Adap%ng Doses Prac%cally. Dr. Roger Brüggemann, clinical pharmacologist, clinical pharmacist March 24, 2015 Brussels

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Adap%ng Doses Prac%cally. Dr. Roger Brüggemann, clinical pharmacologist, clinical pharmacist March 24, 2015 Brussels"

Transcriptie

1 Adap%ng Doses Prac%cally Dr. Roger Brüggemann, clinical pharmacologist, clinical pharmacist March 24, 2015 Brussels

2 Doseren van an%bio%ca bij morbide obese pa%ënten

3

4 Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese pa%ënten Wat is morbide obese? BMI & rekenformules FarmacokineFsche veranderingen ADME AnFbioFca

5

6 Wat is obese? Body Mass Index BMI (kg/m2) 1,8 m Underweight <18.5 <60 kg Normal weight 18.5 to <25 < 81 kg Overweight >25 > 81 kg Pre-obese 25 to <30 < 97 kg Obese >30 > 97 kg Obese (obesity class I) 30 to <35 <113 kg Severly obese (obesity class II) 35 to <40 < 130 kg Morbidly obese (obesity class III) >40 > 130 kg Super obese >50 > 162 kg Super-super obese >60 > 194 kg

7 Rekenformules..

8 Rekenformules (voorbeeld) Man 180 cm 180 cm 180 cm TBW 100 kg 140 kg 200 kg BMI 30,9 kg/m2 43,2 kg/m2 61,7 kg/m2 IBW 74,5 kg 74,5 kg 74,5 kg EBW 25,5 kg 65,5 kg 125,5 kg LBW 69,5 kg 81,0 kg 92,6 kg FFM 67,6 kg 79,1 kg 96,2 kg ABW met DWCF 0,4 84,7 kg 100,6 kg 124,7 kg

9

10 Farmacokine%sche veranderingen

11 Absorp%e IM wordt diep SC gevolgen onduidelijk vertraagde maaglediging vaak sprake van maagdilatafe en/of vet dieet gevolg: absorpfe /

12 Distribu%e fysisch- chemische eigenschappen gnm: hydrofiel/lipofiel lipofiel V d doseren op TBW hydrofiel V d doseren op IBW/ ABW Eiwitbinding (effect obesitas onbekend) andere factoren: bloedvolume (EBW = 30% water) hartminuutvolume perifere doorbloeding

13

14 Metabolisme toename hepafsch volume fase I CYP3A4 CYP2E1 (CYP1A2, CYP2C9/19 en CYP2D6) xanthine- oxidase (in kinderen) fase II UGT, N- acetyltransferase en glutathion- S- transferase

15 Excre%e nierfuncfe toename (niet proporfoneel met gewicht!) afname door hypertensie en diabetes 24- uurs urine is meest betrouwbaar MDRD LBW in Cockcroe- Gault

16

17 β- lactam an%bio%ca penicillines hoog doseren (trend naar lagere spiegels) cefalosporines cefazoline 2g vs. 1g pre- OK: wondinfecfes (5,6 vs. 16,5%) o.a. cefuroxim, cefamandol, cefazoline: weefselpenetrafe en/ of klaring

18

19

20 Aminoglycosides Gentamicine doseergewicht = ABW ( IBW + 0,4 *EBW ) amikacine en tobramycine idem

21 Vancomycine hogere klaring, m.n. in jonge morbide obese pafënten bij > 101 kg of > 4g/dag nefrotoxiciteit mogelijkheid: oplaaddosis o.b.v. TBW onderhoud o.b.v. berekende klaring + TDM (vb. klaring = 0,9 x ClCr cockcroe ABW )

22 Fluorchinolonen ciprofloxacine - ABW = IBW + 0,45 (TBW IBW) - 2,85 mg/kg (TBW); AUC, maar C weefsel gelijk - 2 dd 800 mg i.v. (severe morbidly obese) - total dose = 400 mg + 3 x 0,45 (TBW- IBW) (idem) levofloxacine: dosis x2 = AUCx2 (n=1, 179kg) theorefsch hoger doseren; renaal geklaard moxifloxacine: lagere spiegels sc weefsel NB fluorchinolonen + obese: achillespees ruptuur

23 Anidulafungin pharmacokine%cs given as a single intravenous dose to obese pa%ents (ADOPT) Principal Investigator: Dr. R.J.M. Brüggemann Co- Principal investigator: Prof. Dr. C. Knibbe Medical Supervisor: Dr. B. Van Ramshorst & Dr. E.P. van Dongen Project Manager: Vincent Lempers; PharmD PhD candidate (Dept. Clinical Pharmacy, Radboudumc, Nijmegen, The Netherlands)

24 Introductie Pharmacokine5sche eigenschappen van anidulafungin Metabolism Volume of distribution Anidulafungin Caspofungin Micafungin Nonhepatic chemical degradation V1 = 10 L V2 = 23 L Hepatic metabolism by hydrolysis and N-acetylation Spontaneous nonhepatic chemical degeneration V1 = 8 L V2 = 4 L Half-life Around 24 hours 9-11 hours (beta phase) 45 hours (gamma phase) Elimination/excretion Urine <1% ; Feces 30% (of which 10% parent compound) Urine 41% (of which 1% parent compound) Feces 34% Hepatic metabolism by arylsulfatase and catechol-omethyltransferase V1 = 9 L V2 = 8 L hours Urine 12% Feces 71% Protein Binding >99% 93-97% >99% Oral Bioavailability <5% <5% <5% Loading Dose Yes Yes No Damle et al, AnFmicrob Agents Chemother 2009;53: ; Dodds Ashley et al, Clin Infect Dis 2006;43:S28 S39; Anidulafungin EMA SPC, Caspofungin EMA SPC; Micafungin EMA SPC; Dowell et al, J Clin Pharmacol 2004;44: ; Wurtwein et al, AnFmicrob Agents Chemother 2012;56: ; Ikawa et al, AnFmicrob Agents Chemother 2009;64:

25 ADOPT- Ra%onale Allereerst: Alternate dosing strategieën van anidulafungin (200mg elke 48h; n=10): Gewicht als covariaat is verantwoordelijk voor 19% van de inter- individuele variabiliteit in Vd In dit arfkel (gepubliceerd ) [1]: Weight was iden5fied as a significant covariate on V1 Specifically, lean body mass correlated best with V1 (higher LBM results in larger Vd) Echter: geen morbide obese pafenten in bovenstaande studie Literatuur: geen specifieke data van pafenten met BMI 40 Gewicht ook van invloed op PK van caspofungin en micafungin [2,3] [1] Brüggemann R, Van der Velden W, Knibbe C et al. JAC 2014 [2] Hall RG II., Swancuw MA, Meek C, AnFmicrob Agents Chemother 2013;57: [3] Pasipanodya JP, Hall RG, Gumbo T, Clin. Pharm. Tharap. 2014

26 ADOPT- Rationale Literatuur: PK van anidulafungin in ICU patienten met candidemie / invasieve candidiasis [1]: PK in pafent van 240 kg (BMI 83 kg/m 2 ), 150 mg maintenance dose: AUC mg*h/l Binnen range van ICU pafenten (ontvingen 100 mg; AUC mg*h/l; 41% CV) Global success (clinical cure and microbiological eradication) at EOT Calculated: if 100 mg, then AUC 0-24 of 37 mg*h/l AUC 0-24 general pafent populafon: mg*h/l (n=262) [1] Liu P, Ruhnke, Meersseman W et al. AnFmicrob. Agents Chemother. 2013

27 ADOPT- Doel Overkoepelend doel: Vaststellen van een rafonele dosisering van Anidulafungin voor (morbide) obese pafënten Primair doel: vaststellen van de farmacokinefek van Anidulafungin toegediend als enkelvoudige, intraveneuze dosis van 100mg aan pafenten met BMI 40 kg/m 2 (n=8). Secundair doel: Vaststellen van (mulfple dose) farmacokinefek van Anidulafungin bij pafenten met BMI 40 kg/m 2. Vergelijken van PK in pafenten met BMI 40 kg/m 2 vs. normaalgewicht referenfepopulafe. Experimenteel design: ProspecFeve, open- label, non- randomized, single- centre, single- dose onderzoek. [1] Liu P, Ruhnke, Meersseman W et al. AnFmicrob. Agents Chemother. 2013

28 ADOPT In/Exclusie Inclusie criteria: Patient heeft een BMI 40 kg/m 2 en ondergaat bariatrische operatie Patient is >18 jaar op dag screening Patient is in staat en heeft de wil om het Informed Consent te tekenen voor intake Exclusie criteria: Gedocumenteerde overgevoeligheid voor echinocandinen of hulpstoffen Geschiedenis of huidig misbruik van alcohol / narcotica (tot 3 maanden voor inclusie) Niet in staat de onderzoeksopzet en procedures te begrijpen

29 Bariatrische chirurgie Gastric sleeve BMI 40 kg/m2 of BMI kg/m2 i.c.m. ernstige obesitas gerelateerde comorbiditeiten Minder ervaring Tussenoplossing gastric bypass?

30 Bariatrische chirurgie Roux- en- Y gastric bypass (laparoscopisch) BMI 40 kg/m2 of BMI kg/m2 i.c.w. severe obesitas related comorbidities Patient 180 kg Meer gastric bypasses uitgevoerd dan gastric sleeve! Bypass tussen proximale deel maag met jejunum (dunne darm cm korter) Restvolume ml Maar hoe?

31 Bariatrische chirurgie PaFent GewichtsreducFe Na 3 mnd: kg gewichtsverlies 60% van het oorspronkelijk gewicht Inname 800 kcal/dag Nabootsen pylorus d.m.v. kleine maalfjden 1 boterham in 30 min Drinken: enkele kleine slokjes Inname veel en/of grote tablewen? Dumping klachten Te snel ledigen van de maaginhoud in de dunne darm Symptomen: misselijkheid, zwakte, transpirafe en diarree iedereen een keer SubsFtuFe van vitamines en mineralen 200% ADH (levenslang)

32 ADOPT- FarmacokineFek 2.5 uur voor operafe: venflon aangebracht voor PK sampling en infuus voor toediening Anidulafungin (later gebruikt Fjdens operafe). PK curve na een gie van 100 mg anidulafungin (n=8) in 1.5 uur (rate = 1.1 mg/min) Sampling op t = 0.5, 1, einde infusie, 2, 4, 6, 8, 10, 12, 24, en 48 (evalueerbaar). Indien mogelijk (en indien pafënt nog is opgenomen) tevens t=72 uur post infusie n=12 samples). Sample is 4 ml bloed om ten minste 2 ml plasma te verkrijgen. PaFënten geselecteerd in verschillende gewichtsgroepen (1 per 10 kg) vanaf 120 kg OnderzoekspopulaFe van n=8 empirisch gekozen (explorafef karakter)

33 ADOPT - Resultaten Inclusie Augustus oktober pafents geincludeerd (allen evalueerbaar) Demografie: Demografie Geslacht Man(n [%]) Vrouw (n [%]) Mediane leeftijd (range) (y) Geslacht Caucasisch (n [%]) Gemiddeld gewicht(range) (kg) Gemiddelde BMI (range) (kg/m 2 ) Evalueerbare patienten (n=8) 3 (37.5) 5 (62.5) 43 (29-66) 8 (100) ( ) 49.1 ( ) Mediane lean body mass (range; kg) 71.5 ( ) Mediane body surface area (range; m2) 2.47 ( ) Mediane waist/hip ratio 0.90 ( ) Type bariatrische operatie Laparoscopic gastic bypass (n [%]) Laparoscopic gastic sleeve (n [%]) 6 (75) 2 (25)

34 ADOPT - Resultaten Gemiddelde concentra5e + 95% CI AUC0- inf (mg*h/l) Mean SD CV% 95% CI AUC0-48 (mg*h/l) Cmax (mg/l) T1/2 (h) Vd (L) CL (L/h) Ke (1/h)

35 ADOPT - Resultaten Mediane concentra5e + IQR Median IQR AUC0- inf (mg*h/l) 75.0 ( ) AUC0-48 (mg*h/l) 55.8 ( ) Cmax (mg/l) 3.2 ( ) T1/2 (h) 24.5 ( ) Vd (L) 91.3 ( ) CL (L/h) 2.6 ( ) Ke (1/h) ( )

36 ADOPT Resultaten Correla5es Bodyweight vs. AUC0- inf Bodyweight vs Cmax AUC0- inf (mg*h/l) ,0 110,0 120,0 130,0 140,0 150,0 160,0 170,0 Bodyweight (kg) Cmax (mg/l) 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 100,0 120,0 140,0 160,0 180,0 Bodyweight (kg) Reference Popula5on n AUC Morbidly obese (20.8) (AUC0- inf, CV%) Liu ICU (41) (AUC0-24, CV%) Van Wanrooij ICU ± 24.1 (AUC0-24 ± SD) Liu General pafent populafon (32.5) (AUC0-24, CV%) Liu Healthy subjects (21.6) (AUC0-24, CV%)

37 Take home messages V d, dus oplaaddosering Geneesmiddel: lipofiel / hydrofiel V d en perifere doorbloeding, dus T½, T tot Css Renale filtrafe en hepafsch metabolisme veranderd Doseeradviezen: Literatuur of beredeneren Effect meten / TherapeuFc Drug Monitoring TDM cave: perifere doorbloeding, dus t ½, T tot Css

38 Bronnen Janson e.a., Dosing of anfbiofcs in obesity, Curr Opin Infect Dis, 2012 Brill e.a., Impact of obesity on drug metabolism and eliminafon in Adults and Children, Clin Pharmacokinet, 2012 Erstad, Dosing of medicafons in morbidly obese pafents in th eintensive care unit se~ng, Intensive Care Med 2004 Wurtz e.a., AnFmicrobial dosing in obese pafents, Clin Inf Diseases, 1997 Grace, Altered vancomycin pharmacokinefcs in obese and morbidly obese pafents, J AnFmicrob Chemother 2012 Green e.a., What is the best size descriptor to use for pharmacokinefc studies in the obese?, Br J Clin Pharmacol, 2004

Doseren van antibiotica bij morbide obese patiënten

Doseren van antibiotica bij morbide obese patiënten Doseren van antibiotica bij morbide obese patiënten Aanleiding Gentamicine Tobramycine Vancomycine Ciprofloxacine Anidulafungin Micafungin Posaconazol Ambisome Fluconazole Landelijke werkgroep dosering

Nadere informatie

Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten. Carli Wilmer MSc AIOS Ziekenhuisfarmacie UMCN / CWZ

Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten. Carli Wilmer MSc AIOS Ziekenhuisfarmacie UMCN / CWZ Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten Carli Wilmer MSc AIOS Ziekenhuisfarmacie UMCN / CWZ Doseren van geneesmiddelen bij morbide obese patiënten Casus- letter to the editor NEJM juni 2013

Nadere informatie

Echinocandines in IC patiënten alle 3 gelijkwaardig?

Echinocandines in IC patiënten alle 3 gelijkwaardig? Echinocandines in IC patiënten alle 3 gelijkwaardig? Topics in IC 11 december 2014 Eline Muilwijk Ziekenhuisapotheker / onderzoeker Ontwikkeling antifungale middelen Miconazol Itraconazol Caspofungin Anidulafungin

Nadere informatie

Algemene kennis over farmacokinetiek (PK)

Algemene kennis over farmacokinetiek (PK) Algemene kennis over farmacokinetiek (PK) C max, klaring, Vd, halfwaardetijd, AUC, biologische beschikbaarheid, proteinebinding Watis ditjargon? Is dit belangrijk voor mij? 2-1 Algemene kennis over farmacokinetiek

Nadere informatie

Pharmacokinetics of Antifungal Medication in the ICU-population

Pharmacokinetics of Antifungal Medication in the ICU-population Pharmacokinetics of Antifungal Medication in the ICU-population RUTH VAN DAELE Promotor: Prof. apr. Isabel Spriet Prof. dr. Joost Wauters Academische promotor: Apr. Thomas De Rijdt RWP Brussel 4-12-2017

Nadere informatie

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.

Nadere informatie

TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek

TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek Jan J. De Waele MD PhD Surgical ICU Ghent University Hospital Ghent, Belgium. Jan.DeWaele@UGent.be @CriticCareDoc TDM OUTCOME Agenda Het concept

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016 Factsheet en Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016 Start registratie: 2015 Inclusie & exclusie criteria DATO Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische

Nadere informatie

Aanpassen antibioticadoseringen tijdens continue veno veneuze

Aanpassen antibioticadoseringen tijdens continue veno veneuze Aanpassen antibioticadoseringen tijdens continue veno veneuze hemfiltratie (CVVH) Catherine Bouman Internist intensivist Topics 11-12-2014 Antibiotica op de IC Intensief gebruik en vaak van levensbelang

Nadere informatie

Apotheek Ziekenhuis Rijnstate

Apotheek Ziekenhuis Rijnstate Aciclovir (1,2,3,4) IV 5-10 mg/kg 3dd IV 5-10 mg/kg IV 5-10 mg/kg IV 2,5-5 mg/kg IV 2,5-5 mg/kg (NB: op dialyse dagen na dialyse (H. Simplex) PO 200 mg 5dd PO 200 mg 5dd PO 200 mg 3-4dd PO 200 mg PO 200

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) Start registratie: 2014

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) Start registratie: 2014 Factsheet en Bariatrische Chirurgie (DATO) 2017 Start registratie: 2014 Inclusie & exclusie criteria DATO Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische

Nadere informatie

Farmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC

Farmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Farmacokinetiek in klinisch onderzoek Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Even voorstellen BSc Biomedische wetenschappen (UU) MSc Epidemiologie (UU) O.a. klinische epidemiologie en farmaco-epidemiologie

Nadere informatie

Remimazolam. S.J.A. van Bilsen

Remimazolam. S.J.A. van Bilsen Remimazolam S.J.A. van Bilsen Remimazolam Ontwikkeld door PAION Ultra kort werkende benzodiazepine. Vraag naar veiligheid, diepe sedatie en korte duur (=Soft) Antonik et al. A placebo- and midazolam controlled

Nadere informatie

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep 1 Mellody Cooiman Arts-onderzoeker/PhD-student Disclosure belangen spreker Geen 2 3 Evolutie 4 Overgewicht? Dit zijn de risico s 5 Medicatie switch of behandeling

Nadere informatie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie Dosering van antibiotica tijdens dialyse Anke Reuser AIOS Anesthesiologie 01-08-2017 AKI 60% mortaliteit Meeste mortaliteit agv sepsis (50%) Juiste dosering en spiegels van antibiotica cruciaal Onderdosering

Nadere informatie

PK-PD van anti-infectiva

PK-PD van anti-infectiva PK-PD van anti-infectiva Dr. Roger Brüggemann 20 september 2012 Onderzoeksstructuur Apotheek anno 2012 1: Klinische farmacologisch onderzoek Oncologie (NvE) Infectieziekten (DB/RA/RB) HIV / Hepatitis C

Nadere informatie

Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart

Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart Intensive Care & Apotheek VU medisch centrum Netherlands Farmaco-terminologie Farmacologie de studie van geneesmiddelen observeerbare

Nadere informatie

Belangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden.

Belangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden. Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese patiënten vaker voedingsdeficiënties hebben

Nadere informatie

Nationaal Preventie Akkoord

Nationaal Preventie Akkoord Nationaal Preventie Akkoord Nationaal Preventie Akkoord Doelstellingen in 2040: Overgewicht bij jeugdigen van 13,5 -> 9,1% Overgewicht volwassenen van 48,7 -> 38% Obesitas volwassenen van 14,5 -> 7,1%

Nadere informatie

Geneesmiddelen en de lever de kunst van het doseren

Geneesmiddelen en de lever de kunst van het doseren Geneesmiddelen en de lever de kunst van het doseren NECF 5 september 2013 Inhoud Modellen Invloed op farmacokinetiek ADME Meten = weten 2 Leverfunctie: the basics Eiwitproductie Opslag, synthese en afgifte

Nadere informatie

BARIATRISCHE CHIRURGIE

BARIATRISCHE CHIRURGIE BARIATRISCHE CHIRURGIE Toename chirurgie voor MA in the US 1992-2003 criteria voor operatie bmi > 40 kg/m 2 bmi > 35 kg/m 2 en ernstige comorbiditeit meerdere afvalpogingen compliance gang van zaken wordt

Nadere informatie

Workshop farmacokinetiek. Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde Klinisch farmacoloog i.o.

Workshop farmacokinetiek. Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde Klinisch farmacoloog i.o. Workshop farmacokinetiek Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde Klinisch farmacoloog i.o. De wachtkamer Patiënt M Patiënt B Patiënt C Patiënt D Recapitulatie Oplaaddosis C 0 = F x D / Vd Klaring Cl

Nadere informatie

Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen

Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese

Nadere informatie

Midazolam spiegels. MDO IC Voordracht. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 5 januari 2018

Midazolam spiegels. MDO IC Voordracht. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 5 januari 2018 Midazolam spiegels MDO IC Voordracht Sander Wout AIOS Anesthesiologie 5 januari 2018 Aanleiding Patient 1959 BMI 54 (145 kg) Traumatisch schedel-hersenletsel na auto vs boom (50 km/u) Initieel E 1 M 1

Nadere informatie

Renal function? Landelijke standaardisatie nierfunctiemeting is nodig

Renal function? Landelijke standaardisatie nierfunctiemeting is nodig Renal function? Landelijke standaardisatie nierfunctiemeting is nodig Renal function = glomerular filtration rate (GFR) = volume of plasmawater that is filtrated per unit of time Prof.dr Jack F.M. Wetzels

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) 2016

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) 2016 Factsheet en Bariatrische chirurgie (DATO) 2016 Start registratie: 2014 Inclusiecriteria Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische interventie ondergaan

Nadere informatie

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst De klinisch apotheker op een chirurgische dienst CASUÏSTIEK Apr. Karolien Walgraeve Symposium klinische farmacie 5 oktober 2013 OVERZICHT Casusvoorstelling Farmaceutisch probleem Fluconazole Tigecycline

Nadere informatie

Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details. Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs

Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details. Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs Waar gaat het over? Niet over mensen die een beetje te dik zijn. maar over mensen die extreem en gevaarlijk overgewicht

Nadere informatie

FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN

FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN TENTAMEN FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN UITWERKINGEN Vakcode: 435084 Docent: dr. J.N.M. Commandeur Datum: 26 juni 2008 Tijd: 12-14 uur Zaal: KC.159 Zet op elk vel (incl. millimeterpapier) je naam en

Nadere informatie

Cover Page. Author: Rongen, Anne van Title: The impact of obesity on the pharmacokinetics of drugs in adolescents and adults Issue Date:

Cover Page. Author: Rongen, Anne van Title: The impact of obesity on the pharmacokinetics of drugs in adolescents and adults Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44789 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Rongen, Anne van Title: The impact of obesity on the pharmacokinetics of drugs

Nadere informatie

Fysiologische respons op hypothermie II

Fysiologische respons op hypothermie II Fysiologische respons op hypothermie II Invloed op farmacokinetiek en dynamiek bij de neonatale patient TR de Haan, Y Bijleveld, R Mathot, PharmaCool study group. ZonMw Inleiding/ achtergrond Perinatale

Nadere informatie

Titel: Farmacokinetiek van anidulafungine in Intensive Care patiënten met een vermoedelijke of bewezen schimmelinfectie.

Titel: Farmacokinetiek van anidulafungine in Intensive Care patiënten met een vermoedelijke of bewezen schimmelinfectie. Titel: Farmacokinetiek van anidulafungine in Intensive Care patiënten met een vermoedelijke of bewezen schimmelinfectie. Auteurs en affiliatie: V.M. Middel-Baars a, R.J.M. Brüggemann b, A. Beishuizen c,

Nadere informatie

Morgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient

Morgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient Morgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam Guiness Book of Records Maart

Nadere informatie

Diep blok waarom eigenlijk?

Diep blok waarom eigenlijk? Diep blok waarom eigenlijk? Bart Torensma Klinisch epidemioloog (Drs/ PhD.c) Anesthesie ass 11 oktober 2016 Nederlandse OK dagen Introductie De slappe feitjes: Incidentie van post-operatieve rest curarisatie

Nadere informatie

Verplichte indicatoren die moeten worden aangeleverd aan Zorginstituut Nederland

Verplichte indicatoren die moeten worden aangeleverd aan Zorginstituut Nederland Zorginstituut Nederland Kwaliteitsinstituut Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl T +31 (0)20 797 89 20 Transparantiekalender@zinl.nl Oplegger indicatorenset

Nadere informatie

CVVH & Antistolling Directe trombine remmers. Ashley De Bie Dekker 31 januari 2019

CVVH & Antistolling Directe trombine remmers. Ashley De Bie Dekker 31 januari 2019 CVVH & Antistolling Directe trombine remmers Ashley De Bie Dekker 31 januari 2019 Casus; 74-jarige man Overname: Second opinion tav weaning difficulty na gecompliceerd beloop AVR mechano Voorgeschiedenis:

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36511 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36511 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36511 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Brill, Margreke Title: Concepts and applications for evidence-based dosing in morbidly

Nadere informatie

ACHTERGROND EN INTRODUCTIE

ACHTERGROND EN INTRODUCTIE CONCEPTEN EN TOEPASSINGEN VOOR HET DOSEREN VAN GENEESMIDDELEN OP BASIS VAN WETENSCHAPPELIJKE ONDERBOUWING IN MORBIDE OBESE PATIËNTEN VÓÓR EN NA EEN MAAGVERKLEININGSOPERATIE ACHTERGROND EN INTRODUCTIE In

Nadere informatie

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel Achtergrond Fenotype = grote variabiliteit Niet alle symptomen

Nadere informatie

TITEL. Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie

TITEL. Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie TITEL Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie Fanny Heesakkers, Petra Boelens, Misha Luyer, Arnout Roos, Kevin van Barneveld, Ignace de Hingh, Grard

Nadere informatie

OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof

OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID Dr. Marly Oosterhof STAPPEN NAAR GEZONDHEID Wat is obesitas? Definitie Classificatie Contribuerende factoren Complicaties Behandeling OBESITAS Wat is obesitas? Obesitas

Nadere informatie

PK/PD van antibiotica

PK/PD van antibiotica PK/PD van antibiotica Waarom is PK/PD zo belangrijk? Programma van de workshop 1-1 PK / PD van antibiotica : van waar komen we? Oorsprong: farmacodynamisch gezien is de antiinfectieuze therapie lange tijd

Nadere informatie

Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes

Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes Heleen Berkelmans, diëtist, DITO Paul van den Broek, medisch coördinator Diabetes Inhoud Diëten en medicatie aanpassen? Wat te doen na een gastric bypass?

Nadere informatie

Landelijk Medium Care Symposium 1 November 2018 Bariatrische Chirurgie

Landelijk Medium Care Symposium 1 November 2018 Bariatrische Chirurgie Landelijk Medium Care Symposium 1 November 2018 Bariatrische Chirurgie Sander Vergouwen Verpleegkundig specialist i.o. Agenda Demografie Verwijscriteria Bariatrische chirurgie Korte en lange termijn complicaties

Nadere informatie

Nimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019

Nimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019 Nimodipine Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019 Inleiding, profylaxe van vasospasmen SAB à nimodipine CABG met art revascularisatie à diltiazem Amlodipine, nifedipine, nicardipine? Nimodipine Calciumantagonist

Nadere informatie

1. Aan welke voorwaarden moet u voldoen?

1. Aan welke voorwaarden moet u voldoen? 26 Juli 2019, Beste vrijwilliger, In juli 2019 startte op onze afdeling een onderzoeksstudie ter evaluatie van een experimenteel geneesmiddel voor de behandeling van postoperatieve pijn. Een experimenteel

Nadere informatie

Obesitas op de recovery

Obesitas op de recovery Obesitas op de recovery Marlous Huijzer AIOS anesthesiologie UMC Utrecht Inzichten Toegenomen arbeid hart en longen Verhoogde kans metabool syndroom Verhoogde kans op DVT of longembolie Obesitas hypoventilatie

Nadere informatie

Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC

Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Prevalentie van obesitas Prevalentie van obesitas Sarcopenie in obesitas Biolo G, et al. Clin Nutr 2014; 33; 737 Wat

Nadere informatie

200906_oefen.pdf. Tentamen 25 juni 2009, vragen

200906_oefen.pdf. Tentamen 25 juni 2009, vragen 200906_oefen.pdf Tentamen 25 juni 2009, vragen Universiteit Utrecht Farmacie Geneesmiddel en patient Naam: Collegekaartnummer: OPGAVEN TENTAMEN BLOK FA-201 GENEESMIDDEL EN PATIENT 25 juni 2009 9.00 12.00

Nadere informatie

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Angela Fleming en Yvonne Verhulst, Ter Gooi Diëtistendagen 2016 4 De meerwaarde van de diëtist bij de behandeling van de klinische COPD patiënt. Angela

Nadere informatie

29-6-2011. Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2. Ondergewicht = Westerse landen: 2-15% Asian enigma

29-6-2011. Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2. Ondergewicht = Westerse landen: 2-15% Asian enigma Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2 29 juni 2011 1 Ondergewicht = A. Een gewicht of BMI onder een bepaalde grenswaarde Gewicht naar lengte, per geslacht Gewicht naar

Nadere informatie

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Uitgebreide antropometrie in de praktijk: meten is, goed kunnen adviseren in, weten wat te eten! Cora Jonkers Academisch Medisch Centrum Nutritional assessment

Nadere informatie

Farmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica :

Farmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica : Farmacodynamie: huidige gegevens antibiotica : In functie v.d. tijd In functie v. d. concentratie Hoe moet men doseren? 3-1 Van farmacokinetiek naar farmacodynamie... Farmacokinetiek 0.4 conc. vs tijd

Nadere informatie

FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN

FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN HERTENTAMEN FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN Vakcode: 435084 Docent: dr. J.N.M. Commandeur Datum: 27 augustus 2008 Tijd: 12-14 uur Zaal: S.111 Aantal vragen: 5 Zet op elk vel (incl. millimeterpapier)

Nadere informatie

1. Aan welke voorwaarden moet u voldoen?

1. Aan welke voorwaarden moet u voldoen? 05 Juli 2019, Beste vrijwilliger, In juli 2019 start op onze afdeling een onderzoeksstudie ter evaluatie van een experimenteel geneesmiddel voor de behandeling van postoperatieve pijn. Een experimenteel

Nadere informatie

Assortiment laboratorium apotheek

Assortiment laboratorium apotheek Abacavir Geen specifiek tijdstip 4GRN 2 ml 45 dagen Maandelijks Algemeen Dal afhankelijk van tijdstip Aceton Bij binnenkomst patient 4ROO / 4GRN / 1RMC 1 ml 1 dag Op aanvraag Algemeen Top 0 0,2 g/l Amikacine

Nadere informatie

Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door:

Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door: Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door: Bariatrie: (n)iets voor de 1 e lijn? Bariatrie, diabetes en de NHG standaard dr. Dingeman Swank, bariatrisch chirurg NOK drs. Françoise Langens,

Nadere informatie

1. Aan welke voorwaarden moet u voldoen?

1. Aan welke voorwaarden moet u voldoen? 05 Aug 2019, Beste vrijwilliger, In juli 2019 startte op onze afdeling een onderzoeksstudie ter evaluatie van een experimenteel geneesmiddel voor de behandeling van postoperatieve pijn. Een experimenteel

Nadere informatie

Repaglinide + teriflunomide/leflunomide

Repaglinide + teriflunomide/leflunomide Repaglinide + /leflunomide 5789a SPC Aubagio + Public Assessment Report Aubagio (sept 2013) + extra info fabrikant Genzyme (mbt regime) toename Cmax repaglinide 1,7x en AUC 2,4x. Regime: dag 1-4 70 mg

Nadere informatie

Wereldwijd 333.000 per jaar

Wereldwijd 333.000 per jaar 1998 13,386 2008 220,000 Bariatrische Chirurgie Wereldwijd 333.000 per jaar Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling

Nadere informatie

Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass

Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief 5 oktober 2016 Inge Bourass Gewicht & co-morbiditeit Obesitas gerelateerde co-morbiditeit Diabetes Hypertensie Hart- en vaatziekten Slaap apnoe syndroom Artrose

Nadere informatie

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Karin Proper Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO+ Instituut, VUmc, Amsterdam Body@Work, Onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid

Nadere informatie

Vancomycine Therapeutisch drug monitoring

Vancomycine Therapeutisch drug monitoring Vancomycine Therapeutisch drug monitoring Katrien Lagrou University Hospitals Leuven and KU Leuven, BELGIUM Vancomycine: GLYCOPEPTIDE antibioticum Celwand bacteriën: peptidoglycaan Vancomycine: interactie

Nadere informatie

Onderzoek met kinderen in Nederland onderbouwing van doseringen met behulp van PK-PD modellering CRA dag 2012

Onderzoek met kinderen in Nederland onderbouwing van doseringen met behulp van PK-PD modellering CRA dag 2012 Onderzoek met kinderen in Nederland onderbouwing van doseringen met behulp van PK-PD modellering CRA dag 2012 Catherijne Knibbe Wat weten we van een geneesmiddel als het op de markt komt? Fase I: gezonde

Nadere informatie

Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling

Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling Apr. Barbara Deleenheer Symposium VVKVM 14 december 2013 Overzicht Inleiding Methodologie Resultaten Conclusie Inleiding (1/7) Thoracale heelkunde:

Nadere informatie

Farmacokinetiek en dynamiek

Farmacokinetiek en dynamiek Farmacokinetiek en dynamiek Het toepassen van informatie uit het farmacotherapeutisch kompas Douwe van der Meer Ziekenhuisapotheker 20-03-2018 Wie schrijf het Kompas? VWS ZI Verzekeraars Wat is de bron?

Nadere informatie

antibiotica : Hoe moet men doseren?

antibiotica : Hoe moet men doseren? Farmacodynamie: huidige gegevens antibiotica : In functie v.d. tijd In functie v. d. concentratie Hoe moet men doseren? 3C-1 Van farmacokinetiek naar farmacodynamie... Farmacokinetiek 0.4 conc. vs tijd

Nadere informatie

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie.

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie. S AMENVATTING 128 Samenvatting Tuberculose (TB of TBC) is een ernstige infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Wereldwijd ontwikkelen jaarlijks 9 miljoen mensen TB en overlijden

Nadere informatie

Farmacologische behandeling van doorbraakpijn

Farmacologische behandeling van doorbraakpijn Farmacologische behandeling van doorbraakpijn M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Ede, 19 november 2014 Inhoud Farmacologische behandeling van doorbraakpijn Focus op snelwerkende

Nadere informatie

GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes. Food for thought

GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes. Food for thought GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes Food for thought Liselotte van Bloemendaal, AIOS interne Ziekenhuis Amstelland / VUmc Overgewicht en obesitas Wereldwijd heeft

Nadere informatie

Glomerulaire hyperfiltratie. Maren Schütz - ANIOS

Glomerulaire hyperfiltratie. Maren Schütz - ANIOS Glomerulaire hyperfiltratie Maren Schütz - ANIOS Glomerulaire hyperfiltratie (GH) Geen eenduidige definitie (150-160ml/min/1,73m 2 ) 3 Verandering in tubuloglomerulaire feedback en activatie van vasoactieve

Nadere informatie

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:

Nadere informatie

Obesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD.

Obesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD. Robbert Kerseboom Kaderhuisarts astma-copd De prevalentie van obesitas (BMI > 30 kg/m 2 ): (in 2012) 11 % bij mannen 14 % bij vrouwen. De prevalentie van COPD is 20/1000 Nederlanders KADERHUISARTS SCHAKEL

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Centrum Over Gewicht

Patiënteninformatie. Centrum Over Gewicht Patiënteninformatie Centrum Over Gewicht 1. Centrum Over Gewicht Een multidisciplinaire aanpak voor overgewicht en obesitas Heelkundig en conservatief programma Behandeling op maat Begeleide opvolging

Nadere informatie

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? 1. Wat zijn dat, reserve antibiotica? 2. Wat is

Nadere informatie

Farmacokinetiek op pediatrie

Farmacokinetiek op pediatrie Symposium klinische farmacie 6 oktober 2012 Leuven Farmacokinetiek op pediatrie Kim Vanstraelen Ziekenhuisapotheker UZ Leuven KULeuven Kim.vanstraelen@uzleuven.be Historiek (1) Pediatrics does not deal

Nadere informatie

Cover Page. Author: Rongen, Anne van Title: The impact of obesity on the pharmacokinetics of drugs in adolescents and adults Issue Date:

Cover Page. Author: Rongen, Anne van Title: The impact of obesity on the pharmacokinetics of drugs in adolescents and adults Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44789 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Rongen, Anne van Title: The impact of obesity on the pharmacokinetics of drugs

Nadere informatie

Beoordelingsrapport fosfomycine

Beoordelingsrapport fosfomycine Beoordelingsrapport fosfomycine Veiligheid en doseeradvies Conclusie: Child-Pugh A + B +C: Oraal: Geen nadelige effecten bekend IV: Onbekend Dosering: Toelichting: Oraal: Aanpassing van de dosering is

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36511 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Brill, Margreke Title: Concepts and applications for evidence-based dosing in morbidly

Nadere informatie

Farmacokinetiek en farmacodynamiek van propofol bij morbide obese patiënten

Farmacokinetiek en farmacodynamiek van propofol bij morbide obese patiënten 1;:a11 Farmacokinetiek en farmacodynamiek van propofol bij morbide obese patiënten 8 J. Diepstraten a *, S. van Kralingen b, M.Y.M. Peeters c, V.H.M. Deneer c, B. van Ramshorst d, E.P.A. van Dongen e,

Nadere informatie

Doseren van Antibiotica PK/PD. Dr. Michiel van Agtmael, internist-infectioloog & klinisch farmacoloog

Doseren van Antibiotica PK/PD. Dr. Michiel van Agtmael, internist-infectioloog & klinisch farmacoloog Doseren van Antibiotica PK/PD Dr. Michiel van Agtmael, internist-infectioloog & klinisch farmacoloog 1 Farmacokinetiek: What the body does to the drug Farmacodynamiek: What the drug does to the body Toxicity

Nadere informatie

Onze resultaten. Ons resultaat: Het CON beschikt over 3 bariatrisch chirurgen

Onze resultaten. Ons resultaat: Het CON beschikt over 3 bariatrisch chirurgen Onze resultaten Het CON Het Centrum voor Obesitas Nederland vindt het zeer belangrijk om transparant te zijn over onze resultaten en de kwaliteit van de geleverde zorg. Om u als patiënt de beste zorg te

Nadere informatie

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

Stand van zaken rond orale behandeling van de ziekte van Fabry. Carla Hollak, internist AMC

Stand van zaken rond orale behandeling van de ziekte van Fabry. Carla Hollak, internist AMC Stand van zaken rond orale behandeling van de ziekte van Fabry Carla Hollak, internist AMC Chaperone behandeling Substraat remming De ziekte van Fabry natuurlijk beloop Klassieke mannen Eerste verschijnselen

Nadere informatie

Wondinfecties na colorectale ingrepen: rationale, praktische problemen en geleerde lessen van de PreCaution trial

Wondinfecties na colorectale ingrepen: rationale, praktische problemen en geleerde lessen van de PreCaution trial Wondinfecties na colorectale ingrepen: rationale, praktische problemen en geleerde lessen van de PreCaution trial T. Mulder, M.F.Q.Kluytmans-van den Bergh, M.J.M. Bonten, J.A.J.W. Kluytmans Peri-operatieve

Nadere informatie

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen Ellen Govers Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen 1. patiënten kunnen goed afvallen op de Richtlijnen Goede Voeding 2. overgewicht behandelen

Nadere informatie

Red Man Syndroom bij vancomycine. Emmy Janssen, 5 maart 2019

Red Man Syndroom bij vancomycine. Emmy Janssen, 5 maart 2019 Red Man Syndroom bij vancomycine Emmy Janssen, 5 maart 2019 Vancomycine Glycopeptide-antibioticum, sinds 1958 Remt bacteriële celwandsynthese Tast permeabiliteit celmembraan aan Blokkeert RNA synthese

Nadere informatie

Functie van de nieren en wat kan fout gaan

Functie van de nieren en wat kan fout gaan Functie van de nieren en wat kan fout gaan Dr Lucien Hoekx Kliniekhoofd oncologische urologie Universitair Ziekenhuis Antwerpen 1 staalname MIDSTREAM urine Renogram 1. reinigen met chloramine 2. steriel

Nadere informatie

Obesitas is een dodelijke ziekte!

Obesitas is een dodelijke ziekte! Rode Kruis ziekenhuis Obesitas is een dodelijke ziekte! Niet opereren is een kunstfout! Rode Kruis ziekenhuis Wat is bariatrische chirurgie? Bariatrie = wetenschap van de medische begeleiding van de toename

Nadere informatie

Colistine verneveling bij ventilator-associated pneumonia. Guido Bastiaens, MD PhD AIOS Medische Microbiologie

Colistine verneveling bij ventilator-associated pneumonia. Guido Bastiaens, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Colistine verneveling bij ventilator-associated pneumonia Guido Bastiaens, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Casus Man, 26 jaar Voorgeschiedenis 2016 diagnose Ewing sarcoom met metastasen in bekken, ribben

Nadere informatie

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van

Nadere informatie

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015

Nadere informatie

Farmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica :

Farmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica : 3-1 Farmacodynamie: huidige gegevens antibiotica : In functie v.d. tijd In functie v. d. concentratie Hoe moet men doseren? 3-2 Van farmacokinetiek naar farmacodynamie... Farmacokinetiek 0.4 conc. vs tijd

Nadere informatie