364 REGISTER. gezondheidszorg 115, 220, doeleinden van 120 gezondheidszorgethiek 37 goeddoen 54, 56 groeihormoon 116

Transcriptie

1 363 Register abortus 3, 240, 294 absolute principes 342 abstineren 302 activisme 299 ageism 155, 214, 305 algemeen belang 187 arts-patiëntrelatie 39, 179, 341 attentiviteit 199 asymmetrie 198 attitude 28, 176 authenticiteit 82 autonomie 36, 81, 200, 204, 208, 213, 316, 339, 341, 358, abstract 107, feitelijk 107, individueel 84, professioneel 204 basispakket 141 behandeling 289, 297, beëindigen 302, disproportioneel 302, kansloos 302, ongewenst 302, zinvol 300 bemoeizorg 105 Bentham, Jeremy 20 beoordelingskaders, morele 52 Berg, Jan Hendrik van den 31 beroepscode 30 beroepsethiek 28 beroepsgeheim 4, 14, 55, 187 beschermende maatregelen 210 beschermwaardigheid 243 besliskunde 290 bestwil 350 betekenis voor de samenleving 155 bevolkingsonderzoek 344 bio-ethiek 37 botanische fase 284 budgettering 148 care-cure balans 197 casuïstiek 44, 189 casuïstische preventie 244 categorische imperatief 88 chronische ziekten 45, 193, 195 Code van Neurenberg 268 collegialiteit 54 communicatie 173 communitarisme 110, 131 competentie 31, 55, 93, 199 contactopsporing 342 continuüm van zorg 207 contractdenken 199 culpabilisering 354 curatieve geneeskunde 131 deliberatief 182 dementie 95, 210 demografie 34 deontologie 20, 70, 164 descriptieve ethiek 18 descriptieve uitspraak 10 deugd 6, 28 deugdethiek 28 Diagnose Behandelings Combinatie (DBC) 169 diagnostiek 283, prenataal 293 dialyse 35, 303 dieren 251 directiviteit 339 doden 69 donatie 248 dood 253, natuurlijk 314, niet-natuurlijk 314 draagmoederschap 3 drang 104, 210, 339 drugs 355 Dunning, trechter van 150 dwang 104, 210, 339 dwangbehandeling 103 dwangmaatregelen 103, 210 economische risico s 279 Eed van Hippocrates 26, 53, 54, 64 eerbiedwaardigheid 66 effect van medisch handelen 58 effect, regel van het dubbele 58 egalitarisme 146, 153 embryo 34, 71, 241, 293 empathie 179 ethiek 8, aspectenonderzoek 227, beoordelingskader 345, descriptief 18, fiscaal 25, van de gezondheidszorg 37

2 364 REGISTER, in formele zin 12, in materiële zin 12, interpreterend 42, medisch 25, 38, niveaus van 39, minimalistisch 108, narratief 46, normatief 9, 19, praktisch 47, procedureel 109, sociaal 90, toegepast 40, 41 ethische discussie 188 ethische reflectie 12 euthanasie 307, actief 309, onvrijwillig 310, passief 309, vrijwillig 310 evidence based medicine 151, 206 excuseerbaarheid 355 experimenten 33, 266, niet-therapeutisch 272, therapeutisch 272 expressieve uitspraak 10 externe moraliteit 43 externe morele normen en regels 40 extramurale zorg 206 factoren, inwendig 8 factoren, uitwendig 8 farmacogenetica 292 filosofie 5 financiën 35 formele zin, ethiek in 12 fysieke risico s 279 geldigheid 12 geneeskunde 26, 45, curatief 131, informerend 133, palliatief 132, predictief 133, preventief 131, transformerend 132 genese 12 genetische constitutie 161 geriatrie 212 geslachtskeuze 123 gezag 180 gezichtspunt, moreel 9, 15 gezondheid 55, 124, benaderingen van 128, 141, notie van 125 gezondheidscultus 116 gezondheidsethiek 37 gezondheidsrecht 101 gezondheidszorg 115, 220, doeleinden van 120 gezondheidszorgethiek 37 goeddoen 54, 56 groeihormoon 116 handelen, levensbeëindigend 307, 311 handelen, reden voor het 16 healthism 119 Helsinki, Verklaring van 269 heroïne 357 hersendood 253 Hippocrates 26, 53, 62, eed van 26, 53, 54 Hippocratische traditie 61 hospitalisatie 230 hulp bij zelfdoding 311, 317 hulpverlening, plicht tot 181 humanitaire solidariteit 144 humaniteitskarakter 13 iatrogenese 118 ideale arts 28 immunologische fase 284 implied consent 93 in dubio abstine 56, 299 individueel belang 186 individuele autonomie 84, 349 informatie 182, 184, 286 informed consent 14, 92, 213 informerende geneeskunde 133 institutionele normativiteit 211 instrumentele waarde 66 instrumentele rationaliteit 221 interactie, symbolische 174 interactief model 45 interne morele normen en regels 41 interpretatie 182, ethiek 42 intramurale zorg 207 intrinsieke waarde 66 in-vitrofertilisatie (IVF) 235 isolatie 342 Jehova s Getuige 81 Kant, Immanuel 20, 82, 87, 262 keuzen 137 keuzevrijheid 91 kloneren 71 kosten 145 kunstmatige voeding 306 kwaliteit van leven 84 leefstijl 115, 348 leeftijd 156, 239

3 REGISTER 365 leven 61, 65, 120, 215, 241, 320, gelijkwaardigheid van 68, eerbied voor het 61, heiligheid van het 65, 67, individueel 65, 73, kwaliteit van 81, 146, onaantastbaarheid van het 69, onschendbaarheid 69 levensbeëindigend handelen 307, 311, preventie van 327 levensbeschouwing 11, 61 levenstestament 95 levensverlengend handelen 95 liberalisme 89 loting 164 maakbaarheid 96, 132, 348 macht 180 managed care 170 manipulatie 71 mantelzorg 195 materiële zin, ethiek in 12 Medical Ethics, 30 medicalisering 116 medisch-ethische commissie 2188, 271, 278 medisch handelen, zinloos 300 medische ethiek 25, 38, niveaus van 39 meldingsprocedure 342 menselijk leven 65 meta-ethiek 9, 21 metacommunicatie 177 methodische benadering 11 Mill, John Stuart 89 mondigheid 86 moraal 8, 108 moraliteit 8, extern 43, intern 43, van euthanasie 325 moreel 8, beraad 188, gezichtspunt 9, 15 morele beoordelingskaders 52 morele dimensie 1, 231, 288 morele ervaring 6 morele principes 56, 242 morele status 241 morele theorie 42 morele traditie 52 multifactoriële aandoening 164 narratieve ethiek 46 natuur 233, 260 natuurlijke dood 314 Nederlandse Artsen Eed 61 niet-natuurlijke dood 314 niet-reanimeer-(nr)-besluit 304 niet-schaden 54, 56 niet-therapeutische experimenten 305 noodzakelijke zorg 141, 150 normatieve ethiek 9, 19 normatieve uitspraak 10 normativiteit 211 nosologie 283 normen en waarden 2, 12 onderzoek, wetenschappelijk 38 ontologische status 283 ontvankelijkheid 199 orgaandonatie 247 ouderenzorg 206 palliatie 327 palliatieve geneeskunde 132 passende zorg 59 paternalisme 97, 182, 349 pathologisch-anatomische fase 284 Percical, Thomas 30 persoonlijke waarde 66 pijnverlichting 121, 321, 328 placebo 301 plicht tot hulpverlening 181 pokken 342 polio 340 Popper, Karl 263 praktijkgerichtheid 46 praktische ethiek 47 predictieve geneeskunde 133 pre-implantatie genetische diagnostiek (PGD) 74 prenatale diagnostiek 293 prescriptiviteit 16 preventie 335, casuïstisch 344, paradox 337, primair 336, secundair 336, tertiair 336 preventieve geneeskunde 131 prima facie-principes 242 primum non nocere 56 principes, morele 56, 242 prioritering 149 privaatrecht 17 professionele autonomie 204 professionele standaard 60 proportionaliteit 301, 341 protocol 202, 289 psychiatrie 103 psychische risico s 273 Quality Adjusted Life Years (QALY) 146 Randomised Controlled Clinical Trial (RTC) 151 rantsoenering 149, 153

4 366 REGISTER rationalisme 86, 349, instrumenteel 231, technisch 221 rationele benadering 11 reanimatie 185, 304 recht 17 rechtvaardigheid 351 redenen voor het handelen 16 reflectie, ethische 12 religie 62, 340 risico s voor proefpersonen 278 roken 353 sanisering 119 schaarste van (gezondsheids)zorg 115 schade 56, aan belangen 57, als inbreuk op morele integriteit 57, als onbillijkheid 57, fysiek 57, psychisch 57 schadeprincipe 99 Schweitzer, Albert 63 screening 344 selectie 149, 153, 352 sociale ethiek 90 sociale risico s 279 Sokrates 5 solidariteit 143, 169, humanitair 144 Sporken, Paul 32, 44 sterven doen 74 sterven, laten 64 strafrecht 17, 315 substitutie 206 symbolische interactie 174 Syndroom van Down 194 technische rationaliteit 221 technologie 219, 288 technologische ontwikkelingen 34, 218 technology assessment 223, 289 teleologie 19, 70 theorie, morele 42 therapietrouw 201 toegepaste ethiek 40 toestemmingsvereiste 184, 248, 274 toetsing 14, 314, 326, 345 totale institutie 207 traditie, morele 52 transformerende geneeskunde 132 transmurale zorg 207 transplantatie 247 Trechter van Dunning 156 uitspraak, descriptie 9 uitspraak, expressief 9 uitspraak, normatief 9 universaliseerbaarheid 15 utilisme 20, 146, 155, 164 vaccinatie 340 verantwoordelijk handelen 7 verantwoordelijkheid 199, 201, 232, 319, 339, 352, in prospectieve zin 353, in retrospectieve zin 353 Verklaring van Genève 64 Verklaring van Helsinki 269 Verlichtingstraditie 81 versterving 307 vertrouwen 180 vertrouwensrelatie 178 vervangende besluitvorming 94 vervangende ziekte 338 vitalisme 62 voedsel- en vochttoediening 306 voortplantingstechnologie 230 vrijheid 89, 339, 343, 350, negatief 90, positief 90 vrijwilligheid 92 vroegdiagnostiek 290 waarde 66, 85, 122, 140, 144, 155, 182, 252 waarden, normen en 2, 12 wachtlijst 164, 166 wederzijds instemming 109 wenselijkheidsvragen 225, 237 wet 17, 102, 184, 240, 312 Wet bestrijding infectieziekten en opsporing ziekte-oorzaken (WRI) 342 Wet op bijzondere medische verrichtingen 222, 251 Wet bijzondere medische voorzieningen 146 Wet bijzondere opneming psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ) 103 Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) 270 Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG) 180 Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) 178, 184 Wet op de uitoefening der geneeskunst 31 Wet op het bevolkingsonderzoek 346 Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding 312 wetenschappelijk onderzoek 11, 33, 259 wilsbekwaamheid 93, 274 wilsbeschikking/-verklaring 95 xenotransplantatie 251 zedelijkheid 8 zedenleer 8 zelfbeschikking 89 zelfbeschikingsrecht 101 zelfbindingsverklaring 104

5 REGISTER 367 zelfdoding (zie euthanasie) zelfverwerkelijking 91 ziekte, chronisch 45, 193, 195 ziekte, vervangende 338 ziektebestrijding 121 zingeving 45 zinloos medisch handelen 300 zinvragen 44 zinvolle behandeling 300 zorg 193, behoefte 145, beleid 223, extramuraal 207, kosten 145, noodzakelijk 141, 150, palliatief 327, passend 59, prioritering van 149, rantsoenering van 149, transmuraal 207 zorgethiek 198 zorginstelling 39 zorg-op-maat 207 zorgsysteem 39 zorgvuldigheid(-eisen/-vragen) 252, 312, 325 zwijgplicht 55, 185