw en > 54 en ROOK AQ=1 ja ) ICPC K86 op episodelijst ICPC T93.01 op episodelijst diagn. bep. 1744, RRSY KA in diagnostisch archief, laatste waarde ooit diagn. bep. 192, CHOL B MT in diagnostisch archief, laatste waarde ooit % mannelijke patiënten ouder dan 49 die roken in de praktijkpopulatie diagn. bep. 1739, ROOK AQ ROOK AQ= 1, ja, Pagina 18 van 30

19 aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) % vrouwelijke patiënten ouder dan 54 die roken in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode (noemer is praktijkpopulatie) Risico profiel % mogelijk hoogrisicopatiënten waarvan de rookstatus bekend en actueel (< 12 maanden) is % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij ooit het familieanamnestisch risico op hart- en vaatziekten is geregistreerd % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij het voedingspatroon is besproken in de afgelopen 12 maanden % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij ooit het alcoholgebruik is geregistreerd % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de mate van lichaamsbeweging is geregistreerd in de afgelopen 12 maanden % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de BMI bepaald is in de afgelopen 12 maanden % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de laatste 5 jaar de middelomtrek gemeten is % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de systolische bloeddruk gemeten is in de afgelopen 12 maanden % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij de bloedglucose bepaald is in de afgelopen 5 jaar laatste waarde ooit diagn. bep. 1739, ROOK AQ ROOK AQ=1, ja, laatste waarde ooit diagn. bep. 1739, ROOK AQ 3, nooit, laatste bepaling ooit of (4, voorheen of 1, ja, laatste waarde in afgelopen 12 maanden) diagn. bep. diagn. bep. diagn. bep. 2131, HVZF KQ of 1634, COHZ KQ 2138, BYVD AA of 2718, BZVD AA 1591, ALCO PQ of 2423, 5SHT PQ laatste waarde ooit laatste waarde in voorgaande 12 maanden laatste waarde ooit diagn. bep. 1705, LIBW AQ laatste waarde in voorgaande 12 maanden diagn. bep. 1272, QUET AO laatste waarde in voorgaande 12 maanden diagn. bep. 1872, OMVA DH laatste waarde in voorafgaande 5 jaar diagn. bep. 1744, RRSY KA laatste waarde in voorgaande 12 maanden diagn. bep. 372, GLUC B NU of 382, GLUC BC NU laatste waarde in voorgaande 5 jaar % mogelijk hoogrisicopatiënten waarbij het LDL bepaald is in de diagn. bep. 542, LDL B laatste waarde in afgelopen Pagina 19 van 30

20 afgelopen 5 jaar 2 % mogelijk hoogrisicopatiënten met basis risicoprofiel (rookstatus, systolische bloeddruk, LDL) in de groep met mogelijk verhoogd risico 3 % mogelijk hoogrisicopatiënten met compleet risicoprofiel (rookstatus, familieanamnese, voeding, beweging, alcohol, BMI, middelomtrek, systolische bloeddruk, glucose, LDL) Het LDL wordt hier gebruikt als indicator voor het volledige lipidenspectrum. diagn. bep. diagn. bep. 1739, ROOK AQ en 1744, RRSY KA en 542, LDL B 1739, ROOK AQ en (2131, HVZF KQ of 1634, COHZ KQ) en (2138, BYVD AA of 2718, BZVD AA) en 1705, LIBW AQ en (1591, ALCO PQ of 2423, 5SHT PQ) en 1739, QUET AO en 1872, OMVA DH en 1744, RRSY KA en (372, GLUC B NU of 382, GLUC BC NU) en 542, LDL B 5 jaar combinatie, voor geldigheidsduur: zie hierboven bij de afzonderlijke bepalingen combinatie, voor geldigheidsduur: zie hierboven bij de afzonderlijke bepalingen % mogelijk hoogrisicopatiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 definiëring subgroep 40 leeftijd 65 % mogelijk hoogrisicopatiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 waarbij het CV risico ooit is bepaald (in de groep mogelijk hoogrisicopatiënten met leeftijd tussen 40 en 65) Beschrijven deelpopulatie diagn. bep. 2223, RHVZ KQ subgroepindicator laatste waarde ooit % patiënten in de praktijkpopulatie met een leeftijd tussen 40 en 65 definiëring subgroep 40 leeftijd 65 Pagina 20 van 30

21 11 % patiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico in de groep patiënten (praktijkpopulatie) met leeftijd tussen 40 en 65 4 % patiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico 5-9% in de praktijkpopulatie met leeftijd tussen 40 en 65 5 % patiënten met een leeftijd tussen 40 en 65 en een berekend risico 10% in de praktijkpopulatie met leeftijd tussen 40 en 65 Begeleiding en behandeling % patiënten met een berekend risico 10% en een bloeddruk 140 in de afgelopen 12 maanden in de praktijkpopulatie met leeftijd tussen 40 en 65 6 % patiënten die niet behandeld worden met antihypertensiva in de groep met berekend risico 10% en bloeddruk 140 in de afgelopen 12 maanden % patiënten met berekend risico 10% en LDL 2,5 de afgelopen 12 maanden in de praktijkpopulatie met leeftijd tussen 40 en 65 7 % patiënten die niet behandeld worden met lipideverlagende middelen in de groep met berekend risico 10% en LDL 2,5 in de afgelopen 12 maanden 8 % patiënten met een advies over stoppen met roken in de afgelopen 12 maanden in de groep met een berekend risico 5-9% of 10% die rookt Diagn. Bep Diagn. Bep ATC Diagn. Bep Diagn. Bep ATC diagn. bep. 2223, RHVZ KQ RHVZ KQ 5% -9% (geel) (antwoordkeuze = 266) laatste waarde ooit 2223, RHVZ KQ RHVZ KQ 10% (rood) (antwoordkeuze = 267) laatste waarde ooit 1744, RRSY KA 2223, RHVZ KQ FB 1744, RRSY KA 2223, RHVZ KQ FB C02 C03 C07 C08 C09 542, LDL B en 2223, RHVZ KQ FB 542, LDL B en 2223, RHVZ KQ FB C10A 2223, RHVZ KQ FB 1739, ROOK AQ 1814, ADMI AQ definiering subgroep definering subgroep Pagina 21 van 30

22 9 % patiënten met een advies over voeding ooit in de groep met een berekend risico 5-9% of 10% 10 % patiënten met een bewegingsadvies ooit in de groep met een berekend risico 5-9% of 10% diagn. bep. diagn. bep. 2223, RHVZ KQ FB 2137, ADVD AQ 2223, RHVZ KQ FB 1816, ADLB AQ Pagina 22 van 30

23 Bijlage 2 Rapportages 1. Als overzicht van indicatoren met teller, noemer en percentage, op beeldscherm en als afdruk. Voorbeeld Indicator teller noemer percentage % patiënten bekend met verhoogd risico op HVZ ,7 % Uitgesplitst naar risico verhogende factor bekend met hypertensie (diagnose) bekend met cholesterolemie (diagnose) bekend met een systolische bloeddruk 140 bekend met totaal cholesterol 6,5 mmol/l man ouder dan 49 en bekend met roken vrouw ouder dan 54 EN bekend met roken Uitsplitsing is voorstel, let op het totaal van de samenstellende delen is groter dan het totaal aantal patiënten met verhoogd risico 2. Als exportbestand: voor geautomatiseerde verwerking wordt gekozen voor het csv bestand. Ten behoeven van verwerking in verslagen is er ook een uitvoer mogelijk in Excel (xls) met en zonder opmaak 3. Voor de huisarts: Als lijst met patiëntnummer, patiëntnaam (achternaam), relevante ICPC codes en relevante diagn. bepalingen (ook ontbrekende gegevens) (evt. meerdere lijsten met 1 of meer relevante bepalingen of ontbrekende bepalingen) en bv. te sorteren; op beeldscherm en als afdruk. Voorbeeld Basis risico inventarisatie patiënt rookgedrag syst. bloeddruk LDL-cholesterol A - uitslag, datum - B - uitslag, datum uitslag, datum C Ja - uitslag, datum D Voorheen uitslag, datum uitslag, datum E Ja - - F Nooit - uitslag, datum G Nooit uitslag, datum uitslag, datum H Ja uitslag, datum uitslag, datum I Ja - - Pagina 23 van 30

24 Voorbeeld Volledige risico inventarisatie Van de patiënten waarbij het basis risico profiel is ingevuld zijn ook de volgende bepalingen bekend patiënt Familie voeding bewegen Alcohol BMI middelomtrek Gluc nu D onduidelijk - uitslag, datum G - - uitslag, datum uitslag, datum uitslag, datum - uitslag, datum H ja datum - uitslag, datum - uitslag, datum uitslag, datum Als extra signaleringsfaciliteit zou gedacht kunnen worden aan een signalering in het journaal met per patiënt een lijstje met missende bepalingen. Pagina 24 van 30

25 Bijlage 3, bespreking per indicator (volgt) Pagina 25 van 30

26 Bijlage 4, registratie aanwijzing voor de huisarts De rapportage faciliteit rond CVRM levert getalsmatige informatie aan die door de zorggroep kan worden verwerkt tot statistische gegevens en benchmarking. Om de juiste resultaten te verkrijgen is het belangrijk dat informatie correct is ingevoerd en dat de huisarts inzicht heeft in hóe deze rapportagemodule telt. Voordat de indicatoren gebruikt kunnen worden is het noodzakelijk een goede inventarisatie te maken van de ingesloten patiëntengroep en deze te voorzien van een juiste episode codering. Het vergaren van deze gegevens valt niet onder de scope van de indicatoren. Het is echter wel een noodzakelijke stap voorafgaand aan het registreren. Ook is het van belang om per patiënt aan te geven wie verantwoordelijk is voor het eventuele cardiovasculair management. Naar verwachting is dit in enkele gevallen de medisch specialist. Aangezien het bij deze indicatoren in eerste instantie gaat om patiënten met een mogelijk verhoogd risico, dat wil zeggen ook patiënten zonder bepaald CV-risico zal in veel gevallen de verantwoordelijkheid voor het CV-beleid nog niet bekend zijn. Pas na de risico inventarisatie en bij gebleken verhoogd risico is het relevant om vast te leggen wie verantwoordelijk is voor het verdere beleid. Vastleggen kan via de diagnostische bepaling voor hoofdbehandelaar CVRM. Deze is oa. te vinden in de CVRM bepalingenclusters. De gemakkelijkste manier van invoeren is gebruik te maken van voorzieningen in het HIS zoals een protocollaire invoerhulp of gestandaardiseerd formulier (bepalingencluster). CVRM patiënt Het identificeren van patiënten die in aanmerking komen voor cardiovasculair risicomanagement verloopt in globaal twee stappen: 1. het identificeren van patiënten met een mogelijk verhoogd risico. 2. het identificeren van patiënten met een verhoogd risico Ad 1 Patiënten met een mogelijk verhoogd risico Hieronder vallen patiënten met de volgende kenmerken: bekend met hypertensie (diagnose) OF bekend met hypercholesterolemie (diagnose) OF bekend met een systolische bloeddruk 140 OF bekend met totaal cholesterol 6,5 mmol/l OF man ouder dan 49 en bekend met roken OF vrouw ouder dan 54 EN bekend met roken EN NIET bekend met Hart- en Vaatziekten (van atherothrombotische origine: AP, PAV, hartinfarct, herseninfarct, TIA, Aneurysma) of Diabetes Mellitus Deze doelgroep kan eventueel gemarkeerd worden via een, in het HIS beschikbare, markerings tool. Diagnose Bij systemen met Episode Gewijze Registratie (EGR) maakt u een episodetitel aan met de betreffende ICPC-code (ongeacht of de patiënt in de eerste of in de tweede lijn wordt begeleid). Relevante diagnosen zijn hypertensie en hypercholesterolemie (inclusie) en de harten vaatziekten van atherothrombotische origine en diabetes mellitus (exclusie). Pagina 26 van 30

27 Gebruik deze ICPC-codes nog niet als u slechts de diagnose overweegt. Zie voor diagnostische criteria de verschillende NHG Standaarden of de toelichting bij de ICPC-1. Deze groep komt in aanmerking voor de risico-inventarisatie en waar van toepassing de risicoberekening volgens de SCORE-formule. Deze en andere bepalingen dienen als gestandaardiseerde uitslagen of resultaten te worden vastgelegd in het diagnostisch archief. HIS en bevatten diverse hulpmiddelen (invoerhulpen, elektronische formulieren, profielen) om de huisarts hierbij te helpen. Hierdoor is het niet nodig als gebruiker zelf te werken met allerlei codes of specifieke uitslagen op te zoeken in onoverzichtelijk lange lijsten. De codes in de alinea s hieronder zijn ter informatie en voor de volledigheid vermeld. Bloeddruk Van de bloeddruk is voor de rapportage alleen de systolische waarde van belang. Vastleggen met diagnostische code (RRSY KA). Cholesterol en Glucose Van de cholesterolwaardes is voor opsporing vooral het totaal cholesterol (CHOL B MT) van belang. De rapportage maakt vervolgens gebruik van een risico schatting obv het cholesterol ratio (CHHD B MI) en ook de waarde van LDL-cholesterol van belang. Vastleggen met diagnostische code (LDL B). Voor de glucose meting wordt gebruik gemaakt van de nuchtere bloedglucose veneus of capillair (GLUC B NU of GLUC BC NU) Rookgedrag, stopadvies: Vastleggen met diagnostische code (resp ROOK AQ en ADMI AQ) met datum. Familair voorkomen: vastleggen met de bepalingen voor het vastleggen van het voorkomen van hart- en vaatziekten in de naaste familie (HVZF KQ) of het voorkomen van coronaire hartziekten in de naaste familie (COHZ KQ) Nr 2 [1] nee Nr 1 [2] ja Nr 8 [3] onduidelijk Berekend cardiovasculair risico: nav de verzamelde gegevens wordt het cardiovasculair risico berekend volgens de risico tabel van het NHG (zie standaard cardiovasculair risico management) en vastgelegd met een diagnostische bepaling (RHVZ KQ FB) Nr 265 [1] 0% - 4% (groen) Nr 266 [2] 5% - 9% (geel) Nr 267 [3] >= 10% (rood) Nr 268 [4] kan niet berekend worden BMI/Quetelet index en Middelomtrek: Vastleggen met diagnostische codes, (resp. QUET AO en OMVA DH) Controle van de mate van beweging: Vastleggen met LIBW AQ Nr 299 [1] volgens norm gezond bewegen Nr 16 [2] meer dan ADL maar minder dan de norm Nr 15 [3] ADL Nr 14 [4] minder dan ADL Nr 8 [5] onduidelijk Pagina 27 van 30

28 Toelichting: ADL: algemene dagelijkse levensverrichtingen; in de revalidatie en huisartsgeneeskunde gebruikte term voor functies als zichzelf wassen, kleden, naar toilet gaan, eten, zitten, lopen, etc. Het antwoord meer dan ADL betekent meer dan ADL maar minder dan de norm gezond bewegen. De Nederlandse norm voor gezond bewegen houdt in voor volwassenen ten minste 30 minuten en voor kinderen en adolescenten ten minste een uur matig intensief bewegen, bij voorkeur iedere dag maar ten minste op 5 dagen per week. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt met fietsen, stevig wandelen, tuinieren, etc. Bewegingsadvies: Het geven van een bewegingsadvies, meestal naar aanleiding van de controle hiervan wordt geregistreerd met code diagnostische epaling (ADLB LQ). Bespreken van het voedingspatroon: Dit wordt geregistreerd met de code (BYVD AA). Denk hierbij aan een eenzijdig voedingspatroon en/of een voedingspatroon met te veel verzadigd vet, te veel calorieën, te weinig groente en fruit of te veel zout. Voedingsadvies: Het gaat hierbij om het advies conform de richtlijn gezonde voeding. Coderen als (ADVD AQ). Alcoholgebruik: Het alcohol gebruik kan op 2 manieren worden vastgelegd. Getalsmatig dmv de code (ALCO PQ) met waarde gemiddeld gebruik in eenheden per dag. Of dmv de Five Shot vragenlijst. Getest wordt op de totaalscore van deze test (5SHT PQ) Ad 2 Patiënten met een verhoogd risico Het identificeren van patiënten met een verhoogd risico gebeurt op basis van de vastgelegde uitslag van de risicoberekening. Medicatie: Gegevens over geneesmiddelengebruik (lipiden verlagende medicamenten en antihypertensiva) worden via de ATC-code afgeleid uit het voorschriftenarchief. Het is dus belangrijk om geneesmiddelen voor te schrijven via de receptmodule of het voorschriftenscherm van het huisartsinformatiesysteem en ook, waar mogelijk en van toepassing, vast te leggen dat een geneesmiddel is gestopt (dat wil zeggen, alleen indien de termijn van het voorschrift nog niet is verstreken). Pagina 28 van 30

29 Bijlage 5, Specificatie voor export Voor het exportformaat wordt verwezen naar het Generiek Export Formaat voor indicatorsets. Beschrijving uitspoel naar exportformaat versie 2 en 3 Versie 3 geeft geen andere opbouw van de bestanden en bevat meer precieze specificaties over het vullen van diverse velden. Tabel 1 Conform beschrijving generiek exportformaat versie 2 Veldnaam Omschrijving 1 PraktijkNo AGB nummer van de praktijk 2 DatSpoel Datum aanmaken van de exportbestanden - eejjmmdd 3 StartDat Datum begin van de rapportage periode - eejjmmdd 4 EndDat Datum einde van de rapportage periode - eejjmmdd 5 Onderwerp CVRM 6A VersieIndicatorMajor 1 6B VersieIndicatorMinor hetgeen van toepassing is. Momenteel 0, 1 of 2 7 VersieFormaat hetgeen van toepassing is: 2 of 3 (in versie 1 van het uitspoelformaat ontbreekt dit veld) Tabel 2 Conform beschrijving generiek exportformaat versie 2 Veldnaam Omschrijving 1 PraktijkNo AGB nummer van de praktijk 2 HuisartsNo AGB nummer van de huisarts waarbij patiënt is ingeschreven 2 PatNum HIS patiëntnummer 3 GebJaar Geboortejaar in 4 cijfers 4 Geslacht M of V Pagina 29 van 30

30 Tabel 3A Conform beschrijving generiek exportformaat versie 2 (identiek aan versie 1) Selectie: hoofdbehandelaar is geen med. specialist en patiënten met een mogelijk verhoogd risico in de praktijkpopulatie aan het einde van de rapportageperiode o met hypertensie of o met hypercholesterolemie of o of man en roker en leeftijd > 49 of o vrouw en roker en leeftijd > 54 Veldnaam Omschrijving 1 PraktijkNo AGB nummer van de praktijk 2 PatNum HIS-Patientnummer 3 DiagnType ICPC code (op episodelijst) 4 Behandelaar 2815, CVHB KZ: resultaat bij deze bepaling Tabel 3B Conform beschrijving generiek uitspoelformaat versie 2 De selectie bestaat uit patiënten met de hierboven genoemde selectiecriteria én het criterium dat zij langer dan 12 maanden zijn ingeschreven in de huisartsenpraktijk. Veldnaam Omschrijving 1 PraktijkNo AGB nummer van de praktijk 2 PatNum HIS-Patientnummer 3 DiagnType ICPC code (episodelijst) 4 Behandelaar leeg Tabel 4 Conform beschrijving generiek uitspoelformaat versie 2. Deze tabel blijft leeg. Niet gewijzigd ten opzichte van generiek uitspoelformaat versie 1 Tabel 5 Conform beschrijving generiek uitspoelformaat versie 2 Voor patiënten die voldoen aan de selectiecriteria genoemd bij tabel 3B, relevante diagnostische bepalingen uitspoelen. Niet gewijzigd ten opzichte van generiek uitspoelformaat versie 1 Tabel 6 Conform beschrijving generiek uitspoelformaat versie 2 Voor patiënten die voldoen aan de selectiecriteria genoemd bij tabel 3B, relevante ATC codes uitspoelen. Niet gewijzigd ten opzichte van generiek uitspoelformaat versie 1 Pagina 30 van 30