Andrea Weise, MSc, ergotherapeute. valens.ch

Transcriptie

1 Participatie bevordering bij mensen met Multiple Sclerose Andrea Weise, MSc, ergotherapeute valens.ch

2 ICF (WHO, 2001) aandoening functie contextfactoren

3 ICF (WHO, 2001) aandoening lichaamsfuncties en structuren activiteiten omgevings factoren persoonlijke factoren participatie

4 Participatie (ICF; WHO, 2001) deelnemen belangrijke factor voor gezondheid participatie en ergotherapie (Cardol et al, 2002; Haglund et al, 2003; Kielhofner, 1997; Law et al, 2005; Stamm et al, 2006) Invloed van omgevingsfactoren op participatie (Cardol et al, 2002; Christiansen et al, 2005; Kielhofner, 2002; Kronenberg et al, 2005; Law et al, 2005)

5 Omgevingsfactoren (WHO, 2001) producten & techniek natuurlijke omgeving ondersteuning & relaties houdingen diensten & wetgeving positieve werking > negatieve werking > faciliterende factor belemmerende factor

6 faciliterende factor

7 belemmerende factor

8 sociale belemmerende factor tastbare belemmerende factor

9 faciliterende factor

10 Mensen met MS in CH ca ca. 64% vrouwen, 36% mannen ca. 34% met baan ca. 34% volledige WAO uitkering (Kobelt et al, 2006; MSIF, 2007)

11 MS & activiteiten onvoorspelbaar, variërend ziekteverloop diverse symptomen vaak problemen met: buiten lopen openbaar vervoer werk tuin zware huishoudelijke taken (Einarsson et al, 2005; Finlayson et al, 1998; Klewer et al, 2001; Lexell et al, 2006; McDonnel et al, 2001)

12 MS & participatie minder variatie terugloop van bezigheden buitenshuis ondersteuning terugloop sociale contacten terugloop status en activiteiten (Finlayson et al, 2002; Gulick, 1997; Hakim et al, 2000; Kesselring et al, 2004; Khan et al, 2006; Miller et al, 2006; Murphy et al, 1998; O Hara et al, 2002; Yorkston et al, 2005) invloed omgevingsfactoren (Pozzili et al, 2002)

13 Relevante omgevingsfactoren (clienten perspectief) 1. producten persoonlijk gebruik 2. klimaat 3. producten/ techniek mobiliteit/ transport 4. gezondheidszorg 5. architectuur openbare gebouwen 6. openbaar vervoer 7. geografie 8. gezin (ondersteuning/ houdingen) 9. familiekring (ondersteuning/ houdingen) 10. systemen sociale zekerheid (Khan et al, 2007)

14 Relevante omgevingsfactoren (health professionals perspectief) gezin vrienden health professionals gezondheidszorg producten persoonlijk gebruik systemen sociale zekerheid (Khan et al, 2007)

15 Arbeidsgerelateerde belemmerende factoren 1. kennis van arbeids en sociale voorzieningen ontbreekt 2. fairness van werkgevers tijdens sollicitatie procedures? 3. thuiswerk niet mogelijk (Roessler et al, 2003) 1. sociale wetgeving a. werkplaatswissel/ arbeidstijdverkorting en b. reintegratie in werk bemoeilijkt (Jongbloed, 1998)

16 Arbeidsgerelateerde faciliterende factoren 1. begrip werkgever 2. aanpassingen van werk 3. ondersteuning thuis (Dyck et al, 2000) 1. geheugensteunen (palm, mobiel) 2. electr. informatie / communicatie mogelijkheden (internet, e mail) 3. flexibele werktijden, taken, plekken (Roessler et al, 2003)

17 Eigen onderzoeksproject Doel: identificeren van omgevingsfactoren die de participatie van mensen met MS in CH beïnvloeden

18 Methode Delphi onderzoek: consensus process (cut off: 75%) mixed design 3 etappes vragenlijsten 109 mensen met MS, geheel CH

19 Participanten vragenlijst verstuurd retour 1e etappe (79%) 2e etappe (78%) 3e etappe (97%)

20 Resultaten Consensusfactoren 177 producten/ techniek 45% natuurlijke omgeving 7% ondersteuning/ relaties 7% houdingen 18% diensten/ wetgeving 23%

21 Producten & techniek media: kranten, boeken, vakliteratuur, tv, radio, internet, computer electr. communicatiemiddelen: telefoon, e mail, mobieltje architectuur: trappen, oneffenheden, openbare toiletten

22 Natuurlijke omgeving warmte gladheid/ ijzel/ kou

23 Ondersteuning Houdingen partner/ familie: emotionele & tastbare ondersteuning acceptatie & rekening houden met vrienden: emotionele ondersteuning kennissen/ collega s/ buren etc.: normaal behandeld worden werkgevers: sociale instelling, begrip neurologen/ artsen

24 Maatschappelijke houdingen staande recepties kennis over MS

25 Diensten/ wetgeving architectuur: openbare toiletten, zitgelegenheden communicatie/ media: thuisbezorging post moderne communicatie en informatievoorzieningen (telefoon, e mail, internet) openbaar vervoer MS Stichting

26 Diensten/ wetgeving economische/ sociale zekerheid: discriminatie bij bepaalde verzekeringen financiele belasting door eigenbijdrage medicijnen etc. arbeidsgeschiktheidscontrollen (WAO) gezondheidszorg: therapie & dekking van kosten alternatieve geneesmiddelen politiek: schriftelijk stemmen

27 Vergelijking CH AUT Consensusfactoren AUT CH producten/ techniek 38% 45% natuurlijke omgeving 5% 7% ondersteuning/ relaties 9% 7% houdingen 20% 18% diensten/ wetgeving 28% 23%

28 Ontwikkeling ICF Core Sets MS project: Valens, universiteit München, MSIF, WHO : 4 voorbereidende onderzoeken literatuur review clienten perspectief objectief onderzoeks perspectief health professionals perspectief mei 2008: internationale consensus conferentie

29 Aanbevelingen omgevingsfactoren breed bekijken > 5 dimensies van ICF faciliterende factoren versterken, belemmerende verwijderen clienteneducatie in groepen op macroniveau invloed nemen: gemeente, provincie, 2e Kamer (inter)nationaal samenwerken bij (inter)nationale onderwerpen