Uit het Startdocument Experiment de Toegang de volgende inleidende tekst:

Transcriptie

1 Aanleiding voor de start van een IWP de Toegang: Uit het Startdocument Experiment de Toegang de volgende inleidende tekst: Met het experiment de Toegang bereidt de gemeente Emmen zich in met zorgaanbieders, maatschappelijke organisaties en het bestaande (sociale) infrastructuur in de wijk voor op de drie decentralisaties (AWBZ, Jeugdzorg en Participatiewet) die (soms deels) per 2015 onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid vallen. De transitie van deze taken naar de gemeente biedt de gemeente de kans om het ondersteuningsaanbod op een goedkopere, efficiëntere wijze in te richten, en een transformatie van het sociale domein te realiseren. De gemeentelijke visie op de drie decentralisaties is verwoord in het visiedocument Koers en Keuzes. Ook de wens om met sociale teams wijkgericht te gaan werken is vastgelegd in het visiedocument. In Koers en Keuzes zijn 6 uitgangspunten (het kompas) opgenomen waar de Toegang tot de sociale ondersteuning aan moet voldoen. De uitgangspunten zijn: 1. De Toegang moet aansluiten bij de nieuwe gemeentelijke koers: van zorgen voor naar zorgen dat; 2. De Toegang moet ruimte bieden voor samenhang tussen de drie D s via nieuwe vormen van sociale dienstverlening en ontschotting en deregulering mogelijk maken; 3. De Toegang moet recht doen aan de principes van de kanteling: eigen kracht van de burger staat voorop; integraal werken; gericht op de vraag achter de vraag; direct er op af (waar nodig); formele en informele ondersteuning in optimale verhouding; balans tussen collectief en individueel; niet vrijblijvend, resultaatgericht; ruimte voor de professional; het leveren van een tegenprestatie voor het recht op een uitkering; 4. De inrichting, vormgeving en werkwijze van de Toegang moet recht doen aan het uitgangspunt om de uitvoering van de drie D s taakstellend uit te voeren; 5. De Toegang moet met en voor burgers, maatschappelijke organisaties en zorgaanbieders worden georganiseerd. De regierol van de gemeente dient daarmee in balans te zijn; 6. De ondersteuning die via de Toegang wordt ingezet voldoet aan de wettelijke verplichtingen van de gemeente (na 2015). Maatwerk voor kwetsbare burgers is gegarandeerd.

2 IWP de Toegang: Uit de aanvraag december 2013, door de Stuurgroep van experiment de Toegang. : Doelstelling Het doel van de Innovatiewerkplaats De Toegang is: het ontwikkelen van een besturings- en dienstverleningsmodel dat recht doet aan het multi-level vraagstuk binnen de dynamiek van het sociaal domein Onderzoek als experimenteer- en leerproces Leren is een dialoog tussen doelen, kaders en middelen, waarbij in het zoeken naar de middelen de doelen en kaders gepreciseerd, aangepast en veranderd kunnen worden. Zonder doelen en kaders kunnen we niet naar middelen zoeken en omgekeerd preciseren we in het zoeken naar de middelen onze doelen en kaders en passen ze aan. Een dergelijke dialoog tussen middelen en doelen is vooral noodzakelijk wanneer doelen en kaders algemeen, onduidelijk en/of veranderlijk zijn. Dit is bij uitstek van toepassing op de aanstaande decentralisatie. Het proces is nog in ontwikkeling (zie de pilots die op dit gebied opgestart zijn en worden) en omgeven met onzekerheden over doelen, kaders/randvoorwaarden en middelen. Juist dan moet het ondersteuningsstelsel in zijn geheel (op alle niveaus) als leerproces ingericht worden. Dat vereist niet alleen outputcriteria (waarmee successen gemeten kunnen worden), maar vooral procescriteria (waarmee tussentijds, dat wil zeggen, dagelijks, wekelijks en maandelijks de uitvoeringsprocessen gemonitord en bijgesteld kunnen worden). We onderscheiden de volgende niveaus van experimenteren en leren: Professioneel leren van de leden van de sociale wijkteams Interprofessioneel leren Arbeid organisatorisch leren Organisatieleren Netwerkleren Onderzoeksvraag en deelvragen De leidende vraag van het onderzoek is: hoe moet dit proces op de verschillende niveaus ingericht worden qua uitvoering en besturing/governance en welke instrumenten kunnen daar behulpzaam bij zijn opdat we straks niet verast worden door het achterwege blijven van de verwachtte efficiency- en kwaliteitswinsten? Het onderzoek is dus gericht op procesinnovaties die in de vorm van modellen, methodieken en instrumenten algemeen beschikbaar komen voor betrokken partijen in de gemeente, in de regio en op landelijk niveau. Het onderzoek heeft dan ook drie aandachtsgebieden in de vorm van drie projecten: Deelproject 1: Kostenreductie en kwaliteit. Deelproject 2: Slimmer organiseren. Deelproject 3: Overige innovaties. Werken met Sociale Teams is een innovatieve oplossing voor de problemen die de decentralisaties met zich meebrengen. Ook op andere gebieden in het sociale domein (zoals scheiden van wonen en zorg) zullen innovaties plaats moeten vinden. De uitkomsten/ opbrengst:

3 Deelproject 1: Kostenreductie en kwaliteitsbehoud Uit het evaluatierapport van de HS de Hanze: Wanneer we de pilot in Emmen vergelijken met andere pilots waar de VJM is ingezet (Utrecht, Amersfoort) dan blijkt dat drie onderling samenhangende kenmerken van de nieuwe werkwijze het succes ervan bepalen: 1) Integrale aanpak, waardoor maatwerk geleverd kan worden 2) Reactiesnelheid, waardoor escalaties vermeden kunnen worden 3) Handelingsvrijheid, waardoor de juiste inzet van hulp bepaald kan worden, onafhankelijk van indicatiestellingen. Conclusies: betere hulp leidt tot goedkopere hulp Niet alleen de resultaten van de pilot in Emmen, maar ook de wijze waarop die bereikt worden, komen overeen met vergelijkbare pilots in Utrecht en Amersfoort. Dat vergroot het vertrouwen in het realiteitsgehalte van de analyses. Daarnaast kunnen twee algemene conclusies getrokken worden. Ten eerste blijken efficiency en kwaliteit geen tegenstrijdige grootheden te zijn. Efficiencywinsten worden juist bereikt door de kwaliteit en de snelheid van de hulpverlening te vergroten. Omgekeerd geredeneerd: tragere en kwalitatief mindere hulpverlening leidt tot verhoging van de kosten. Dat kennen we uit het bedrijfsleven waar steeds meer de stelregel luidt focus op tijd en kwaliteit, dan gaan de kosten vanzelf omlaag. Ten tweede blijkt dat een grotere handelingsvrijheid van de professionals niet tot extra ureninzet leidt. Extra inzet aan het begin wordt gecompenseerd doordat de hulp eerder afgebouwd wordt. Bovendien wordt de prikkel om het indicatie-budget op te maken vervangen door de prikkel om de cliënt te helpen. Anders geformuleerd, kosten per uur worden vervangen door kosten per cliënt en nadruk op kostenreductie wordt vervangen door nadruk op waarde creatie voor de cliënt in de vorm van snelle en hoog kwalitatieve hulpverlening. Verbeteringen kunnen gerealiseerd worden: Aan de inputzijde van het proces: burgers, instroom en toegangsfunctie. In het proces zelf: de werkwijze van de teams. Aan de bestuurlijke inbedding van de teams. Deelproject 2: Slimmer organiseren

4 Uit het evaluatierapport van de HS de Hanze, dat voornamelijk gebaseerd is op de netwerkanalyses die gemaakt werden van 2 Sociale teams in Emmen: Conclusies Op basis van de netwerkanalyse kunnen de volgende conclusies getrokken worden: Er dient nagedacht te worden over de organisatie van de relatie tussen (sociale) gebiedsteams en het voorveld (formele en informele organisaties). Er dient nagedacht te worden over de aard van de sociale teams: welk van de drie modellen (1.Breed Integraal team, 2.Meerdere teams functioneren naast elkaar of 3. Een Generalistisch team, als voorpost voor domein-specifieke teams) of een daarvan afwijkende vorm wordt gekozen? Peer review aan de hand van casussen is belangrijk voor de leercyclus binnen de teams. Aandacht is vereist voor de documentatie daarvan. Er dient invulling gegeven te worden aan de inbedding van de teams in het structurele niveau van de besturingsstructuur. Op deze manier kunnen teams ook van elkaar leren (leercyclus op structureel niveau). In het kader van de te ontwikkelen besturingsstructuur moet besloten worden aan de hand van welke KPI s de teams worden gemonitord. Dat dienen bij voorkeur een beperkt aantal makkelijk meetbare KPI s te zijn. De invulling van het strategisch niveau is afhankelijk van de wijze waarop de regiefunctie ingevuld gaat worden. Gekozen moet worden uit een van de modellen, waarin de rollen en regie op verschillende wijze kunnen worden ingevuld.

5

6 Deelproject 3: Andere innovaties Werken met ST s is een innovatieve oplossing voor de problemen die de decentralisatie met zich meebrengt. Ook op andere gebieden in het sociale domein (zoals scheiden van wonen en zorg) zullen innovaties plaats moeten vinden. In de gemeente Emmen, werden de voorgenomen plannen om in zes deelwerkgebieden te gaan werken met Consortia en Sociale teams, die de Toegang zouden vormen naar de 3 D s, niet doorgevoerd. Er zijn in de gemeente wel Sociale Teams operationeel, maar deze hebben geen formele status, noch als Toegang, noch als indicatie steller. De gemeente Emmen is gestart met een vervolg van de ingeslagen weg, onder de titel Samen Verder. Diverse partijen (gemeente, welzijn- en zorginstellingen, bewonersorganisaties) hebben gezamenlijk een werkagenda Sociaal Domein vastgesteld. De komende anderhalf jaar zal men moeten komen tot een plan voor de inrichting van het sociale domein. In gezamenlijk overleg tussen Stuurgroep de Toegang en het CoE Healthy Ageing, is besloten, deelproject 3, niet onder de vlag van het CoE en dus niet als IWP door te laten gaan. Deelproject 3 richt zich nu op Langer Thuis Wonen in de gemeente Emmen. Drie partijen hebben zich vooralsnog verbonden op dit thema: de Gemeente, HS Stenden en Welzijnsorganisatie Sedna. Binnen afzienbare tijd zullen daar andere organisaties op aansluiten (stakeholders). Wij richten ons in dit deelproject op 2 kwetsbare groepen, die door het Intergemeentelijk Platform: Scheiden Wonen en Zorg zijn aangeraden, te weten: Ouderen Mensen met een licht verstandelijke beperking Informatie daarover kunt u krijgen bij 1 van de drie samenwerkende partners.