Gezien het voorstel inzake Strategische Toekomstvisie Gemeente Stein, ; (Gem. blad Afd. A 2011, no. );

Transcriptie

1 2011, no. De Raad der gemeente Stein; Gezien het voorstel inzake Strategische Toekomstvisie Gemeente Stein, ; (Gem. blad Afd. A 2011, no. ); b e s l u i t : vast te stellen de Strategische Toekomstvisie Stein Kernwaarden De gemeente Stein handelt vanuit de kernwaarden: Een samenleving met sociale vitale dorpen Een gemeente met een aantrekkelijke woon- en leefomgeving Een bereikbare en bedrijvige gemeente Een dienstverlenende gemeente Een samenleving die trots en bewust is van de eigen kwaliteiten Hoofdkeuzes en ambities Vanuit deze kernwaarden maakt de gemeente voor de komende tien jaar de volgende hoofdkeuzes en stelt de gemeente doelen vast om in te investeren. 1. Stein investeert in een solidaire, ondernemende en gevarieerde samenleving door: a. Ontmoetingsplekken in de dorpen te behouden en te creëren, zowel fysiek als digitaal. b. Mogelijkheden te bieden om jong en oud goed samen te laten leven in de dorpen. c. Samenwerking tussen burgers, ondernemers, verenigingen en maatschappelijke partijen in en tussen dorpen stimuleren. d. Actief eigenaarschap van burgers en ondernemers te stimuleren. e. Een actief faciliterende overheid te zijn, die lokale initiatieven ondersteunt. 2. Stein investeert in kwaliteit van wonen en voorzieningen in de gemeente door: a. De woonmilieus in de gemeente af te stemmen op toekomstige samenstelling van de bevolking. b. De omgevingskwaliteit, bestaande uit groen, water, cultuurhistorie, en de openbare ruimte, te versterken. c. Aan te haken bij de verdere ontwikkeling van de Chemelotcampus als onderdeel van Brainport 2020 en economische kansen die dit oplevert te verzilveren.

2 d. Het voorzieningenniveau te sturen op kwaliteit en op kwantiteit vanuit toekomstige behoefte, economisch en maatschappelijk draagvlak, en regionaal aanbod. e. Te verkennen hoe Stein ruimtelijk en qua energiegebruik duurzame keuzes kan maken. 3. Stein investeert in het versterken en verbreden van het economisch profiel door een beter gebruik van de toeristisch recreatieve potenties rondom natuur, landschap, cultuur en cultuurhistorie, sport en evenementen, door: a. De volgende economische speerpunten aan te wijzen: De haven en logistieke sector. Het Midden- en Klein Bedrijf. De Chemelotcampus. Recreatie en toerisme. Evenementen. b. Vrijetijdseconomie en recreatie en toerisme als een nieuwe economische motor te zien c. Bezoek aan Stein te stimuleren door de entree te verbeteren en de A2- zone aan te pakken. d. De economische slagkracht te vergroten door samenwerking tussen en met ondernemers te stimuleren. e. Een ondernemende en faciliterende gemeente te zijn. 4. Stein investeert in een baanbrekende samenwerking in en tussen de dorpen én met de regio, door: a. Onze (digitale) dienstverlening dicht bij de burgers (en bedrijven) aan te bieden. b. De (digitale) samenwerking op (eu)regionale schaal te vergroten: op strategisch niveau als onderdeel van Zuid Limburg, op uitvoerend niveau door de samenwerking op Westelijke Mijnstreek niveau verder uit te bouwen en te concretiseren. c. Actief eigenaarschap van burgers en ondernemers bij toekomstige ontwikkelingen van de dorpen te stimuleren. d. Lokale initiatieven, die bijdragen aan wat we in de toekomst willen bereiken, te stimuleren en ondersteunen. 5. Stein investeert in de bewustwording van haar eigen kwaliteiten en draagt die met trots uit door: a. De externe gerichtheid van de gemeente te verbeteren. b. De promotie van Stein op te pakken en aansluiting te zoeken bij de Regiobranding Zuid Limburg, met een duidelijke boodschap, en in samenwerking met lokale initiatieven, en het bedrijfsleven. c. Daadkracht en bestuurskracht te tonen. 2

3 De gemeente onderneemt de komende jaren acties op basis van de hoofdkeuzes. Sommige acties zijn nu al bekend en andere ontstaan in de loop van de tijd. De acties krijgen jaarlijks hun plek in de programmabegroting. Daar vindt jaarlijks de afweging, prioriteitstelling en planning plaats. Hieronder staat een eerste selectie. Sociale vitale dorpen 1. De gemeente onderzoekt in de toekomst (vrijkomende) accommodaties voor gebruik als centrale, multifunctionele, ontmoetingsplaats in de dorpen: De gemeente faciliteert en maakt de (financiële) kaders duidelijk De gemeente start een proefproject multifunctionele ontmoetingsplek met particulieren. Burgerinitiatief, lokaal ondernemerschap en vrijwilligerswerk zijn noodzakelijk voor succes. 2. De gemeente faciliteert MKB/ondernemers bij de vestiging van passende kleinschalige bedrijvigheid in dorpen om bij te dragen aan de vitaliteit van de dorpen. Daarvoor past de gemeente de regelgeving waar nodig aan. 3. De gemeente faciliteert nieuwe kleinschalige woonconcepten, waarbij jongeren voor ouderen kunnen zorgen. Indien nodig past zij de bestemmingsplanregels aan. Aantrekkelijke woon- en leefomgeving 4. De gemeente stelt een nieuwe ruimtelijke structuurvisie op, waarin de ambities voor sociale vitale dorpen, een aantrekkelijke woon- en leefomgeving én een bereikbare en bedrijvige gemeente uit strategische visie uitgewerkt worden. 5. De gemeente laat burgers meer en vaker participeren bij gemeentelijke taken door: Een pilot dorps en/of wijkplatform in te richten. Dit platform benadert de gemeente pro- actief en is gericht op de vitaliteit van het betreffende dorp of wijk. 6. De gemeente voert de structuurvisie Wonen Westelijke Mijnstreek uit: bij transformatie van verouderde woonwijken/vrijkomende en/of leegstaande gebouwen hanteert de gemeente het principe 1 woning erbij betekent ook 1 ergens anders slopen. Bij herstructurering zoekt de gemeente naar mogelijkheden om voldoende en betaalbare wooneenheden voor de jongeren (18 t/m 24 jaar), jonge gezinnen en (terugkerende) ouderen te bouwen. 7. De gemeente voert de groenstructuurvisie uit. Door afnemende budgetten voor groen is het nodig om te zoeken naar andere financieringsmogelijkheden. 8. De gemeente stelt een werkwijze op hoe te sturen op (ruimtelijke, omgevings-, voorzieningen) kwaliteit. Bereikbare en bedrijvige gemeente 9. De gemeente ontwikkelt een representatieve inrichting van de entree Stein vanaf de A2 en de A De gemeente werkt actief samen met werkgroep Toerisme en Recreatie, om bijvoorbeeld: Een duidelijke bebording voor toeristische routes en aansluiting op het Belgische netwerk te realiseren. 3

4 11. De gemeente ontwikkelt een (digitaal) bedrijvenloket. 12. De gemeente vernieuwt en intensiveert de samenwerking met de ondernemersvereniging met als doel een nieuwe samenwerking tussen ondernemers, gemeente en maatschappelijke partijen te stimuleren. 13. De gemeente start overleg met Chemelot en de gemeente Sittard-Geleen om de ontwikkeling van de Chemelotcampus en bijbehorende kansen voor Stein te bepalen. 14. De gemeente draagt de uitmuntende bereikbaarheid en ligging van de gemeente proactief uit. Dienstverlenende gemeente 15. Het lopende programma Dienstverlening Centraal zet de gemeente actief voort. 16. De gemeente zet het interactieve werken voort bij projecten die zich daarvoor lenen (burgerparticipatie). 17. De gemeente stelt een protocol op voor de werkwijze van de gemeente als faciliterende overheid. 18. Op operationeel niveau gaat de gemeente de samenwerking met de gemeentes in de Westelijke Mijnstreek verder uitbreiden. Op strategisch niveau zoekt de gemeente actief de samenwerking met de regio Zuid Limburg. Trots en bewust van eigen kwaliteiten 19. Het burgerpanel krijgt een vervolg als klankbordgroep van de gemeente. 20. Ook de externe klankbordgroep wordt bij tijd en wijle betrokken bij gemeentelijke vraagstukken. 21. De gemeente start het project Stein op de kaart : promotie van Stein. 22. De gemeente stelt ambassadeurs van Het Stein van Morgen aan: in- en externe sleutelfiguren die het merk Stein positief uit dragen, op allerlei bijeenkomsten en in allerlei media. 23. De gemeente bereidt een subsidieregeling voor, waarbij instellingen/verenigingen die een evenement organiseren dat bijdraagt aan een duidelijke positief beeld va de gemeente in aanmerking kunnen komen voor een promotiebudget. 24. Op de website Het Stein van Morgen komt een speciale jeugdpagina. 25. De gemeente sluit actief aan bij de Regiobranding Zuid-Limburg, met nadruk op de (inter)nationale promotie van Stein en de specifieke ligging van de vijf dorpen van Stein in de Maasvallei. Stein gaat zich profileren als de vierde identiteit in Zuid Limburg (naast Parkstad, Heuvelland en Maastricht):ligging in de Maasvallei. Waarom een toekomstvisie? In een onderzoek naar de bestuurskracht van onze gemeente door de provincie Limburg werd in 2008 geconcludeerd dat de gemeente Stein geen overkoepelende visie voor de lange termijn heeft. De provinciale onderzoekscommissie adviseerde om die visie op te stellen. 4

5 Dialoog Samen met de gemeenteraad van Stein, burgers, ondernemers, vertegenwoordigers van het verenigingsleven stelde het college in drie dialoogrondes, interactief een visie op over haar toekomst. Huidige identiteit Het is prettig wonen, leven en recreëren in de gemeente Stein, een gemeente met hoogwaardige voorzieningen en een krachtige economie. Vijf karakteristieke en levendige kernen met ieder een eigen identiteit gelegen in de groene Zuid-Limburgse Maasvallei. Toekomstige ontwikkelingen Toekomstige ontwikkelingen zetten de kwaliteiten van Stein onder druk. De samenleving, de fysieke omgeving, het bestuurlijk krachtenveld en de identiteit van de gemeente gaat veranderen. Dat komt onder andere door de demografische ontwikkeling, die zich niet alleen vertaalt in een bevolkingsdaling (naar circa inwoners in 2040), maar ook in een relatieve toename van het aantal ouderen en een gelijktijdige afname van het aantal jongeren. Met name dit laatste brengt wezenlijke veranderingen met zich mee. Het kan onder andere leiden tot een toenemende zorgvraag, andere woningbehoefte, ander bestedingspatroon, andere vraag naar voorzieningen, maar ook een tekort op de arbeidsmarkt, dalende ledenaantallen bij (sport)verenigingen, minder leerlingen, vrijkomende accommodaties, leegstand, andere vormen van vrijetijdseconomie en dergelijke. Het bedrijfsleven is dynamisch, innoveert en speelt in op veranderende omstandigheden. De individualisering en mondigheid van burgers neemt toe, maar tegelijkertijd ook de behoefte om onderdeel uit te maken van nieuwe (digitale) sociale netwerken. Multimediale en technologische ontwikkelingen beïnvloeden het dagelijkse leven. Daarnaast bezinnen overheden zich nog meer op hun kerntaken, gaan bezuinigingen door, krijgt (eu)regionale samenwerking verder gestalte en zal de gemeente haar positie daarin moeten vinden. Tegelijkertijd moet de gemeente haar (e-)dienstverlening verbeteren en op peil houden als hét (digitaal) overheidsloket voor de burger. Strategische toekomstvisie Stein en haar omgeving veranderen. Vanuit dit perspectief zoekt de gemeente opnieuw naar haar identiteit en positie. Het doel is het goede te behouden en te vernieuwen daar waar nodig en wenselijk. Keuzes zijn noodzakelijk en worden gemaakt vanuit een duidelijke visie op de toekomst. Met deze strategische toekomstvisie zet de gemeente duidelijk haar koers uit voor de komende tien jaar, met een doorkijk naar De toekomstvisie geeft niet altijd een concreet antwoord op alle ontwikkelingen, maar wel een duidelijke richting aan de vernieuwing. Kernwaarden vormen het kompas waarop de gemeente koerst, ambities en actiepunten vormen de concrete invulling. Een toekomstvisie vraagt voortdurend aandacht, vernieuwing en betrokkenheid van gemeente, burgers, ondernemers en maatschappelijke instellingen samen. Samenwerken is daarbij ook het uitgangspunt. 5

6 Opgave gemeente Stein Stein staat de komende jaren voor twee opgaven: aan de ene kant om op lokaal niveau de identiteit en kwaliteiten van haar dorpen zoveel mogelijk te behouden, versterken en te vernieuwen. Aan de andere kant om op (eu)regionaal niveau actief mee te doen met de intergemeentelijke samenwerking, economische ontwikkeling (o.a. Chemelotcampus en Brainport 2020 = de toptechnologieregio van Zuid Oost Nederland met bedrijven, kennis en researchinstellingen. Stein ligt midden in die regio.). Tenslotte moet Stein inspelen op demografische ontwikkelingen. Missie In dat krachtenveld kiest de gemeente positie, stelt zich actief en onderscheidend op met een duidelijke boodschap. Stein zet doelbewust in op de eigenheid en sociale samenhang van haar dorpen en de streek. Ook in de toekomst is Stein dan die attractieve, prettige en groene woongemeente, die bewoners bindt en nieuwe bewoners aantrekt. Dit doet ze, door zich regionaal nadrukkelijk te profileren als een eigenzinnige gemeente in de Zuid Limburgse Maasvallei, waar het lekker dorps wonen is met kwalitatief hoogwaardige voorzieningen en ruimte voor ondernemerschap en particulier initiatief. Stein: vijf levendige dorpen in groene Zuid Limburgse Maasvallei Het is prettig wonen, leven en recreëren in de gemeente Stein, een gemeente met hoogwaardige voorzieningen en een krachtige economie. Stein: vijf karakteristieke en levendige kernen in de groene Zuidlimburgse Maasvallei. Stein telt in 2011 zo n inwoners. Stein heeft een unieke ligging internationaal én is via meerdere transportwegen en middelen uiterst goed bereikbaar. Ze is ontsloten via een knooppunt van autosnelwegen (A2 én A76 uitschrijven met plaatsnamen), via vaarwegen (Julianakanaal, Maasroute) met de grootste binnenlandse overslaghaven voor bulkgoederen, via het spoor voor zowel personen- als goederenvervoer heeft Stein de luchthaven Maastricht Aachen Airport binnen handbereik. Antwerpen, Brussel, Keulen, Dusseldorf, en Eindhoven zijn over de weg in 1 uur bereikbaar. Een ligging waar de gemeente trots op is en die veel kansen biedt. Stein: de feiten en cijfers: ingeschreven bedrijven, 4 bedrijventerreinen, 13 scholen (12 basisscholen en 1 middelbare school), meer dan 50 culturele- en sportverenigingen, 3 bibliotheken, 2 multifunctionele centra, 2 musea, een binnen- en buitenzwembad, een recreatiepark Steinerbos. De gemeente Stein heeft een oppervlakte van ha. Daarvan is 142 ha binnenwater, 27 ha is historische stads- en dorpskernen en 173 ha. is openbaar groen. Daarnaast is de gemeente twee beschermde dorpsgezichten rijk (Oud Urmond en Oud Elsloo). Aantallen waar de gemeente trots op is. Aldus besloten in de openbare vergadering van 15 september 2011 de Griffier, de Voorzitter, Dict.: AJ 6